Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sitta veya Sıvacı kuşu, Passeriformes takımından Sittidae familyana bağlı küçük kuşları barındıran bir kuş cinsidir. Gövdesine göre büyük kafası, küçük kuyruğu, renkli vücudu ve güçlü gaga ile ayakları belirgin özellikleridir. Yüksek ve basit şakımaları bölgelerini belirtir. Türlerin çoğunda göz çevresinde siyah bir bant bulunurken üst tüyleri gri ile mavi arası bir renktedir.
| Sıvacı kuşu | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Ağaç gövdesine yiyecek aramak için çıkan bayağı sıvacı kuşu | |||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Türler | |||||||||||||
| Metne bakınız | |||||||||||||
Sıvacı kuşlarının çoğu Kuzey yarıkürenin ılıman ve dağlık ormanlarında ürer ancak türlerin ikisi de Avrasya'nın ılık ve kuru bölgelerindeki kayalık yerleşim alanlarına da uyum göstermiştir. Ancak Güney Asya'da çok sayıda bulunan türler arasındaki benzerlikler ayırt edilmelerini zorlaştırmaktadır. Bu cinste yer alan kuş türlerinin hepsi kovuk ve yarıklarda yuva yapar. Türlerin çoğu göçmen olmayıp yıl boyunca bulundukları yerde yaşasalar da, Kuzey Amerika'da yaşayan Sitta canadensis, kışları daha sıcak bölgelere göç eder. Birkaç sıvacı kuşu türünün yaşam yerleri kısıtlıdır ve ormanların yok olması nedeniyle nesli tehdit altındadır.
Sıvacı kuşları hepçildir. Çoğunlukla böcek, kabuklu yemiş ve tohumlarla beslenirler. Bazen baş aşağı olmak üzere ağaç gövdelerinde ve dallarında dolaşarak ağaç kabuklarının içinde ve altında bulunan böcekleri ararlar. Üreme mevsiminde kendi bölgelerinde besin ararlar; ancak diğer zamanlarda farklı türlerden oluşan sürüler ile besin arayışına girerler. Adları, yuvalarının girişini çamurla kısmen duvar gibi örmelerinden gelmektedir.
Özellikler
Sıvacı kuşları kısa bacaklı, kare kuyruklu küçük ve tıknaz kuşlardır. Gagaları uzun, sivri ve dayanıklıdır, uzun pençeli güçlü parmakları vardır. Sıvacı kuşlarının sırtı mavi-gri renktedir ama bazı Asya türleri mor-mavi renkli sırta ve sarı ile kırmızı renkli gagalara sahiptir. Alt tüyleri, ten rengi, turuncu, pas rengi ya da leylak rengi ile karışık beyazdır. Türden türe baştaki işaretler değişkenlik gösterse de hepsinde göz hizasında kara şerit, üzerinde beyaz şerit, koyu alın ve kara tepe ortaktır. Erkek ile dişinin renkleri benzerlik gösterir ama alt tüylerin renklerinde, özellikle arka yanlarda ve kuyruğun altında farklılaşır. Genç kuşlar ve bir yaşındaki kuşlar erişkinlerden pek ayırt edilemez.
Sıvacı kuşlarının boyutları, 195 mm. boyunda ve 36-47 g ağırlığında olan Sitta magnadan yaklaşık 100 mm boyunda ve 10 g ağırlığında olan Sitta pusilla ile Sitta pygmaeaya kadar farklılık gösterir.
Sıvacı kuşları değişik ıslık, çağrı ve şakıma gibi çok farklı sesler çıkarırlar. Üreme şakımaları karşılaşma şakımaları gibi basittir ama daha uzun sürer.
Sınıflandırma
Tarih
Sıvacı kuşu, Grekçe bu kuşa verilen σίττη adından gelenSitta (Linnaeus, 1758)cinsinde yer alır. Kimi taksonomlar sıvacı kuşlarını, Tichodroma muraria ve Certhiidae, Troglodytidae ve Polioptilidae ile daha büyük bir grupta sınıflandırırlar. Üst familya olarak , mitokondrial ve nükleer DNA kullanılarak yapılan filogenetik çalışmalar ile desteklenmekte ve öz ötücü kuşlar arasında Sylvioidea ile kardeş klâd oluşturmaktadır. Bu grubun fosil kayıtları klâdının soyu tükenmiş bir üyesi olarak tanımlanmış olan kuşunun Bavyera'da bulunmuş erken Miyosen devirden kalma ayak kemiği ile sınırlıdır.
Türleri ayıran sınırları belirlemek çok zordur. Sitta canadensis, Sitta whiteheadi ve Sitta yunnanensisin üreme alanları birbirinden binlerce km uzaktadır ama hem yaşam alanı tercihleri, hem görünüşleri hem de şakımaları birbirine benzer. Bu üç tür önceleri tek bir tür olarak sınıflandırılmaktaydı. Ancak şimdi üç ayrı türe ayrılmışlardır ve küçük sıvacı kuşu ile Sitta ledanti ile birlikte bir süpertür oluştururlar. Sıvacı kuşlarda pek rastlanmasa da, bu beş tür kendi yuvalarını oyarak yapar.Sitta europaea, Sitta nagaensis, Sitta cashmirensis ve Sitta cinnamoventris bir başka üst tür oluştururlar ve Asya boyunca coğrafi olarak birbirlerinin yerine geçerek dağılmışlardır. Günümüzde dört ayrı tür olarak sınıflandırılırlar ancak önceleri, Güney Asya'da bulunan formların bayağı sıvacı kuşunun alt türleri olduğu kabul edilmişti. Yakın zamanda yapılan bir öneride, Sitta cinnamoventris Ganj'ın güneyinde bulunan Sitta castanea ve Himalayalar'da bulunan Sitta cinnamoventris olarak iki ayrı türde sınıflandırılmaktadır.
Görünüşlerinin ve yaşam biçimlerinin benzemesi nedeniyle bir zamanlar aynı familyada yer alan Madagaskar'da yaşayan Hypositta corallirostris ile Avustralya ve Yeni Gine'de yaşayan Neosittidae familyasındaki kuşlar sıvacı kuşları ile yakın akraba değildir. Bu türler arasında bulunan benzerlikler bir ekolojik nişi doldurmak için yakınsak evrim ile ortaya çıkmıştır.
Asya sıvacı kuşları üzerine 2006 yılında yapılan bir çalışmada, sıvacı kuşları taksonomisinde hâlâ çözülememiş kimi sorunlara işaret edilerek Sitta cinsinin birkaç cinse ayrılması önerilmiştir. Bu öneri kırmızı ve sarı gagalı Güney Asya türlerini (Sitta frontalis, Sitta solangiae ve Sitta oenochlamys) ayrı bir cins olarak sınıflandırmakta; Sitta azurea üçüncü bir cins ve muhtemelen Sitta formosa da dördüncü bir cins oluşturmaktadır. Mitokondriyal DNA çalışmaları, Sitta europaeanın Sitta carolinensis kuzey alt türünün kendine has nitelikleri olduğunu göstermiştir ve ayrı bir tür olarak sınıflandırılmaya adaydır.
