Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddenin içeriğinin Türkçeleştirilmesi veya doğrultusunda düzeltilmesi gerekmektedir. Bu maddedeki yazım ve noktalama yanlışları ya da anlatım bozuklukları giderilmelidir. (Yabancı sözcükler yerine Türkçe karşılıklarının kullanılması, karakter hatalarının düzeltilmesi, dilbilgisi hatalarının düzeltilmesi vs.) Düzenleme yapıldıktan sonra bu şablon kaldırılmalıdır. |
Bu maddenin içeriğinin Türkçeleştirilmesi veya doğrultusunda düzeltilmesi gerekmektedir. Bu maddedeki yazım ve noktalama yanlışları ya da anlatım bozuklukları giderilmelidir. (Yabancı sözcükler yerine Türkçe karşılıklarının kullanılması, karakter hatalarının düzeltilmesi, dilbilgisi hatalarının düzeltilmesi vs.) Düzenleme yapıldıktan sonra bu şablon kaldırılmalıdır. |
'Lamiaceae, Labiatae veya Türkçe adıyla 'Ballıbabagiller; 236 cins ve 7,280 tür ile temsil edilir ve dünya çapında özellikle ılıman kuşakta yayılış gösteren bir bitki familyasıdır.
| Ballıbabagiller | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Lamium maculatum | |||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||
| |||||||||||
| Tip cins | |||||||||||
| Lamium | |||||||||||
| Cinsler | |||||||||||
| Metne bakınız. | |||||||||||
Genellikle ot, nadiren ağaç ve çalı formunda bulunan bitkilerdir. Familya bitkilerinin en belirgin özellikleri; dört köşeli bir gövdeye, sap boyunca uzanan çiçek salkımlarına, basit, zıt yaprak dizilişine ve uçucu yağlara sahip olmalarıdır. Familya bitkileri; uçucu yağlarından ötürü kozmetik ürünlerin bileşiminde yer almakta, çeşitli yiyecek ve içeceklerin hazırlanmasında kullanılmaktadır. Mercanköşk, yarpuz, nane, kekik, ada çayı, lavanta, biberiye, fesleğen, melisa, reyhan, ballıbaba bitkileri bu familyada yer almaktadır.
Etimoloji
Familyanın diğer yaygın ismi ve alternatif ismi olan Labiatae (Jussieu), taç yapraklarının şeklinden dolayı verilmiştir. Latince labia (dudak) kelimesinden gelmektedir.
Familyanın yaygın ismi olan Lamiaceae (Martynov) ise çiçek şekline atıfta bulunan Latince lamium (açık ağız) kelimesinden gelmektedir.
Anatomi ve morfoloji
Üst durumlu bir yumurtalığa sahip olan çiçekler, genellikle jinomik tarzda yalancı duvar oluşumu ile derinlemesine dört lopludur. Gövde sıklıkla dört köşeli ya da nadiren daha çok yaşlı kısımlarda yuvarlağımsı, dikten yerde yatık uçta yükselen, bazen gövdeden çoğalıcı uzun veya ince uzun toprak altı yapıdadır. Tüy örtüsü genellikle salgılı veya salgısız, sıkça uzun veya daha seyrek kısa tüylü, çoğunlukla çok hücreli-tek sıralı, basit, dallanmış, üçlü şekilde ya da yıldızsı, bazen 13 saplı uçlu, uzun baş hücreli olup kısa saplılar hemen hemen yok gibidir. Labiatae, genellikle yoğun salgılı ve kokulu, yıllık veya çok yıllık otsu bitkiler veya çalılardır. Yapraklar zıt veya kıvrıktır ve basit veya nadiren teleksi bileşiktir; stipullar yoktur. Kaliks birleşik çanak yapraklı, tipik olarak pentamer, bazen çift dudaklıdır ve genellikle beş on beş göze çarpan kaburgaya sahiptir. Korolla semptomatiktir ve tipik olarak bir üst dudak oluşturan iki lop ve bir alt dudak oluşturan üç lop ile çift dudaklıdır. Erkek