Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Meksiko (İspanyolca: Ciudad de México, İspanyolca telaffuz: ; "CDMX" olarak kısaltılmaktadır), Meksika'nın 32 federal yapılanmasından biri, ülkenin başkenti ve nüfus bakımından en büyük şehri. "Alfa" bir küresel şehir olup,Amerika kıtasının en önemli finansal merkezlerinden biridir.
| Meksiko Ciudad de México | |
|---|---|
Torre Latinoamericana ile şehirden bir görünüm | |
 Şehir belediyesi logosu  Arma | |
Sloganlar: "La Ciudad de los Palacios" ("Saraylar Şehri") | |
 Meksiko'nun belediyelerini gösteren harita | |
 Meksiko'nun ülke içindeki konumu | |
| Ülke | Meksika |
| Belediyeleri | |
| Kuruluş | 20 Haziran 1325: Tenoktitlan 13 Ağustos 1521: Ciudad de México |
| İdare | |
| • Belediye başkanı | Claudia Sheinbaum |
| • Senatörler | |
| • Vekiller | Vekiller |
| Yüzölçümü | |
| • Başkent ve megakent | 1485 km² |
| Rakım | 2240 m |
| En yüksek nokta | 3.930 m (12.890 ft) |
| Nüfus (2020) | |
| • Başkent ve megakent | 9.209.944 |
| • Yoğunluk | oto/km² |
| • Metropol | 20.400.000 |
| Zaman dilimi | UTC-06.00 (MST) |
00-16 | |
| Alan kodu | 55 |
| ISO 3166 kodu | MX-CMX |
Resmî site cdmx.gob.mx | |
Ülkenin merkezinde bulunan Meksika Vadisi'ndeki platolarda, 2.240 metre (7.350 ft) rakımda yer alır. İdari olarak 16 belediyeye ayrılmıştır. 1.485 km² yüzölçümüyle ülkenin en küçük idari birimidir. 2015 sayımına göre 8.918.653 nüfusa sahiptir. Federal ve eyalet hükûmetlerinin hemfikir olduğu tanımına göre tahmini olarak 21,3 milyonun üzerine ulaşan nüfus, şehri batı yarımküredeki en büyük ikinci metropol, en büyük ve İspanyolca konuşulan şehirlerin en büyüğü yapmaktadır. Şehir, Meksika'nın gayri safi yurt içi hasılasının yaklaşık %15,8'ini oluştururken, Büyük Meksiko göz önüne alındığında bu oran %22'ye kadar çıkar.
Meksiko, Amerika kıtasının en eski başkenti olmasının yanı sıra, Quito ile birlikte kızılderililer tarafından kurulan iki başkentten biridir. Şehir, Tenoktitlan adıyla Aztekler tarafından 1325 yılında, Texcoco Gölü üzerine inşa edildi. Aztek İmparatorluğu'nun İspanyollar tarafından fethi sırasında, 1521'deki Tenoktitlan Kuşatması sonrasında şehrin neredeyse tamamı yıkıma uğradı. Bu yıkımın ardından, (İspanyol mimarisiyle) şehir yeniden inşa edildi. 1524'te Meksiko belediyesi kuruldu ve şehir México Tenoktitlán olarak adlandırıldı. 1585'te ise resmî olarak Ciudad de México (Meksiko Şehri) adı benimsendi. Şehir, İspanyol İmparatorluğu'nun büyük bir bölümünün siyasi, idari ve finansal merkezi olarak faaliyet gösterdi. 1821'de sona eren Meksika Bağımsızlık Savaşı ile birlikte bağımsızlığını kazanan Meksika'nın bir parçası oldu ve 1824 yılında federal bölge statüsüne kavuştu.
Tarihi
Tarih öncesi
Gustavo A. Madero'daki San Bartolo Atepehuacan'da bulunan ve karbon-14 yöntemiyle 10.755±75 yıllık olduğu belirlenen "", Meksiko'da varlığı tespit edilen en eski insan kalıntısıdır. Bulunan kemiklerin mitokondriyal DNA'sı üzerinde yapılan çalışmalar, kendisinin Asya,Batı Avrupalılara benzer bir görünüşe sahip Kafkas ırkından ya da Avustralya Aborjini olduğunu gösterir.
Kolomb öncesi dönem
'nun yıkılması sonrasında Azteklerin yanı sıra çeşitli Nahuatl konuşan topluluklar, Meksika Vadisi'ne göç etti. Buraya göç edenler arasındaki 1325 yılında, vadide yer alan Texcoco Gölü üzerindeki bir adada Tenoktitlan adlı şehri kurdular. Azteklerin, ana tanrıları 'nin kendilerini adaya yönlendirmesi sonrasında bu şehri kurduklarına dair bir anlatısı vardır. Hikâyeye göre tanrı, bir kaktüsüne türemiş ve gagasında yılan tutan bir kartalla yeni evlerini işaret etmiştir.
1325 ile 1521 yılları arasında genişleyen ve güçlenen Tenoktitlan, Texcoco Gölü ile Meksika Vadisi çevresinde kurulan 'lerin en baskını hâline geldi. İspanyolların bölgeye ulaştığı dönemde Aztek İmparatorluğu'nun sınırları doğuda Meksika Körfezi'ne, batıda ise Büyük Okyanus'a kadar uzanmaktaydı.
İspanyol hakimiyeti
Veracruz'da karaya çıkmasının ardından Hernán Cortés ve beraberindekiler, bazı yerlilerin de yardımıyla Tenoktitlan'a doğru hareket etti ve 8 Kasım 1519'da buraya ulaştı.Iztapalapa tarafından şehre giriş yapan Cortés önderliğindeki birimler, şehrin hükümdarı II. Montezuma tarafından barışçıl bir şekilde karşılansa da bir süre sonra bu barışçıl ortam bozularak Cortés, şehrin kontrolünü sağlama amacıyla Montezuma'yı ev hapsinde tuttu. Zaman içerisinde artan gerilim, La Noche Triste olarak adlandırılan 30 Haziran 1520 gecesindeki, İspanyollar ile Tlaşkalalı müttefiklerinin bölgeden atılmasıyla sonuçlanan Aztek isyanına kadar sürdü. Sonrasında Aztekler, yeni kralları olarak 'ı seçseler de kendisinin aynı yıl içerisinde ölmesinin ardından yeni kral Cuauhtémoc oldu.
Tlaşkala'da tekrar toplanan Cortés'in önderliğindeki birlikler, Mayıs 1521'de şehri kuşattı. Üç ay süren çatışmaların ardından Cuauhtémoc, 31 Ağustos 1521'de teslim olarak şehri İspanyol hakimiyetine bıraktı.
