Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Orlando (HWV 31: dizini) George Frideric Handel tarafından bestelenmiş üç perdelik "Dramma per musica" janrında bir opera seria eseridir. Bu Libretto, İtalyanca olarak hazırlanmıştır. Ama librettonun kesinlikle kimin tarafından yazıldığı bilinmemekte ve müzikologlar tarafından ""'nin 1711'de hazırladığı "" adlı liberettosundan alındığının çok muhtemel olduğunu kabul etmektedirler. Her ne olursa olsun, bu opera metni ünlü şair Ludovico Ariosto tarafından 1516/1532'de yazılmış Ludovico Ariosto'nun Çılgın Orlando (Orlando Furioso) Epik şiirinden uyarılmıştır. Handel bu kaynak eseri ve içinde bulunan bazı kısımları Ariodante ve Alcina (1735) operalarının metinlerini uyarlamak için kullanmıştır. Bu eserin prömiyer temsili Londra'da "" Tiyatrosu'da 27 Ocak 1733 tarihinde sahnelenmiştir.
 | |
| Müzik | George Frideric Handel |
|---|---|
| Libretto | (Büyük olasılıkla) Carlo Sigismondo Capece |
| Gala | 27 Ocak 1733 |
| İlk gösterim yeri | King's Theatre Tiyatrosu, Londra |
| Oyuncular | |
Sahnelenmeler
Bu operanın prömiyer temsili 27 Ocak 1733'te Londra'da King's Theatre Tiyatrosu, Haymarket'de sahnelenmiştir. Bundan sonra bu eser 10 defa daha sahnelenmiştir ve sonra sahneden indirilmiştir. Bundan sonra bu eser, Handel'in diğer opera eserleri gibi unutulmuştur. 1733'ten sonra 18. yüzyılda ve 19. yüzyılda Handel'in bu eseri hiç sahnelenmemiştir.
20. yüzyılın başlarında I,. Dünya Savaşı'ndan sonra Handel yine popüler olmaya başlamıştır. Bu eserinin Handel'in ölümünden sonra ilk sahnelenmesi Hande;in doğum yeri olan Halle'de 1922'de yapılmıştır. Anglo-Sakson ülkelerinde ise 20. yüzyılda ilk defa Birleşik Krallık'ta 1966'da Birmingham'da ""'nde yapımlanmış ve bu yapımda orkestra şefliğini ve başrolü soprano "" üstlenmişlerdir. Aynı yıl, 200 yıldır ilk defa Londra'da 'nda bu eser yapımlanmıştır. ABD'de ise 18 Ocak 1981'de "(NYHS) " bu eseri ""'nda bir konser olarak sunmuş ve başrolü soprano Rosalind Elias almıştır,.
"" istatistikleri 2009/10 ile 2013/14 arasındaki 5 sezonda dünya operaevlerinde yapımlanan toplam 2100 sayıda opera eserlerinin arasında değişik opera eserlerinin sayısını incelemektedir. Bu istatistiklere göre aynı 5 sezonda operaevleri repertuvarlarında bulunan 57 Handel operasının 570 sayıda yapımı arasındaki sıralamada Orlando eseri 34 tane yapımla 5. sırayı almıştır.
Roller
| Rol | Ses tipi | Prömiyerde roller, 27 Ocak 1733 (Orkestra şefi: Bilinmiyor) |
|---|---|---|
| Orlando, bir şövalye | alto/ kastrato | Francesco Bernardi, lakap "Senesino" |
| Angelica, Hitay Kraliçesi | soprano | Anna Maria Strada del Pò |
| Medoro, bir Afrikalı prens | kontralto | Francesca Bertolli |
| Dorinda, kadın çoban | soprano | Celeste Gismondi |
| Zoroastro, sihirbaz | bas | Antonio Montagnana |
Konu özeti
I. Perde
Geceleyin bir dağın zirvesinde
Sihirbaz Zoroastro büyü yaparak gökleri tarar ve yıldızların durumundan öğrendiğine göre savaşçı Orlando tekrar cesaret ve yiğitlik gösterilerin ortaya çıkaran uğraşlara girişecek ve Hitay prensesi Angelica'ya karşı aşırı tutkusundan kendini kurtaracaktır. Ama Orlando şahsi aşk ile sosyal görev arasında seçim yapamayacak hale girdiği görüntüsünü vermektedir. Sihirbaz sihirli değneğini sağa sola sallamaya başlar ve ortaya çıkan büyülü ama gayet can sıkıcı görüntülerde antik kahramanların aşk tanrısı Eros'un ayağı altına yatmaları gözümlenmektedir. Zoroastro Orlando'ya artık aşk tanrıçası Venüs'ü takipten vazgeçmesini ve Savaş tanrısı Mars'ı tekrar takip etmesini arzu ettiğini bildirir (Arya:Lascia Amor).