Taksonomi
Muhtemelen sıvacı kuşlarının vatanı olan güney Asya'da tür çeşitliliği çok yüksektir ve 15 ayrı türü bulunur ancak sıvacı kuşları Kuzey Yarımküre'nin tamamına yakınına dağılmıştır. Familyaya bağlı cinsler (2022):
| Taksonomik sıralama ile türler | |||
|---|---|---|---|
| Adı | Resmi | Fiziksel özellikleri | Dağılımı (biliniyorsa popülasyonu) |
| Sitta azurea |  Video için buraya tıklayın | 13,5 cm boyunda, grimsi üst tüyler ve beyazımsı alt tüyler. | Malezya, Sumatra ve Cava |
| Sitta canadensis |  | 11 cm boyunda, mavi-gri üst tüyler, kızılımsı alt tüyler, siyah göz bandı ile beyaz surat, beyaz boğaz, düz gri gaga ve siyah tepe. | Batı ve kuzey ılıman Kuzey Amerika, kışları ABD'nin çoğu kısmında ve güney Kanada'da geçirir. (18 milyon) |
| Sitta carolinensis |  | 13–14 cm boyunda, Yüüzdeki beyazlık gözleri tamamen çevreler, yüz ve alt tüyler beyazdır, üst tüylerin çoğu soluk mavi-gridir. | Kanada'nın güneyinden Meksika'ya, Kuzey Amerika |
| Sitta cashmirensis |  | 14 cm boyunda, çoğunluğu grimsi üst tüyler, daha soluk boğaz ve çene ile kızılımsı alt tüyler. | Afganistan'ın doğusundan Nepal'in batısına |
| Sitta castanea |  | 13 cm boyunda, alt türler arasında farklı renkler görülür. | Kuzey ve Orta Hindistan. |
| Sitta cinnamoventris | | 13 cm boyunda, alt türler arasında farklı renkler görülür. | Kuzeydoğu Hindistan'da Himalayaların etekleri, Yunnan'ın batısı ve Tayland'a |
| Sitta europaea |  | 14 cm boyunda, siyah göz bandı, mavi-gri üst tüyler, alt türler arasında kırmızı ve/veya beyaz alt tüyler. | Ilıman Avrasya (10 milyon) |
| Sitta formosa |  | 16,5 cm boyunda, beyaz şeritli siyah sırt, sırtın üstü, arka yanlar ve omuzlar parlak mavi, alt tüyler mat turuncu ve soluk yüz. | Kuzeydoğu Hindistan ve Burma ayrıca bölgesel olarak Çin'in güneyi ve Güneydoğu Asya'nın kuzeyi |
| Sitta frontalis |  | 12,5 cm boyunda, üst tüyler mor-mavi, yanaklar lavanta rengi, alt tüyler bej ve boğaz beyaz, kırmızı gaga ile alında siyah bölge | Hindistan ve Sri Lanka'dan Güneydoğu Asya boyunca Endonezya'ya |
| Sitta himalayensis |  | 12 cm boyunda, S. cashmirensis 'den daha kısa gagalı, pas rengi-turuncu alt tüyler ve parlak pas rengi kuyruk altı tüyleri, kuyruğun beyaz olan üst gizli tüyleri sahada zor görülür. | Hindistan'ın kuzeydoğusunda Himalayalar'dan Çin'in güneybatısına ve bölgesel olarak doğuda Vietnam'a kadar |
| Sitta krueperi |  | 11,5–12,5 cm boyunda, kızılımsı boğaz ile beyazımsı alt tüyler, üst tüylerin çoğu gri. | Türkiye, Gürcistan, Rusya ve Yunan adası Midilli. (80.000–170.000 çift) |
| Sitta ledanti |  | 13,5 cm boyunda, mavi-gri üst tüyler ve ten rengi alt tüyler. Erkeklerde beyaz band ile ayrılmış siyah göz bandı ve tepe, dişilerde gri göz bandı ve tepe. | Cezayir'in kuzeydoğusuna endemik (1.000 çiftten az) |
| Sitta leucopsis |  | 13 cm boyunda, beyaz yanaklar, boğaz ve alt tüyler, üst tüyleri çoğu koyu gri. | Afganistan'ın doğusundan Nepal'in ve Çin'in batısına (10 milyon) |
| Sitta magna |  . | 19,5 cm boyunda, grimsi üst tüyler ve beyazımsı alt tüyler. | Çin, Myanmar ve Tayland. |
| Sitta nagaensis |  | 12,5–14 cm boyunda, çoğunluğu soluk gri üst tüyler ve çoğunluğu beyaz alt tüyler, koyu göz bandı. | Kuzeydoğu Hindistan, Tayland'ın doğusundan kuzeybatısına |
 | 13,5 cm boyunda, beyaz boğazlı, karında ten rengine çalan beyaz alt tüyler, üst tüyler gri, göz bandının koyuluğu üç alt türde farklılık gösterir | Balkanlar'ın doğusundan Yunanistan'dan Türkiye ve İran'a (130,000) | |
| Sitta oenochlamys |  | 12,5 cm boyunda, pembe alt tüyler, sarı gaga, mavimsi üst tüyler. | Filipinler'de endemik |
| Sitta pusilla |  | 10,5 cm boyunda, dar siyah göz bandı ile kahverengi tepe; ten rengi-beyaz yanaklar, çene ve karın; mavimsi-gri kanatlar ve ensede küçük beyaz leke. | ABD'nin güneydoğusu ve Bahamalar (1.5 milyon) |
| Sitta pygmaea |  | 10 cm boyunda, gri tepeli, mavi-gri üst tüyler, beyazımsı alt tüyler, ensede beyaz leke. | Britanya Kolumbiyası'ndan Meksika'nın güneybatısına Batı Kuzey Amerika (2.3 milyon) |
| Sitta solangiae |  | 12,5–13,5 cm boyunda, beyaz alt tüyler, mavimsi st tüyler ve sarı gaga. | Vietnam ve Hainan, Çin |
| Sitta tephronota |  | 16–18 cm boyunda, grimsi üst tüyler ve beyazımsı alt tüyler, pembe arka yanlar. | Kuzey Irak ve Batı İran'dan Orta Asya'ya (Avrupa'da 43.000–100.000) |
| Sitta victoriae |  | 11,5 cm boyunda, grimsi üst tüyler ve çoğunlukla beyaz alt tüyler. | Myanmar'da endemik. |
| Sitta villosa |  | 11,5 cm boyunda, gri üst tüyler ve pembe alt tüyler. | Çin, Kuzey ve Güney Kore |
| Sitta whiteheadi |  | 12 cm boyunda, mavi-gri üst tüyler ve ten rengi alt tüyler. Erkeklerde beyaz band ile ayrılmış siyah göz bandı ve tepe, dişilerde gri göz bandı ve tepe. | Korsika'da endemik (3.000–9.000 çift) |
| Sitta yunnanensis |  | 12 cm boyunda, grimsi üst tüyler ve beyazımsı alt tüyler. | Güneybatı Çin'de endemik |
Dağılım ve habitat
Sıvacı kuşları Kuzey Amerika ve Avrupa'nın çoğunda, Asya'da da Wallace Çizgisi'ne kadar olan yerde yaşar. Afrika'da çok az bulunurlar; bu kıtada yalnızca Kuzeydoğu Cezayir'de yaşayan bir tür ile Fas'ın dağlarında yaşayan Sitta europaea türünün bir alt türü olan vardır. Türlerin çoğu göçmen değildir. Kaydadeğer tek göçmen tür kışlamak için Kanada'da üreme bölgelerinin kuzey kısımlarından ayrılıp Kuzey Amerika'nın diğer bölgelerine giden Sitta canadensistir. Bu kuş aynı zamanda Bermuda, İzlanda ve İngiltere'de de görülmüştür.
Sıvacı kuşlarının çoğu ormanlarda yaşar, her türün tercih ettiği belirli bir ağaç tipi olmasına rağmen her türlü ormanlarda bulunur. Bu tercih, hemen hemen yalnızca karaçamda yaşayan Sitta whiteheadiden, yaşamak için yaprak döken ağaçlardan oluşan ormanlarla karma ormanları tercih eden ama üremek için kuzeyde kozalaklı ağaçlardan oluşan ormanları tercih eden Sitta europaea kuşuna kadar değişiklik gösterir. Halbuki Sitta neumayer kuşlarının iki türü de ormanlar ile bağlantılı değildir. Üreme mevsimi dışında ormanlara gitseler de kayalık yamaçlarda ürerler. Asya'da farklı türlerin bir arada yaşadığı bölgelerde genellikle türlerin tercih ettikleri bölgeler rakımlarına göre ayrılık gösterir.
Sıvacı kuşları görece ılıman iklimi tercih eder. Kuzeyde yaşayan türler deniz kıyısında bbulunurken, güneyde yaşayan türler daha serin olan yüksek rakımlarda yaşar. Sitta europaea ile Sitta canadensis bulundukları alanın kuzey bölümünde düşük rakımlı yerlerde bulunurken güney bölümünde dağlarda ürer. Örneğin Sitta europaea temmuz ayında 16-27 °C aralığında ürer ve Kuzey Avrupa'da deniz seviyesinde yaşarken, Fas'ta 1.750-1.850 m rakımda bulunur. Sıvacı kuşları arasında tropik alçak rakım ormanları tercih eden tek tür Sitta frontalistir.
Ekoloji
Yaşam döngüsü
Sıvacı kuşlarının hepsi boşluklarda yuvalanır ve Sitta neumayer haricinde hepsi ağaç kovuklarını kullanır. Yuvanın tabanını yumurtaları koymak için yumuşak malzemelerle kaplar. Bazı türler yuva tabanında ağaç kabuğu parçacıkları ve tohum kabukları, bazı türlerde de ötücü kuşlarda tipik olduğu üzere yosun, ot, kıl ve tüyler kullanır.
Sitta canadensis süpertürünün üyeleri kendi ağaç kovuklarını kendileri oyar ama diğer türler ağaçlarda var olan doğal ya da ağaçkakanların yaptığı kovukları kullanır. Türlerin bazıları kovuğun girişini çamurla küçültürler ve çatlakları çamurla kapatırlar. Bu kuşlara Türkçede verilen ad bu özelliklerinden kaynaklanmaktadır ancak tüm türlere özgü ortak bir davranış biçimi değildir. Sitta canadensis dişileri içeriden, erkekleri de dışarıdan yuvanın ağzına yapışkan çam reçinesi damlacıkları harcederek yuvayı korunaklı hâle getirir. Reçine avcıları ve rakipleri caydırabilir, yuvada yaşayan kuşlar ise doğrudan giriş deliğinden geçerek reçineden kurtulur.Sitta carolinensis yuva girişinin çevresinde toksin salgılayan Meloidae familyasından böcekleri sıvar. Bu ezilmiş böceklerden çıkan kötü kokunun, ağaç kovuklarında sıvacı kuşunun rakibi olan sincapları yuvadan uzak çıktığı söylenir.
