Kebap, mangalda meşe kömüründe veya odun fırınında, ayrıca günümüzde fırınlarda da pişirilerek yenen et yemeklerine verilen isimdir. Doğrudan doğruya ateşin üzerinde tutularak ya da bir kap içinde susuz olarak pişirilir.
Bu yemeklerin çoğu ızgarada pişirilmiş olsa da, tas kebabı gibi sulu yemeklere de kebap denir. Böyle yemekleri yapan lokantalara kebapçı denir. Et olarak çoğunlukla koyun veya dana eti kullanılır.
Tarihi
Orta Doğu'da Homininilerin ateşle et pişirmelerinin tarihi 790.000 yıl öncesine, tarihöncesi ocakların, toprak fırınların ve yanmış hayvan kemiklerinin Orta Doğu ve Avrupa'daki geçmişi ise 250.000 yıl öncesine dayanmaktadır.Girit uygarlığının Akrotiri şehrinde bulunan demir altlıklar (fırın için) ise en az MÖ 17. yüzyıla tarihlenmektedir.Homeros, İlyada adlı eserinde şişe (ὀβελός) geçirilmiş kavrulmuş et parçalarından bahsetmektedir. Antik Hindistan'da yazılmış Mahabharatada ise şişe geçirilmiş kavrulmuş büyük et parçalarından bahsedilmektedir.
10. yüzyılda İbn Sayyar al-Warraq tarafından yazılmış, Mezopotamya, Fars ve Arap mutfağındaki çoğu yemekten kısaca bahseden Kitab al-Tabikh adlı yemek kitabında tavada kızartılmış veya ateşin üstünde ızgara yapılmış kebap tarifleri yer almaktadır. Ayrıca şişe geçirilmiş küçük et parçalarının Orta Doğu'da köklü bir tarihi vardır. Avrupa'da ise daha fazla ormanlık alan olmasından dolayı ete ulaşım daha kolaydı ve etler daha büyük parçalar halinde kesiliyordu. Bu bölgelere ek olarak Güney Amerika'da da Asya ve Avrupa etkileşimi olmadan uzun zaman önce bile şişe geçirilmiş et yemekleri yenmekteydi. Anticucho bu yemeklerden biridir.
Kebab kelimesi İngilizcede şiş üzerinde pişirilen her türlü küçük et parçasını tanımlamak için kullanılsa da, kebep kelimesi günümüzde en çok İran ve Türkiye'nin bulunduğu bölgelerde Orta Çağ'da ortaya çıkan çeşitli et yemekleri ile ilişkilendirilir. Kebabın Orta Doğu gibi yerlerde çok eski bir tarihi olsa bile, Türkler tarafından yaygın hale getirilmiştir. Türk usulü kebap şiş üzerinde yapılabildiği gibi, güveç, köfte ve diğer formlarda da olabilir. Kebap mutfağı dünyaya Müslümanlık etkisiyle paralel olarak yayılmıştır. Faslı gezgin İbn Battuta'ya göre, Delhi Sultanlığı'nın (1206-1526) kraliyet evlerinde kebap tüketilmekteydi. Hatta ülke halkı kebabı kahvaltıda naan ekmeği ile beraber tüketmekteydi. Günümüzde Güney Asya'da yapılan kebaplar bölgenin yöresel mutfağıyla harmanlamıştır.
Etimoloji
Dilci Sevan Nişanyan'a göre Türkçeye kebap Arapça "pişmiş, kızarmış et" anlamına gelen kabāb sözcüğünden gelmiştir. Türkçede bilinen ilk yazılı kullanımı 14. yüzyılda,Kyssa-i Yusuf (Yusuf'un hikâyesi) eserinde Arapça haliyle görülmüştür. Nişanyan'a göre kelime "kızartmak/yakmak" anlamına gelen eski Akadca "kabābu" ve Aramice "kbabā/כבבא" kelimelerinden gelmiştir. Buna karşılık yemek tarihçisi 'ın iddiası ise Arapça ve Türkçeye Farsça kabab kelimesinden, oraya da Aramiceden geldiği yolundadır.
Tevrat'ta mabet sunumlarının kabbaba edilmemesi (yakılmamaları) buyurulmaktadır. Bu da kelimenin daha da eski semitik, hatta Sümerce veya Çad dilleri gibi tarih öncesi Proto-Afroasyatik bir dilden gelmiş olabildiğine işaret eder: *kab-, yakmak veya kızartmak.
Osmanlı Mutfağındaki Kebap Çeşitleri
Osmanlı Mutfağında orman kebabı, çoban kebabı, çömlek kebabı, çevirme kebap, Hacı Osman kebabı, süt kebabı, şiş kebabı, tas kebabı, kuşbaşı kebap, kuyu kebabı, kırma kebap, külbastı kebap, muhzır kebabı gibi kebaplar kebap sınıfından sayılmıştır. Bu kebapların tariflerine, basılı ilk yemek kitabı olan Melceü’t-Tabbâhîn (Aşçıların sığınağı) adlı yemek kitabında da rastlanır.Mükemmel ve Mufassal Aş Ustası adlı yemek kitabında kaytan kebabı, koyun kebabı, İzmir kebabı, yufkalı kebap, pideli kebap, yoğurtlu kebap tarifleri verilmiştir.Ev kadını yemek kitabında sırasıyla kaz palazı kebabı, karaca, geyik ve yaban keçisi kebapları, tavuk kebabı, piliç kebabı, ördek palazı kebabı, hindi palazı şiş kebabı, mazruf kebabı, kokoreç, patlıcanlı bıldırcın kebabı, kaytan kebabı, koyun kebabı, İzmir kebabı, orman kebabı, yufkalı kebabı, çarşı kebabı, yoğurtlu kebap, palamut, torik, alt parmak ve kılıç balıkları kebapları tarifleri verilmiştir.
Geleneksel Türk Mutfağındaki Kebap Çeşitleri
Kaynakça
- ^ Goren-Inbar, Naama; Alperson, Nira; Kislev, Mordechai E.; Simchoni, Orit; Melamed, Yoel; Ben-Nun, Adi; Werker, Ella (30 Nisan 2004). "Evidence of Hominin Control of Fire at Gesher Benot Ya'aqov, Israel". Science. 304 (5671). ss. 725-727. doi:10.1126/science.1095443. (PMID) 15118160.
- ^ Pennisi, Elizabeth (26 Mart 1999). "Did Cooked Tubers Spur the Evolution of Big Brains?". Science. 283 (5410). ss. 2004-2005. doi:10.1126/science.283.5410.2004. (PMID) 10206901.
- ^ Thermou, Maria (4 Şubat 2011). [Christos Doumas: The prehistoric souvlaki of Santorini]. Το Βημα (To Vima) (Yunanca). 10 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2020. (picture 2 of 7)
- ^ Homer, "Iliad" 1.465 11 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., on Perseus Digital Library
- ^ Ancient Wine, Patrick E. McGovern
- ^ Wright, Clifford A. (1999). A Mediterranean Feast. New York: William Morrow. pp. 333.
- ^ Achaya, K. T. (1994). Indian food: a historical companion. Oxford University Press. ss. 54, 90. 1 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Mart 2020 – Google Books vasıtasıyla.
- ^ "Kebabs: Different spice combinations can help create a relishing dish - The Economic Times on Mobile". 4 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2020.
- ^ Nasrallah, Nawal (2007). Annals of the caliphs' kitchens: Ibn Sayyār al-Warrāq's tenth-century Baghdadi cookbook. Brill. s. 40. ISBN .
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;Zubaida 2010
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ a b (2010). Encyclopedia of Jewish Food. Houghton Mifflin Harcourt. ISBN .
- ^ Davidson, Alan (2014). Jaine, Tom (Ed.). The Oxford Companion to Food. Oxford: Oxford University Press. s. 442. ISBN – Google Books vasıtasıyla.
- ^ Achaya, K. T. (1998). A Historical Dictionary of Indian Food. Delhi: Oxford University Press. ss. 115.
- ^ . 22 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2020.
- ^ ; Olga V. Stolbova (1995). Hamito-Semitic Etymological Dictionary: Materials for a Reconstruction. . ss. 307. ISBN .
- ^ Sarı, İbrahim (15 Eylül 2018). TÜRKLERDE YEMEK KÜLTÜRÜ. noktaekitap. 15 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Temmuz 2021.
- ^ "Mükemmel ve Mufassal Aş Ustası (Metin-Sözlük)" (PDF). PALET YAYINLARI.[]
- ^ Kapsal, Simge (1 Eylül 2022). XIX. yüzyıl Osmanlı İmparatorluğu'nda yemek kültürünün değişimi (masterThesis tez). Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi. 13 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ocak 2024.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kebap mangalda mese komurunde veya odun firininda ayrica gunumuzde firinlarda da pisirilerek yenen et yemeklerine verilen isimdir Dogrudan dogruya atesin uzerinde tutularak ya da bir kap icinde susuz olarak pisirilir Lule kebabiDoner kebabi Bu yemeklerin cogu izgarada pisirilmis olsa da tas kebabi gibi sulu yemeklere de kebap denir Boyle yemekleri yapan lokantalara kebapci denir Et olarak cogunlukla koyun veya dana eti kullanilir TarihiOrta Dogu da Homininilerin atesle et pisirmelerinin tarihi 790 000 yil oncesine tarihoncesi ocaklarin toprak firinlarin ve yanmis hayvan kemiklerinin Orta Dogu ve Avrupa daki gecmisi ise 250 000 yil oncesine dayanmaktadir Girit uygarliginin Akrotiri sehrinde bulunan demir altliklar firin icin ise en az MO 17 yuzyila tarihlenmektedir Homeros Ilyada adli eserinde sise ὀbelos gecirilmis kavrulmus et parcalarindan bahsetmektedir Antik Hindistan da yazilmis Mahabharatada ise sise gecirilmis kavrulmus buyuk et parcalarindan bahsedilmektedir 10 yuzyilda Ibn Sayyar al Warraq tarafindan yazilmis Mezopotamya Fars ve Arap mutfagindaki cogu yemekten kisaca bahseden Kitab al Tabikh adli yemek kitabinda tavada kizartilmis veya atesin ustunde izgara yapilmis kebap tarifleri yer almaktadir Ayrica sise gecirilmis kucuk et parcalarinin Orta Dogu da koklu bir tarihi vardir Avrupa da ise daha fazla ormanlik alan olmasindan dolayi ete ulasim daha kolaydi ve etler daha buyuk parcalar halinde kesiliyordu Bu bolgelere ek olarak Guney Amerika da da Asya ve Avrupa etkilesimi olmadan uzun zaman once bile sise gecirilmis et yemekleri yenmekteydi Anticucho bu yemeklerden biridir Kebab kelimesi Ingilizcede sis uzerinde pisirilen her turlu kucuk et parcasini tanimlamak icin kullanilsa da kebep kelimesi gunumuzde en cok Iran ve Turkiye nin bulundugu bolgelerde Orta Cag da ortaya cikan cesitli et yemekleri ile iliskilendirilir Kebabin Orta Dogu gibi yerlerde cok eski bir tarihi olsa bile Turkler tarafindan yaygin hale getirilmistir Turk usulu kebap sis uzerinde yapilabildigi gibi guvec kofte ve diger formlarda da olabilir Kebap mutfagi dunyaya Muslumanlik etkisiyle paralel olarak yayilmistir Fasli gezgin Ibn Battuta ya gore Delhi Sultanligi nin 1206 1526 kraliyet evlerinde kebap tuketilmekteydi Hatta ulke halki kebabi kahvaltida naan ekmegi ile beraber tuketmekteydi Gunumuzde Guney Asya da yapilan kebaplar bolgenin yoresel mutfagiyla harmanlamistir EtimolojiDilci Sevan Nisanyan a gore Turkceye kebap Arapca pismis kizarmis et anlamina gelen kabab sozcugunden gelmistir Turkcede bilinen ilk yazili kullanimi 14 yuzyilda Kyssa i Yusuf Yusuf un hikayesi eserinde Arapca haliyle gorulmustur Nisanyan a gore kelime kizartmak yakmak anlamina gelen eski Akadca kababu ve Aramice kbaba כבבא kelimelerinden gelmistir Buna karsilik yemek tarihcisi in iddiasi ise Arapca ve Turkceye Farsca kabab kelimesinden oraya da Aramiceden geldigi yolundadir Tevrat ta mabet sunumlarinin kabbaba edilmemesi yakilmamalari buyurulmaktadir Bu da kelimenin daha da eski semitik hatta Sumerce veya Cad dilleri gibi tarih oncesi Proto Afroasyatik bir dilden gelmis olabildigine isaret eder kab yakmak veya kizartmak Osmanli Mutfagindaki Kebap CesitleriOsmanli