Zoroastro'nun tavsiyeleri Orlando'da önce onlardan dolayı kendinden utanma duyguları uyandırır. Fakat bunlar üzerinde daha da derin düşünceye dalınca aşk ve sosyal görevin mutlak devamlı ve tek gerek olarak birbirlerine karşılıklı çatışma doğurmayacağına karar verir. Örneğin Herakles'in Kraliçe ile geçirdiği aşk macerası dolayısı ile kutsal bir kahraman olma şan ve şerefinden hiçbir şey kaybetmemişti. Şan ve şerefini kaybetmeye diğer bir örnek de Akhilleus'un amacına varmak için kadın kıyafetine bile girmiş ve epey zaman bu kıyafeti çıkartmadan kadın gibi yaşamış olduğudur. (Arya:Non fu già men forte)
Yanında bir çoban kulübesi bulunan ağaçlık grubu:
Kadın çoban Dorinda doğanın güzellikleri üzerinde düşünceye dalmıştır. Bu düşünceler eskisi gibi kendinde sükunet hisleri doğurmamaktadır. Dorinda bu ruhsal durumunun kendisinin birisine âşık olduğuna bir işaret olabileceğini düşünmeye başlamaktadır. Orlando yanındaki tehlikeden kurtardığı bir prenses olan İsebella ile birlikte hızla sahneden geçer. Dorinda bu davranışında onun kurtardığı kıza âşık olduğuna işaret olduğunu düşünür. (Arya:Ho un certo rossore) Dorinda yaşadığı kulübede prenses Angelica'ya bir barınacak yer sağlamıştır. Fakat Angelica Mağribi savaşçı Medoro'yu hemen hemen ölüme götürebilecek şekilde yaralı olarak yakınlardaki kırlarda bulmuş ve bu yaralıyı kadın çobanın kulübesine yaralarının iyileşmesini beklemek için getirmiştir. Dorindo, Medoro ile Angelica'nın birbirlerine aşık olmasını kıskanmakta ve bundan canı sıkılmaktadır. Çünkü kendisi de Modoro'ya âşık olmuştur. Modor Dorina'ya Angelica'nın bir akrabası olduğunu bildirir ve kendisine de Dorinda'nın kendi yaralı iken kendine gösterdiği şefkat ve ihtimamı hiçbir zaman unutamayacağını söyler. Fakat Dorinda onun gerçeği söylemediğine inanmıştır ama buna rağmen Medoro'yu gayet çekici bulduğu düşüncelerden vazgeçemez. (Arya:O care parolette).
Zoroastro Angelica'ya onun Medoro'ya âşık olduğunu bildiğini söyler ve onu özel olarak Orlando'unun kıskançlığından sakınması için uyarır. Eğer Orlando, Angelica ile Medoro'nun aşkından haber alırsa gayet tahmin edilmez ve hatta olasılıkla tehlikeli sonuçların ortaya çıkabileceğini Angelica'ya söyler. Angelica Orlando ile karşılaşınca onu kandırmak için onun Prenses Isabella'yı kurtarmasından kendinde kıskançlık duygularının doğduğunu yalancıktan söyler ve bir kadın olarak kendine vefalı olamayacak bir adama karşı kendisinden de sevgi göstermeyi karşılık olarak istemenin kendisine hiç uygun görünmediğini de belirtir. (Arya: Se fedel vuoi ch’iö ti creda). Orlando kendinin Angelica'dan başkasını kimseyi sevemeyeceğini ona bildirir ve bu aşkını ona ispat etmeye devamlı hazır olduğunu ve hatta bu aşkı uğruna vahşi canavarlarla bile çatışmaya girişmeye hazır olduğunu ona söyler. (Aria:Fammı combattere).
Orlando tam çıkmış iken Medoro sahneye girer ve Angelica'ya yanında kim bulunduğunu sorar. Angelica'da yanında olanin Orlando olduğunu ve Orlando'nun gayet cesur ve kahraman savaşçı olduğunu; kendisine gayet sıkı âşık olduğunu bildirir. Onun gazaba gelmesinden korktuğu için birlikte doğuda bulunan krallığa kaçıp oraya sığınmanın gayet uygun bir davranış olacağını Medoro'ya açıklar. Dorinda Angelica ile Medoro'nun birbirlerine sarılmalarını görmüş ve bundan çok morali bozulmuştur. Fakat iki aşık ona bu kadar fazla etkilenmenin hiç gereği olmadığını ve gelecekte kendisinin de aşkına karşılık verecek bir iyi sevgili bulacağını söyleyip onu teselli ederler. Angelica kendisine barınak sağladığı için teşekkürlerini bildirmek için Dorinda'ya pırlantalı bir bilezik hediye verir. (Üçlü:Consolatı o bella).
II. Perde
Ormanda
Dorinda, Medoro'yu kaybetmesi dolayısıyla gayet üzgündür. Yakındaki ağaçtaki bir bülbülün melankolik ötüşünü dinler ve bunun kendi hisleri ile uyuştuğunu kendine söyler. (Arioso:Quando spieghi tuoi tormenti). Orlando Dorinda'ya niye herkese kendisinin İsabella'ya âşık olduğunu söylediğini sorar. Dorinda böyle bir şey yaptığını inkâr eder. İsabella ile Orlando'nun aşkı hakkında değil Medoro ile Angelica'nın aşkı hakkında konuşmalar yaptığını ona bildirir. Ona kendine hediye verilen bileziği gösterir ve bu bileziğin kendine Medoro tarafından verildiğini ve onun yüzünü her derede her çiçekte gördüğünü de belirtir. (Arya:Se mi rivolgo al prato) Orlando bu bileziği tanımıştır; onu Angelica'ya aşkını göstermek için hediye etmiştir. Angelica'nın kendi hediyesini başkasına hediye olarak vermesini kendisine vefasızlık olduğunu düşünür ve buna gayet kızar. Bu kızgınlıkla Angelica'yı yakalayıp öldüreceğine yemin eder ve o ölünce de intihar edip kendini öldüreceğini ve böylece yeraltı cehennemin de bile onu takip edeceğini düşünür, (Aria:Cielo! se tü il consenti).