organlar topluluğu, ya farklı uzunluklarda iki çift halinde dört erkek organından ya da loplar ile dönüşümlü olarak korolla tüpüne ya da perijen bölgeye bitişik iki organdan oluşur. Dişi organlar topluluğu, iki karpelli tek bir bileşik yumurtalıktan, tek bir jinekolojik tarzdan oluşur ve her biri tek bir tabandan-eksensel tohum taslağına sahip 4 görünür lokal (yumurtalık duvarına izinsiz giriş) ile derin 4 loplu üst durumlu yumurtalık. Stamenler ve yumurtalık arasında genellikle hipojenöz, genellikle asimetrik bir nektar üreten disk bulunur. Meyve, nadiren etli ve sert olabilen dört adet 1 tohumlu fıstıktan oluşur. Glandüler olmayan veya örtü tüylerinin yanı sıra Labiatae bitkilerinin yaprakları ve diğer toprak üstü kısımları çok sayıda glandüler trikom taşır. Bu salgı yapılarının iki ana türü Labiatae'de meydana gelir: glandüler kıllar (kişi başı kıllar) ve glandüler ölçekler (peltat kılları). Eski tip, sap uzunluğu ve kafa şeklinde çok değişkendir, ancak ikincisi, tek veya çift hücreli bir ayak, tek veya çift hücreli bir sap ve (en fazla) 18 hücreli bir kafadan oluşan az çok stabildir.
Çiçek yapısı
Çiçekler iki evcikli ve . temelde braktelerin ve üst yaprakların koltuklarında talkım şeklinde doğar ve yalancı çiçek durumu halkaları (vertisillasterler) oluşturacak şekilde daralmıştır. Vertisillasterler başak, baş, salkım veya talkım çiçek durumları şeklinde de olabilir. Çiçekler erselik veya iki evcikli bitkilerde erkek-verimsiz (işlev bakımından dişi). brakteler yapraklardan bariz farklı şekilde veya onlara benzer (çiçek yaprakları olarak adlandırılabilecekleri zaman) brakteoller var veya yok. Çanak genellikle 5 loplu olup üstte 3 dişli ve altta 2 dişli parçalıdır.
Filogenisi
Lamiaceae'nin Verbenaceae'den evrimleştiği yaygın olarak kabul görmüştür. Söz konusu iki familyada zigomorf çiçekler, karşılıklı yapraklar ve bikarpelli ginekeum gibi çoğu karakterler yönünden birbirinden ayrılmaktadır. Lamiaceae, Verbenaceae familyasından ginekeum ve meyve yapısından ayırt edilir. Çoğu Verbenaceae, terminal uçlu bölünmemiş bir ovaryuma sahipken Lamiaceae ise dört loplu bir ovaryuma sahiptir. Lamiaceae familyası değişik botanikçilerce polen morfolojilerine göre farklı alt kategorilere ayrılmışlardır. Erdtman familyayı polen (üç ve altı kolpuslu) morfolojilerine göre Lamioideae ve Nepetoideae olmak üzere iki alt familyaya ayırmıştır.
Ayırt Edici Özellikleri
Yaprakların karşılıklı çapraz şekilde yani dekussat dizilişi, verticillaster çiçek durumu, kaliks ve korollanın çift dudaklı; dişicik borusunun ginobazik oluşu ve meyvenin 4 nuksa ayrılması diğer familyalardan ayırt edilmesini sağlar. Başı 8 hücreli pul şeklindeki salgı tüyleri bu familya için karakteristiktir. Cinsler ise stamen sayısı, korolla şekli ve rengi, stamenlerin korollanın üst dudağına göre uzunluğu, tüy durumu, kaliks boyu, nutlet yapısı ve tek veya çok yıllık oluşuna göre ayrılır. Lamiaceae türlerinin büyük çoğunluğunun çiçekleri hermafrodittir. Ancak, Nepeta, Ziziphora ve Mentha cins taksonlarının hemen hemen yarısında erkek organlar körelmiş ve steril hale gelmiştir. Böylece çiçekler tamamıyla dişi fonksiyonludur.