İlk olarak Coyoacán'a yerleşen Cortés, şehrin tamamını yıkarak baştan inşa etmeye başladı.İspanyol İmparatorluğu'na sadık bir şekilde faaliyetlerin sürdürüldüğü şehir, tekrar bir şehir devleti hâline gelerek hakimiyet alanlarını şehrin dışına doğru genişletmeye başladı. Bu dönemde Aztek tapınakları yıkılarak bunların yerine Katolik kiliseleri yapılmaktaydı. İspanyollar tarafından telaffuzunun daha kolay olduğu gerekçesiyle şehrin adı "Meksiko" olarak değiştirildi.
Sömürge durumundaki şehrin genişlemesi
İspanyol hakimiyeti altında şehir, İspanyol İmparatorluğu'nun bir parçası olan Yeni İspanya'nın da başkenti oldu. Yeni İspanya genel valileri, Zócalo olarak adlandırılan şehir merkezindeki ikamet etmekteydi. Bu meydana Meksiko Metropol Katedrali, Yeni İspanya Başpiskoposluğunun merkezi ve şehir konseyi binası inşe edildi.
Bağımsız Meksika dönemi
1810-1821 yılları arasında gerçekleşen Meksika Bağımsızlık Savaşı'nı Meksikalı milliyetçilerin kazanmasının ardından ülke, İspanyol İmparatorluğu'ndan ayrılarak bağımsızlığını kazandı. Amerika Birleşik Devletleri Anayasası'ndan uyarlanan 1824 Anayasası ile birlikte şehir, federal bölge statüsünü elde ederek ülkenin başkenti oldu. Bu tanımlama öncesinde Meksiko, hem Meksika eyaletinin hem de ülkenin hükûmet merkezi konumundaydı.
19. yüzyıl boyunca şehir sırasıyla ilk imparatorluğun (1821-1823), (1823-1824) ile ardındaki ilk cumhuriyetin (1824-1835), (1835-1846), (1846-1863), ikinci imparatorluğun (1864-1867) ve son olarak günümüzde varlığını sürdüren federal cumhuriyetin başkenti oldu. Öte yandan şehir, 1861-1867 yılları arasında Fransız askerî müdahalesine, Meksika-Amerika Savaşı kapsamında ise 1847 yılında Amerikan maruz kalırken 2 Şubat 1848'de imzalanan Guadalupe Hidalgo Antlaşması'na kadar bu işgal sürdü.
Coğrafya
Şehir; ülkenin orta-güney kısımlarında yer alan 'nın bir parçası olan Meksika Vadisi'nde konumlanmıştır. En düşük rakımı ortalama deniz seviyesinden yüksekliği 2,200 metre (7,22 fit) olan şehir, yüksekliği 5,000 metre (16,404 fit)'yi aşan dağ ve yanardağlarla çevrilidir. Kendisini çevreleyen dağlardan gelen suların drenajı için doğal bir sisteme sahip olmayan vadi sebebiyle şehir, gerçekleşebilecek sellere müsait bir durumdadır. Bu sebeple 17. yüzyıldan itibaren drenaj amacıyla çeşitli kanallar ve tüneller yapılmıştır.
Meksiko'nun büyük bir kısmı, 17. yüzyılda başlayan süreç sonrasında günümüz itibarıyla tamamen kurumuş olan Texcoco Gölü'nün yer aldığı alan üzerine kurulmuştur. Sismik aktivitelerin yoğun olarak yaşandığı bir bölgedir. Göl yatağının bulunduğu kısımların zemini doygun kilden meydana geldiğinden dolayı, yeraltı sularının aşırı miktarda çekilmesine ve bu da yol açmaktadır. 20. yüzyılın başlarından itibaren şehir, bazı noktalarda 9 metre (30 fit)'ye ulaşan boyutlarda çökmüştür. Bu çökme, yüzey akışı ve atık suyun tahliyesinde sorunla yol açmakta, özellikle yağışlı mevsimde su baskınlarının meydana gelmesine sebebiyet vermektedir. Günümüzde göl yatağının bulunduğu bölgede doğal yeşil alan kalmamış olup, ağaçlık alanların büyük bir kısmı güneyde: Milpa Alta, Tlalpan ve Xochimilco belediyelerinde bulunmaktadır.
-
![image]()
Şehrin topoğrafik haritası -
![image]()
Şehrin hidrolojik haritası -
![image]()
Şehrin iklimsel haritası
İklim
Meksiko'da, tropikal kuşakta bulunmasına karşın yüksek rakımlı bir şehir olmasından ötürü subtropikal dağ iklimi (Köppen iklim sınıflandırmasında Cwb), görülmektedir. Vadinin alçak kısımları, güneydeki yüksek kısımlarına göre daha az yağış alır.
Yıllık ortalama sıcaklık, bölgenin yüksekliğine göre 12 ila 16 °C (54 ila 61 °F) arasında değişmektedir. Sıcaklık, nadiren 3 °C (37 °F)'nin altına düşer veya 30 °C (86 °F)'nin üstüne çıkar. Şehir tarihinde ölçülen en düşük sıcaklık 13 Şubat 1960'ta -4,4 °C (24,1 °F) ile gerçekleşirken en yüksek sıcaklık 9 Mayıs 1998'de 33,9 °C (93,0 °F) ile gerçekleşmiştir.
Meksika Vadisi, yüksek basınçlı sistemlerin etkisine maruz kalır. Bu sistemlerin oluşturduğu zayıf rüzgârlar, şehirdeki kirli havanın vadi dışına dağılmamasına sebep olur.
Şehir her yıl, ortalama 820 milimetre (32,3 in) yağış alır. Haziran ayından eylül-ekim aylarına kadarki dönem, yağışların en yoğun yaşandığı dönemdir ve yılın kalan kısmında bu döneme kıyasla çok az yağış görülür. Yağmurun yanı sıra dolu yağışı da görülebilirken kış aylarında nadiren kar yağışı gerçekleşir ki şehirde kaydedilen son kar yağışı 12 Ocak 1967'dedir. Rüzgârların etkisiyle denizden gelen nemli havanın yol açtığı yağışlarla, haziran-ekim arasında yaşanan yağışlı mevsim ile yılın geri kalan kısmında görülen ve yağışlı mevsime kıyasla çok az yağış görülen , Meksiko'da görülen iki ana mevsimdir. En çok yağış alan ay temmuz iken, aralık ayı en az yağışın gördüğü aydır. Kurak mevsim, soğuk ve ılık dönem olmak üzere ikiye ayrılır. Kasım-şubat arasında süren soğuk dönemde, kuzeyden gelen kutupsal hava kütleleri havanın büyük oranda kurak kalmasını sağlar. Mart-mayıs arasındaki ılık dönemde ise tropikal rüzgârların etkisi görülse de yağış oluşturacak kadar nem taşımazlar.