'Bir tarafta defne ağaçları grubu; diğer tarafta bir mağara kapısı
Zoroastro Medoro ve Angelica'ya Orlando'nun gazabından kaçmalarını tavsiye eder. Onları bu kaçma seyahatinde koruyacağını onlara vadeder. Birlikte her zaman akıllı ve mantıklı davranmaya çalışmalarını onlara nasihat eder. (Arya:Tra caligini profonde) Angelica ve Medoro birbirleri ile karşılaşıp âşık oldukları mevkii olan ormandan ayrılmaktan çok üzgündürler. Kendilerinden bir hatıra kalması için bir büyük ağaç gövdesine ikisinin ismini de kazarlar. (Arya:Tra caligini profonde) Angelica kendi hayatını ölümcül bir tehlikeden kurtardığı için Orlando'ya minnettardır. Ona yalan söylediği için kendini suçlu hissetmektedir. Fakat Orlando'nun da zamanla kendinin ve Medoro'ya birbirine aşık düşmesini, kendisi de aşık olmayı bildiği zaman, anlayacağını düşünmektedir, (Arya:Non potrà dirmi ingrata). Kendini ilk aşkını hissetmiş olduğu güzel ağaçlıklı koruya üzgünlük içinde elveda eder. (Aria:Verdi piante).
Orlando birden ortaya çıkıp Angelica'ya saldırıp onu katletmeye çalışır. Angelica boşuna Medoro'yu kendini kurtarmak için bağırarak yardımına çağırır. Zoroastro büyüye başvurur ve Angelica'yı bir bulut içine sararak oradan ne olduğunu Orlando anlamadan görünmeden kaçmasını sağlar. Orlando aklını kaybetmeye başlar ve kendinin ölü olduğunu ve bazı ruhların Angelica'yı bir bulut içinde kaçırdıklarını hayal etmeye başlar. Bir hayal görerek nefret ettiği rakibini yeraltı cehenneminin Kraliçesi olan Peroserpina'ya ile bir mağara içinde birlikte olup ona sarılmış olarak görür. Fakat bu sarılma sırasında Proserpina'nın gözlerinin yaşlı olduğunu hayal eder ve yeraltı cehennemi kraliçesine acı duymaya başlar. (Accompagnato:Ah! Stigie larve). Birden tekrar kızgınlığı artar. Orlando mağaraya saldırır. Fakat mağara birden ortadan bölünür ve bir uçan savaş at arabası içinde Zoroastro açığa çıkar. Zoroastro Orlando'yu at savaş arabası içine alıp oradan hızla ayrılır.
III. Perde
Etrafı palmiye ağaçları ile çevrili ağaçlıklı arazi: Orlando'nun çifte saldırısı sırasında çıkan hengamede Medoro Angelica'dan ayrılıp onu kaybetmiştir. Tekrar kendini saklayacak bir barınak bulmak için Dorinda'nın kulübesine gelir. Ona eğer imkân varsa kendini onu sevmesini mümkün olabileceğini ama kalbinin başkasına ait olduğu için bunu kabul etmediğini belirtir. (Arya:Vorrei poterti amar) Dorinda aşkın yarattığı şehvet fırtınası hakkında birkaç söz söyler. (Arya:Amore è qual vento). Orlando kulübeye gelir ve Dorinda'yı Venüs olarak adlandırarak Venüs'üne olan aşkını ona açıklar. Dorinda Orlando'nun delirip aklının başına gelmediğini anlamıştır. Bu delilik gayet açıktır çünkü Dorinda'yı biraz evvel çarpışma yaptığı bir erkek savaşçı ile karıştırmaya başlar. .
Zoroastra sahneye gelir. Kendine refakat eden ruhlara ağaçlığı bir karanlık mağaraya dönüştürme emri verir. Bu karanlık mağarada sihirbaz Orlando'nun aklını başına a getirmeyi düşünmektedir. Zorostro fırtınaların sonunda dindiğini ve sonunda her şeyin sükunete döneceğini bilmektedir. (Arya:Sorge infausta una procella).
Angelica gelir ve Dorinda'yı ağlamakta iken bulur. Dorinda Orlando'nun delilik sırasında Dorindo'nun kulübesini yaktığını ve bu kulübe içinde uyumakta olan Medoro'nun da kulübe ile birlikte yanıp öldüğünü açıklar. Angelica gayet büyük bir yeise düşer. Orlando tekrar geldiğinde ona yalvarıp kendini de öldürmesi için ona yalvartır. (İkili:Finchè prendi ancora il sangue).
