Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Devlet sanatçısı, sanata üstün hizmette bulunan bazı sanatçılara Türkiye Cumhuriyeti Devleti tarafından verilmiş olan ünvandır.
1971-1998 yılları arasında Türkiye'de 60 sanatçıya "devlet sanatçısı" ünvanı verilmiş, önceleri sadece çoksesli müzik sanatçılarına devlet sanatçısı ünvanı verilirken, daha sonra tiyatro, resim, heykel, fotoğraf, sinema gibi sanat dallarındaki bazı sanatçılar da devlet sanatçısı unvanı ile onurlandırılmıştır. 1998 yılından sonra bu ünvan verilmemiştir.
Devlet sanatçılığı sadece uluslararası ün kazanmış sanatçılara verilen bir unvan iken, 1998'de ilgili yönetmelikte yapılan değişiklikle "yurt içinde tanınıp sevilmek" bu unvan için yeterli hale getirilerek 89 kişiye daha bu ünvan verilmiş; ancak yoğun tartışmalara neden olan bu kararın ardından Danıştayda açılan dava sonucu, 2002'de ilgili yönetmelik iptal edilmiş; 1998'de kendilerine devlet sanatçısı ünvanı verilen 89 kişiden unvan geri alınmıştır. Yönetmeliğin iptalinden sonra bir daha hiçbir sanatçıya ünvan verilmemiştir.
Geçmişi
Devlet sanatçısı unvanı, uluslararası ün kazanmış üstün yetenekli sanatçılara verilen bir unvan olarak ortaya çıkmış ve 1971'de sadece çoksesli müzik alanında verilmeye başlanmıştır. Üstün Yetenekli Çocuklar Yasası ile yurtdışına gönderilip geri dönmüş sanatçılara devletten destek vermek, sanatsal etkinliklerini para kazanma kaygısı ile gölgelemelerine engel olmak için düşünülmüş bir uygulamadır.Kültür ve Turizm Bakanlığı, YÖK Başkanlığı veya üç devlet sanatçısının tavsiye ettiği ve yine YÖK ve Bakanlık tarafından kurulan Seçici Kurul'un üçte iki olumlu oyunu alan sanatçılara Cumhurbaşkanlığı'nın onayı ile verilmiştir.
1971 yılında hazırlanan yönetmeliğe göre bu unvan, şu özellikte kişilere verilmesi uygun görülmüştü:
- Türk toplumunun kültür ve sanat hayatına üstün hizmette bulunmak;
- eserleri ve icrası ile yaratıcılık gücünü ve yeteneğini göstermiş olmak;
- mesleğinin örnek bir temsilcisi olmak;
- uluslararası düzeyde yeteneğini kanıtlamış olmak.
Devlet sanatçısı unvanı verilen sanatçılara bir ödül ve plaket verilmiş; maddi bir ödüllendirme yapılmamıştır.
1971'de bu ödülü alan ilk sanatçılar Adnan Saygun, Ulvi Cemal Erkin, Necil Kazım Akses, İdil Biret, Suna Kan, Ayşegül Sarıca, Verda Erman, İlhan Usmanbaş, Gülay Uğurata, Ayla Erduran, Mithat Fenmen oldu.Cemal Reşit Rey'in bu grupta yer almaması tartışmalara yol açtı.
1971'de on bir müzisyene devlet sanatçısı unvanı verilmesinden sonra 1981'de on, 1987'de yedi, 1988'de iki, 1989'da otuz sanatçı olmak üzere 60 sanatçıya devlet sanatçısı unvanı verildi.
1981'de yönetmelikte değişiklik yapılarak unvan çoksesli müzik alanındaki sanatçıların yanı sıra tiyatro, opera, bale dallarındaki sanatçılara da (Cüneyt Gökçer, Yıldız Kenter, Meriç Sümen, Suna Korat) verildi. 1987’de çoksesli müzik ve sahne sanatlarının yanında Klasik Türk Müziği’nin de bir temsilcisi bu unvan ile onurlandırıldı (Nevzat Atlığ). Ertesi yıl Aydın Gün ve Leyla Gencer'e devlet sanatçısı beratı takdim edildi. 1991 yılında sanatın birçok dalında 36 kişi seçilmesi üzerine büyük tartışmalar koptu; gruptan altı sanatçı ödülü reddetti.
1993'te devlet sanatçılığı unvanının, toplumun değişik kesimlerinin kültür ve sanatını temsil eden bir "Kültür ve Sanat Elçisi" unvanına dönüşmesi tartışıldı.
1998'de yönetmelikte değişlik yapılarak unvan verilecekleri belirleme yöntemi değiştirilip Seçici Kurul kaldırıldı; yetki Kültür Bakanlığı ve Cumhurbaşkanlığı'na bırakıldı. Bakanlık 89 sanatçıya devlet sanatçısı unvanı verildiğini açıklandı. Bu kadar çok sayıda kişiye unvan verilmesi yeniden büyük tartışmalara yol açtı, içlerinden sekiz sanatçı unvanı reddetti, dört kişi mazeret bildirmeksizin törene katılmadı. Ressam Mehmet Güleryüz'ün açtığı dava sonucunda 8 Ocak 2002 tarihinde, 89 kişiye verilen unvan iptal edildi. Yönetmeliğin iptalinden sonra hiçbir sanatçıya bu ünvan verilmedi.
Tartışmalar
Devlet sanatçılığı ile ilgili tartışmalar daha çok, "Devletin sanatçısı olur mu? Bu unvanı kimler hak etti, kimler hak etmedi? Kimler kabul etti, kimler kabul etmedi?" soruları etrafında yoğunlaşmıştır. Devlet sanatçılığı ile ilgili ilk tartışmalar, bu unvanın verildiği ilk kişi olan Adnan Saygun ile başladı. Unvanın Saygun’a verilip Cemal Reşit Rey’e verilmemesi, kamuoyunda bir hayli tartışıldı. Cemal Reşit Rey'e 1981’de devlet sanatçısı unvanı verildi.
Ödülün sadece çoksesli müzik alanında verilmesi eleştiri ve sitemlere neden olmuş, diğer sanat dallarının "üvey evlat" muamelesi gördüğü ifade edilmiştir. 1981 yılında ilgili yönetmelikte değişiklik yapılarak çok sesli müziğin yanı sıra opera ve tiyatro alanından sanatçılara da ödül verilse de sanat dünyasından eleştiri ve sitemler devam etti. Sonraki yıllarda kapsam daha da genişletildi; 1987'de duyurulan yönetmelik değişikliği ile genişletilmiş sanat dallarından altı kişiye devlet sanatçısı unvanı verildi.
1991'de otuz altı kişinin devlet sanatçısı unvanına değer görüldüğünün açıklanması büyük tartışmalar doğurdu; altı sanatçı (Ömer Lütfi Akad, Yaşar Kemal, Fazıl Hüsnü Dağlarca, Zühtü Müridoğlu, Hüseyin Gezer, Füreya Koral) devlet sanatçısı unvanını almayı reddetti.
Yaşar Kemal, reddetme gerekçesini şu sözlerle açıkladı:" Kültür politikası olmayan, ya da kültür politikası kültürü yozlaştırmak olan, yenilikçi ulusal edebiyatımızı okul kitaplarımızın dışına süren, böylelikle de, Türk insanını en az okuyan uluslar düzeyine indiren, zindanları yazarlara, şairlere ikinci bir ev eyleyen, demokrasiyi engelleyen yönetimlerin adı ne olursa olsun, bana verdikleri hiçbir payeyi, ülkemiz gerçek bir demokrasiye kavuşana kadar kabul etmeyeceğim."
1998 yılında Kültür Bakanlığı başlangıçta dört sanatçıya (Tekin Akmansoy, Mehveş Emeç, Rengim Gökmen ve Şefika Kutluer) devlet sanatçısı unvanı verileceğini açıkladı. Ancak daha sonra, unvan sahiplerini belirleme ile ilgili yönetmelik değiştirildi ve bu isimlere 85 kişi daha ilave edildi. Bu kadar çok isme bu unvanın verilmesi, kamuoyunda uzun süre tartışıldı. 89 kişilik listede yer alan sekiz sanatçı (Arif Sağ, Atıf Yılmaz, Avni Arbaş, Belkıs Akkale, Fikret Otyam, Melih Cevdet Anday, Müzeyyan Senar, Orhan Pamuk) bu unvanı reddettiğini açıkladı; dört kişi (Gülriz Sururi, Sezen Aksu, Gülşen Tatü, Turhan Selçuk) ise mazeret bildirmeksizin törene katılmadı.
Ödülü reddeden sanatçılardan Orhan Pamuk, ret gerekçesini öyle açıklamıştır: "Devlet ilk defa benim gibi kendisini açıkça eleştiren birine devlet sanatçılığı unvanını verdi. Bu bir inceliktir, bu yüzden de keskin jestler yapmak, kabalık etmek istemiyorum. Bana bu unvan yazar olduğum için verildi. Ama bu devlet, İsmail Beşikçi, Ragıp Duran, Doğu Perinçek ve adı duyulmamış pek çok gazeteci yazarı hapse attı. Bu durumda ben bir yazar olarak bu unvanı almayı, kabul etmeyi içime sindiremem"
Bu kavramı eleştiren sanatçılardan biri olan fotoğrafçı Ara Güler, "Ancak komünist ülkelerde devletin sanatçısı olur. Oralarda göğüsleri madalyadan geçilmeyen bir sürü adam görürsünüz sokaklarda" şeklinde açıklama yapmıştır.
Ressam Mehmet Güleryüz'ün, devlet sanatçılığı unvanını alan 89 kişinin bu unvanlarının iptali için Yargıtay'a başvurması sonucu Danıştay Ağustos 1999'da yürütmeyi durdurma kararı aldı. Kültür Bakanlığı'nın karara itirazı, Ekim 1999'da oybirliğiyle reddedildi. Ressam Güleryüz'ün 18 Şubat 2000'de açtığı dava, 2002'de sonuçlandı; Danıştay oybirliğiyle yönetmeliği iptal etti.
Devlet sanatçıları
1971
15 Mart 1971 tarih ve 13779 Sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan yönetmelik çerçevesinde Devlet Sanatçısı unvanı verilen sanatçılar:
- Adnan Saygun (Kompozitör)
- Ayla Erduran (Keman Sanatçısı)
- Ayşegül Sarıca (Piyano Sanatçısı)
- Gülay Uğurata (Piyano Sanatçısı)
- İdil Biret (Piyano Sanatçısı)
- İlhan Usmanbaş (Kompozitör)
- Mithat Fenmen (Kompozitör)
- Necil Kazım Akses (Kompozitör)
- Ulvi Cemal Erkin (Kompozitör)
- Suna Kan (Keman Sanatçısı)
- Verda Erman (Piyano Sanatçısı)
1981
23 Haziran 1981 Tarih ve 17379 Sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan yönetmelik çerçevesinde seçilen devlet sanatçıları:
- Cemal Reşit Rey (Kompozitör)
- Cüneyt Gökçer (Tiyatro Sanatçısı)
- Gürer Aykal (Orkestra Şefi)
- Hikmet Şimşek (Orkestra Şefi)
- (Keman Sanatçısı)
- Meriç Sümen (Balerin)
- Nevid Kodallı (Kompozitör)
- Suna Korad (Opera Sanatçısı)
- Tunç Ünver (Keman Sanatçısı)
- Yıldız Kenter (Tiyatro Sanatçısı)
1987
1 Şubat 1987 Tarih ve 19359 Sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan yönetmelik çerçevesinde Devlet Sanatçısı unvanı verilen sanatçılar:
- Ayhan Baran (Opera Sanatçısı)
- Ayten Gökçer (Tiyatro Sanatçısı)
- Bedia Muvahhit (Tiyatro Sanatçısı)
- Gülsin Onay (Piyano Sanatçısı)
- (Flüt Sanatçısı)
- Nevzat Atlığ (Koro Şefi)
- Vasfi Rıza Zobu (Tiyatro Sanatçısı)
1988
1 Şubat 1987 Tarih ve 19359 Sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan yönetmelik çerçevesinde Devlet Sanatçısı unvanı verilen sanatçılar:
- Aydın Gün (Opera Sanatçısı)
- Leyla Gencer (Opera Sanatçısı)
1991
22 Ağustos 1991 Tarih ve 20968 Sayılı Resmî Gazete'de Yayımlanan Yönetmelik Çerçevesinde seçilen devlet sanatçıları:
- Alaattin Yavaşça (Klasik Türk müziği)
- Ali Avni Çelebi (Ressam)
- Attilâ İlhan (Yazar)
- Barış Manço (Pop Müzik)
- Bozkurt Kuruç (Tiyatro Sanatçısı)
- Devrim Erbil (Ressam)
- Güher Pekinel (Piyano Sanatçısı)
- Hülya Koçyiğit (Sinema Oyuncusu)
- Hüseyin Anka Özkan (Heykeltıraş)
- Hüseyin Sermet (Piyano Sanatçısı)
- İsmail Baha Sürelsan (Klasik Türk müziği)
- Macide Tanır (Tiyatro Sanatçısı)
- Mete Uğur (Opera Sanatçısı)
- (Türk halk müziği)
- Mustafa Turan (Halk Dansları)
- Necdet Yaşar (Klasik Türk müziği)
- Nida Tüfekçi (Türk halk müziği)
- Okan Demiriş (Opera Sanatçısı)
- Orhan Şaik Gökyay (Şair)
- Osman F. Seden (Yönetmen)
- Sabri Berkel (Ressam)
- Sadi Diren (Seramik Sanatçısı)
- Sâdi Yâver Ataman (Türk halk müziği)
- Süher Pekinel (Piyano Sanatçısı)
- Tarık Buğra (Yazar)
- Teoman Önaldı (Klasik Türk müziği)
- Turan Erol (Ressam)
- Türkân Şoray (Sinema Oyuncusu)
- Yesari Asım Arsoy (Klasik Türk müziği)
- Zeki Müren (Klasik Türk müziği)
Kaynakça
- ^ "Devlet ödülüne iki ret daha". Milliyet. Erişim tarihi: 29 Haziran 2022.
- ^ . Hürriyet. 7 Aralık 1998. 20 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2022.
- ^ a b . arsiv.ntv.com.tr. 2 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2022.
- ^ a b c İlyasoğlu, Evin (8 Eylül 1993). ""Kültür ve Sanat Elçisi"nin ölçütü nedir?" (PDF). Milliyet gazetesi.[]
- ^ . Habertürk. 12 Nisan 2022. 7 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2022.
- ^ a b Necati Doğru (10 Mayıs 1987), Devlet Sanatçısı Nasıl Olunur?, Milliyet gazetesi
- ^ Yurtseven, Gürsel (2018). "Türkiye Cumhuriyeti'nde müzik kurumlaşması ve kültürel kimlik değişimi". Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü doktora tez i2018.
- ^ Karip, Fatih (14 Nisan 2019). "PLASTİK SANATLAR ALANINDA ÇALIŞMIŞ DEVLET SANATÇILARIMIZ HAKKINDA BİYOGRAFİK BİR İNCELEME". Sanat Dergisi (33): 5-12. ISSN 1302-2938. 29 Haziran 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Haziran 2022.
- ^ . Hürriyet. 11 Nisan 2002. 16 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2022.
- ^ . Milliyet. 30 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2022.
- ^ "[[Hürriyet Gazetesi]] 8 Aralık 1998 - Devlet sanatçılığı tartışılıyor". 14 Ekim 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2008.
- ^ . Hürriyet. 13 Aralık 1998. 21 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2022.
- ^ . 15 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2008.
- ^ "[[Radikal]] Kültür sayfası 21 Ekim 1999 - Devlet Sanatçılığı iptal edildi". 6 Eylül 2004 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2008.
- ^ "Kültür Bakanlığı sitesi - 1971 Yılında Seçilen Devlet Sanatçıları". 8 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2008.
- ^ "Kültür Bakanlığı sitesi - 1981 Yılında Seçilen Devlet Sanatçıları". 8 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2008.
- ^ "Kültür Bakanlığı sitesi - 1987 Yılında Seçilen Devlet Sanatçıları". 8 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2008.
- ^ "Kültür Bakanlığı sitesi - 1988 Yılında Seçilen Devlet Sanatçıları". 8 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2008.
- ^ "Kültür Bakanlığı sitesi - 1991 Yılında Seçilen Devlet Sanatçıları". 8 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2008.
Dış bağlantılar
- T.C. Kültür Bakanlığı Devlet Sanatçılığı sayfası 3 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Devlet sanatcisi sanata ustun hizmette bulunan bazi sanatcilara Turkiye Cumhuriyeti Devleti tarafindan verilmis olan unvandir 1971 1998 yillari arasinda Turkiye de 60 sanatciya devlet sanatcisi unvani verilmis onceleri sadece coksesli muzik sanatcilarina devlet sanatcisi unvani verilirken daha sonra tiyatro resim heykel fotograf sinema gibi sanat dallarindaki bazi sanatcilar da devlet sanatcisi unvani ile onurlandirilmistir 1998 yilindan sonra bu unvan verilmemistir Devlet sanatciligi sadece uluslararasi un kazanmis sanatcilara verilen bir unvan iken 1998 de ilgili yonetmelikte yapilan degisiklikle yurt icinde taninip sevilmek bu unvan icin yeterli hale getirilerek 89 kisiye daha bu unvan verilmis ancak yogun tartismalara neden olan bu kararin ardindan Danistayda acilan dava sonucu 2002 de ilgili yonetmelik iptal edilmis 1998 de kendilerine devlet sanatcisi unvani verilen 89 kisiden unvan geri alinmistir Yonetmeligin iptalinden sonra bir daha hicbir sanatciya unvan verilmemistir GecmisiDevlet sanatcisi unvani uluslararasi un kazanmis ustun yetenekli sanatcilara verilen bir unvan olarak ortaya cikmis ve 1971 de sadece coksesli muzik alaninda verilmeye baslanmistir Ustun Yetenekli Cocuklar Yasasi ile yurtdisina gonderilip geri donmus sanatcilara devletten destek vermek sanatsal etkinliklerini para kazanma kaygisi ile golgelemelerine engel olmak icin dusunulmus bir uygulamadir Kultur ve Turizm Bakanligi YOK Baskanligi veya uc devlet sanatcisinin tavsiye ettigi ve yine YOK ve Bakanlik tarafindan kurulan Secici Kurul un ucte iki olumlu oyunu alan sanatcilara Cumhurbaskanligi nin onayi ile verilmistir 1971 yilinda hazirlanan yonetmelige gore bu unvan su ozellikte kisilere verilmesi uygun gorulmustu Turk toplumunun kultur ve sanat hayatina ustun hizmette bulunmak eserleri ve icrasi ile yaraticilik gucunu ve yetenegini gostermis olmak mesleginin ornek bir temsilcisi olmak uluslararasi duzeyde yetenegini kanitlamis olmak Devlet sanatcisi unvani verilen sanatcilara bir odul ve plaket verilmis maddi bir odullendirme yapilmamistir 1971 de bu odulu alan ilk sanatcilar Adnan Saygun Ulvi Cemal Erkin Necil Kazim Akses Idil Biret Suna Kan Aysegul Sarica Verda Erman Ilhan Usmanbas Gulay Ugurata Ayla Erduran Mithat Fenmen oldu Cemal Resit Rey in bu grupta yer almamasi tartismalara yol acti 1971 de on bir muzisyene devlet sanatcisi unvani verilmesinden sonra 1981 de on 1987 de yedi 1988 de iki 1989 da otuz sanatci olmak uzere 60 sanatciya devlet sanatcisi unvani verildi 1981 de yonetmelikte degisiklik yapilarak unvan coksesli muzik alanindaki sanatcilarin yani sira tiyatro opera bale dallarindaki sanatcilara da Cuneyt Gokcer Yildiz Kenter Meric Sumen Suna Korat verildi 1987 de coksesli muzik ve sahne sanatlarinin yaninda Klasik Turk Muzigi nin de bir temsilcisi bu unvan ile onurlandirildi Nevzat Atlig Ertesi yil Aydin Gun ve Leyla Gencer e devlet sanatcisi berati takdim edildi 1991 yilinda sanatin bircok dalinda 36 kisi secilmesi uzerine buyuk tartismalar koptu gruptan alti sanatci odulu reddetti 1993 te devlet sanatciligi unvaninin toplumun degisik kesimlerinin kultur ve sanatini temsil eden bir Kultur ve Sanat Elcisi unvanina donusmesi tartisildi 1998 de yonetmelikte degislik yapilarak unvan verilecekleri belirleme yontemi degistirilip Secici Kurul kaldirildi yetki Kultur Bakanligi ve Cumhurbaskanligi na birakildi Bakanlik 89 sanatciya devlet sanatcisi unvani verildigini aciklandi Bu kadar cok sayida kisiye unvan verilmesi yeniden buyuk tartismalara yol acti iclerinden sekiz sanatci unvani reddetti dort kisi mazeret bildirmeksizin torene katilmadi Ressam Mehmet Guleryuz un actigi dava sonucunda 8 Ocak 2002 tarihinde 89 kisiye verilen unvan iptal edildi Yonetmeligin iptalinden sonra hicbir sanatciya bu unvan verilmedi TartismalarDevlet sanatciligi ile ilgili tartismalar daha cok Devletin sanatcisi olur mu Bu unvani kimler hak etti kimler hak etmedi Kimler kabul etti kimler kabul etmedi sorulari etrafinda yogunlasmistir Devlet sanatciligi ile ilgili ilk tartismalar bu unvanin verildigi ilk kisi olan Adnan Saygun ile basladi Unvanin Saygun a verilip Cemal Resit Rey e verilmemesi kamuoyunda bir hayli tartisildi Cemal Resit Rey e 1981 de devlet sanatcisi unvani verildi Odulun sadece coksesli muzik alaninda verilmesi elestiri ve sitemlere neden olmus diger sanat dallarinin uvey evlat muamelesi gordugu ifade edilmistir 1981 yilinda ilgili yonetmelikte degisiklik yapilarak cok sesli muzigin yani sira opera ve tiyatro alanindan sanatcilara da odul verilse de sanat dunyasindan elestiri ve sitemler devam etti Sonraki yillarda kapsam daha da genisletildi 1987 de duyurulan yonetmelik degisikligi ile genisletilmis sanat dallarindan alti kisiye devlet sanatcisi unvani verildi 1991 de otuz alti kisinin devlet sanatcisi unvanina deger goruldugunun aciklanmasi buyuk tartismalar dogurdu alti sanatci Omer Lutfi Akad Yasar Kemal Fazil Husnu Daglarca Zuhtu Muridoglu Huseyin Gezer Fureya Koral devlet sanatcisi unvanini almayi reddetti Yasar Kemal reddetme gerekcesini su sozlerle acikladi Kultur politikasi olmayan ya da kultur politikasi kulturu yozlastirmak olan yenilikci ulusal edebiyatimizi okul kitaplarimizin disina suren boylelikle de Turk insanini en az okuyan uluslar duzeyine indiren zindanlari yazarlara sairlere ikinci bir ev eyleyen demokrasiyi engelleyen yonetimlerin adi ne olursa olsun bana verdikleri hicbir payeyi ulkemiz gercek bir demokrasiye kavusana kadar kabul etmeyecegim 1998 yilinda Kultur Bakanligi baslangicta dort sanatciya Tekin Akmansoy Mehves Emec Rengim Gokmen ve Sefika Kutluer devlet sanatcisi unvani verilecegini acikladi Ancak daha sonra unvan sahiplerini belirleme ile ilgili yonetmelik degistirildi ve bu isimlere 85 kisi daha ilave edildi Bu kadar cok isme bu unvanin verilmesi kamuoyunda uzun sure tartisildi 89 kisilik listede yer alan sekiz sanatci Arif Sag Atif Yilmaz Avni Arbas Belkis Akkale Fikret Otyam Melih Cevdet Anday Muzeyyan Senar Orhan Pamuk bu unvani reddettigini acikladi dort kisi Gulriz Sururi Sezen Aksu Gulsen Tatu Turhan Selcuk ise mazeret bildirmeksizin torene katilmadi Odulu reddeden sanatcilardan Orhan Pamuk ret gerekcesini oyle aciklamistir Devlet ilk defa benim gibi kendisini acikca elestiren birine devlet sanatciligi unvanini verdi Bu bir inceliktir bu yuzden de keskin jestler yapmak kabalik etmek istemiyorum Bana bu unvan yazar oldugum icin verildi Ama bu devlet Ismail Besikci Ragip Duran Dogu Perincek ve adi duyulmamis pek cok gazeteci yazari hapse atti Bu durumda ben bir yazar olarak bu unvani almayi kabul etmeyi icime sindiremem Bu kavrami elestiren sanatcilardan biri olan fotografci Ara Guler Ancak komunist ulkelerde devletin sanatcisi olur Oralarda gogusleri madalyadan gecilmeyen bir suru adam gorursunuz sokaklarda seklinde aciklama yapmistir Ressam Mehmet Guleryuz un devlet sanatciligi unvanini alan 89 kisinin bu unvanlarinin iptali icin Yargitay a basvurmasi sonucu Danistay Agustos 1999 da yurutmeyi durdurma karari aldi Kultur Bakanligi nin karara itirazi Ekim 1999 da oybirligiyle reddedildi Ressam Guleryuz un 18 Subat 2000 de actigi dava 2002 de sonuclandi Danistay oybirligiyle yonetmeligi iptal etti Devlet sanatcilari1971 15 Mart 1971 tarih ve 13779 Sayili Resmi Gazete de yayimlanan yonetmelik cercevesinde Devlet Sanatcisi unvani verilen sanatcilar Adnan Saygun Kompozitor Ayla Erduran Keman Sanatcisi Aysegul Sarica Piyano Sanatcisi Gulay Ugurata Piyano Sanatcisi Idil Biret Piyano Sanatcisi Ilhan Usmanbas Kompozitor Mithat Fenmen Kompozitor Necil Kazim Akses Kompozitor Ulvi Cemal Erkin Kompozitor Suna Kan Keman Sanatcisi Verda Erman Piyano Sanatcisi 1981 23 Haziran 1981 Tarih ve 17379 Sayili Resmi Gazete de yayimlanan yonetmelik cercevesinde secilen devlet sanatcilari Cemal Resit Rey Kompozitor Cuneyt Gokcer Tiyatro Sanatcisi Gurer Aykal Orkestra Sefi Hikmet Simsek Orkestra Sefi Keman Sanatcisi Meric Sumen Balerin Nevid Kodalli Kompozitor Suna Korad Opera Sanatcisi Tunc Unver Keman Sanatcisi Yildiz Kenter Tiyatro Sanatcisi 1987 1 Subat 1987 Tarih ve 19359 Sayili Resmi Gazete de yayimlanan yonetmelik cercevesinde Devlet Sanatcisi unvani verilen sanatcilar Ayhan Baran Opera Sanatcisi Ayten Gokcer Tiyatro Sanatcisi Bedia Muvahhit Tiyatro Sanatcisi Gulsin Onay Piyano Sanatcisi Flut Sanatcisi Nevzat Atlig Koro Sefi Vasfi Riza Zobu Tiyatro Sanatcisi 1988 1 Subat 1987 Tarih ve 19359 Sayili Resmi Gazete de yayimlanan yonetmelik cercevesinde Devlet Sanatcisi unvani verilen sanatcilar Aydin Gun Opera Sanatcisi Leyla Gencer Opera Sanatcisi 1991 22 Agustos 1991 Tarih ve 20968 Sayili Resmi Gazete de Yayimlanan Yonetmelik Cercevesinde secilen devlet sanatcilari Alaattin Yavasca Klasik Turk muzigi Ali Avni Celebi Ressam Attila Ilhan Yazar Baris Manco Pop Muzik Bozkurt Kuruc Tiyatro Sanatcisi Devrim Erbil Ressam Guher Pekinel Piyano Sanatcisi Hulya Kocyigit Sinema Oyuncusu Huseyin Anka Ozkan Heykeltiras Huseyin Sermet Piyano Sanatcisi Ismail Baha Surelsan Klasik Turk muzigi Macide Tanir Tiyatro Sanatcisi Mete Ugur Opera Sanatcisi Turk halk muzigi Mustafa Turan Halk Danslari Necdet Yasar Klasik Turk muzigi Nida Tufekci Turk halk muzigi Okan Demiris Opera Sanatcisi Orhan Saik Gokyay Sair Osman F Seden Yonetmen Sabri Berkel Ressam Sadi Diren Seramik Sanatcisi Sadi Yaver Ataman Turk halk muzigi Suher Pekinel Piyano Sanatcisi Tarik Bugra Yazar Teoman Onaldi Klasik Turk muzigi Turan Erol Ressam Turkan Soray Sinema Oyuncusu Yesari Asim Arsoy Klasik Turk muzigi Zeki Muren Klasik Turk muzigi Kaynakca Devlet odulune iki ret daha Milliyet Erisim tarihi 29 Haziran 2022 Hurriyet 7 Aralik 1998 20 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Haziran 2022 a b arsiv ntv com tr 2 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Haziran 2022 a b c Ilyasoglu Evin 8 Eylul 1993 Kultur ve Sanat Elcisi nin olcutu nedir PDF Milliyet gazetesi olu kirik baglanti Haberturk 12 Nisan 2022 7 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Haziran 2022 a b Necati Dogru 10 Mayis 1987 Devlet Sanatcisi Nasil Olunur Milliyet gazetesi Yurtseven Gursel 2018 Turkiye Cumhuriyeti nde muzik kurumlasmasi ve kulturel kimlik degisimi Yildiz Teknik Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu doktora tez i2018 Karip Fatih 14 Nisan 2019 PLASTIK SANATLAR ALANINDA CALISMIS DEVLET SANATCILARIMIZ HAKKINDA BIYOGRAFIK BIR INCELEME Sanat Dergisi 33 5 12 ISSN 1302 2938 29 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Haziran 2022 Hurriyet 11 Nisan 2002 16 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Haziran 2022 Milliyet 30 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Haziran 2022 Hurriyet Gazetesi 8 Aralik 1998 Devlet sanatciligi tartisiliyor 14 Ekim 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2008 Hurriyet 13 Aralik 1998 21 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Haziran 2022 15 Haziran 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Ocak 2008 Radikal Kultur sayfasi 21 Ekim 1999 Devlet Sanatciligi iptal edildi 6 Eylul 2004 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2008 Kultur Bakanligi sitesi 1971 Yilinda Secilen Devlet Sanatcilari 8 Temmuz 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2008 Kultur Bakanligi sitesi 1981 Yilinda Secilen Devlet Sanatcilari 8 Temmuz 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2008 Kultur Bakanligi sitesi 1987 Yilinda Secilen Devlet Sanatcilari 8 Temmuz 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2008 Kultur Bakanligi sitesi 1988 Yilinda Secilen Devlet Sanatcilari 8 Temmuz 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2008 Kultur Bakanligi sitesi 1991 Yilinda Secilen Devlet Sanatcilari 8 Temmuz 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2008 Dis baglantilarT C Kultur Bakanligi Devlet Sanatciligi sayfasi 3 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde