Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bozcaada veya eski adıyla Tenedos (Latince: Tenedus), Türkiye'nin üçüncü büyük, Ege Denizi'nde ise Gökçeada'dan sonra ikinci en büyük adası ve Çanakkale ilinin bir ilçesidir.
| Bozcaada | |
|---|---|
 | |
 Çanakkale'nin Türkiye'deki konumu | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Çanakkale |
| Coğrafi bölge | Marmara Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | Bahar Kaya Çelik |
| • Belediye başkanı | Yahya Göztepe (CHP) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 40 km² |
| Rakım | 20 m |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 3,023 |
| • Kır | - |
| • Şehir | 3.052 |
| Zaman dilimi | (TSİ) |
| Posta kodu | 17680 |
| İl alan kodu | 0286 |
| İl plaka kodu | 17 |
Resmî site bozcaada.gov.tr bozcaada.bel.tr | |
Türkiye'nin (büyükşehir merkez ilçeleri hariç) köyü olmayan tek ilçesidir.
Yüzölçümü 40 km2, anakaraya uzaklığı 6 km'dir.
2022 yılı verilerine göre ilçe nüfusu 3.120'dir. İlçede kışları nüfus düşmekte, yazları ise tatilcilerle artmaktadır. Bağcılık, deniz turizmi ve rüzgâr türbinleriyle ön plana çıkar.
Ana endüstriler turizm, şarap üretimi ve balıkçılıktır. Ada yüzyıllardır üzümü, şarabı ve kırmızı gelincikleriyle ünlüdür. Eski bir piskoposluktur ve halen Latin Katolik unvanı vardır.
Bozcaada'dan hem İlyada'da hem de Aeneis'de bahsedilir. Aeneis'de Yunanların Truva Savaşı'nın sonuna doğru Truvalıları savaşın bittiğine inandırmak ve Truva Atı'nı şehir surlarının içine almak almak için filolarını sakladıkları yer olarak bahsedilir. Küçük boyutuna rağmen ada, Çanakkale Boğazı'nın girişindeki stratejik konumu nedeniyle klasik antik çağ boyunca önemliydi. Sonraki yüzyıllarda ada, Ahameniş İmparatorluğu, Attika-Delos Deniz Birliği, Büyük İskender imparatorluğu, Pergamon Krallığı, Roma İmparatorluğu ve Venedik Cumhuriyeti'ne geçmeden önce onun halefi Bizans İmparatorluğu da dahil olmak üzere birçok bölgesel gücün kontrolü altına girdi.
Bozcaada'nın adı
Ada, İngilizcede hem Tenedos (Yunanca adı) hem de Bozcaada (Türkçe adı) olarak bilinir. Yüzyıllar boyunca birçok başka isim kullanılmıştır. Belgelenmiş eski Yunan adları, Leukophrys, Calydna, Phoenice ve Lyrnessus'tur. (Pliny, HN 5,140). Adanın resmi Türkçe adı Bozcaada'dır.
Tenedos adı Atinalı Apollodoros'a göre Truva Savaşı sırasında adayı yöneten Yunan kahramanı 'ten türetilmiştir ve Truva Savaşı'nda Aşil tarafından öldürülmüştür. Apollodorus, adanın aslında Tenes adaya çıkıp hükümdar olana kadar Leocophrys olarak bilindiğini yazar.
Ada, Osmanlı İmparatorluğu'nun adayı ele geçirmesiyle Bozcaada olarak tanındı. Genellikle Yunan ile Türk nüfusu adaya farklı isimler kullanırken Bozcaada adı, adanın Osmanlı tarafından fethedilmesinden sonra Bozcaada ile birlikte adanın ortak adı olarak kaldı.
Tarihçe
Yunanlar Troya Savaşı sırasında adada bir liman olan Aulis'i üs olarak kullanmışlardır.[]Tenedos, Herodot'un yazılarında sık sık geçer ve kelimenin kökeni Yunancada Τένεδος (Tenedhos) ve Latincede Tenedus kelimelerinden gelir.[]Antik çağ'da Midilli adasında oturan Aiolya halkının bir kısmının buraya yerleştiği tahmin edilmektedir.[]
Ada, İyonya ayaklanmasından sonra, önce Perslerin sonra Romalıların egemenliğine girdi. Roma İmparatorluğu'nun parçalanmasından sonra Bizans İmparatorluğu sınırları içinde kaldı.
Türklerin adayla ilk bağlantısı, Aydınoğlu Umur Bey'in İzmir'i fethettikten sonra 1328'de 8 gemilik bir filosuyla Bizans yönetimindeki Bozcaada'ya gelerek yağmalamasıyla olmuştur. Bu dönemde Venedik ve Cenevizliler, ticari faaliyetlerine yararlı olacağı düşüncesiyle adayı ele geçirmek için rekabet içine girdiler.
1377'de Bizans İmparatoru, askeri yardım karşılığında adayı Venedik'e verdi. Ceneviz'in buna tepki göstermesi üzerine Venedik ile aralarında çatışma başladı. İki devlet 1381'de Torino'da bir antlaşma yaparak adayı boşaltmaya ve tarafsız bölge olmasına karar verdiler. Venedikliler bu antlaşmaya uyunca ada halkını tümüyle boşalttılar ve Girit'teki Kandiye kentine taşındılar.
Ada uzun süre boş kaldı. İspanyol seyyah Clavijo, 1403'te Bozcaada'ya geldiğinde üzüm bağları, meyve ağaçları, tavşanlar ve büyük bir kalenin yıkıntılarıyla karşılaştı ancak yerleşik kimse bulamadı.[]
Osmanlı dönemi
Fatih Sultan Mehmet döneminde 1455 yılında Gökçeada ile birlikte fethedildi ve Ege denizinde Osmanlı imparatorluğunca yönetilen ilk ada oldu. Zorla tahliye edildikten neredeyse 75 yıl sonra bile Bozcaada o zamanlarda hala ıssızdı. Fatih Sultan Mehmet adanın kalesini yeniden inşa ettirdi. Bu dönemde Osmanlı donanması adayı ikmal üssü olarak kullandı.
Adanın stratejik öneminin farkına varan Venedikliler adaya asker çıkardılar.
1464'te Venedik adına Giacopo Loredano Bozcadayı aldı. Aynı yıl, Osmanlı Amirali Mahmud paşa adayı yeniden ele geçirip tekrar Osmanlı İmparatorluğu topraklarına kattı. Osmanlı idaresi sırasında ada vergi muafiyeti tanınarak yeniden iskan edildi.
Osmanlı amirali ve haritacısı Piri Reis 1521'de tamamladığı Kitab-i-Bahriye adlı kitabında Bozcaada'yı da şimdiki ismiyle gösteren, kıyı ve açıklarındaki adaları haritasında yer verdi. Smyrna'dan Çanakkale'ye kuzeye giden gemilerin genellikle ada ile Anadolu arasındaki yedi millik deniz şeridinden geçtiğini de kaydetti.
Daha sonraki dönemlerde de ada hep bugünkü adı olan “Bozcaada” olarak kaydedildi.
Girit meselesi dolayısıyla patlak veren 1645-69 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda Venedikliler Osmanlı Donanması'nın Girit'i tamamen fethetmeye çalışan kara kuvvetlerine takviye yapmasını engellemek için Çanakkale Boğazı'nın Ege Denizi ağzını kapamayı denediler ve bu bağlamda 1656 yılında Bozcaada'yı almaya muvaffak oldular. Ancak hemen ertesi yıl toparlanan Türk donanması adayı tekrar Osmanlı topraklarına kattı.
1683 yılındaki İkinci Viyana Kuşatması'nı takip eden savaşlar silsilesinde Türk ve Venedik donanmaları Ege Denizi'nde birçok kere karşı karşıya geldi. Bunların en önemlilerinden biri Bozcaada açıklarında gerçekleşti. Bozcaada Deniz Savaşı olarak bilinen muharebede Osmanlı donanmasını yöneten Mezomorto Hüseyin Paşa, Molino yönetimindeki Venedik donanmasına karşı önemli bir zafer kazandı.
1806-12 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında ada 1807 yılında Rusya tarafından işgal edildi, yakıldı ve kalesi tümüyle yıkıldı.
1822'de Yunan Bağımsızlık Savaşı sırasında Konstandinos Kanaris Osmanlı Donanması'na karşı Bozcaada açıklarında bir saldırıyı yönetti ve bir Osmanlı gemisini batırdı.
1842'de II. Mahmut kaleyi yeniden yaptırdı.
1866'da Osmanlıların Cezayir-i Bahr-i Sefid vilayetine bağlı Limni sancağına bağlandı.
Bozcaada Çanakkale Savaşı'nda ada Birleşik Krallık ve Fransa kuvvetleri tarafından işgal edildi ve lojistik destek için kullanıldı. Bu dönemde müttefik kuvvetler Ayazma tepesi'nde, Habbele ovası'nda ve Habbele tepesi'nde savaş uçakları için üç pist yaptı. Savaş sırasında müttefik askerleri Bozcaada'da tedavi oldu ve dinlendi.
Bozcaada 24 Temmuz 1923'te imzalanan Lozan Antlaşması ile Türkiye Cumhuriyeti'ne bırakıldı. Türkler, adayı aynı yılın 20 Eylül günü teslim aldılar. Bozcaada Belediyesi, adanın Türkiye'ye geçmesinin hemen ardından 1923'te kuruldu.
Coğrafya
Bozcaada, Anadolu anakarasındaki Geyikli'deki Yükyeri limanından yaklaşık 4 deniz mili uzaklıkta ve Çanakkale Boğazı'nın girişine yakın bir konumdadır. Bozcaada kabaca üçgen şeklindedir. Alanı 39.9 km²'dir.Marmara Adası ve Gökçeada'dan (İmroz) sonra Türkiye'nin üçüncü büyük adasıdır.
Adanın en yüksek noktası 192 metre (630 ft) yüksekliğindeki Göztepe tepesidir.
Bozcaada bölgesi, sekiz ila on kilometre kuzeydoğudaki Tavşan, Yılan, Orak ve Pırasa adalarının bulunduğu Bozcaada ve küçük takımadaları Karayer Adaları'nı kapsar.
Jeolojik kanıtlar adanın anakaradan koparak kuzeydoğudaki tepelerin bulunduğu batıda düzlüklerden oluşan bir arazi oluşturduğunu gösterir. Adanın ortası, tarımsal faaliyetlere en uygun yerdir.
Güneybatı kesiminde küçük bir çam ormanı vardır. En batı kesimi tarıma uygun olmayan geniş kumlu alanlara sahiptir. Güneybatı kesiminde kuzeyden güneye akan çok sayıda küçük akarsu vardır.
Tatlı su kaynakları ada için yeterli olmadığından su boru hattıyla anakaradan gelir.
İklim
Ada, etezyen adlı kuvvetli kuzey rüzgarlarıyla Akdeniz iklimi vardır.
Ortalama sıcaklık 14 °C (57 °F) ve ortalama yıllık yağış ise 529 milimetre (20,8 in) dir.
Adanın turistik yerleri
Bozcaada Belediyesi'ne göre tarihi açıdan önemli yapılar şunlardır:
- Adanın limanındaki ve Cenevizliler'e Venedikliler ve Bizanslılara hizmet ettiği söylenen kalenin kökeni bilinmiyor. Kale, 15. yüzyılda Osmanlı padişahı II. Mehmet döneminde bugünkü haliyle inşa edilmiş ve 1703-1706, 1714-1726 ve 1815'te kapsamlı bir şekilde yenilenmiştir.
Bozcaada Kalesi, 1815 yılında Osmanlı padişahı II. Mahmut tarafından onartılan Bozcaada'nın en önemli turistik cazibe merkezidir. Kale, doğuya bakan ilçe merkezindedir. Bozcaada'ya gelen ziyaretçiler, gezileri sırasında kaleyi gözlemleyebilirler.
- Başka bir kale, halk arasında Yenikale denilen bir siperdir. Adına rağmen harabe halindedir. 1827 yılında Bozcaada Beylerbeyi Hafız Ali Paşa tarafından yaptırılmıştır. Bozcaada ilçe merkezinin batısındaki bir tepe üzerindedir.
- Alaybey Camii muhtemelen 1700 yılında Bozcaada Valisi Ahmet Ağa tarafından yaptırılmıştır. Kısmen harabe halindedir.
- Yalı camii, 1655 yılında bir Orta Çağ Venedik binasının temelleri üzerine inşa edilmiş bir camidir. 1655 yılında müstakbel sadrazam Köprülü Mehmet Paşa tarafından yaptırılmıştır. Halen restorasyondadır.
- Namazgah çeşmesi (sarnıçlı) 1703 yılında yapılmıştır.
- Kimis Teodoku (Aziz Meryem) kilisesi 1869 yılında yapılmıştır.
- Aya Paraskevi Manastırı
1867 yılında inşa edilen Rum Ortodoks Kilisesi, Venedikliler tarafından yapıldığı söylenen bir kilisenin temelleri üzerinde durur.
Adada faal durumda iki cami ve bir Rum Ortodoks kilisesi bulunmaktadır.
Ayazma plajı özellikle etrafındaki restoran ve kafeler nedeniyle adanın en önde gelen plajıdır. Ayazma plajının dışında hemen yanında yer alan Sulubahçe ve devamındaki Habbele plajı ve Akvaryum da tercih edilen plajlar arasındadır.
Ekonomi
Tarım
Geleneksel ekonomi, balıkçılık ve şarap üretimine dayalıdır. Ekilebilir arazinin geri kalanı zeytin ağaçları ve buğday tarlaları ile kaplıdır. Tarımın çoğu, adanın orta ovalarında ve yumuşak tepelerinde yapılır.
Adanın kırmızı gelincikleri az miktarda şerbet ve reçel yapımında kullanılır.
Adanın tarıma uygun olmayan tepelik kuzeydoğu ve güneydoğu kesimlerinde koyun ve keçi otlatılmaktadır. Çiftlik alanı 1.800 hektar (18 km2) iken 1.200 hektar (12 km2) seviyelerine düşmüş olsa da, son yıllarda üzüm yetiştiriciliği yapan çiftçi sayısı 210'dan 397'ye çıkmıştır.
Şarap üretimi
Ada yıl boyunca rüzgarlı ve bu da iklimi üzüm yetiştirecek kadar kuru ve sıcak hale getirir.
Klasik antik dönemde şarap üretimi Dionysus kültüyle bağlantılıyken, üzümler de yerel paralarda tasvir ediliyordu.
Yerel şarap kültürü Osmanlı dönemini geride bıraktı.Üzüm bağları adada antik çağlardan beri vardı ve bugün adanın toplam arazisinin üçte birini ve tarım arazisinin %80'ini kaplar.
1800'lerin ortalarında ada, yılda 800.000 varil şarap ihraç etti ve Doğu Akdeniz'deki en iyi şarap olarak kabul edildi.
Osmanlı gezgini Evliya Çelebi 16. yüzyılda dünyanın en kaliteli şaraplarının Bozcaada'da üretildiğini yazmıştır.
Ada bugün başlıca şarap üretim bölgelerinden biridir ve dört tür yerel üzüm yetiştirilir: Çavuş, Karasakız (Kuntra), Altınbaş (Vasilaki) ve Karalahna. Ancak son yıllarda Cabernet Sauvignon gibi geleneksel Fransız çeşitlerinin önemi artmıştır.
