Dikey tarım ürünleri dikey yığılı katmanlarda ürün yetiştirme uygulamasıdır.Hidroponik, aquaponik ve aeroponik gibi topraksız tarım tekniklerini ve bitki yetiştirmeyi en uygun yapmayı hedefleyen kontrollu-ortam tarımını birleştirir. Dikey tarım sistemlerini barındıran bazı yaygın kullanılan yapı seçenekleri arasında binalar, nakliye konteynerleri, tüneller ve terk edilmiş maden galerileri sayılabilir.
Modern dikey tarım kavramı 1999 yılında Kolombiya Üniversitesi Halk ve Çevre Sağlığı profesörü Dickson Despommier tarafından önerildi. Despommier ve öğrencileri 50.000 insanı besleyebilecek bir gökdelen çiftlik tasarladı. Tasarım henüz inşa edilmemiş olsa da dikey tarım fikrini başarıyla popülerleştirdi. Özel LED ışıkları gibi diğer son teknoloji ile birleştirilen dikey çiftçiliğin mevcut uygulamaları geleneksel tarım yöntemleriyle elde edilebilecek ürün veriminin 10 katından daha fazla sonuç verdi. Paignton,İsrail,Singapur,Şikago,Münih,Londra,Japonya ve Lincolnshire gibi topluluklara dikey tarım sistemi uygulamanın birkaç farklı yolu vardır.
Dikey tarım teknolojilerini kullanmanın asıl yararı daha az birim arazi ihtiyacı ile birlikte gelen daha çok mahsul verimidir. Aynı anda daha çok ürün çeşidi yetiştirme kabiliyeti artar çünkü ürünler aynı araziyi paylaşırken aynı zamanda tarlaları paylaşmazlar. Ayrıca, mahsuller iç mekanda olduklarından aşırı veya beklenmedik hava olaylarında daha az mahsul kaybedilir. Son olarak sınırlı arazi kullanıldığından dikey tarım, yerel bitki ve hayvanlara daha az zarar verir ve yerel flora ve faunanın daha fazla korunmasına yol açar.
Dikey tarım teknolojileri geleneksel çiftliklere kıyasla büyük başlangıç maliyetleri ile ekonomik zorluklarla karşı karşıyadır. Avustralya, Viktorya'daki “varsayımsal 10 seviyeli dikey bir çiftlik” ekilebilir arazi başına metrekare alan maliyeti Viktorya kırsalındaki geleneksel bir çiftliğinkinden 850 kat daha fazlaya mal olur. Dikey çiftlikler LED'ler gibi ek ışık kullanımı nedeniyle büyük enerji talepleriyle de karşı karşıyadır. Ayrıca bu enerji taleplerini karşılamak için yenilenemeyen enerji kullanılırsa dikey çiftlikler geleneksel çiftliklerden veya seralardan daha fazla kirlilik üretebilir.
Dikey Tarım Teknikleri
Suda bitki yetiştirme
Hİdroponik topraksız bitki yetiştirme tekniğidir. Hidroponik sistemlerde bitkilerin kökleri azot, fosfor,kükürt,potasyum, kalsiyum ve mağnezyum gibi makrobesinlerin yanında demir, klor, mangan, bor, çinko, bakır ve molibden içeren trace elemanlarını içeren sıvı solüsyonlara daldırılır. Ayrıca kökleri desteklemek için toprak ikameleri olarak çakıl, kum ve testere talaşı asal (kimyasal olarak pasif) ortamlar kullanılır.
Hidroponiğin yararları alan başına ürün veriminin artması ve su kullanımının azalmasıdır. Bir çalışmada geleneksel tarıma kıyasla hidroponik tarımın alan başına marul verimini yaklaşık 11 kat artırabildiğini ve 13 kat daha az su kullanıldığını gösterdi. Bu avantajları nedeniyle hidroponik dikey tarımda kullanılan baskın yetiştirme sistemidir.
Akuaponik
terimi iki kelimeyi birleştirerek ortaya çıkar: balık yetiştiriciliğini ifade eden su ürünleri yetiştiriciliği ve topraksız bitki yetiştirme tekniği. Aquaponik karasal bitkilerin üretimini doğanın kendisini taklit eden kapalı döngü bir sistemde sucul organizmaların üretimiyle birleştirerek hidroponiği bir adım daha ileri götürür. Balık tanklarındaki besin açısından zengin atık su katı uzaklaştırma ünitesi ile filtrelenir ve daha sonra bir biyolojik filtreden geçer burada toksik amonyak besleyici nitrata dönüştürülür. Bitkiler besinleri emerken arındırılan atık su balık tankına geri dönüştürülerek geri verilir. Ayrıca bitkiler balıklar tarafından üretilen karbondioksiti tüketir, balık tanklarındaki su ısıyı alır ve enerji tasarrufu için geceleri seranın sıcaklığını korumasına yardım eder. Ticari çoğu dikey tarım sistemi hızlı büyüyen birkaç sebzeyi üretmeye odaklandığından su ürünleri bileşenini de içeren aquaponik şu anda geleneksel hidroponik kadar yaygın değildir.
Aeroponik
Aeroponiğin icadı NASA'nın (Ulusal Havacılık ve Uzay İdaresi) inisiyatifiyle 1990'larda uzayda bitki yetiştirmek amacıyla bulundu. Geleneksel hidroponik ve aquaponiğin aksine aeroponik bitki yetiştirmek için herhangi bir sıvı veya katı ortam gerekmez. Bunun yerine bitkilerin asıldığı hava odalarında besin maddelerine sahip sıvı bir çözelti sislenir. Açık arayla aeroponik en sürdürülebilir topraksız yetiştirme tekniğidir, en verimli geleneksel hidroponik sistemlerden % 90'a kadar daha az su kullandığından ve yetiştirme ortamının değiştirilmesini gerektirmemektedir. Ayrıca büyütme ortamının olmaması aeroponik sistemlerin yerçekimi otomatik olarak fazla sıvıyı boşaltırken enerji tasarrufu sağlayan dikey tasarım benimsemesine izin verirken geleneksel yatay hidroponik sistemler genellikle fazla çözeltiyi kontrol etmek için su pompalarına gerek duyar. Halen aeroponik sistemler dikey çiftçiliğe yaygın olarak uygulanmamıştır ancak önemli ölçüde dikkat çekmeye başladı.
Kontrollü çevrede tarım
Kontrollü çevre tarımı (CEA) ürün verimini artırmak veya yetiştirme mevsimini uzatmak için doğal çevrenin değiştirilmesidir. CEA sistemleri hava, sıcaklık, ışık, su, nem, karbondioksit ve bitki beslenmesi gibi çevresel faktörler üzerinde kontrol uygulanabilen seralar veya binalar gibi kapalı yapılarda barındırılır. Dikey tarım sistemlerinde CEA genellikle topraksız tarım, su ürünleri ve aeroponik gibi topraksız tarım teknikleriyle birlikte kullanılır.
Dikey Tarım Türleri
Bina Esaslı Dikey Çiftlikler
Eski bir mezbahadan dönüştürülen “The Plant” adlı Şikago'daki çiftlik gibi terk edilmiş binalar genellikle dikey tarım için yeniden kullanılır. Ancak bazen dikey tarım sistemlerini barındırmak için yeni yapılar da inşa edilir. Örneğin "Vertical Harvest" adlı bir şirket Jackson, Wyoming'deki park yerinin yanında üç katlı hidroponik sera inşa etti ve yılda 45,359 kg (100.000 pound) ürün yetiştirmeyi hedefliyor.
Nakliye Konteynerinden Dikey Çiftlikler
Geri dönüştürülen nakliye konteynerleri dikey tarım sistemlerini barındırmak için giderek daha popüler olan bir seçenektir. Nakliye konteynerleri çeşitli bitkilerin yetiştirilmesi için standartlaştırılmış modüler odalar olarak işlev görür ve genellikle LED aydınlatma, dikey olarak istifli hidroponik, akıllı iklim kontrolleri ve izleme sistemleri ile donatılmıştır. Ayrıca, nakliye konteynerlerini istifleyerek çiftlikler yerden daha da çok tasarruf sağlayabilir ve metrekareye daha çok verim alabilir. Şu anda piyasada Freight Farms 'ndan “Greenery (Yeşillik)” ve Local Roots'dan “TerraFarm” gibi birçok ticari nakliye konteynerı dikey tarım birimi vardır.
Derin Çiftlikler
“Derin çiftlik” yenilenmiş yeraltı tünellerinden veya terk edilmiş maden kuyularından inşa edilen dikey çiftliktir. Yeraltındaki sıcaklık ve nem genellikle ılıman ve sabit olduğundan derin çiftlikler ısıtma için daha az enerji gerektirir. Derin çiftlikler ayrıca su temin maliyetini azaltmak için yakındaki yeraltı sularını kullanabilir.Nottingham Üniversitesi'ndeki Sürdürülebilir Enerji kürsüsünden Saffa Riffat'a göre az maliyetine rağmen derin çiftlik aynı arazi alanındaki yerden geleneksel çiftliğe göre 7- 9 kat daha çok gıda üretebilir. Otomatik hasat sistemleri ile birleştiğinde bu yeraltı çiftlikleri tamamen kendi kendine yeterli olabilir.
“Growing Underground (Büyüyen Yeraltı)” adlı bir şirket dünyanın ilk yeraltı çiftliğini inşa ettiğini iddia etmekte ve Londra Clapham'ın 33 metre altındaki yenilenmiş İkinci Dünya Savaşı bomba sığınağında yeşillikler yetiştirmektedir. Ürünleri Whole Foods, Planet Organic ve gibi yerel süpermarketlerde vardır.