Orlando Angelica'yı yakalayarak mağara içine doğru fırlatır atar. Böylece dünyayı bütün canavarlardan kurtardığını zannetmektedir. Bundan sonra yere yatıp dinlemek isteyerek uykuya dalar. Zorostro Orlando'nun aklının ve mantığının geri getirilme zamanı geldiğini bildirir. Havadan bir sihirli kuş iner ve gagasında bir altından tüp tutmaktadır. Sihirbaz bu tüpü alır içinde bulunan sıvıyı uyumakta olan Orlando'nun yüzüne ve vücuduna serper. Orlanda uyanır ve aklının başına geldiğini anlar. Fakat etrafa bakınca kendisinin hem Medoro hem de Angelica'yı öldürmüş olduğu anlar ve bunun için kendinden nefret eder. Keninin de ölmesi için tanrılara yalvarmaya başlar. Fakat Zorostro Angelica ve Medoro'yu kurtarmıştır. Artık aklı başında olan Orlando herkesi de hayatta görmekten gayet büyük bir sevince kapılır ve ikisine mesut bir hayat diler. Dorindo da üzgünlüğünü unutmuştur ve daha büyük ve sağlam bir kır kulübesine herkesi eğlenmek için çağırır
Enstrümentasyon
"Orlando" operası için Handel'in orijinal partitür notaları ve kopyalarında bu operanın sahnelenmesi için gereken müziksel çalgılar ve sayıları şöyle verilmiştir: 2 blokflüt, 2 ahşap obua, 1 fagot, 2 valfsız Barok trompeti, telli çalgılar olarak Barok müzikte kullanılan "basso continuo" ensambli (genel olarak viyolonsel, lavta, klavsen) .
Müziksel parçalar
I. Perde
- Gieroglifici eterni (Zoroastro)
- Stimuato dalla gloria (Orlando)
- Lascia Amor, e segui Marte (Zoroastro)
- Immagini funeste (Orlando)
- Non fu già men forte Alcide (Orlando)
- Quanto diletto avea tra questi boschi! (Dorinda)
- Ho un certo rossore (Dorinda)
- Ritornava al suo bel viso; E il mio cor da me diviso… (Angelica, Medoro)
- Se il cor mai ti dirà, ch’io mi scordi di te (Medoro)
- O care parolette, o dolci sguardi! (Dorinda)
- Se fedel vuoi ch’io ti creda (Angelica)
- T’ubbidirò, crudele (Orlando)
- Fammi combattere, mostre e tifei (Orlando)
- Consolati o bella; Non so consolarmi (Medoro, Angelica, Dorinda)
II. Perde
- Quando spieghi tuoi tormenti (Dorinda)
- Se mi rivolgo al prato (Dorinda)
- È questa la mercede, Angelica spietata! (Orlando)
- Cielo! se tu il consenti (Orlando)
- Tra caligini profonde erra ognor la nostra mente (Zoroastro)
- Da queste amiche; Addio prati! (Angelica, Medoro)
- Verdi allori, sempre unito conservate il nostro nome (Medoro)
- Non potrà, non potrà dirmi ingrata (Angelica)
- Tutto a poter partire ha già disposto… (Angelica)
- Verdi piante, erbette liete (Angelica)
- Ah! perfida, qui sei!; Chi mi soccorre, o Numi! (Orlando, Angelica)
- Ah! Stigie larve, ah! scellerate spettri (Orlando)
III. Perde
- Vorrei poterti amar (Medoro)
- S’è corrisposto un core (Dorinda)
- Amore è qual vento (Dorinda)
- Impari ognun da Orlando (Zoroastro)
- Sorge infausta una procella (Zoroastro)
- Finchè prendi ancora il sangue; Sol ha sete di sangue il mio cor (Angelica, Orlando)
- Gia per la man d’Orlando… (Orlando)
- Già l’ebro mio ciglio quel dolce liquore… (Orlando)
- Ecco è il tempo prefisso (Zoroastro)
- Per far, mia diletta (Orlando)
- Dei viver ancora; Che vedo, oh Dei!; Signor, dammi la morte!; Orlando, al tuo furore; Signor, vi priego… (Angelica, Orlando, Medoro, Zoroastro, Dorinda)
- Con un diverso ardor (tutti)
Seçilmiş ses ve video kayıtları
Ses kayıtları
| Yıl | Roller: (Orlando, Angelica, Medoro, Dorinda Zoroastro) | Orkestra Şefi | Orkestra, koro | Marka |
|---|---|---|---|---|
| 1990 | James Bowman, Arleen Augér, Catherine Robbin, Emma Kirkby, David Thomas | Christopher Hogwood | Academy of Ancient Music | CD: L'Oiseau-Lyre Cat:430 845-2 |
| 1996 | Patricia Bardon, Rosemary Joshua, Hilary Summers, Rosa Mannion, Harry van der Kamp | William Christie | Arts Florissants (ensemble) | CD: Erato Cat:0630-14636-2 |
| 2012 | Owen Willetts, Karina Gauvin, Allyson McHardy, Amanda Forsythe, Nathan Berg | Alexander Weimann | Pacific Baroque Orchestra | CD:Atma Cat:ACD22678 |
| 2013 | Bejun Mehta, Sophie Karthäuser, Kristina Hammarström, Sunhae Im, Konstantin Wolff | René Jacobs | B'Rock Orchestra | CD: DG Archiv Cat:4792199 |
Video kayıtları
| Yıl | Roller: (Orlando, Angelica, Medoro, Dorinda Zoroastro) | Orkestra Şefi | Orkestra ve koro | Sahne yönetmeni | Marka |
|---|---|---|---|---|---|
| 2007 | Marijana Mijanovic, Martina Janková, Katharina Peetz, Christina Clark, Konstantin Wolff | William Christie | Zurich Opera | Jens-Daniel Herzog | DVD:Arthaus Musik Cat:101309 |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- (opera) İngilizce Wikipedia "Orlando (opera)" maddesi Tarih:24.5.2011 18 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- ^ . 4 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2016.
- ^ . Gfhandel.org (İngilizce). Handel Institute. 6 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2014.
- ^ . Handelhouse.org. Handel House Museum. 10 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2014.