Lamiaceae (Ballıbabagiller) Familyasının Önemi
Lamiaceae familyası, içerdiği birçok bitkinin tıbbi ve aromatik karakterde olması ile dikkat çekmektedir. Familyadaki bazı bitkiler, özellikle bitkileri örten değişik çeşitte salgı tüylerinden kaynaklanan uçucu yağların güzel kokuları nedeniyle süs bitkisi olarak kullanılmak üzere kültüre alınmaktadır. Familyaya ait Bozotu cinsinin bazı türleri tıbbi öneme sahip olması sebebiyle dünyada çeşitli amaçlarla kullanılmaktadır. Ayrıca bazı türlerin nektar içermesi arıcılıkta da bu familyaya olan ilgiyi arttırmıştır.
Uçucu yağ çalışmalarındaki yeri
İlaçlarda var olan selüloz, pektin, şeker gibi bazı maddeler yanında çoğunluğunu uçucu yağların oluşturduğu esanslar da bulunmakta ve bu maddelerin önemli bir farmakolojik etkiye sahip oldukları bilinmektedir. Bitkilerden veya bitkisel droglardan elde edilen temel yağlar olarak da bilinen uçucu yağlar hücre zarından kolaylıkla geçebilir, deriden ve akciğerlerden kolaylıkla emilirler. Uçucu yağlar oda sıcaklığında sıvı, bazen donabilen uçucu, kuvvetli kokulu ve yağımsı karışımlar halinde olurlar. Metabolizmada asetat birimlerinden oluşan uçucu yağlar bakterilere, mantarlara hatta bir hücrelilerden protistalara karşı oldukça aktiftirler. Bitkilerin yaprak, gövde, çiçek, meyve, köksap, reçine ve odun gibi kısımlarında bulunan uçucu yağların, hücreler arası iletişim, hormon gibi birçok görevi bulunmaktadır. Ballıbabagiller (Lamiaceae) uçucu yağ bileşenlerince zengin familyaların arasında başta gelirler. Çay bitkileri ve baharat olarak da kullanılan Ballıbabagiller familyası ticareti yapılan bitki türleri arasında birinci sıradadır. Söz konusu familyaya ait olan türlerin yüksek biyolojik ve farmakolojik aktiviteleri yıllardır tespit edilmeye çalışılmaktadır. Bitkilerin içeriğindeki temel yağlar bu bitkilere fitoterapide kullanılma özelliği kazandırmaktadır.
Cinsler
|
|
|
|
|
|
•https://www.sciencedirect.com/topics/agricultural-and-biological-sciences/lamiaceae
•http://pza.sanbi.org/lamiaceae
•https://www.thefreedictionary.com/family+Lamiaceae[1]19 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
•http://www.biodicon.com/ - Biological Diversity and Conservation 3/3 (2010) 31-45
Galeri
-
![image]()
Eflatun çiçekli ballıbaba (Lamium purpureum) -
![image]()
Nane - Mentha spp. -
![image]()
Cleordendron formicarum
Kaynakça
- ^ Angiosperm Phylogeny Group (2016). "An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG IV" (PDF). Botanical Journal of the Linnean Society. 181 (1): 1–20. doi:10.1111/boj.12385. ISSN 0024-4074.
- ^ . Encyclopediæ Britannica. 6 Temmuz 2021. 3 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2021.
- ^ "Marrubium lutescens Boiss. ve M. cephalanthum Boiss. & Noë subsp. akdaghicum (Lamiaceae)' un Gövde ve Yaprak Özelliklerinin Anatomik Olarak Karşılaştırılması". Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 15 Nisan 2017. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2021.