Sitta neumayer çamur, dışkı ve kıl ya da tüylerden özenle imbik şeklinde bir yuva kurar ve yuvanın dışı ile yakınındaki çatlakları tüyler ve böcek kanatlarıyla süsler. Yuvalar kaya yarıklarında, mağaralarda, kaya yamaçlarında ya da binalarda yer alabilir.Sitta tephronota ise bir yarığa girişin karşısına benzer ama daha az özenle yapılmış bir yuva yapar. Yuvaları küçük olur ama 32 kg ağırlığa kadar çıkabilir. Bu tür aynı zamanda nehir kıyılarında ve ağaç kovuklarında da yuva yapar ve eğer yuva ufaksa genişletir.
Sıvacı kuşları tekeşlidir ve yaşam boyu için eşleşir. Dişiler kırmızı ya da sarı lekeli beyaz yumurta yumurtlar, sayısı değişkenlik gösterir, kuzey türleri daha çok sayıda yumurtlar. Türe göre ya yalnızca dişiler ya da hem dişi hem erkek 12-18 gün boyunca kuluçkaya yatar. Beslenmesi gereken yavrular 21-27 gün arasında palazlanır. Ebeveynlerin ikisi de yavruları besler, hatta iki Amerika türü Sitta pusilla ve Sitta pygmaea önceki dönemden yardımcı erkekler de ebeveynlere yardımcı olur.
Hakkında bilgi bulunan birkaç türe bakıldığında doğal hayatlarında yaşamlarının 2-3, 5 yıl olduğu ancak 10 yaşın üzerine çıkan erişkinler de olduğu kaydedilmiştir. Erişkin Sitta europaea kuşunun yıllık hayatta kalma oranı %53, erkek Korsika sıvacı kuşunun ise %61,6'dır. Sıvacı kuşları diğer küçük orman kuşları ile aynı avcılar tarafından avlanır: atmacalar, baykuşlar, sincaplar ve ağaçkakanlar. Bir ABD çalışmasında sıvacı kuşlarının üreme stratejilerinin avcılara karşı davranışlarıyla bağlantılı olabileceğini göstermiştir. İki türün erkeklerinin, erişkin sıvacı kuşlarını avlayan Accipiter striatus ile yumurtalara saldıran Troglodytes aedon karşı karşıya kaldıklarında kuluçkaya yatan dişiyi besleme istekleri modellenmiştir. Sitta carolinensis, Sitta canadensis daha az yaşar ama daha çok yavru yapar ve yumurtalara saldıran avcılara karşı daha şiddetli karşılık verdiği görülmüştür. Buna karşın Sitta canadensis ise erişkinlere saldıran atmaca türüne karşı daha çok tepki göstermiştir. Bu çalışma uzun yaşayan türün erişkinlerin hayatta kalmasından ve gelecekteki üreme imkanlarından yararlandığı buna karşın daha kısa yaşam süresi olan türlerin daha çok yavrunun hayatta kalması stratejisine önem verdiği teorisini desteklemektedir.
Göçmen olmayan küçük kuşlar için soğuk hava bir sorun hâline dönüşebilir. Grup hâlinde tüneklemek ısıyı korumak için yardımcı olabilir ve birçok sıvacı kuşu türünün bu şekilde davrandığı gözlemlenmiştir, hatta 170 Sitta pygmaea tek bir tünekte bir arada görülmüştür. Sitta pygmaea tüneğinde vücut ısının düşürerek, hipotermi ve düşük bazal metabolizma oranı ile enerjisini koruyabilmektedir.
Besin kaynağı
Sıvacı kuşları ağaç gövdeleri ve dallarında besinlerini arar ve ağaçkakanlarla aynı beslenme grubundadır. Ağaçkakanlar ve ağaç tırmaşıklarının aksine destek için kuyruklarına dayanmazlar, bunun yerine güçlü bacak ve ayaklarıyla sıçraya sıçraya ilerlerler. Ağaç gövdesi üzerinde başaşağı ilerleyebildikleri gibi, dallarda başaşağı asılı kalabilirler. Sitta krueperi hatta başaşağı asılı dururken uzanıp alttaki yapraklardan su bile içebilir.Sitta neumayerda ormanlarda yaşayan türlere benzer şekilde besin arar ancak bu işi kayalık yüzeylerde bazen de binalarda yapar. Üreme döneminde çift sıvacı kuşu kendi bölgelerinde beslenir ama diğer dönemlerde karışık sürülere de katılabilirler.
Özellikle üreme dönemlerinde, çoğunlukla canlı av ile beslenen sıvacı kuşlarının diyetinin önemli bir bölümünü böcekler ve omurgasızlar oluşturur. Ama kışın omurgasızların az bulunması nedeniyle türlerin çoğu tohum da yer. Büyük böcekler, salyangozlar, meşe palamudu ve tohumlar gibi daha büyük besinler, çatlaklara sıkıştırılarak kuşların güçlü gagalarıyla kırılarak açılırlar. Sıvacı kuşlarının İngilizce adı olan "nuthatch" (fındıkkıran) bu özelliklerinden gelir. Bir kuş için sıra dışı bir şekilde, Sitta pusilla bir ağaç kabuğunu kaldıraç olarak kullanıp, ağaç kabuklarının altında besin aramaktadır. Alet olarak kullanılan ağaç kabuğunu yanında taşıyan sıvacı kuşu bazen bir araya getirdiği tohum zulasını saklamak için de örtü olarak kullanabilir.
Bütün sıvacı kuşları özellikle tohumlar olmak üzere besinleri, ağaç yarıklarına, yerde, küçük taşların altında ya da ağaç kabuklarının arkasında besin biriktirirler ve bu depoları 30 gün boyunca hatırlayabilirler. Benzer şekilde, Sitta neumayer gereksinim duyduklarında tüketebilmek için salyangozları kaya yarıklarında biriktirirler.Sitta europaea, sakladıkları besinleri normal zamanlarda kullanmadıkları ve zor durumda kaldıkları zamanlara sakladıkları gözlemlenmiştir.
Korunma durumu
Birçok sıvacı kuşu ve Kuzey Amerika türleri gibi bazı türlerin geniş dağılımı ve büyük popülasyonları vardır. Bu nedenle de korunma sorunları yoktur. Ancak bölgesel olarak ormanların azalmasından etkilenebilirler. Buna karşın daha dar alanlarda yaşayan bazı türler önemli baskılarla karşı karşıya kalmıştır. Tehlikedeki türler arasında yer alan Sitta victoriae yalnızca Burma'nın Nat Ma Taung bölgesinde bulunur. Bu bölgede maalesef ormanlar deniz seviyesinden 2.000 m yüksekliğe kadar ortadan kaldırılmış, 2.000-2.500 m arasında da oldukça ağır zarar verilmiştir. Nat Ma Taung ulusal parkında yaklaşık 12.000 kişi yaşamaktadır ve çıkarttıkları yangınlar ile tuzaklar sıvacı kuşu popülasyonunu tehdit etmektedir. Birkaç bin sayıda olduğu tahmin edilen Sitta victoriae popülasyonu giderek azalmaktadır ve hiçbir koruyucu önlem de alınmamıştır. Cezayir sıvacı kuşu, Cezayir'in yalnızca dört bölgesinde bulunur ve toplam popülasyon 1.000 kuşu geçmemektedir. Yangın, erozyon, hayvancılık Taza Ulusal Parkında bulunmasına rağmen doğal yaşama alanının kalitesini düşürmüştür.
Ormanların yok edilmesi de hassas türler arasında yer alan Sitta yunnanensis ve Sitta solangiae nin de popülasyonun azalmasına neden olmuştur. Sitta yunnannensis açıklık çam ormanlarını tercih ettiği için kısmen ağaç azalması ile başedebilmektedir. Bölgesel olarak yaygın olduğu yerler bulunsa da 20. yüzyılın başlarında bulunduğu bildirilen alanların çoğundan kaybolmuştur. Hainan'da Çin hükûmetinin yeniden yerleştirme programları çerçevesinde tarım alanlarının yer değiştirmesiyle ormanlık alanların %70 azalması Sitta solangiae popülasyonunu çok büyük oranda tehdit etmektedir.
