10 000 metre Yaz Olimpiyat Oyunları ve Dünya Atletizm şampiyonası nda da koşulan bir uzun mesafe koşusu dalı Tari

10,000 metre, Yaz Olimpiyat Oyunları ve Dünya Atletizm Şampiyonası'nda da koşulan bir uzun mesafe koşusu dalı.

Tarihi

1912 yılında başlayan dal, atletizmdeki en uzun yarıştır. 1960'lara kadar Fin atletlerin domine ettiği yarış, daha sonra Afrikalı atletlerin hakimiyetine girdi.

Tüm Zamanların En İyi 25 Derecesi

Erkekler

Kenenisa Bekele (sağda), 10,000m dünya rekorunu elinde bulundurmakta.

(Güncelleme Nisan 2010)

Sıra	Zaman	Atlet	Yer	Tarih
1.	26:17.53	Kenenisa Bekele (ETH)	Brüksel	26 Ağustos 2005
2.	26:22.75	Haile Gebrselassie (ETH)	Hengelo	1 Temmuz 1998
3.	26:27.85	(KEN)	Brüksel	22 Ağustos 1997
4.	26:30.03	(KEN)	Brüksel	5 Eylül 2003
5.	26:30.74	(ETH)	Hengelo	29 Mayıs 2005
6.	26:35.63	(KEN)	Brüksel	25 Ağustos 2006
7.	26:36.26	Paul Koech (KEN)	Brüksel	22 Ağustos 1997
8.	26:37.25	(Eritre)	Brüksel	25 Ağustos 2006
9.	26:38.08	(MAR)	Brüksel	25 Ağustos 1996
10.	26:38.76	(QAT)	Brüksel	5 Eylül 2003
11.	26:39.69	(ETH)	Hengelo	31 Mayıs 2004
12.	26:39.77	(UGA)	Brüksel	26 Ağustos 2005
13.	26:41.75	Samuel Wanjiru (KEN)	Brüksel	26 Ağustos 2005
14.	26:49.02	Eliud Kipchoge (KEN)	Hengelo	26 Mayıs 2007
15.	26:49.20	(KEN)	Brüksel	14 Eylül 2007
16.	26:49.38	(KEN)	Brüksel	30 Ağustos 2002
17.	26:49.55	(KEN)	Hengelo	26 Mayıs 2007
18.	26:49.90	(ETH)	Brüksel	30 Ağustos 2002
19.	26:50.20	(KEN)	Brüksel	30 Ağustos 2002
20.	26:50.67	(KEN)	Brüksel	30 Ağustos 2002
21.	26:51.49	(KEN)	Brüksel	3 Eylül 1999
22.	26:52.23	(KEN)	Oslo	22 Haziran 1994
23.	26:52.30	(BEL)	Brüksel	3 Eylül 1999
24.	26:52.33	(ETH)	Hengelo	26 Mayıs 2007
25.	26:52.87	(KEN)	Brüksel	30 Ağustos 2002

Kadınlar

(Güncelleme Nisan 2010)