- ^ . 7 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddenin iceriginin Turkcelestirilmesi veya Turkce dilbilgisi ve kurallari dogrultusunda duzeltilmesi gerekmektedir Bu maddedeki yazim ve noktalama yanlislari ya da anlatim bozukluklari giderilmelidir Yabanci sozcukler yerine Turkce karsiliklarinin kullanilmasi karakter hatalarinin duzeltilmesi dilbilgisi hatalarinin duzeltilmesi vs Duzenleme yapildiktan sonra bu sablon kaldirilmalidir Bu maddenin iceriginin Turkcelestirilmesi veya Turkce dilbilgisi ve kurallari dogrultusunda duzeltilmesi gerekmektedir Bu maddedeki yazim ve noktalama yanlislari ya da anlatim bozukluklari giderilmelidir Yabanci sozcukler yerine Turkce karsiliklarinin kullanilmasi karakter hatalarinin duzeltilmesi dilbilgisi hatalarinin duzeltilmesi vs Duzenleme yapildiktan sonra bu sablon kaldirilmalidir Lamiaceae Labiataeveya Turkce adiyla Ballibabagiller 236 cins ve 7 280 tur ile temsil edilir ve dunya capinda ozellikle iliman kusakta yayilis gosteren bir bitki familyasidir BallibabagillerLamium maculatumBiyolojik siniflandirmaAlem PlantaeBolum TracheophytaSinif MagnoliopsidaTakim LamialesFamilya LamiaceaeTip cinsLamiumL CinslerMetne bakiniz Genellikle ot nadiren agac ve cali formunda bulunan bitkilerdir Familya bitkilerinin en belirgin ozellikleri dort koseli bir govdeye sap boyunca uzanan cicek salkimlarina basit zit yaprak dizilisine ve ucucu yaglara sahip olmalaridir Familya bitkileri ucucu yaglarindan oturu kozmetik urunlerin bilesiminde yer almakta cesitli yiyecek ve iceceklerin hazirlanmasinda kullanilmaktadir Mercankosk yarpuz nane kekik ada cayi lavanta biberiye feslegen melisa reyhan ballibaba bitkileri bu familyada yer almaktadir EtimolojiFamilyanin diger yaygin ismi ve alternatif ismi olan Labiatae Jussieu tac yapraklarinin seklinden dolayi verilmistir Latince labia dudak kelimesinden gelmektedir Familyanin yaygin ismi olan Lamiaceae Martynov ise cicek sekline atifta bulunan Latince lamium acik agiz kelimesinden gelmektedir Anatomi ve morfolojiUst durumlu bir yumurtaliga sahip olan cicekler genellikle jinomik tarzda yalanci duvar olusumu ile derinlemesine dort lopludur Govde siklikla dort koseli ya da nadiren daha cok yasli kisimlarda yuvarlagimsi dikten yerde yatik ucta yukselen bazen govdeden cogalici uzun veya ince uzun toprak alti yapidadir Tuy ortusu genellikle salgili veya salgisiz sikca uzun veya daha seyrek kisa tuylu cogunlukla cok hucreli tek sirali basit dallanmis uclu sekilde ya da yildizsi bazen 13 sapli uclu uzun bas hucreli olup kisa saplilar hemen hemen yok gibidir Labiatae genellikle yogun salgili ve kokulu yillik veya cok yillik otsu bitkiler veya calilardir Yapraklar zit veya kivriktir ve basit veya nadiren teleksi bilesiktir stipullar yoktur Kaliks birlesik canak yaprakli tipik olarak pentamer bazen cift dudaklidir ve genellikle bes on bes goze carpan kaburgaya sahiptir Korolla semptomatiktir ve tipik olarak bir ust dudak olusturan iki lop ve bir alt dudak olusturan uc lop ile cift dudaklidir Erkek organlar toplulugu ya farkli uzunluklarda iki cift halinde dort erkek organindan ya da loplar ile donusumlu olarak korolla tupune ya da perijen bolgeye bitisik iki organdan olusur Disi organlar toplulugu iki karpelli tek bir bilesik