Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı (AGİT), (İngilizce: Organization for Security and Co-operation in Europe, OSCE) Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Konferansı adı altında 1970'li yılların başında, Soğuk Savaş koşullarındaki Avrupa'nın bölünmüşlüğüne son verilmesi, güvenlik ve istikrarın sağlanması ve katılan devletler arasında bu amaca yönelik iş birliğinin geliştirilmesi düşüncesiyle kurulmuş teşkilattır.
Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı Organization for Security and Co-operation in Europe | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Bayrak  Logo | |||||||||||
 | |||||||||||
| Sekreterya |  Viyana, Avusturya | ||||||||||
| Resmî dil(ler) | İngilizce, Fransızca, Almanca, İtalyanca, Rusça, İspanyolca | ||||||||||
| Tür | Devletler arası organizasyon | ||||||||||
| Üyelik | 57 üye ülke 11 iş birliği ortağı | ||||||||||
| Liderler | |||||||||||
| |||||||||||
| Tarihçe | |||||||||||
| |||||||||||
| Yüzölçümü | |||||||||||
• Toplam | 50.119,801 km2 | ||||||||||
| Nüfus | |||||||||||
• 2020 tahminî | 1.3 milyar | ||||||||||
| GSYİH (nominal) | 2018 tahminî | ||||||||||
• Toplam | US$ 45 trilyon | ||||||||||
• Kişi başına | US$ 35.000 | ||||||||||
Resmî site osce.org | |||||||||||
AGİT’in görevi Doğu ve Batı arasında çok taraflı bir müzakere ve diyalog forumu olarak belirlenmiştir. 1975'ten 1990'a kadar AGİT, yeni yükümlülüklerin ele alındığı ve uygulamaların gözden geçirildiği bir dizi konferans ve toplantılar şeklinde devam etmiştir. 1990 yılında yapılan Soğuk Savaş sonrası dönemde ortaya çıkan tehlikeleri karşılamayı amaçlayan bir kurumsallaşmanın başlangıcını işaret etmiştir.
Avrupa’da güvenlik ve istikrar, 1950’lerin ortasından itibaren Doğu Bloku tarafından ortaya atılan bir fikirdir. Almanya’nın bölünmüşlüğü ve Berlin sorunu soğuk savaş döneminde Avrupa’nın sınırlarını yasallaştırma girişimine neden olmuştur.
Bu çerçevede 1955’lerde Varşova Paktı tarafından yapılan Avrupa güvenliği anlaşma önerisi Batılılar tarafından kabul edilmemiştir. Doğu Blokunun bu yöndeki önerileri 1970'lerin başında ABD ile SSCB arasında imzalanan SALT 1 Antlaşması ve Batı Almanya’nın, Polonya ve Çekoslovakya ile olan Doğu sınırlarını tanıması ve Doğu Almanya ile ilişkiye girmeyi kabul etmesi sonucu meydana gelen yumuşama ortamı ile değer kazanmaya başlamıştır. Bu koşullarda Batı Avrupa güvenliği konusunda görüşmelere girişmeyi kabul etmiştir. Avrupa Güvenlik ve İş birliği Konferansı, 15 Ocak 1973 tarihinde Helsinki’de çalışmalarına başlamıştır. İki yılı aşkın bir süre devam eden konferans 1 Ağustos 1975'te Helsinki Nihai Senedi’nin 33 Avrupa ülkesi ile ABD ve Kanada tarafından Devlet ve Hükûmet Başkanları düzeyinde imzalanmasıyla sonuçlanmıştır.
Helsinki Nihai Senedi Temel İlkeleri
35 imzacı devlet arasındaki ilişkilere rehberlik edecek 10 temel ilke ortaya konmuştur. Bunlar:
- Egemen eşitlik ve egemenliğe saygı,
- Kuvvet kullanmaktan veya kuvvet kullanma tehdidinden kaçınma,
- Sınırların ihlâl edilmezliği,
- Devletlerin toprak bütünlüğünün korunması,
- Anlaşmazlıkların barışçıl yollardan çözümü,
- İçişlerine karışmama,
- İnsan hakları ve temel özgürlüklere saygı,
- Halkların eşit haklardan ve kendi kaderlerini tayin hakkından yararlanması,
- Devletler arasında iş birliği,
- Uluslararası hukuktan doğan yükümlülüklerin iyi niyetle yerine getirilmesi.