Sıra	Zaman	Atlet	Yer	Tarih
1.	29:17:45	Almaz Ayana (ETH)	Rio	12 Ağustos 2016
1.	29:31.78	(CHN)	Pekin	8 Eylül 1993
2.	29:53.80	(ETH)	Utrecht	14 Temmuz 2009
3.	29:54.66	Tirunesh Dibaba (ETH)	Pekin	15 Ağustos 2008
4.	29:56.34	Elvan Abeylegesse (TUR)	Pekin	15 Ağustos 2008
5.	29.59.20	Meseret Defar (ETH)	Birmingham	11 Temmuz 2009
6.	30:01.09	Paula Radcliffe (GBR)	Münih	6 Ağustos 2002
7.	30:04.18	(ETH)	Paris, Saint-Denis	23 Ağustos 2003
8.	30:07.15	(ETH)	Paris, Saint-Denis	23 Ağustos 2003
9.	30:07.20	(CHN)	Paris, Saint-Denis	23 Ağustos 2003
10.	30:11.53	(KEN)	Utrecht	14 Temmuz 2009
11.	30:11.87	(ETH)	Utrecht	14 Temmuz 2009
12.	30:12.53	(NED)	Paris, Saint-Denis	23 Ağustos 2003
13.	30:13.37	(CHN)	Pekin	8 Eylül 1993
14.	30:13.74	(NOR)	Oslo	5 Haziran 1986
15.	30:17.49	Derartu Tulu (ETH)	Sidney	30 Eylül 2000
16.	30:18.39	(ETH)	Sollentuna	28 Temmuz 2005
17.	30:22.22	(USA)	Pekin	15 Ağustos 2008
18.	30:22.48	(ETH)	Sidney	30 Eylül 2000
19.	30:22.88	(POR)	Sidney	30 Eylül 2000
20.	30:23.07	(RUS)	Paris, Saint-Denis	23 Ağustos 2003
21.	30:24.36	(CHN)	Atina	27 Ağustos 2004
22.	30:26.20	(RUS)	Paris, Saint-Denis	23 Ağustos 2003
23.	30:26.50	(KEN)	Pekin	15 Ağustos 2008
24.	30:29.36	Liliya Shobukhova (RUS)	Şupaşkar	23 Haziran 2009
25.	30:30.26	(KEN)	Helsinki	6 Ağustos 2005

Yıllara Göre En İyi Dereceler

Erkekler

Yıl	Zaman	Atlet	Yer
1980	27:29.16	(ABD)	Paris
1981	27:27.1	(POR)	Lizbon
1982	27:22.95	(POR)	Paris
1983	27:23.44	(POR)	Oslo
1984	27:13.81	(POR)	Stockholm
1985	27:37.17	Bruce Bickford (ABD)	Stockholm
1986	27:20.56	(ABD)	Brüksel
1987	27:26.95	(ITA)	Stockholm
1988	27:21.46	(MAR)	Seul
1989	27:08.23	(MEX)	Berlin
1990	27:18.22	(MEX)	Berlin
1991	27:11.18	(KEN)	Hengelo
1992	27:14.26	(ETH)	Oslo
1993	26:58.38	(KEN)	Oslo
1994	26:52.23	(KEN)	Oslo
1995	26:43.53	Haile Gebrselassie (ETH)	Hengelo
1996	26:38.08	(MAR)	Brüksel
1997	26:27.85	(KEN)	Brüksel
1998	26:22.75	Haile Gebrselassie (ETH)	Hengelo
1999	26:51.49	(KEN)	Brüksel
2000	27:03.87	(KEN)	Brüksel
2001	27:04.20	(KEN)	Palo Alto
2002	26:49.38	(KEN)	Brüksel
2003	26:29.22	Haile Gebrselassie (ETH)	Brüksel
2004	26:20.31	Kenenisa Bekele (ETH)	Ostrava
2005	26:17.53	Kenenisa Bekele (ETH)	Brüksel
2006	26:35.63	(KEN)	Brüksel
2007	26:46.19	Kenenisa Bekele (ETH)	Brüksel
2008	26:25.97	Kenenisa Bekele (ETH)	Eugene
2009	26:46.31	Kenenisa Bekele (ETH)	Berlin
2010	26:56.74	(KEN)	Turku