yumurtaliktan tek bir jinekolojik tarzdan olusur ve her biri tek bir tabandan eksensel tohum taslagina sahip 4 gorunur lokal yumurtalik duvarina izinsiz giris ile derin 4 loplu ust durumlu yumurtalik Stamenler ve yumurtalik arasinda genellikle hipojenoz genellikle asimetrik bir nektar ureten disk bulunur Meyve nadiren etli ve sert olabilen dort adet 1 tohumlu fistiktan olusur Glanduler olmayan veya ortu tuylerinin yani sira Labiatae bitkilerinin yapraklari ve diger toprak ustu kisimlari cok sayida glanduler trikom tasir Bu salgi yapilarinin iki ana turu Labiatae de meydana gelir glanduler killar kisi basi killar ve glanduler olcekler peltat killari Eski tip sap uzunlugu ve kafa seklinde cok degiskendir ancak ikincisi tek veya cift hucreli bir ayak tek veya cift hucreli bir sap ve en fazla 18 hucreli bir kafadan olusan az cok stabildir Cicek yapisi Cicekler iki evcikli ve temelde braktelerin ve ust yapraklarin koltuklarinda talkim seklinde dogar ve yalanci cicek durumu halkalari vertisillasterler olusturacak sekilde daralmistir Vertisillasterler basak bas salkim veya talkim cicek durumlari seklinde de olabilir Cicekler erselik veya iki evcikli bitkilerde erkek verimsiz islev bakimindan disi brakteler yapraklardan bariz farkli sekilde veya onlara benzer cicek yapraklari olarak adlandirilabilecekleri zaman brakteoller var veya yok Canak genellikle 5 loplu olup ustte 3 disli ve altta 2 disli parcalidir FilogenisiLamiaceae nin Verbenaceae den evrimlestigi yaygin olarak kabul gormustur Soz konusu iki familyada zigomorf cicekler karsilikli yapraklar ve bikarpelli ginekeum gibi cogu karakterler yonunden birbirinden ayrilmaktadir Lamiaceae Verbenaceae familyasindan ginekeum ve meyve yapisindan ayirt edilir Cogu Verbenaceae terminal uclu bolunmemis bir ovaryuma sahipken Lamiaceae ise dort loplu bir ovaryuma sahiptir Lamiaceae familyasi degisik botanikcilerce polen morfolojilerine gore farkli alt kategorilere ayrilmislardir Erdtman familyayi polen uc ve alti kolpuslu morfolojilerine gore Lamioideae ve Nepetoideae olmak uzere iki alt familyaya ayirmistir Ayirt Edici OzellikleriYapraklarin karsilikli capraz sekilde yani dekussat dizilisi verticillaster cicek durumu kaliks ve korollanin cift dudakli disicik borusunun ginobazik olusu ve meyvenin 4 nuksa ayrilmasi diger familyalardan ayirt edilmesini saglar Basi 8 hucreli pul seklindeki salgi tuyleri bu familya icin karakteristiktir Cinsler ise stamen sayisi korolla sekli ve rengi stamenlerin korollanin ust dudagina gore uzunlugu tuy durumu kaliks boyu nutlet yapisi ve tek veya cok yillik olusuna gore ayrilir Lamiaceae turlerinin buyuk cogunlugunun cicekleri hermafrodittir Ancak Nepeta Ziziphora ve Mentha cins taksonlarinin hemen hemen yarisinda erkek organlar korelmis ve steril hale gelmistir Boylece cicekler tamamiyla disi fonksiyonludur Lamiaceae Ballibabagiller Familyasinin OnemiLamiaceae familyasi icerdigi bircok bitkinin tibbi ve aromatik karakterde olmasi ile dikkat cekmektedir Familyadaki bazi bitkiler ozellikle bitkileri orten degisik cesitte salgi tuylerinden kaynaklanan ucucu yaglarin guzel kokulari nedeniyle sus bitkisi olarak kullanilmak uzere kulture alinmaktadir Familyaya ait Bozotu cinsinin bazi turleri tibbi oneme sahip olmasi sebebiyle