1923'ten önce adada şarap üretimi yalnızca Rumlar tarafından yapılıyordu; ancak bundan sonra Türk yerli şarap üretimi arttı ve adadaki Rumlar Türk halkına şarap yapmayı öğretti. 1980'de adada 13 şarap üretim tesisi vardı. Yüksek vergiler, devletin şarap vergilerini düşürdüğü ve adadaki bazı üreticilere sübvansiyon sağladığı 2001 yılına kadar bunların çoğunun iflas etmesine neden oldu.
Son yıllarda, yeni üreticiler üretimi iyileştirmek için İtalyan ve Fransız uzmanlara güvenir.
2010 yılında adada rekor düzeyde 5.000 ton şarap üretildi. Corvus, Bozcaada'ya modern şarap yapım teknikleri getirdi.
Her yıl Eylül ayının ilk haftasında bağbozumu şenlikleri yapılır.
Balıkçılık
Balıkçılık, adanın ekonomisinde büyük rol oynamaktadır, ancak diğer Ege adalarına benzer şekilde tarım daha önemli bir faaliyettir. Yerel balıkçılık endüstrisi küçüktür, liman otoritesi 2011 yılında 48 tekne ve 120 balıkçı olduğunu tespit etmiştir.
Balıkçılık yıl boyunca yapılır ve deniz ürünleri her mevsim elde edilebilir. Balık nüfusu yıllar içinde azaldığı için balıkçılık azalmıştır. Ancak turizmdeki artış ve bunun sonucunda daha fazla deniz ürünleri talebi sektöre fayda sağlamıştır. Ada açıklarındaki deniz, Ege Denizi'ndeki balıkların mevsimsel olarak göç ettikleri başlıca yollardan biridir. Göç döneminde dışarıdan tekneler balık tutmak için adaya gelirler.
Turizm
Turizm, 1970'lerden beri önemli ancak sınırlı bir ekonomik faaliyet olmuştur ancak 1990'lardan itibaren hızla gelişmiştir.
Ada, 2010 yılında Condé Nast's Reader Choice ödülü tarafından dünyanın en güzel ikinci adası seçildi. Bir sonraki yıl, ada aynı dergide Avrupa'nın en iyi 10 adası için okuyucu listesinin zirvesindeydi.
2012 yılında Condé Nast, eski bina kalıntıları, daha az kalabalık plajları ve konaklama yerleri nedeniyle Bozcaada'yı dünyanın en iyi 8 adasından biri olarak seçti.
Adanın ana cazibe merkezi, en son 1815'te yeniden inşa edilen, geceleri aydınlatılan ve açık deniz manzaralı kaledir.
Adanın geçmişi, Yunan mazisine ayrılmış bir oda ile adadaki küçük bir müzede sergilenmektedir.
Kasaba meydanında adanın spesiyalitesi olan domates reçeli ile birlikte taze yiyecek ve deniz ürünlerinin satıldığı bir pazar bulunur.
Anakaradan gelen kişiler tarafından barlar, butikler ve pansiyonlar işletilmektedir.
Enerji
2000 yılında, batı burnunda 17 türbinden oluşan bir rüzgâr çiftliği kuruldu. 10,2 MW enerji nominal güç kapasitesine sahip olup, her yıl 30 GWh elektrik üretmektedir. Bu adanın ihtiyacından çok daha fazlasıdır ve fazlası yer altı ve kısmen deniz altı bağlantısıyla Anadolu anakarasına aktarılır. Estetik nedenlerle havai kablolar ve direklerden kaçınılarak manzara korunmuştur. Arazinin ortalama rüzgar hızı 6,4 m/s ve meteoroloji istasyonunda ortalama 324 W/mat enerji yoğunluğu vardır.
Birleşmiş Milletler Sınai Kalkınma Örgütü (UNIDO) projesi olan Uluslararası Hidrojen Enerjisi Teknolojileri Merkezi (ICHET), 7 Ekim 2011 tarihinde Bozcaada Valiliği binasında deneysel yenilenebilir hidrojen enerji tesisi kurdu. Türkiye Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından desteklenmiş olan proje, ülkede türünün ilk örneğidir. Santral, 20 kW'lık bir güneş fotovoltaik dizisi aracılığıyla enerji üretmektedir ve bu enerjiyi hidrojen olarak depolamak için 50 kW'lık bir elektrolizör kullanmaktadır. Yakıt hücresi ve hidrojen motoru, depolanan bu enerjiyi gerektiğinde tekrar elektriğe dönüştürebilir ve deney sistemi günde 20 haneye kadar elektrik sağlayabilir.
2011 itibarıyla, kasabanın hastanesi ve vali konağı dünyada hidrojen enerjisi kullanan yegane iki binaydı. Bir tekne ve bir golf arabası da aynı sistem tarafından desteklenmektedir. Valilik binasında, çatıdaki 20 kW'lık güneş enerjisi paneli ve 30 kW'lık bir rüzgar türbini vardır. Üretilen elektrik, suyu hidrojene elektroliz etmek için kullanılır. Bu gaz sıkıştırılmış halde depolanır ve daha sonra enerji üretmek için veya hidrojenle çalışan arabalarda yakıt olarak kullanılabilir. Haziran 2011'de Cook Adaları Başbakanı Henry Puna, adanın hidrojen enerjisini nasıl kullandığını araştırmak için Bozcaada'ya gitmiştir.
Altyapı
Ulaşım
Türkiye anakarasından ulaşım, Geyikli ve Çanakkale'den feribotla yapılır. Ada, Geyikli’ye yaklaşık 5 kilometre uzaktadır. Geyikli iskelesinden hem yolcular hem de otomobiller için feribot seferi yaklaşık 35 dakika alır. Kış aylarında daha az sefer yapılır.
Ada, İstanbul'dan otobüsle ve ardından feribotla 7 saat uzaklıktadır.
2012 yılında, Türk hükûmeti adada bir gümrük ofisi açarak gelecekte Yunan limanları ile ada arasında doğrudan seyahatin önünü açmıştır.
Konaklama
Adada konaklamak için en ucuz ve yaygın imkân pansiyonlardır. Gerek Türk, gerekse Rum mahallelerindeki tarihi evler adalı aileler tarafından turistlere kiralanır. Ayrıca günlük fiyat prensibiyle kiralan evler de mevcuttur. Adada "Her şey dâhil kavramı" bulunmaz, ziyaretçilere genellikle sadece sabahları kahvaltı verilir. Son yıllarda artan kaliteli butik konaklama merkezleri sayesinde Bozcaada otelleri, son dönemin en önemli tatil ve cazibe merkezlerinden biridir. İlerleyen yıllarda adada bulunan eski Rum evlerinin restorasyonuna devam edilmesi sonucunda adada daha pek çok butik otel yapılması beklenmektedir.
Nüfus
Bozcaada'da yerleşim 14. yüzyılın son yıllarında adanın tümüyle boşaltılmasıyla kesintiye uğramıştır. 15. yüzyılın ortalarında ada Osmanlı yönetimine girdiğinde boş olduğu yönünde belgeler vardır.