Tarih
Dikey Tarım Önerisi
Kolombiya Üniversitesi Halk ve Çevre Sağlığı profesörü olan Dickson Despommier dikey tarım kavramının temelini attı. 1999 yılında New York'un çatılarında ne kadar yiyecek yetiştirebileceklerini hesaplamak için lisansüstü öğrencileri sınıfına ödev verdi. Öğrenci sadece 1000 kişiyi doyurabileceği sonucuna vardı. Sonuçlardan memnun olmayan Despommier bitkileri iç mekanda dikey olarak çoklu katmanlarda yetiştirmeyi önerdi. Despommier ve öğrencileri daha sonra yapay aydınlatma, gelişmiş hidroponik ve 50.000 kişi için yeterli yiyecek üretebilecek aeroponik ile donatılmış 30 katlı dikey bir çiftlik tasarladılar. Ayrıca üst katlarda yaklaşık 100 çeşit meyve ve sebzenin büyüyeceğini, alt katlarda ise bitki atıklarıyla beslenen tavuk ve balık barındırılacağını belirtiler. Despommier'in gökdelen çiftliği henüz inşa edilmemiş olsa da dikey tarım fikrini popülerleştirdi ve daha sonraki birçok tasarıma ilham verdi.
Vancouver'daki TED2016 konferansında Google X'in başkanı Astro Teller gizli aya yolculuk laboratuvarının bir zamanlar otomatik dikey tarım sistemi oluşturmaya çalıştığını açıkladı. X, otomatik hasat ve verimli aydınlatma teknolojisinde ilerleme kaydetti ve bazı yeşillikler yetiştirmeyi başardı. Ancak Google laboratuvarı bu tekniği kullanarak tahıl ve pirinç gibi temel mahsulleri yetiştiremedi. Sonuç olarak X projeyi iptal etti.
Dikey Tarım Uygulamaları
Birden fazla şehirdeki geliştiriciler ve yerel yönetimler dikey çiftlik kurmakla ilgilendiklerini ifade ettiler: Incheon (Güney Kore), Abu Dabi (Birleşik Arap Emirlikleri), Dongtan (Çin),New York Şehri, Portland, Los Angeles, Las Vegas,Seattle, Surrey, Toronto, Paris, Bangalore, Dubai, Şangay ve Pekin.
2009 yılında dünyanın ilk pilot üretim sistemi Birleşik Krallık'taki Paignton Hayvanat Bahçesinin Çevre Parkına kuruldu. Proje dikey tarımı sergiledi ve sürdürülebilir kentsel gıda üretimini araştırmak için sağlam bir temel sağladı. Ürün, hayvanat bahçesinin hayvanlarını beslemek için kullanılırken proje, sistemlerin değerlendirilmesini mümkün kılıyor ve küresel biyoçeşitlilik ve ekosistem hizmetlerini etkileyen sürdürülemez arazi kullanım uygulamalarındaki değişimi savunmak için eğitim kaynağı sağlamaktadır.
2010 yılında 36. Dünya Siyonist Kongresinde Yeşil Siyonist İttifakı Keren Kayemet L'Yisrael'e (Dikey çiftlikleri geliştirmesi için (İsrail 'deki Yahudi Ulusal Fonu) çağrıda bulunarak bir önerge sundu. Dahası "Podponics" adlı bir şirket, 2010 yılında Atlanta'da 100'ün üzerinde yığılı "yetiştirme modülü" nden oluşan dikey bir çiftlik inşa etti ancak sonradan bildirildiğine göre Mayıs 2016'da iflas etti.
2012 yılında dünyanın ilk ticari dikey çiftliği Sky Greens Farms tarafından geliştirilen ve üç kat yüksekliğinde Singapur'da açıldı. Şu anda 100'den fazla dokuz metrelik kuleleri var.
2012 yılında The Plant adlı bir şirket, Şikago, Illinois'de terk edilmiş bir et paketleme binasındaki yeni geliştirdiği dikey tarım sistemini piyasaya sürdü. Dikey çiftlikleri barındırmak için terk edilmiş binaların kullanılması ve diğer sürdürülebilir çiftçilik yöntemleri, modern toplulukların hızlı kentleşmesinin bir gerçeğidir.
2013 yılında Dikey Tarım Derneği (AVF) Almanya, Münih'te kuruldu. Mayıs 2015 itibarıyla AVF tüm Avrupa, Asya, ABD, Kanada ve Birleşik Krallık'ta bölgesel olarak büyüdü. Bu organizasyon gıda güvenliğini ve sürdürülebilir kalkınmayı iyileştirmek için yetiştiricileri ve mucitleri birleştirmektedir. AVF uluslararası bilgi günleri, atölye çalışmaları ve zirvelere ev sahipliği yaparak dikey tarım teknolojilerini, tasarımlarını ve işlerini geliştirmeye odaklanır.
2015 yılında Londralı Growing Underground şirketi terk edilmiş yeraltı II.Dünya Savaşı tünellerinde yapraklı yeşil ürünlerin yeraltında üretimine başladı.
2016 yılında Local Roots adlı bir girişim bitkileri izlemek için yapay bir sinir ağıyla birleştirilmiş bilgisayar vizyonu içeren 40 fitlik bir nakliye konteynerinde barındırılan bir dikey tarım sistemi olan "TerraFarm"ı başlattı ve uzaktan Kaliforniya'dan izlenmektedir. TerraFarm sisteminin "geleneksel dış mekan çiftçiliği ile maliyet eşitliği elde ettiği" ,her biriminin "üç ila beş dönümlük tarım arazisi" eşdeğeri kadar ürün ürettiği, klima yoluyla buharlaşan suyu yeniden yakalayıp kullanılarak %97 daha az su kullandığı iddia edilmektedir. ABD'de bir marketdeki ilk dikey çiftlik 2016'da Dallas, Teksas'ta açıldı ancak sonra da kapandı.
2017 yılında bir Japon şirketi olan Mirai çok seviyeli dikey tarım sistemini pazarlamaya başladı. Şirket geleneksel tarım yöntemleriyle üretilebilecek miktarın 100 katı olan günde 10.000 baş marul üretebildiğini, çünkü özel amaçlı LED ışıklarının büyüme sürelerini 2,5 kat azaltabileceğini belirtmektedir. Ayrıca bu yöntem geleneksel tarım yöntemlerine göre % 40 daha az enerji, % 80 daha az gıda israfı ve % 99 daha az su kullanımını sağlayabilir. Bu teknolojinin diğer birkaç Asya ülkesinde uygulanması için başka taleplerde oldu.
2019'da Kroger Alman girişim şirketi Infarm ile Seattle'daki iki markete modüler dikey çiftlikler kurmak için ortaklık kurdu.
Avantajları
Tarımsal Verimlilik
Gelecek nesillere sürdürülebilir olarak kalması için geleneksel tarımın ekilebilir arazi ihtiyacı çok fazladır. Her zamankinden daha çok nüfus artış hızıyla 2050'de kişi başına ekilebilir arazinin 1970'e kıyasla yaklaşık % 66 azalması beklenmektedir. Dikey tarım bazı durumlarda dönüm başına mahsul veriminin geleneksel yöntemlere göre on katından daha fazlasına imlan verir. Tropik olmayan alanlarda geleneksel tarımın aksine kapalı tarım yıl boyunca mahsul üretebilir. Tüm mevsimlik çiftçilik yetiştirilen yüzeyin verimliliğini mahsule bağlı olarak 4 ila 6 faktörle çarpar. Çilek gibi mahsullerde faktör 30 kadar çıkabilir.
Dikey tarımın yalıtılmış ürün sektörlerini kullandığından çok çeşitli hasat edilebilir ürünlerin üretimine de olanak sağlar. Sezon başına bir tür mahsulün hasat edildiği geleneksel bir çiftliğin aksine dikey çiftlikler bireysel arazileri nedeniyle çok sayıda farklı mahsulün aynı anda yetiştirilmesine ve hasat edilmesine izin verir.
USDA'ya göre dikey çiftlik ürünleri geleneksel çiftçilik yöntemiyle üretilen ürünlere kıyasla mağazalara ulaşmak için yalnızca kısa bir mesafe kat eder.
Amerika Birleşik Devletleri Tarım Bakanlığı(USDA) dünya nüfusunun 2050 yılına kadar 9 milyarı aşacağını tahmin ediyor ve bunların çoğu da şehirlerde yaşıyor olacaktır. Dikey çiftçilik USDA'nın nüfus arttıkça muhtemel gıda kıtlığına vereceği öngörülen yanıttır. Bu çiftçilik yöntemi emisyonu düşürerek ve ihtiyaç duyulan suyu azaltarak çevreye karşı sorumludur. Bu tür kentsel çiftçilik, neredeyse anında çiftlikten satışa giden dağıtımı da azaltacaktır.
USDA ve Enerji bakanlığınca dikey çiftlik üzerine düzenlenen bir çalıştayda dikey çiftçilik uzmanları bitki ıslahını, haşare yönetimi ve mühendisliğini tartıştılar. Zararlıların kontrolü (böcekler, kuşlar ve kemirgenler gibi) is dikey çiftliklerde kolaylıkla idare edilir çünkü alan çok iyi kontrol altındadır. Kimyasal ilaçlara gerek duyulmadan organik ürünleri yetiştirme yeteneği geleneksel çiftçilikten daha kolaydır.
Hava Koşullarına Direnç
Geleneksel açık hava tarımında yetiştirilen ürünler hava koşullarına bağlıdır ve istenmeyen sıcaklıklarda yağmur, muson, dolu fırtınası, kasırga, sel, orman yangınları ve kuraklıktan muzdariptir. "Son zamanlarda meydana gelen üç sel (1993, 2007 ve 2008'de) ABD'nin mahsul kayıplarında milyarlarca dolara mal oldu ve üst toprakta daha da yıkıcı kayıplar yaşandı. Yağmur düzenindeki ve sıcaklıktaki değişiklikler Hindistan'ın tarımsal üretimini yüzyılın sonunda yüzde 30 azaltabilir."
Olumsuz hava koşulları konusu özellikle geleneksel çiftçiliğin büyük ölçüde imkansız olduğu Alaska ve kuzey Kanada gibi kutupsal ve kutup altı bölgeler için geçerlidir. Gıda güvensizliği taze ürünlerin uzak mesafelere nakledilmesi gereken yüksek maliyetler ve yetersiz beslenmeye yol açan uzak kuzey topluluklarında uzun süredir devam eden bir sorundur. Konteynerli çiftlikler Churchill, Manitoba ve Unalaska, Alaska gibi yerlerde faaliyet gösteren bir dizi çiftlik ile daha güneydeki konumlardan gelen tedariklere göre daha düşük bir maliyetle yıl boyunca taze ürünler sağlayabilir. Mahsul yetiştirmenin kesintiye uğramasında olduğu gibi yerel konteynerli çiftlikler de geleneksel olarak yetiştirilen ürünleri uzak topluluklara ulaştırmak için gerekli olan uzun tedarik zincirlerine göre kesintiye daha az duyarlıdır. Churchill'deki gıda fiyatları Mayıs ve Haziran 2017'deki sel felaketlerinden sonra önemli ölçüde yükseldi ve Churchill ile Kanada'nın geri kalanı arasındaki tek kalıcı kara bağlantısını oluşturan demiryolu hattının kapanmasına neden oldu.