dunyada cesitli amaclarla kullanilmaktadir Ayrica bazi turlerin nektar icermesi aricilikta da bu familyaya olan ilgiyi arttirmistir Ucucu yag calismalarindaki yeri Ilaclarda var olan seluloz pektin seker gibi bazi maddeler yaninda cogunlugunu ucucu yaglarin olusturdugu esanslar da bulunmakta ve bu maddelerin onemli bir farmakolojik etkiye sahip olduklari bilinmektedir Bitkilerden veya bitkisel droglardan elde edilen temel yaglar olarak da bilinen ucucu yaglar hucre zarindan kolaylikla gecebilir deriden ve akcigerlerden kolaylikla emilirler Ucucu yaglar oda sicakliginda sivi bazen donabilen ucucu kuvvetli kokulu ve yagimsi karisimlar halinde olurlar Metabolizmada asetat birimlerinden olusan ucucu yaglar bakterilere mantarlara hatta bir hucrelilerden protistalara karsi oldukca aktiftirler Bitkilerin yaprak govde cicek meyve koksap recine ve odun gibi kisimlarinda bulunan ucucu yaglarin hucreler arasi iletisim hormon gibi bircok gorevi bulunmaktadir Ballibabagiller Lamiaceae ucucu yag bilesenlerince zengin familyalarin arasinda basta gelirler Cay bitkileri ve baharat olarak da kullanilan Ballibabagiller familyasi ticareti yapilan bitki turleri arasinda birinci siradadir Soz konusu familyaya ait olan turlerin yuksek biyolojik ve farmakolojik aktiviteleri yillardir tespit edilmeye calisilmaktadir Bitkilerin icerigindeki temel yaglar bu bitkilere fitoterapide kullanilma ozelligi kazandirmaktadir CinslerAcanthomintha Acrocephalus Agastache Mayasil otu Ajuga Antonina Ballota Blephilia Brazoria Caryopteris Cedronella Clinopodium Coleus Collinsonia ConradinaCunila Dicerandra Dracocephalum Elsholtzia Galeopsis Glechoma Haplostachys HedeomaHyptis Lallemantia Ballibaba Lamium Lavanta Lavandula Leonotis Leonurus Lepechinia Leucas Lycopus Macbridea Marrubium Marsypianthes Meehania Melissa Nane Mentha Micromeria Moluccella MonardaMonardella Mosla Nepeta Feslegen Ocimum Origanum Orthosiphon Perilla Perovskia Phlomis Phyllostegia Physostegia Piloblephis Plectranthus Pogogyne Pogostemon Poliomintha PycnanthemumRhododon Rosmarinus Biberiye Sabaudia Saccocalyx Salazaria Ada cayi Salvia Satureja Scutellaria Sideritis Stachys Stenogyne Sulaimania Synandra Teucrium Thymbra Kekik Thymus Trichostema Vitex Warnockia https www sciencedirect com topics agricultural and biological sciences lamiaceae http pza sanbi org lamiaceae https www thefreedictionary com family Lamiaceae 1 19 Subat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde http www biodicon com Biological Diversity and Conservation 3 3 2010 31 45GaleriEflatun cicekli ballibaba Lamium purpureum Nane Mentha spp Cleordendron formicarumKaynakca Angiosperm Phylogeny Group 2016 An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants APG IV PDF Botanical Journal of the Linnean Society 181 1 1 20 doi 10 1111 boj 12385 ISSN 0024 4074 Encyclopediae Britannica 6 Temmuz 2021 3 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Temmuz 2021 Marrubium lutescens Boiss ve M cephalanthum Boiss amp Noe subsp akdaghicum Lamiaceae un Govde ve Yaprak Ozelliklerinin Anatomik Olarak Karsilastirilmasi Suleyman Demirel Universitesi Fen Bilimleri Enstitusu Dergisi 15 Nisan 2017 Erisim tarihi 8 Temmuz 2021 7 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Temmuz 2021