20. yüzyıl başında nüfusun yarısından biraz fazlasını Rumlar oluştururken, bugün adada sadece 30 kadar Rum kalmıştır. Bu nüfus azalmasının nedeni olarak Rum azınlığın bir "yıldırma" siyasetiyle kaçırıldığını öne sürenler vardır, diğer yandan; Türkiye-Yunanistan nüfus mübadelesi kapsamında Türkiye'de sadece İstanbul kenti ile Gökçeada ve Bozcaada'da oturan Rumlar, Yunanistan'da ise sadece Batı Trakya Türkleri mübadeleden muaf tutulmuşlardır. Azınlığı yıldıran unsurlar arasında 6-7 Eylül Olayları, Kıbrıs Sorunu, toprakların düşük bedelle kamulaştırılması, Yunanistan’daki Türk azınlığın mülkiyet hakları neden gösterilerek karşılıklılık ilkesi kapsamında Türkiye vatandaşı Rumların gayrimenkul edinmesine izin verilmesi zorlaştırılmıştır.[]
Özellikle, Lozan Antlaşması'nın 14. maddesi uyarınca, adadaki güvenlik güçlerinin yerel halktan müteşekkil olması kuralına Türkiye'nin uymadığı iddia edilmektedir.
Adadan ayrılan Rumların önemli bir kısmı, Avustralya'da Sidney'e ve Atina'ya göç etmiştir. 1923'teki büyük göçten sonra 1970'lere kadar duraklayan Rum nüfusundaki azalma, Kıbrıs Harekâtı sonrasında hızlanmıştır.
Bozcaada, Türkiye'nin büyükşehir ilçeleri hariç köyü olmayan tek ilçesidir.
| Yıl | Nüfus |
|---|---|
| 1927 | 1.632 |
| 1935 | 1.691 |
| 1940 | 1.892 |
| 1945 | 1.765 |
| 1950 | 1.781 |
| 1955 | 1.686 |
| 1960 | 1.805 |
| 1965 | 2.141 |
| 1970 | 2.031 |
| 1975 | 1.879 |
| 1980 | 1.722 |
| 1985 | 2.030 |
| 1990 | 1.903 |
| 2000 | 2.427 |
| 2007 | 2.276 |
| 2008 | 2.611 |
| 2009 | 2.496 |
| 2010 | 2.354 |
| 2011 | 2.472 |
| 2012 | 2.465 |
| 2013 | 2.643 |
| 2014 | 2.754 |
| 2015 | 2.643 |
| 2016 | 2.613 |
| 2017 | 2.730 |
| 2018 | 3.023 |
| 2019 | 2.988 |
| 2020 | 3.052 |
Önemli kişiler
- Tenedoslu Kleostratus, Antik Çağ astronomu
- Bozcaadalı Hasan Hüsnü Paşa (1832–1903), Bahriye Nazırı Bozcaadalı Hüseyin Paşa'nın oğlu, İstanbul Deniz Müzesi kurucusu
- Bozcaadalı Hüseyin Paşa, 19. yüzyıl Osmanlı kurmay amirali
- Democrates (Yunanca: Δημοκράτης), Antik Olimpiyat erkekler güreşi galibi. Leonidaion'da Milet Dionysicles (Yunanca: Διονυσικλῆς) tarafından yapılmış bir heykeli vardı.
- Harpalus, MÖ 480 yılında I. Serhas için Hellespontos (Abidos'tan Sestos'a) üzerindeki dubalı köprüyü inşa eden mühendis.
Dış bağlantılar
- Bozcaada Kaymakamlığı 26 Mayıs 2003 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Bozcaada Belediyesi 1 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kardeş şehirler
![image]()
Valu lui Traian, Romanya
![image]()
Gols kasabası, Avusturya
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ekim 2021.
- ^ . 3 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2024.
- ^ (PDF). 5 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2012.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Haziran 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Aralık 2012.
- ^ a b c Yale 2012
- ^ "Suda Encyclopedia, tau.311". 1 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Mart 2021.
- ^ "Conon, Narrations (Photius), §28". 1 Eylül 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Mart 2021.
- ^ Tenedos 2012
- ^ Akpınar, Saygın & Karakaya 2011, s. 44
- ^ Apollodorus 1976
- ^ Sugar 1996
- ^ Bozcaada 2012
- ^ a b Takaoğlu & Bamyacı 2007, ss. 115–116
- ^ Kiminas 2009, s. 67
- ^ Akpınar, Saygın & Karakaya 2011, s. 332
- ^ Pitcher 1968, s. 85
- ^ Stavrides 2001, s. 156
- ^ Korfmann 1986, ss. 5–6
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Ekim 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ekim 2006.
- ^ Evliya Çelebi Seyahatnamesi, VIII. Kitap, Hazırlayanlar: Seyit Ali Kahraman, Yücel Dağlı, Robert Dankoff, YKY, İstanbul 2003
- ^ Binbaşı M. Nasrullah, Kolağası M. Rüşdü, Mülazım M. Eşref, Osmanlı Atlası (XX. yüzyıl Başları), Hazırlayanlar: Rahmi Tekin, Yaşar Baş, OSAV, İstanbul 2003, s. 108.
- ^ Anderson, R.C. (2005 orj.1952), Naval wars in the Levant 1559-1853, Liverpool:Liverpool University Press ve Martino .
- ^ Turkish Statistical Institute-Stat Yearbook 2009
- ^ a b c Takaoğlu & Bamyacı 2007
- ^ ALTYAPI DURUMU
- ^ Weatherbase: Bozcaada, Turkey
- ^ Mayor's page 4 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Akpınar, Saygın & Karakaya 2011, s. 339
- ^ a b c d e Parla 2012
- ^ Manheim 1996
- ^ a b c d e Akpınar, Saygın & Karakaya 2011
- ^ Morewood 1838
- ^ Madd River Designs
- ^ Akpınar, Saygın & Karakaya 2011; Parla 2012
- ^ BAĞ BOZUMU FESTİVALİ
- ^ a b Akpınar, Saygın & Karakaya 2011, s. 341
- ^ Acer 2003, s. 10
- ^ Akpınar, Saygın & Karakaya 2011, s. 340
- ^ Top 10 Islands in Europe 2011
- ^ Condé Nast Traveler: Reader's Choice Awards 2012
- ^ a b Rutherford 2011, ss. 189–192
- ^ a b Bozcaada Wind Farm
- ^ Ozerdem & Turkeli 2005
- ^ Gungor 2012; İncecİk & Erdoğmuş 1995
- ^ First hydrogen energy production on a Turkish Island has started on Bozcaada 2011
- ^ Harte 2011
- ^ Rutherford 2009
- ^ Bozcaada Ferry Timetable; Getting to Bozcaada
- ^ Tsolakidou 2012
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Ağustos 2014.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2014.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Ağustos 2014.
- ^ . 26 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2014.
- ^ http://arama.hurriyet.com.tr/arsivnews.aspx?id=193314[]
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Ağustos 2014.
- ^ . "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021.
- ^ . (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016.
- ^ . (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Bozcaada Nüfusu - Çanakkale". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Çanakkale Bozcaada Nüfusu". nufusune.com.
- ^ ERÜNSAL 2004
- ^ "Pausanias, Description of Greece, 6.17.1". 7 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Şubat 2024.
Konuyla ilgili yayınlar
- Nurettin Arslan, Nurten Sevinç, “Die eisenzeitlichen Gräber von Tenedos.” 53. sayısında, 2003, S. 223–250.
- Nurettin Arslan, “Goldbleche aus Tenedos”, 53. sayısında, 2003, S. 251–263.
- Hakan Gürüney, From Tenedos to Bozcaada, Tale of a forgotten island, Derleme=Bozcaada Yerel Tarih Araştırma Merkezi, Numara=5, Yer=Bozcaada, Tarih=2012, ISBN=978-975-23-1036-0
- Turan Takaoğlu, Nurten Sevinç, “The Early Bronze Age on Tenedos/Bozcaada.” Studia Troica 14, 2004, S. 135–140.
- Turan Takaoğlu, “Ethnoarchaeological survey of modern agrarian sites on Tenedos/Bozcaada”, Ethnoarchaeological Investigations in Rural Anatolia 2, 2004, S. 90–105.
- Ruthy Gertwagen: Venice, Genoa and the fights over the Island of Tenedos (Late fourteenth and early fifteenth centuries), Venice and the Mediterranean, özel sayı hgg. v. Ruthy Gertwagen, Jean-Claude Hocquet, Studi Veneziani 57 (2013) 329–381. (academia.edu 23 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bozcaada veya eski adiyla Tenedos Latince Tenedus Turkiye nin ucuncu buyuk Ege Denizi nde ise Gokceada dan sonra ikinci en buyuk adasi ve Canakkale ilinin bir ilcesidir BozcaadaIlceCanakkale nin Turkiye deki konumuIlce sinirlari haritasiUlkeTurkiyeIlCanakkaleCografi bolgeMarmara BolgesiIdare KaymakamBahar Kaya Celik Belediye baskaniYahya Goztepe CHP Yuzolcumu Toplam40 km Rakim20 mNufus 2018 Toplam3 023 Kir Sehir3 052Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Posta kodu17680Il alan kodu0286Il plaka kodu17Resmi site bozcaada gov tr bozcaada bel trAdanin uydu goruntusu Turkiye nin buyuksehir merkez ilceleri haric koyu olmayan tek ilcesidir Yuzolcumu 40 km2 anakaraya uzakligi 6 km dir 2022 yili verilerine gore ilce nufusu 3 120 dir Ilcede kislari nufus dusmekte yazlari ise tatilcilerle artmaktadir Bagcilik deniz turizmi ve ruzgar turbinleriyle on plana cikar Ana endustriler turizm sarap uretimi ve balikciliktir Ada yuzyillardir uzumu sarabi ve kirmizi gelincikleriyle unludur Eski bir piskoposluktur ve halen Latin Katolik unvani vardir Bozcaada dan hem Ilyada da hem de Aeneis de bahsedilir Aeneis de Yunanlarin Truva Savasi nin sonuna dogru Truvalilari savasin bittigine inandirmak ve Truva Ati ni sehir surlarinin icine almak almak icin filolarini sakladiklari yer olarak bahsedilir Kucuk boyutuna ragmen ada Canakkale Bogazi nin girisindeki stratejik konumu nedeniyle klasik antik cag boyunca onemliydi Sonraki yuzyillarda ada Ahamenis Imparatorlugu Attika Delos Deniz Birligi Buyuk Iskender imparatorlugu Pergamon Kralligi Roma Imparatorlugu ve Venedik Cumhuriyeti ne gecmeden once onun halefi Bizans Imparatorlugu da dahil olmak uzere bircok bolgesel gucun kontrolu altina girdi Bozcaada nin adiBozcaada dan Zeus ve Hera yi tasvir eden ve diger tarafta Tenediwn Tenedion yazisini tasiyan antik gumus Tetradrahmi Ada Ingilizcede hem Tenedos Yunanca adi hem de Bozcaada Turkce adi olarak bilinir Yuzyillar boyunca bircok baska isim kullanilmistir Belgelenmis eski Yunan adlari Leukophrys Calydna Phoenice ve Lyrnessus tur Pliny HN 5 140 Adanin resmi Turkce adi Bozcaada dir Tenedos adi Atinali Apollodoros a gore Truva Savasi sirasinda adayi yoneten Yunan kahramani ten turetilmistir ve Truva Savasi nda Asil tarafindan oldurulmustur Apollodorus adanin aslinda Tenes adaya cikip hukumdar olana kadar Leocophrys olarak bilindigini yazar Ada Osmanli Imparatorlugu nun adayi ele gecirmesiyle Bozcaada olarak tanindi Genellikle Yunan ile Turk nufusu adaya farkli isimler kullanirken Bozcaada adi adanin Osmanli tarafindan fethedilmesinden sonra Bozcaada ile birlikte adanin ortak adi olarak kaldi TarihceAdanin dogu kiyisindaki merkez muhitinde yer alan Bozcaada Kalesi18 yuzyildan bir gravurde Bozcaada Yunanlar Troya Savasi sirasinda adada bir liman olan Aulis i us olarak kullanmislardir kaynak belirtilmeli Tenedos Herodot un yazilarinda sik sik gecer ve kelimenin kokeni Yunancada Tenedos Tenedhos ve Latincede Tenedus kelimelerinden gelir kaynak belirtilmeli Antik cag da Midilli adasinda oturan Aiolya halkinin bir kisminin buraya yerlestigi tahmin edilmektedir kaynak belirtilmeli Ada Iyonya ayaklanmasindan sonra once Perslerin sonra Romalilarin egemenligine girdi Roma Imparatorlugu nun parcalanmasindan sonra Bizans Imparatorlugu sinirlari icinde kaldi Turklerin adayla ilk baglantisi Aydinoglu Umur Bey in Izmir i fethettikten sonra 1328 de 8 gemilik bir filosuyla Bizans yonetimindeki Bozcaada ya gelerek yagmalamasiyla olmustur Bu donemde Venedik ve Cenevizliler ticari faaliyetlerine yararli olacagi dusuncesiyle adayi ele gecirmek icin rekabet icine girdiler 1377 de Bizans Imparatoru askeri yardim karsiliginda adayi Venedik e verdi Ceneviz in buna tepki gostermesi uzerine Venedik ile aralarinda catisma basladi Iki devlet 1381 de Torino da bir antlasma yaparak adayi bosaltmaya ve tarafsiz bolge olmasina karar verdiler Venedikliler bu antlasmaya uyunca ada halkini tumuyle bosalttilar ve Girit teki Kandiye kentine tasindilar Ada uzun sure bos kaldi Ispanyol seyyah Clavijo 1403 te Bozcaada ya geldiginde uzum baglari meyve agaclari tavsanlar ve buyuk bir kalenin yikintilariyla karsilasti ancak yerlesik kimse bulamadi kaynak belirtilmeli Osmanli donemi 16 Yuzyilda unlu Osmanli haritacisi Piri Reis tarafindan cizilmis Bozcaada haritasi Fatih Sultan Mehmet doneminde 1455 yilinda Gokceada ile birlikte fethedildi ve Ege denizinde Osmanli imparatorlugunca yonetilen ilk ada oldu Zorla tahliye edildikten neredeyse 75 yil sonra bile Bozcaada o zamanlarda hala issizdi Fatih Sultan Mehmet adanin kalesini yeniden insa ettirdi Bu donemde Osmanli donanmasi adayi ikmal ussu olarak kullandi Adanin stratejik oneminin farkina varan Venedikliler adaya asker cikardilar 1464 te Venedik adina Giacopo Loredano Bozcadayi aldi Ayni yil Osmanli Amirali Mahmud pasa adayi yeniden ele gecirip tekrar Osmanli Imparatorlugu topraklarina katti Osmanli idaresi sirasinda ada vergi muafiyeti taninarak yeniden iskan edildi Osmanli amirali ve haritacisi Piri Reis 1521 de tamamladigi Kitab i Bahriye adli kitabinda Bozcaada yi da simdiki ismiyle gosteren kiyi ve aciklarindaki adalari haritasinda yer verdi Smyrna dan Canakkale ye kuzeye giden gemilerin genellikle ada ile Anadolu arasindaki yedi millik deniz seridinden gectigini de kaydetti Daha sonraki donemlerde de ada hep bugunku adi olan Bozcaada olarak kaydedildi Girit meselesi dolayisiyla patlak veren 1645 69 Osmanli Venedik Savasi nda Venedikliler Osmanli Donanmasi nin Girit i tamamen fethetmeye calisan kara kuvvetlerine takviye yapmasini engellemek icin Canakkale Bogazi nin Ege Denizi agzini kapamayi denediler ve bu baglamda 1656 yilinda Bozcaada yi almaya muvaffak oldular Ancak hemen ertesi yil toparlanan Turk donanmasi adayi tekrar Osmanli topraklarina katti 1683 yilindaki Ikinci Viyana Kusatmasi ni takip eden savaslar silsilesinde Turk ve Venedik donanmalari Ege Denizi nde bircok kere karsi karsiya geldi Bunlarin en onemlilerinden biri Bozcaada aciklarinda gerceklesti Bozcaada Deniz Savasi olarak bilinen muharebede Osmanli donanmasini yoneten Mezomorto Huseyin Pasa Molino yonetimindeki Venedik donanmasina karsi onemli bir zafer kazandi 1806 12 Osmanli Rus Savasi sirasinda ada 1807 yilinda Rusya tarafindan isgal edildi yakildi ve kalesi tumuyle yikildi 1822 de Yunan Bagimsizlik Savasi sirasinda Konstandinos Kanaris Osmanli Donanmasi na karsi Bozcaada aciklarinda bir saldiriyi yonetti ve bir Osmanli gemisini batirdi 1842 de II Mahmut kaleyi yeniden yaptirdi 1866 da Osmanlilarin Cezayir i Bahr i Sefid vilayetine bagli Limni sancagina baglandi Bozcaada Canakkale Savasi nda ada Birlesik Krallik ve Fransa kuvvetleri tarafindan isgal edildi ve lojistik destek icin kullanildi Bu donemde muttefik kuvvetler Ayazma tepesi nde Habbele ovasi nda ve Habbele tepesi nde savas ucaklari icin uc pist yapti Savas sirasinda muttefik askerleri Bozcaada da tedavi oldu ve dinlendi Bozcaada 24 Temmuz 1923 te imzalanan Lozan Antlasmasi ile Turkiye Cumhuriyeti ne birakildi Turkler adayi ayni yilin 20 Eylul gunu teslim aldilar Bozcaada Belediyesi adanin Turkiye ye gecmesinin hemen ardindan 1923 te kuruldu CografyaAkvaryum Plaji nda kiyi boyunca kayalar Bozcaada Anadolu anakarasindaki Geyikli deki Yukyeri limanindan yaklasik 4 deniz mili uzaklikta ve Canakkale Bogazi nin girisine yakin bir konumdadir Bozcaada kabaca ucgen seklindedir Alani 39 9 km dir Marmara Adasi ve Gokceada dan Imroz sonra Turkiye nin ucuncu buyuk adasidir Adanin en yuksek noktasi 192 metre 630 ft yuksekligindeki Goztepe tepesidir Bozcaada bolgesi sekiz ila on kilometre kuzeydogudaki Tavsan Yilan Orak ve Pirasa adalarinin bulundugu Bozcaada ve kucuk takimadalari Karayer Adalari ni kapsar Jeolojik kanitlar adanin anakaradan koparak kuzeydogudaki tepelerin bulundugu batida duzluklerden olusan bir arazi olusturdugunu gosterir Adanin ortasi tarimsal faaliyetlere en uygun yerdir Guneybati kesiminde kucuk bir cam ormani vardir En bati kesimi tarima uygun olmayan genis kumlu alanlara sahiptir Guneybati kesiminde kuzeyden guneye akan cok sayida kucuk akarsu vardir Tatli su kaynaklari ada icin yeterli olmadigindan su boru hattiyla anakaradan gelir IklimAda etezyen adli kuvvetli kuzey ruzgarlariyla Akdeniz iklimi vardir Ortalama sicaklik 14 C 57 F ve ortalama yillik yagis ise 529 milimetre 20 8 in dir Adanin turistik yerleriAdada bir sokakAdada bir sokak Bozcaada Belediyesi ne gore tarihi acidan onemli yapilar sunlardir Adanin limanindaki ve Cenevizliler e Venedikliler ve Bizanslilara hizmet ettigi soylenen kalenin kokeni bilinmiyor Kale 15 yuzyilda Osmanli padisahi II Mehmet doneminde bugunku haliyle insa edilmis ve 1703 1706 1714 1726 ve 1815 te kapsamli bir sekilde yenilenmistir Bozcaada Kalesi 1815 yilinda Osmanli padisahi II Mahmut tarafindan onartilan Bozcaada nin en onemli turistik cazibe merkezidir Kale doguya bakan ilce merkezindedir Bozcaada ya gelen ziyaretciler gezileri sirasinda kaleyi gozlemleyebilirler Bozcaada Saat KulesiBaska bir kale halk arasinda Yenikale denilen bir siperdir Adina ragmen harabe halindedir 1827 yilinda Bozcaada Beylerbeyi Hafiz Ali Pasa tarafindan yaptirilmistir Bozcaada ilce merkezinin batisindaki bir tepe uzerindedir Alaybey Camii muhtemelen 1700 yilinda Bozcaada Valisi Ahmet Aga tarafindan yaptirilmistir Kismen harabe halindedir Yali camii 1655 yilinda bir Orta Cag Venedik binasinin temelleri uzerine insa edilmis bir camidir 1655 yilinda mustakbel sadrazam Koprulu Mehmet Pasa tarafindan yaptirilmistir Halen restorasyondadir Namazgah cesmesi sarnicli 1703 yilinda yapilmistir Kimis Teodoku Aziz Meryem kilisesi 1869 yilinda yapilmistir Aya Paraskevi Manastiri 1867 yilinda insa edilen Rum Ortodoks Kilisesi Venedikliler tarafindan yapildigi soylenen bir kilisenin temelleri uzerinde durur Adada faal durumda iki cami ve bir Rum Ortodoks kilisesi bulunmaktadir Adada bir sokak Ayazma plaji ozellikle etrafindaki restoran ve kafeler nedeniyle adanin en onde gelen plajidir Ayazma plajinin disinda hemen yaninda yer alan Sulubahce ve devamindaki Habbele plaji ve Akvaryum da tercih edilen plajlar arasindadir EkonomiBozcaada Kalesi ve limaniBozcaada da bir dukkanda el yapimi seramiklerTarim Geleneksel ekonomi balikcilik ve sarap uretimine dayalidir Ekilebilir arazinin geri kalani zeytin agaclari ve bugday tarlalari ile kaplidir Tarimin cogu adanin orta ovalarinda ve yumusak tepelerinde yapilir Adanin kirmizi gelincikleri az miktarda serbet ve recel yapiminda kullanilir Adanin tarima uygun olmayan tepelik kuzeydogu ve guneydogu kesimlerinde koyun ve keci otlatilmaktadir Ciftlik alani 1 800 hektar 18 km2 iken 1 200 hektar 12 km2 seviyelerine dusmus olsa da son yillarda uzum yetistiriciligi yapan ciftci sayisi 210 dan 397 ye cikmistir Sarap uretimi Yerel sarap cesitleri ile unlu Bozcaada da bir restoran Ada yil boyunca ruzgarli ve bu da iklimi uzum yetistirecek kadar kuru ve sicak hale getirir Klasik antik donemde sarap uretimi Dionysus kultuyle baglantiliyken uzumler de yerel paralarda tasvir ediliyordu Yerel sarap kulturu Osmanli donemini geride birakti Uzum baglari adada antik caglardan beri vardi ve bugun adanin toplam arazisinin ucte birini ve tarim arazisinin 80 ini kaplar 1800 lerin ortalarinda ada yilda 800 000 varil sarap ihrac etti ve Dogu Akdeniz deki en iyi sarap olarak kabul edildi Osmanli gezgini Evliya Celebi 16 yuzyilda dunyanin en kaliteli saraplarinin Bozcaada da uretildigini yazmistir Ada bugun baslica sarap uretim bolgelerinden biridir ve dort tur yerel uzum yetistirilir Cavus Karasakiz Kuntra Altinbas Vasilaki ve Karalahna Ancak son yillarda Cabernet Sauvignon gibi geleneksel Fransiz cesitlerinin onemi artmistir 1923 ten once adada sarap uretimi yalnizca Rumlar tarafindan yapiliyordu ancak bundan sonra Turk yerli sarap uretimi artti ve adadaki Rumlar Turk halkina sarap yapmayi ogretti 1980 de adada 13 sarap uretim tesisi vardi Yuksek vergiler devletin sarap vergilerini dusurdugu ve adadaki bazi ureticilere subvansiyon sagladigi 2001 yilina kadar bunlarin cogunun iflas etmesine neden oldu Son yillarda yeni ureticiler uretimi iyilestirmek icin Italyan ve Fransiz uzmanlara guvenir 2010 yilinda adada rekor duzeyde 5 000 ton sarap uretildi Corvus Bozcaada ya modern sarap yapim teknikleri getirdi Her yil Eylul ayinin ilk haftasinda bagbozumu senlikleri yapilir Balikcilik Balikcilik adanin ekonomisinde buyuk rol oynamaktadir ancak diger Ege adalarina benzer sekilde tarim daha onemli bir faaliyettir Yerel balikcilik endustrisi kucuktur liman otoritesi 2011 yilinda 48 tekne ve 120 balikci oldugunu tespit etmistir Balikcilik yil boyunca yapilir ve deniz urunleri her mevsim elde edilebilir Balik nufusu yillar icinde azaldigi icin balikcilik azalmistir Ancak turizmdeki artis ve bunun sonucunda daha fazla deniz urunleri talebi sektore fayda saglamistir Ada aciklarindaki deniz Ege Denizi ndeki baliklarin mevsimsel olarak goc ettikleri baslica yollardan biridir Goc doneminde disaridan tekneler balik tutmak icin adaya gelirler Turizm Turizm 1970 lerden beri onemli ancak sinirli bir ekonomik faaliyet olmustur ancak 1990 lardan itibaren hizla gelismistir Ada 2010 yilinda Conde Nast s Reader Choice odulu tarafindan dunyanin en guzel ikinci adasi secildi Bir sonraki yil ada ayni dergide Avrupa nin en iyi 10 adasi icin okuyucu listesinin zirvesindeydi 2012 yilinda Conde Nast eski bina kalintilari daha az kalabalik plajlari ve konaklama yerleri nedeniyle Bozcaada yi dunyanin en iyi 8 adasindan biri olarak secti Adanin ana cazibe merkezi en son 1815 te yeniden insa edilen geceleri aydinlatilan ve acik deniz manzarali kaledir Adanin gecmisi Yunan mazisine ayrilmis bir oda ile adadaki kucuk bir muzede sergilenmektedir Kasaba meydaninda adanin spesiyalitesi olan domates receli ile birlikte taze yiyecek ve deniz urunlerinin satildigi bir pazar bulunur Anakaradan gelen kisiler tarafindan barlar butikler ve pansiyonlar isletilmektedir Enerji Adanin batisinda ruzgar enerjisi santrali 2000 yilinda bati burnunda 17 turbinden olusan bir ruzgar ciftligi kuruldu 10 2 MW enerji nominal guc kapasitesine sahip olup her yil 30 GWh elektrik uretmektedir Bu adanin ihtiyacindan cok daha fazlasidir ve fazlasi yer alti ve kismen deniz alti baglantisiyla Anadolu anakarasina aktarilir Estetik nedenlerle havai kablolar ve direklerden kacinilarak manzara korunmustur Arazinin ortalama ruzgar hizi 6 4 m s ve meteoroloji istasyonunda ortalama 324 W mat enerji yogunlugu vardir Birlesmis Milletler Sinai Kalkinma Orgutu UNIDO projesi olan Uluslararasi Hidrojen Enerjisi Teknolojileri Merkezi ICHET 7 Ekim 2011 tarihinde Bozcaada Valiligi binasinda deneysel yenilenebilir hidrojen enerji tesisi kurdu Turkiye Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanligi tarafindan desteklenmis olan proje ulkede turunun ilk ornegidir Santral 20 kW lik bir gunes fotovoltaik dizisi araciligiyla enerji uretmektedir ve bu enerjiyi hidrojen olarak depolamak icin 50 kW lik bir elektrolizor kullanmaktadir Yakit hucresi ve hidrojen motoru depolanan bu enerjiyi gerektiginde tekrar elektrige donusturebilir ve deney sistemi gunde 20 haneye kadar elektrik saglayabilir 2011 itibariyla kasabanin hastanesi ve vali konagi dunyada hidrojen enerjisi kullanan yegane iki binaydi Bir tekne ve bir golf arabasi da ayni sistem tarafindan desteklenmektedir Valilik binasinda catidaki 20 kW lik gunes enerjisi paneli ve 30 kW lik bir ruzgar turbini vardir Uretilen elektrik suyu hidrojene elektroliz etmek icin kullanilir Bu gaz sikistirilmis halde depolanir ve daha sonra enerji uretmek icin veya hidrojenle calisan arabalarda yakit olarak kullanilabilir Haziran 2011 de Cook Adalari Basbakani Henry Puna adanin hidrojen enerjisini nasil kullandigini arastirmak icin Bozcaada ya gitmistir AltyapiUlasim Turkiye anakarasindan ulasim Geyikli ve Canakkale den feribotla yapilir Ada Geyikli ye yaklasik 5 kilometre uzaktadir Geyikli iskelesinden hem yolcular hem de otomobiller icin feribot seferi yaklasik 35 dakika alir Kis aylarinda daha az sefer yapilir Ada Istanbul dan otobusle ve ardindan feribotla 7 saat uzakliktadir 2012 yilinda Turk hukumeti adada bir gumruk ofisi acarak gelecekte Yunan limanlari ile ada arasinda dogrudan seyahatin onunu acmistir Konaklama Adada konaklamak icin en ucuz ve yaygin imkan pansiyonlardir Gerek Turk gerekse Rum mahallelerindeki tarihi evler adali aileler tarafindan turistlere kiralanir Ayrica gunluk fiyat prensibiyle kiralan evler de mevcuttur Adada Her sey dahil kavrami bulunmaz ziyaretcilere genellikle sadece sabahlari kahvalti verilir Son yillarda artan kaliteli butik konaklama merkezleri sayesinde Bozcaada otelleri son donemin en onemli tatil ve cazibe merkezlerinden biridir Ilerleyen yillarda adada bulunan eski Rum evlerinin restorasyonuna devam edilmesi sonucunda adada daha pek cok butik otel yapilmasi beklenmektedir NufusAdada bir sokak Bozcaada da yerlesim 14 yuzyilin son yillarinda adanin tumuyle bosaltilmasiyla kesintiye ugramistir 15 yuzyilin ortalarinda ada Osmanli yonetimine girdiginde bos oldugu yonunde belgeler vardir 20 yuzyil basinda nufusun yarisindan biraz fazlasini Rumlar olustururken bugun adada sadece 30 kadar Rum kalmistir Bu nufus azalmasinin nedeni olarak Rum azinligin bir yildirma siyasetiyle kacirildigini one surenler vardir diger yandan Turkiye Yunanistan nufus mubadelesi kapsaminda Turkiye de sadece Istanbul kenti ile Gokceada ve Bozcaada da oturan Rumlar Yunanistan da ise sadece Bati Trakya Turkleri mubadeleden muaf tutulmuslardir Azinligi yildiran unsurlar arasinda 6 7 Eylul Olaylari Kibris Sorunu topraklarin dusuk bedelle kamulastirilmasi Yunanistan daki Turk azinligin mulkiyet haklari neden gosterilerek karsiliklilik ilkesi kapsaminda Turkiye vatandasi Rumlarin gayrimenkul edinmesine izin verilmesi zorlastirilmistir kaynak belirtilmeli Ozellikle Lozan Antlasmasi nin 14 maddesi uyarinca adadaki guvenlik guclerinin yerel halktan mutesekkil olmasi kuralina Turkiye nin uymadigi iddia edilmektedir Adadan ayrilan Rumlarin onemli bir kismi Avustralya da Sidney e ve Atina ya goc etmistir 1923 teki buyuk gocten sonra 1970 lere kadar duraklayan Rum nufusundaki azalma Kibris Harekati sonrasinda hizlanmistir Bozcaada Turkiye nin buyuksehir ilceleri haric koyu olmayan tek ilcesidir Yil Nufus1927 1 6321935 1 6911940 1 8921945 1 7651950 1 7811955 1 6861960 1 8051965 2 1411970 2 0311975 1 8791980 1 7221985 2 0301990 1 9032000 2 4272007 2 2762008 2 6112009 2 4962010 2 3542011 2 4722012 2 4652013 2 6432014 2 7542015 2 6432016 2 6132017 2 7302018 3 0232019 2 9882020 3 052Onemli kisilerTenedoslu Kleostratus Antik Cag astronomu Bozcaadali Hasan Husnu Pasa 1832 1903 Bahriye Naziri Bozcaadali Huseyin Pasa nin oglu Istanbul Deniz Muzesi kurucusu Bozcaadali Huseyin Pasa 19 yuzyil Osmanli kurmay amirali Democrates Yunanca Dhmokraths Antik Olimpiyat