Sitta krueperi bir zamanlar çok yaygın olduğu Akdeniz çevresinde yer alan kozalaklı ormanların azalması, çevresinde ortaya çıkan kentleşme bu türü tehdit etmektedir. Türkiye'de 2003 yılında turizmi teşvik amacıyla çıkan bir kanun bu türün doğal yaşam alanlarına olan tehdidi daha da artırmıştır. Bu kanun bürokrasiyi azaltarak, sıvacı kuşları için ormanların yok olmasının sorun olduğu bölgelerde sahillere turizm tesisleri ve yazlık evler inşaatını kolaylaştırmıştır.
Dış bağlantılar
- Internet Bird Collection16 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Oriental Bird Images29 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
![image]()
Wikimedia Commons'ta Sıvacı kuşu ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.![image]()
Vikitür'de Sitta ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.![image]()
Vikitür'de Sittidae ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
Kaynakça
- Genel
- Harrap, Simon (1996). Tits, Nuthatches and Treecreepers. Christopher Helm. ISBN .
- Snow, David (1998). The Birds of the Western Palearctic (BWP) concise edition (2 volumes). Oxford: Oxford University Press. ISBN .
- Özel
- ^ "ITIS". 27 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022.
- ^ a b c d e f g Harrap & Quinn (1996) p16–17 "Family Introduction"
- ^ a b Harrap & Quinn (1996) p169–172 "Giant Nuthatch"
- ^ a b Harrap & Quinn (1996) p130–133 "Brown-headed Nuthatch"
- ^ Brookes, Ian (editor-in-chief) (2006). The Chambers Dictionary, ninth edition. Edinburgh: Chambers. s. 1417. ISBN .
- ^ Linnaeus, C (1758). Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Tomus I. Editio decima, reformata. Holmiae. (Laurentii Salvii). s. 115.
Rostrum subcultrato-conicum, rectum, porrectum: integerrimum, mandíbula superiore obtusiuscula. Lingua lacero-emarginata
(Latince) - ^ Cracraft, J.; Barker, F. Keith; Braun, M. J.; Harshman, J.; Dyke, G.; Feinstein, J.; Stanley, S.; Cibois, A.; Schikler, P.; Beresford, P.; García-Moreno, J.; Sorenson, M. D.; Yuri, T.; Mindell. D. P. (2004) "Phylogenetic relationships among modern birds (Neornithes): Toward an avian tree of life." p468–489 in Assembling the tree of life (J. Cracraft and M. J. Donoghue, eds.). Oxford University Press, New York.
- ^ Barker, F. Keith (2004). (PDF). Molecular Phylogenetics and Evolution. 31 (2). ss. 486-504. doi:10.1016/j.ympev.2003.08.005. (PMID) 15062790. 12 Nisan 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2011.
- ^ Manegold, Albrecht (Nisan 2008). "Earliest fossil record of the Certhioidea (treecreepers and allies) from the early Miocene of Germany". Journal of Ornithology. 149 (2). ss. 223-228. doi:10.1007/s10336-007-0263-9.
- ^ Harrap & Quinn (1996) p12–13 "Species limits"
- ^ Pasquet, Eric (Ocak 1998). "Phylogeny of the nuthatches of the Sitta canadensis group and its evolutionary and biogeographic implications". Ibis. 140 (1). ss. 150-156. doi:10.1111/j.1474-919X.1998.tb04553.x.
- ^ a b c d Harrap & Quinn (1996) p109–114 "Eurasian Nuthatch"
- ^ a b c Rasmussen, Pamela C. (2005). Birds of South Asia: The Ripley Guide. Lynx Edicions, Barcelona. s. 536. ISBN .
- ^ a b Dickinson, Edward C. (2006). . Zoologische Verhandelingen, Leiden. Cilt 80. ss. 225-240. 30 Eylül 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2011.
- ^ Zink, Robert M. (Eylül 2006). (PDF). Molecular Phylogenetics and Evolution. 40 (3). ss. 679-686. doi:10.1016/j.ympev.2005.11.002. (PMID) 16716603. 4 Mart 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2011.
- ^ Harrap & Quinn (1996) p168–169 "Blue Nuthatch"
- ^ a b Harrap & Quinn (1996) p144–148 "Red-breasted Nuthatch"
- ^ Harrap & Quinn (1996) p80–155 "White-breasted Nuthatch"
- ^ Bull, John and Farrand, John Jr. The Audubon Society Field Guide to North American Birds, Eastern Region. Alfred A. Knopf. (1977) ss. 646-647 "White-breasted Nuthatch"
- ^ Harrap & Quinn (1996) p117–119 "Kashmir Nuthatch"
- ^ a b Harrap & Quinn (1996) p119–123 "Chestnut-bellied Nuthatch"
- ^ Harrap & Quinn (1996) p172–173 "Beautiful Nuthatch"
- ^ a b Harrap & Quinn (1996) p161–164 "Velvet-fronted Nuthatch"
- ^ Harrap & Quinn (1996) p123–125 "White-tailed Nuthatch"
- ^ Harrap & Quinn (1996) p138–140 "Krüper's Nuthatch"
- ^ Harrap & Quinn (1996) p135–138 "Algerian Nuthatch"
- ^ Harrap & Quinn (1996) p148–80 "White-cheeked Nuthatch"
- ^ Harrap & Quinn (1996) p114–117 "Chestnut-vented Nuthatch"
- ^ a b c Harrap & Quinn (1996) p155–158 "Western Rock Nuthatch"
- ^ Harrap & Quinn (1996) p165–168 "Sulphur-billed Nuthatch"
- ^ a b c Harrap & Quinn (1996) p127–130 "Pygmy Nuthatch"
- ^ Harrap & Quinn (1996) p164–165 "Yellow-billed Nuthatch"
- ^ a b c d Harrap & Quinn (1996) p158–161 "Eastern Rock Nuthatch"
- ^ Harrap & Quinn (1996) p125–126 "White-browed Nuthatch"
- ^ Harrap & Quinn (1996) p140–142 "Chinese Nuthatch"
- ^ Harrap & Quinn (1996) p133–135 "Corsican Nuthatch"
- ^ Harrap & Quinn (1996) p143–144 "Yunnan Nuthatch"
- ^ Snow & Perrins (1998) p1400–1401 "Algerian Nuthatch"
- ^ a b c Snow & Perrins (1998) p1402–1404 "Nuthatch"
- ^ Snow & Perrins (1998) p1399–1400 "Corsican Nuthatch"
- ^ Snow & Perrins (1998) p1404–1406 "Eastern Rock Nuthatch"
- ^ a b Snow & Perrins (1998) p1406–1407 "Rock Nuthatch"
- ^ Menon, Shaily (2008). "Preliminary analysis of the ecology and geography of the Asian nuthatches (Aves: Sittidae)". The Wilson Journal of Ornithology. 120 (4). ss. 692-699. doi:10.1676/07-136.1. 12 Nisan 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Kasım 2011.
- ^ Ripley, S. Dillon (1959). "Character displacement in Indian nuthatches (Sitta)". Postilla. Cilt 42. ss. 1-11.
- ^ "Red-breasted Nuthatch". Bird Guide. Cornell Laboratory of Ornithology. 21 Mart 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Haziran 2008.
- ^ Kilham, Lawrence (Ocak 1971). (PDF). Auk. Cilt 88. ss. 175-176. 25 Şubat 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2011.
- ^ a b González-Varo, Juan P (2008). (PDF). Landscape Ecology. Cilt 23. ss. 79-89. doi:10.1007/s10980-007-9166-7. 19 Nisan 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2011.
- ^ a b Snow & Perrins (1998) p1398 "Nuthatch: Family Sittidae"
- ^ a b Matthysen, Erik (2003). "Nuthatches". Perrins, Christopher (ed.) (Ed.). Firefly Encyclopedia of Birds. Firefly Books. ss. 536-537. ISBN .
- ^ a b c d Kieliszewski, Jordan. . Animal Diversity Web. University of Michigan Museum of Zoology. 2 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2008.
- ^ "Brown-headed Nuthatch". Bird Guide. Cornell Laboratory of Ornithology. 12 Mart 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Haziran 2008.
- ^ a b Roof, Jennifer; Dewey, Tanya. "Sitta carolinensis". Animal Diversity Web. University of Michigan Museum of Zoology. 21 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Haziran 2008.
- ^ . BTO Birdfacts. British Trust for Ornithology. 12 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2008.
- ^ Thibault, Jean-Claude (2006). (PDF). Ringing & Migration. 23 (2). ss. 85-88. doi:10.1080/03078698.2006.9674349. 12 Nisan 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2011.
- ^ Ghalambor, Cameron K. (Ağustos 2000). "Parental investment strategies in two species of nuthatch vary with stage-specific predation risk and reproductive effort" (PDF). Animal Behaviour. 60 (2). ss. 263-267. doi:10.1006/anbe.2000.1472. (PMID) 10973729. 26 Mart 2009 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 30 Kasım 2011.