Kadınlar

Yıl	Zaman	Atler	Yer
1971	34:51.0	(USA)	Phoenix
1975	34:01.4	(GER)	Wolfsburg
1976	34:19.0	(USA)	Eugene
1977	33:15.1	(USA)
1978	32:43.2	(ROU)
1979	32:52.5	(USA)	Walnut
1980	32:57.17	(GBR)	Sittard
1981	32:17.19	(RUS)	Moskova
1982	31:35.3	Mary Decker-Slaney (USA)	Eugene
1983	31:27.58	(RUS)	Odessa
1984	31:13.78	Olga Bondarenko (RUS)	Kiev
1985	30:59.42	(NOR)	Oslo
1986	30:13.74	(NOR)	Oslo
1987	31:05.85	(NOR)	Roma
1988	31:05.21	Olga Bondarenko (RUS)	Seul
1989	30:48.51	(NOR)	Oslo
1990	31:18.18	(ROU)	Helsinki
1991	30:57.07	(GBR)	Hengelo
1992	31:06.02	Derartu Tulu (ETH)	Barselona
1993	29:31.78	(CHN)	Pekin
1994	30:50.34	(CHN)	Hiroşima
1995	31:04.99	(POR)	Göteborg
1996	31:01.63	(POR)	Atlanta
1997	30:38.09	(CHN)	Şangay
1998	30:48.06	(POR)	Lizbon
1999	30:24.56	(ETH)	Sevilla
2000	30:17.49	Derartu Tulu (ETH)	Sidney
2001	30:55.80	Paula Radcliffe (GBR)	Barakaldo
2002	30:01.09	Paula Radcliffe (GBR)	Münih
2003	30:04.18	(ETH)	Paris
2004	30:17.15	Paula Radcliffe (GBR)	Gateshead
2005	30:15.67	Tirunesh Dibaba (ETH)	Sollentuna
2006	30:21.67	Elvan Abeylegesse (TUR)	Antalya
2007	31:00.27	(ETH)
2008	29:54.66	Tirunesh Dibaba (ETH)	Pekin
2009	29:53.80	(ETH)	Utrecht
2010	31:04.52	(ETH)	Ostrava

Dünya Rekorları

Erkekler

Atletizmde ilk 10.000 metre rekoru 1912 yılında, şimdiki adı Uluslararası Atletizm Federasyonları Birliği(IAAF) olan Uluslararası Amatör Atletizm Federasyonu tarafından kabul edilmiştir. İlk rekorun sahibi ise 16 Kasım 1911 tarihinde Paris'te yaptığı 30:40.2'lik derecesiyle Fransız atlet Jean Bouin oldu.

21 Haziran 2009 tarihi itibarıyla IAAF 37 rekoru onaylamıştır..

Erkekler 10,000 metre Dünya Rekorları
Zaman	İlk Zaman	Atlet	Zaman	Yer
30:58.8		(FRA)	16 Kasım 1911	Paris, Fransa
30:40.2		Paavo Nurmi (FIN)	22 Temmuz 1921	Stockholm, İsveç
30:35.4		Ville Ritola (FIN)	25 Mayıs 1924	Helsinki, Finlandiya
30:23.2		Ville Ritola (FIN)	6 Haziran 1924	Paris, Fransa
30:06.2		Paavo Nurmi (FIN)	31 Ağustos 1924	Kuopio, Finlandiya
30:05.6		(FIN)	18 Haziran 1937	Kouvola, Finlandiya
30:02.0		(FIN)	29 Eylül 1938	Tampere, Finlandiya
29:52.6		(FIN)	17 Eylül 1939	Helsinki, Finlandiya
29:35.4		(FIN)	25 Ağustos 1944	Helsinki, Finlandiya
29:28.2		Emil Zátopek (CZE)	11 Temmuz 1949	Ostrava, Çekya
29:27.2		(FIN)	1 Eylül 1949	Kouvola, Finlandiya
29:21.2		Emil Zátopek (CZE)	22 Ekim 1949	Ostrava, Çekya
29:02.6		Emil Zátopek (CZE)	4 Ağustos 1950	Turku, Finlandiya
29:01.6		Emil Zátopek (CZE)	1 Kasım 1953	, Çekya
28:54.2		Emil Zátopek (CZE)	1 Temmuz 1954	Brüksel, Belçika
28:42.8		(HUN)	15 Haziran 1956	Budapeşte, Macaristan
28:30.4		(URS)	11 Eylül 1956	Moskova, Rusya
28:18.8		Pyotr Bolotnikov (URS)	15 Ekim 1960	Kiev, Ukrayna
28:18.2		Pyotr Bolotnikov (URS)	11 Ağustos 1962	Moskova, Rusya
28:15.6		(AUS)	18 Aralık 1963	Melbourne, Avustralya
27:39.4	27:39.89	(AUS)	14 Haziran 1965	Oslo, Norveç
27:38.4	27:38.35	Lasse Virén (FIN)	3 Eylül 1972	Münih, Almanya
27:30.8	27:30.80	(GBR)	13 Haziran 1973	Londra, Büyük Britanya
27:30.5	27:30.47	(KEN)	30 Temmuz 1977	Helsinki, Finlandiya
27:22.4	27:22.47	(KEN)	11 Temmuz 1978	Viyana, Avusturya
27:13.81	-	(POR)	2 Haziran 1984	Stockholm, İsveç
27:08.23	-	(MEX)	18 Ağustos 1989	Berlin, Almanya
27:07.91	-	(KEN)	5 Haziran 1993	Stockholm, İsveç
26:58.38	-	(KEN)	10 Haziran 1993	Oslo, Norveç
26:52.23	-	(KEN)	22 Haziran 1994	Oslo, Norveç
26:43.53	-	Haile Gebrselassie (ETH)	5 Temmuz 1995	Hengelo, Hollanda
26:38.08	-	(MAR)	23 Ağustos 1996	Brüksel, Belçika
26:31.32	-	Haile Gebrselassie (ETH)	4 Ağustos 1997	Oslo, Norveç
26:27.85	-	(KEN)	22 Ağustos 1997	Brüksel, Belçika
26:22.75	-	Haile Gebrselassie (ETH)	1 Temmuz 1998	Hengelo, Hollanda
26:20.31	-	Kenenisa Bekele (ETH)	8 Temmuz 2004	Ostrava, Çekya
26:17.53	-	Kenenisa Bekele (ETH)	26 Ağustos 2005	Brüksel, Belçika

Kadınlar

İlk kadınlar 10000 metre rekoru 1981 yılında, şimdiki adı Uluslararası Atletizm Federasyonları Birliği(IAAF) olan Uluslararası Amatör Atletizm Federasyonu tarafından kabul edilmiştir. İlk rekorun sahibi ise 19 Kasım 1981 tarihinde Moskova'da yaptığı 31:35.3'lük derecesiyle Sovyet atlet Yellena Sipatova oldu.

21 Haziran 2009 tarihi itibarıyla IAAF 8 rekoru onaylamıştır.

Kadınlar 10,000 metre Dünya Rekorları
Zaman	Atlet	Zaman	Yer
32:17.20	(URS)	19 Ekim 1981	Moskova, Rusya
31:35.3	Mary Decker-Slaney (USA)	16 Haziran 1982	Eugene, ABD
31:35.01	(URS)	29 Mayıs 1983	Krasnodar, Rusya
31:27.58	(URS)	7 Eylül 1983	Odessa, Ukrayna
31:13.78	Olga Bondarenko (URS)	24 Temmuz 1984	Kiev, Ukrayna
30:59.42	(NOR)	27 Haziran 1985	Oslo, Norveç
30:13.74	(NOR)	5 Haziran 1986	Oslo, Norveç
29:31.78	(CHN)	8 Eylül 1993	Pekin, Çin

Madalyalar

Olimpiyat Oyunları

Erkekler

Branş	Altın	Gümüş	Bronz
1912 Stockholm	()	()	()
1920 Antwerp	Paavo Nurmi ()	()	()
1924 Paris	Ville Ritola ()	()	Eero Berg ()
1928 Amsterdam	Paavo Nurmi ()	Ville Ritola ()	()
1932 Los Angeles	Janusz Kusociński ()	()	()
1936 Berlin	()	()	()
1948 Londra	Emil Zátopek ()	()	()
1952 Helsinki	Emil Zátopek ()	()	()
1956 Melbourne	()	()	()
1960 Roma	Pyotr Bolotnikov ()	()	()
1964 Tokyo	()	()	()
1968 Mexico City	()	()	()
1972 Münih	Lasse Virén ()	()	Miruts Yifter ()
1976 Montreal	Lasse Virén ()	()	()
1980 Moskova	Miruts Yifter ()	()	()
1984 Los Angeles	Alberto Cova ()	()	()
1988 Seul	()	()	()
1992 Barcelona	()	()	()
1996 Atlanta	Haile Gebrselassie ()	()	()
2000 Sydney	Haile Gebrselassie ()	()	()
2004 Atina	Kenenisa Bekele ()	()	()
2008 Pekin	Kenenisa Bekele ()	()	()

Kadınlar

Branş	Altın	Gümüş	Bronz
1988 Seul	Olga Bondarenko ()	()	()
1992 Barcelona	Derartu Tulu ()	()	()
1996 Atlanta	()	()	()
2000 Sydney	Derartu Tulu ()	()	()
2004 Atina	()	()	Derartu Tulu ()
2008 Pekin	Tirunesh Dibaba ()	Elvan Abeylegesse ()	()

Dünya Şampiyonaları

Erkekler

Şampiyona	Altın	Gümüş	Bronz
1983 Helsinki	Alberto Cova (ITA)	(GDR)	(GDR)
1987 Roma	(KEN)	(ITA)	(GDR)
1991 Tokyo	(KEN)	(KEN)	(MAR)
1993 Stuttgart	Haile Gebrselassie (ETH)	(KEN)	(KEN)
1995 Gothenburg	Haile Gebrselassie (ETH)	(MAR)	(KEN)
1997 Atina	Haile Gebrselassie (ETH)	(KEN)	(MAR)
1999 Sevilla	Haile Gebrselassie (ETH)	(KEN)	(ETH)
2001 Edmonton	(KEN)	(ETH)	Haile Gebrselassie (ETH)
2003 Paris	Kenenisa Bekele (ETH)	Haile Gebrselassie (ETH)	(ETH)
2005 Helsinki	Kenenisa Bekele (ETH)	(ETH)	(KEN)
2007 Osaka	Kenenisa Bekele (ETH)	(ETH)	(KEN)
2009 Berlin	Kenenisa Bekele (ETH)	(Eritre)	(KEN)

Kadınlar

Şampiyona	Altın	Gümüş	Bronz
1987 Roma	(NOR)	(URS)	(GDR)
1991 Tokyo	(GBR)	(CHN)	(CHN)
1993 Stuttgart	(CHN)	(CHN)	(KEN)
1995 Gothenburg	(POR)	Derartu Tulu (ETH)	(KEN)
1997 Atina	(KEN)	(POR)	(JPN)
1999 Sevilla	(ETH)	Paula Radcliffe (GBR)	(KEN)
2001 Edmonton	Derartu Tulu (ETH)	(ETH)	(ETH)
2003 Paris	(ETH)	(ETH)	(CHN)
2005 Helsinki	Tirunesh Dibaba (ETH)	(ETH)	(ETH)
2007 Osaka	Tirunesh Dibaba (ETH)	Elvan Abeylegesse (TUR)	(USA)
2009 Berlin	(KEN)	(ETH)	(ETH)

Kaynakça

^ "Olympics Men's 10 KM Winners - List of Gold, Silver & Bronze Medalists at Olympic Games". 13 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Nisan 2011.
^ "10,000 Metres All Time (Women)". IAAF. 15 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Ağustos 2009.
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa ^ab ^ac ^ad ^ae ^af ^ag ^ah ^ai ^aj ^ak ^al ^am ^an ^ao ^ap ^aq ^ar ^as ^at ^au ^av ^aw "12th IAAF World Championships In Athletics: IAAF Statistics Handbook. Berlin 2009" (pdf). Monte Carlo: IAAF Media & Public Relations Department. 2009. 29 Haziran 2011 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 9 Ağustos 2009.

Dış bağlantılar

(İngilizce)
10000 metre yarış takvimi24 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)

[1] "Olympics Men's 10 KM Winners - List of Gold, Silver & Bronze Medalists at Olympic Games". 13 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Nisan 2011.

[IAAF-alltime-2] "10,000 Metres All Time (Women)". IAAF. 15 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Ağustos 2009.

[iaaf2-3] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa ^ab ^ac ^ad ^ae ^af ^ag ^ah ^ai ^aj ^ak ^al ^am ^an ^ao ^ap ^aq ^ar ^as ^at ^au ^av ^aw "12th IAAF World Championships In Athletics: IAAF Statistics Handbook. Berlin 2009" (pdf). Monte Carlo: IAAF Media & Public Relations Department. 2009. 29 Haziran 2011 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 9 Ağustos 2009.