Çevresel koruma
Dikey tarımın artan üretkenliği nedeniyle birim dikey tarım birimi başına 20 adede kadar dış mekan tarım arazisi doğal durumuna geri dönebilir. Dikey tarım tarım arazisine ihtiyacı azaltacak ve böylece birçok doğal kaynak korunacaktır.
Doğal biyomlar üzerindeki tarımsal müdahalenin neden olduğu ormansızlaşma ve çölleşme önlenebilir. İç mekanda gıda üretimi geleneksel çiftçiliği, ekimi ve çiftlik makineleriyle hasadı azaltır veya ortadan kaldırır, toprağı korur ve emisyonları azaltır.
Geleneksel çiftçilik genellikle doğal flora ve faunaya istilacıdır çünkü geniş ekilebilir bir alan gerektirir. Bir çalışma odun fare nüfusunun hasattan sonra hektar başına 25'ten hektar başına 5'e düştüğünü ve geleneksel çiftçilikle her yıl hektar başına 10 hayvanın öldürüldüğünü tahmin ettiğini gösterdi. Buna karşılık dikey tarım sınırlı alan kullanımı nedeniyle yaban hayatına daha az zarar verir.
Problemler
Ekonomi
Dikey çiftlikler büyük başlangıç maliyetinin mali zorluğunu yenmelidir. 60 hektarlık dikey çiftliğin ilk bina maliyeti 100 milyon doları aşar. Tokyo, Moskova, Mumbai, Dubai, Milano, Zürih ve Sao Paulo gibi şehirlerde ofis alanı ile büyük şehirlerde 880$- 1,850$ ile arasındaki alan birim metrekare fiyatlarıyla ofis doluluk maliyetleri yüksektir. Dikey çiftliklerin büyük şehirlerin merkezlerinde yer alması amaçlandığından dikey çiftlik sahipleri aynı bölgedeki diğer ofislerin ödemesi gereken doluluk maliyetlerini ödemek zorunda kalacaktır. Viktorya, Avustralya'da varsayımsal bir 10 seviyeli dikey çiftliğin tarıma elverişli arazi metrekare başına maliyeti 349 ABD doları Viktorya'nın kırsal kesimindeki geleneksel bir çiftliğin tarıma elverişli arazi metrekare başına 0.40 ABD doları kadar maliyeti olacaktır. Sonunda dikey çiftlikler daha verimli hale geldikçe başlangıç maliyeti azalacak ancak hektar başına verimi geleneksel bir çiftliğin veriminden 50 kat daha fazla olan dikey bir çiftliğin bile başabaş maliyetini geçmesi 6-7 yılı alacaktır.
Rakipler dikey tarımın olası kârlılığını sorguluyor. Dikey çiftliklerin mali açıdan başarılı olabilmesi için geleneksel çiftlikler buğday gibi düşük değerli mahsulleri dikey bir çiftliğe göre daha ucuza sunduğundan yüksek değerli mahsuller yetiştirilmelidir. Cornell'de biyolojik ve çevre mühendisliği profesörü olan Louis Albright dikey çiftlikte yetiştirilen buğdaydan yapılan bir somun ekmeğin 27 dolara mal olacağını belirtti. Bununla birlikte ABD Çalışma İstatistikleri Bürosuna göre ortalama bir somun ekmek Eylül 2019'da 1.296 dolara mal oldu ve bu dikey çiftliklerde yetiştirilen mahsullerin geleneksel açık hava çiftliklerinde yetiştirilen mahsullere kıyasla nasıl rekabetçi olmayacağını açıkça gösteriyor. Dikey çiftliklerin karlı olabilmesi için bu çiftlikleri işletme maliyetlerinin düşmesi gerekir. İkinci el 40 fitlik nakliye konteynerlerinden üretilen TerraFarm sisteminin geliştiricileri sistemlerinin "geleneksel açık hava tarımıyla maliyet eşitliği sağladığını" iddia ettiler.
Bununla birlikte kentsel veya ada arazisi de yüksek değerlidir PNAS tarafından yayınlanan bir çalışmada 8 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 10 katlı dikey buğday çiftliği belirli bir hektar arazide yaklaşık 1.940 metrik ton buğday üretebilirken iyi geçen yıllarda hektar başına ortalama 3.2 ton buğday üretebilir (600 kat ürün) ve teorik olarak bu katlar hala diğer binaların üstünde veya altında olabilir. Kalabalık adalardaki arazi ıslahı maliyetleri ile karşılaştırıldığında şu anki yöntemler gübre maliyetleri karbondioksit girdisinin yanı sıra aydınlatma, sıcaklık ve nem kontrolü için hala çok büyük enerji tüketimi gerektirse de kg tahıl başına dikey düşük değer için bile uygun pazarlar olabilir gibi görünmektedir.
Enerji kullanımı
Büyüme mevsimi boyunca güneş ekinlere düz araziye ekildiklerinden çok daha az ışık sağlanacak şekilde dikey bir yüzeyde aşırı açıyla parlar. Bu nedenle ek ışık gerekli olacaktır. Bruce Bugbee dikey çiftçiliğin güç taleplerinin yalnızca doğal ışık kullanan geleneksel çiftliklerle rekabet edemeyeceğini iddia etti. Çevre yazarı George Monbiot tek bir somun için tahıl yetiştirmeye yetecek kadar ek ışık sağlamanın maliyetinin yaklaşık 15 dolar olacağını hesapladı. Economist'teki bir makale "cam bir gökdelende yetişen mahsuller gün boyunca biraz doğal güneş ışığı alacak olsa bile yeterli olmayacak" ve "yapay ışıklara güç vermenin maliyeti kapalı alanda çiftçiliği çok pahalı hale getirecek" diyordu. Dahası araştırmacılar dikey bir çiftliğin enerji tüketimini karşılamak için yalnızca güneş panelleri kullanılacaksa “gerekli olan güneş paneli alanının çok katlı bir iç mekandaki ekilebilir alandan yirmi kat daha büyük olması gerekeceğini belirlediler ki iç mekanda çiftliğinin büyük dikey çiftliklerle başarılması zor olacaktır. Arizona'da marul yetiştiren bir hidroponik çiftlik üretilen bir kilogram marul için 15.000 kJ enerji gerektirecektir. Bu miktardaki enerjiyi bir perspektife oturtmak için Arizona'daki geleneksel bir açık hava marul çiftliği yetiştirilen bir kilogram marul için yalnızca 1100 kJ enerji gerektirir.
Dr. Dickson Despommier'in "The Vertical Farm" adlı kitabının kontrollü ortam önerdiği gibi ısıtma ve soğutma maliyetleri diğer herhangi çok katlı binaya benzeyecektir. Besinleri ve suyu dağıtmak için sıhhi tesisat ve asansör sistemleri gereklidir. Kuzey Amerika Birleşik Devletleri'nde fosil yakıtla ısıtma maliyeti hektar başına 200.000 doların üzerinde olabilir. 2015 yılında yapılan araştırma geleneksel tarım yöntemleri ve hidroponik çiftlik kullanılarak Arizona'daki marul büyümesini karşılaştırdı. Hidroponik çiftlikte ısıtma ve soğutmanın enerji tüketiminin % 80'inden fazlasını oluşturduğunu ısıtma ve soğutmanın üretilen marul başına 7400 kJ'ye ihtiyaç duyduğunu belirlediler. Aynı çalışmaya göre hidroponik çiftliğin toplam enerji tüketimi bir kilogram marul başına 90.000 kJ'dir. Enerji tüketimi ele alınmazsa dikey çiftlikler geleneksel tarıma sürdürülemez bir alternatif olabilir.
Kirlilik
Bazı çarelerle birbiriyle ilişkili bir dizi zorluk vardır: (not edilmelidir ki yeni ortaya çıkan endüstri genellikle maliyet karmaşıklığı veya yasal gerekçeler nedeniyle 2020 itibarıyla bu tür bütüncül çareleri takip etme yüzeyini çizmemiştir.)
- Güç ihtiyaçları: Güç ihtiyaçları fosil yakıtlarla karşılanırsa çevresel etki net bir kayıp olabilir; Çiftliklere enerji sağlamak için düşük karbonlu kapasite inşa etmek bile daha az kömür yakarken geleneksel çiftlikleri yerinde bırakmak kadar mantıklı olmayabilir. Louis Albright, "elektrikle üretilen fotosentetik ışığa dayalı kapalı sistem kentsel tarımda" bir kilo marulun bir elektrik santralinde 8 pound karbondioksit üretilmesine neden olacağını ve üretilen 4,000 pound marulun bir aile arabasının yıllık emisyonlarına eşdeğer olacağını savundu. Benzer bir sistemde yetiştirilen domatesin karbon ayak izinin marulun karbon ayak izinin iki katı kadar büyük olacağını da ifade etti. Bununla birlikte güneş ışığının mahsullere ulaşmasına izin veren bir serada üretilen marulun marul başı başına karbondioksit emisyonlarında yüzde 300 azalma gördü. Dikey çiftlik sistemi güneş ışığından yararlanmada daha verimli hale geldikçe daha az kirlilik üretecektir.
- Karbon emisyonu: Bu dikey çiftliğin büyük olasılıkla yanmadan CO2 oluşturan bir kaynağı gerektirdiği ancak elektrikli tesisleriyle aynı yerde olursa bunlardan CO2 emeceği anlamına gelir; Aksi durumda atık çıkar. Seralar genellikle atmosferik oranın 3-4 katına kadar karbondioksit seviyelerini destekler. CO2‘deki bu artış fotosentez değişken oranlarını arttırır ki ortalaması % 50'dir bu sadece daha yüksek verim sağlamakla kalmaz aynı zamanda bazı bitkiler daha hızlı olgunlaşır, gözeneklerini küçültür ve su stresine (hem çok fazla hem de az) daha dirençli hale gelir. Dikey çiftliklerin tek başına bulunmasına gerek yoktur, daha olgun bitkiler geleneksel seraya transfer edilebilir, alan ve maliyet esnekliği sağlanır.
- Mahsul hasarı: Bazı seralarda saf CO2 kaynakları için kükürt dioksit ve etilen gibi bitkilere ciddi olarak zarar veren kirletici maddeleri ihtiva eden fosil yakıtları yakarlar, gaz süzme yüksek üretim sistemlerinin bir bileşenidir.
- Havalandırma: "Gerekli" havalandırma CO2 atmosfere sızmasına izin verebilir ama neme toleranslı ve neme karşı toleranssız ekin polikültürü döngüsüne sınırlı olmayan (monokültürün aksine) geri dönüşüm sistemleri yapılabilir.
- Işık Kirliliği: Sera yetiştiricileri, bitkilerin vejetatif veya üreme evresinde olup olmadığını kontrol etmek için genellikle bitkilerdeki fotoperiyodizmi kullanırlar. Bu kontrolün bir parçası olarak ışıklar geçmiş gün batımında ve güneş doğmadan önce veya gece boyunca periyodik olarak açık kalır. Tek katlı seralar normal kentsel dikey çiftlikler de olsa ışık kirliliği üzerine eleştiriler çekmiştir.
- Su Kirliliği: Hidroponik seralar suyu düzenli olarak değiştirerek bertaraf edilmesi gereken gübre ve böcek ilaçları olan su çıkarır. Atık suyu komşu tarım arazileri veya sulak alanlara yaymanın en yaygın yöntemi kentsel dikey çiftlik için daha zor olacaktır, su arıtma ilaçları (doğal veya başka türlü) bir çözüm olabilir.
Ayrıca bakınız
- arkoloji
- Kalkınma destekli tarım
- Folkewall
- Foodscaping
- Yeşil duvar
- Saksı yetiştiriciliği
- Teras (tarım), Teras (bahçıvanlık) ve Teras (bina)
- Kentsel bahçecilik
Kaynakça
- ^ a b c d e . ATTRA Sustainable Agriculture Program. Ocak 2016. 11 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2019.
- ^ a b . www.mailman.columbia.edu. 25 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2019.
- ^ a b . Pacific Standard (İngilizce). 8 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2019.
- ^ a b c d e f g Benke (1 Ocak 2017). "Future food-production systems: vertical farming and controlled-environment agriculture". Sustainability: Science, Practice and Policy. 13 (1): 13-26. doi:10.1080/15487733.2017.1394054.
- ^ Fredani (Haziran 2010). "Vertical Plant Production as a Public Exhibit at Paignton Zoo" (PDF). Proceedings Pf the 4th Global Botanic Gardens Congress. 29 Ekim 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 2 Eylül 2020.
- ^ a b . Green Prophet | Impact News for the Middle East (İngilizce). 1 Haziran 2010. 18 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2019.
- ^ a b "First commercial vertical farm opens in Singapore - Channel NewsAsia". 27 Ekim 2012. 27 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Kasım 2019.
- ^ a b . Evolving Science (İngilizce). 20 Haziran 2017. 29 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2019.
- ^ a b . 11 Haziran 2015. 11 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2019.
- ^ a b "Abandoned Coal Mines Could Be Future of Farming". Popular Mechanics (İngilizce). 3 Aralık 2018. 4 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Kasım 2019.
- ^ . AGRITECTURE (İngilizce). 14 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2019.
- ^ a b . Statista (İngilizce). 7 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2019.
- ^ a b Navarro (1 Eylül 2012). "Rewilding Abandoned Landscapes in Europe". Ecosystems (İngilizce). 15 (6): 900-912. doi:10.1007/s10021-012-9558-7. ISSN 1435-0629.
- ^ Hydroponic food production : a definitive guidebook for the advanced home gardener and the commercial hydroponic grower. Seventh. Boca Raton, FL. 19 Nisan 2016. ISBN . OCLC 823654700.
- ^ Lages Barbosa (Haziran 2015). "Comparison of Land, Water, and Energy Requirements of Lettuce Grown Using Hydroponic vs. Conventional Agricultural Methods". International Journal of Environmental Research and Public Health. 12 (6): 6879-6891. doi:10.3390/ijerph120606879. ISSN 1661-7827. (PMC) 4483736 $2. (PMID) 26086708.
- ^ Hai, Faisal I., (Ed.) (2018). Sustainable Aquaculture. Applied Environmental Science and Engineering for a Sustainable Future (İngilizce). Springer International Publishing. ss. 173-190. ISBN . 17 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Eylül 2020.
- ^ "Progressive Plant Growing Has Business Blooming" (PDF). NASA Spinoff: 64-67. 2016. 22 Eylül 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 2 Eylül 2020.
- ^ Mytton-Mills (2018), "Reimagining Resources to Build Smart Futures: An Agritech Case Study of Aeroponics", Dastbaz, Mohammad; Naudé, Wim; Manoochehri, Jamileh (Ed.), Smart Futures, Challenges of Urbanisation, and Social Sustainability (İngilizce), Springer International Publishing, ss. 169-191, doi:10.1007/978-3-319-74549-7_10, ISBN
- ^ Jensen (1 Haziran 2002). "Controlled environment agriculture in deserts, tropics and temperate regions - A world review". Acta Horticulturae. 578 (578): 19-25. doi:10.17660/ActaHortic.2002.578.1.
- ^ . (Rusça). 14 Kasım 2019. 4 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2020.
- ^ a b "'Vertical farm' blossoms at meatpacking plant". CNN (İngilizce). 29 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Ekim 2019.
- ^ (İngilizce). 9 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2019.
- ^ . Freight Farms (İngilizce). 19 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2019.
- ^ a b "Local Roots: Farm-in-a-box coming to a distribution center near you". Ars Technica (İngilizce). 16 Aralık 2017. 16 Aralık 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Kasım 2019.
- ^ Lloyd (2 Aralık 2018). "Old coal mines 'perfect' food farms" (İngilizce). 14 Kasım 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Kasım 2019.
- ^ . www.nottingham.ac.uk. 23 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2019.
- ^ . Growing Underground (İngilizce). 26 Mart 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2019.
- ^ "Underground farm in WW2 tunnels" (İngilizce). 30 Ocak 2014. 6 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Kasım 2019.
- ^ "Growing Up: Skyscraper Farms Seen as a Way to Produce Food Locally--And Cut Greenhouse Emissions". Scientific American (İngilizce). 14 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Kasım 2019.
- ^ "Google's secretive moonshot lab once tried to create automated vertical farms, Tech Insider, February 16, 2016". www.businessinsider dot com. Business Insider. 19 Şubat 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Temmuz 2020.
- ^ . 14 Ağustos 2008. 14 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2019.
- ^ . www.nextenergynews.com. 6 Ocak 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2019.
- ^ a b "Growing Skyscrapers: The Rise of Vertical Farms". Scientific American (İngilizce). 29 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Kasım 2019.
- ^ Fredani (Haziran 2010). "Vertical Plant Production as a Public Exhibit at Paignton Zoo" (PDF). Proceedings Pf the 4th Global Botanic Gardens Congress. 29 Ekim 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 2 Eylül 2020.
- ^ "Bloom to bust: The birth and death of Atlanta startup PodPonics". Atlanta Business Chronicle. 20 Haziran 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Kasım 2019.
- ^ "Urban farming looking up in Singapore". CNN. 10 Aralık 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Kasım 2019.
- ^ . New Atlas (İngilizce). 3 Temmuz 2015. 30 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2019.
- ^ "Could the Future of Urban Agriculture Be Located Inside a Vernon Warehouse?". LA Weekly (İngilizce). 10 Mayıs 2016. 8 Kasım 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Kasım 2019.
- ^ . Local Roots Farms (İngilizce). 5 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2019.
- ^ "Local Roots: Farm-in-a-box coming to a distribution center near you". Ars Technica (İngilizce). 16 Aralık 2017. 16 Aralık 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Kasım 2019.
- ^ . Local Roots Farms (İngilizce). 10 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2019.
- ^ Carroll (18 Temmuz 2017). "'Grow food on Mars': LA startups tackle climate change with inventive solutions". The Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. 7 Ekim 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Kasım 2019.
- ^ "Chew on This: Vertical Life Farms". CW33 Dallas / Ft. Worth (İngilizce). 5 Ağustos 2016. 6 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Aralık 2019.
- ^ "Vertical Farms Are Coming to U.S. Grocery Stores". CityLab (İngilizce). 12 Aralık 2019. 12 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Aralık 2019.
- ^ a b . www.verticalfarm.com. 7 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2019.
- ^ (PDF). Journal of Advanced Agricultural Technologies. Aralık 2015. 18 Kasım 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2019.
- ^ . 14 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 2 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 1 Temmuz 2009. 1 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2019.
- ^ Pollan (9 Eylül 2009). "Opinion | Big Food vs. Big Insurance". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 8 Kasım 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Kasım 2019.
- ^ "Food insecurity in Nunavut 'should be considered a national crisis,' expert says". CBC. 19 Mayıs 2017. 1 Kasım 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Kasım 2019.
- ^ Macintosh (20 Mart 2018). "Hydroponic produce is blooming in Churchill, Man". CBC. 26 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Kasım 2019.
- ^ . ArcticToday (İngilizce). 16 Mart 2018. 1 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2019.
- ^ Grabish (12 Haziran 2017). "Churchill residents face rising cost of food after rail line suspended". CBC. 19 Kasım 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ekim 2019.
- ^ Despommier (23 Ağustos 2009). "Opinion | A Farm on Every Floor". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 14 Ekim 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Kasım 2019.
- ^ "Vertical take off" (PDF). Fresh Produce Journal. 28 Ocak 2011. 26 Ekim 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 2 Eylül 2020.
- ^ "Encroachment" (PDF). Vermont Department of Environmental Conservation. Ocak 2017. 27 Nisan 2017 tarihinde kaynağından (PDF).
- ^ Davis (2001). "The least harm principle suggests that humans should eat beef, lamb, dairy, not a vegan diet". Proceedings of the Third Congress of the European Society for Agricultural and Food Ethics: 449-450.
- ^ . 24 Ekim 2005. 24 Ekim 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2019.
- ^ Pocket world in figures. s. 64. ISBN . OCLC 1061144108.
- ^ a b "Indoor urban farms called wasteful, 'pie in the sky'". Cornell Chronicle (İngilizce). 4 Mart 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Kasım 2019.
- ^ . data.bls.gov. 7 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2019.
- ^ "Could vertical farming be the future? Nelson, B. (2008)". NBC News. 12 Aralık 2007. 22 Şubat 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Kasım 2010.
- ^ Roach (30 Haziran 2009). "High-Rise Farms: The Future of Food?". National Geographic News. 27 Şubat 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Eylül 2020.
- ^ . George Monbiot (İngilizce). 19 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2019.
- ^ "Does it really stack up?". The Economist. 11 Aralık 2010. ISSN 0013-0613. 11 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Kasım 2019.
- ^ a b Stoessel (20 Mart 2012). "Life Cycle Inventory and Carbon and Water FoodPrint of Fruits and Vegetables: Application to a Swiss Retailer". Environmental Science & Technology. 46 (6): 3253-3262. doi:10.1021/es2030577. ISSN 0013-936X. (PMC) 3394405 $2. (PMID) 22309056.
- ^ The vertical farm : feeding the world in the 21st century. Picador. 2011. ISBN . OCLC 827058703.
- ^ "Does it really stack up?". The Economist. 11 Aralık 2010. ISSN 0013-0613. 18 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Kasım 2019.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dikey tarim urunleri dikey yigili katmanlarda urun yetistirme uygulamasidir Hidroponik aquaponik ve aeroponik gibi topraksiz tarim tekniklerini ve bitki yetistirmeyi en uygun yapmayi hedefleyen kontrollu ortam tarimini birlestirir Dikey tarim sistemlerini barindiran bazi yaygin kullanilan yapi secenekleri arasinda binalar nakliye konteynerleri tuneller ve terk edilmis maden galerileri sayilabilir Bina icindeki dikey tarim sistemiyle yetistirilen marullar Modern dikey tarim kavrami 1999 yilinda Kolombiya Universitesi Halk ve Cevre Sagligi profesoru Dickson Despommier tarafindan onerildi Despommier ve ogrencileri 50 000 insani besleyebilecek bir gokdelen ciftlik tasarladi Tasarim henuz insa edilmemis olsa da dikey tarim fikrini basariyla populerlestirdi Ozel LED isiklari gibi diger son teknoloji ile birlestirilen dikey ciftciligin mevcut uygulamalari geleneksel tarim yontemleriyle elde edilebilecek urun veriminin 10 katindan daha fazla sonuc verdi Paignton Israil Singapur Sikago Munih Londra Japonya ve Lincolnshire gibi topluluklara dikey tarim sistemi uygulamanin birkac farkli yolu vardir Dikey tarim teknolojilerini kullanmanin asil yarari daha az birim arazi ihtiyaci ile birlikte gelen daha cok mahsul verimidir Ayni anda daha cok urun cesidi yetistirme kabiliyeti artar cunku urunler ayni araziyi paylasirken ayni zamanda tarlalari paylasmazlar Ayrica mahsuller ic mekanda olduklarindan asiri veya beklenmedik hava olaylarinda daha az mahsul kaybedilir Son olarak sinirli arazi kullanildigindan dikey tarim yerel bitki ve hayvanlara daha az zarar verir ve yerel flora ve faunanin daha fazla korunmasina yol acar Dikey tarim teknolojileri geleneksel ciftliklere kiyasla buyuk baslangic maliyetleri ile ekonomik zorluklarla karsi karsiyadir Avustralya Viktorya daki varsayimsal 10 seviyeli dikey bir ciftlik ekilebilir arazi basina metrekare alan maliyeti Viktorya kirsalindaki geleneksel bir ciftliginkinden 850 kat daha fazlaya mal olur Dikey ciftlikler LED ler gibi ek isik kullanimi nedeniyle buyuk enerji talepleriyle de karsi karsiyadir Ayrica bu enerji taleplerini karsilamak icin yenilenemeyen enerji kullanilirsa dikey ciftlikler geleneksel ciftliklerden veya seralardan daha fazla kirlilik uretebilir Dikey Tarim TeknikleriKapali Alanda Morus un Hydroponigi JaponyaSuda bitki yetistirme HIdroponik topraksiz bitki yetistirme teknigidir Hidroponik sistemlerde bitkilerin kokleri azot fosfor kukurt potasyum kalsiyum ve magnezyum gibi makrobesinlerin yaninda demir klor mangan bor cinko bakir ve molibden iceren trace elemanlarini iceren sivi solusyonlara daldirilir Ayrica kokleri desteklemek icin toprak ikameleri olarak cakil kum ve testere talasi asal kimyasal olarak pasif ortamlar kullanilir Hidroponigin yararlari alan basina urun veriminin artmasi ve su kullaniminin azalmasidir Bir calismada geleneksel tarima kiyasla hidroponik tarimin alan basina marul verimini yaklasik 11 kat artirabildigini ve 13 kat daha az su kullanildigini gosterdi Bu avantajlari nedeniyle hidroponik dikey tarimda kullanilan baskin yetistirme sistemidir Yayin baligi ile AkuaponikAkuaponik terimi iki kelimeyi birlestirerek ortaya cikar balik yetistiriciligini ifade eden su urunleri yetistiriciligi ve topraksiz bitki yetistirme teknigi Aquaponik karasal bitkilerin uretimini doganin kendisini taklit eden kapali dongu bir sistemde sucul organizmalarin uretimiyle birlestirerek hidroponigi bir adim daha ileri goturur Balik tanklarindaki besin acisindan zengin atik su kati uzaklastirma unitesi ile filtrelenir ve daha sonra bir biyolojik filtreden gecer burada toksik amonyak besleyici nitrata donusturulur Bitkiler besinleri emerken arindirilan atik su balik tankina geri donusturulerek geri verilir Ayrica bitkiler baliklar tarafindan uretilen karbondioksiti tuketir balik tanklarindaki su isiyi alir ve enerji tasarrufu icin geceleri seranin sicakligini korumasina yardim eder Ticari cogu dikey tarim sistemi hizli buyuyen birkac sebzeyi uretmeye odaklandigindan su urunleri bilesenini de iceren aquaponik su anda geleneksel hidroponik kadar yaygin degildir Aeroponik Aeroponik olarak yetistirilen frenk soganlari Aeroponigin icadi NASA nin Ulusal Havacilik ve Uzay Idaresi inisiyatifiyle 1990 larda uzayda bitki yetistirmek amaciyla bulundu Geleneksel hidroponik ve aquaponigin aksine aeroponik bitki yetistirmek icin herhangi bir sivi veya kati ortam gerekmez Bunun yerine bitkilerin asildigi hava odalarinda besin maddelerine sahip sivi bir cozelti sislenir Acik arayla aeroponik en surdurulebilir topraksiz yetistirme teknigidir en verimli geleneksel hidroponik sistemlerden 90 a kadar daha az su kullandigindan ve yetistirme ortaminin degistirilmesini gerektirmemektedir Ayrica buyutme ortaminin olmamasi aeroponik sistemlerin yercekimi otomatik olarak fazla siviyi bosaltirken enerji tasarrufu saglayan dikey tasarim benimsemesine izin verirken geleneksel yatay hidroponik sistemler genellikle fazla cozeltiyi kontrol etmek icin su pompalarina gerek duyar Halen aeroponik sistemler dikey ciftcilige yaygin olarak uygulanmamistir ancak onemli olcude dikkat cekmeye basladi Kontrollu cevrede tarim Kontrollu cevre tarimi CEA urun verimini artirmak veya yetistirme mevsimini uzatmak icin dogal cevrenin degistirilmesidir CEA sistemleri hava sicaklik isik su nem karbondioksit ve bitki beslenmesi gibi cevresel faktorler uzerinde kontrol uygulanabilen seralar veya binalar gibi kapali yapilarda barindirilir Dikey tarim sistemlerinde CEA genellikle topraksiz tarim su urunleri ve aeroponik gibi topraksiz tarim teknikleriyle birlikte kullanilir Dikey Tarim TurleriMoskova daki RusEco dikey ciftligi Bina Esasli Dikey Ciftlikler Eski bir mezbahadan donusturulen The Plant adli Sikago daki ciftlik gibi terk edilmis binalar genellikle dikey tarim icin yeniden kullanilir Ancak bazen dikey tarim sistemlerini barindirmak icin yeni yapilar da insa edilir Ornegin Vertical Harvest adli bir sirket Jackson Wyoming deki park yerinin yaninda uc katli hidroponik sera insa etti ve yilda 45 359 kg 100 000 pound urun yetistirmeyi hedefliyor Nakliye Konteynerinden Dikey Ciftlikler Geri donusturulen nakliye konteynerleri dikey tarim sistemlerini barindirmak icin giderek daha populer olan bir secenektir Nakliye konteynerleri cesitli bitkilerin yetistirilmesi icin standartlastirilmis moduler odalar olarak islev gorur ve genellikle LED aydinlatma dikey olarak istifli hidroponik akilli iklim kontrolleri ve izleme sistemleri ile donatilmistir Ayrica nakliye konteynerlerini istifleyerek ciftlikler yerden daha da cok tasarruf saglayabilir ve metrekareye daha cok verim alabilir Su anda piyasada Freight Farms ndan Greenery Yesillik ve Local Roots dan TerraFarm gibi bircok ticari nakliye konteyneri dikey tarim birimi vardir Derin Ciftlikler Derin ciftlik yenilenmis yeralti tunellerinden veya terk edilmis maden kuyularindan insa edilen dikey ciftliktir Yeraltindaki sicaklik ve nem genellikle iliman ve sabit oldugundan derin ciftlikler isitma icin daha az enerji gerektirir Derin ciftlikler ayrica su temin maliyetini azaltmak icin yakindaki yeralti sularini kullanabilir Nottingham Universitesi ndeki Surdurulebilir Enerji kursusunden Saffa Riffat a gore az maliyetine ragmen derin ciftlik ayni arazi alanindaki yerden geleneksel ciftlige gore 7 9 kat daha cok gida uretebilir Otomatik hasat sistemleri ile birlestiginde bu yeralti ciftlikleri tamamen kendi kendine yeterli olabilir Growing Underground Buyuyen Yeralti adli bir sirket dunyanin ilk yeralti ciftligini insa ettigini iddia etmekte ve Londra Clapham in 33 metre altindaki yenilenmis Ikinci Dunya Savasi bomba siginaginda yesillikler yetistirmektedir Urunleri Whole Foods Planet Organic ve M amp S gibi yerel supermarketlerde vardir TarihDikey Tarim Onerisi Kolombiya Universitesi Halk ve Cevre Sagligi profesoru olan Dickson Despommier dikey tarim kavraminin temelini atti 1999 yilinda New York un catilarinda ne kadar yiyecek yetistirebileceklerini hesaplamak icin lisansustu ogrencileri sinifina odev verdi Ogrenci sadece 1000 kisiyi doyurabilecegi sonucuna vardi Sonuclardan memnun olmayan Despommier bitkileri ic mekanda dikey olarak coklu katmanlarda yetistirmeyi onerdi Despommier ve ogrencileri daha sonra yapay aydinlatma gelismis hidroponik ve 50 000 kisi icin yeterli yiyecek uretebilecek aeroponik ile donatilmis 30 katli dikey bir ciftlik tasarladilar Ayrica ust katlarda yaklasik 100 cesit meyve ve sebzenin buyuyecegini alt katlarda ise bitki atiklariyla beslenen tavuk ve balik barindirilacagini belirtiler Despommier in gokdelen ciftligi henuz insa edilmemis olsa da dikey tarim fikrini populerlestirdi ve daha sonraki bircok tasarima ilham verdi Vancouver daki TED2016 konferansinda Google X in baskani Astro Teller gizli aya yolculuk laboratuvarinin bir zamanlar otomatik dikey tarim sistemi olusturmaya calistigini acikladi X otomatik hasat ve verimli aydinlatma teknolojisinde ilerleme kaydetti ve bazi yesillikler yetistirmeyi basardi Ancak Google laboratuvari bu teknigi kullanarak tahil ve pirinc gibi temel mahsulleri yetistiremedi Sonuc olarak X projeyi iptal etti Dikey Tarim Uygulamalari Birden fazla sehirdeki gelistiriciler ve yerel yonetimler dikey ciftlik kurmakla ilgilendiklerini ifade ettiler Incheon Guney Kore Abu Dabi Birlesik Arap Emirlikleri Dongtan Cin New York Sehri Portland Los Angeles Las Vegas Seattle Surrey Toronto Paris Bangalore Dubai Sangay ve Pekin 2009 yilinda dunyanin ilk pilot uretim sistemi Birlesik Krallik taki Paignton Hayvanat Bahcesinin Cevre Parkina kuruldu Proje dikey tarimi sergiledi ve surdurulebilir kentsel gida uretimini arastirmak icin saglam bir temel sagladi Urun hayvanat bahcesinin hayvanlarini beslemek icin kullanilirken proje sistemlerin degerlendirilmesini mumkun kiliyor ve kuresel biyocesitlilik ve ekosistem hizmetlerini etkileyen surdurulemez arazi kullanim uygulamalarindaki degisimi savunmak icin egitim kaynagi saglamaktadir 2010 yilinda 36 Dunya Siyonist Kongresinde Yesil Siyonist Ittifaki Keren Kayemet L Yisrael e Dikey ciftlikleri gelistirmesi icin Israil deki Yahudi Ulusal Fonu cagrida bulunarak bir onerge sundu Dahasi Podponics adli bir sirket 2010 yilinda Atlanta da 100 un uzerinde yigili yetistirme modulu nden olusan dikey bir ciftlik insa etti ancak sonradan bildirildigine gore Mayis 2016 da iflas etti 2012 yilinda dunyanin ilk ticari dikey ciftligi Sky Greens Farms tarafindan gelistirilen ve uc kat yuksekliginde Singapur da acildi Su anda 100 den fazla dokuz metrelik kuleleri var 2012 yilinda The Plant adli bir sirket Sikago Illinois de terk edilmis bir et paketleme binasindaki yeni gelistirdigi dikey tarim sistemini piyasaya surdu Dikey ciftlikleri barindirmak icin terk edilmis binalarin kullanilmasi ve diger surdurulebilir ciftcilik yontemleri modern topluluklarin hizli kentlesmesinin bir gercegidir 2013 yilinda Dikey Tarim Dernegi AVF Almanya Munih te kuruldu Mayis 2015 itibariyla AVF tum Avrupa Asya ABD Kanada ve Birlesik Krallik ta bolgesel olarak buyudu Bu organizasyon gida guvenligini ve surdurulebilir kalkinmayi iyilestirmek icin yetistiricileri ve mucitleri birlestirmektedir AVF uluslararasi bilgi gunleri atolye calismalari ve zirvelere ev sahipligi yaparak dikey tarim teknolojilerini tasarimlarini ve islerini gelistirmeye odaklanir 2015 yilinda Londrali Growing Underground sirketi terk edilmis yeralti II Dunya Savasi tunellerinde yaprakli yesil urunlerin yeraltinda uretimine basladi 2016 yilinda Local Roots adli bir girisim bitkileri izlemek icin yapay bir sinir agiyla birlestirilmis bilgisayar vizyonu iceren 40 fitlik bir nakliye konteynerinde barindirilan bir dikey tarim sistemi olan TerraFarm i baslatti ve uzaktan Kaliforniya dan izlenmektedir TerraFarm sisteminin geleneksel dis mekan ciftciligi ile maliyet esitligi elde ettigi her biriminin uc ila bes donumluk tarim arazisi esdegeri kadar urun urettigi klima yoluyla buharlasan suyu yeniden yakalayip kullanilarak 97 daha az su kullandigi iddia edilmektedir ABD de bir marketdeki ilk dikey ciftlik 2016 da Dallas Teksas ta acildi ancak sonra da kapandi 2017 yilinda bir Japon sirketi olan Mirai cok seviyeli dikey tarim sistemini pazarlamaya basladi Sirket geleneksel tarim yontemleriyle uretilebilecek miktarin 100 kati olan gunde 10 000 bas marul uretebildigini cunku ozel amacli LED isiklarinin buyume surelerini 2 5 kat azaltabilecegini belirtmektedir Ayrica bu yontem geleneksel tarim yontemlerine gore 40 daha az enerji 80 daha az gida israfi ve 99 daha az su kullanimini saglayabilir Bu teknolojinin diger birkac Asya ulkesinde uygulanmasi icin baska taleplerde oldu 2019 da Kroger Alman girisim sirketi Infarm ile Seattle daki iki markete moduler dikey ciftlikler kurmak icin ortaklik kurdu AvantajlariTarimsal Verimlilik Gelecek nesillere surdurulebilir olarak kalmasi icin geleneksel tarimin ekilebilir arazi ihtiyaci cok fazladir Her zamankinden daha cok nufus artis hiziyla 2050 de kisi basina ekilebilir arazinin 1970 e kiyasla yaklasik 66 azalmasi beklenmektedir Dikey tarim bazi durumlarda donum basina mahsul veriminin geleneksel yontemlere gore on katindan daha fazlasina imlan verir Tropik olmayan alanlarda geleneksel tarimin aksine kapali tarim yil boyunca mahsul uretebilir Tum mevsimlik ciftcilik yetistirilen yuzeyin verimliligini mahsule bagli olarak 4 ila 6 faktorle carpar Cilek gibi mahsullerde faktor 30 kadar cikabilir Dikey tarimin yalitilmis urun sektorlerini kullandigindan cok cesitli hasat edilebilir urunlerin uretimine de olanak saglar Sezon basina bir tur mahsulun hasat edildigi geleneksel bir ciftligin aksine dikey ciftlikler bireysel arazileri nedeniyle cok sayida farkli mahsulun ayni anda yetistirilmesine ve hasat edilmesine izin verir USDA ya gore dikey ciftlik urunleri geleneksel ciftcilik yontemiyle uretilen urunlere kiyasla magazalara ulasmak icin yalnizca kisa bir mesafe kat eder Amerika Birlesik Devletleri Tarim Bakanligi USDA dunya nufusunun 2050 yilina kadar 9 milyari asacagini tahmin ediyor ve bunlarin cogu da sehirlerde yasiyor olacaktir Dikey ciftcilik USDA nin nufus arttikca muhtemel gida kitligina verecegi ongorulen yanittir Bu ciftcilik yontemi emisyonu dusurerek ve ihtiyac duyulan suyu azaltarak cevreye karsi sorumludur Bu tur kentsel ciftcilik neredeyse aninda ciftlikten satisa giden dagitimi da azaltacaktir USDA ve Enerji bakanliginca dikey ciftlik uzerine duzenlenen bir calistayda dikey ciftcilik uzmanlari bitki islahini hasare yonetimi ve muhendisligini tartistilar Zararlilarin kontrolu bocekler kuslar ve kemirgenler gibi is dikey ciftliklerde kolaylikla idare edilir cunku alan cok iyi kontrol altindadir Kimyasal ilaclara gerek duyulmadan organik urunleri yetistirme yetenegi geleneksel ciftcilikten daha kolaydir Hava Kosullarina Direnc Geleneksel acik hava tariminda yetistirilen urunler hava kosullarina baglidir ve istenmeyen sicakliklarda yagmur muson dolu firtinasi kasirga sel orman yanginlari ve kurakliktan muzdariptir Son zamanlarda meydana gelen uc sel 1993 2007 ve 2008 de ABD nin mahsul kayiplarinda milyarlarca dolara mal oldu ve ust toprakta daha da yikici kayiplar yasandi Yagmur duzenindeki ve sicakliktaki degisiklikler Hindistan in tarimsal uretimini yuzyilin sonunda yuzde 30 azaltabilir Olumsuz hava kosullari konusu ozellikle geleneksel ciftciligin buyuk olcude imkansiz oldugu Alaska ve kuzey Kanada gibi kutupsal ve kutup alti bolgeler icin gecerlidir Gida guvensizligi taze urunlerin uzak mesafelere nakledilmesi gereken yuksek maliyetler ve yetersiz beslenmeye yol acan uzak kuzey topluluklarinda uzun suredir devam eden bir sorundur Konteynerli ciftlikler Churchill Manitoba ve Unalaska Alaska gibi yerlerde faaliyet gosteren bir dizi ciftlik ile daha guneydeki konumlardan gelen tedariklere gore daha dusuk bir maliyetle yil boyunca taze urunler saglayabilir Mahsul yetistirmenin kesintiye ugramasinda oldugu gibi yerel konteynerli ciftlikler de geleneksel olarak yetistirilen urunleri uzak topluluklara ulastirmak icin gerekli olan uzun tedarik zincirlerine gore kesintiye daha az duyarlidir Churchill deki gida fiyatlari Mayis ve Haziran 2017 deki sel felaketlerinden sonra onemli olcude yukseldi ve Churchill ile Kanada nin geri kalani arasindaki tek kalici kara baglantisini olusturan demiryolu hattinin kapanmasina neden oldu Cevresel koruma Dikey tarimin artan uretkenligi nedeniyle birim dikey tarim birimi basina 20 adede kadar dis mekan tarim arazisi dogal durumuna geri donebilir Dikey tarim tarim arazisine ihtiyaci azaltacak ve boylece bircok dogal kaynak korunacaktir Dogal biyomlar uzerindeki tarimsal mudahalenin neden oldugu ormansizlasma ve collesme onlenebilir Ic mekanda gida uretimi geleneksel ciftciligi ekimi ve ciftlik makineleriyle hasadi azaltir veya ortadan kaldirir topragi korur ve emisyonlari azaltir Geleneksel ciftcilik genellikle dogal flora ve faunaya istilacidir cunku genis ekilebilir bir alan gerektirir Bir calisma odun fare nufusunun hasattan sonra hektar basina 25 ten hektar basina 5 e dustugunu ve geleneksel ciftcilikle her yil hektar basina 10 hayvanin olduruldugunu tahmin ettigini gosterdi Buna karsilik dikey tarim sinirli alan kullanimi nedeniyle yaban hayatina daha az zarar verir ProblemlerEkonomi Dikey ciftlikler buyuk baslangic maliyetinin mali zorlugunu yenmelidir 60 hektarlik dikey ciftligin ilk bina maliyeti 100 milyon dolari asar Tokyo Moskova Mumbai Dubai Milano Zurih ve Sao Paulo gibi sehirlerde ofis alani ile buyuk sehirlerde 880 1 850 ile arasindaki alan birim metrekare fiyatlariyla ofis doluluk maliyetleri yuksektir Dikey ciftliklerin buyuk sehirlerin merkezlerinde yer almasi amaclandigindan dikey ciftlik sahipleri ayni bolgedeki diger ofislerin odemesi gereken doluluk maliyetlerini odemek zorunda kalacaktir Viktorya Avustralya da varsayimsal bir 10 seviyeli dikey ciftligin tarima elverisli arazi metrekare basina maliyeti 349 ABD dolari Viktorya nin kirsal kesimindeki geleneksel bir ciftligin tarima elverisli arazi metrekare basina 0 40 ABD dolari kadar maliyeti olacaktir Sonunda dikey ciftlikler daha verimli hale geldikce baslangic maliyeti azalacak ancak hektar basina verimi geleneksel bir ciftligin veriminden 50 kat daha fazla olan dikey bir ciftligin bile basabas maliyetini gecmesi 6 7 yili alacaktir Rakipler dikey tarimin olasi karliligini sorguluyor Dikey ciftliklerin mali acidan basarili olabilmesi icin geleneksel ciftlikler bugday gibi dusuk degerli mahsulleri dikey bir ciftlige gore daha ucuza sundugundan yuksek degerli mahsuller yetistirilmelidir Cornell de biyolojik ve cevre muhendisligi profesoru olan Louis Albright dikey ciftlikte yetistirilen bugdaydan yapilan bir somun ekmegin 27 dolara mal olacagini belirtti Bununla birlikte ABD Calisma Istatistikleri Burosuna gore ortalama bir somun ekmek Eylul 2019 da 1 296 dolara mal oldu ve bu dikey ciftliklerde yetistirilen mahsullerin geleneksel acik hava ciftliklerinde yetistirilen mahsullere kiyasla nasil rekabetci olmayacagini acikca gosteriyor Dikey ciftliklerin karli olabilmesi icin bu ciftlikleri isletme maliyetlerinin dusmesi gerekir Ikinci el 40 fitlik nakliye konteynerlerinden uretilen TerraFarm sisteminin gelistiricileri sistemlerinin geleneksel acik hava tarimiyla maliyet esitligi sagladigini iddia ettiler Bununla birlikte kentsel veya ada arazisi de yuksek degerlidir PNAS tarafindan yayinlanan bir calismada 8 Aralik 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde 10 katli dikey bugday ciftligi belirli bir hektar arazide yaklasik 1 940 metrik ton bugday uretebilirken iyi gecen yillarda hektar basina ortalama 3 2 ton bugday uretebilir 600 kat urun ve teorik olarak bu katlar hala diger binalarin ustunde veya altinda olabilir Kalabalik adalardaki arazi islahi maliyetleri ile karsilastirildiginda su anki yontemler gubre maliyetleri karbondioksit girdisinin yani sira aydinlatma sicaklik ve nem kontrolu icin hala cok buyuk enerji tuketimi gerektirse de kg tahil basina dikey dusuk deger icin bile uygun pazarlar olabilir gibi gorunmektedir Enerji kullanimi Buyume mevsimi boyunca gunes ekinlere duz araziye ekildiklerinden cok daha az isik saglanacak sekilde dikey bir yuzeyde asiri aciyla parlar Bu nedenle ek isik gerekli olacaktir Bruce Bugbee dikey ciftciligin guc taleplerinin yalnizca dogal isik kullanan geleneksel ciftliklerle rekabet edemeyecegini iddia etti Cevre yazari George Monbiot tek bir somun icin tahil yetistirmeye yetecek kadar ek isik saglamanin maliyetinin yaklasik 15 dolar olacagini hesapladi Economist teki bir makale cam bir gokdelende yetisen mahsuller gun boyunca biraz dogal gunes isigi alacak olsa bile yeterli olmayacak ve yapay isiklara guc vermenin maliyeti kapali alanda ciftciligi cok pahali hale getirecek diyordu Dahasi arastirmacilar dikey bir ciftligin enerji tuketimini karsilamak icin yalnizca gunes panelleri kullanilacaksa gerekli olan gunes paneli alaninin cok katli bir ic mekandaki ekilebilir alandan yirmi kat daha buyuk olmasi gerekecegini belirlediler ki ic mekanda ciftliginin buyuk dikey ciftliklerle basarilmasi zor olacaktir Arizona da marul yetistiren bir hidroponik ciftlik uretilen bir kilogram marul icin 15 000 kJ enerji gerektirecektir Bu miktardaki enerjiyi bir perspektife oturtmak icin Arizona daki geleneksel bir acik hava marul ciftligi yetistirilen bir kilogram marul icin yalnizca 1100 kJ enerji gerektirir Dr Dickson Despommier in The Vertical Farm adli kitabinin kontrollu ortam onerdigi gibi isitma ve sogutma maliyetleri diger herhangi cok katli binaya benzeyecektir Besinleri ve suyu dagitmak icin sihhi tesisat ve asansor sistemleri gereklidir Kuzey Amerika Birlesik Devletleri nde fosil yakitla isitma maliyeti hektar basina 200 000 dolarin uzerinde olabilir 2015 yilinda yapilan arastirma geleneksel tarim yontemleri ve hidroponik ciftlik kullanilarak Arizona daki marul buyumesini karsilastirdi Hidroponik ciftlikte isitma ve sogutmanin enerji tuketiminin 80 inden fazlasini olusturdugunu isitma ve sogutmanin uretilen marul basina 7400 kJ ye ihtiyac duydugunu belirlediler Ayni calismaya gore hidroponik ciftligin toplam enerji tuketimi bir kilogram marul basina 90 000 kJ dir Enerji tuketimi ele alinmazsa dikey ciftlikler geleneksel tarima surdurulemez bir alternatif olabilir Kirlilik Bazi carelerle birbiriyle iliskili bir dizi zorluk vardir not edilmelidir ki yeni ortaya cikan endustri genellikle maliyet karmasikligi veya yasal gerekceler nedeniyle 2020 itibariyla bu tur butuncul careleri takip etme yuzeyini cizmemistir Guc ihtiyaclari Guc ihtiyaclari fosil yakitlarla karsilanirsa cevresel etki net bir kayip olabilir Ciftliklere enerji saglamak icin dusuk karbonlu kapasite insa etmek bile daha az komur yakarken geleneksel ciftlikleri yerinde birakmak kadar mantikli olmayabilir Louis Albright elektrikle uretilen fotosentetik isiga dayali kapali sistem kentsel tarimda bir kilo marulun bir elektrik santralinde 8 pound karbondioksit uretilmesine neden olacagini ve uretilen 4 000 pound marulun bir aile arabasinin yillik emisyonlarina esdeger olacagini savundu Benzer bir sistemde yetistirilen domatesin karbon ayak izinin marulun karbon ayak izinin iki kati kadar buyuk olacagini da ifade etti Bununla birlikte gunes isiginin mahsullere ulasmasina izin veren bir serada uretilen marulun marul basi basina karbondioksit emisyonlarinda yuzde 300 azalma gordu Dikey ciftlik sistemi gunes isigindan yararlanmada daha verimli hale geldikce daha az kirlilik uretecektir Karbon emisyonu Bu dikey ciftligin buyuk olasilikla yanmadan CO2 olusturan bir kaynagi gerektirdigi ancak elektrikli tesisleriyle ayni yerde olursa bunlardan CO2 emecegi anlamina gelir Aksi durumda atik cikar Seralar genellikle atmosferik oranin 3 4 katina kadar karbondioksit seviyelerini destekler CO2 deki bu artis fotosentez degisken oranlarini arttirir ki ortalamasi 50 dir bu sadece daha yuksek verim saglamakla kalmaz ayni zamanda bazi bitkiler daha hizli olgunlasir gozeneklerini kucultur ve su stresine hem cok fazla hem de az daha direncli hale gelir Dikey ciftliklerin tek basina bulunmasina gerek yoktur daha olgun bitkiler geleneksel seraya transfer edilebilir alan ve maliyet esnekligi saglanir Mahsul hasari Bazi seralarda saf CO2 kaynaklari icin kukurt dioksit ve etilen gibi bitkilere ciddi olarak zarar veren kirletici maddeleri ihtiva eden fosil yakitlari yakarlar gaz suzme yuksek uretim sistemlerinin bir bilesenidir Havalandirma Gerekli havalandirma CO2 atmosfere sizmasina izin verebilir ama neme toleransli ve neme karsi toleranssiz ekin polikulturu dongusune sinirli olmayan monokulturun aksine geri donusum sistemleri yapilabilir Isik Kirliligi Sera yetistiricileri bitkilerin vejetatif veya ureme evresinde olup olmadigini kontrol etmek icin genellikle bitkilerdeki fotoperiyodizmi kullanirlar Bu kontrolun bir parcasi olarak isiklar gecmis gun batiminda ve gunes dogmadan once veya gece boyunca periyodik olarak acik kalir Tek katli seralar normal kentsel dikey ciftlikler de olsa isik kirliligi uzerine elestiriler cekmistir Su Kirliligi Hidroponik seralar suyu duzenli olarak degistirerek bertaraf edilmesi gereken gubre ve bocek ilaclari olan su cikarir Atik suyu komsu tarim arazileri veya sulak alanlara yaymanin en yaygin yontemi kentsel dikey ciftlik icin daha zor olacaktir su aritma ilaclari dogal veya baska turlu bir cozum olabilir Ayrica bakinizarkoloji Kalkinma destekli tarim Folkewall Foodscaping Yesil duvar Saksi yetistiriciligi Teras tarim Teras bahcivanlik ve Teras bina Kentsel bahcecilikKaynakca a b c d e ATTRA Sustainable Agriculture Program Ocak 2016 11 Subat 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Ekim 2019 a b www mailman columbia edu 25 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Kasim 2019 a b Pacific Standard Ingilizce 8 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Kasim 2019 a b c d e f g Benke 1 Ocak 2017 Future food production systems vertical farming and controlled environment agriculture Sustainability Science Practice and Policy 13 1 13 26 doi 10 1080 15487733 2017 1394054 Fredani Haziran 2010 Vertical Plant Production as a Public Exhibit at Paignton Zoo PDF Proceedings Pf the 4th Global Botanic Gardens Congress 29 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 2 Eylul 2020 a b Green Prophet Impact News for the Middle East Ingilizce 1 Haziran 2010 18 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Kasim 2019 a b First commercial vertical farm opens in Singapore Channel NewsAsia 27 Ekim 2012 27 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Kasim 2019 a b Evolving Science Ingilizce 20 Haziran 2017 29 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Kasim 2019 a b 11 Haziran 2015 11 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Kasim 2019 a b Abandoned Coal Mines Could Be Future of Farming Popular Mechanics Ingilizce 3 Aralik 2018 4 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Kasim 2019 AGRITECTURE Ingilizce 14 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Kasim 2019 a b Statista Ingilizce 7 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Kasim 2019 a b Navarro 1 Eylul 2012 Rewilding Abandoned Landscapes in Europe Ecosystems Ingilizce 15 6 900 912 doi 10 1007 s10021 012 9558 7 ISSN 1435 0629 Hydroponic food production a definitive guidebook for the advanced home gardener and the commercial hydroponic grower Seventh Boca Raton FL 19 Nisan 2016 ISBN 9781439878699 OCLC 823654700 Lages Barbosa Haziran 2015 Comparison of Land Water and Energy Requirements of Lettuce Grown Using Hydroponic vs Conventional Agricultural Methods International Journal of Environmental Research and Public Health 12 6 6879 6891 doi 10 3390 ijerph120606879 ISSN 1661 7827 PMC 4483736 2 PMID 26086708 Hai Faisal I Ed 2018 Sustainable Aquaculture Applied Environmental Science and Engineering for a Sustainable Future Ingilizce Springer International Publishing ss 173 190 ISBN 9783319732565 17 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Eylul 2020 Progressive Plant Growing Has Business Blooming PDF NASA Spinoff 64 67 2016 22 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 2 Eylul 2020 Mytton Mills 2018 Reimagining Resources to Build Smart Futures An Agritech Case Study of Aeroponics Dastbaz Mohammad Naude Wim Manoochehri Jamileh Ed Smart Futures Challenges of Urbanisation and Social Sustainability Ingilizce Springer International Publishing ss 169 191 doi 10 1007 978 3 319 74549 7 10 ISBN 9783319745497 Jensen 1 Haziran 2002 Controlled environment agriculture in deserts tropics and temperate regions A world review Acta Horticulturae 578 578 19 25 doi 10 17660 ActaHortic 2002 578 1 Rusca 14 Kasim 2019 4 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Mayis 2020 a b Vertical farm blossoms at meatpacking plant CNN Ingilizce 29 Mayis 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Ekim 2019 Ingilizce 9 Mart 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Ekim 2019 Freight Farms Ingilizce 19 Mart 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Kasim 2019 a b Local Roots Farm in a box coming to a distribution center near you Ars Technica Ingilizce 16 Aralik 2017 16 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Kasim 2019 Lloyd 2 Aralik 2018 Old coal mines perfect food farms Ingilizce 14 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Kasim 2019 www nottingham ac uk 23 Kasim 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Kasim 2019 Growing Underground Ingilizce 26 Mart 2004 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Kasim 2019 Underground farm in WW2 tunnels Ingilizce 30 Ocak 2014 6 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Kasim 2019 Growing Up Skyscraper Farms Seen as a Way to Produce Food Locally And Cut Greenhouse Emissions Scientific American Ingilizce 14 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Kasim 2019 Google s secretive moonshot lab once tried to create automated vertical farms Tech Insider February 16 2016 www businessinsider dot com Business Insider 19 Subat 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Temmuz 2020 14 Agustos 2008 14 Agustos 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Kasim 2019 www nextenergynews com 6 Ocak 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Kasim 2019 a b Growing Skyscrapers The Rise of Vertical Farms Scientific American Ingilizce 29 Mayis 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Kasim 2019 Fredani Haziran 2010 Vertical Plant Production as a Public Exhibit at Paignton Zoo PDF Proceedings Pf the 4th Global Botanic Gardens Congress 29 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 2 Eylul 2020 Bloom to bust The birth and death of Atlanta startup PodPonics Atlanta Business Chronicle 20 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Kasim 2019 Urban farming looking up in Singapore CNN 10 Aralik 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Kasim 2019 New Atlas Ingilizce 3 Temmuz 2015 30 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Kasim 2019 Could the Future of Urban Agriculture Be Located Inside a Vernon Warehouse LA Weekly Ingilizce 10 Mayis 2016 8 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Kasim 2019 Local Roots Farms Ingilizce 5 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Kasim 2019 Local Roots Farm in a box coming to a distribution center near you Ars Technica Ingilizce 16 Aralik 2017 16 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Kasim 2019 Local Roots Farms Ingilizce 10 Subat 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Kasim 2019 Carroll 18 Temmuz 2017 Grow food on Mars LA startups tackle climate change with inventive solutions The Guardian Ingilizce ISSN 0261 3077 7 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Kasim 2019 Chew on This Vertical Life Farms CW33 Dallas Ft Worth Ingilizce 5 Agustos 2016 6 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Aralik 2019 Vertical Farms Are Coming to U S Grocery Stores CityLab Ingilizce 12 Aralik 2019 12 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Aralik 2019 a b www verticalfarm com 7 Agustos 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Kasim 2019 PDF Journal of Advanced Agricultural Technologies Aralik 2015 18 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 28 Ekim 2019 14 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi 2 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi 1 Temmuz 2009 1 Temmuz 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Kasim 2019 Pollan 9 Eylul 2009 Opinion Big Food vs Big Insurance The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 8 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Kasim 2019 Food insecurity in Nunavut should be considered a national crisis expert says CBC 19 Mayis 2017 1 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Kasim 2019 Macintosh 20 Mart 2018 Hydroponic produce is blooming in Churchill Man CBC 26 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Kasim 2019 ArcticToday Ingilizce 16 Mart 2018 1 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Kasim 2019 Grabish 12 Haziran 2017 Churchill residents face rising cost of food after rail line suspended CBC 19 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ekim 2019 Despommier 23 Agustos 2009 Opinion A Farm on Every Floor The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 14 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Kasim 2019 Vertical take off PDF Fresh Produce Journal 28 Ocak 2011 26 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 2 Eylul 2020 Encroachment PDF Vermont Department of Environmental Conservation Ocak 2017 27 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan PDF Davis 2001 The least harm principle suggests that humans should eat beef lamb dairy not a vegan diet Proceedings of the Third Congress of the European Society for Agricultural and Food Ethics 449 450 24 Ekim 2005 24 Ekim 2005 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Kasim 2019 Pocket world in figures s 64 ISBN 9781788161145 OCLC 1061144108 a b Indoor urban farms called wasteful pie in the sky Cornell Chronicle Ingilizce 4 Mart 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Kasim 2019 data bls gov 7 Mart 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Kasim 2019 Could vertical farming be the future Nelson B 2008 NBC News 12 Aralik 2007 22 Subat 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Kasim 2010 Roach 30 Haziran 2009 High Rise Farms The Future of Food National Geographic News 27 Subat 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Eylul 2020 George Monbiot Ingilizce 19 Subat 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Kasim 2019 Does it really stack up The Economist 11 Aralik 2010 ISSN 0013 0613 11 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Kasim 2019 a b Stoessel 20 Mart 2012 Life Cycle Inventory and Carbon and Water FoodPrint of Fruits and Vegetables Application to a Swiss Retailer Environmental Science amp Technology 46 6 3253 3262 doi 10 1021 es2030577 ISSN 0013 936X PMC 3394405 2 PMID 22309056 The vertical farm feeding the world in the 21st century Picador 2011 ISBN 9780312610692 OCLC 827058703 Does it really stack up The Economist 11 Aralik 2010 ISSN 0013 0613 18 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Kasim 2019