- ^ Fujita, M; K. Kawakami; S. Moriguchi & H. Higuchi (2008). "Locomotion of the Eurasian nuthatch on vertical and horizontal substrates". Journal of Zoology. 274 (4). ss. 357-366. doi:10.1111/j.1469-7998.2007.00395.x.
- ^ Albayrak, Tamer (2005). (PDF). Turkish Journal of Zoology. Cilt 29. ss. 177-181. 25 Şubat 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2011.
- ^ Robson, Craig (2004). A Field Guide to the Birds of Thailand. New Holland Press. s. 204. ISBN .
- ^ Hardling, Roger (1997). (PDF). The Condor. 99 (2). ss. 526-529. doi:10.2307/1369961. JSTOR 1369961. 31 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2011.
- ^ Nilsson, Jan-Åke (1993). "A prudent hoarder: effects of long-term hoarding in the European nuthatch, Sitta europaea". Behavioral Ecology. 4 (4). ss. 369-373. doi:10.1093/beheco/4.4.369.
- ^ "Sitta". Species Search Results. BirdLife International. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Haziran 2008.
- ^ van Langevelde, Frank (2000). (PDF). Ecography. 23 (5). ss. 614-622. doi:10.1034/j.1600-0587.2000.230512.x. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2011.
- ^ Thet Zaw Naing (2003). (PDF). Forktail. Cilt 19. ss. 57-62. 9 Şubat 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2011.
- ^ (PDF). The Travel Foundation. 13 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2008.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sitta veya Sivaci kusu Passeriformes takimindan Sittidae familyana bagli kucuk kuslari barindiran bir kus cinsidir Govdesine gore buyuk kafasi kucuk kuyrugu renkli vucudu ve guclu gaga ile ayaklari belirgin ozellikleridir Yuksek ve basit sakimalari bolgelerini belirtir Turlerin cogunda goz cevresinde siyah bir bant bulunurken ust tuyleri gri ile mavi arasi bir renktedir Sivaci kusuAgac govdesine yiyecek aramak icin cikan bayagi sivaci kusuBiyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataSinif AvesTakim PasseriformesFamilya SittidaeCins Sitta Linnaeus 1758TurlerMetne bakiniz Sivaci kuslarinin cogu Kuzey yarikurenin iliman ve daglik ormanlarinda urer ancak turlerin ikisi de Avrasya nin ilik ve kuru bolgelerindeki kayalik yerlesim alanlarina da uyum gostermistir Ancak Guney Asya da cok sayida bulunan turler arasindaki benzerlikler ayirt edilmelerini zorlastirmaktadir Bu cinste yer alan kus turlerinin hepsi kovuk ve yariklarda yuva yapar Turlerin cogu gocmen olmayip yil boyunca bulunduklari yerde yasasalar da Kuzey Amerika da yasayan Sitta canadensis kislari daha sicak bolgelere goc eder Birkac sivaci kusu turunun yasam yerleri kisitlidir ve ormanlarin yok olmasi nedeniyle nesli tehdit altindadir Sivaci kuslari hepcildir Cogunlukla bocek kabuklu yemis ve tohumlarla beslenirler Bazen bas asagi olmak uzere agac govdelerinde ve dallarinda dolasarak agac kabuklarinin icinde ve altinda bulunan bocekleri ararlar Ureme mevsiminde kendi bolgelerinde besin ararlar ancak diger zamanlarda farkli turlerden olusan suruler ile besin arayisina girerler Adlari yuvalarinin girisini camurla kismen duvar gibi ormelerinden gelmektedir OzelliklerSitta canadensisin sakimasi teneke trompet sesi gibidir info Sivaci kuslari kisa bacakli kare kuyruklu kucuk ve tiknaz kuslardir Gagalari uzun sivri ve dayaniklidir uzun penceli guclu parmaklari vardir Sivaci kuslarinin sirti mavi gri renktedir ama bazi Asya turleri mor mavi renkli sirta ve sari ile kirmizi renkli gagalara sahiptir Alt tuyleri ten rengi turuncu pas rengi ya da leylak rengi ile karisik beyazdir Turden ture bastaki isaretler degiskenlik gosterse de hepsinde goz hizasinda kara serit uzerinde beyaz serit koyu alin ve kara tepe ortaktir Erkek ile disinin renkleri benzerlik gosterir ama alt tuylerin renklerinde ozellikle arka yanlarda ve kuyrugun altinda farklilasir Genc kuslar ve bir yasindaki kuslar eriskinlerden pek ayirt edilemez Sivaci kuslarinin boyutlari 195 mm boyunda ve 36 47 g agirliginda olan Sitta magnadan yaklasik 100 mm boyunda ve 10 g agirliginda olan Sitta pusilla ile Sitta pygmaeaya kadar farklilik gosterir Sivaci kuslari degisik islik cagri ve sakima gibi cok farkli sesler cikarirlar Ureme sakimalari karsilasma sakimalari gibi basittir ama daha uzun surer SiniflandirmaTarih Sivaci kusu Grekce bu kusa verilen sitth adindan gelenSitta Linnaeus 1758 cinsinde yer alir Kimi taksonomlar sivaci kuslarini Tichodroma muraria ve Certhiidae Troglodytidae ve Polioptilidae ile daha buyuk bir grupta siniflandirirlar Ust familya olarak mitokondrial ve nukleer DNA kullanilarak yapilan filogenetik calismalar ile desteklenmekte ve oz otucu kuslar arasinda Sylvioidea ile kardes klad olusturmaktadir Bu grubun fosil kayitlari kladinin soyu tukenmis bir uyesi olarak tanimlanmis olan kusunun Bavyera da bulunmus erken Miyosen devirden kalma ayak kemigi ile sinirlidir Turleri ayiran sinirlari belirlemek cok zordur Sitta canadensis Sitta whiteheadi ve Sitta yunnanensisin ureme alanlari birbirinden binlerce km uzaktadir ama hem yasam alani tercihleri hem gorunusleri hem de sakimalari birbirine benzer Bu uc tur onceleri tek bir tur olarak siniflandirilmaktaydi Ancak simdi uc ayri ture ayrilmislardir ve kucuk sivaci kusu ile Sitta ledanti ile birlikte bir supertur olustururlar Sivaci kuslarda pek rastlanmasa da bu bes tur kendi yuvalarini oyarak yapar Sitta europaea Sitta nagaensis Sitta cashmirensis ve Sitta cinnamoventris bir baska ust tur olustururlar ve Asya boyunca cografi olarak birbirlerinin yerine gecerek dagilmislardir Gunumuzde dort ayri tur olarak siniflandirilirlar ancak onceleri Guney Asya da bulunan formlarin bayagi sivaci kusunun alt turleri oldugu kabul edilmisti Yakin zamanda yapilan bir oneride Sitta cinnamoventris Ganj in guneyinde bulunan Sitta castanea ve Himalayalar da bulunan Sitta cinnamoventris olarak iki ayri turde siniflandirilmaktadir Gorunuslerinin ve yasam bicimlerinin benzemesi nedeniyle bir zamanlar ayni familyada yer alan Madagaskar da yasayan Hypositta corallirostris ile Avustralya ve Yeni Gine de yasayan Neosittidae familyasindaki kuslar sivaci kuslari ile yakin akraba degildir Bu turler arasinda bulunan benzerlikler bir ekolojik nisi doldurmak icin yakinsak evrim ile ortaya cikmistir Asya sivaci kuslari uzerine 2006 yilinda yapilan bir calismada sivaci kuslari taksonomisinde hala cozulememis kimi sorunlara isaret edilerek Sitta cinsinin birkac cinse ayrilmasi onerilmistir Bu oneri kirmizi ve sari gagali Guney Asya turlerini Sitta frontalis Sitta solangiae ve Sitta oenochlamys ayri bir cins olarak siniflandirmakta Sitta azurea ucuncu bir cins ve muhtemelen Sitta formosa da dorduncu bir cins olusturmaktadir Mitokondriyal DNA calismalari Sitta europaeanin Sitta carolinensis kuzey alt turunun kendine has nitelikleri oldugunu gostermistir ve ayri bir tur olarak siniflandirilmaya adaydir Taksonomi Muhtemelen sivaci kuslarinin vatani olan guney Asya da tur cesitliligi cok yuksektir ve 15 ayri turu bulunur ancak sivaci kuslari Kuzey Yarimkure nin tamamina yakinina dagilmistir Familyaya bagli cinsler 2022 Taksonomik siralama ile turlerAdi Resmi Fiziksel ozellikleri Dagilimi biliniyorsa populasyonu Sitta azurea Video icin buraya tiklayin 13 5 cm boyunda grimsi ust tuyler ve beyazimsi alt tuyler Malezya Sumatra ve CavaSitta canadensis 11 cm boyunda mavi gri ust tuyler kizilimsi alt tuyler siyah goz bandi ile beyaz surat beyaz bogaz duz gri gaga ve siyah tepe Bati ve kuzey iliman Kuzey Amerika kislari ABD nin cogu kisminda ve guney Kanada da gecirir 18 milyon Sitta carolinensis 13 14 cm boyunda Yuuzdeki beyazlik gozleri tamamen cevreler yuz ve alt tuyler beyazdir ust tuylerin cogu soluk mavi gridir Kanada nin guneyinden Meksika ya Kuzey AmerikaSitta cashmirensis 14 cm boyunda cogunlugu grimsi ust tuyler daha soluk bogaz ve cene ile kizilimsi alt tuyler Afganistan in dogusundan Nepal in batisinaSitta castanea 13 cm boyunda alt turler arasinda farkli renkler gorulur Kuzey ve Orta Hindistan Sitta cinnamoventris 13 cm boyunda alt turler arasinda farkli renkler gorulur Kuzeydogu Hindistan da Himalayalarin etekleri Yunnan in batisi ve Tayland aSitta europaea 14 cm boyunda siyah goz bandi mavi gri ust tuyler alt turler arasinda kirmizi ve veya beyaz alt tuyler Iliman Avrasya 10 milyon Sitta formosa 16 5 cm boyunda beyaz seritli siyah sirt sirtin ustu arka yanlar ve omuzlar parlak mavi alt tuyler mat turuncu ve soluk yuz Kuzeydogu Hindistan ve Burma ayrica bolgesel olarak Cin in guneyi ve Guneydogu Asya nin kuzeyiSitta frontalis 12 5 cm boyunda ust tuyler mor mavi yanaklar lavanta rengi alt tuyler bej ve bogaz beyaz kirmizi gaga ile alinda siyah bolge Hindistan ve Sri Lanka dan Guneydogu Asya boyunca Endonezya yaSitta himalayensis 12 cm boyunda S cashmirensis den daha kisa gagali pas rengi turuncu alt tuyler ve parlak pas rengi kuyruk alti tuyleri kuyrugun beyaz olan ust gizli tuyleri sahada zor gorulur Hindistan in kuzeydogusunda Himalayalar dan Cin in guneybatisina ve bolgesel olarak doguda Vietnam a kadarSitta krueperi 11 5 12 5 cm boyunda kizilimsi bogaz ile beyazimsi alt tuyler ust tuylerin cogu gri Turkiye Gurcistan Rusya ve Yunan adasi Midilli 80 000 170 000 cift Sitta ledanti 13 5 cm boyunda mavi gri ust tuyler ve ten rengi alt tuyler Erkeklerde beyaz band ile ayrilmis siyah goz bandi ve tepe disilerde gri goz bandi ve tepe Cezayir in kuzeydogusuna endemik 1 000 ciftten az Sitta leucopsis 13 cm boyunda beyaz yanaklar bogaz ve alt tuyler ust tuyleri cogu koyu gri Afganistan in dogusundan Nepal in ve Cin in batisina 10 milyon Sitta magna 19 5 cm boyunda grimsi ust tuyler ve beyazimsi alt tuyler Cin Myanmar ve Tayland Sitta nagaensis 12 5 14 cm boyunda cogunlugu soluk gri ust tuyler ve cogunlugu beyaz alt tuyler koyu goz bandi Kuzeydogu Hindistan Tayland in dogusundan kuzeybatisina13 5 cm boyunda beyaz bogazli karinda ten rengine calan beyaz alt tuyler ust tuyler gri goz bandinin koyulugu uc alt turde farklilik gosterir Balkanlar in dogusundan Yunanistan dan Turkiye ve Iran a 130 000 Sitta oenochlamys 12 5 cm boyunda pembe alt tuyler sari gaga mavimsi ust tuyler Filipinler de endemikSitta pusilla 10 5 cm boyunda dar siyah goz bandi ile kahverengi tepe ten rengi beyaz yanaklar cene ve karin mavimsi gri kanatlar ve ensede kucuk beyaz leke ABD nin guneydogusu ve Bahamalar 1 5 milyon Sitta pygmaea 10 cm boyunda gri tepeli mavi gri ust tuyler beyazimsi alt tuyler ensede beyaz leke Britanya Kolumbiyasi ndan Meksika nin guneybatisina Bati Kuzey Amerika 2 3 milyon Sitta solangiae 12 5 13 5 cm boyunda beyaz alt tuyler mavimsi st tuyler ve sari gaga Vietnam ve Hainan CinSitta tephronota 16 18 cm boyunda grimsi ust tuyler ve beyazimsi alt tuyler pembe arka yanlar Kuzey Irak ve Bati Iran dan Orta Asya ya Avrupa da 43 000 100 000 Sitta victoriae 11 5 cm boyunda grimsi ust tuyler ve cogunlukla beyaz alt tuyler Myanmar da endemik Sitta villosa 11 5 cm boyunda gri ust tuyler ve pembe alt tuyler Cin Kuzey ve Guney KoreSitta whiteheadi 12 cm boyunda mavi gri ust tuyler ve ten rengi alt tuyler Erkeklerde beyaz band ile ayrilmis siyah goz bandi ve tepe disilerde gri goz bandi ve tepe Korsika da endemik 3 000 9 000 cift Sitta yunnanensis 12 cm boyunda grimsi ust tuyler ve beyazimsi alt tuyler Guneybati Cin de endemikDagilim ve habitatBati saricami ormanlik alanlari Sitta pygmaea icin dogal yasam alanidir Sivaci kuslari Kuzey Amerika ve Avrupa nin cogunda Asya da da Wallace Cizgisi ne kadar olan yerde yasar Afrika da cok az bulunurlar bu kitada yalnizca Kuzeydogu Cezayir de yasayan bir tur ile Fas in daglarinda yasayan Sitta europaea turunun bir alt turu olan vardir Turlerin cogu gocmen degildir Kaydadeger tek gocmen tur kislamak icin Kanada da ureme bolgelerinin kuzey kisimlarindan ayrilip Kuzey Amerika nin diger bolgelerine giden Sitta canadensistir Bu kus ayni zamanda Bermuda Izlanda ve Ingiltere de de gorulmustur Sivaci kuslarinin cogu ormanlarda yasar her turun tercih ettigi belirli bir agac tipi olmasina ragmen her turlu ormanlarda bulunur Bu tercih hemen hemen yalnizca karacamda yasayan Sitta whiteheadiden yasamak icin yaprak doken agaclardan olusan ormanlarla karma ormanlari tercih eden ama uremek icin kuzeyde kozalakli agaclardan olusan ormanlari tercih eden Sitta europaea kusuna kadar degisiklik gosterir Halbuki Sitta neumayer kuslarinin iki turu de ormanlar ile baglantili degildir Ureme mevsimi disinda ormanlara gitseler de kayalik yamaclarda urerler Asya da farkli turlerin bir arada yasadigi bolgelerde genellikle turlerin tercih ettikleri bolgeler rakimlarina gore ayrilik gosterir Sivaci kuslari gorece iliman iklimi tercih eder Kuzeyde yasayan turler deniz kiyisinda bbulunurken guneyde yasayan turler daha serin olan yuksek rakimlarda yasar Sitta europaea ile Sitta canadensis bulunduklari alanin kuzey bolumunde dusuk rakimli yerlerde bulunurken guney bolumunde daglarda urer Ornegin Sitta europaea temmuz ayinda 16 27 C araliginda urer ve Kuzey Avrupa da deniz seviyesinde yasarken Fas ta 1 750 1 850 m rakimda bulunur Sivaci kuslari arasinda tropik alcak rakim ormanlari tercih eden tek tur Sitta frontalistir EkolojiYasam dongusu Camur duvari ve giris agzindaki tuneli ile kaya sivaci kusu yuvasinin kesiti Sivaci kuslarinin hepsi bosluklarda yuvalanir ve Sitta neumayer haricinde hepsi agac kovuklarini kullanir Yuvanin tabanini yumurtalari koymak icin yumusak malzemelerle kaplar Bazi turler yuva tabaninda agac kabugu parcaciklari ve tohum kabuklari bazi turlerde de otucu kuslarda tipik oldugu uzere yosun ot kil ve tuyler kullanir Sitta canadensis superturunun uyeleri kendi agac kovuklarini kendileri oyar ama diger turler agaclarda var olan dogal ya da agackakanlarin yaptigi kovuklari kullanir Turlerin bazilari kovugun girisini camurla kuculturler ve catlaklari camurla kapatirlar Bu kuslara Turkcede verilen ad bu ozelliklerinden kaynaklanmaktadir ancak tum turlere ozgu ortak bir davranis bicimi degildir Sitta canadensis disileri iceriden erkekleri de disaridan yuvanin agzina yapiskan cam recinesi damlaciklari harcederek yuvayi korunakli hale getirir Recine avcilari ve rakipleri caydirabilir yuvada yasayan kuslar ise dogrudan giris deliginden gecerek recineden kurtulur Sitta carolinensis yuva girisinin cevresinde toksin salgilayan Meloidae familyasindan bocekleri sivar Bu ezilmis boceklerden cikan kotu kokunun agac kovuklarinda sivaci kusunun rakibi olan sincaplari yuvadan uzak ciktigi soylenir Sitta neumayer camur diski ve kil ya da tuylerden ozenle imbik seklinde bir yuva kurar ve yuvanin disi ile yakinindaki catlaklari tuyler ve bocek kanatlariyla susler Yuvalar kaya yariklarinda magaralarda kaya yamaclarinda ya da binalarda yer alabilir Sitta tephronota ise bir yariga girisin karsisina benzer ama daha az ozenle yapilmis bir yuva yapar Yuvalari kucuk olur ama 32 kg agirliga kadar cikabilir Bu tur ayni zamanda nehir kiyilarinda ve agac kovuklarinda da yuva yapar ve eger yuva ufaksa genisletir Dendrocopos major Sitta europaea yuvalari icin cok ciddi bir tehdit olusturur Sivaci kuslari tekeslidir ve yasam boyu icin eslesir Disiler kirmizi ya da sari lekeli beyaz yumurta yumurtlar sayisi degiskenlik gosterir kuzey turleri daha cok sayida yumurtlar Ture gore ya yalnizca disiler ya da hem disi hem erkek 12 18 gun boyunca kuluckaya yatar Beslenmesi gereken yavrular 21 27 gun arasinda palazlanir Ebeveynlerin ikisi de yavrulari besler hatta iki Amerika turu Sitta pusilla ve Sitta pygmaea onceki donemden yardimci erkekler de ebeveynlere yardimci olur Hakkinda bilgi bulunan birkac ture bakildiginda dogal hayatlarinda yasamlarinin 2 3 5 yil oldugu ancak 10 yasin uzerine cikan eriskinler de oldugu kaydedilmistir Eriskin Sitta europaea kusunun yillik hayatta kalma orani 53 erkek Korsika sivaci kusunun ise 61 6 dir Sivaci kuslari diger kucuk orman kuslari ile ayni avcilar tarafindan avlanir atmacalar baykuslar sincaplar ve agackakanlar Bir ABD calismasinda sivaci kuslarinin ureme stratejilerinin avcilara karsi davranislariyla baglantili olabilecegini gostermistir Iki turun erkeklerinin eriskin sivaci kuslarini avlayan Accipiter striatus ile yumurtalara saldiran Troglodytes aedon karsi karsiya kaldiklarinda kuluckaya yatan disiyi besleme istekleri modellenmistir Sitta carolinensis Sitta canadensis daha az yasar ama daha cok yavru yapar ve yumurtalara saldiran avcilara karsi daha siddetli karsilik verdigi gorulmustur Buna karsin Sitta canadensis ise eriskinlere saldiran atmaca turune karsi daha cok tepki gostermistir Bu calisma uzun yasayan turun eriskinlerin hayatta kalmasindan ve gelecekteki ureme imkanlarindan yararlandigi buna karsin daha kisa yasam suresi olan turlerin daha cok yavrunun hayatta kalmasi stratejisine onem verdigi teorisini desteklemektedir Gocmen olmayan kucuk kuslar icin soguk hava bir sorun haline donusebilir Grup halinde tuneklemek isiyi korumak icin yardimci olabilir ve bircok sivaci kusu turunun bu sekilde davrandigi gozlemlenmistir hatta 170 Sitta pygmaea tek bir tunekte bir arada gorulmustur Sitta pygmaea tuneginde vucut isinin dusurerek hipotermi ve dusuk bazal metabolizma orani ile enerjisini koruyabilmektedir Besin kaynagi Bahcede beslenen Sitta europaea Sivaci kuslari agac govdeleri ve dallarinda besinlerini arar ve agackakanlarla ayni beslenme grubundadir Agackakanlar ve agac tirmasiklarinin aksine destek icin kuyruklarina dayanmazlar bunun yerine guclu bacak ve ayaklariyla sicraya sicraya ilerlerler Agac govdesi uzerinde basasagi ilerleyebildikleri gibi dallarda basasagi asili kalabilirler Sitta krueperi hatta basasagi asili dururken uzanip alttaki yapraklardan su bile icebilir Sitta neumayerda ormanlarda yasayan turlere benzer sekilde besin arar ancak bu isi kayalik yuzeylerde bazen de binalarda yapar Ureme doneminde cift sivaci kusu kendi bolgelerinde beslenir ama diger donemlerde karisik surulere de katilabilirler Ozellikle ureme donemlerinde cogunlukla canli av ile beslenen sivaci kuslarinin diyetinin onemli bir bolumunu bocekler ve omurgasizlar olusturur Ama kisin omurgasizlarin az bulunmasi nedeniyle turlerin cogu tohum da yer Buyuk bocekler salyangozlar mese palamudu ve tohumlar gibi daha buyuk besinler catlaklara sikistirilarak kuslarin guclu gagalariyla kirilarak acilirlar Sivaci kuslarinin Ingilizce adi olan nuthatch findikkiran bu ozelliklerinden gelir Bir kus icin sira disi bir sekilde Sitta pusilla bir agac kabugunu kaldirac olarak kullanip agac kabuklarinin altinda besin aramaktadir Alet olarak kullanilan agac kabugunu yaninda tasiyan sivaci kusu bazen bir araya getirdigi tohum zulasini saklamak icin de ortu olarak kullanabilir Butun sivaci kuslari ozellikle tohumlar olmak uzere besinleri agac yariklarina yerde kucuk taslarin altinda ya da agac kabuklarinin arkasinda besin biriktirirler ve bu depolari 30 gun boyunca hatirlayabilirler Benzer sekilde Sitta neumayer gereksinim duyduklarinda tuketebilmek icin salyangozlari kaya yariklarinda biriktirirler Sitta europaea sakladiklari besinleri normal zamanlarda kullanmadiklari ve zor durumda kaldiklari zamanlara sakladiklari gozlemlenmistir Korunma durumuMidilli Adasi nda Sitta krueperi Bircok sivaci kusu ve Kuzey Amerika turleri gibi bazi turlerin genis dagilimi ve buyuk populasyonlari vardir Bu nedenle de korunma sorunlari yoktur Ancak bolgesel olarak ormanlarin azalmasindan etkilenebilirler Buna karsin daha dar alanlarda yasayan bazi turler onemli baskilarla karsi karsiya kalmistir Tehlikedeki turler arasinda yer alan Sitta victoriae yalnizca Burma nin Nat Ma Taung bolgesinde bulunur Bu bolgede maalesef ormanlar deniz seviyesinden 2 000 m yukseklige kadar ortadan kaldirilmis 2 000 2 500 m arasinda da oldukca agir zarar verilmistir Nat Ma Taung ulusal parkinda yaklasik 12 000 kisi yasamaktadir ve cikarttiklari yanginlar ile tuzaklar sivaci kusu populasyonunu tehdit etmektedir Birkac bin sayida oldugu tahmin edilen Sitta victoriae populasyonu giderek azalmaktadir ve hicbir koruyucu onlem de alinmamistir Cezayir sivaci kusu Cezayir in yalnizca dort bolgesinde bulunur ve toplam populasyon 1 000 kusu gecmemektedir Yangin erozyon hayvancilik Taza Ulusal Parkinda bulunmasina ragmen dogal yasama alaninin kalitesini dusurmustur Ormanlarin yok edilmesi de hassas turler arasinda yer alan Sitta yunnanensis ve Sitta solangiae nin de populasyonun azalmasina neden olmustur Sitta yunnannensis aciklik cam ormanlarini tercih ettigi icin kismen agac azalmasi ile basedebilmektedir Bolgesel olarak yaygin oldugu yerler bulunsa da 20 yuzyilin baslarinda bulundugu bildirilen alanlarin cogundan kaybolmustur Hainan da Cin hukumetinin yeniden yerlestirme programlari cercevesinde tarim alanlarinin yer degistirmesiyle ormanlik alanlarin 70 azalmasi Sitta solangiae populasyonunu cok buyuk oranda tehdit etmektedir Sitta krueperi bir zamanlar cok yaygin oldugu Akdeniz cevresinde yer alan kozalakli ormanlarin azalmasi cevresinde ortaya cikan kentlesme bu turu tehdit etmektedir Turkiye de 2003 yilinda turizmi tesvik amaciyla cikan bir kanun bu turun dogal yasam alanlarina olan tehdidi daha da artirmistir Bu kanun burokrasiyi azaltarak sivaci kuslari icin ormanlarin yok olmasinin sorun oldugu bolgelerde sahillere turizm tesisleri ve yazlik evler insaatini kolaylastirmistir Dis baglantilarInternet Bird Collection16 Aralik 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Oriental Bird Images29 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Wikimedia Commons ta Sivaci kusu ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Vikitur de Sitta ile ilgili ayrintili taksonomik bilgiler bulunur Vikitur de Sittidae ile ilgili ayrintili taksonomik bilgiler bulunur KaynakcaGenelHarrap Simon 1996 Tits Nuthatches and Treecreepers Christopher Helm ISBN 0 7136 3964 4 Snow David 1998 The Birds of the Western Palearctic BWP concise edition 2 volumes Oxford Oxford University Press ISBN 0 19 854099 X Ozel ITIS 27 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Temmuz 2022 a b c d e f g Harrap amp Quinn 1996 p16 17 Family Introduction a b Harrap amp Quinn 1996 p169 172 Giant Nuthatch a b Harrap amp Quinn 1996 p130 133 Brown headed Nuthatch Brookes Ian editor in chief 2006 The Chambers Dictionary ninth edition Edinburgh Chambers s 1417 ISBN 0 550 10185 3 Linnaeus C 1758 Systema naturae per regna tria naturae secundum classes ordines genera species cum characteribus differentiis synonymis locis Tomus I Editio decima reformata Holmiae Laurentii Salvii s 115 Rostrum subcultrato conicum rectum porrectum integerrimum mandibula superiore obtusiuscula Lingua lacero emarginata Latince Cracraft J Barker F Keith Braun M J Harshman J Dyke G Feinstein J Stanley S Cibois A Schikler P Beresford P Garcia Moreno J Sorenson M D Yuri T Mindell D P 2004 Phylogenetic relationships among modern birds Neornithes Toward an avian tree of life p468 489 in Assembling the tree of life J Cracraft and M J Donoghue eds Oxford University Press New York ISBN 0 19 517234 5 Barker F Keith 2004 PDF Molecular Phylogenetics and Evolution 31 2 ss 486 504 doi 10 1016 j ympev 2003 08 005 PMID 15062790 12 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 30 Kasim 2011 Manegold Albrecht Nisan 2008 Earliest fossil record of the Certhioidea treecreepers and allies from the early Miocene of Germany Journal of Ornithology 149 2 ss 223 228 doi 10 1007 s10336 007 0263 9 Harrap amp Quinn 1996 p12 13 Species limits Pasquet Eric Ocak 1998 Phylogeny of the nuthatches of the Sitta canadensis group and its evolutionary and biogeographic implications Ibis 140 1 ss 150 156 doi 10 1111 j 1474 919X 1998 tb04553 x a b c d Harrap amp Quinn 1996 p109 114 Eurasian Nuthatch a b c Rasmussen Pamela C 2005 Birds of South Asia The Ripley Guide Lynx Edicions Barcelona s 536 ISBN 84 87334 67 9 a b Dickinson Edward C 2006 Zoologische Verhandelingen Leiden Cilt 80 ss 225 240 30 Eylul 2011 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 30 Kasim 2011 Zink Robert M Eylul 2006 PDF Molecular Phylogenetics and Evolution 40 3 ss 679 686 doi 10 1016 j ympev 2005 11 002 PMID 16716603 4 Mart 2009 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 30 Kasim 2011 Harrap amp Quinn 1996 p168 169 Blue Nuthatch a b Harrap amp Quinn 1996 p144 148 Red breasted Nuthatch Harrap amp Quinn 1996 p80 155 White breasted Nuthatch Bull John and Farrand John Jr The Audubon Society Field Guide to North American Birds Eastern Region Alfred A Knopf 1977 ss 646 647 White breasted Nuthatch Harrap amp Quinn 1996 p117 119 Kashmir Nuthatch a b Harrap amp Quinn 1996 p119 123 Chestnut bellied Nuthatch Harrap amp Quinn 1996 p172 173 Beautiful Nuthatch a b Harrap amp Quinn 1996 p161 164 Velvet fronted Nuthatch Harrap amp Quinn 1996 p123 125 White tailed Nuthatch Harrap amp Quinn 1996 p138 140 Kruper s Nuthatch Harrap amp Quinn 1996 p135 138 Algerian Nuthatch Harrap amp Quinn 1996 p148 80 White cheeked Nuthatch Harrap amp Quinn 1996 p114 117 Chestnut vented Nuthatch a b c Harrap amp Quinn 1996 p155 158 Western Rock Nuthatch Harrap amp Quinn 1996 p165 168 Sulphur billed Nuthatch a b c Harrap amp Quinn 1996 p127 130 Pygmy Nuthatch Harrap amp Quinn 1996 p164 165 Yellow billed Nuthatch a b c d Harrap amp Quinn 1996 p158 161 Eastern Rock Nuthatch Harrap amp Quinn 1996 p125 126 White browed Nuthatch Harrap amp Quinn 1996 p140 142 Chinese Nuthatch Harrap amp Quinn 1996 p133 135 Corsican Nuthatch Harrap amp Quinn 1996 p143 144 Yunnan Nuthatch Snow amp Perrins 1998 p1400 1401 Algerian Nuthatch a b c Snow amp Perrins 1998 p1402 1404 Nuthatch Snow amp Perrins 1998 p1399 1400 Corsican Nuthatch Snow amp Perrins 1998 p1404 1406 Eastern Rock Nuthatch a b Snow amp Perrins 1998 p1406 1407 Rock Nuthatch Menon Shaily 2008 Preliminary analysis of the ecology and geography of the Asian nuthatches Aves Sittidae The Wilson Journal of Ornithology 120 4 ss 692 699 doi 10 1676 07 136 1 12 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Kasim 2011 Ripley S Dillon 1959 Character displacement in Indian nuthatches Sitta Postilla Cilt 42 ss 1 11 Red breasted Nuthatch Bird Guide Cornell Laboratory of Ornithology 21 Mart 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Haziran 2008 Kilham Lawrence Ocak 1971 PDF Auk Cilt 88 ss 175 176 25 Subat 2009 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 30 Kasim 2011 a b Gonzalez Varo Juan P 2008 PDF Landscape Ecology Cilt 23 ss 79 89 doi 10 1007 s10980 007 9166 7 19 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 30 Kasim 2011 a b Snow amp Perrins 1998 p1398 Nuthatch Family Sittidae a b Matthysen Erik 2003 Nuthatches Perrins Christopher ed Ed Firefly Encyclopedia of Birds Firefly Books ss 536 537 ISBN 1 55297 777 3 KB1 bakim Fazladan yazi editor listesi link a b c d Kieliszewski Jordan Animal Diversity Web University of Michigan Museum of Zoology 2 Kasim 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Haziran 2008 Brown headed Nuthatch Bird Guide Cornell Laboratory of Ornithology 12 Mart 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Haziran 2008 a b Roof Jennifer Dewey Tanya Sitta carolinensis Animal Diversity Web University of Michigan Museum of Zoology 21 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Haziran 2008 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link BTO Birdfacts British Trust for Ornithology 12 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Aralik 2008 Thibault Jean Claude 2006 PDF Ringing amp Migration 23 2 ss 85 88 doi 10 1080 03078698 2006 9674349 12 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 30 Kasim 2011 Ghalambor Cameron K Agustos 2000 Parental investment strategies in two species of nuthatch vary with stage specific predation risk and reproductive effort PDF Animal Behaviour 60 2 ss 263 267 doi 10 1006 anbe 2000 1472 PMID 10973729 26 Mart 2009 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 30 Kasim 2011 Fujita M K Kawakami S Moriguchi amp H Higuchi 2008 Locomotion of the Eurasian nuthatch on vertical and horizontal substrates Journal of Zoology 274 4 ss 357 366 doi 10 1111 j 1469 7998 2007 00395 x KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Albayrak Tamer 2005 PDF Turkish Journal of Zoology Cilt 29 ss 177 181 25 Subat 2009 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 30 Kasim 2011 Robson Craig 2004 A Field Guide to the Birds of Thailand New Holland Press s 204 ISBN 1 84330 921 1 Hardling Roger 1997 PDF The Condor 99 2 ss 526 529 doi 10 2307 1369961 JSTOR 1369961 31 Mayis 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 30 Kasim 2011 Nilsson Jan Ake 1993 A prudent hoarder effects of long term hoarding in the European nuthatch Sitta europaea Behavioral Ecology 4 4 ss 369 373 doi 10 1093 beheco 4 4 369 Sitta Species Search Results BirdLife International 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Haziran 2008 van Langevelde Frank 2000 PDF Ecography 23 5 ss 614 622 doi 10 1034 j 1600 0587 2000 230512 x 24 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 30 Kasim 2011 Thet Zaw Naing 2003 PDF Forktail Cilt 19 ss 57 62 9 Subat 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 30 Kasim 2011 PDF The Travel Foundation 13 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 22 Temmuz 2008