- ^ "Orlando ses ve video kayıtları". Operadis.org.uk. Erişim tarihi: 23 Haziran 2014.[]
Dış kaynaklar
| Wikimedia Commons'ta Orlando (opera) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Dean, Winton ve Knapp, John Merrill (2009) Handel’s Operas 1726–1741 Woodbridge: The Boydell Press . (İngilizce)
- Hicks, Anthony, "Orlando", Stanley Sadie (ed.) (1992)The New Grove Dictionary of Opera, Londra: Macmillan Reference (İngilizce)
- Kobbé, Gustav "", (Ed.: Earl of Harewood) (1987) The Definitive Kobbé's Book of Opera; 1. American ed. New York: G. P. Putnam's Sons; (İngilizce)
Dış bağlantılar
- IMSLP Petrucci Music Library websitesi "Orlando, HWV 31 (Handel, George Frideric)" maddesi [1] 9 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- YouTube websitesinde "Handel: Orlando, opera seria in three acts, HWV 31 William Christie " adlı tüm eserin video kaydı (Erişim tarihi:2-2-2016) [2] 8 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Orlando HWV 31 dizini George Frideric Handel tarafindan bestelenmis uc perdelik Dramma per musica janrinda bir opera seria eseridir Bu Libretto Italyanca olarak hazirlanmistir Ama librettonun kesinlikle kimin tarafindan yazildigi bilinmemekte ve muzikologlar tarafindan nin 1711 de hazirladigi adli liberettosundan alindiginin cok muhtemel oldugunu kabul etmektedirler Her ne olursa olsun bu opera metni unlu sair Ludovico Ariosto tarafindan 1516 1532 de yazilmis Ludovico Ariosto nun Cilgin Orlando Orlando Furioso Epik siirinden uyarilmistir Handel bu kaynak eseri ve icinde bulunan bazi kisimlari Ariodante ve Alcina 1735 operalarinin metinlerini uyarlamak icin kullanmistir Bu eserin promiyer temsili Londra da Tiyatrosu da 27 Ocak 1733 tarihinde sahnelenmistir OrlandoMuzikGeorge Frideric HandelLibretto Buyuk olasilikla Carlo Sigismondo CapeceGala27 Ocak 1733Ilk gosterim yeriKing s Theatre Tiyatrosu LondraOyuncularRoland Orlando bir sovalye alto kastrato Angelica Hitay Kralicesi soprano Medoro bir Afrikali prens kontralto Dorinda kadin coban soprano Zoroastro sihirbaz basSahnelenmelerBu operanin promiyer temsili 27 Ocak 1733 te Londra da King s Theatre Tiyatrosu Haymarket de sahnelenmistir Bundan sonra bu eser 10 defa daha sahnelenmistir ve sonra sahneden indirilmistir Bundan sonra bu eser Handel in diger opera eserleri gibi unutulmustur 1733 ten sonra 18 yuzyilda ve 19 yuzyilda Handel in bu eseri hic sahnelenmemistir 20 yuzyilin baslarinda I Dunya Savasi ndan sonra Handel yine populer olmaya baslamistir Bu eserinin Handel in olumunden sonra ilk sahnelenmesi Hande in dogum yeri olan Halle de 1922 de yapilmistir Anglo Sakson ulkelerinde ise 20 yuzyilda ilk defa Birlesik Krallik ta 1966 da Birmingham da nde yapimlanmis ve bu yapimda orkestra sefligini ve basrolu soprano ustlenmislerdir Ayni yil 200 yildir ilk defa Londra da nda bu eser yapimlanmistir ABD de ise 18 Ocak 1981 de NYHS bu eseri nda bir konser olarak sunmus ve basrolu soprano Rosalind Elias almistir istatistikleri 2009 10 ile 2013 14 arasindaki 5 sezonda dunya operaevlerinde yapimlanan toplam 2100 sayida opera eserlerinin arasinda degisik opera eserlerinin sayisini incelemektedir Bu istatistiklere gore ayni 5 sezonda operaevleri repertuvarlarinda bulunan 57 Handel operasinin 570 sayida yapimi arasindaki siralamada Orlando eseri 34 tane yapimla 5 sirayi almistir RollerPromiyerde Orlando rolunu oynayan kastrato Senesino lakapli Francesco BernardiRol Ses tipi Promiyerde roller 27 Ocak 1733 Orkestra sefi Bilinmiyor Orlando bir sovalye alto kastrato Francesco Bernardi lakap Senesino Angelica Hitay Kralicesi soprano Anna Maria Strada del PoMedoro bir Afrikali prens kontralto Francesca BertolliDorinda kadin coban soprano Celeste GismondiZoroastro sihirbaz bas Antonio MontagnanaKonu ozetiRoland Orlando heykeli BremenI Perde Geceleyin bir dagin zirvesinde Sihirbaz Zoroastro buyu yaparak gokleri tarar ve yildizlarin durumundan ogrendigine gore savasci Orlando tekrar cesaret ve yigitlik gosterilerin ortaya cikaran ugraslara girisecek ve Hitay prensesi Angelica ya karsi asiri tutkusundan kendini kurtaracaktir Ama Orlando sahsi ask ile sosyal gorev arasinda secim yapamayacak hale girdigi goruntusunu vermektedir Sihirbaz sihirli degnegini saga sola sallamaya baslar ve ortaya cikan buyulu ama gayet can sikici goruntulerde antik kahramanlarin ask tanrisi Eros un ayagi altina yatmalari gozumlenmektedir Zoroastro Orlando ya artik ask tanricasi Venus u takipten vazgecmesini ve Savas tanrisi Mars i tekrar takip etmesini arzu ettigini bildirir Arya Lascia Amor Zoroastro nun tavsiyeleri Orlando da once onlardan dolayi kendinden utanma duygulari uyandirir Fakat bunlar uzerinde daha da derin dusunceye dalinca ask ve sosyal gorevin mutlak devamli ve tek gerek olarak birbirlerine karsilikli catisma dogurmayacagina karar verir Ornegin Herakles in Kralice ile gecirdigi ask macerasi dolayisi ile kutsal bir kahraman olma san ve serefinden hicbir sey kaybetmemisti San ve serefini kaybetmeye diger bir ornek de Akhilleus un amacina varmak icin kadin kiyafetine bile girmis ve epey zaman bu kiyafeti cikartmadan kadin gibi yasamis oldugudur Arya Non fu gia men forte Angelica ve Medoro Ressam Simone Peterzano Yaninda bir coban kulubesi bulunan agaclik grubu Kadin coban Dorinda doganin guzellikleri uzerinde dusunceye dalmistir Bu dusunceler eskisi gibi kendinde sukunet hisleri dogurmamaktadir Dorinda bu ruhsal durumunun kendisinin birisine asik olduguna bir isaret olabilecegini dusunmeye baslamaktadir Orlando yanindaki tehlikeden kurtardigi bir prenses olan Isebella ile birlikte hizla sahneden gecer Dorinda bu davranisinda onun kurtardigi kiza asik olduguna isaret oldugunu dusunur Arya Ho un certo rossore Dorinda yasadigi kulubede prenses Angelica ya bir barinacak yer saglamistir Fakat Angelica Magribi savasci Medoro yu hemen hemen olume goturebilecek sekilde yarali olarak yakinlardaki kirlarda bulmus ve bu yaraliyi kadin cobanin kulubesine yaralarinin iyilesmesini beklemek icin getirmistir Dorindo Medoro ile Angelica nin birbirlerine asik olmasini kiskanmakta ve bundan cani sikilmaktadir Cunku kendisi de Modoro ya asik olmustur Modor Dorina ya Angelica nin bir akrabasi oldugunu bildirir ve kendisine de Dorinda nin kendi yarali iken kendine gosterdigi sefkat ve ihtimami hicbir zaman unutamayacagini soyler Fakat Dorinda onun gercegi soylemedigine inanmistir ama buna ragmen Medoro yu gayet cekici buldugu dusuncelerden vazgecemez Arya O care parolette Zoroastro Angelica ya onun Medoro ya asik oldugunu bildigini soyler ve onu ozel olarak Orlando unun kiskancligindan sakinmasi icin uyarir Eger Orlando Angelica ile Medoro nun askindan haber alirsa gayet tahmin edilmez ve hatta olasilikla tehlikeli sonuclarin ortaya cikabilecegini Angelica ya soyler Angelica Orlando ile karsilasinca onu kandirmak icin onun Prenses Isabella yi kurtarmasindan kendinde kiskanclik duygularinin dogdugunu yalanciktan soyler ve bir kadin olarak kendine vefali olamayacak bir adama karsi kendisinden de sevgi gostermeyi karsilik olarak istemenin kendisine hic uygun gorunmedigini de belirtir Arya Se fedel vuoi ch io ti creda Orlando kendinin Angelica dan baskasini kimseyi sevemeyecegini ona bildirir ve bu askini ona ispat etmeye devamli hazir oldugunu ve hatta bu aski ugruna vahsi canavarlarla bile catismaya girismeye hazir oldugunu ona soyler Aria Fammi combattere Orlando tam cikmis iken Medoro sahneye girer ve Angelica ya yaninda kim bulundugunu sorar Angelica da yaninda olanin Orlando oldugunu ve Orlando nun gayet cesur ve kahraman savasci oldugunu kendisine gayet siki asik oldugunu bildirir Onun gazaba gelmesinden korktugu icin birlikte doguda bulunan kralliga kacip oraya siginmanin gayet uygun bir davranis olacagini Medoro ya aciklar Dorinda Angelica ile Medoro nun birbirlerine sarilmalarini gormus ve bundan cok morali bozulmustur Fakat iki asik ona bu kadar fazla etkilenmenin hic geregi olmadigini ve gelecekte kendisinin de askina karsilik verecek bir iyi sevgili bulacagini soyleyip onu teselli ederler Angelica kendisine barinak sagladigi icin tesekkurlerini bildirmek icin Dorinda ya pirlantali bir bilezik hediye verir Uclu Consolati o bella II Perde Ormanda Dorinda Medoro yu kaybetmesi dolayisiyla gayet uzgundur Yakindaki agactaki bir bulbulun melankolik otusunu dinler ve bunun kendi hisleri ile uyustugunu kendine soyler Arioso Quando spieghi tuoi tormenti Orlando Dorinda ya niye herkese kendisinin Isabella ya asik oldugunu soyledigini sorar Dorinda boyle bir sey yaptigini inkar eder Isabella ile Orlando nun aski hakkinda degil Medoro ile Angelica nin aski hakkinda konusmalar yaptigini ona bildirir Ona kendine hediye verilen bilezigi gosterir ve bu bilezigin kendine Medoro tarafindan verildigini ve onun yuzunu her derede her cicekte gordugunu de belirtir Arya Se mi rivolgo al prato Orlando bu bilezigi tanimistir onu Angelica ya askini gostermek icin hediye etmistir Angelica nin kendi hediyesini baskasina hediye olarak vermesini kendisine vefasizlik oldugunu dusunur ve buna gayet kizar Bu