Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Pusula, başlıca olarak ulaşımda ve arazi incelemesinde kullanılan, dünya üzerinde yön tespit etmeye yarayan cihaz. Pusulalar; manyetik veya cayroskopik olarak ya da bir yıldıza göre yön belirleme prensipleriyle çalışırlar. En eski pusula türü, (Dünya'nın manyetik alanına) göre yönleri gösteren manyetik pusuladır ve sıklıkla pusula sözcüğü, manyetik pusula ile eşanlamlı olarak kullanılır.
Manyetik pusula, dünyanın manyetik alanının doğrultusunu gözlemlemekte kullanılan, kerteriz alıp mevki bulmaya yardım eden mıknatıslaşmış bir iğnedir. Manyetik olmayan bir maddeden yapılmış bir kutu içinde bulunur. Temel organı hareketli bir mıknatıstan oluşan diğer ölçü aygıtları da bu adla anılır.
Pusula, İtalyanca bir sözcük olan bussola kelimesinden Türkçeye geçmiştir.
Pusulanın çalışma prensibi
Manyetik pusulanın en önemli parçası olan ve bir manyetik alan içerisinde bulunan pusula iğnesi serbestçe hareket edebilecek şekilde pusula gövdesine monte edilmiştir. Pusula iğnesi serbest kaldığında her zaman aynı yönü gösterir. İğnenin sabit olarak aynı yönü göstermesi yeryüzünde iğneyi çeken bir gücün olmasından kaynaklanmaktadır. Yeryüzü bir ucu kuzeye, diğer ucu güneye uzanan devasa bir mıknatıs gibidir. Dünyanın manyetikliği, pusula iğnesinin manyetik kuzeye (manyetik alanın kuzey kutbuna) doğru dönmesine neden olur.
Tarihçe
İlk pusulalar kullanarak üretilmiştir. İlk olarak denizciler; küçük bir parça mıknatıs taşını bir çöp üzerine koyup suya bıraktıklarında, çöpün Dünya'nın manyetik alan çizgileriyle aynı hizaya gelip, bir ucunun Kutup Yıldızı'nı gösterdiğini keşfettiler. Bu keşfi hemen bir ikincisi takip etti. Mıknatıs taşına uzun süre temas ettirilen demir veya çelik bir iğne de kuzey-güney istikametinde hizaya geliyordu.
Manyetik pusula ilk olarak Çin'in Han Hanedanlığı döneminde (MÖ 206'dan beri) kehanet için bir aygıt olarak icat edildi ve daha sonra 11. yüzyılda Song Hanedanı Çinlileri tarafından seyir için benimsendi.
Fransa'da pusuladan ilk olarak 1200'de söz edilmeye başlandı. Bunu, 1207'de İngiltere ve 1213'te İzlanda izledi. O zamanlar pusulanın ilkel bir yapısı vardı. İlk önemli gelişmeyi gerçekleştiren oldu (1269). İğneyi bir geçirdikten sonra, bunu bir yanı saydam ve derecelenmiş bir kutunun içine yerleştirdi.
Kullanım alanları
Pusulayı ilk önce denizciler seyrüseferde kullanmışlardır. Denizcileri; sivil havacılar, askerler (kara, deniz ve hava kuvvetleri), madenciler, mimarlar, ormancılar, tapu ve kadastro işi ile uğraşan harita teknisyen ve harita mühendisleri, izciler, dağcılık sporu yapan dağcılar, koşarak hedef bulma (oryantiring) sporu yapan sporcular, yelken yarışı yapan yatçılar takip etmiştir.
Pusula çeşitleri
Standart plaka, aynalı, askeri ve kutu (prismatik) pusulalar doğada kullanılan modern dizayn edilmiş pusulalardır. Askeri tip pusulalar daha çok hassas ölçümlerin yapılabilmesi için tasarlanmıştır; hassas ölçüm yapılması zor olduğundan bu tip pusulaların kullanımları da oldukça zordur. Standart veya aynalı pusulaların kullanım alanı daha yaygındır. Parmak pusula oryantiring sporu için en kullanışlı olan pusuladır. Ataç pusulalar, döner kapsülün altına yerleştirilmiş ataç yardımıyla haritalara takılabilirler.
Mıknatıs ile çalışan pusulalarda oluşabilen sapmalar iki ana gruba ayrılır:
- Yapay sapma (deviasyon)
- Doğal sapma (varyasyon)
Kerteriz (açıklık) pusulası
Manyetik güney açısını (açıklık) belirlemek için herhangi bir gök cisminden kerteriz almaya yarayan ve kaptan köprüsünün açık bir noktasına yerleştirilen bir donatılmış büyük pusula.
Asma pusula
Gemilerin seyir ile süvari ve ikinci kaptan kamaralarının kemerlerine başaşağı olarak asılan özel pusula. Süvari ve ikinci kaptanın dinlenirken gemi rotasını kontrol etmesini sağlar.
Elektromanyetik pusula
Hareketli donanımı bir eksen çevresinde dönen ve aygıttan bağımsız bir manyetik alanın etkisindeki bir mıknatıstan oluşan, ölçü aygıtı. Pouilletin tasarladığı ve Gaugainin geliştirdiği tanjant pusulasında, yer manyetik alanıyla içinden ölçülecek akımın geçtiği sabit bir bobinin yarattığı alanın bileşkesinin etkisindeki mıknatıslaşmış iğne tanjantı bu akımla, orantılı bir açı kadar sapar.
Aynı şekilde sinüs pusulası da vardır.
Dümen (Dümenci) pusulası
verilen rota açısından ayrılmaması için dümen dolabının üzerine yerleştirilmiş pusula.
Filika pusulası
Küçük teknelerde ve filikalarda kullanılan, kararlılığı yüksek küçük pusula.
Sıvılı pusula
Pusula kartının salınımlarını azaltmak için kabında alkol ve su karışımı bulunan pusula.
Sıvılı pusula bir sakıncayı ortadan kaldırır. , su-alkol karışımı bir sıvı içinde yüzen şamandıralara bağlı iki büyük mıknatıstan meydana gelir. Bu şamandıralar pusulanın ağırlığını hafifletir ve üzerindeki pusula mihverinin sürtünmesini azaltır. Çelik gemiler yerin manyetik alanının yeğinliğini ve yönünü büyük ölçüde değiştirir. Bundan dolayı belirli yönlerde pusulayı kimi kez kullanılamaz hale getiren önemli sapmalar ortaya çıkar. Geminin demir kısımlarının etkisi pusulanın yakınına uygun biçimde yerleştirilen denkleştiricilerle giderilir. Sürekli manyetiklik, mıknatıslarla geçersiz hale getirilir, geçici manyetiklik ise düşey demirlerle (bilyeler ve çubukları) geçersiz hale getirilir.
Cayroskop pusulası
Cayroskopun mekanik kararlılığına göre düzenlenmiş ve bu nedenle karşı duyarsız olan pusula.
Ağırlık merkezinden asılan ve elektrik yardımıyla büyük hızla döndürülen bir cayroskoptan meydana gelir. Başka bir düzenek olmaksızın, ekseni dönmeye başladığı anda yöneltildiği bir yıldızın hareketini izler. Bir karşı ağırlık sistemi bu yerinde tutar ve bir sönümleme sistemi bu eksenin coğrafi kuzey doğrultusundan ayrılmasını önler. Düzelticiler, geminin enlemini, hızını ve çeşitli hareketlerden kaynaklanan ivmeleri göz önünde bulundurmayı sağlar. Yineleyiciler, dümen , kaptan köprüsünün iki yanına yerleştirilir ve radyogonyometre, radar vb. ile donatılır.
Yavru pusula
Cayropusulanın hareketlerini bir motor sistemiyle izleyen ve bir pusula gibi yön gösteren aygıt.
Kerteriz almak için geminin sancak/iskele alabandalarına yakın köprü üstlerine olduğu gibi geminin , harita ve kimi kez de kaptan yerleştirilir.
Kadranlı pusula
Bir kutu içine yerleştirilen ve aygıtı yönlendirerek istendiğinde saati öğrenmeyi sağlayan küçük güneş saati.
Pusula tanımları
Falso pusula
Gerekli düzeltmeleri yapılmamış hatalı yön gösteren pusula.
Sağır pusula
Geminin yön değiştirmelerinden etkilenmeyip sürekli olarak geminin rota tuttuğu yönü gösteren pusula.
Diğer
Pusula dolabı
Pusula dolabı; içinde pusula, mıknatıslı çubuklar ve pusulayı aydınlatan lambalar bulunan camlı silindirsel bir kutudur.
Kullanım alanlarına göre pusulalar
Havacılık ve Denizcilik
Bütün manyetik kuzey karşılaştırmaya yarayan aygıt.
Manyetik kuzey, gerçek kuzey, yani coğrafi kuzey ile doğal sapma denilen bir açı oluşturur. Harita üzerinde işaretlenen bu açı yardımıyla pilot ya da kaptan uçağının ya da gemisinin gidiş yönünü tayin edebilir.
En basit pusula olan kuru pusula üzeri bir camla kapatılmış ve kardana asılmış bir kaptan oluşur. Bu kabın merkezinde üzerine bir mihver (pusula mihveri) oturtulmuş uçlu düşey bir bulunur. Pusula mihveri üzerine rüzgâr gülü yapıştırılmış hareketli bir çember taşır; rüzgâr gülüne de birbirine koşut mıknatıslı birçok iğneden meydana gelmiş manyetik bir donanım asılıdır. Geminin ve rotadan kaçması, rüzgâr gülünde, sönümlenmesi uzun süren salınımlara yol açar.
Jeomanyetik
Eğim pusulası
Belirli bir yerde yer manyetik alan ufukla yaptığı açıyı ölçen, bir eksenin taşıdığı mıknatıslaşmış iğne. Eğimin göz önüne alınması XVI yy. sonunda yaşamış İngiliz fizikçi 'ın düşüncesidir.
Yükselim pusulası
Belirli bir yerde manyetik meridyenin coğrafi meridyenle yaptığı değişken açıyı ölçen pusula. bir düzlemde devinen mıknatıslaşmış bir iğnenin tam olarak kuzey-güney doğrultusunu almadığını ilk kez Kristof Kolomb'un gözlediği sanılır.
Topograf (topografya) pusulası
Arazi ölçümlerinde kullanılan ve bir gözleme düzeneğiyle donatılmış pusula.
Uçları derecelenmiş bir çember üzerinde hareket eden mıknatıslaşmış bir iğne, kare bir kutunun içindedir. Kutunun yanındaysa bir dürbün ya da iki vardır. Bunların doğrultusu, derecelerin bununduğu bir çapa koşuttur. Bu aygıt, A tepe noktasına ulaşmayan BAC üçgenini ölçmeye yarar.
Yandaki şekilde, gözlemlenecek ve ölçülecek FO'G ve DOE açıları görülmektedir: BAC açısı bunların farkına eşittir. Topografya rölövelerinde çok işe yarayan da yapılmıştır.
Pusulanın özellikleri
- Dönebilen mıknatıssal iğne, kuzeyi gösteren ucu görülmesi için diğerinden farklı (örneğin kırmızı) renkte olur.
- İçi sıvı ile dolu olan döner kapsül ve pusula iğnesi bulunur. Kapsülün görevi pusula iğnesindeki titreşimleri azaltarak daha doğru sonuç elde etmeyi sağlamaktır.
- Kapsül çevresindeki bilezik, üzerinde 0-360 arasında dereceler işaretlenir.
- Pusula iğnesinin altında yön oku ve yön okuna paralel olan meridyen çizgileri bulunur ve bunlar kapsül ile birlikte dönerler.
- Referans çizgisi ve açı değerleri yön oku ve meridyen çizgilerinin bulunduğu düzlemden okunur.
- Tabanın şeklinin dikdörtgen ve şeffaf olması, döner kapsül altında gidilecek yeri gösteren okun bulunması ve pusulanın kenarının uzun olması kullanım açısından sağlar.
- Çevresindeki hesaplama cetvelinde metrik ve inç olarak işaretlenmiş sınırlı cetvel ile birim çevirmelerine sağlayarak mesafe ölçümlerini de .
- Pusula kullanılarak sadece kuzey yönü değil diğer anayönler ve arayönler de bulunabilir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- İngilizce Vikipedi maddesi 10 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Büyük Larousse Türkçe Ansiklopedisi
- ^ a b c d e "compass." Encyclopædia Britannica Ultimate Reference Suite. Chicago: Encyclopædia Britannica, 2011.
- ^ "pusula." Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. Erişim: 16 Aralık 2011
- ^ Lowrie, William (2007). Fundamentals of Geophysics. Londra: Cambridge University Press. ss. 281. ISBN .
Early in the Han Dynasty, between 300–200 BC, the Chinese fashioned a rudimentary compass out of lodestone ... the compass may have been used in the search for gems and the selection of sites for houses ... their directive power led to the use of compasses for navigation
- ^ Needham, Joseph (1986) Science and civilisation in China, Vol. 4: "Physics and physical technology", Pt. 1: "Physics", Taipei. p. 252 Caves Books, originally publ. by Cambridge University Press (1962),
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Pusula baslica olarak ulasimda ve arazi incelemesinde kullanilan dunya uzerinde yon tespit etmeye yarayan cihaz Pusulalar manyetik veya cayroskopik olarak ya da bir yildiza gore yon belirleme prensipleriyle calisirlar En eski pusula turu Dunya nin manyetik alanina gore yonleri gosteren manyetik pusuladir ve siklikla pusula sozcugu manyetik pusula ile esanlamli olarak kullanilir Modern bir el pusulasiIspanyada bulunan 18 yuzyildan kalma bir pusula Manyetik pusula dunyanin manyetik alaninin dogrultusunu gozlemlemekte kullanilan kerteriz alip mevki bulmaya yardim eden miknatislasmis bir ignedir Manyetik olmayan bir maddeden yapilmis bir kutu icinde bulunur Temel organi hareketli bir miknatistan olusan diger olcu aygitlari da bu adla anilir Pusula Italyanca bir sozcuk olan bussola kelimesinden Turkceye gecmistir Pusulanin calisma prensibiManyetik pusulanin en onemli parcasi olan ve bir manyetik alan icerisinde bulunan pusula ignesi serbestce hareket edebilecek sekilde pusula govdesine monte edilmistir Pusula ignesi serbest kaldiginda her zaman ayni yonu gosterir Ignenin sabit olarak ayni yonu gostermesi yeryuzunde igneyi ceken bir gucun olmasindan kaynaklanmaktadir Yeryuzu bir ucu kuzeye diger ucu guneye uzanan devasa bir miknatis gibidir Dunyanin manyetikligi pusula ignesinin manyetik kuzeye manyetik alanin kuzey kutbuna dogru donmesine neden olur TarihceBir parca ve civiler Ilk pusulalar kullanarak uretilmistir Ilk olarak denizciler kucuk bir parca miknatis tasini bir cop uzerine koyup suya biraktiklarinda copun Dunya nin manyetik alan cizgileriyle ayni hizaya gelip bir ucunun Kutup Yildizi ni gosterdigini kesfettiler Bu kesfi hemen bir ikincisi takip etti Miknatis tasina uzun sure temas ettirilen demir veya celik bir igne de kuzey guney istikametinde hizaya geliyordu Manyetik pusula ilk olarak Cin in Han Hanedanligi doneminde MO 206 dan beri kehanet icin bir aygit olarak icat edildi ve daha sonra 11 yuzyilda Song Hanedani Cinlileri tarafindan seyir icin benimsendi Fransa da pusuladan ilk olarak 1200 de soz edilmeye baslandi Bunu 1207 de Ingiltere ve 1213 te Izlanda izledi O zamanlar pusulanin ilkel bir yapisi vardi Ilk onemli gelismeyi gerceklestiren oldu 1269 Igneyi bir gecirdikten sonra bunu bir yani saydam ve derecelenmis bir kutunun icine yerlestirdi Kullanim alanlariPusulayi ilk once denizciler seyruseferde kullanmislardir Denizcileri sivil havacilar askerler kara deniz ve hava kuvvetleri madenciler mimarlar ormancilar tapu ve kadastro isi ile ugrasan harita teknisyen ve harita muhendisleri izciler dagcilik sporu yapan dagcilar kosarak hedef bulma oryantiring sporu yapan sporcular yelken yarisi yapan yatcilar takip etmistir Pusula cesitleriParmak pusulasi Standart plaka aynali askeri ve kutu prismatik pusulalar dogada kullanilan modern dizayn edilmis pusulalardir Askeri tip pusulalar daha cok hassas olcumlerin yapilabilmesi icin tasarlanmistir hassas olcum yapilmasi zor oldugundan bu tip pusulalarin kullanimlari da oldukca zordur Standart veya aynali pusulalarin kullanim alani daha yaygindir Parmak pusula oryantiring sporu icin en kullanisli olan pusuladir Atac pusulalar doner kapsulun altina yerlestirilmis atac yardimiyla haritalara takilabilirler Miknatis ile calisan pusulalarda olusabilen sapmalar iki ana gruba ayrilir Yapay sapma deviasyon Dogal sapma varyasyon Kerteriz aciklik pusulasi Manyetik guney acisini aciklik belirlemek icin herhangi bir gok cisminden kerteriz almaya yarayan ve kaptan koprusunun acik bir noktasina yerlestirilen bir donatilmis buyuk pusula Asma pusula Gemilerin seyir ile suvari ve ikinci kaptan kamaralarinin kemerlerine basasagi olarak asilan ozel pusula Suvari ve ikinci kaptanin dinlenirken gemi rotasini kontrol etmesini saglar Elektromanyetik pusula Ucaklarda kullanilan manyetik pusula Hareketli donanimi bir eksen cevresinde donen ve aygittan bagimsiz bir manyetik alanin etkisindeki bir miknatistan olusan olcu aygiti Pouilletin tasarladigi ve Gaugainin gelistirdigi tanjant pusulasinda yer manyetik alaniyla icinden olculecek akimin gectigi sabit bir bobinin yarattigi alanin bileskesinin etkisindeki miknatislasmis igne tanjanti bu akimla orantili bir aci kadar sapar Ayni sekilde sinus pusulasi da vardir Dumen Dumenci pusulasi verilen rota acisindan ayrilmamasi icin dumen dolabinin uzerine yerlestirilmis pusula Filika pusulasi Kucuk teknelerde ve filikalarda kullanilan kararliligi yuksek kucuk pusula Sivili pusula Gemilerde kullanilan sivili bir pusula Pusula kartinin salinimlarini azaltmak icin kabinda alkol ve su karisimi bulunan pusula Sivili pusula bir sakincayi ortadan kaldirir su alkol karisimi bir sivi icinde yuzen samandiralara bagli iki buyuk miknatistan meydana gelir Bu samandiralar pusulanin agirligini hafifletir ve uzerindeki pusula mihverinin surtunmesini azaltir Celik gemiler yerin manyetik alaninin yeginligini ve yonunu buyuk olcude degistirir Bundan dolayi belirli yonlerde pusulayi kimi kez kullanilamaz hale getiren onemli sapmalar ortaya cikar Geminin demir kisimlarinin etkisi pusulanin yakinina uygun bicimde yerlestirilen denklestiricilerle giderilir Surekli manyetiklik miknatislarla gecersiz hale getirilir gecici manyetiklik ise dusey demirlerle bilyeler ve cubuklari gecersiz hale getirilir Cayroskop pusulasi Cayroskopun mekanik kararliligina gore duzenlenmis ve bu nedenle karsi duyarsiz olan pusula Agirlik merkezinden asilan ve elektrik yardimiyla buyuk hizla dondurulen bir cayroskoptan meydana gelir Baska bir duzenek olmaksizin ekseni donmeye basladigi anda yoneltildigi bir yildizin hareketini izler Bir karsi agirlik sistemi bu yerinde tutar ve bir sonumleme sistemi bu eksenin cografi kuzey dogrultusundan ayrilmasini onler Duzelticiler geminin enlemini hizini ve cesitli hareketlerden kaynaklanan ivmeleri goz onunde bulundurmayi saglar Yineleyiciler dumen kaptan koprusunun iki yanina yerlestirilir ve radyogonyometre radar vb ile donatilir Yavru pusula Cayropusulanin hareketlerini bir motor sistemiyle izleyen ve bir pusula gibi yon gosteren aygit Kerteriz almak icin geminin sancak iskele alabandalarina yakin kopru ustlerine oldugu gibi geminin harita ve kimi kez de kaptan yerlestirilir Kadranli pusula Bir kutu icine yerlestirilen ve aygiti yonlendirerek istendiginde saati ogrenmeyi saglayan kucuk gunes saati Pusula tanimlariFalso pusula Gerekli duzeltmeleri yapilmamis hatali yon gosteren pusula Sagir pusula Geminin yon degistirmelerinden etkilenmeyip surekli olarak geminin rota tuttugu yonu gosteren pusula Diger Pusula dolabi Pusula dolabi icinde pusula miknatisli cubuklar ve pusulayi aydinlatan lambalar bulunan camli silindirsel bir kutudur Kullanim alanlarina gore pusulalarHavacilik ve Denizcilik Butun manyetik kuzey karsilastirmaya yarayan aygit Manyetik kuzey gercek kuzey yani cografi kuzey ile dogal sapma denilen bir aci olusturur Harita uzerinde isaretlenen bu aci yardimiyla pilot ya da kaptan ucaginin ya da gemisinin gidis yonunu tayin edebilir En basit pusula olan kuru pusula uzeri bir camla kapatilmis ve kardana asilmis bir kaptan olusur Bu kabin merkezinde uzerine bir mihver pusula mihveri oturtulmus uclu dusey bir bulunur Pusula mihveri uzerine ruzgar gulu yapistirilmis hareketli bir cember tasir ruzgar gulune de birbirine kosut miknatisli bircok igneden meydana gelmis manyetik bir donanim asilidir Geminin ve rotadan kacmasi ruzgar gulunde sonumlenmesi uzun suren salinimlara yol acar Jeomanyetik Egim pusulasi Belirli bir yerde yer manyetik alan ufukla yaptigi aciyi olcen bir eksenin tasidigi miknatislasmis igne Egimin goz onune alinmasi XVI yy sonunda yasamis Ingiliz fizikci in dusuncesidir Yukselim pusulasi Belirli bir yerde manyetik meridyenin cografi meridyenle yaptigi degisken aciyi olcen pusula bir duzlemde devinen miknatislasmis bir ignenin tam olarak kuzey guney dogrultusunu almadigini ilk kez Kristof Kolomb un gozledigi sanilir Topograf topografya pusulasi Arazi olcumlerinde kullanilan ve bir gozleme duzenegiyle donatilmis pusula Uclari derecelenmis bir cember uzerinde hareket eden miknatislasmis bir igne kare bir kutunun icindedir Kutunun yanindaysa bir durbun ya da iki vardir Bunlarin dogrultusu derecelerin bunundugu bir capa kosuttur Bu aygit A tepe noktasina ulasmayan BAC ucgenini olcmeye yarar Yandaki sekilde gozlemlenecek ve olculecek FO G ve DOE acilari gorulmektedir BAC acisi bunlarin farkina esittir Topografya rolovelerinde cok ise yarayan da yapilmistir Pusulanin ozellikleriDonebilen miknatissal igne kuzeyi gosteren ucu gorulmesi icin digerinden farkli ornegin kirmizi renkte olur Ici sivi ile dolu olan doner kapsul ve pusula ignesi bulunur Kapsulun gorevi pusula ignesindeki titresimleri azaltarak daha dogru sonuc elde etmeyi saglamaktir Kapsul cevresindeki bilezik uzerinde 0 360 arasinda dereceler isaretlenir Pusula ignesinin altinda yon oku ve yon okuna paralel olan meridyen cizgileri bulunur ve bunlar kapsul ile birlikte donerler Referans cizgisi ve aci degerleri yon oku ve meridyen cizgilerinin bulundugu duzlemden okunur Tabanin seklinin dikdortgen ve seffaf olmasi doner kapsul altinda gidilecek yeri gosteren okun bulunmasi ve pusulanin kenarinin uzun olmasi kullanim acisindan saglar Cevresindeki hesaplama cetvelinde metrik ve inc olarak isaretlenmis sinirli cetvel ile birim cevirmelerine saglayarak mesafe olcumlerini de Pusula kullanilarak sadece kuzey yonu degil diger anayonler ve arayonler de bulunabilir Ayrica bakinizIstikamet gostergesi HI Radyo pusulasiKaynakcaIngilizce Vikipedi maddesi 10 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Buyuk Larousse Turkce Ansiklopedisi a b c d e compass Encyclopaedia Britannica Ultimate Reference Suite Chicago Encyclopaedia Britannica 2011 pusula Guncel Turkce Sozluk Turk Dil Kurumu Erisim 16 Aralik 2011 Lowrie William 2007 Fundamentals of Geophysics Londra Cambridge University Press ss 281 ISBN 978 0 521 67596 3 Early in the Han Dynasty between 300 200 BC the Chinese fashioned a rudimentary compass out of lodestone the compass may have been used in the search for gems and the selection of sites for houses their directive power led to the use of compasses for navigation Needham Joseph 1986 Science and civilisation in China Vol 4 Physics and physical technology Pt 1 Physics Taipei p 252 Caves Books originally publ by Cambridge University Press 1962 0 521 05802 3