 Meksiko iklimi  | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
| En yüksek sıcaklık (°C) | 28,2 | 29,3 | 33,3 | 33,4 | 33,9 | 33,5 | 30,0 | 28,4 | 28,5 | 28,9 | 29,3 | 28,0 | 33,9 |
| Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) | 21,7 | 23,4 | 25,7 | 26,8 | 26,8 | 25,3 | 23,8 | 23,9 | 23,3 | 22,9 | 22,9 | 21,9 | 24,0 |
| Ortalama sıcaklık (°C) | 14,6 | 15,9 | 18,1 | 19,6 | 20,0 | 19,4 | 18,2 | 18,3 | 18,0 | 17,1 | 16,3 | 15,0 | 17,5 |
| Ortalama en düşük sıcaklık (°C) | 7,4 | 8,5 | 10,4 | 12,3 | 13,2 | 13,5 | 12,5 | 12,7 | 12,7 | 11,2 | 9,7 | 8,1 | 11,0 |
| En düşük sıcaklık (°C) | −4,1 | −4,4 | −4 | −0,6 | 3,7 | 4,5 | 5,3 | 6 | 1,6 | 0 | −3 | −3 | −4,4 |
| Ortalama yağış (mm) | 7,6 | 7,0 | 8,9 | 22,5 | 66,5 | 140,0 | 189,5 | 171,2 | 139,8 | 72,4 | 12,6 | 8,2 | 846,1 |
| Kaynak: Colegio de Postgraduados | |||||||||||||
Siyaset
İdari birimleri
İdari olarak 16 belediyeye (alcaldía) ayrılmış olup, bu belediyeler de kendi içerisinde mahallelere (colonia) bölünmüştür. Şehri oluşturan 16 belediye şu şekildedir:
| 1. Álvaro Obregón | 9. Iztapalapa |
Ulaşım
Toplu ulaşım
Raylı sistemler
Şehirde hizmet veren metro sistemi 226,5 km (141 mi) uzunluğunda olup, Latin Amerika'daki en büyük metro ağıdır. 4 Eylül 1969'da tek hatla hizmete giren metro, günümüzde 12 hatta sahiptir ve toplamda 195 istasyondan oluşmaktadır. 2015 verilerine göre yaklaşık olarak yıllık 1,624 milyar, günlük ise 4,44 milyon yolcu taşır ve bu verilerle dünyadaki en kalabalık 8. metro ağı konumundadır.
Servicio de Transportes Eléctricos'un idaresinde troleybüs hatları ile bir hafif raylı sistem şehirde faaliyet gösterir. Metropol bölgede hizmet veren banliyö treni, şehrin idari bölümlerinin dışına da çıkar. Günümüzde, 27 km uzunluğundaki hatta yer alan 7 durakla hizmet verir. Meksiko'da kullanılan son tramvay hattı ise 1979'da kapatılmıştır.
Lastik tekerlekli araçlar
Şehirdeki otobüs seferleri, Red de Transporte de Pasajeros tarafından idare edilir. 2009 verilerine göre şehirde faaliyet gösteren yaklaşık 28.000 minibüs, şehirdeki yolcuların yaklaşık %60'ını taşımaktadır.
Şehirde faaliyet gösteren ilk metrobüs hattı Haziran 2005'te, üzerinde seferlerine başladı. 2. hat Aralık 2008'de (Eje 4 Sur)'da, 3. hat Şubat 2011'de (Eje 1 Poniente)'de ve 4. hat Nisan 2012'de Benito Juárez Uluslararası Havalimanı ile Insurgentes üzerindeki San Lázaro ve Buenavista metro istasyonları arasında hizmete girdi. Günümüzde metrobüs ağı 7 hattan oluşmaktadır.
Sanat
Kent en az 17. yüzyıldan sonraki sömürge dönemi yapıları bakımından zengindir: büyük Zocalo alanındaki katedral ve churrigueresco üslubunda Sagrario; ince bir işçilikte çalışılmış Guadalupe kilisesi ve Pocito ; manastırlar, kiliseler, Ulusal saray ya da Madenler sarayı gibi saraylar. 19. yüzyılın seçmeciliğinden sonra, 1920-1930'dan başlayarak, modern mimarlarla, Rivera, Orozco ve Siqueiros gibi duvar ressamlarıyla bir yenileşme hareketi ortaya çıktı. 1949'da yeni üniversite sitesinin yapımına başlandı; sitenin en ayırt edici yapısı , ve Juan O'Gorman tarafından yapılan merkez kitaplığıdır. 1964'te Mario Pani, Tlatelolco Aztek tören merkezi kalıntılarını da içine alan La Plaza de Las Tres Culturas'ı gerçekleştirdi. Siqueiros kültürel 1971'de açıldı. Chapultepec parkı içindeki Ulusal Antropoloji Müzesi, tarafından 1963-64'te tasarlandı. Burada Kolomb öncesi dönemden ve yerlilerden kalma olağanüstü koleksiyonlar sergilenmektedir. Meksiko'nun önemli müzelere arasında, Ulusal tarih müzesi, Kral naipliği resim müzesi, San Carlos Akademisi ve Güzel Sanatlar Sarayı'nı saymak gerekir.
Medya
Meksiko, Latin Amerika'nın televizyon, müzik ve sinema endüstrilerinde en önde gelen merkezi konumundadır. Meksika'da ise, basılı medya ve kitap yayımı endüstrilerindeki en önemli şehridir. Şehirde basılan ve yayınlanan günlük gazeteler arasında en yüksek tiraja sahip olanları El Universal, Excélsior, Reforma, La Jornada, Milenio, , ve 'dır. , , , , , ile Vogue, GQ ve 'ın yerel sürümleri ise şehirde basımı gerçekleşen en yüksek tirajlı dergilerdir.
de bir merkez konumunda olan şehirde; , Leo Burnett, , , ve firmalarının ofisleri bulunur. Şehirde hizmet veren 60 radyo istasyonun yanı sıra çeşitli yerel radyo istasyonları da vardır. İspanyolca konuşan ülkelerdeki en büyük iki medya şirketi, Televisa ve 'nın merkezi Meksiko'da bulunur. Merkezi şehirde bulunan diğer yerel televizyon kanalları ise , , , , , , , , , , ve 'dir.
Kardeş şehirler
Meksiko, 24 şehirle kardeş şehir konumundadır.
![image]()
Barselona, İspanya (1999)![image]()
Berlin, Almanya (1993)![image]()
Buenos Aires, Arjantin (2006)![image]()
Cádiz, İspanya (2009)![image]()
, Küba (1999)
![image]()
Chicago, Amerika Birleşik Devletleri (1991)![image]()
Cusco, Peru (1991)![image]()
Guangzhou, Çin (2010)![image]()
Havana, Küba (1997)![image]()
İstanbul, Türkiye (2010)![image]()
Kiev, Ukrayna (1997)![image]()
Kuveyt, Kuveyt (2011)![image]()
Los Angeles, Amerika Birleşik Devletleri (1969)![image]()
Madrid, İspanya (1983)![image]()
Nagoya, Japonya (1978)![image]()
Quito, Ekvador (1999)![image]()
Paris, Fransa (1999)![image]()
Pekin, Çin (2009)![image]()
San Antonio de los Baños, Küba (1999)
![image]()
San José, Kosta Rika (2000)![image]()
San Pedro Sula, Honduras (1999)
![image]()
San Salvador, El Salvador (1979)
![image]()
Seul, Güney Kore (1992)![image]()
Tegucigalpa, Honduras (1999)
Kaynakça
- ^ (İspanyolca). Cuentame INEGI. 21 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2015.
- ^ Foreign Policy (2008). . 10 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2009.
- ^ . World-exchanges.org. 1 Nisan 2003. 25 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2010.
- ^ Acosta Ochoa, Mtro. Guillermo (2007). "Las ocupaciones precerámicas de la cuenca de México. Del poblamiento a las primeras sociedades agrícolas" (PDF). Arqueoweb (İspanyolca). 8 (2). 24 Şubat 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 2 Temmuz 2021.
- ^ Gonzalez, Silvia; Huddart, David; Israde-Alcántara, Isabel; Domínguez-Vázquez, Gabriela; Bischoff, James; Felstead, Nicholas (Mart 2014). "Paleoindian sites from the Basin of Mexico: Evidence from stratigraphy, tephrochronology and dating". Quaternary International (İngilizce). 363. doi:10.1016/j.quaint.2014.03.015.
- ^ . www.cronica.com.mx. 12 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Karen Mutton (2011). Scattered Skeleton in Our Closet. Adventures Unlimited Press. ISBN . 18 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Temmuz 2021.
- ^ Connor, Steve (3 Aralık 2002). . The Independent. 24 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ (2 Ocak 2005). "First Americans May Have Come From Australia". . 18 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ekim 2020.
- ^ Hamnett, Brian R. (1999). Concise History of Mexico (İngilizce). Port Chester, New York: Cambridge University Press.
- ^ Berdan, Frances F. (1982). The Aztecs of Mexico: An Imperial Society (İngilizce). New York: Holt, Rinehart & Winston. ss. 10-14.
- ^ a b c d e Marroqui, Jose Maria (2011). La Ciudad de la garza Mexico (İspanyolca). Meksiko: Ayuntamiento del Distrito Federal. ss. 21-25.
- ^ . PBS. 6 Mayıs 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2011.
- ^ . PBS. 6 Mayıs 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2011.
- ^ . PBS. 5 Aralık 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2011.
- ^ . PBS. 9 Ağustos 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2011.
- ^ a b Alvarez, Jose Rogelio (2000). "Mexico, Ciudad de". Enciclopedia de Mexico (İspanyolca). 9. Encyclopædia Britannica. ss. 5242-5260.
- ^ Weil, Thomas E. (1 Ocak 1991). Mexico: Chapter 3B. Evolution of a Nation. Countries of the World. Bureau Development, Inc.
- ^ Mody, Ashoka (1996). Infrastructure Delivery. Countries of the World. World Bank Publications. s. 187. ISBN .
- ^ . 23 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2008.
- ^ a b c Diccionario Porrua de Historia, Biografia y Geografia de Mexico 6th ed. – Mexico, Cuenca de (İspanyolca). 3. Meksiko: Editorial Porrua. 1995. s. 2238. ISBN .
- ^ (İngilizce). Aralık 2004. 7 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2017.
- ^ a b c d National Research Council Staff (1995). Mexico City's Water Supply: Improving the Outlook for Sustainability (İngilizce). Washington, DC: National Academies Press. ISBN .
- ^ a b c Yip, Maricela; Madl, Pierre (16 Nisan 2002). "Air Pollution in Mexico City" (İngilizce). Salzburg Üniversitesi. s. 16. 14 Eylül 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Ağustos 2017.
- ^ New York Times: "Mexico City, Parched and Sinking, Faces a Water Crisis" By Michael Kimmelman February 17, 2017
- ^ "Average Weather for Mexico City". Weather Spark. 5 Kasım 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ekim 2013.
- ^ (İspanyolca). Servicio Meteorológico Nacional. October 14, 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: October 13, 2016.
- ^ (PDF). 26 Ocak 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2017.
- ^ Lafregua, J; Gutierrez, A, Aguilar E, Aparicio J, Mejia R, Santillan O, Suarez MA, Preciado M (2003). (PDF). Anuario IMTA. 16 Aralık 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2008.
- ^ (İspanyolca). Colegio de Postgraduados. 16 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2013.
- ^ "World Metro Figures: Statistics Brief" (PDF). UITP. Ekim 2015. s. 2. 29 Haziran 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Haziran 2016.
- ^ (İspanyolca), SETRAVI, 15 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 2 Ocak 2017
- ^ Robert Cervero, The Transit Metropolis: A Global Inquiry, s. 381, 21 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 2 Ocak 2017
- ^ Gómez Flores, Laura (16 Aralık 2008). "Con retraso de siete meses inicia línea 2 del Metrobús". La Jornada (İspanyolca). 18 Ekim 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Haziran 2010.
- ^ Gómez Flores, Laura (31 Mayıs 2010). "Pretenden entregar antes la línea 3 del Metrobús". La Jornada (İspanyolca). 18 Ekim 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Haziran 2010.
- ^ "Inaugura GDF Línea 4 del Metrobús", El Norte (İspanyolca), 1 Nisan 2012
- ^ (İspanyolca). Meksiko hükûmeti. 13 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2017.
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Meksiko ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Resmî site
![image]()
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Meksiko Ispanyolca Ciudad de Mexico Ispanyolca telaffuz sjuˈda d de ˈmexiko CDMX olarak kisaltilmaktadir Meksika nin 32 federal yapilanmasindan biri ulkenin baskenti ve nufus bakimindan en buyuk sehri Alfa bir kuresel sehir olup Amerika kitasinin en onemli finansal merkezlerinden biridir Meksiko Ciudad de MexicoBaskent ve megakentTorre Latinoamericana ile sehirden bir gorunumGuzel Sanatlar SarayiBagimsizlik MelegiKatedral ve ZocaloSanta Fe deki La Mexicana ParkiChapultepec Kalesi nden Paseo de la ReformaDevrim AnitiSehir belediyesi logosuArmaSloganlar La Ciudad de los Palacios Saraylar Sehri Meksiko nun belediyelerini gosteren haritaMeksiko nun ulke icindeki konumuUlkeMeksikaBelediyeleriBelediyeler Alvaro ObregonAzcapotzalcoBenito JuarezCoyoacanCuajimalpaCuauhtemocGustavo A MaderoIztacalcoIztapalapaMagdalena ContrerasMiguel HidalgoMilpa AltaTlahuacTlalpanVenustiano CarranzaXochimilcoKurulus20 Haziran 1325 Tenoktitlan 13 Agustos 1521 Ciudad de Mexico 18 Kasim 1824 Distrito Federal 29 Ocak 2016 Ciudad de MexicoIdare Belediye baskaniClaudia Sheinbaum Senatorler PRD PRD PRI VekillerVekiller Armando Baez Pinal PRI Marco Antonio Garcia PRI Cuauhtemoc Gutierrez PRI Sebastian Lerdo de Tejada PRI Roberto Rebollo PRI Leticia Robles PRI Claudia Ruiz Massieu PRI Agustin Castilla PAN PAN Cesar Gonzalez PAN Paz Gutierrez PAN Valdemar Gutierrez PAN Kenia Lopez PAN Cesar Nava PAN Rosi Orozco PAN Silvia Perez Ceballos PAN Ezequiel Retiz PAN Esthela Damian PRD Luis Felipe Eguia PRD Alejandro Encinas PRD Agustin Guerrero PRD Francisco Hernandez PRD Hector Hernandez PRD Teresa Inchaustegui PRD Ramon Jimenez PRD Vidal Llerenas PRD Avelino Mendez PRD Eduardo Mendoza PRD Nazario Norberto PRD Leticia Quezada PRD Rigoberto Salgado PRD Arturo Santana PRD Emilio Serrano PRD Mauricio Toledo PRD PRD Balfre Vargas PRD PRD Jesus Zambrano PRD Rosario BrindisPablo EscuderoClara Salinas SadaJaime Cardenas PT Itzel Castillo PT Mario di Costanzo PT Gerardo Fernandez PT Ifigenia Martinez PT Porfirio Munoz Ledo PT Victor Hugo CirigoLaura Pina OlmedoGerardo Del Mazo Maria QuinonesYuzolcumu Baskent ve megakent1485 km Rakim2240 mEn yuksek nokta3 930 m 12 890 ft Nufus 2020 Baskent ve megakent9 209 944 Yogunlukoto km Metropol20 400 000Zaman dilimiUTC 06 00 MST 00 16Alan kodu55ISO 3166 koduMX CMXResmi site cdmx gob mx Ulkenin merkezinde bulunan Meksika Vadisi ndeki platolarda 2 240 metre 7 350 ft rakimda yer alir Idari olarak 16 belediyeye ayrilmistir 1 485 km yuzolcumuyle ulkenin en kucuk idari birimidir 2015 sayimina gore 8 918 653 nufusa sahiptir Federal ve eyalet hukumetlerinin hemfikir oldugu tanimina gore tahmini olarak 21 3 milyonun uzerine ulasan nufus sehri bati yarimkuredeki en buyuk ikinci metropol en buyuk ve Ispanyolca konusulan sehirlerin en buyugu yapmaktadir Sehir Meksika nin gayri safi yurt ici hasilasinin yaklasik 15 8 ini olustururken Buyuk Meksiko goz onune alindiginda bu oran 22 ye kadar cikar Meksiko Amerika kitasinin en eski baskenti olmasinin yani sira Quito ile birlikte kizilderililer tarafindan kurulan iki baskentten biridir Sehir Tenoktitlan adiyla Aztekler tarafindan 1325 yilinda Texcoco Golu uzerine insa edildi Aztek Imparatorlugu nun Ispanyollar tarafindan fethi sirasinda 1521 deki Tenoktitlan Kusatmasi sonrasinda sehrin neredeyse tamami yikima ugradi Bu yikimin ardindan Ispanyol mimarisiyle sehir yeniden insa edildi 1524 te Meksiko belediyesi kuruldu ve sehir Mexico Tenoktitlan olarak adlandirildi 1585 te ise resmi olarak Ciudad de Mexico Meksiko Sehri adi benimsendi Sehir Ispanyol Imparatorlugu nun buyuk bir bolumunun siyasi idari ve finansal merkezi olarak faaliyet gosterdi 1821 de sona eren Meksika Bagimsizlik Savasi ile birlikte bagimsizligini kazanan Meksika nin bir parcasi oldu ve 1824 yilinda federal bolge statusune kavustu TarihiTarih oncesi Gustavo A Madero daki San Bartolo Atepehuacan da bulunan ve karbon 14 yontemiyle 10 755 75 yillik oldugu belirlenen Meksiko da varligi tespit edilen en eski insan kalintisidir Bulunan kemiklerin mitokondriyal DNA si uzerinde yapilan calismalar kendisinin Asya Bati Avrupalilara benzer bir gorunuse sahip Kafkas irkindan ya da Avustralya Aborjini oldugunu gosterir Kolomb oncesi donem Diego Rivera tarafindan yapilan Tenoktitlan in tahmini bir tasviriTenoktitlan daki ana tapinak Templo Mayor un kalintilari Temmuz 2015 nun yikilmasi sonrasinda Azteklerin yani sira cesitli Nahuatl konusan topluluklar Meksika Vadisi ne goc etti Buraya goc edenler arasindaki 1325 yilinda vadide yer alan Texcoco Golu uzerindeki bir adada Tenoktitlan adli sehri kurdular Azteklerin ana tanrilari nin kendilerini adaya yonlendirmesi sonrasinda bu sehri kurduklarina dair bir anlatisi vardir Hikayeye gore tanri bir kaktusune turemis ve gagasinda yilan tutan bir kartalla yeni evlerini isaret etmistir 1325 ile 1521 yillari arasinda genisleyen ve guclenen Tenoktitlan Texcoco Golu ile Meksika Vadisi cevresinde kurulan lerin en baskini haline geldi Ispanyollarin bolgeye ulastigi donemde Aztek Imparatorlugu nun sinirlari doguda Meksika Korfezi ne batida ise Buyuk Okyanus a kadar uzanmaktaydi Ispanyol hakimiyeti Veracruz da karaya cikmasinin ardindan Hernan Cortes ve beraberindekiler bazi yerlilerin de yardimiyla Tenoktitlan a dogru hareket etti ve 8 Kasim 1519 da buraya ulasti Iztapalapa tarafindan sehre giris yapan Cortes onderligindeki birimler sehrin hukumdari II Montezuma tarafindan bariscil bir sekilde karsilansa da bir sure sonra bu bariscil ortam bozularak Cortes sehrin kontrolunu saglama amaciyla Montezuma yi ev hapsinde tuttu Zaman icerisinde artan gerilim La Noche Triste olarak adlandirilan 30 Haziran 1520 gecesindeki Ispanyollar ile Tlaskalali muttefiklerinin bolgeden atilmasiyla sonuclanan Aztek isyanina kadar surdu Sonrasinda Aztekler yeni krallari olarak i secseler de kendisinin ayni yil icerisinde olmesinin ardindan yeni kral Cuauhtemoc oldu Tlaskala da tekrar toplanan Cortes in onderligindeki birlikler Mayis 1521 de sehri kusatti Uc ay suren catismalarin ardindan Cuauhtemoc 31 Agustos 1521 de teslim olarak sehri Ispanyol hakimiyetine birakti Ilk olarak Coyoacan a yerlesen Cortes sehrin tamamini yikarak bastan insa etmeye basladi Ispanyol Imparatorlugu na sadik bir sekilde faaliyetlerin surduruldugu sehir tekrar bir sehir devleti haline gelerek hakimiyet alanlarini sehrin disina dogru genisletmeye basladi Bu donemde Aztek tapinaklari yikilarak bunlarin yerine Katolik kiliseleri yapilmaktaydi Ispanyollar tarafindan telaffuzunun daha kolay oldugu gerekcesiyle sehrin adi Meksiko olarak degistirildi Somurge durumundaki sehrin genislemesi Sehrin ana Aztek tapinagi olan Templo Mayor un kalintilari uzerine insa edilmis Meksiko Metropol Katedrali ni gosteren bir 18 yuzyila ait bir tablo Ispanyol hakimiyeti altinda sehir Ispanyol Imparatorlugu nun bir parcasi olan Yeni Ispanya nin da baskenti oldu Yeni Ispanya genel valileri Zocalo olarak adlandirilan sehir merkezindeki ikamet etmekteydi Bu meydana Meksiko Metropol Katedrali Yeni Ispanya Baspiskoposlugunun merkezi ve sehir konseyi binasi inse edildi Bagimsiz Meksika donemi 1810 1821 yillari arasinda gerceklesen Meksika Bagimsizlik Savasi ni Meksikali milliyetcilerin kazanmasinin ardindan ulke Ispanyol Imparatorlugu ndan ayrilarak bagimsizligini kazandi Amerika Birlesik Devletleri Anayasasi ndan uyarlanan 1824 Anayasasi ile birlikte sehir federal bolge statusunu elde ederek ulkenin baskenti oldu Bu tanimlama oncesinde Meksiko hem Meksika eyaletinin hem de ulkenin hukumet merkezi konumundaydi Imparator I Maximilian in konutu olarak insa edilen Chapultepec Kalesi 19 yuzyil boyunca sehir sirasiyla ilk imparatorlugun 1821 1823 1823 1824 ile ardindaki ilk cumhuriyetin 1824 1835 1835 1846 1846 1863 ikinci imparatorlugun 1864 1867 ve son olarak gunumuzde varligini surduren federal cumhuriyetin baskenti oldu Ote yandan sehir 1861 1867 yillari arasinda Fransiz askeri mudahalesine Meksika Amerika Savasi kapsaminda ise 1847 yilinda Amerikan maruz kalirken 2 Subat 1848 de imzalanan Guadalupe Hidalgo Antlasmasi na kadar bu isgal surdu CografyaSehir ulkenin orta guney kisimlarinda yer alan nin bir parcasi olan Meksika Vadisi nde konumlanmistir En dusuk rakimi ortalama deniz seviyesinden yuksekligi 2 200 metre 7 22 fit olan sehir yuksekligi 5 000 metre 16 404 fit yi asan dag ve yanardaglarla cevrilidir Kendisini cevreleyen daglardan gelen sularin drenaji icin dogal bir sisteme sahip olmayan vadi sebebiyle sehir gerceklesebilecek sellere musait bir durumdadir Bu sebeple 17 yuzyildan itibaren drenaj amaciyla cesitli kanallar ve tuneller yapilmistir Meksiko nun buyuk bir kismi 17 yuzyilda baslayan surec sonrasinda gunumuz itibariyla tamamen kurumus olan Texcoco Golu nun yer aldigi alan uzerine kurulmustur Sismik aktivitelerin yogun olarak yasandigi bir bolgedir Gol yataginin bulundugu kisimlarin zemini doygun kilden meydana geldiginden dolayi yeralti sularinin asiri miktarda cekilmesine ve bu da yol acmaktadir 20 yuzyilin baslarindan itibaren sehir bazi noktalarda 9 metre 30 fit ye ulasan boyutlarda cokmustur Bu cokme yuzey akisi ve atik suyun tahliyesinde sorunla yol acmakta ozellikle yagisli mevsimde su baskinlarinin meydana gelmesine sebebiyet vermektedir Gunumuzde gol yataginin bulundugu bolgede dogal yesil alan kalmamis olup agaclik alanlarin buyuk bir kismi guneyde Milpa Alta Tlalpan ve Xochimilco belediyelerinde bulunmaktadir Sehrin topografik haritasi Sehrin hidrolojik haritasi Sehrin iklimsel haritasiIklim Meksiko da tropikal kusakta bulunmasina karsin yuksek rakimli bir sehir olmasindan oturu subtropikal dag iklimi Koppen iklim siniflandirmasinda Cwb gorulmektedir Vadinin alcak kisimlari guneydeki yuksek kisimlarina gore daha az yagis alir Yillik ortalama sicaklik bolgenin yuksekligine gore 12 ila 16 C 54 ila 61 F arasinda degismektedir Sicaklik nadiren 3 C 37 F nin altina duser veya 30 C 86 F nin ustune cikar Sehir tarihinde olculen en dusuk sicaklik 13 Subat 1960 ta 4 4 C 24 1 F ile gerceklesirken en yuksek sicaklik 9 Mayis 1998 de 33 9 C 93 0 F ile gerceklesmistir Meksika Vadisi yuksek basincli sistemlerin etkisine maruz kalir Bu sistemlerin olusturdugu zayif ruzgarlar sehirdeki kirli havanin vadi disina dagilmamasina sebep olur Sehir her yil ortalama 820 milimetre 32 3 in yagis alir Haziran ayindan eylul ekim aylarina kadarki donem yagislarin en yogun yasandigi donemdir ve yilin kalan kisminda bu doneme kiyasla cok az yagis gorulur Yagmurun yani sira dolu yagisi da gorulebilirken kis aylarinda nadiren kar yagisi gerceklesir ki sehirde kaydedilen son kar yagisi 12 Ocak 1967 dedir Ruzgarlarin etkisiyle denizden gelen nemli havanin yol actigi yagislarla haziran ekim arasinda yasanan yagisli mevsim ile yilin geri kalan kisminda gorulen ve yagisli mevsime kiyasla cok az yagis gorulen Meksiko da gorulen iki ana mevsimdir En cok yagis alan ay temmuz iken aralik ayi en az yagisin gordugu aydir Kurak mevsim soguk ve ilik donem olmak uzere ikiye ayrilir Kasim subat arasinda suren soguk donemde kuzeyden gelen kutupsal hava kutleleri havanin buyuk oranda kurak kalmasini saglar Mart mayis arasindaki ilik donemde ise tropikal ruzgarlarin etkisi gorulse de yagis olusturacak kadar nem tasimazlar Meksiko iklimi Aylar Oca Sub Mar Nis May Haz Tem Agu Eyl Eki Kas Ara YilEn yuksek sicaklik C 28 2 29 3 33 3 33 4 33 9 33 5 30 0 28 4 28 5 28 9 29 3 28 0 33 9Ortalama en yuksek sicaklik C 21 7 23 4 25 7 26 8 26 8 25 3 23 8 23 9 23 3 22 9 22 9 21 9 24 0Ortalama sicaklik C 14 6 15 9 18 1 19 6 20 0 19 4 18 2 18 3 18 0 17 1 16 3 15 0 17 5Ortalama en dusuk sicaklik C 7 4 8 5 10 4 12 3 13 2 13 5 12 5 12 7 12 7 11 2 9 7 8 1 11 0En dusuk sicaklik C 4 1 4 4 4 0 6 3 7 4 5 5 3 6 1 6 0 3 3 4 4Ortalama yagis mm 7 6 7 0 8 9 22 5 66 5 140 0 189 5 171 2 139 8 72 4 12 6 8 2 846 1Kaynak Colegio de PostgraduadosSiyasetIdari birimleri Idari olarak 16 belediyeye alcaldia ayrilmis olup bu belediyeler de kendi icerisinde mahallelere colonia bolunmustur Sehri olusturan 16 belediye su sekildedir 1 Alvaro Obregon 2 Azcapotzalco 3 Benito Juarez 4 Coyoacan 5 Cuajimalpa 6 Cuauhtemoc 7 Gustavo A Madero 8 Iztacalco 9 Iztapalapa 10 Magdalena Contreras 11 Miguel Hidalgo 12 Milpa Alta 13 Tlahuac 14 Tlalpan 15 Venustiano Carranza 16 XochimilcoUlasimToplu ulasim Rayli sistemler Sehirde hizmet veren metro sistemi 226 5 km 141 mi uzunlugunda olup Latin Amerika daki en buyuk metro agidir 4 Eylul 1969 da tek hatla hizmete giren metro gunumuzde 12 hatta sahiptir ve toplamda 195 istasyondan olusmaktadir 2015 verilerine gore yaklasik olarak yillik 1 624 milyar gunluk ise 4 44 milyon yolcu tasir ve bu verilerle dunyadaki en kalabalik 8 metro agi konumundadir Servicio de Transportes Electricos un idaresinde troleybus hatlari ile bir hafif rayli sistem sehirde faaliyet gosterir Metropol bolgede hizmet veren banliyo treni sehrin idari bolumlerinin disina da cikar Gunumuzde 27 km uzunlugundaki hatta yer alan 7 durakla hizmet verir Meksiko da kullanilan son tramvay hatti ise 1979 da kapatilmistir Lastik tekerlekli araclar Sehirdeki otobus seferleri Red de Transporte de Pasajeros tarafindan idare edilir 2009 verilerine gore sehirde faaliyet gosteren yaklasik 28 000 minibus sehirdeki yolcularin yaklasik 60 ini tasimaktadir Sehirde faaliyet gosteren ilk metrobus hatti Haziran 2005 te uzerinde seferlerine basladi 2 hat Aralik 2008 de Eje 4 Sur da 3 hat Subat 2011 de Eje 1 Poniente de ve 4 hat Nisan 2012 de Benito Juarez Uluslararasi Havalimani ile Insurgentes uzerindeki San Lazaro ve Buenavista metro istasyonlari arasinda hizmete girdi Gunumuzde metrobus agi 7 hattan olusmaktadir SanatKent en az 17 yuzyildan sonraki somurge donemi yapilari bakimindan zengindir buyuk Zocalo alanindaki katedral ve churrigueresco uslubunda Sagrario ince bir iscilikte calisilmis Guadalupe kilisesi ve Pocito manastirlar kiliseler Ulusal saray ya da Madenler sarayi gibi saraylar 19 yuzyilin secmeciliginden sonra 1920 1930 dan baslayarak modern mimarlarla Rivera Orozco ve Siqueiros gibi duvar ressamlariyla bir yenilesme hareketi ortaya cikti 1949 da yeni universite sitesinin yapimina baslandi sitenin en ayirt edici yapisi ve Juan O Gorman tarafindan yapilan merkez kitapligidir 1964 te Mario Pani Tlatelolco Aztek toren merkezi kalintilarini da icine alan La Plaza de Las Tres Culturas i gerceklestirdi Siqueiros kulturel 1971 de acildi Chapultepec parki icindeki Ulusal Antropoloji Muzesi tarafindan 1963 64 te tasarlandi Burada Kolomb oncesi donemden ve yerlilerden kalma olaganustu koleksiyonlar sergilenmektedir Meksiko nun onemli muzelere arasinda Ulusal tarih muzesi Kral naipligi resim muzesi San Carlos Akademisi ve Guzel Sanatlar Sarayi ni saymak gerekir MedyaMeksiko Latin Amerika nin televizyon muzik ve sinema endustrilerinde en onde gelen merkezi konumundadir Meksika da ise basili medya ve kitap yayimi endustrilerindeki en onemli sehridir Sehirde basilan ve yayinlanan gunluk gazeteler arasinda en yuksek tiraja sahip olanlari El Universal Excelsior Reforma La Jornada Milenio ve dir ile Vogue GQ ve in yerel surumleri ise sehirde basimi gerceklesen en yuksek tirajli dergilerdir de bir merkez konumunda olan sehirde Leo Burnett ve firmalarinin ofisleri bulunur Sehirde hizmet veren 60 radyo istasyonun yani sira cesitli yerel radyo istasyonlari da vardir Ispanyolca konusan ulkelerdeki en buyuk iki medya sirketi Televisa ve nin merkezi Meksiko da bulunur Merkezi sehirde bulunan diger yerel televizyon kanallari ise ve dir Kardes sehirlerMeksiko 24 sehirle kardes sehir konumundadir Barselona Ispanya 1999 Berlin Almanya 1993 Buenos Aires Arjantin 2006 Cadiz Ispanya 2009 Kuba 1999 Chicago Amerika Birlesik Devletleri 1991 Cusco Peru 1991 Guangzhou Cin 2010 Havana Kuba 1997 Istanbul Turkiye 2010 Kiev Ukrayna 1997 Kuveyt Kuveyt 2011 Los Angeles Amerika Birlesik Devletleri 1969 Madrid Ispanya 1983 Nagoya Japonya 1978 Quito Ekvador 1999 Paris Fransa 1999 Pekin Cin 2009 San Antonio de los Banos Kuba 1999 San Jose Kosta Rika 2000 San Pedro Sula Honduras 1999 San Salvador El Salvador 1979 Seul Guney Kore 1992 Tegucigalpa Honduras 1999 Kaynakca Ispanyolca Cuentame INEGI 21 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Eylul 2015 Foreign Policy 2008 10 Ocak 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Aralik 2009 World exchanges org 1 Nisan 2003 25 Mart 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Mart 2010 Acosta Ochoa Mtro Guillermo 2007 Las ocupaciones preceramicas de la cuenca de Mexico Del poblamiento a las primeras sociedades agricolas PDF Arqueoweb Ispanyolca 8 2 24 Subat 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 2 Temmuz 2021 Gonzalez Silvia Huddart David Israde Alcantara Isabel Dominguez Vazquez Gabriela Bischoff James Felstead Nicholas Mart 2014 Paleoindian sites from the Basin of Mexico Evidence from stratigraphy tephrochronology and dating Quaternary International Ingilizce 363 doi 10 1016 j quaint 2014 03 015 www cronica com mx 12 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Karen Mutton 2011 Scattered Skeleton in Our Closet Adventures Unlimited Press ISBN 978 1 935487 41 8 18 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Temmuz 2021 Connor Steve 3 Aralik 2002 The Independent 24 Subat 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi 2 Ocak 2005 First Americans May Have Come From Australia 18 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Ekim 2020 Hamnett Brian R 1999 Concise History of Mexico Ingilizce Port Chester New York Cambridge University Press Berdan Frances F 1982 The Aztecs of Mexico An Imperial Society Ingilizce New York Holt Rinehart amp Winston ss 10 14 a b c d e Marroqui Jose Maria 2011 La Ciudad de la garza Mexico Ispanyolca Meksiko Ayuntamiento del Distrito Federal ss 21 25 PBS 6 Mayis 2001 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Nisan 2011 PBS 6 Mayis 2001 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Nisan 2011 PBS 5 Aralik 2001 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Nisan 2011 PBS 9 Agustos 2001 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Nisan 2011 a b Alvarez Jose Rogelio 2000 Mexico Ciudad de Enciclopedia de Mexico Ispanyolca 9 Encyclopaedia Britannica ss 5242 5260 Weil Thomas E 1 Ocak 1991 Mexico Chapter 3B Evolution of a Nation Countries of the World Bureau Development Inc Mody Ashoka 1996 Infrastructure Delivery Countries of the World World Bank Publications s 187 ISBN 978 0 8213 3520 8 23 Ekim 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Ekim 2008 a b c Diccionario Porrua de Historia Biografia y Geografia de Mexico 6th ed Mexico Cuenca de Ispanyolca 3 Meksiko Editorial Porrua 1995 s 2238 ISBN 978 968 452 907 6 Ingilizce Aralik 2004 7 Aralik 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Agustos 2017 a b c d National Research Council Staff 1995 Mexico City s Water Supply Improving the Outlook for Sustainability Ingilizce Washington DC National Academies Press ISBN 978 0 309 05245 0 a b c Yip Maricela Madl Pierre 16 Nisan 2002 Air Pollution in Mexico City Ingilizce Salzburg Universitesi s 16 14 Eylul 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Agustos 2017 New York Times Mexico City Parched and Sinking Faces a Water Crisis By Michael Kimmelman February 17 2017 Average Weather for Mexico City Weather Spark 5 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Ekim 2013 Ispanyolca Servicio Meteorologico Nacional October 14 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi October 13 2016 PDF 26 Ocak 2007 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 18 Agustos 2017 Lafregua J Gutierrez A Aguilar E Aparicio J Mejia R Santillan O Suarez MA Preciado M 2003 PDF Anuario IMTA 16 Aralik 2008 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 1 Aralik 2008 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Ispanyolca Colegio de Postgraduados 16 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Ocak 2013 World Metro Figures Statistics Brief PDF UITP Ekim 2015 s 2 29 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Haziran 2016 Ispanyolca SETRAVI 15 Agustos 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi erisim tarihi 2 Ocak 2017 Robert Cervero The Transit Metropolis A Global Inquiry s 381 21 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 2 Ocak 2017 Gomez Flores Laura 16 Aralik 2008 Con retraso de siete meses inicia linea 2 del Metrobus La Jornada Ispanyolca 18 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Haziran 2010 Gomez Flores Laura 31 Mayis 2010 Pretenden entregar antes la linea 3 del Metrobus La Jornada Ispanyolca 18 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Haziran 2010 Inaugura GDF Linea 4 del Metrobus El Norte Ispanyolca 1 Nisan 2012 Ispanyolca Meksiko hukumeti 13 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Temmuz 2017 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Meksiko ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Resmi site