kizginlikla Angelica yi yakalayip oldurecegine yemin eder ve o olunce de intihar edip kendini oldurecegini ve boylece yeralti cehennemin de bile onu takip edecegini dusunur Aria Cielo se tu il consenti Bir tarafta defne agaclari grubu diger tarafta bir magara kapisi Zoroastro Medoro ve Angelica ya Orlando nun gazabindan kacmalarini tavsiye eder Onlari bu kacma seyahatinde koruyacagini onlara vadeder Birlikte her zaman akilli ve mantikli davranmaya calismalarini onlara nasihat eder Arya Tra caligini profonde Angelica ve Medoro birbirleri ile karsilasip asik olduklari mevkii olan ormandan ayrilmaktan cok uzgundurler Kendilerinden bir hatira kalmasi icin bir buyuk agac govdesine ikisinin ismini de kazarlar Arya Tra caligini profonde Angelica kendi hayatini olumcul bir tehlikeden kurtardigi icin Orlando ya minnettardir Ona yalan soyledigi icin kendini suclu hissetmektedir Fakat Orlando nun da zamanla kendinin ve Medoro ya birbirine asik dusmesini kendisi de asik olmayi bildigi zaman anlayacagini dusunmektedir Arya Non potra dirmi ingrata Kendini ilk askini hissetmis oldugu guzel agaclikli koruya uzgunluk icinde elveda eder Aria Verdi piante Orlando birden ortaya cikip Angelica ya saldirip onu katletmeye calisir Angelica bosuna Medoro yu kendini kurtarmak icin bagirarak yardimina cagirir Zoroastro buyuye basvurur ve Angelica yi bir bulut icine sararak oradan ne oldugunu Orlando anlamadan gorunmeden kacmasini saglar Orlando aklini kaybetmeye baslar ve kendinin olu oldugunu ve bazi ruhlarin Angelica yi bir bulut icinde kacirdiklarini hayal etmeye baslar Bir hayal gorerek nefret ettigi rakibini yeralti cehenneminin Kralicesi olan Peroserpina ya ile bir magara icinde birlikte olup ona sarilmis olarak gorur Fakat bu sarilma sirasinda Proserpina nin gozlerinin yasli oldugunu hayal eder ve yeralti cehennemi kralicesine aci duymaya baslar Accompagnato Ah Stigie larve Birden tekrar kizginligi artar Orlando magaraya saldirir Fakat magara birden ortadan bolunur ve bir ucan savas at arabasi icinde Zoroastro aciga cikar Zoroastro Orlando yu at savas arabasi icine alip oradan hizla ayrilir III Perde Etrafi palmiye agaclari ile cevrili agaclikli arazi Orlando nun cifte saldirisi sirasinda cikan hengamede Medoro Angelica dan ayrilip onu kaybetmistir Tekrar kendini saklayacak bir barinak bulmak icin Dorinda nin kulubesine gelir Ona eger imkan varsa kendini onu sevmesini mumkun olabilecegini ama kalbinin baskasina ait oldugu icin bunu kabul etmedigini belirtir Arya Vorrei poterti amar Dorinda askin yarattigi sehvet firtinasi hakkinda birkac soz soyler Arya Amore e qual vento Orlando kulubeye gelir ve Dorinda yi Venus olarak adlandirarak Venus une olan askini ona aciklar Dorinda Orlando nun delirip aklinin basina gelmedigini anlamistir Bu delilik gayet aciktir cunku Dorinda yi biraz evvel carpisma yaptigi bir erkek savasci ile karistirmaya baslar Zoroastra sahneye gelir Kendine refakat eden ruhlara agacligi bir karanlik magaraya donusturme emri verir Bu karanlik magarada sihirbaz Orlando nun aklini basina a getirmeyi dusunmektedir Zorostro firtinalarin sonunda dindigini ve sonunda her seyin sukunete donecegini bilmektedir Arya Sorge infausta una procella Angelica gelir ve Dorinda yi aglamakta iken bulur Dorinda Orlando nun delilik sirasinda Dorindo nun kulubesini yaktigini ve bu kulube icinde uyumakta olan Medoro nun da kulube ile birlikte yanip oldugunu aciklar Angelica gayet buyuk bir yeise duser Orlando tekrar geldiginde ona yalvarip kendini de oldurmesi icin ona yalvartir Ikili Finche prendi ancora il sangue Orlando Angelica yi yakalayarak magara icine dogru firlatir atar Boylece dunyayi butun canavarlardan kurtardigini zannetmektedir Bundan sonra yere yatip dinlemek isteyerek uykuya dalar Zorostro Orlando nun aklinin ve mantiginin geri getirilme zamani geldigini bildirir Havadan bir sihirli kus iner ve gagasinda bir altindan tup tutmaktadir Sihirbaz bu tupu alir icinde bulunan siviyi uyumakta olan Orlando nun yuzune ve vucuduna serper Orlanda uyanir ve aklinin basina geldigini anlar Fakat etrafa bakinca kendisinin hem Medoro hem de Angelica yi oldurmus oldugu anlar ve bunun icin kendinden nefret eder Keninin de olmesi icin tanrilara yalvarmaya baslar Fakat Zorostro Angelica ve Medoro yu kurtarmistir Artik akli basinda olan Orlando herkesi de hayatta gormekten gayet buyuk bir sevince kapilir ve ikisine mesut bir hayat diler Dorindo da uzgunlugunu unutmustur ve daha buyuk ve saglam bir kir kulubesine herkesi eglenmek icin cagirirEnstrumentasyon Orlando operasi icin Handel in orijinal partitur notalari ve kopyalarinda bu operanin sahnelenmesi icin gereken muziksel calgilar ve sayilari soyle verilmistir 2 blokflut 2 ahsap obua 1 fagot 2 valfsiz Barok trompeti telli calgilar olarak Barok muzikte kullanilan basso continuo ensambli genel olarak viyolonsel lavta klavsen Muziksel parcalarI Perde Gieroglifici eterni Zoroastro Stimuato dalla gloria Orlando Lascia Amor e segui Marte Zoroastro Immagini funeste Orlando Non fu gia men forte Alcide Orlando Quanto diletto avea tra questi boschi Dorinda Ho un certo rossore Dorinda Ritornava al suo bel viso E il mio cor da me diviso Angelica Medoro Se il cor mai ti dira ch io mi scordi di te Medoro O care parolette o dolci sguardi Dorinda Se fedel vuoi ch io ti creda Angelica T ubbidiro crudele Orlando Fammi combattere mostre e tifei Orlando Consolati o bella Non so consolarmi Medoro Angelica Dorinda II Perde Quando spieghi tuoi tormenti Dorinda Se mi rivolgo al prato Dorinda E questa la mercede Angelica spietata Orlando Cielo se tu il consenti Orlando Tra caligini profonde erra ognor la nostra mente Zoroastro Da queste amiche Addio prati Angelica Medoro Verdi allori sempre unito conservate il nostro nome Medoro Non potra non potra dirmi ingrata Angelica Tutto a poter partire ha gia disposto Angelica Verdi piante erbette liete Angelica Ah perfida qui sei Chi mi soccorre o Numi Orlando Angelica Ah Stigie larve ah scellerate spettri Orlando III Perde Vorrei poterti amar Medoro S e corrisposto un core Dorinda Amore e qual vento Dorinda Impari ognun da Orlando Zoroastro Sorge infausta una procella Zoroastro Finche prendi ancora il sangue Sol ha sete di sangue il mio cor Angelica Orlando Gia per la man d Orlando Orlando Gia l ebro mio ciglio quel dolce liquore Orlando Ecco e il tempo prefisso Zoroastro Per far mia diletta Orlando Dei viver ancora Che vedo oh Dei Signor dammi la morte Orlando al tuo furore Signor vi priego Angelica Orlando Medoro Zoroastro Dorinda Con un diverso ardor tutti Secilmis ses ve video kayitlariSes kayitlari Yil Roller Orlando Angelica Medoro Dorinda Zoroastro Orkestra Sefi Orkestra koro Marka1990 James Bowman Arleen Auger Catherine Robbin Emma Kirkby David Thomas Christopher Hogwood Academy of Ancient Music CD L Oiseau Lyre Cat 430 845 21996 Patricia Bardon Rosemary Joshua Hilary Summers Rosa Mannion Harry van der Kamp William Christie Arts Florissants ensemble CD Erato Cat 0630 14636 22012 Owen Willetts Karina Gauvin Allyson McHardy Amanda Forsythe Nathan Berg Alexander Weimann Pacific Baroque Orchestra CD Atma Cat ACD226782013 Bejun Mehta Sophie Karthauser Kristina Hammarstrom Sunhae Im Konstantin Wolff Rene Jacobs B Rock Orchestra CD DG Archiv Cat 4792199Video kayitlari Yil Roller Orlando Angelica Medoro Dorinda Zoroastro Orkestra Sefi Orkestra ve koro Sahne yonetmeni Marka2007 Marijana Mijanovic Martina Jankova Katharina Peetz Christina Clark Konstantin Wolff William Christie Zurich Opera Jens Daniel Herzog DVD Arthaus Musik Cat 101309Ayrica bakinizOpera George Frideric Handel Georg Friedrich Handel operalari listesi Cilgin Orlando Ludovico AriostoKaynakca opera Ingilizce Wikipedia Orlando opera maddesi Tarih 24 5 2011 18 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Ingilizce 4 Subat 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Subat 2016 Gfhandel org Ingilizce Handel Institute 6 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Haziran 2014 Handelhouse org Handel House Museum 10 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Temmuz 2014 Orlando ses ve video kayitlari Operadis org uk Erisim tarihi 23 Haziran 2014 olu kirik baglanti Dis kaynaklarWikimedia Commons ta Orlando opera ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Dean Winton ve Knapp John Merrill 2009 Handel s Operas 1726 1741 Woodbridge The Boydell Press ISBN 978 1 84383 525 7 Ingilizce Hicks Anthony Orlando Stanley Sadie ed 1992 The New Grove Dictionary of Opera Londra Macmillan Reference ISBN 0 333 73432 7 Ingilizce Kobbe Gustav Ed Earl of Harewood 1987 The Definitive Kobbe s Book of Opera 1 American ed New York G P Putnam s Sons Ingilizce Dis baglantilarIMSLP Petrucci Music Library websitesi Orlando HWV 31 Handel George Frideric maddesi 1 9 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde YouTube websitesinde Handel Orlando opera seria in three acts HWV 31 William Christie adli tum eserin video kaydi Erisim tarihi 2 2 2016 2 8 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde