Kökeni Sanskritçe’den gelen İngilizce çorba (soup) kelimesi, ‘iyi beslenme’ anlamı taşır. Yaklaşık 10 bin yıl öncesinde çorba hazırlandığını ve içildiğini gösteren kayıtlar bulunmaktadır. Çinde 2400 yıllık çorba arkeologlar tarafından Şian antik kentinde bulundu. İnsanlığın çorbayla tanışması, MS 3. yüzyıla rastlıyor. []O devrin azizlerinden olan , suya batırıp üstüne tuz serperek yermiş. Bu daha sonraları, karanlık çağlardan itibaren Avrupa'nın beslenme sistemine girecek çorbanın ilk hali olarak karşımıza çıkıyor. Avrupa'da alta ekmek koyup, üstüne su veya etsuyu dökerek yapılan çorba çeşidi bugün Fransızlar'ın ünlü soğan çorbası olarak hala yerini koruyor
Çorba | |
---|---|
Türü | Çorba |
Servis şekli | sıcak veya soğuk |
Wikimedia Commons'ta Çorba ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Çorbanın bugün bildiğimiz halini almasını ise, 'le başlar. 1651 yılında yazdığı adlı kitapta bu konuda devrim yaratan 'den önce, suyun ve etsuyun içinde yüzen ekmek dilimleri yani soplar önemliyken, Varenne suyun kendisini öne çıkarmıştır. Hatta , adlı kitabında, Orta Çağ'da çorbanın içinde sunulan sop adedinin ev sahibinin bonkörlüğü veya cimriliği konusunda belirleyici bir özellik olduğunu anlatır. Hazır çorbanın ilk örnekleri ise 17. ve 18. yüzyıllarda özellikle yolcular tarafından kullanılan cep çorbası şeklinde görülür. Et artıklarından olarak sert yapıştırıcı kıvamında yapılan cep çorbası, senelerce dayanırmış. Parça parça koparılarak kullanılan bu çorba, sıcak suyun içinde eritilirmiş.
İslamiyet öncesi Türklerde Çorba
İslamiyet öncesi Orta Asya’da Türkler, tahıl ürünlerinden umaç(oğmaç, omaç) adı verilen bir tür çorba yaparlardı. Bu çorbanın ana maddesi, genellikle yuvarlak kesilen erişte idi. Ancak bazen bunun içine et konulduğu da olurdu. Orta Asya’dan günümüze kadar gelmiş olan en önemli çorbalardan biri de tarhanadır. Önemli bir besin olarak tüketilen tarhana birkaç şekilde hazırlanırdı. Kışın hazırlanan ve Kurut denen bir çeşidinin içine bir tür peynir, tuz, un ve kurutulmuş et konulurdu.
Osmanlı Mutfağındaki Çorba Çeşitleri
Melceü’t-Tabbâhîn
Basılı ilk yemek kitabı Melceü’t-Tabbâhîn'de çeşitli çorba tarifleri vardır. Bunlar: Nohut Çorbası, Balık Çorbası, Buğdaylı balık çorbası, Tarhana Çorbası, Terbiyeli Ciğer Çorbası, Ekşili Çorba
Ali Eşref Dede'nin Yemek Risalesi
Ali Eşref Dede'nin Yemek Risalesi'de çeşitli çorba tarifleri vardır. Bunlar: Nohut çorbası, Balık Çorbası, Tarhana şorbası (çorbası), Ciğer çorbası
Yeni Usûl Yemek Kitabı
Yeni Usûl Yemek Kitabı da çeşitli çorba tarifleri vardır. Bunlar: Ekşili çorba, Şehriye çorbası, İrmik çorbası, Hünkâri tarhana çorbası, Asma kabağı çorbasıdır.
Mükemmel ve Mufassal Aş Ustası
Mükemmel ve Mufassal Aş Ustası'de çeşitli çorba tarifleri vardır. Bunlar:
Modern çorbası, tavuk çorbası, , sebze çorbası, teke çorbası, Sent cermen çorbası, soğan ezmesi çorbası, Alabritanya çorbası, makarnalı çorbası, irmik çorbası, sebze ezmesi çorbası, lahana çorbası, yumurtalı buyon çorba, tapyokalı çorba, domatesli pirinç çorbası, şalgam ezmesi çorbası, tavuk ezmesi çorbası, sebze ezmesi çorbası, mantar ezmesi çorbası, ararotlu çorba, kestane ezmesi çorbası, ekmekli çorba, karnabahar çorbası, av ezmesi çorbası, tavuk farsalı buyon çorbası, avcı çorbası, kuzu kulağı çorbası, düğün çorbası, ğiğer nevi, ciğer çorbası, işkembe çorbası, şaʻriyye çorbaları, kulak çorbası, mercimek çorbası, tarhana çorbası, pirinç çorbası ve bulgur çorbasıdır.
Türk Mutfağındaki Çorba Çeşitleri
- Acı çorba
- Arabaşı çorbası
- Arpacık çorbası
- Ayranlı yarma çorbası
- Baklalı yarma çorba
- Buğday çorbası
- Bulamaç çorbası
- Bulgur çorbası
- Çatal çorba
- Dil-paça çorbası
- Düğ çorbası / düğürcük aşı
- Düğün çorbası
- Ecevit çorbası
- Ekmek çorbası
- Ekşili çorba
- Ezogelin çorbası
- Gebol çorbası
- Gemici çorbası
- Girar çorbası
- Golva çorbası
- Hamur çorbası
- Helle çorbası
- Hörre aşı çorbası
- İnce bulgur haşılı
- İrinti çorbası
- İşkembe çorbası
- Kabaklı çorba
- Kara aş çorbası / buğday çorbası
- Kara lahana / pancar çorbası
- Kavurmalı çorba
- Kavut çorbası
- Kelle paça çorbası
- Kesme çorba
- Kızılcık çorbası
- Lepe çorbası
- Lor çorbası
- Malak çorbası
- Mercimek / malhıta çorbası
- Mercimekli erişte çorbası
- Mercimek herlesi / toplu çorba
- Mısır çorbası
- Miyane / un çorbası / kavurma herlesi
- Onbeş çorbası
- Ölemez çorbası
- Pancar çorbası
- Pirinç çorbası
- Puşruk çorbası
- Sakala çarpan
- Soğanlı çorba
- Sulu pilav
- Süt çorbası
- Sütlü / pirinç çorbası
- Sütlü bulamaç
- Sütlü gendime çorbası
- Sütlü göce çorbası
- Sütlü yarma çorbası
- Şehriye çorbası
- Tandır çorbası
- Tarhana
- Toğa çorbası
- Turşu / fasulye çorbası
- Ufalamaç çorbası
- Uğmaç / ovmaç çorbası
- Ürün çorbası
- Yağlaş
- Yayla çorbası
- Yeşil mercimek çorbası
- Yoğurt / yoğurtlu çorba
- Yoğurtlu mantı çorbası
- Yoğurtlu taze fasulye çorbası
Bulgur çorbaları
- Düğürcük çorbası; Düğürcük bulgurun incesine verilen isimdir. Sabah çorbası olarak da bilinir. Bu çorba soğan ve domates salçası tereyağında kavrulduktan sonra ilave edilen sıcak suya bulgur katılarak yapılır.
Bulgur çorbası ikram edilirken peynirli dürümde bulundurulur. Dürümde çömlek peyniri kullanılır.
- ; yarmadan yapılır. Yaz aylarında çorbalık yarma hazırlanır. Daha çok soğuk içilmesi tercih edilir. Koyu ayran kıvamında hazırlanan yoğurda haşlanmış yarma, tuz ve taze nane ilavesiyle servis edilir.
Köfteli çorbalar
Dünyanın birçok yerinde yapılan, içine köfte konularak hazırlanan çorbalardır. Anadolu'da köfte kullanılarak hazırlanan birçok çorba çeşidi vardır. Malzeme olarak bulgur veya pirinçle hazırlanan köfteler yanında çorbanın çeşidine göre çeşitli sebzeler, yoğurt, baklagiller, çeşitli baharatlar, şehriye ve hamur kullanılır.
- Bulgaristan'da yapılan köfteli çorba
- Almanya'da yapılan bir çeşit köfteli çorba
- Endonezya'da yapılan bir çeşit köfteli çorba
- Almondigas
- Filipinler'de yapılan bir çeşit köfteli çorba
Mantar çorbaları
Kaynakça
- ^ . 20 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2014.
- ^ . 22 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2013.
- ^ (PDF). 28 Eylül 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2014.
- ^ "MELCEÜ'T- TABBÂHÎN" (PDF). 3 Kasım 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 2 Nisan 2022.