erkekler guresi galibi Leonidaion da Milet Dionysicles Yunanca Dionysiklῆs tarafindan yapilmis bir heykeli vardi Harpalus MO 480 yilinda I Serhas icin Hellespontos Abidos tan Sestos a uzerindeki dubali kopruyu insa eden muhendis Dis baglantilarBozcaada Kaymakamligi 26 Mayis 2003 tarihinde Wayback Machine sitesinde Bozcaada Belediyesi 1 Kasim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kardes sehirlerValu lui Traian Romanya Gols kasabasi AvusturyaKaynakca Arsivlenmis kopya 30 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ekim 2021 3 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Nisan 2024 PDF 5 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 20 Aralik 2012 Arsivlenmis kopya 23 Haziran 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Aralik 2012 a b c Yale 2012 Suda Encyclopedia tau 311 1 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Mart 2021 Conon Narrations Photius 28 1 Eylul 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Mart 2021 Tenedos 2012 Akpinar Saygin amp Karakaya 2011 s 44 Apollodorus 1976 Sugar 1996 Bozcaada 2012 a b Takaoglu amp Bamyaci 2007 ss 115 116 Kiminas 2009 s 67 Akpinar Saygin amp Karakaya 2011 s 332 Pitcher 1968 s 85 Stavrides 2001 s 156 Korfmann 1986 ss 5 6 Arsivlenmis kopya 21 Ekim 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ekim 2006 Evliya Celebi Seyahatnamesi VIII Kitap Hazirlayanlar Seyit Ali Kahraman Yucel Dagli Robert Dankoff YKY Istanbul 2003 Binbasi M Nasrullah Kolagasi M Rusdu Mulazim M Esref Osmanli Atlasi XX yuzyil Baslari Hazirlayanlar Rahmi Tekin Yasar Bas OSAV Istanbul 2003 s 108 Anderson R C 2005 orj 1952 Naval wars in the Levant 1559 1853 Liverpool Liverpool University Press ve Martino ISBN 1 57898 538 2 Turkish Statistical Institute Stat Yearbook 2009 a b c Takaoglu amp Bamyaci 2007 ALTYAPI DURUMU Weatherbase Bozcaada Turkey Mayor s page 4 Agustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Akpinar Saygin amp Karakaya 2011 s 339 a b c d e Parla 2012 Manheim 1996 a b c d e Akpinar Saygin amp Karakaya 2011 Morewood 1838 Madd River Designs Akpinar Saygin amp Karakaya 2011 Parla 2012 BAG BOZUMU FESTIVALI a b Akpinar Saygin amp Karakaya 2011 s 341 Acer 2003 s 10 Akpinar Saygin amp Karakaya 2011 s 340 Top 10 Islands in Europe 2011 Conde Nast Traveler Reader s Choice Awards 2012 a b Rutherford 2011 ss 189 192 a b Bozcaada Wind Farm Ozerdem amp Turkeli 2005 Gungor 2012 IncecIk amp Erdogmus 1995 First hydrogen energy production on a Turkish Island has started on Bozcaada 2011 Harte 2011 Rutherford 2009 Bozcaada Ferry Timetable Getting to Bozcaada Tsolakidou 2012 Arsivlenmis kopya 6 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Agustos 2014 Arsivlenmis kopya 26 Agustos 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Agustos 2014 Arsivlenmis kopya 26 Agustos 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Agustos 2014 26 Agustos 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Agustos 2014 http arama hurriyet com tr arsivnews aspx id 193314 olu kirik baglanti Arsivlenmis kopya 26 Agustos 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Agustos 2014 Fasikul I Mufassal Neticeler Icmal Tablolari PDF 28 Tesrinevvel 1927 Umumi Nufus Tahriri DIE Erisim tarihi 28 Mayis 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link PDF 20 Ilktesrin 1935 Genel Nufus Sayimi DIE 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 20 Ilktesrin 1940 Genel Nufus Sayimi DIE 20 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 20 Ekim 2016 PDF 21 Ekim 1945 Genel Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 22 Ekim 1950 Umumi Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 23 Ekim 1955 Genel Nufus Sayimi DIE 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 23 Ekim 1960 Genel Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2021 1965 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1970 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1975 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1980 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1985 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1990 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2000 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2007 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2008 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2009 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2010 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2011 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2012 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 20 Subat 2013 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 8 Mart 2013 2013 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 15 Subat 2014 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 15 Subat 2014 2014 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 10 Subat 2015 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2015 a b c d e f Merkezi Dagitim Sistemi html Dogrudan bir kaynak olmayip ilgili veriye ulasmak icin sorgulama yapilmalidir Turkiye Istatistik Kurumu Erisim tarihi 13 Nisan 2016 Bozcaada Nufusu Canakkale nufusu com Erisim tarihi 5 Subat 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Canakkale Bozcaada Nufusu nufusune com Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link ERUNSAL 2004 Pausanias Description of Greece 6 17 1 7 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Subat 2024 Konuyla ilgili yayinlarNurettin Arslan Nurten Sevinc Die eisenzeitlichen Graber von Tenedos 53 sayisinda 2003 S 223 250 Nurettin Arslan Goldbleche aus Tenedos 53 sayisinda 2003 S 251 263 Hakan Guruney From Tenedos to Bozcaada Tale of a forgotten island Derleme Bozcaada Yerel Tarih Arastirma Merkezi Numara 5 Yer Bozcaada Tarih 2012 ISBN 978 975 23 1036 0 Turan Takaoglu Nurten Sevinc The Early Bronze Age on Tenedos Bozcaada Studia Troica 14 2004 S 135 140 Turan Takaoglu Ethnoarchaeological survey of modern agrarian sites on Tenedos Bozcaada Ethnoarchaeological Investigations in Rural Anatolia 2 2004 S 90 105 Ruthy Gertwagen Venice Genoa and the fights over the Island of Tenedos Late fourteenth and early fifteenth centuries Venice and the Mediterranean ozel sayi hgg v Ruthy Gertwagen Jean Claude Hocquet Studi Veneziani 57 2013 329 381 academia edu 23 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde