Yağ, oda sıcaklığında yüksek viskoziteye sahip, yüksek miktarda karbon ve hidrojen içeren, suyla karışmayan ancak diğer yağlarla kolayca karışabilen maddelerdir. Yağlar yiyecek, yakıt, boya, dâhil birçok değişik amaçla kullanılırlar.
Yağ çeşitleri
Mineral yağlar
Yer altında kaya tabakaları arasında bulunan petrol esaslı yağlar mineral yağlar olarak sınıflandırılır. Benzin, mazot, gaz yağı, parafin mumları gibi yağlar mineral yağlardır. Bu yağların mineral yağ olarak sınıflandırılmasının nedeni yakın geçmişte organik bir kaynaklarının bulunmamasıdır. Ancak çok daha eski jeolojik dönemlere gidildiğinde mineral yağların dahi organik kökenlere dayandığı görülür. Eski jeolojik dönemlerde denizlerin tabanında biriken plankton gibi canlıların artıkları zamanla birçok jeokimyasal süreçten geçerek petrol gibi mineral yağlara dönüşmüşlerdir. Petrokimyasal madde adıyla da anılan mineral yağlar insan uygarlığında büyük bir rol oynamıştır ve oynamaya devam etmektedir.
Organik yağlar
Organik yağlar bitkiler ve hayvanlar dâhil çeşitli canlı ve organizmaların çeşitli organik süreçlerden geçirilmeleri sonucu elde edilir. Kimyasal açıdan yağ sözcüğü muğlak bir kavramdır. Bilimsel açıdan daha doğru olan sözcük lipit sözcüğüdür. Yağ, mum, kolesterol, steroid, yakıt gibi birçok madde bilimsel açıdan lipit sayılırlar. Lipitleri diğer maddelerden ayıran en önemli unsur suyla karışmamaları ve diğer lipitlerle kolayca karışmalarıdır. Lipitler yüksek oranda hidrojen ve karbon içerdikleri hâlde diğer organik maddelere göre çok daha az oranda oksijen içerirler.
Kullanım alanları
Yemeklik yağlar
Bitkisel ve hayvansal yağlar yemeklerin vazgeçilmez bir parçasıdır. Örneğin kızartma yöntemi yiyeceklerin yüksek sıcaklığa getirilmiş yağların içinde pişirilme işlemidir. Fırında pişirilen yiyeceklerin tepsiye yapışmaması için tepsinin önce yağlanması önerilir. Tencere içinde suyla pişirilen yiyeceklere dahi damak zevkini arttırmak için yağ eklenir. Ayrıca tereyağı zeytinyağı ve margarin gibi yağlar kahvaltılık olarak kullanılırlar.
- Geleneksel hayvan yağları: tereyağı (sütten), donyağı (kuyruk yağı)
- Geleneksel bitki yağları: zeytinyağı (zeytin), susam yağı (şırlağan), (pelemir/melemir bitkisinden), çiçek yağı (ayçiçeği), pamuk yağı, mısırözü yağı, ( Eruca cappadocica bitkisinden), (Karadeniz Bölgesi'nde).
Yakıtlar
Yağlar atmosferde yakıldıkları takdirde kolayca ısıya dönüştükleri için enerji kaynağı olarak kullanılır. Bu enerji binaların ısıtılması için kullanılabileceği gibi, termoelektrik santrallerinde elektrik üretilmesi amacıyla da kullanılabilir. İçten yanmalı motorlarda kullanılan benzin ve mazot yağ çeşitleri arasındadır. Ayrıca gaz yağı gibi yağlar özellikle elektrik kullanımının yaygınlaşmasından önceki dönemlerde lambalarda ışık üretilmesi için kullanılmıştır.
Yağlama
Yağlar, kutupsuz bir kimyasal yapıya sahip olmaları nedeniyle kolayca katı maddelere yapışma özelliğine sahiptirler. O yüzden makine elemanlarında sürtünme ve aşınmayı azaltma amacıyla kullanılırlar. Otomobillerde kullanılan motor yağlarının işlevi budur.
Boyama
Ressamların kullandığı yağlı boya, renkli pigmentlerin yağ ortamı içinde emülsiyon hâline getirilmesi sonucu üretilir. Yağlı boya içindeki yağın kuruması uzun zaman aldığı için resimlerde uzun bir süre düzeltme yapma imkânı vardır. Ayrıca binaların boyanması için kullanılan yağlı boyalar ve vernikler de aynı amaçla kullanılır.
Mum
Mumlar parafin gibi katı yağlardan yapılırlar. İnsanlık tarihi boyunca yakılarak ışık kaynağı olarak kullanılmışlardır.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yag oda sicakliginda yuksek viskoziteye sahip yuksek miktarda karbon ve hidrojen iceren suyla karismayan ancak diger yaglarla kolayca karisabilen maddelerdir Yaglar yiyecek yakit boya dahil bircok degisik amacla kullanilirlar Yag cesitleriMineral yaglar Sentetik motor yagi Yer altinda kaya tabakalari arasinda bulunan petrol esasli yaglar mineral yaglar olarak siniflandirilir Benzin mazot gaz yagi parafin mumlari gibi yaglar mineral yaglardir Bu yaglarin mineral yag olarak siniflandirilmasinin nedeni yakin gecmiste organik bir kaynaklarinin bulunmamasidir Ancak cok daha eski jeolojik donemlere gidildiginde mineral yaglarin dahi organik kokenlere dayandigi gorulur Eski jeolojik donemlerde denizlerin tabaninda biriken plankton gibi canlilarin artiklari zamanla bircok jeokimyasal surecten gecerek petrol gibi mineral yaglara donusmuslerdir Petrokimyasal madde adiyla da anilan mineral yaglar insan uygarliginda buyuk bir rol oynamistir ve oynamaya devam etmektedir Organik yaglar Organik yaglar bitkiler ve hayvanlar dahil cesitli canli ve organizmalarin cesitli organik sureclerden gecirilmeleri sonucu elde edilir Kimyasal acidan yag sozcugu muglak bir kavramdir Bilimsel acidan daha dogru olan sozcuk lipit sozcugudur Yag mum kolesterol steroid yakit gibi bircok madde bilimsel acidan lipit sayilirlar Lipitleri diger maddelerden ayiran en onemli unsur suyla karismamalari ve diger lipitlerle kolayca karismalaridir Lipitler yuksek oranda hidrojen ve karbon icerdikleri halde diger organik maddelere gore cok daha az oranda oksijen icerirler Kullanim alanlariYemeklik yaglar Aycicegi yagi Bitkisel ve hayvansal yaglar yemeklerin vazgecilmez bir parcasidir Ornegin kizartma yontemi yiyeceklerin yuksek sicakliga getirilmis yaglarin icinde pisirilme islemidir Firinda pisirilen yiyeceklerin tepsiye yapismamasi icin tepsinin once yaglanmasi onerilir Tencere icinde suyla pisirilen yiyeceklere dahi damak zevkini arttirmak icin yag eklenir Ayrica tereyagi zeytinyagi ve margarin gibi yaglar kahvaltilik olarak kullanilirlar Geleneksel hayvan yaglari tereyagi sutten donyagi kuyruk yagi Geleneksel bitki yaglari zeytinyagi zeytin susam yagi sirlagan pelemir melemir bitkisinden cicek yagi aycicegi pamuk yagi misirozu yagi Eruca cappadocica bitkisinden Karadeniz Bolgesi nde Yakitlar Yaglar atmosferde yakildiklari takdirde kolayca isiya donustukleri icin enerji kaynagi olarak kullanilir Bu enerji binalarin isitilmasi icin kullanilabilecegi gibi termoelektrik santrallerinde elektrik uretilmesi amaciyla da kullanilabilir Icten yanmali motorlarda kullanilan benzin ve mazot yag cesitleri arasindadir Ayrica gaz yagi gibi yaglar ozellikle elektrik kullaniminin yayginlasmasindan onceki donemlerde lambalarda isik uretilmesi icin kullanilmistir Yaglama Yaglar kutupsuz bir kimyasal yapiya sahip olmalari nedeniyle kolayca kati maddelere yapisma ozelligine sahiptirler O yuzden makine elemanlarinda surtunme ve asinmayi azaltma amaciyla kullanilirlar Otomobillerde kullanilan motor yaglarinin islevi budur Boyama Ressamlarin kullandigi yagli boya renkli pigmentlerin yag ortami icinde emulsiyon haline getirilmesi sonucu uretilir Yagli boya icindeki yagin kurumasi uzun zaman aldigi icin resimlerde uzun bir sure duzeltme yapma imkani vardir Ayrica binalarin boyanmasi icin kullanilan yagli boyalar ve vernikler de ayni amacla kullanilir MumMumlar parafin gibi kati yaglardan yapilirlar Insanlik tarihi boyunca yakilarak isik kaynagi olarak kullanilmislardir