AGİT’in temelini oluşturan Helsinki Nihai Senedi’nde; katılımcı devletlerin karşılıklı ilişkilerinde izleyecekleri temel ilkelerdir. Bunların başında devletlerin egemen eşitliği, sınırların dokunulmazlığı, içişlerine karışmama, toprak bütünlüğüne ve insan haklarına ve temel özgürlüklere saygı yer almaktadır. İnsan hakları ve temel özgürlüklere saygının, güvenliğinde bir unsuru haline getirilmesi, Sovyetler Birliği’nin ve komünist sistemin çözülmesinde etkili bir araç olmuştur.
Helsinki Nihai Senedi üç temel bölüme ayrılmıştır:
- Avrupa güvenliği ile ilgili sorunlar
- Çevre, teknoloji, bilim ve ekonomi alanlarında iş birliği
- İnsan haklarının geliştirilmesi
Nihai Sened, siyasi diyaloğu sürdürmek, iş birliğini geliştirmek için yeni standart ve normlar koyacak AGİT andlaşmalarının uygulanmasını gözden geçirecek düzenli olarak izleme toplantıları düzenlenmesini de karara bağlamıştır. İzleme toplantıları Belgrad, Madrid ve Viyana'da yapılmıştır. Bu toplantılara katılan devletler, insan hakları ve devletler arasında güveni artırıcı önlemler konusunda yeni yükümlülükleri kabul etmişlerdir. Bu toplantılara ilave olarak demokratik kurumlar, insan hakları, sorunların barışçıl çözümü, çevre, medya, bilim, kültür ve ekonomik iş birliği gibi spesifik konularda uzmanlar toplantısı gerçekleştirilmiştir.
Helsinki toplantısından sonra AGİT diplomatik bir konferans olmaktan ileri gitmemiştir. Bu konferansı esnek tutabilmek için daimi bir yapılanmaya gidilmemiş, 1989-1990 yıllarında devletler, AGİT organlarının oluşturulması gerektiği üzerinde anlaşmışlardır.
1970-1980 yılları arasında AGİT’in en büyük avantajı sorunlara kapsamlı yaklaşma yeteneği olmuştur. AGİT insan hakları ile genel güvenlik ve iş birliği arasındaki bağa önem vermiştir. Bu nedenle AGİT kendi vatandaşlarının temel özgürlüklerini sistematik olarak ihlâl eden devleti uluslararası alanda güvenilemeyen ve hatta diğer ülkelerinin güvenliklerine potansiyel bir tehdit olarak değerlendirmiştir.
Nihai Senet “sosyalist” sistemi ortadan kaldırıcı sihirli bir formül taşımamaktadır. AGİT kompleks ve kapsamlı bir sürecin bir unsuru olarak görülmüştür. AGİT’in sağladığı gelişmeler değişen gerçekliğin bir sonucudur. AGİT Varşova Paktı ülkelerinde yaşanan demokratik değişikliklere moral desteği ve siyasi bir platform sağlamıştır. Nihai Senet, uluslararası hukuk açısından bağlayıcı bir belge olarak görülmemekte, siyasi bağlayıcılığı bulunduğu ileri sürülmektedir. AGİT’in Nihai Senet’te ifadesini bulan, güvenlik, insani boyut ve ekonomik konulardan ilk ikisi büyük bir gelişme göstermiştir.
AGİT'e taraf devletler arasında itimadın geliştirilmesi ve askerî faaliyetlerde şeffaflığın sağlanması ve böylece askerî çatışma tehlikesinin giderilmesi düşüncesiyle kabul edilen güven ve güvenlik artırıcı önlemler Nihai Senet'te yer almış ve bunlar daha sonra Avrupa Silahsızlanma Konferansı (1986) ve Güven ve Güvenlik Artırıcı önlemler müzakerelerinin temelini oluşturmuştur. Bu sürecin en önemli sonucu Avrupa’da Konvansiyonel Silahlı Kuvvetler Andlaşması’nın imzalanmasıdır.
II. Dünya Savaşı'ndan sonra Avrupa'da meydana gelen bloklaşmanın koşullarında başlatılan AGİT süreci, 1975 yılından soğuk savaş bitimine kadar Doğu-Batı ilişkilerinin en önemli forumu haline gelmiştir. AGİT süreci bu dönemde Doğu ile Batı arasında bir ölçüde sürtüşme ve çatışma forumu niteliğinde cereyan ederken, Sovyetler Birliği'nin dağılması ve Doğu Avrupa'daki demokratikleşme hareketlerinin başladığı 1989'dan itibaren farklı bir niteliğe bürünmüştür. Bu tarihten sonra AGİT toplantılarında, çatışma ve sürtüşmelerin yerini önemli ölçüde iş birliği ve diyalog almıştır.
AGİT geleneksel bloklararası siyasetin geride kalmaya başlamasıyla ortaya çıkan geçiş dönemine uygun, geniş katılımlı, çok boyutlu ve tecrübe edilmiş bir sürece dayanan yeni bir düzenin kurulmasına yardımcı olabilecek bir forum olarak görülmüştür.
Üye Ülkeler
Amerika Birleşik Devletleri, Arnavutluk, Andorra, Avusturya, Azerbaycan, Belarus, Belçika, Bosna Hersek, Bulgaristan, Kanada, Hırvatistan, Kıbrıs, Çekya, Danimarka, Ermenistan, Estonya, Finlandiya, Fransa, Gürcistan, Almanya, Yunanistan, Macaristan, İzlanda, İrlanda, İtalya, Kazakistan, Kırgızistan, Letonya, Lihtenştayn, Litvanya, Lüksemburg, Kuzey Makedonya, Malta, Moldova, Monako, Karadağ, Moğolistan, Hollanda, Norveç, Polonya, Portekiz, Romanya, Rusya, San Marino, Sırbistan, Slovakya, Slovenya, İngiltere, İspanya, İsveç, İsviçre, Tacikistan, Türkiye, Türkmenistan, Ukrayna, Özbekistan ve Vatikan.
Kaynakça
- ^ "OSCE - Organization for Security and Co-operation in Europe 2021". 19 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Aralık 2017.
- ^ Map Universal, Organization for Security and Co-operation in Europe/OSCE Members Map 2 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Avrupa Guvenlik ve Is Birligi Teskilati AGIT Ingilizce Organization for Security and Co operation in Europe OSCE Avrupa Guvenlik ve Is Birligi Konferansi adi altinda 1970 li yillarin basinda Soguk Savas kosullarindaki Avrupa nin bolunmuslugune son verilmesi guvenlik ve istikrarin saglanmasi ve katilan devletler arasinda bu amaca yonelik is birliginin gelistirilmesi dusuncesiyle kurulmus teskilattir Avrupa Guvenlik ve Is Birligi TeskilatiOrganization for Security and Co operation in EuropeBayrak LogoSekreteryaViyana AvusturyaResmi dil ler Ingilizce Fransizca Almanca Italyanca Rusca IspanyolcaTurDevletler arasi organizasyonUyelik57 uye ulke 11 is birligi ortagiLiderler BaskanAnn Linde Demokratik Kurumlar ve Insan Haklari GorevlisiMatteo Mecacci Medya Ozgurlugu TemsilcisiTeresa Ribeiro Ulusal Azinliklar Yuksek KomiseriKairat Abdrakhmanov Genel SekreterHelga SchmidTarihce Avrupa Guvenlik ve Is birligi Konferansi olarakTemmuz 1973 Helsinki Nihai Senedi30 Temmuz 1 Agustos 1975 21 Kasim 1990 AGIT olarak1 Ocak 1995Yuzolcumu Toplam50 119 801 km2Nufus 2020 tahmini1 3 milyarGSYIH nominal 2018 tahmini ToplamUS 45 trilyon Kisi basinaUS 35 000Resmi site osce org AGIT in gorevi Dogu ve Bati arasinda cok tarafli bir muzakere ve diyalog forumu olarak belirlenmistir 1975 ten 1990 a kadar AGIT yeni yukumluluklerin ele alindigi ve uygulamalarin gozden gecirildigi bir dizi konferans ve toplantilar seklinde devam etmistir 1990 yilinda yapilan Soguk Savas sonrasi donemde ortaya cikan tehlikeleri karsilamayi amaclayan bir kurumsallasmanin baslangicini isaret etmistir Avrupa da guvenlik ve istikrar 1950 lerin ortasindan itibaren Dogu Bloku tarafindan ortaya atilan bir fikirdir Almanya nin bolunmuslugu ve Berlin sorunu soguk savas doneminde Avrupa nin sinirlarini yasallastirma girisimine neden olmustur Bu cercevede 1955 lerde Varsova Pakti tarafindan yapilan Avrupa guvenligi anlasma onerisi Batililar tarafindan kabul edilmemistir Dogu Blokunun bu yondeki onerileri 1970 lerin basinda ABD ile SSCB arasinda imzalanan SALT 1 Antlasmasi ve Bati Almanya nin Polonya ve Cekoslovakya ile olan Dogu sinirlarini tanimasi ve Dogu Almanya ile iliskiye girmeyi kabul etmesi sonucu meydana gelen yumusama ortami ile deger kazanmaya baslamistir Bu kosullarda Bati Avrupa guvenligi konusunda gorusmelere girismeyi kabul etmistir Avrupa Guvenlik ve Is birligi Konferansi 15 Ocak 1973 tarihinde Helsinki de calismalarina baslamistir Iki yili askin bir sure devam eden konferans 1 Agustos 1975 te Helsinki Nihai Senedi nin 33 Avrupa ulkesi ile ABD ve Kanada tarafindan Devlet ve Hukumet Baskanlari duzeyinde imzalanmasiyla sonuclanmistir Helsinki Nihai Senedi Temel Ilkeleri35 imzaci devlet arasindaki iliskilere rehberlik edecek 10 temel ilke ortaya konmustur Bunlar Egemen esitlik ve egemenlige saygi Kuvvet kullanmaktan veya kuvvet kullanma tehdidinden kacinma Sinirlarin ihlal edilmezligi Devletlerin toprak butunlugunun korunmasi Anlasmazliklarin bariscil yollardan cozumu Icislerine karismama Insan haklari ve temel ozgurluklere saygi Halklarin esit haklardan ve kendi kaderlerini tayin hakkindan yararlanmasi Devletler arasinda is birligi Uluslararasi hukuktan dogan yukumluluklerin iyi niyetle yerine getirilmesi AGIT in temelini olusturan Helsinki Nihai Senedi nde katilimci devletlerin karsilikli iliskilerinde izleyecekleri temel ilkelerdir Bunlarin basinda devletlerin egemen esitligi sinirlarin dokunulmazligi icislerine karismama toprak butunlugune ve insan haklarina ve temel ozgurluklere saygi yer almaktadir Insan haklari ve temel ozgurluklere sayginin guvenliginde bir unsuru haline getirilmesi Sovyetler Birligi nin ve komunist sistemin cozulmesinde etkili bir arac olmustur Helsinki Nihai Senedi uc temel bolume ayrilmistir Avrupa guvenligi ile ilgili sorunlar Cevre teknoloji bilim ve ekonomi alanlarinda is birligi Insan haklarinin gelistirilmesiAGIT Daimi Konseyi nin bir toplantisi Hofburg Vienna Fotograf Mikhail Evstafiev Nihai Sened siyasi diyalogu surdurmek is birligini gelistirmek icin yeni standart ve normlar koyacak AGIT andlasmalarinin uygulanmasini gozden gecirecek duzenli olarak izleme toplantilari duzenlenmesini de karara baglamistir Izleme toplantilari Belgrad Madrid ve Viyana da yapilmistir Bu toplantilara katilan devletler insan haklari ve devletler arasinda guveni artirici onlemler konusunda yeni yukumlulukleri kabul etmislerdir Bu toplantilara ilave olarak demokratik kurumlar insan haklari sorunlarin bariscil cozumu cevre medya bilim kultur ve ekonomik is birligi gibi spesifik konularda uzmanlar toplantisi gerceklestirilmistir Helsinki toplantisindan sonra AGIT diplomatik bir konferans olmaktan ileri gitmemistir Bu konferansi esnek tutabilmek icin daimi bir yapilanmaya gidilmemis 1989 1990 yillarinda devletler AGIT organlarinin olusturulmasi gerektigi uzerinde anlasmislardir 1970 1980 yillari arasinda AGIT in en buyuk avantaji sorunlara kapsamli yaklasma yetenegi olmustur AGIT insan haklari ile genel guvenlik ve is birligi arasindaki baga onem vermistir Bu nedenle AGIT kendi vatandaslarinin temel ozgurluklerini sistematik olarak ihlal eden devleti uluslararasi alanda guvenilemeyen ve hatta diger ulkelerinin guvenliklerine potansiyel bir tehdit olarak degerlendirmistir Nihai Senet sosyalist sistemi ortadan kaldirici sihirli bir formul tasimamaktadir AGIT kompleks ve kapsamli bir surecin bir unsuru olarak gorulmustur AGIT in sagladigi gelismeler degisen gercekligin bir sonucudur AGIT Varsova Pakti ulkelerinde yasanan demokratik degisikliklere moral destegi ve siyasi bir platform saglamistir Nihai Senet uluslararasi hukuk acisindan baglayici bir belge olarak gorulmemekte siyasi baglayiciligi bulundugu ileri surulmektedir AGIT in Nihai Senet te ifadesini bulan guvenlik insani boyut ve ekonomik konulardan ilk ikisi buyuk bir gelisme gostermistir AGIT e taraf devletler arasinda itimadin gelistirilmesi ve askeri faaliyetlerde seffafligin saglanmasi ve boylece askeri catisma tehlikesinin giderilmesi dusuncesiyle kabul edilen guven ve guvenlik artirici onlemler Nihai Senet te yer almis ve bunlar daha sonra Avrupa Silahsizlanma Konferansi 1986 ve Guven ve Guvenlik Artirici onlemler muzakerelerinin temelini olusturmustur Bu surecin en onemli sonucu Avrupa da Konvansiyonel Silahli Kuvvetler Andlasmasi nin imzalanmasidir II Dunya Savasi ndan sonra Avrupa da meydana gelen bloklasmanin kosullarinda baslatilan AGIT sureci 1975 yilindan soguk savas bitimine kadar Dogu Bati iliskilerinin en onemli forumu haline gelmistir AGIT sureci bu donemde Dogu ile Bati arasinda bir olcude surtusme ve catisma forumu niteliginde cereyan ederken Sovyetler Birligi nin dagilmasi ve Dogu Avrupa daki demokratiklesme hareketlerinin basladigi 1989 dan itibaren farkli bir nitelige burunmustur Bu tarihten sonra AGIT toplantilarinda catisma ve surtusmelerin yerini onemli olcude is birligi ve diyalog almistir AGIT geleneksel bloklararasi siyasetin geride kalmaya baslamasiyla ortaya cikan gecis donemine uygun genis katilimli cok boyutlu ve tecrube edilmis bir surece dayanan yeni bir duzenin kurulmasina yardimci olabilecek bir forum olarak gorulmustur Uye UlkelerAmerika Birlesik Devletleri Arnavutluk Andorra Avusturya Azerbaycan Belarus Belcika Bosna Hersek Bulgaristan Kanada Hirvatistan Kibris Cekya Danimarka Ermenistan Estonya Finlandiya Fransa Gurcistan Almanya Yunanistan Macaristan Izlanda Irlanda Italya Kazakistan Kirgizistan Letonya Lihtenstayn Litvanya Luksemburg Kuzey Makedonya Malta Moldova Monako Karadag Mogolistan Hollanda Norvec Polonya Portekiz Romanya Rusya San Marino Sirbistan Slovakya Slovenya Ingiltere Ispanya Isvec Isvicre Tacikistan Turkiye Turkmenistan Ukrayna Ozbekistan ve Vatikan Kaynakca OSCE Organization for Security and Co operation in Europe 2021 19 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Aralik 2017 Map Universal Organization for Security and Co operation in Europe OSCE Members Map 2 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ayrica bakinizSoguk SavasDis baglantilar