- ^ "Türk Mutfağının İkinci Yazılı Eseri: Ali Eşref Dedenin Yemek Risalesi". 11 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Şubat 2022.
- ^ Çapacı, Kazım. "Yeni Usûl Yemek Kitabı". 30 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Şubat 2022.
- ^ "Mükemmel ve Mufassal Aş Ustası (Metin-Sözlük)" (PDF). 5 Şubat 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 5 Şubat 2022.
- ^ "Türk Mutfağı'nda Kahvaltıda Tüketilen Çorbalar ve İllere Göre Dağılımı". Selçuk Ün. Sos. Bil. Ens. Der. 2018; (39): 56-66 Gastronomi ve Mutfak Sanatları / Derleme. 23 Mart 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mayıs 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kokeni Sanskritce den gelen Ingilizce corba soup kelimesi iyi beslenme anlami tasir Yaklasik 10 bin yil oncesinde corba hazirlandigini ve icildigini gosteren kayitlar bulunmaktadir Cinde 2400 yillik corba arkeologlar tarafindan Sian antik kentinde bulundu Insanligin corbayla tanismasi MS 3 yuzyila rastliyor kaynak belirtilmeli O devrin azizlerinden olan suya batirip ustune tuz serperek yermis Bu daha sonralari karanlik caglardan itibaren Avrupa nin beslenme sistemine girecek corbanin ilk hali olarak karsimiza cikiyor Avrupa da alta ekmek koyup ustune su veya etsuyu dokerek yapilan corba cesidi bugun Fransizlar in unlu sogan corbasi olarak hala yerini koruyorCorbaTuruCorbaServis seklisicak veya sogukWikimedia Commons ta Corba ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Arabasi corbasi Corbanin bugun bildigimiz halini almasini ise le baslar 1651 yilinda yazdigi adli kitapta bu konuda devrim yaratan den once suyun ve etsuyun icinde yuzen ekmek dilimleri yani soplar onemliyken Varenne suyun kendisini one cikarmistir Hatta adli kitabinda Orta Cag da corbanin icinde sunulan sop adedinin ev sahibinin bonkorlugu veya cimriligi konusunda belirleyici bir ozellik oldugunu anlatir Hazir corbanin ilk ornekleri ise 17 ve 18 yuzyillarda ozellikle yolcular tarafindan kullanilan cep corbasi seklinde gorulur Et artiklarindan olarak sert yapistirici kivaminda yapilan cep corbasi senelerce dayanirmis Parca parca koparilarak kullanilan bu corba sicak suyun icinde eritilirmis Islamiyet oncesi Turklerde CorbaIslamiyet oncesi Orta Asya da Turkler tahil urunlerinden umac ogmac omac adi verilen bir tur corba yaparlardi Bu corbanin ana maddesi genellikle yuvarlak kesilen eriste idi Ancak bazen bunun icine et konuldugu da olurdu Orta Asya dan gunumuze kadar gelmis olan en onemli corbalardan biri de tarhanadir Onemli bir besin olarak tuketilen tarhana birkac sekilde hazirlanirdi Kisin hazirlanan ve Kurut denen bir cesidinin icine bir tur peynir tuz un ve kurutulmus et konulurdu Osmanli Mutfagindaki Corba CesitleriMelceu t Tabbahin Basili ilk yemek kitabi Melceu t Tabbahin de cesitli corba tarifleri vardir Bunlar Nohut Corbasi Balik Corbasi Bugdayli balik corbasi Tarhana Corbasi Terbiyeli Ciger Corbasi Eksili Corba Ali Esref Dede nin Yemek Risalesi Ali Esref Dede nin Yemek Risalesi de cesitli corba tarifleri vardir Bunlar Nohut corbasi Balik Corbasi Tarhana sorbasi corbasi Ciger corbasi Yeni Usul Yemek Kitabi Yeni Usul Yemek Kitabi da cesitli corba tarifleri vardir Bunlar Eksili corba Sehriye corbasi Irmik corbasi Hunkari tarhana corbasi Asma kabagi corbasidir Mukemmel ve Mufassal As Ustasi Mukemmel ve Mufassal As Ustasi de cesitli corba tarifleri vardir Bunlar Modern corbasi tavuk corbasi sebze corbasi teke corbasi Sent cermen corbasi sogan ezmesi corbasi Alabritanya corbasi makarnali corbasi irmik corbasi sebze ezmesi corbasi lahana corbasi yumurtali buyon corba tapyokali corba domatesli pirinc corbasi salgam ezmesi corbasi tavuk ezmesi corbasi sebze ezmesi corbasi mantar ezmesi corbasi ararotlu corba kestane ezmesi corbasi ekmekli corba karnabahar corbasi av ezmesi corbasi tavuk farsali buyon corbasi avci corbasi kuzu kulagi corbasi dugun corbasi giger nevi ciger corbasi iskembe corbasi saʻriyye corbalari kulak corbasi mercimek corbasi tarhana corbasi pirinc corbasi ve bulgur corbasidir Turk Mutfagindaki Corba CesitleriAci corba Arabasi corbasi Arpacik corbasi Ayranli yarma corbasi Baklali yarma corba Bugday corbasi Bulamac corbasi Bulgur corbasi Catal corba Dil paca corbasi Dug corbasi dugurcuk asi Dugun corbasi Ecevit corbasi Ekmek corbasi Eksili corba Ezogelin corbasi Gebol corbasi Gemici corbasi Girar corbasi Golva corbasi Hamur corbasi Helle corbasi Horre asi corbasi Ince bulgur hasili Irinti corbasi Iskembe corbasi Kabakli corba Kara as corbasi bugday corbasi Kara lahana pancar corbasi Kavurmali corba Kavut corbasi Kelle paca corbasi Kesme corba Kizilcik corbasi Lepe corbasi Lor corbasi Malak corbasi Mercimek malhita corbasi Mercimekli eriste corbasi Mercimek herlesi toplu corba Misir corbasi Miyane un corbasi kavurma herlesi Onbes corbasi Olemez corbasi Pancar corbasi Pirinc corbasi Pusruk corbasi Sakala carpan Soganli corba Sulu pilav Sut corbasi Sutlu pirinc corbasi Sutlu bulamac Sutlu gendime corbasi Sutlu goce corbasi Sutlu yarma corbasi Sehriye corbasi Tandir corbasi Tarhana Toga corbasi Tursu fasulye corbasi Ufalamac corbasi Ugmac ovmac corbasi Urun corbasi Yaglas Yayla corbasi Yesil mercimek corbasi Yogurt yogurtlu corba Yogurtlu manti corbasi Yogurtlu taze fasulye corbasiBulgur corbalariDugurcuk corbasi Dugurcuk bulgurun incesine verilen isimdir Sabah corbasi olarak da bilinir Bu corba sogan ve domates salcasi tereyaginda kavrulduktan sonra ilave edilen sicak suya bulgur katilarak yapilir Bulgur corbasi ikram edilirken peynirli durumde bulundurulur Durumde comlek peyniri kullanilir yarmadan yapilir Yaz aylarinda corbalik yarma hazirlanir Daha cok soguk icilmesi tercih edilir Koyu ayran kivaminda hazirlanan yogurda haslanmis yarma tuz ve taze nane ilavesiyle servis edilir Kofteli corbalarDunyanin bircok yerinde yapilan icine kofte konularak hazirlanan corbalardir Anadolu da kofte kullanilarak hazirlanan bircok corba cesidi vardir Malzeme olarak bulgur veya pirincle hazirlanan kofteler yaninda corbanin cesidine gore cesitli sebzeler yogurt baklagiller cesitli baharatlar sehriye ve hamur kullanilir Bulgaristan da yapilan kofteli corba Almanya da yapilan bir cesit kofteli corba Endonezya da yapilan bir cesit kofteli corba Almondigas Filipinler de yapilan bir cesit kofteli corbaMantar corbalariKaynakca 20 Haziran 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2014 22 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Temmuz 2013 PDF 28 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2014 MELCEU T TABBAHIN PDF 3 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 2 Nisan 2022 Turk Mutfaginin Ikinci Yazili Eseri Ali Esref Dedenin Yemek Risalesi 11 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Subat 2022 Capaci Kazim Yeni Usul Yemek Kitabi 30 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Subat 2022 Mukemmel ve Mufassal As Ustasi Metin Sozluk PDF 5 Subat 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 5 Subat 2022 Turk Mutfagi nda Kahvaltida Tuketilen Corbalar ve Illere Gore Dagilimi Selcuk Un Sos Bil Ens Der 2018 39 56 66 Gastronomi ve Mutfak Sanatlari Derleme 23 Mart 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mayis 2022