Mutfaginda orman kebabi coban kebabi comlek kebabi cevirme kebap Haci Osman kebabi sut kebabi sis kebabi tas kebabi kusbasi kebap kuyu kebabi kirma kebap kulbasti kebap muhzir kebabi gibi kebaplar kebap sinifindan sayilmistir Bu kebaplarin tariflerine basili ilk yemek kitabi olan Melceu t Tabbahin Ascilarin siginagi adli yemek kitabinda da rastlanir Mukemmel ve Mufassal As Ustasi adli yemek kitabinda kaytan kebabi koyun kebabi Izmir kebabi yufkali kebap pideli kebap yogurtlu kebap tarifleri verilmistir Ev kadini yemek kitabinda sirasiyla kaz palazi kebabi karaca geyik ve yaban kecisi kebaplari tavuk kebabi pilic kebabi ordek palazi kebabi hindi palazi sis kebabi mazruf kebabi kokorec patlicanli bildircin kebabi kaytan kebabi koyun kebabi Izmir kebabi orman kebabi yufkali kebabi carsi kebabi yogurtlu kebap palamut torik alt parmak ve kilic baliklari kebaplari tarifleri verilmistir Geleneksel Turk Mutfagindaki Kebap CesitleriAdana kebabi Beyti Kebabi Cag Kebabi Ciger kebabi Cokertme Kebabi Doner Kebabi Iskender Kebabi Kazan Kebabi Kagit kebabi Kilis kebabi Kuyu kebabi Patlican Kebabi Simit kebabi Seftali Kebabi Sis Kebabi Tandir Kebabi Tavuk doner Testi kebabi Tokat Kebabi Urfa KebabiKaynakca Goren Inbar Naama Alperson Nira Kislev Mordechai E Simchoni Orit Melamed Yoel Ben Nun Adi Werker Ella 30 Nisan 2004 Evidence of Hominin Control of Fire at Gesher Benot Ya aqov Israel Science 304 5671 ss 725 727 doi 10 1126 science 1095443 PMID 15118160 Pennisi Elizabeth 26 Mart 1999 Did Cooked Tubers Spur the Evolution of Big Brains Science 283 5410 ss 2004 2005 doi 10 1126 science 283 5410 2004 PMID 10206901 Thermou Maria 4 Subat 2011 Christos Doumas The prehistoric souvlaki of Santorini To Bhma To Vima Yunanca 10 Subat 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Subat 2020 picture 2 of 7 Homer Iliad 1 465 11 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde on Perseus Digital Library Ancient Wine Patrick E McGovern Wright Clifford A 1999 A Mediterranean Feast New York William Morrow pp 333 Achaya K T 1994 Indian food a historical companion Oxford University Press ss 54 90 1 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Mart 2020 Google Books vasitasiyla Kebabs Different spice combinations can help create a relishing dish The Economic Times on Mobile 4 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Mart 2020 Nasrallah Nawal 2007 Annals of the caliphs kitchens Ibn Sayyar al Warraq s tenth century Baghdadi cookbook Brill s 40 ISBN 9789047423058 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Zubaida 2010 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme a b 2010 Encyclopedia of Jewish Food Houghton Mifflin Harcourt ISBN 978 0 544 18631 6 Davidson Alan 2014 Jaine Tom Ed The Oxford Companion to Food Oxford Oxford University Press s 442 ISBN 9780191040726 Google Books vasitasiyla Achaya K T 1998 A Historical Dictionary of Indian Food Delhi Oxford University Press ss 115 22 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Ocak 2020 Olga V Stolbova 1995 Hamito Semitic Etymological Dictionary Materials for a Reconstruction ss 307 ISBN 978 9004100510 Sari Ibrahim 15 Eylul 2018 TURKLERDE YEMEK KULTURU noktaekitap 15 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Temmuz 2021 Mukemmel ve Mufassal As Ustasi Metin Sozluk PDF PALET YAYINLARI olu kirik baglanti Kapsal Simge 1 Eylul 2022 XIX yuzyil Osmanli Imparatorlugu nda yemek kulturunun degisimi masterThesis tez Nevsehir Haci Bektas Veli Universitesi 13 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ocak 2024