İkinci Dağlık Karabağ Savaşı, 2020 Dağlık Karabağ Savaşı veya 44 Günlük Savaş (Azerice: İkinci Qarabağ müharibəsi, Dəmir Yumruq əməliyyatı veya Vətən müharibəsi; Ermenice: Հայ-ադրբեջանական պատերազմ, Արցախյան երկրորդ պատերազմ veya 44-օրյա պատերազմ) Dağlık Karabağ'da Türkiye destekli Azerbaycan ile Ermenistan ve onun desteklediği tanınmayan Dağlık Karabağ Cumhuriyeti arasında yaşanmış silahlı çatışmalardır.
İkinci Dağlık Karabağ Savaşı | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Dağlık Karabağ sorununun bir parçası | |||||||||||
Azerbaycan'ın savaş sırasında ele geçirdiği bölgeler Rus barış gücünün bulunduğu Laçın Koridoru ve Rus barış gücünün bulunduğu Dağlık Karabağ bölgesi 2020 Dağlık Karabağ Ateşkes Antlaşması üzerine Azerbaycan'a teslim edilen topraklar | |||||||||||
| |||||||||||
Taraflar | |||||||||||
İddia edilen:
Türkiye (Ermenistan tarafından iddia edildi) Destekçi:
Silah yardımı: | Dağlık Karabağ Cumhuriyeti
İddia edilen: Silah yardımı: | ||||||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||||||
İddia edilen:
|
| ||||||||||
Çatışan birlikler | |||||||||||
İddia edilen: Türk Silahlı Kuvvetleri (Ermenistan tarafından iddia edildi)
| Dağlık Karabağ Cumhuriyeti Savunma Ordusu
İddia edilen: | ||||||||||
Güçler | |||||||||||
Bilinmiyor | Bilinmiyor | ||||||||||
Kayıplar | |||||||||||
Azerbaycan'a göre:
Birimler:
Suriye İnsan Hakları Gözlemevi'ne göre:
Ermenistan'a göre:
Birimler:
| Ermenistan'a göre:
Birimler:
Azerbaycan'a göre:
Birimler:
| ||||||||||
100 Azerbaycanlı ve 65 Ermeni sivil öldü. 416 Azerbaycanlı ve 165 Ermeni sivil yaralandı. 3 Azerbaycanlı ve 40 Ermeni sivil ele geçirildi 1 Rus Mil Mi-24'ü vuruldu, 2 mürettebat üyesi öldü ve 1'i yaralandı. 1 Rus sivil öldü. 2 Fransız ve 3 Rus gazeteci yaralandı. 1 İranlı sivil başıboş ateş sonucu yaralandı. 40.000 Azerbaycanlı ve 90.000-100.000 Ermeni yerinden edildi. |
Çatışmalar 27 Eylül 2020 sabahı, Karabağ Savaşı (1988-1994) sonrasında kurulan temas hattında başladı ve her iki taraf da askerî ve sivil kayıplar bildirdi. Başlangıçta karşılıklı devam eden sınır çatışmaları, Azerbaycan kuvvetlerinin kademeli olarak ilerleyişi ile de jure olarak Azerbaycan'a ait olan Dağlık Karabağ ile Dağlık Karabağ etrafındaki yedi rayondaki Ermenistan ve Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin işgalini sona erdirmeye evrildi. Çatışmalar sonucu, Ermenistan ve Dağlık Karabağ Cumhuriyeti, sıkıyönetim ve topyekûn seferberlik ilan ederkenAzerbaycan ise 28 Eylül'de ilan edilen kısmi sıkıyönetim sonrasısokağa çıkma yasağı ve sınır hattı boyunca savaş hâli ilan etti.
Çok sayıda ülke ve Birleşmiş Milletler çatışmayı şiddetle kınadı ve her iki tarafı da gerilimi azaltmaya ve müzakereleri gecikmeden sürdürmeye çağırdı. 10 Ekim'de Uluslararası Kızılhaç Komitesi desteği ve Rusya arabuluculuğunda hem Ermenistan hem de Azerbaycan tarafından kabul edilen insanî ateşkes resmen yürürlüğe girse de ateşkes her iki taraf tarafından da tamamen göz ardı edilerek ölülerin planlanan dönüşü ve yaralı ve tutukluların değişimi durduruldu.
Dağlık Karabağ'ın ikinci en büyük şehri Şuşa'nın Azerbaycan kontrolüne geçmesi sonrası 9 Kasım 2020 tarihinde, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in arabuluculuğu ile Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Ermenistan başbakanı Nikol Paşinyan tarafından Ateşkes Antlaşması imzalanarak Dağlık Karabağ bölgesindeki tüm çatışmalara 10 Kasım 2020 tarihinde Moskova saati ile 00.00 itibarıyla son verildiği açıklandı.Tanınmayan Dağlık Karabağ Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Arayik Harutyunyan da çatışmaların sona ermesini kabul etti.
Azerbaycan'ın askerî ve diplomatik zaferi ile sonuçlanan savaşın ardından yeniden imar çalışmaları başlatıldı ve yerinden edilmiş on binlerce geri dönmeye başladı. Savaş sonucunda 40 bin Azeri ve 90 ile 100 bin Ermeni bireyin yerinden edildiği rapor edildi. Savaş sonunda siyasi konumunu güçlendiren İlham Aliyev tarafından 10 Aralık 2020'de Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın da katılımıyla başkent Bakü'de geniş kapsamlı bir askerî geçit töreni düzenlendi.
Adlandırma
Savaş, hem Ermenistan hem Azerbaycan hem de uluslararası medyada İkinci Dağlık Karabağ Savaşı, Azerbaycan-Ermenistan Savaşı (Ermenice: Հայ-ադրբեջանական պատերազմ, romanize: hay-adrbecanakan paterazm Azerice: Azərbaycan–Ermənistan müharibəsi), Altı Hafta Savaşı (Ermenice: Վեցշաբաթյա պատերազմ, romanize: Vets’şabat’ya paterazm; Azerice: Altı həftəlik müharibə), ve Kırk Dört Gün Savaşı (Ermenice: Քառասունչորսօրյա պատերազմ, romanize: K’arrasunç’vorsorya paterazm; Azerice: Qırx dörd günlük müharibə) gibi isimlerle ifade edildi.
Ayrıca Azerbaycan'da savaş, halk ve hükûmet tarafından İkinci Karabağ Savaşı (Azerice: İkinci Qarabağ müharibəsi), Vatanseverlik Savaşı (Azerice: Vətən müharibəsi) Ermenistan'ı barışa zorlama operasyonu (Azerice: Ermənistanı sülhə məcburetmə əməliyyatı) veya Karşı saldırı operasyonu (Azerice: Əks-hücum əməliyyatı) gibi isimlerle anıldı. 10 Aralık'ta Azerbaycan hükûmeti, askerî harekâtın Demir Yumruk Operasyonu (Azerice: Dəmir Yumruq əməliyyatı) kod adı altında başlatıldığını duyurdu.
Ermenistan ise savaş, halk ve hükûmet tarafından İkinci Artsah Savaşı (Ermenice: Արցախյան երկրորդ պատերազմ, romanize: Arts'ahyan yerkrord paterazm) ve "Yaşam Savaşı" (Ermenice: Գոյամարտ, romanize: Goyamart) olarak anıldı.
Arka plan
Dağlık Karabağ'ın toprak mülkiyeti Ermeniler ve Azeriler arasında şiddetli bir şekilde tartışılmaktadır ve günümüzdeki çatışmanın temeli Birinci Dünya Savaşı'na kadar dayanmaktadır. Bölgenin büyük bir kısmı de facto olarak Ermenistan tarafından desteklenen Dağlık Karabağ Cumhuriyeti tarafından yönetiliyor olsa da bölge Azerbaycan'ın de jure bir parçasıdır.
Sovyet dönemi
Sovyet döneminde bölge, etnik olarak Ermeni çoğunluğa sahip olmasına rağmen Azerbaycan SSC içinde özerk bir oblast olarak kaldı. Sovyetler Birliği 1980'lerin sonunda dağılmaya başladığında Dağlık Karabağ sorunu yeniden ortaya çıktı ve 20 Şubat 1988'de Dağlık Karabağ Özerk Oblastı parlamentosu, bölgenin Azerbaycan SSC'den Ermenistan SSC'ye devredilmesini talep eden bir karar aldı. Azerbaycan bu talebi reddetti ve kısa bir süre sonra Sumgayıt, Gence ve Bakü'de Ermenilere; Gugark ve Hankendi'de de Azerilere karşı düzenlenen bir dizi pogrom ile etnik şiddet başladı. Dağlık Karabağ'ın özerk statüsünün kaldırılmasının ardından 10 Aralık 1991'de bölgede referandum yapıldı. Referandum, bölgede yaşayan Azeriler tarafından boykot edildi. Katılımcıların %99,8'i evet oyu kullandı. 1992 yılının başlarında, Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından bölgede doğrudan savaş başladı.
Karabağ Savaşı
Karabağ Savaşı hem Azerbaycan hem de Ermenistan'dan yaklaşık 725.000 Azeri ve 300.000-500.000 Ermeni'nin yerlerinden edilmesiyle sonuçlandı. 1994 Bişkek Protokolü çatışmayı sona erdirdi ve bu, Ermenilerin fazladan toprak kazanmasıyla sonuçlandı. Dağlık Karabağ Cumhuriyeti, Dağlık Karabağ bölgesinin çoğunu kontrol etmenin yanı sıra çevredeki Azeri nüfuslu Ağdam, Cebrayıl, Füzuli, Kelbecer, Kubadlı, Laçın ve Zengilan'ı da işgal etmiş oldu. Bişkek Protokolü'nün şartları donmuş bir ihtilaf ortamı yarattı ve 1994'te AGİT Minsk Grubu tarafından barış sürecini başlatmak için uzun süre devam edecek olan uluslararası arabuluculuk girişimleri başlatıldı.Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, 1993 yılında Dağlık Karabağ'ı çevreleyen topraklardan "işgal güçlerinin" çekilmesi çağrısında bulunan dört adet kararı kabul etti ve 2008 yılında Genel Kurul, AGİT Minsk Grubu eş başkanları Rusya, Fransa ve ABD'nin aleyhine oy kullanmasına karşın Ermeni işgal güçlerinin derhal geri çekilmesini talep eden bir (kararı) kabul etti.
Ateşkes dönemi ve çatışmalar
Otuz yıl boyunca ateşkes birden fazla kez ihlal edildi. Anketler, Dağlık Karabağ'da yaşayanların Azerbaycan'ın bir parçası olmak istemediklerini göstermekle beraber Ağustos 2019'da Ermenistan başbakanı Nikol Paşinyan "Dağlık Karabağ Ermenistan'dır, nokta." demiştir. Temmuz 2020'de Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki sınırda çatışmalar yeniden meydana geldi. Buna karşılık binlerce Azerbaycanlı Ermenistan'a karşı savaş için yürüyüş düzenledi ve Türkiye, Azerbaycan'a olan desteğini tekrar dile getirdi. 29 Temmuz 2020'de Azerbaycan, 29 Temmuz'dan 10 Ağustos 2020'ye kadar süren bir dizi askerî tatbikat gerçekleştirdi. Ardından eylül ayı başlarında Türkiye'nin de katılımıyla ilave tatbikatlar yapıldı. Çatışmaların yeniden başlamasından önce, Türkiye'nin yüzlerce Suriye Millî Ordusu mensubunun Hamza Tümeni'nden Azerbaycan'a transferini sağladığına dair iddialar ortaya atıldı. Azerbaycan hükûmeti ise yabancı savaşçıların çatışmalara dahil olduğu iddialarını yalanladı.
Çatışmalar
Çatışmalar 27 Eylül 2020 sabahı temas hattında başladı. Ermenistan güçleri, Karabağ'ın güneydoğu ve kuzey bölgelerindeki ilk savunma hattından geri çekildiler, ancak Azerbaycan zırhlı oluşumlarına tanksavar güdümlü füzeler ve toplarla önemli kayıplar verdirerek düzinelerce aracı imha ettiler. Azerbaycan, 13 kısa menzilli karadan havaya füze sistemini devre dışı bırakarak, Ermeni hava savunmalarına karşı yapılan saldırılarda droneları yoğun bir şekilde kullandı. Azerbaycan askerleri çatışmanın ilk üç gününde güneyde sınırlı da olsa ilerlemeyi başardı. Sonraki üç gün boyunca, her iki taraf da büyük ölçüde sabit pozisyonlarda kaldı. Kuzey cephesinde Ermeni güçleri karşı saldırıya geçerek bir miktar yeri geri almayı başardı. Ermeni güçlerinin en büyük karşı saldırısı dördüncü günde gerçekleşti ancak Azerbaycan'ın insansız hava araçları ile düzenlediği saldırılar sonucu zırhlı ve topçu birlikleri ağır kayıplara uğradı.
Altıncı günde Ermenistan ve Azerbaycan birbirlerinin altyapı tesislerine karşı füze ve roket saldırıları düzenlemeye başladı. Vurulan hedefler arasında; çok namlulu roketatar ile vurulan Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin başkenti Hankendi, füze saldırılarına uğrayan Ermenistan'ı Dağlık Karabağ'a bağlayan bir köprü ve Ermeni güçler tarafından balistik füzelerle dört kez vurulan Azerbaycan'ın en büyük ikinci şehri Gence vardı. Çatışmaların yedinci gününün sabah saatlerinde Azerbaycan, büyük bir taarruz başlattı ve Dağlık Karabağ'ın kuzeyinde ilerleyerek bazı bölgesel kazanımlar elde etti ancak ilerleme daha sonra durdu.
Daha sonra çatışmaların çoğu, dağlık araziden oluşan kuzeye kıyasla nispeten daha düz ve az nüfuslu olan güneye kaydı. Azerbaycan güçleri, Cebrayıl ve Füzuli'ye saldırılar düzenleyerek çok katmanlı Ermeni savunma hatlarını yarmayı ve Ermeni birlikleri tarafından tampon bölge olarak tutulan bir bölgeyi yeniden ele geçirmeyi başardı. Azerbaycan, Ermeni birliklerine karşı çoğu saldırısını insansız hava araçlarıyla gerçekleştirdi ve karşı tarafın büyük oranda kayıplar vermesini sağladı. Azerbaycan güçleri, Ermeni kuvvetlerine ait olan topçu bataryaları, hava savunma sistemleri ve mekanize birlikleri öncelikli olarak hedef aldı. İlerleyen günlerde piyadelerinde hedef alındığı, Azerbaycan tarafından yayınlanan görüntülerde ortaya çıktı. Ayrıca Azerbaycan'a ait olan bazı insansız hava araçları, Ermeni kuvvetleri tarafından düşürüldü.
Azerbaycan, 4 Ekim'de Cebrayıl'ın işgalden kurtarıldığını duyurdu. Cebrayıl'ın alınmasından sonra Azerbaycan birlikleri iki kola ayrıldı. Kollardan birinin hedefi İran sınırı boyunca Zengilan'a ilerleyip şehri almak ve ardından Laçın Koridoru'nu ele geçirerek bölgenin Ermenistan'la bağlantısını kesmekti. Diğer kol ise Hadrut ve Füzuli şehrinden geçerek Karabağ'ın merkezi sayılan Şuşa şehrini ele geçirecek ve ardından Karabağ'ın en büyük şehri Hankendi'ye doğru ilerleyerek şehri alıp de facto Ermeni yönetimine son verecek böylece Karabağ'da Azerbaycan'ın tam hakimiyetini sağlanacaktı. 9 Ekim'de her iki taraf da geçici bir insani ateşkes kararı aldı. İlan edilen ateşkesin ardından Dağlık Karabağ Cumhurbaşkanı, Azerbaycan'ın bölgede savunma hatlarını kırarak bir miktar başarı elde ettiğini itiraf etti. Ermenistan Başbakanı, Ermeni kuvvetlerinin kısmen geri çekildiğini duyurdu. Ancak ateşkes hızla bozuldu ve Azerbaycan'ın ilerlemesi devam etti. Birkaç gün içinde Azerbaycan güney cephesinde düzinelerce köyün ele geçirildiğini duyurdu.
Zengilan'a ilerleyen Azerbaycan birlikleri 17 Ekim'de Hüdaferin Barajı ve Hüdaferin köprülerini ele geçirdi ve köprülerin Azerbaycan tarafında üç renkli Azerbaycan Bayrağı göndere çekildi. 20 Ekim'de Zengilan şehri ve çevredeki birçok köyün işgalden kurtarıldığı açıklandı. Azerbaycan, 22 Ekim'de Ermenistan ve İran sınırları arasındaki Ağbend'i alarak İran ile sınır bölgesinin tamamen güvence altına alındığını açıkladı.
Azerbaycan güçleri daha sonra kuzeybatıya yönelerek ana hedefleri olan, Ermenistan ile Dağlık Karabağ arasındaki tek bağlantıyı sağlayan Laçın Koridoru'na doğru Kubadlı üzerinden ilerlemeye başladı. Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nden yapılan bir açıklamaya göre, karşı saldırıyla Azerbaycan kuvvetleri geri püskürtüldü. Ermeni kuvvetlerinin direnişi Azerbaycan'ın 26 Ekim'e kadar Laçın Koridoru'nun 25 kilometre yakınında ilerlemesini durdurdu. Dağlık arazilere ve ormanlara çekilen Ermeni birlikleri, Azerbaycan piyadelerine karşı küçük düzeyde saldırılar düzenledi ve Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki güneybatı sınırına doğru saldırı başlattı. 26 Ekim'de ABD aracılığı ile ateşkes yürürlüğe girdi, ancak çatışmalar dakikalar içinde yeniden başladı.
Cebrayıl'dan Karabağ'ın içlerine doğru ilerleyen Azerbaycan güçlerinin ikinci kolu 9 Ekim'de stratejik açıdan önemli Hadrut kasabasını, 17 Ekim'de ise Füzuli Rayonu'nun merkezi Füzuli şehrini işgalden kurtarmıştır. Füzuli'den sonra Azerbaycan güçleri ana hedeflerden biri olan, bölgenin tam kalbinde bulunan, stratejik açıdan oldukça önemli ve manevi değeri yüksek Şuşa şehrine ilerlemeye başladılar. Azerbaycan askerleri 4 Kasım'da Şuşa'nın önüne kadar geldiler ve Şuşa Muharebesi böylece başlamış oldu. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, 8 Kasım 2020 tarihinde babası ve bir önceki cumhurbaşkanı Haydar Aliyev'in kabrini ziyaretinin ardından Şehitler Hiyabanı'nıda yaptığı konuşmada Azerbaycan ordusunun Karabağ'ın ikinci büyük şehri Şuşa'yı işgalden kurtardığını duyurdu. Şuşa'nın geri alınmasından iki gün sonra 10 Kasım gecesi imzalanan ateşkesle Ermenistan yenilgiyi kabul etti ve mevcut savaş hâli şimdilik sona erdi.
Askerî çatışmaların kronolojisi
Çatışmalar esnasında ağır silahlar, roketler, başta Türk yapımı Bayraktar TB2 ve İsrail yapımı Harop kamikaze dronları olmak üzeredronlar ve zırhlı savaş araçları kullanıldı. Ayrıca uluslararası toplumun çoğunluğu tarafından yasaklanan ancak Ermenistan veya Azerbaycan tarafından kullanımı yasaklanmamış misket bombaları da kullanıldı: Azerbaycan, Ermenistan'ın sivillere karşı misket bombası kullandığını iddia etse de uluslararası üçüncü taraflar, Azerbaycan'ın Dağlık Karabağ'ın sivil yerleşim bölgelerine karşı misket bombası kullandığına dair kanıtları doğrulamıştır. Aynı şekilde Ermeni güçlerin de misket bombası kullandığı tespit edilmiştir.
Ermeni güçler tarafından Azerbaycan'ın Gence şehrine bir dizi balistik füze saldırısı düzenleyip sivillerin zarar görmesine neden olurken, Azerbaycan güçleri tarafından da Dağlık Karabağ'ın de facto başkenti Hankendi ve diğer sivil yerleşim birimleri ve altyapı tesisleri hedef alındı. İki tarafın da saldırıları sonucu can kayıpları verildi ve maddi hasarlar ortaya çıktı. Dezenformasyon ve yanıltıcı bilgiler de çatışmaya eşlik etti.
Tartışmalı toprak miktarı sınırlı olsa da çatışma seviyesi ve uluslararası sınırlara konumlanan mühimmatlar nedeniyle çatışma Dağlık Karabağ sınırlarının ötesine genişledi. İran'ın Doğu Azerbaycan Eyaleti'ne mermi ve roketler düştü, ancak herhangi bir hasar görülmedi ve İran, kendi toprakları üzerinde birkaç insansız hava aracının (İHA) düştüğünü veya düşürüldüğünü belirtti. Gürcistan ise Kaheti bölgesinde iki insansız hava aracının çarpıştığını bildirdi.
Hocavend'e düzenlenen saldırılar sonrası Dağlık Karabağ yetkilileri sivilleri silah altına almaya başladı. 10 Ekim'de Rusya, hem Ermenistan hem de Azerbaycan'ın Moskova'da on saatlik görüşmelerin ardından insani ateşkes konusunda anlaştıklarını ve her iki tarafın da "esaslı" görüşmelere katılacaklarını açıkladı ancak çatışmalar devam etti. 17 Ekim gece yarısı ikinci ateşkes de göz ardı edildi, ardından 26 Ekim'de üçüncü ateşkes girişimi de başarısız oldu.
Ermenistan ve Azerbaycan tarafından atılan askerî olmayan adımlar
Çatışmanın başlangıcından bu yana hem Ermenistan hem de Azerbaycan, ifade özgürlüğünü kısıtlayan sıkıyönetim ilan ettiler. Ekim ayında Ermenistan'da cephedeki durumun olumsuz bir şekilde ele alınmasını yasaklayan yeni bir yasa yürürlüğe girdi. Azerbaycan'da da uluslararası gazetecilerin çalışmalarına ilişkin kısıtlamalar getirilirken Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nde herhangi bir kısıtlama bildirilmedi.
Ermenistan
28 Eylül'de Ermenistan, seferberlik rezervinde kayıtlı 18 yaşından büyük erkeklerin ülkeyi terk etmesini yasakladı. 1 Ekim'de, Ermeni Ulusal Güvenlik Servisi, eski bir yüksek rütbeli Ermeni askerî yetkiliyi Azerbaycan adına casusluk yaptığı şüphesiyle tutukladığını açıkladı. Üç gün sonra Servis, casusluk şüphesiyle çok sayıda yabancı vatandaşı tutukladığını açıkladı.İsrail'in Azerbaycan'a silah satışını protesto eden Ermenistan, İsrail büyükelçisini geri çağırdı.
8 Ekim'de Ermenistan Cumhurbaşkanı Armen Sarkisyan Ulusal Güvenlik Servisi yöneticisini görevden aldı. Ermenistan hükûmeti daha sonra sıkıyönetimi sertleştirdi ve devlet organlarını eleştirmeyi ve "ülkenin savunma kapasitesini bozmaya yönelik propagandayı" yasakladı. Aynı gün Ermenistan Savunma Bakanlığı, bir Novaya Gazeta muhabirinin Dağlık Karabağ'a izinsiz girdiği gerekçesiyle gazetecilik akreditasyonunu iptal etti. 9 Ekim'de Ermenistan, güvenlik mevzuatını sıkılaştırdı. 21 Ekim'de Ermenistan Bakanlar Kurulu, Türk mallarının ithalatını geçici olarak yasakladı; karar 31 Aralık'ta yürürlüğe girdi. Ertesi gün Ermenistan Ulusal Meclisi çatışmalarda yaralanan ve ölen Ermeni askerlerin borçlarını silmek üzere yasa çıkardı. 27 Ekim'de Ermenistan Cumhurbaşkanı Armen Sarkisyan; Ulusal Güvenlik Teşkilatı'nın istihbarat dairesi başkanı Tümgeneral Hovhannes Karumyan'ı ve Ulusal Güvenlik Servisi'nin sınır birlikleri kurmay başkanı Gagik Tevosyan'ı görevden aldı. 8 Kasım'da Sarkisyan, Ulusal Güvenlik Teşkilatı'nın geçici başkanını bir kez daha görevden aldı.
8 Kasım günü bir Ermeni aktivist, savaş karşıtı paylaşımından dolayı polis tarafından para cezasına çarptırıldı.
Azerbaycan
27 Eylül'de Azerbaycanlı yetkililer çatışmaların başlamasından kısa bir süre sonra internet erişimini kısıtladı. Resmî bir açıklamaya göre bu, Ermeni provokasyonlarını önlemek için yapıldı.Azerbaycan Millî Meclisi, 28 Eylül gece yarısından itibaren Bakü, Gence, Göygöl, Yevlah ve bazı ilçelerde sokağa çıkma yasağı ilan etti.Azerbaycan Hava Yolları, Azerbaycan'daki tüm havalimanlarının 30 Eylül'e kadar normal yolcu uçuşlarına kapatılacağını duyurdu. Füzuli, Terter, Karabağ ve Gence Askerî Savcılıkları savaş ve diğer suçlarla ilgili cezai soruşturma başlattı.
28 Eylül'de Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev Azerbaycan'da kısmi seferberliğe izin veren bir kararname çıkardı. 8 Ekim'de Azerbaycan, Yunanistan'daki Ermenilerin Dağlık Karabağ'a, Azerbaycan'la savaşmak için getirildiği iddialarının ardından Yunanistan büyükelçisini geri çağırdı.
17 Ekim'de Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı, Rusya Devlet Duması iktidarındaki Birleşik Rusya partisinin üyesi Vitali Milonov'un, Azerbaycan hükûmetinin izni olmadan Dağlık Karabağ'ı ziyaret ettiği gerekçesiyle istenmeyen kişi ilan edildiğini bildirdi. 24 Ekim'de -Azerbaycan Merkez Bankası'nın tavsiyesi üzerine- Azerbaycan Bankalar Birliği üye bankaları, çatışmada ölen asker ve sivillerin borçlarının silinmesi kararını oybirliğiyle kabul etti.
29 Ekim'de Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, çatışma sırasında Azerbaycan kuvvetleri tarafından kontrolü ele geçirilen bölgelerde geçici özel idareler kurulmasına ilişkin bir kararname çıkardı. Kararnameye göre bu idarelerdeki komutanlar İçişleri Bakanlığı tarafından atanacak fakat Savunma Bakanlığı, Devlet Sınır Hizmeti, Devlet Güvenlik Servisi ve dahil olmak üzere hükûmetin diğer yürütme organlarıyla da koordinasyon sağlamak zorunda kalacaklar.
31 Ekim'de Azerbaycan, İran sınırındaki topraklarının kontrolünü ele geçirdikten sonra dört sınır karakolunu daha restore etti.
4 Kasım'a kadar savaş karşıtı eylemleri nedeniyle altı barış aktivisti, Azerbaycan Devlet Güvenlik Servisi tarafından sorguya çağrıldı.
12 Kasım'da gerçekleştirilen genel kurul toplantısında Azerbaycan Millî Meclisi, Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in “savaş hâlinin feshedilmesi” yönündeki kararını onayladı.
Barış anlaşması
Azerbaycan'ın, 8 Ekim 2020'de, Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin de facto başkenti Hankendi'ye 15 kilometre uzaklıkta olan Şuşa'yı ele geçirmesinin ardından, 9 Kasım 2020'de Rusya'nın aracılığıyla İnternet üzerinden barış anlaşması yapıldı. Ermenistan, Azerbaycan ve Rus liderlerin olduğu video konferans görüşmesine, Rusya ve Ermenistan'ın muhalefetiyle Türkiye dahil olamadı. ABD ve Avrupa Birliği ise barış anlaşmasının tamamen dışına bırakıldı. 10 Kasım 2020'de anlaşma imzalandı.
Görüşme ile Azerbaycan'ın talep ettiği; Laçın ve Kelbecer'de devam eden çatışmalardan Ermenistan'ın çekilmesi, Azerbaycan'ın ilerlediği toprakları elinde tutması, Nahçıvan ile Azerbaycan arasında Ermenistan üzerinden bir irtibat yolu kurulması konularında anlaşmaya varıldı. Ermenistan tarafının talebi doğrusunda da, Laçın'da Dağlık Karabağ Cumhuriyeti-Ermenistan koridorunun zamanlaması ve genişliği konusunda detaylar belirlendi; Nahçıvan ile Azerbaycan arasındaki irtibat yolu ise bazı konularda detaylandırılmadı. Yerinden edilmişler ve mültecilerin, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiseri aracılığıyla bölgelerine geri döneceği kararlaştırıldı.Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Türk-Rus ortaklığıyla Karabağ'da bir gözlem merkezi oluşturulacağını ve bu merkezde iki tarafın ateşkes ihlali işleyip işlemediklerinin insansız hava araçları aracılığıyla kontrol edileceğini belirtti.Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Türkiye, anlaşmanın uygulanmasını gözetmek ve denetlemek üzere bölgede kurulacak ortak barış gücünde, Rusya ile birlikte yer alacaktır" dedi. Lavrov ise 10 Kasım 2020'de imzalanan anlaşmadaki maddelerde Karabağ'a Türk askerlerinin gelmeyeceğinin, Türk askerlerinin Karabağ'dan uzak Azerbaycan topraklarında sınırlı bir bölgede duracağının belirtildiğini söyledi.
Anlaşmanın imzalanmasının ardından, anlaşmayı "yenilgi" olarak gören Ermenistan halkından tepki geldi. Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan'ın hedef olduğu protestolarda, protestocular parlamento binasına girmeye çalıştı. Paşinyan ise Facebook üzerinden yaptığı açıklamayla, Ermenistan'ın "daha kötü bir sonuç"tan geri döndüğünü söyledi. Paşinyan, alınan kararın Ermeni halkı için "acı verici" olduğunu, bu kararın sahadaki Ermeni ordusunun ısrarı sebebiyle gerçekleştiğini belirtti.
Savaş sonrası
Ermenistan
10 Kasım'ın erken saatlerinde ateşkes anlaşmasının imzalanması haberinin çıkmasından kısa bir süre sonra, Nikol Paşinyan'ın ateşkes anlaşmasını kabul ettiği için "hain" olduğu iddia edildi ve Ermenistan'da şiddetli protestolar patlak verdi. Protestocular demir kapıyı kırarak parlamento binasına girdi ve Ermenistan Ulusal Meclisi başkanı Ararat Mirzoyan'ı arabadan çekip dövdüler. Kasım ayı boyunca aralarında Ermenistan dışişleri bakanı Zohrab Mnatsakanyan, savunma bakanı David Tonoyan, aynı bakanlığın askerî kontrol teşkilatı başkanı Movses Hakobyan ve Ermenistan Savunma Bakanlığı sözcüsü Artsrun Hovhannisyan da dahil olmak üzere çok sayıda Ermeni memur istifa etti.
Ateşkes anlaşmasının imzalanmasının ardından cumhurbaşkanı Armen Sarkisyan, II. Karekin ile bir toplantı düzenleyerek 22 Kasım'ın Dağlık "Karabağ Kurtuluş Savaşı'nda Anavatanı Savunmaya Giden Kahramanları Anma Günü" olarak ilan edilmesi için bir çağrı yaptı. 16 Kasım'da erken parlamento seçimlerinin ve Paşinyan’ın istifasının kaçınılmaz olduğunu belirterek bu sürecin geçici bir "Ulusal Mutabakat Hükûmeti" tarafından denetlenmesini ve yönetilmesini önerdi.
Ermeni medyası, 9 Aralık gecesi bir Azerbaycan vatandaşının Tavuş vilayetinin köyü yakınlarında devlet sınırını ihlal ettiği gerekçesiyle gözaltına alındığını bildirdi. Berdavan Valisi Smbat Muğdesyan, Ulusal Güvenlik Servisi'nin şahsı götürdüğünü ancak diğer detayları bilmediğini söyledi. Ermeni medyasına göre, tutuklu vatandaş hakkında Ermenistan devlet sınırına kaçak giriş şüphesiyle dava açıldı. Gözaltına alınan Azerbaycanlının adı açıklanmadı. BBC Azerbaycan Servisi'nin haberine göre Azerbaycan'ın İçişleri, Dışişleri ve Savunma Bakanlıkları olayla ilgili hiçbir bilgilerinin olmadığını açıkladılar.
12 Aralık'ta Azerbaycan kamyonları, Uluslararası Kızılhaç Komitesi ve Rus barış güçleri eşliğinde, ölü askerlerin cesetlerini almak için Ermenistan'ın Sünik bölgesinden Davit Bek'e girdi. Ermeni yetkililer, Goris'e giren Azerbaycan araçları hakkındaki haberleri yalanladılar.
16 Aralık'ta kayıp Ermeni askerlerinin aile üyeleri, Ermenistan Savunma Bakanlığı binası önünde toplandılar ancak binaya girmelerine izin verilmedi ve Ermeni askerî temsilcileri ailelerin taleplerine yanıt vermedi. Kayıp Ermeni askerlerin ailelerinin binaya girmesi üzerine kavga yaşandı.
Azerbaycan
Ateşkes ve savaşın sona erişi Azerbaycan tarafından bir zafer olarak görüldü ve geniş çapta kutlandı. 10 Kasım 2020'de anlaşmanın açıklanmasının ardından Bakü'de yaşayanlar sokağa çıkarak bayrak salladılar. 11 Kasım'da Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, savaşa katılan yaralı Azerbaycan askerleriyle yaptığı görüşmede, Azerbaycan'da "savaş alanında ve arkada kahramanlık gösterenler için" yeni nişan ve madalyaların verileceğini, sivillerin ve askerlerin ödüllendirilmesi için talimat verdiğini söyledi. Ayrıca bu nişan ve madalyaların isimlerini de kendisi önerdi. Yaklaşık bir hafta sonra, Azerbaycan Millî Meclisi'nin bir genel oturumunda, "Azerbaycan Cumhuriyeti'nin nişan ve madalyaları tesisi hakkında yasa"da yapılacak değişikliklere dair bir yasa tasarısı tartışmaya sunuldu. Aynı gün yasa tasarısı uyarınca on yedi yeni nişan ve madalya verildi. 12 Kasım'da Azerbaycan İçişleri Bakanlığı, daha önce Terter ilçesinde bulunan Şuşa polis teşkilatını Şuşa'ya taşıdığını, 14 Kasım'da ise Sugovuşan'daki barajının kontrolünün ordudan Azerbaycan Olağanüstü Haller Bakanlığı'na devredildiğini açıkladı. 15 Kasım'da Ermeni Apostolik Kilisesi, Azerbaycan güçlerinin Şuşa'yı kontrol altına almasının ardından Gazançetsots Katedrali'nin tahrif edildiğini iddia etti ve bu durum Ermenistan Dışişleri Bakanlığı tarafından kınandı. Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev ise kiliselerinin korunacağına dair bir açıklama yaptı. Ayrıca 1 Aralık'ta Azerbaycan'ın Kültür Bakanı Yardımcısı Vekili Anar Kerimov, France24'e Karabağ'ın Hristiyan kültür mirasının hükûmet tarafından korunacağını söyledi. Bakü'deki Ermeni Surp Krikor Lusavoriç Kilisesi'ne dikkat çeken Kerimov, Karabağ'ın Hristiyan dinî yapılarının "atalarından kendilerine miras kaldığını" vurguladı.
Aliyev ve Azerbaycan'ın Birinci Cumhurbaşkanı Yardımcısı Mihriban Aliyeva, Kasım ayının ortasında, 1993 yılında Ermeni güçlerinin işgal etmesinden sonra her ikisi de harabeye dönen Füzuli ve Cebrayıl hayalet şehirlerini ziyaret etti. Aliyev, 'dan başlayarak Füzuli'yi Şuşa'ya bağlayacak yeni bir otoyol yapım talimatı verdi.Cebrayıl için ise kenti yeniden inşa etmek amacıyla yeni bir plan hazırlanacağını bildirdi ve daha sonra İran sınırındaki Hüdaferin köprülerini ziyaret etti.
Azerbaycanlı ekonomist Tuğrul Valiyev'e göre, temelde altyapısı kalmamış olan Cebrayıl, Füzuli, Zengilan ve Kubadlı'yı yeniden inşa etmek muhtemelen 10 yıl sürecek ve yaklaşık 15 milyar dolara mal olacak. STK İnsani Araştırmalar Kamu Birliği başkanı Avaz Hasanov'a göre, Azerbaycan bu şehirlerin yeniden inşası sürecine özel sektörü de dahil etmeye çalışacak.Azerbaycan Demiryolları da Hankendi'yi Yevlah'a bağlayan demiryolu hattını yeniden inşa etme planlarını duyurdu. 18 Kasım'da Azerbaycan Milletvekili Tahir Mirkişili, devlete ait Azergold ile yabancı bir şirket arasında Zengilan, ve Kelbecer'de altın madenciliği yapmak üzere bir konsorsiyum kurulduğunu açıkladı. Ayrıca PASHA Bank ve Kapital Bank, bölge genelinde yeni şubeler açmayı planladıklarını açıkladı. Bu arada Türkvizyon Şarkı Yarışması'nın organizatörleri, yarışmanın 2021 yılında Şuşa'da düzenlenme olasılığını araştırdıklarını belirttiler.
23 Kasım'da Azerbaycan Olağanüstü Haller Bakanlığı Devlet Yangın Kontrol Servisi birimleri Karabağ'ın Azerbaycan kontrolündeki çeşitli bölgelerinde faaliyete geçti. Ertesi gün Azıh Mağarası'ndaki arkeolojik buluntular Azerbaycan Devlet Güvenlik Servisi temsilcileri tarafından Bakü'ye getirilerek Azerbaycan Millî İlimler Akademisi Arkeoloji ve Etnografya Enstitüsü Arkeoloji Fonuna yerleştirildi. 25 Kasım'da Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO), Ağdam, Füzuli ve Hankendi Havalimanları da dahil olmak üzere altı Azerbaycan havalimanının uluslararası mekansal endeks kataloğuna dahil edilmesini onayladı. Bu havalimanlarının kodları, aralık ayında yayımlanacak olan ICAO kayıtlarının güncellenmiş baskısına eklenecektir. 28 Kasım'da Füzuli Rayonu'na bağlı 'de bir sivil araç mayına çarptı ve aralarında Füzuli Rayonu İcra Kurulunun medya organı olan Gaidish gazetesinin genel yayım yönetmeni de olan dört kişiyi öldürdü. Bu olaydan sonra Azerbaycan Başsavcılığı ve İçişleri Bakanlığı, vatandaşları mayın ve diğer patlayıcı maddeler tamamen arındırılıncaya kadar gerekli izinler alınmaksızın yeni alınan toprakları ziyaret etmemeye çağırdı.
Sırasıyla 27 Eylül ve 10 Kasım ve ilan edildi. Ancak Zafer Günü'nün tarihi, Mustafa Kemal Atatürk'ün ölüm yıl dönümü ile çakışınca Şuşa'nın Azerbaycan kontrolüne geçtiği tarih olan 8 Kasım ile değiştirildi. Aliyev'in önerisiyle Bakü Metrosu'na ait yeni istasyonun isminin 8 Kasım olacağı da açıklandı. Aynı gün Cumhurbaşkanı Aliyev, savaş sırasında yaralanan ve ölenlerin ailelerine destek olmak için YAŞAT Vakfı'nın kurulmasına ilişkin bir kararname imzaladı ve vakfın yönetimi üzerindeki genel kontrol devredildi. 2 Aralık'ta Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in talimatıyla bazı askerler terhis edildi. Aynı gün Azerbaycan Bankalar Birliği, savaş sırasında ölen asker ve sivillerin banka borçlarının tamamen silineceğini duyurdu. Ertesi gün , Sugovuşan'a giden yolun mayınlardan tamamen temizlendiğini duyurdu. Aynı gün Aliyev, Vatanseverlik Savaşı Anıt Kompleksi ve Zafer Müzesi'nin kurulmasını için bir kararname çıkardı. Azerbaycan'da 4 Aralık günü yerel saatle 12.00'de () savaşta ölen askerlerinin anısına saygı duruşu yapıldı. Bu bağlamda, Bakü Körfezi'ne demir atan gemiler ve arabalar kornalarını çalarken ülke genelinde bayraklar indirildi ve trafik durdu. Ayrıca savaşta ölen askerlerin anısına Bakü'deki Haydar Camisi'nde namaz kılındı. Başkentin yanı sıra Sumgayıt, Kuba, Gence, Şamahı, Lenkeran ve Şeki'deki camilerde; Bakü ve Gence'deki kiliselerde ve Bakü'de 'nda anma törenleri düzenlendi. Bunlara ek olarak Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Başkan Yardımcısı Mihriban Aliyeva da dahil olmak üzere birçok kişi tarafından Bakü'deki Şehitler Hiyabanı ziyaret etti. Ertesi gün , bakanlığa bağlı Devlet Sosyal Koruma Fonu'nun savaş sırasında ölen 94 Azerbaycanlı sivile şehit statüsü verdiğini ve bu kişilerin ailelerinin de savaşta ölen askerlerin ailelerine tanınan haklardan yararlanabileceklerini açıkladı. 9 Aralık'ta Cumhurbaşkanı Aliyev 83 askeri Vatanseverlik Savaşı Kahramanı, 204 askeri Karabağ Nişanı ve 33 askeri de ile ödüllendirdi. 12 Aralık'ta Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in talimatıyla sıkıyönetim kaldırıldı.
10 Aralık'ta Azatlık Meydanı'nda Azerbaycan'ın zaferi şerefine savaş sırasında öne çıkan 3.000 asker, askerî teçhizat, insansız hava araçları ve savaş uçakları, Ermeni birliklerine ait ele geçirilen tanklar, Türk askerleri ve Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın da katılımıylaZafer Geçidi düzenlendi.
Ermenistan'ın geri çekilişi
Türk-Rus barış gücü
Ateşkes sonrası çatışmalar
Kayıplar
Resmî rakamlara göre savaş sırasında binlerce kişi öldü. Savaşan taraflarca açıklanan resmî rakamlara göre Ermeni tarafından 3.360 asker öldü, ve 60'tan fazlası kayıp. Azerbaycan tarafından ise 2.854 asker öldü ve 50 tanesi kayıp. Ancak tarafların kendi kayıplarını gerçek sayıdan daha az göstererek düşman kayıplarını ve yaralanma sayılarını olduğundan daha fazla gösterdikleri kaydedilmiştir.
Siviller
Ermeni yetkililer, savaş sırasında 65 Ermeni sivilin öldürüldüğünü, 40 kişinin de kayıp olduğunu bildirdi. Azerbaycan kaynaklarına göre, Ermeni ordusu saldırılarında sivil yapıların bulunduğu yoğun nüfuslu bölgeleri hedef aldı.Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhuriyet Başsavcılığı, 9 Kasım 2020 tarihi itibarıyla, savaş sırasında Ermeni topçuları tarafından yapılan bombardımanlar ve roket saldırıları sonucunda 100 sivilin öldüğünü, 416 sivilin de yaralandığını bildirdi. Ayrıca Azerbaycanlı yetkililer savaş sonrası çatışmalarda, Hadrut yakınlarında iletişim tesisleri ve iletim ekipmanlarının kurulumu sırasında bir Azercell çalışanının ciddi şekilde yaralandığını açıkladı.
23 Ekim 2020 itibarıyla Ermeni yetkililer, çatışmanın Dağlık Karabağ nüfusunun yarısından fazlasını (yaklaşık 90.000 kişiyi) yerinden ettiğini açıkladı. de Dağlık Karabağ nüfusunun yarısından fazlasının çatışma nedeniyle yerinden edildiğini iddia etti. 2 Kasım 2020'da Azerbaycanlı yetkililer, çatışmalar sonucu Azerbaycan'da yaklaşık 40.000 kişinin yerinden olduğunu açıkladı.
Yedi gazeteci yaralandı. 1 Ekim 2020'de, Hocavend'deki çatışmaları haber yapan Le Monde'dan iki Fransız gazeteci, Azerbaycan'ın top ateşi sonucu yaralandı. Aynı saldırıda Ermeni haber kameramanı Aram Grigoryan da hafif yaralandı. Bir hafta sonra Şuşa'da haber yapan üç Rus gazeteci, Azerbaycan güçleri tarafından yapılan saldırı sonucu ağır yaralandı. Azerbaycan kaynaklarına göre 19 Ekim 2020'de bir AzTV muhabiri, Ağdam'da Ermenilerin top ateşi sonucu şarapnel yaraları aldı.
Altyapı hasarları
Azerbaycan'ın en büyük ikinci şehri Gence ve Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin de facto başkenti Hankendi de dahil olmak üzere sivil yerleşim alanları iki tarafın güçleri tarafından vuruldu ve saldırılar sonucunda birçok bina ve ev yıkıldı. Çeşitli kuruluşlar Dağlık Karabağ'da, başta Azerbaycan'ın topçu ve İHA saldırıları nedeniyle nüfusun aşırı kalabalık sığınaklarda yaşamak zorunda kaldığı Hankendi'de, COVID-19 vakalarının ciddi oranda arttığını bildirdi. Çatışma sırasında test etme ve temas takibinde de zorluklar yaşandığı bildirildi.
Şuşa'daki Gazançetsots Katedrali bombardıman sonucu zarar görmüştür. 19 Ekim 2020'de Terter, 'da bulunan bir pamuk fabrikasında Ermeni topçularının saldırısı sonucu şiddetli bir yangın çıktı ve fabrikanın birkaç büyük hangarı tamamen yandı. Ermenistan destekli bir Dağlık Karabağ insan hakları ombudsman raporu 5.800 özel mülk ve 520 özel aracın saldırılarla yok edildiğini; 960 adet altyapısal, endüstriyel ve kamusal nesnenin de hasar gördüğünü belirtti. 16 Kasım 2020 tarihinde Azerbaycan Cumhuriyet Başsavcılığı; savaş boyunca 3.410 özel konut, 512 sivil tesis ve 120 çok katlı binanın hasar gördüğünü açıkladı.
Analiz
Milliyetçilik
Ermeniler ve Azerbaycanlılar, Sovyet yönetimi altında beraber yaşarken, Sovyetler Birliği'nin dağılışı hem Ermenilerin hem de Azerbaycanlıların arasındaki sosyopolitik sorunların daha da artmasına sebep oldu.Karabağ Savaşı öncesinde, sırasında ve sonrasında Ermeni ve Azerbaycan karşıtı duyguların artması Sumgayıt, Gence ve Bakü'de Ermenilere; Gugark ve 'de de Azerilere karşı düzenlenen bir dizi pogrom ile etnik şiddete yol açtı.
Azerbaycan'ın hedefi
27 Eylül'de bölge uzmanı verdiği bir röportajda, düşmanlıkların Ermeni tarafı tarafından başlatılmasının pek olası olmadığını belirtti. De Waal, "Temelde, Ermeniler 1990'ların savaşını kazandılar, istedikleri tüm topraklara sahipler" dedi. "Amaçları statükoyu normalleştirmek." Azerbaycan çeşitli nedenlerden dolayı askerî harekâtın kendisine bir şeyler kazandıracağını hesaplıyor” dedi.Foreign Policy dergisinden bir analist, Ermenistan birlikleri tarafından kontrol edilen son derece erişilmez dağlık arazi nedeniyle Azerbaycan'ın Dağlık Karabağ'ın tamamını kontrol etmeye çalışırken büyük zorluk yaşayacağını tahmin etti. Buna ek olarak, Azerbaycan ordusunun hazırlık durumunun zayıf, moralinin düşük, yapısının bozuk ve verimsiz olduğunu ve yüzde 20 gibi yüksek bir yolsuzluk oranına sahip olduğunu belirtti. Dahası, petrol kârından askerî teçhizat alımına kadar yapılan büyük yatırımlara rağmen, Azerbaycan ordusunun yeni teçhizat kullanımı için yeterli eğitimden yoksun olduğunu belirtti. Azerbaycan'ın ilk hedefi, arazinin daha az dağlık ve harekât için elverişli olduğu Dağlık Karabağ'ın güneyindeki Füzuli ve Cebrayıl bölgelerini ele geçirmekti. Rus askerî uzmanı Mihail Hodarenok'a göre Azerbaycan, taarruz operasyonunu dikkatlice planlamış ve hazırlamıştı ancak Azerbaycan ordusunun çatışmaların ilk beş gününde planlanan ilk hedeflerine ulaşamadığını ve ne Füzuli'yi ne de 'yi aldığını ekledi. Benzer şekilde, siyaset bilimci Arkadi Dubnov, harekâtın Azerbaycan tarafından Azerbaycan'ın konumunu iyileştirmek için başlatıldığına inanıyor.
Türkiye ve Rusya
Rusya ve Türkiye'nin bölgedeki jeostratejik çıkarları adına savaş sırasında geniş çapta yorumlar yapıldı.The Economist; Rusya, Çin ve Türkiye için "tüm tarafların ekonomik açıdan fayda sağlayacağını" belirterek her iki tarafın da ateşkes antlaşmasından faydalandığı yorumunda bulundu.
Türkiye
Azerbaycan ve Türkiye arasında etnik, kültürel ve tarihî bağlar bulunmaktadır ve her iki ülke ilişkilerini "iki devlet, bir millet" arasındaki bir ilişki olarak nitelendiriyor. Türkiye (o zamanlarda Osmanlı İmparatorluğu), 1918'de Rus İmparatorluğu'nun bir parçası olan Azerbaycan'ın bağımsızlığını kazanmasına yardımcı oldu ve 1991'de Azerbaycan Sovyetler Birliği'nden bağımsızlığını ilan edince onu tanıyan ilk ülke oldu. Türkiye ayrıca 1921'den beri Azerbaycan'ın eksklavı Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nin de garantörüdür. Diğer yorumcular ise Türkiye'nin Azerbaycan'a verdiği desteği ülkenin Suriye, Irak ve Doğu Akdeniz'deki Yeni Osmanlıcı aktivist dış siyasetinin bir parçası olarak gördüler. Türkiye'nin çatışmada son derece göze çarpan rolü, Ermeniler tarafından Ermeni Kırımı'nın bir devamı olarak tanımlandı. Türkiye savaş boyunca Azerbaycan'a askerî destek sağlamıştır. Ateşkes anlaşmasında öngörülen Nahçıvan ile Azerbaycan'ı Ermenistan üzerinden birbirine bağlayan erişim koridoru; Türkiye'nin, Orta Asya coğrafyasına ve Çin'in Bir Kuşak, Bir Yol projesine erişimini sağlayacak.
Rusya
Rusya, Azerbaycan ile iyi ilişkiler sürdürmeye çalışmış ve çatışmalar boyunca iki tarafa da silah satmıştı. Savaştan bile önce Rusya, Ermenistan ile askerî bir ittifakının parçası olarak Ermenistan'da bir askerî üs kurmuş ve bu nedenle olası bir savaş durumunda antlaşma gereği Ermenistan'ı savunma mecburiyeti bulunmaktaydı. Rusya ve NATO üyesi Türkiye Suriye'de ve Libya'da devam eden iç savaşta olduğu gibi birbirlerine zıt çıkarlara sahipti. Türkiye, çeşitli analistlere göre çatışmayı Orta Doğu'daki etki alanını genişletmek amacıyla hem askerî hem de diplomatik kaynakları kullanarak Güney Kafkasya'daki nüfuzunu doğu sınırı boyunca güçlendirmek ve bir başka bölgesel güç olan Rusya'nın bölgedeki etkisini azaltmak için kullanıyordu. Rusya tarihsel olarak çatışmada tarafsızlığı sürdürme politikası izlemiş ve Ermenistan hiçbir zaman resmî bir yardım talebinde bulunmamıştı.'deki Rusya araştırmaları programı müdürüne göre savaşın başlangıcında Ermenistan tarafı büyük kayıplar vermedikçe Rusya'nın askerî müdahalede bulunma ihtimalinin düşük olduğuna düşünülüyordu. Rusya Dışişleri Bakanlığı bir bildiri yayımlayarak, hem Rusya'nın hem de Ermenistan'ın Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü bünyesinde yer alması nedeniyle, savaşın Ermenistan topraklarına sıçraması hâlinde Rusya'nın Ermenistan'a "gerekli tüm yardımı" sağlayacağını söyledi. Buna karşın Azerbaycan güçlerinin 14 Ekim 2020'de Ermenistan topraklarını vurduğu bildirildiğinde, Rusya çatışmaya doğrudan müdahale etmedi.Devlet Duması Savunma Komitesi üyesi Konstantin Makienko, Rus basın yayım organı Vedomosti tarafından 10 Kasım tarihinde yayımlanan bir yazıda savaşın jeopolitik sonuçlarının sadece Ermenistan için değil, Rusya için de bir "felaket" olduğunu yazdı. Çünkü Güney Kafkasya'da "başarılı ve alçakgönüllü Türkiye'nin prestiji muazzam bir şekilde artarken" Moskova'nın etkisi azalmıştı.'nden Aleksandr Gabuyev ise tam tersi bir görüş belirterek "Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin kesin yenilgisini önlediği" ve Rusya'yı stratejik Laçın koridorundan sorumlu kılması nedeniyle barış anlaşmasını "ülkenin bölgedeki gücünü arttırıcı bir galibiyet" olarak nitelendirdi.
Savaş suçları
BM Genel Sekreteri António Guterres, "Dağlık Karabağ çevresindeki diğer yerler de dahil olmak üzere Hankendi ve Gence'de herhangi bir yerdeki sivil nüfuslu bölgelere yapılan gelişigüzel saldırıların tamamen kabul edilemez olduğunu" belirtti. Uluslararası Af Örgütü; Dağlık Karabağ'daki son çatışmalarda hem Azerbaycan hem de Ermeni güçlerinin savaş suçu işlediğini belirterek Azerbaycan ile Ermenistan yetkililerini derhal bağımsız ve tarafsız soruşturmalar yürütmeye, sorumluları tespit etmeye ve onları adalete teslim etmeye çağırdı.
Azerbaycan, kasım ayında Azerbaycan askerleri tarafından işlenen savaş suçları hakkında soruşturma başlattı ve 14 Aralık'ta konuyla ilgili dört askerini tutukladı.
Ermenistan
Ermenistan, Azerbaycan'ın en büyük ikinci şehri Gence de dahil olmak üzere çatışma bölgesi dışındaki birçok Azerbaycan şehrini balistik füzelerle bombaladı. Çatışmanın başlamasından bu yana 4 ayrı balistik füze saldırısı meydana geldi, 26 sivil öldü, 125 kişi yaralandı. Saldırılar Avrupa Birliği ve BM Genel Sekreteri António Guterres tarafından endişeyle karşılanırken Azerbaycan yetkilileri ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Ermenistan Silahlı Kuvvetlerini sivil yerleşim yerlerine balistik füze atarak savaş suçu işlemekle suçladı. Çatışma sırasında Terter, Beylegan ve Berde olmak üzere birçok şehir Ermeni güçler tarafından bombalandı.
25 Ekim'de sivil giyimli bir Ermeni gencin, Ermeni askerlerine Azerbaycan mevzilerine karşı top atışlarında yardım ettiği bir video internette yayımlandı. Azerbaycan daha sonra Ermenistan'ı savaş sırasında çocuk asker kullanmakla suçladı. Bir gün sonra Dağlık Karabağ ombudsmanı, videodaki çocuğun 16 yaşında olduğunu, doğrudan askerî faaliyetlerde bulunmadığını ve babasıyla birlikte çalıştığını iddia eden bir açıklama yaptı.
28 Ekim'de Ermenistan Silahlı Kuvvetleri Azerbaycan'ın Berde kasabasını füzelerle vurdu. Bu saldırı, biri Kızıl Haç gönüllüsü olmak üzere 21 sivilin ölümüne ve 70'ten fazla sivilin yaralanmasına yol açarak çatışmanın en ölümcül saldırısı oldu.Uluslararası Af Örgütü, Ermenistan tarafından misket bombası ve Smerç roketlerinin kullanıldığını doğruladı. Uluslararası Af Örgütü Doğu Avrupa ve Orta Asya bölge direktörü Marie Struthers, misket bombalarının sivil bölgelere ateşlenmesinin "acımasız ve pervasız" olduğunu, "sayısız ölüme ve yaralanmaya, sefalete neden olduğunu" belirtti. Azerbaycan ombudsmanı, saldırıyı "sivillere yönelik terör eylemi" olarak nitelendirdi. Azerbaycan'a göre Ermenistan, misket bombası ve Smerç roketlerini sivil yerleşim birimlerini vurmak için kullandı. Misket bombası kullanımı New York Times tarafından da onaylandı. Ermenistan saldırının sorumluluğunu reddetti. Tanınmayan Dağlık Karabağ Cumhuriyeti ise sorumluluğu kabul ederken sadece askerî tesisleri hedeflediklerini belirtti.
30 Ekim'de İnsan Hakları İzleme Örgütü, Ermenistan ve Dağlık Karabağ güçlerinin misket bombası kullandığını açıkladı ve Ermenistan'ın misket bombası kullanmaya derhal son vermesi gerektiğini bildirdi. İranlı-Fransız muhabir Reza Deghati, Ermeni güçlerinin bölgeyi Azerbaycanlılara teslim etmeden önce Ağdam, 'da inek ahırı olarak kullandıkları 18. yüzyıldan kalma bir camiyi yağmalayıp yaktıklarını bildirdi.
Azerbaycan
4 Ekim'de Ermenistan hükûmeti, Azerbaycan'ın Hankendi'deki saldırılarında misket bombası kullandığını açıkladı. Uluslararası Af Örgütü raporunda misket bombaları "Azerbaycan güçleri tarafından ateşlenen İsrail yapımı M095 DPICM misket bombaları" olarak tanımlandı. Ertesi gün Ermenistan Dışişleri Bakanı Zohrab Mnatsakanyan, Fox News'e Dağlık Karabağ'da sivil halkın Azerbaycan güçleri tarafından hedef alınmasının bir savaş suçu olduğunu söyledi ve "saldırganlığa" son verilmesi çağrısında bulundu.
İnsan Hakları İzleme Örgütü, Ekim 2020'de Dağlık Karabağ'daki soruşturması sırasında Azerbaycan'ın Dağlık Karabağ'daki sivil yerleşim yerlerinde İsrail yapımı misket bombası kullandığı dört vakayı belgeledi. İnsan Hakları İzleme Örgütü soruşturma ekibi misket bombalarının kullanıldığı yerleşim bölgelerinde herhangi bir askerî alan bulamadıklarını belirterek bombaların sivil nüfuslu alanlara karşı kullanılmasını kınadı.
15 Ekim'de, yakalanan iki Ermeni'nin Azerbaycan askerleri tarafından infaz edildiği bir video ortaya çıktı. Dağlık Karabağ yetkilileri videodaki bir kişinin sivil olduğunu açıkladı. videoları analiz etti ve görüntülerin gerçek olduğu, idam edilen iki kişinin de 9-15 Ekim tarihleri arasında Azerbaycan güçleri tarafından yakalanıp infaz edilen Ermeni askerler olduğu sonucuna vardı. Videoları araştıran BBC, bu videoların Hadrut'tan olduğunu ve 9-15 Ekim tarihleri arasında bir süre zarfında filme alındığını doğruladı. Ermenistan'ın insan hakları savunucusu ve BM insan hakları komiseri Arman Tatoyan tarafından da bir soruşturma başlatıldı. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiseri Michelle Bachelet, "Azerbaycan askerleri tarafından yakalanan iki askerî üniformalı Ermeni'nin infaz edildiğini gösteren videolara yönelik medya kuruluşlarının derinlemesine incelemelerinin zorlayıcı ve derinden rahatsız edici bilgileri gün yüzüne çıkardığını" belirtti.
Dışarıdan katılım
Dağlık Karabağ sorununun coğrafi/tarihî önemi ve hassasiyeti nedeniyle bölgesel aktörlerin de savaşa müdahil olduğu yönünde suçlamalar, iddialar, açıklamalar ve haberler basında yer aldı. Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR) de dahil çeşitli rapor ve basın yayın kuruluşları tarafından savaş sırasında Suriyeli paralı askerler kullanmakla suçlandı. Bunların yanında Suriye ve Irak'tan YPG ve PKK militanlarının Ermeni tarafında savaştığı iddiaları da bulunmakta. Bazı üçüncü taraf kaynaklar bu iddiaları doğrulasa da bazı yayınlar da bu iddiaların doğruluğunu "şüpheli" olarak değerlendirdi. Ayrıca savaş sırasında Ermenistan saflarında savaşmaları için Orta Doğu, Avrupa ve Latin Amerika'nın çeşitli yerlerinden Ermeni savaşçılar getirilmişti. Her iki taraf da savaşta paralı asker kullandıklarını reddetse deOHCHR her iki tarafın da paralı asker kullandığına dair raporların olduğunu doğrulamış ve bu paralı askerlerin Dağlık Karabağ'dan çekilmeleri için çağrıda bulunmuştur.
Türkiye ve Suriye Millî Ordusu
Ermenistan Rusya Büyükelçisi Türkiye'nin Suriye'den Azerbaycan'a 4000 savaşçı yolladığını iddia ederken, bazı SMO üyeleri ve Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, özel bir Türk güvenlik şirketinin Suriye'deki gönüllüleri Karabağ'da Azerbaycan'ın yanında savaşmaya gönderdiğini iddia etti. Azerbaycan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Hikmet Hacıyev, bu iddialara "saçmalık" dedi.BBC'ye konuşan dört Suriyeli savaşçının açıklamalarında ve diğer Suriyeli savaşçılar tarafından internette yayımlanan fotoğraf ve videolarda Azerbaycan'ın Suriyeli paralı askerler kullandığı yer almıştır. 29 Eylül'de, Ermenistan Savunma Bakanlığı Basın Sözcüsü , Ermenistan'a ait SU-25 tipi savaş uçağının bir Türk F-16'sı tarafından vurulduğunu iddia etti.Fahrettin Altun, "Ermenistan böyle ucuz propaganda oyunlarına başvuracağına, bir an önce işgal ettiği topraklardan çekilsin" dedi. Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev, Türkiye'nin çatışmalara taraf olmadığını belirtirken, Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Türkiye'nin çatışmalara aktif olarak katıldığını ve bunun Ermeni soykırımının bir parçası olduğunu öne sürdü.
YPG ve PKK militanları
Çatışmalardan önce, Türk kaynakları, Irak ve Suriye'den PKK ve YPG'li militanların İran içinden Karabağ'a, Azerbaycan'a karşı gönderildiğini iddia etmişti. 30 Eylül'de Türk kaynakları 300 PKK üyesinin İran içinden Karabağ'a gönderildiğini iddia etti. Azerbaycan Başsavcılığı, PKK ve YPG örgütleri üyelerinin savaşa katıldığı açıklamasında bulundu. Ayrıca PKK'nin yöneticilerinden Layika Gültekin "Karabağ’a kadar gidip Ermeni askerlerle beraber savaşıyoruz. Ermenistan halkının istediği her zaman yanlarında oluruz” dedi ve esir alınan bir Ermenistan askeri, PKK militanlarının Ermenistan saflarında savaştığını ifade etti. Ancak, Washington Post yorumcusuna göre, Türkiye'nin daha önceden PKK ve YPG ile ilgili şüpheli açıklamalar yapması sebebiyle, bu iddialar da şüphelidir.
Pakistanlı militanlar
17 Ekim 2020'de, Ermenistan Ulusal Güvenlik Servisi, Azerbaycan'ın önemli miktarda, Afganistan ve Pakistan'dan silah, paralı asker ve "terörist" aldığı açıklamasında bulundu. Pakistan bu iddiaları reddetti ve Ermenistan hükûmetinin açıklamalarının asılsız olduğunu iddia etti. Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, WION isimli bir Hint medya kuruluşuyla yaptığı görüşmede, Pakistan'dan militanların Karabağ'a karşı savaşa dâhil edildiği bilgisinin olduğunu söyledi. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Pakistan'ın Bakü'yü diplomatik olarak desteklediğini ancak askerî desteğin "söz konusu olmadığı"nı söyledi. 28 Ekim 2020'de, Rus gazetesi Kommersant, en az bir grup silahlı militanın Azerbaycan'a, Ermenistan karşısında savaşmaya gönderildiğini bildirdi.
Ermeni diasporası gönüllüleri
28 Eylül 2020'de, Azerbaycan Cumhuriyeti Savunma Bakanlığı, Ermeni kayıpları arasında Suriye ve çeşitli Orta Doğu ülkelerinden Ermeni asıllı paralı askerlerin olduğunu iddia etti. Aynı gün, Türkiye Cumhuriyeti Millî Savunma Bakanlığı, Ermenistan'ın paralı askerleri ve "teröristler"i geri göndermesi gerektiğini söyledi. İki gün sonra, Azerbaycanlı yetkililer, uluslararası toplumdan Ermenistan'ın "terörist güçleri" kullanmasına karşılık "cevap" verilmesini istedi. 30 Eylül 2020'de, Suriye İnsan Hakları Gözlemevi de Ermeni asıllı Suriyeli savaşçıların Ermenistan'a, Azerbaycan'a karşı savaşması için gönderildiğini belirtti. Ertesi gün, Azerbaycanlı yetkililer, Ermenistan'ın yaygın olarak Orta Doğu, Yunanistan, Birleşik Arap Emirlikleri, özellikle Suriye ve Lübnan ve diğer ülkelerden Ermeni asıllı "terörist güçleri" ve "paralı askerler"i Azerbaycan'a karşı kullandığını belirtti. Bir Rus gazetesi olan Novaya Gazeta'nın raporuna göre 500 etnik Ermeni Lübnanlı Dağlık Karabağ'a, savaşmaya gönderildi. Ekim başında, Komsomolskaya Pravda Lübnan'dan ASALA üyesi Ermenilerin savaşta Ermenistan'a destek verdiklerini bildirdi.Greek City Times da yaklaşık 500-800 Yunanistanlı Ermeni'nin ve bazı Yunanların gönüllü olarak savaşa katıldığını açıkladı.
Silah ikmali
İsrail
Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü'ne göre, İsrail 2020 yılı ile Azerbaycan'ın tüm silah ithalatının üçte ikisini sağladı ve sağladığı silahlar 2020 Dağlık-Karabağ savaşının ilerleyişine büyük bir etkide bulundu. Enstitü, İsrail'in IAI Harop ve 2008'de misket bombaları sözleşmesi ile yasa dışı kabul edilmiş M095 misket bombaları ikmâl ettiğini açıkladı.
Azerbaycan'ın ticaret ortakları ve silah sağlayıcılarından biri olan İsrail'in savaş boyunca özellikle dronlar olmak üzere Azerbaycan'a silah ikmali sağladığına devam ettiği rapor edildi. Bu durumun bir sonucu olarak Azerbaycan ile İsrail arasında gerçekleştirilen uçuş sayısı savaştan önceki tarihlere kıyasla daha da artmıştı.Nikol Paşinyan, İsrail'i, silah sağlamaya devam ettiği için eleştirdi.
Rusya, İran ve Gürcistan
Savaş esnasında, İran ve Azeri medyası Rus silah ve askerî donanımın İran üzerinden Ermenistan'a taşındığını rapor etti. 29 Eylül 2020'de İran Dışişleri Bakanlığı raporları yalanladı. Ertesi gün, Azerbaycan hükûmetine bağlı medya kuruluşları nakledilen silahları gösteren kamera görüntülerini yayımladı. Azerbaycan Milletvekili Sabir Rüstemhanlı, İran'ın farklı ülkelerden Ermenistan'a silah taşıdığını iddia etti. Sonrasında ise Sabir Rüstemhanlı, Azerbaycan parlamentosunda İsrail'de elçilik açılmasını önerdi. İran Genelkurmay Başkanı, Azerbaycan başbakan yardımcısı ile yaptığı telefon görüşmesinde raporları yalanladı. İran Hükûmetine bağlı medya, araçların, Ermenistan hükûmetinin daha önceden Rusya'dan satın aldığı kamyonlar olduğunu belirtti.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı, ilk olarak Gürcistan'ın kendi topraklarında silah taşınmasına izin vermediği belirtti ve Gürcistan'a "bir ortak ve arkadaş" olarak teşekkür etti. Daha sonraki görüşmelerde ise Gürcistan'ın hava sahası aracılığıyla Rusya'dan savaşçıların ve silahların Ermenistan'a ikmâl edildiğini belirtti. Gürcistan, kendi hava sahasının tüm asker ve askerî kargo uçuşlarına kapalı olduğunu belirterek cevap verdi.
Sırbistan
Azerbaycan, Sırp silahlarının Gürcistan üzerinden Ermenistan'a ikmal edildiğini iddia etti.Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vučić, cevap olarak Sırbistan'ın Ermenistan ve Azerbaycan'ı "dost ülkeler" olarak gördüğünü, Sırp silahlarının Dağlık Karabağ'da kullanılmadığını açıkladı.
Resmî beyanlar
Ermenistan
27 Eylül'de Ermenistan başbakanı Nikol Paşinyan, Azerbaycan yetkililerini geniş çaplı bir provokasyonla suçladı. Başbakan, "Azerbaycan liderliğinin son zamanlardaki agresif açıklamaları, Türkiye ile büyük çaplı ortak askerî tatbikatlar ve AGİT'in izleme önerilerinin reddedilmesi, bu saldırganlığın önceden planlandığını ve geniş çaplı bir provokasyon teşkil ettiğini açıkça göstermektedir." dedi.
28 Eylül'de Ermenistan Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı, "Dağlık Karabağ halkının Türkiye-Azerbaycan ittifakıyla savaş hâlinde olduğunu" iddia eden bir açıklama yaptı. Ermenistan'ın Rusya Büyükelçisi Vardan Toganyan, Ermenistan'ın yeni silah tedariki için Rusya Federasyonu'na dönebileceğini reddetmedi.
1 Ekim'de Dağlık Karabağ Cumhurbaşkanı Arayik Harutyunyan, Ermenilerin uzun süreli bir savaşa hazırlanmaları gerektiğini belirtti. İki gün sonra, Dağlık Karabağ Dışişleri Bakanlığı, "bölgesel barış ve güvenliği sağlamak" adına uluslararası toplumu Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin bağımsızlığını tanımaya çağırdı.
6 Ekim'de Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Fransız haber ajansı AFP'ye verdiği bir röportajda, savaşa Türkiye'nin aktif katılımının sebep olduğunu ve bu katılımın Ermeni soykırımının bir parçası olduğunu iddia etti. 8 Ekim'de Time dergisine verdiği bir mülakatta, Türkiye'nin bölgedeki angajmanının son bulması ve paralı askerlerin çekilmesi durumunda ateşkesi kabul edeceğini söyledi.
9 Ekim'de Armen Sarkisyan, uluslararası güçlerin -özellikle ABD, Rusya ve NATO'nun- Türkiye'nin savaşa katılımını durdurmak için daha fazlasını yapmalarını talep etti ve Ankara'nın "Kafkasya'da başka bir Suriye" yaratmaya çalıştığını iddia etti.
21 Ekim'de Nikol Paşinyan, "bu aşamada diplomatik bir çözümden söz etmenin mümkün olmadığı" gerekçesiyle Azerbaycan ile uzlaşma seçeneğinin kabul edilemez olduğunu belirtti ve "Halkımızın hakları için mücadele etmek demek, her şeyden önce silaha sarılmak ve vatan haklarının korunmasını sağlamak demektir" dedi.
12 Kasım'da ise Paşinyan, Ermenistan Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığının "savaşın derhal durdurulması gerektiğini" bildirdiğine dikkat çekti. Ayrıca Karabağ sorununun henüz çözülmediğini, Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin uluslararası alanda tanınmasının artık mutlak bir öncelik hâline geldiğini belirtti.
Azerbaycan
Azerbaycan Savunma Bakanlığı'na göre 26 Eylül'de saldırıdan bir gün önce, Ermeni ordusu büyük kalibreli makineli tüfekler ve keskin nişancı tüfekleriyle cephe hattı boyunca farklı yönlere ateş ederek ateşkesi 48 kez ihlal etti. Azerbaycan, önce Ermeni tarafının saldırdığını, ardından Azerbaycan kuvvetlerinin karşı saldırı başlattığını bildirdi.
27 Eylül'de Azerbaycan Cumhurbaşkanı kıdemli danışmanı Hikmet Hacıyev, Ermeni güçlerini cepheye "kasıtlı" olarak saldırmakla ve "kasıtlı olarak yerleşim alanlarını hedef almakla" suçladı.
28 Eylül'de Hacıyev, "Ermenistan'ın şu ana kadar izlediği politikanın müzakere sürecinin yıkılmasına yol açtığını belirtti. Bu, Azerbaycan'a yönelik başka bir saldırı olarak değerlendiriliyor." "Azerbaycan'a savaş açıldı. Azerbaycan halkı böylesine zor bir dönemde seferber oluyor. Bu Azerbaycan halkının Büyük Vatanseverlik Savaşıdır." Hacıyev daha sonra "Ermenistan Silahlı Kuvvetlerinin Dağlık Karabağ’a konuşlandırılmasının bölgesel barış için bir tehdit olduğunu" belirterek, Ermenistan’ı "çok yanlış ve gereksiz bilgiler" hazırlamakla suçlayarak, "Ermeni halkının kendilerinin silahlı kuvvetlere güvenmediğini" sözlerine ekledi. Ayrıca Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri uluslararası hukuk ilkelerine göre hareket ediyor." şeklinde açıklama yaptı. Devlet Aile, Kadın ve Çocuk İşleri Komitesi yaptığı açıklamada, "Bu askerî saldırı sonucunda yaralı ve öldürülen sivil halk arasında kadın ve çocukların kasıtlı olarak hedef alınmasının Ermeni vandalizmini bir kez daha dünya toplumuna gösterdiğini" söyledi. Ayrıca Azerbaycan Dışişleri Bakanı, "Türkiye'nin müdahalesi" iddialarını yalanlayarak, "Türkiye ile Azerbaycan arasında askerî ve teknik işbirliğinden bahsediyorsak, o zaman Azerbaycan'ın bazı ülkelerle askerî ve teknik işbirliği var ve hatta daha fazlası var" dedi.
Uluslararası tepkiler
Notlar
- ^ Türkiye'nin çatışmalara aktif katılımı Ermenistan tarafından iddia edildi, Azerbaycan ve Türkiye tarafından reddedildi.
- ^ Azerbaycan basınında iddia edilen raporlar İran tarafından reddedildi.
- ^ a b Fransa,Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, bazı ÖSO üyeleri ve liderleri tarafından iddia edildi. Türkiye, Azerbaycan ve bazı ÖSO savaşçıları tarafından reddedildi.
- ^ a b Türkiye Millî Savunma Bakanlığı ve Azerbaycan hükûmeti tarafından iddia edildi.
- ^ Azerbaycan yetkililerinin iddiası.
- ^ 21 Ekim 2021 tarihinde Azerbaycan Cumhuriyeti Savunma Bakanlığı savaş sırasında hayatını kaybeden 2.908 askerin listesini yayımladı. Listede adı geçen askerlerden en az biri savaş sonrasında ölmüş olsa da 2.908 askerin öldüğü teyit edilmiştir.
- ^ Birleşmiş Milletler'in 822, 853 ve 874 sayılı kararlarına göre Birinci Karabağ savaşında Ermenistan'ın ele geçirdiği topraklar işgâl olarak tanınmaktadır.
"UN Security Council Resolution 822 (30 April 1993)". 6 Şubat 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Eylül 2020.3 Nisan 1993'teki işgalinin ardından Ermeni birliklerinin Kelbecer ve Azerbaycan Cumhuriyeti'nin son işgal altındaki diğer bölgelerinden saldırısının durdurulması ve geri çekilmesi çağrısında bulunuyor.
"UN Security Council Resolution 853 (29 July 1993)". 6 Şubat 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Eylül 2020.Tüm düşmanlıkların derhal durdurulmasını talep ediyor, Ermeni birliklerinin Ağdam'dan ve Azerbaycan Cumhuriyeti'nin yakın zamanda işgal edilmiş diğer bölgelerinden çekilmesi çağrısında bulunuyor ve BM Karar 822'yi yeniden onaylıyor.
"UN Security Council Resolution 874 (14 October 1993)". 6 Şubat 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Eylül 2020.Ateşkesin korunması, çatışmanının durdurulması ve Ermeni birliklerinin yakın zamanda işgal edilen Azerbaycan'ın Füzuli ilçelerinden (23 Ağustos 1993), Cebrayıl (26 Ağustos 1993), Kubadlı (31 Eylül 1993) ve yakın zamanda işgal edilen diğer bölgelerden çekilmesi çağrısında bulunuyor ve BM Kararları 822 ve 853'ü yeniden tasdik ediyor.
Ayrıca bakınız
Wikimedia Commons'ta 2020 Dağlık Karabağ Savaşı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- 2014 Azerbaycan-Ermenistan sınır çatışmaları
- 2016 Azerbaycan-Ermenistan çatışmaları
- 2020 Azerbaycan-Ermenistan çatışmaları
- 2020 Dağlık Karabağ çatışmalarının zaman çizelgesi
- Dağlık Karabağ sorunu
- Birinci Dağlık Karabağ Savaşı
- 2023 Dağlık Karabağ çatışmaları
- Güney Azerbaycanlıların 2020'de Azerbaycan'a destek eylemleri
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Mayıs 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Mayıs 2021.
- ^ a b c "Принуждение к конфликту" [Coercion to conflict]. Kommersant (Rusça). 16 Ekim 2020. 18 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Nisan 2021.
- ^ a b c Kramer, Andrew E. "Armenia and Azerbaijan: What Sparked War and Will Peace Prevail?". The New York Times. 4 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mart 2021.
Armenia has said that Turkey was directly involved in the fighting in and around Nagorno-Karabakh, and that a Turkish F-16 fighter shot down an Armenian jet. Turkey denied those accusations.
- ^ a b c Tsvetkova, Maria; Auyezov, Olzhas (9 Kasım 2020). "Analysis: Russia and Turkey keep powder dry in Nagorno-Karabakh conflict". Reuters. 27 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mart 2021.
Turkey’s support for Azerbaijan has been vital, and Azerbaijan’s superior weaponry and battlefield advances have reduced its incentive to reach a lasting peace deal. Ankara denies its troops are involved in fighting but Aliyev has acknowledged some Turkish F-16 fighter jets remained in Azerbaijan after a military drill this summer, and there are reports of Russian and Turkish drones being used by both sides.
- ^ "F-16s Reveal Turkey's Drive to Expand Its Role in the Southern Caucasus". Stratfor. 8 Ekim 2020. 10 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2020.
- ^ "Paşinyan: Türkiye'nin aktif katılımı olmasaydı bu savaş başlamazdı". Gazete Duvar. 7 Ekim 2020. 27 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ekim 2020.
- ^ "Armenian Foreign Ministry: Turkish Military Experts are Fighting Alongside Azerbaijan" (İngilizce). Hetq. 28 Eylül 2020. 17 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Eylül 2020.
The Turkish military experts are fighting side by side with Azerbaijan, who are using Turkish weapons, including UAVs and warplanes.
- ^ "While there is no confirmation of the many Armenian allegations of material support from Turkey, the vigorous rhetorical support from Azerbaijan's ally has been undeniable" (İngilizce). eurasianet. 28 Eylül 2020. 17 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Eylül 2020.
- ^ "Hikmet Hajiyev: "Reports that an Armenian Su-25 was shot down by an F-16 are nonsense"". APA.az (İngilizce). 29 Eylül 2020. 12 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Eylül 2020.
- ^ "İletişim Başkanı Fahrettin Altun: Türkiye Ermeni uçağını vurmadı". 29 Eylül 2020. 1 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ekim 2020.
- ^ "Cumhurbaşkanı İlham Aliyev: Türk Konseyi, Azerbaycan'ın haklı davasını en güçlü şekilde desteklemiş olan uluslararası teşkilattır". Türk Devletleri Teşkilatı. 4 Haziran 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Haziran 2022.
- ^ "Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan Karabağ Zaferi dolayısıyla Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev'e, "Türk Dünyası Ali Nişanı"". İletişim Başkanlığı. 12 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Haziran 2022.
- ^ "STATEMENT OF THE SECRETARY GENERAL OF THE TURKIC COUNCIL". Organization of Turkic States. 2 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2020.
- ^ "Türk Konseyi üye devletlerinden basın mensupları Azerbaycan'da buluştu". Anadolu Ajansı. 4 Haziran 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Haziran 2022.
- ^ "Türk Keneşi: Azerbaycan vatan savaşı veriyor, yanındayız". QHA. 27 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Haziran 2022.
- ^ Ravid, Barak (30 Eylül 2020). (İngilizce). 22 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2020.
- ^ Melman, Yossi (7 Ekim 2020). "As Nagorno-Karabakh Conflict Expands, Israel-Azerbaijan Arms Trade Thrives". Haaretz. 10 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2023.
- ^ Georgian, Armen (6 Ekim 2020). "Nagorno-Karabakh conflict: Israel under diplomatic fire over arms to Azerbaijan". France 24. 16 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Nisan 2023.
- ^ Semerdjian, Maria; Francis, Ellen (1 Kasım 2020). "Despite Lebanon's woes, Armenians spring to action for Nagorno-Karabakh" (İngilizce). Reuters. 18 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Kasım 2020.
- ^ Zargaryan, Robert (3 Ekim 2020). "Ուղիղ չվերթով Երևան՝ առաջնագիծ գնալու պարտաստակամությամբ" [By direct flight to Yerevan, ready to go to the front line]. azatutyun.am (Ermenice). RFE/RL. 6 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2020.
- ^ Cragg, Gulliver (7 Ekim 2020). "Armenian volunteer returns from France to fight for Nagorno-Karabakh" (İngilizce). France24. 7 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2020.
- ^ Harounyan, Stéphanie (11 Ekim 2020). "De Marseille à Erevan, un militant marqué au front". Libération (Fransızca). 14 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Aralık 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2021.
- ^ "Iran denies allowing passage of weapons into Armenia after video emerges on social media". intellinews.com (İngilizce). . 29 Eylül 2020. 9 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Eylül 2020.
- ^ "Video footages spread regarding weapons and military equipment transport from Iran to Armenia - NEW FACTS - VIDEO". APA.az (İngilizce). 30 Eylül 2020. 30 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Eylül 2020.
- ^ . azernews.az (İngilizce). AzerNews. 30 Eylül 2020. 30 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2020.
- ^ "Spokesman Denies Claim That Arms Transferred via Iran to Armenia". mfa.gov.ir (İngilizce). İran Dışişleri Bakanlığı. 29 Eylül 2020. 30 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Eylül 2020.
- ^ "Deal Struck to End Nagorno-Karabakh War" (İngilizce). The Moscow Times. 10 Kasım 2020. 9 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Kasım 2020.
- ^ Socor, Vladimir. "Karabakh Armistice: Azerbaijani National Triumph, Russian Geopolitical Victory (Part Two)". Jamestown Vakfı. 13 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Aralık 2020.
- ^ "'One nation, two states' on display as Erdogan visits Azerbaijan for Karabakh victory parade". France 24. 10 Aralık 2020. 10 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ocak 2021.
Azerbaijan's historic win was an important geopolitical coup for Erdogan who has cemented Turkey's leading role as a powerbroker in the ex-Soviet Caucasus region.
- ^ "Armenia, Azerbaijan and Russia sign Nagorno-Karabakh peace deal". BBC. 10 Kasım 2020. 9 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ocak 2021.
The BBC's Orla Guerin in Baku says that, overall, the deal should be read as a victory for Azerbaijan and a defeat for Armenia.
- ^ "Armenian forces announce withdrawal from some areas". AMN (İngilizce). 9 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ekim 2020.
- ^ Bagirova, Nvard Hovhannisyan, Nailia (28 Eylül 2020). "Fiercest clashes since 1990s rage in Azerbaijan's ethnic Armenian enclave" (İngilizce). Reuters. 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ekim 2020.
- ^ . Artsakh Press (İngilizce). 2 Ekim 2020. 7 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2020.
- ^ Минобороны Армении признало потерю Кубатлы 30 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., BBC Rusça
- ^ "Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev: Kritik öneme sahip Şuşa kenti işgalden kurtarıldı". Anadolu Ajansı. 8 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Kasım 2020.
- ^ "Azerbaycan ordusu; 1 kasaba, 48 köy ve 8 stratejik tepeyi daha Ermenistan'ın işgalinden kurtardı". Anadolu Ajansı. Erişim tarihi: 8 Kasım 2020.
- ^ İlham Aliyev 6 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 4 Ekim 2020
- ^ "Nagorno-Karabakh: what we know about the deadly fighting between Azerbaijan and Armenian separatists". Pledge Times.[]
- ^ . Trend.Az (İngilizce). 27 Eylül 2020. 29 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2020.
- ^ . Report İnformasiya Agentliyi (Azerice). 3 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2020.
- ^ İlham Aliyev 6 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 4 Ekim 2020
- ^ . 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2020.
- ^ "Release of the Press Service of the President" (İngilizce). 19 Ekim 2020. 24 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Kasım 2020.
Commander-in-Chief of the Armed Forces of the Republic of Azerbaijan, President Ilham Aliyev congratulated Chief of the State Border Service (SBS), Colonel General Elchin Guliyev on raising the Azerbaijani flag over the Khudafarin bridge, liberating several residential settlements with the participation of the SBS, and instructed to convey his congratulations to all personnel. Colonel General Elchin Guliyev reported that the State Border Service personnel will continue to decently fulfill all the tasks set by the Commander-in-Chief.
- ^ a b c . Взгляд. 12 Aralık 2020. 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b "Jalal Harutyunyan wounded, Mikael Arzumanyan appointed Artsakh Defense Minister". 27 Ekim 2020. 30 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Kasım 2020.
- ^ "Artsakh Defense Army deputy commander killed". 2 Kasım 2020. 7 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Kasım 2020.
- ^ "Tiran Khachatryan – National Hero of the Republic of Armenia". armradio.am. 22 Ekim 2020. 28 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Kasım 2020.
- ^ "President Ilham Aliyev congratulates Commander of 1st Army Corps Hikmat Hasanov on liberation of Madagiz". Trend News Agency (İngilizce). 3 Ekim 2020. 3 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ocak 2021.
- ^ a b c d "The Second Nagorno-Karabakh War, Two Weeks In". War on the Rocks (İngilizce). 14 Ekim 2020. 16 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ekim 2020.
- ^ a b c "Эксперт оценил потери Армении и Азербайджана в Нагорном Карабахе" (Rusça). Moskovsky Komsomolets. 7 Kasım 2020. 7 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ocak 2021.
- ^ "Qarabağın qəlbi necə azad olundu: 300 spartalının əfsanəsi gerçək oldu Şuşada". Bizim Yol (Azerice). 9 Kasım 2020. 9 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ocak 2021.
- ^ Aliyev, İlham (26 Ekim 2020). "Release of the Press Service of the President". President.az (İngilizce). Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı İdaresi. 20 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ocak 2021.
- ^ "Bu gün general olan 4 hərbçi kimdir?". (Azerice). 7 Aralık 2020. 7 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2021.
- ^ Butler, Ed (10 Aralık 2020). "The Syrian mercenaries used as 'cannon fodder' in Nagorno-Karabakh". BBC (İngilizce). 10 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2021.
- ^ "France accuses Turkey of sending Syrian jihadists to Nagorno-Karabakh". Reuters (İngilizce). 1 Ekim 2020. 4 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ekim 2020.
- ^ "Turkey deploying Syrian fighters to help ally Azerbaijan, two fighters say". Reuters (İngilizce). 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ekim 2020.
"Armenia–Azerbaijan conflict: Azerbaijan president vows to fight on". bbc.com (İngilizce). 30 Eylül 2020. 1 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ekim 2020. - ^ Carley, Patricia (29 Eylül 2020). "Turkey recruiting Syrians to guard troops and facilities in Azerbaijan" (İngilizce). Middle East Eye. 2 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ekim 2020.
- ^ McKernan, Bethan; Safi, Michael (30 Eylül 2020). "Nagorno-Karabakh: at least three Syrian fighters killed". The Guardian (İngilizce). 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ekim 2020.
- ^ "Macron: Gaziantep üzerinden Dağlık Karabağ'a 300 Suriyeli militan gönderildi, Putin de bunu teyit etti". BBC. 2 Ekim 2020. 3 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Ekim 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Ekim 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Ekim 2020.
- ^ "Turkey deploying Syrian fighters to help ally Azerbaijan, two fighters say". Reuters (İngilizce). 28 Eylül 2020. 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından .
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ekim 2020.
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 2 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Ekim 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Temmuz 2020.
- ^ a b "Syrian rebel fighters prepare to deploy to Azerbaijan in sign of Turkey's ambition". Syrian Observatory for Human Rights. 28 Eylül 2020. 2 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2020.
- ^ "46 servicemen of Armenia NSS border troops killed during NK war". armenpress.am. 26 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ocak 2021.
- ^ "Law enforcement: 65 Armenia Police officers died in Artsakh war". news.am. 29 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ocak 2021.
- ^ "Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin İctimai əlaqələr şöbəsinin məlumatı". www.dtx.gov.az (Azerice). Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Güvenlik Hizmeti. 6 Ekim 2020. 13 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Aralık 2020.
- ^ "Millî Savunma Bakanlığı • Gündemdeki Gelişmelere İlişkin Basın Bilgilendirmesi Yapıldı". Milli Savunnma Bakanlığı. 4 Aralık 2020. 7 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Aralık 2020.
- ^ "Güvenlik Kaynakları açıkladı: Yüzlerce PKK'lı terörist Dağlık Karabağ'da!". takvim.com.tr. 27 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Aralık 2020.
- ^ "PKK'nin sözde 'özel kuvvetleri' Karabağ'da". Cumhuriyet. 17 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Aralık 2020.
- ^ . apa.az (İngilizce). 28 Eylül 2020. 29 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2020.
- ^ "Azerbaijan: Armenian-Syrian mercenaries helping Armenia | Some corpses found among Armenian army casualties found to be mercenaries coming from Syria, say Azerbaijani officials". aa.com.tr (İngilizce). 29 Eylül 2020. 29 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Eylül 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.
- ^ a b "SOHR exclusive | Death toll of mercenaries in Azerbaijan is higher than that in Libya, while Syrian fighters given varying payments" (İngilizce). Suriye İnsan Hakları Gözlemevi. 3 Aralık 2020. 3 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Aralık 2020.
- ^ a b c d "Vətən müharibəsində şəhid olmuş hərbi qulluqçuların siyahısı". 22 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Ekim 2021.
- ^ "Four Azerbaijanis killed in mine blast in Fuzuli region" (İngilizce). 19 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ocak 2021.
- ^ Azerbaijan, Armenia exchange prisoners as part of peace deal 24 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Azerbaijani captives, including Shahbaz Guliyev and Dilgam Asgarov, who were held hostage by Armenians, brought home 24 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - ^ "Armenia, Azerbaijan exchange war prisoners". The Canberra Times. 29 Aralık 2020. 16 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ocak 2021.
- ^ "Tərtərdə zədələnən döyüş helikopteri peşəkarlıqla öz ərazimizə endirilib". report.az (Azerice). . 27 Eylül 2020. 1 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Eylül 2020.
- ^ "Update on Azerbaijani losses". armenpress.am (İngilizce). 17 Ekim 2020. 20 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ekim 2020.
- ^ "Artsakh's Defense Army publishes another list of casualties" (İngilizce). Armenpress. 12 Ekim 2020. 18 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ekim 2020.
- ^ "Azerbaijan's military death toll reaches 7,630". armenpress.am. 8 Kasım 2020. 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Aralık 2020.
- ^ "Artsakh's Defense Army publishes another list of casualties". Armenpress. 12 Ekim 2020. 18 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Aralık 2020.
- ^ a b "Армения обнародовала новое число погибших военных в Нагорном Карабахе". Kavkaz-Uzel (Rusça). 5 Ocak 2021. 5 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ocak 2021.
- ^ a b "МИД Армении и Красный Крест объединят усилия для решения вопроса пленных | ArmenianReport". armenianreport.com (Rusça). 20 Ocak 2021. 25 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ocak 2021.
- ^ "Armenia says its fighter jet 'shot down by Turkey'" (İngilizce). 7 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2020.
- ^ "Up to 2,300 enemy soldiers were killed". APA.az (İngilizce). 29 Eylül 2020. 1 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Eylül 2020.
- ^ "Azerbaijan's MoD: Up to 200 tanks, 228 artillery cannons, 300 units of air defense systems of Armenia destroyed". APA.az (İngilizce). 29 Eylül 2020. 1 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Eylül 2020.
- ^ "Azerbaijan's MoD: Up to 200 tanks, 228 artillery cannons, 300 units of air defense systems of Armenia destroyed". APA.az (İngilizce). 29 Eylül 2020. 1 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Eylül 2020.
- ^ "Azerbaijani MoD: List of the enemy's destroyed military equipment". APA.az (İngilizce). 7 Ekim 2020. 12 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ekim 2020.
- ^ "Azerbaijani President announces list of destroyed and looted military equipment of Armenia". APA.az (İngilizce). 9 Ekim 2020. 11 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ekim 2020.
- ^ "Civilian death toll in Armenian attacks reaches 100". AzerNews (İngilizce). 8 Aralık 2020. 8 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Aralık 2020.
- ^ a b "Омбудсмен Нагорного Карабаха заявил о 60 погибших мирных жителях" (Rusça). 23 Aralık 2020. 15 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Aralık 2020.
Azerbaijani targeting of civilians has claimed lives of 31 in Artsakh 29 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
20 bodies found in Hadrut and Jabrayil sections as search operations continue 8 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - ^ "Caucasus: 4 Journalists Injured in Nagorno-Karabakh Fighting". Voice of America. 1 Ekim 2020. 24 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Şubat 2021.
- ^ "3 vətəndaşımız Ermənistanda əsir-girovluqda saxlanılır". axar.az. 17 Aralık 2020. 24 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Aralık 2020.
- ^ "Armenia awaits complete numbers of killed soldiers and POWs". OC Media (İngilizce). 16 Aralık 2020. 10 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Aralık 2020.
- ^ Welle (dw.com), Deutsche. "Nagorno-Karabakh: Russian helicopter shot down over Armenia". DW. 7 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Şubat 2021.
- ^ "Russian teenager dies in missile attack on Ganja". . 24 Ekim 2020. 10 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Kasım 2020.
- ^ Staff, Reuters (1 Ekim 2020). "Two French journalists seriously wounded after shelling in Nagorno-Karabakh". 1 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2020 – www.reuters.com vasıtasıyla.
- ^ "МИД РФ: Российские журналисты в Карабахе получили средние и тяжелые ранения". Rossiyskaya Gazeta (Rusça). 8 Ekim 2020. 11 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ekim 2020.
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 9 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2020.
- ^ a b "Nagorno-Karabakh conflict: Bachelet warns of possible war crimes as attacks continue in populated areas" (İngilizce). Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights. 2 Kasım 2020. 3 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Kasım 2020.
- ^ "PBS NewsHour – Uneasy peace takes hold in contested region of Azerbaijan". 11 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Aralık 2020.
- ^ a b "Глава МИД Армении назвал число беженцев из-за ситуации в Карабахе" (Rusça). RIA Novosti. 23 Ekim 2020. 24 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ekim 2020.
- ^ "Nearly 90,000 people displaced, lost homes and property in Nagorno Karabakh" (İngilizce). ArmenPress. 24 Ekim 2020. 27 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Ekim 2020.
- ^ "U.N. says Nagorno-Karabakh attacks could be war crimes". reuters.com (İngilizce). Reuters. 2 Kasım 2020. 2 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Aralık 2020.
- ^ "Buzluktan çıkan savaş: Dört soruda Dağlık Karabağ sorunu". Habertürk. 29 Eylül 2020 tarihinde kaynağından .
- ^ "Armenia and Azerbaijan erupt into fighting over disputed Nagorno-Karabakh". BBC News (İngilizce). 27 Eylül 2020. 28 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Eylül 2020.
- ^ Staff, Reuters (27 Eylül 2020). "Nagorno-Karabakh announces martial law and total mobilization". Reuters (İngilizce). 28 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Eylül 2020.
- ^ "Azerbaijan's president orders partial military mobilization" (Rusça). Rusya Haber Ajansı. 28 Eylül 2020. 24 Aralık 2020 tarihinde kaynağından .
- ^ . Sözcü. 29 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2020.
- ^ Staff, Reuters (27 Eylül 2020). "Azerbaijan's parliament approves martial law, curfews - president's aide". Reuters (İngilizce). 4 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Eylül 2020.
- ^ "UN Security Council calls for immediate end to fighting in Nagorno-Karabakh". France24. 30 Eylül 2020. 9 Ekim 2020 tarihinde kaynağından .
- ^ "Nagorno-Karabakh: Armenia and Azerbaijan agree ceasefire". BBC News. 10 Ekim 2020 tarihinde kaynağından .
- ^ Bagirova, Nailia Hovhannisyan, Nvard (10 Ekim 2020). "Armenia and Azerbaijan accuse each other of violating Nagorno-Karabakh ceasefire". Reuters (İngilizce). 15 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ekim 2020.
- ^ Bagirova, Nvard Hovhannisyan, Nailia (14 Ekim 2020). "Humanitarian crisis feared as Nagorno-Karabakh ceasefire buckles". Reuters (İngilizce). 20 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ekim 2020.
- ^ "Путин выступил с заявлением о прекращении огня в Карабахе". RIA Novosti (Rusça). 9 Kasım 2020. 9 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Kasım 2020.
- ^ "Пашинян заявил о прекращении боевых действий в Карабахе". RIA Novosti (Rusça). 9 Kasım 2020. 9 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Kasım 2020.
- ^ "Nagorno-Karabakh: Russia deploys peacekeeping troops to region". BBC News (İngilizce). 10 Kasım 2020. 3 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Aralık 2020.
- ^ "Президент непризнанной НКР дал согласие закончить войну". RIA Novosti (Rusça). 9 Kasım 2020. 9 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Kasım 2020.
- ^ Rubin, Uzi (16 Aralık 2020). "The Second Nagorno-Karabakh War: A Milestone in Military Affairs". (İngilizce). Bar-İlan Üniversitesi. 9 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021.
- ^ Hedenskog, Jakob; Lund, Aron; Norberg, Johan. "The End of the Second Karabakh War: New realities in the South Caucasus". (İngilizce). Stockholm.
- ^ Chupryna, Oleg (14 Aralık 2020). "Geopolitical Outcomes of the Second Nagorno-Karabakh War". Geopolitical Monitor (İngilizce). 9 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021.
- ^ Pirinççi, Ferhat. "Türkiye-Azerbaycan ilişkileri ve bölgenin yarınları". Sabah. 18 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ocak 2021.
- ^ Danforth, Nicholas (11 Aralık 2020). "What did Turkey gain from the Armenia-Azerbaijan war?". (İngilizce). 9 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021.
- ^ Chan, Eric (9 Aralık 2020). "What Taiwan's Military Can Learn From the Armenia-Azerbaijan War". (İngilizce). 2 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021.
- ^ "Հայ-ադրբեջանական նոր պատերազմ․ Թուրքիան՝ Ադրբեջանի կողքին". CIVILNET (Ermenice). 27 Eylül 2020. 7 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ (3 Ekim 2020). "Ermənistan-Azərbaycan müharibəsi: Həqiqət anı". Azeri Press Agency (Azerice). 9 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021.
- ^ "Xarici qəzetlər Azərbaycan-Ermənistan müharibəsi barədə nə yazır?". BBC Azerice (Azerice). 6 Ekim 2020. 9 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021.
- ^ "Nagorno-Karabakh conflict flares despite ceasefire". BBC (İngilizce). 13 Aralık 2020. 13 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021.
- ^ Chick, Kristen (8 Ocak 2021). "In Nagorno-Karabakh, people grapple with war's aftermath and COVID-19". BBC (İngilizce). 9 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021.
- ^ Ohanyan, Anna (20 Kasım 2020). "Armenians Flee Nagorno-Karabakh After Six-Week War With Azerbaijan". Carnegie Uluslararası Barış Vakfı (İngilizce). 9 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021.
- ^ "Improving Prospects for Peace after the Nagorno-Karabakh War". (İngilizce). 22 Aralık 2020. 9 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021.
- ^ "HRW: "Erməni qüvvələri müharibə qanunlarını pozaraq şəhər və kəndlərə dəfələrlə zərbələr endiriblər"". BBC Azerice (Azerice). 11 Aralık 2020. 9 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021.
- ^ "Altı həftəlik qalibiyyətli müharibənin nəticəsi". Medeniyyet (Azerice). 27 Kasım 2020. 9 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021.
- ^ Paşinyan, Nikol (4 Ocak 2021). "44-օրյա պատերազմի ծագումը. վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի հոդվածը". Ermenistan başbakanı (Ermenice). 5 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021.
- ^ "Azərbaycan Ordusu 44 günlük müharibədə tarixi Qələbə əldə etdi". Halk Gazeti (Azerice). 11 Kasım 2020. 5 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021.
- ^ "Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Müdafiə Nazirliyinin Mərkəzi Komanda Məntəqəsində operativ müşavirə keçirilib - YENİLƏNİB". apa.az (Azerice). 25 Ekim 2020. 30 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ocak 2021.
- ^ "Vətən Müharibəsində dövlətimizin və ordumuzun yanındayıq" (Azerice). Azerbaycan Millî İlimler Akademisi. 30 Eylül 2020. 24 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ocak 2021.
- ^ "Azərbaycanda yeni hərbi orden, medallar və fəxri ad təsis edilib". AzeriDefence (Azerice). 20 Kasım 2020. 15 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021.
- ^ "Assistant to President of Azerbaijan: "First phase of operation for peaceenforcement of Armenia was successfully completed"". 11 Ekim 2020. 10 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ocak 2021.
- ^ "Azərbaycan Ordusu düşmənə qarşı əməliyyatları "Dəmir yumruq" adı altında keçirib". Report Information Agency (Azerice). 10 Aralık 2020. 24 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ocak 2021.
- ^ "Արցախյան երկրորդ պատերազմի արդյունքները. ստորագրված փաստաթուղթն ու հետևությունները". GeoPolitics.am (Ermenice). 7 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Արցախյան երկրորդ պատերազմը՝ արաբ լրագրողի աչքերով. ցուցահանդես Մոսկվայում". 1lurer.am (Ermenice). 15 Aralık 2020. 7 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "It's Time to Get Real About U.S. Interests in the South Caucasus". National Review. 13 Kasım 2020. 9 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Şubat 2021.
- ^ "Nagorno-Karabakh profile". BBC News (İngilizce). 18 Kasım 2020. 30 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Aralık 2020.
- ^ "UNHCR publication for CIS Conference (Displacement in the CIS) – Conflicts in the Caucasus". UNHCR. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği. 1 Mayıs 1996. 22 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2020.
This mountain enclave, mostly inhabited by people of Armenian language and origin, had been placed under Azerbaijan’s jurisdiction in the 1920s, and was entirely surrounded by villages populated by Azeris.
- ^ a b De Waal, Thomas (2013). Black Garden Armenia and Azerbaijan Through Peace and War, 10th Year Anniversary Edition, Revised and Updated. ISBN . OCLC 1154881834. 25 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Aralık 2020.
- ^ a b c d Peuchot, Emmanuel (24 Ekim 2020). "Coronavirus thrives in Karabakh's bomb shelters". Coronavirus (İngilizce). 28 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ocak 2021.
- ^ a b "The fighting in Nagorno-Karabakh reflects decades of conflict". The Economist. 29 Ekim 2020. ISSN 0013-0613. 30 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2020.
- ^ a b "Soviet Tells of Blocking Slaughter of Armenians: General Reports His Soldiers Have Suppressed Dozens of Massacre Attempts by Azerbaijanis". Los Angeles Times. 27 Kasım 1988. 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından .
- ^ Broers, Laurence (2019). Armenia and Azerbaijan: Anatomy of Rivalry. Edinburgh: Edinburgh University Press. s. 18. ISBN .
Armenians see the campaign that emerged in 1987 to unify Karabakh and Armenia as peaceful, yet met with organized pogroms killing dozens of Armenians in the Azerbaijani cities of Sumgait, Kirovabad (today's Ganja) and Baku in 1988–1990.
- ^ a b Barringer, Felicity (7 Aralık 1988). "3 More Killed in Soviet Ethnic Protest". The New York Times. 20 Ocak 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Aralık 2020.
- ^ a b "Карабах: хронология конфликт" [Karabağ: Çatışmanın kronolojisi]. BBC Rusça (Rusça). BBC. 29 Ağustos 2005. 10 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Aralık 2020.
- ^ a b Hlıstun, Victor (1 Şubat 2001). "10 БАЛЛОВ ПО ШКАЛЕ ПОЛИТБЮРО". Trud (Rusça). 15 Şubat 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Aralık 2020.
- ^ a b Papyan, Mane (22 Nisan 2015). "Gugark after Sumgait". Caucasus Edition (Rusça). 5 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2020.
- ^ Haider, Hans (2 Ocak 2013). "Gefährliche Töne im "Frozen War"". Wiener Zeitung (Almanca). 5 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Aralık 2020.
- ^ "Military occupation of Azerbaijan by Armenia". Rule of Law in Armed Conflicts Project. 8 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Aralık 2020.
- ^ Palmer, James. "Why Are Armenia and Azerbaijan Heading to War?". Foreign Policy (İngilizce). 28 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Aralık 2020.
- ^ AGİT Minsk Grubu (2 Ekim 2020). "Statement by the Co-Chairs of the OSCE Minsk Group". Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı. 19 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ekim 2020.
- ^ "United Nations A/62/PV.86 General Assembly Sixty-second session". undocs.org. Birleşmiş Milletler. 14 Mart 2008. 20 Ekim 2019 tarihinde kaynağından .
- ^ "General Assembly adopts resolution reaffirming territorial integrity of Azerbaijan, demanding withdrawal of all Armenian forces". Birleşmiş Milletler. 14 Mart 2008. 18 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından .
- ^ Toal, Gerard; O’Loughlin, John; Bakke, Kristin M. "Nagorno-Karabakh: what do residents of the contested territory want for their future?". The Conversation. 13 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ekim 2020.
- ^ "Armenia/Azerbaijan – Border clashes between the two countries (15 Jul. 2020)". France Diplomacy - Ministry for Europe and Foreign Affairs (İngilizce). 18 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Aralık 2020.
- ^ Weise, Zia; Cienski, Jan; Herszenhorn, David M. (28 Eylül 2020). "The Armenia–Azerbaijan conflict explained". Politico. 29 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2020.
- ^ "Игра мускулами: зачем Азербайджан проводит учения с Турцией". gazeta.ru (Rusça). 28 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Aralık 2020.
- ^ "Turkey-Azerbaijan military drills intimidate Armenia, President Aliyev says". Daily Sabah. 20 Eylül 2020. 2 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Eylül 2020.
- ^ Synovitz, Ron (15 Ekim 2020). "Are Syrian Mercenaries Helping Azerbaijan Fight For Nagorno-Karabakh?" (İngilizce). Radio Free Europe/Radio Liberty. 22 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2020.
- ^ "Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev: Türkiye çatışmada taraf değil!". Sözcü. 29 Eylül 2020. 8 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Aralık 2020.
Bu konu Ermeni propagandası tarafından yayılıyor, farklı sitelerde ve medya araçlarında yayınlanıyor. Buna herhangi bir gereklilik de yok, Azerbaycan'ın iyi hazırlanmış bir ordusu ve çok büyük bir seferberlik rezervi bulunuyor. Daha dün kısmi seferberlik ilan ettim, 10 binlerce yedek askeri silah altına alıyoruz ve Ermenistan'ın 2 milyonluk nüfusuna karşı 10 milyonluk nüfusumuz ile insan kaynağına ihtiyacımız yok.
- ^ "A new weapon complicates an old war in Nagorno-Karabakh". Los Angeles Times (İngilizce). 15 Ekim 2020. 15 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ekim 2020.
- ^ Forestier-Walker, Robin. "Nagorno-Karabakh: New weapons for an old conflict spell danger". www.aljazeera.com (İngilizce). 13 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ekim 2020.
- ^ "Война в Карабахе: хроника событий с 27 сентября по 25 октября - Новости на русском языке". BBC News Русская служба (Rusça). 29 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ekim 2020.
- ^ "Пашинян заявил о частичном отступлении в Карабахе". РИА Новости (Rusça). 15 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ekim 2020.
- ^ "Azerbaijan Makes Strategic Advances Along Karabakh's Northern, Southern Flanks". Jamestown (İngilizce). 23 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ekim 2020.
- ^ "Azerbaijan claims 'full control' of border with Iran". www.timesnownews.com (İngilizce). 24 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ekim 2020.
- ^ Giragosian, Richard (26 Ekim 2020). "Azerbaijan's next move will make or break Karabakh war". Asia Times (İngilizce). 30 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ekim 2020.
- ^ "Nagorno-Karabakh conflict: US-brokered ceasefire frays soon after starting". BBC News (İngilizce). 26 Ekim 2020. 9 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ekim 2020.
- ^ Roblin, Sebastien. "Despite Ceasefire, Fate Of Nagorno-Karabakh May Turn On The Lachin Corridor". Forbes (İngilizce). 26 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ekim 2020.
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 8 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Kasım 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Kasım 2020.
- ^ "Son dakika… Paşinyan: Çok acı verici bir anlaşma imzaladım". Sözcü. 9 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Kasım 2020.
- ^ McKernan, Bethan; Zavallis, Achilleas (13 Ekim 2020). "Trench warfare, drones and cowering civilians: on the ground in Nagorno-Karabakh". The Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. 9 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2020.
- ^ Gatopoulos, Alex. "The Nagorno-Karabakh conflict is ushering in a new age of warfare". www.aljazeera.com (İngilizce). 11 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ekim 2020.
- ^ "The Azerbaijan-Armenia conflict hints at the future of war". The Economist. ISSN 0013-0613. 24 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ekim 2020.
- ^ "6. Convention on Cluster Munitions". 18 Haziran 2020 tarihinde kaynağından .
- ^ "Ermenistan cepheden kaçıyor sivilleri vuruyor". dunyabulteni.net. 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ekim 2020.
- ^ a b "Armenia/Azerbaijan: Civilians must be protected from use of banned cluster bombs". www.amnesty.org (İngilizce). 6 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ekim 2020.
- ^ Freeman, Colin (5 Ekim 2020). "Azerbaijan dropping cluster bombs on civilian areas in war with Armenia". The Telegraph (İngilizce). ISSN 0307-1235. 16 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ekim 2020.
- ^ a b "Armenia/Azerbaijan: First confirmed use of cluster munitions by Armenia 'cruel and reckless'". www.amnesty.org (İngilizce). 29 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ekim 2020.
- ^ Hauer, Neil. "Nagorno-Karabakh: Sirens, shelling and shelters in Stepanakert". www.aljazeera.com (İngilizce). 17 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ekim 2020.
- ^ "Nagorno-Karabakh: The Armenian-Azeri 'information wars'". BBC News (İngilizce). 26 Ekim 2020. 26 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ekim 2020.
- ^ "اصابت راکت به یکی از روستاهای آذربایجان شرقی". ایسنا (Farsça). 27 Eylül 2020. 20 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ekim 2020.
- ^ "Iran tells Armenia, Azerbaijan region cannot afford another war". 28 Eylül 2020. 9 Ekim 2020 tarihinde kaynağından
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ikinci Daglik Karabag Savasi 2020 Daglik Karabag Savasi veya 44 Gunluk Savas Azerice Ikinci Qarabag muharibesi Demir Yumruq emeliyyati veya Veten muharibesi Ermenice Հայ ադրբեջանական պատերազմ Արցախյան երկրորդ պատերազմ veya 44 օրյա պատերազմ Daglik Karabag da Turkiye destekli Azerbaycan ile Ermenistan ve onun destekledigi taninmayan Daglik Karabag Cumhuriyeti arasinda yasanmis silahli catismalardir Ikinci Daglik Karabag SavasiDaglik Karabag sorununun bir parcasi Azerbaycan in savas sirasinda ele gecirdigi bolgeler Rus baris gucunun bulundugu Lacin Koridoru ve Rus baris gucunun bulundugu Daglik Karabag bolgesi 2020 Daglik Karabag Ateskes Antlasmasi uzerine Azerbaycan a teslim edilen topraklarTarih27 Eylul 2020 2020 09 27 10 Kasim 2020 2020 11 10 1 ay 2 hafta BolgeDaglik Karabag Azerbaycan ve ErmenistanSebepBirinci Daglik Karabag SavasiSonucAzerbaycan in askeri ve diplomatik zaferi 2020 Daglik Karabag Ateskes Antlasmasi nin imzalanmasi Ermenistan in asamali geri cekilmesi Rus baris gucunun catisma bolgesine konuslanmasi ve 5 yil sureyle bolgede bulunmasi Azerbaycan a Ermenistan uzerinden bir koridor araciligiyla Nahcivan Ozerk Cumhuriyeti ile dogrudan kara erisiminin garanti edilmesi 2020 Ermenistan protestolarinin baslamasi Azerbaycan Ermenistan sinir krizi 2023 Daglik Karabag catismalariCografi DegisikliklerSavas esnasi Daglik Karabag Cumhuriyeti tarafindan bazi bolgelerden ozellikle guney cephesinden taktiksel geri cekildi ve stratejik tepeler dahil bazi yerler geri alindi Daglik Karabag Cumhuriyeti ne gore Azerbaycan Cebrayil Fuzuli Zengilan Kubadli ve Susa kentlerini Hadrut Mincivan Agbend Bartaz yerlesimlerini 286 koyu aralarinda Murovdag in da oldugu bazi tepeleri ve tum Azerbaycan Iran sinirini kontrol altina aldi Ateskes sonrasi Azerbaycan in savas sirasinda ele gecirdigi bolgelere ek olarak Kelbecer Agdam ve Lacin rayonlari Azerbaycan a teslim edildi Taraflar Azerbaycan Iddia edilen Suriyeli parali askerler Turkiye Ermenistan tarafindan iddia edildi Destekci Turkiye Turk Devletleri Teskilati Siyasi Destek Silah yardimi Turkiye Israil Daglik Karabag Cumhuriyeti Ermenistan Ermeni diasporasi gonulluleri Iddia edilen Wagner Grubu Silah yardimi RusyaKomutanlar ve liderlerIlham Aliyev Azerbaycan Cumhurbaskani Baskomutan Zakir Hasanov Azerbaycan Savunma Bakani Hikmet Haciyev Azerbaycan Cumhurbaskani yardimcisi Vilayet Ayvazov Azerbaycan Icisleri Bakani Devlet Guvenlik Hizmeti mustesari Mais Berhudarov Hikmet Mirzayev Ozel Kuvvetler komutani Hikmet Hasanov 1 Kolordu Komutani Ic Birlikler komutani Elcin Guliyev Devlet Sinir Hizmeti komutani Iddia edilen Recep Tayyip Erdogan Ermenistan tarafindan iddia edildi Hulusi Akar Ermenistan tarafindan iddia edildi Yasar Guler Ermenistan tarafindan iddia edildi Umit Dundar Seref Ongay Bahtiyar ErsayArayik Harutyunyan Daglik Karabag Cumhuriyeti Cumhurbaskani Baskomutan Celal Harutyunyan Daglik Karabag Cumhuriyeti Savunma Bakani Daglik Karabag Cumhuriyeti Savunma Bakani Artur Sarkisyan olu Komutan Yardimcisi Nikol Pasinyan Ermenistan Basbakani Baskomutan David Tonoyan Ermenistan Savunma Bakani Onik Gasparyan Ermenistan Genelkurmay Baskani Ermenistan Genelkurmay Baskani yardimcisi Catisan birliklerAzerbaycan Silahli Kuvvetleri Azerbaycan Kara Kuvvetleri Azerbaycan Ozel Kuvvetleri Azerbaycan Deniz Kuvvetleri Azerbaycan Hava Kuvvetleri Iddia edilen Suriye Milli Ordusu Hamza Tumeni Turk Silahli Kuvvetleri Ermenistan tarafindan iddia edildi Turk Hava Kuvvetleri Ermenistan tarafindan iddia edildi Daglik Karabag Cumhuriyeti Savunma Ordusu Ermenistan Silahli Kuvvetleri Ermenistan Kara Kuvvetleri Ermenistan Hava Kuvvetleri Ermenistan Sinir Muhafizlari Ulusal Guvenlik Servisi Iddia edilen PKK YPG Suriyeli Ermeni parali askerlerGuclerBilinmiyor Iddia edilen 2580 savasciBilinmiyorKayiplarAzerbaycan a gore 2 908 olu asker 6 kayip asker 12 esir askerBirimler Bir savas helikopteri hasar gordu Suriye Insan Haklari Gozlemevi ne gore 541 Suriyeli parali asker oldu Ermenistan a gore 7 630 asker ve Suriyeli savasci oldu Birimler 554 tank IFV 186 IHA 16 helikopter 22 ucak 4 BM 30 SmercErmenistan a gore 3 360 olu asker 60 esir askerBirimler 1 Su 25 Azerbaycan a gore 2 300 olu veya yarali askerBirimler 16 komuta gozlem merkezi 252 tank 50 IFV 150 diger askeri araclar 2 BM 27 Uragan 6 S 300 17 kundagi motorlu topcu sistemi 24 batarya 198 top 58 havan 40 9K33 Osa 2 SA 6 Gainful 1 TOS 1 1 Kolcuga 18 IHA 8 muhimmat deposu 2 radar istasyonu 6 Su 25 savas ucagi100 Azerbaycanli ve 65 Ermeni sivil oldu 416 Azerbaycanli ve 165 Ermeni sivil yaralandi 3 Azerbaycanli ve 40 Ermeni sivil ele gecirildi 1 Rus Mil Mi 24 u vuruldu 2 murettebat uyesi oldu ve 1 i yaralandi 1 Rus sivil oldu 2 Fransiz ve 3 Rus gazeteci yaralandi 1 Iranli sivil basibos ates sonucu yaralandi 40 000 Azerbaycanli ve 90 000 100 000 Ermeni yerinden edildi source source source source source source source Savasin her gunu video Daglik Karabag Azerbaycan Catismalar 27 Eylul 2020 sabahi Karabag Savasi 1988 1994 sonrasinda kurulan temas hattinda basladi ve her iki taraf da askeri ve sivil kayiplar bildirdi Baslangicta karsilikli devam eden sinir catismalari Azerbaycan kuvvetlerinin kademeli olarak ilerleyisi ile de jure olarak Azerbaycan a ait olan Daglik Karabag ile Daglik Karabag etrafindaki yedi rayondaki Ermenistan ve Daglik Karabag Cumhuriyeti nin isgalini sona erdirmeye evrildi Catismalar sonucu Ermenistan ve Daglik Karabag Cumhuriyeti sikiyonetim ve topyekun seferberlik ilan ederkenAzerbaycan ise 28 Eylul de ilan edilen kismi sikiyonetim sonrasisokaga cikma yasagi ve sinir hatti boyunca savas hali ilan etti Cok sayida ulke ve Birlesmis Milletler catismayi siddetle kinadi ve her iki tarafi da gerilimi azaltmaya ve muzakereleri gecikmeden surdurmeye cagirdi 10 Ekim de Uluslararasi Kizilhac Komitesi destegi ve Rusya arabuluculugunda hem Ermenistan hem de Azerbaycan tarafindan kabul edilen insani ateskes resmen yururluge girse de ateskes her iki taraf tarafindan da tamamen goz ardi edilerek olulerin planlanan donusu ve yarali ve tutuklularin degisimi durduruldu Daglik Karabag in ikinci en buyuk sehri Susa nin Azerbaycan kontrolune gecmesi sonrasi 9 Kasim 2020 tarihinde Rusya Devlet Baskani Vladimir Putin in arabuluculugu ile Azerbaycan Cumhurbaskani Ilham Aliyev ve Ermenistan basbakani Nikol Pasinyan tarafindan Ateskes Antlasmasi imzalanarak Daglik Karabag bolgesindeki tum catismalara 10 Kasim 2020 tarihinde Moskova saati ile 00 00 itibariyla son verildigi aciklandi Taninmayan Daglik Karabag Cumhuriyeti Cumhurbaskani Arayik Harutyunyan da catismalarin sona ermesini kabul etti Azerbaycan in askeri ve diplomatik zaferi ile sonuclanan savasin ardindan yeniden imar calismalari baslatildi ve yerinden edilmis on binlerce geri donmeye basladi Savas sonucunda 40 bin Azeri ve 90 ile 100 bin Ermeni bireyin yerinden edildigi rapor edildi Savas sonunda siyasi konumunu guclendiren Ilham Aliyev tarafindan 10 Aralik 2020 de Turkiye Cumhuriyeti Cumhurbaskani Recep Tayyip Erdogan in da katilimiyla baskent Baku de genis kapsamli bir askeri gecit toreni duzenlendi AdlandirmaSavas hem Ermenistan hem Azerbaycan hem de uluslararasi medyada Ikinci Daglik Karabag Savasi Azerbaycan Ermenistan Savasi Ermenice Հայ ադրբեջանական պատերազմ romanize hay adrbecanakan paterazm Azerice Azerbaycan Ermenistan muharibesi Alti Hafta Savasi Ermenice Վեցշաբաթյա պատերազմ romanize Vets sabat ya paterazm Azerice Alti heftelik muharibe ve Kirk Dort Gun Savasi Ermenice Քառասունչորսօրյա պատերազմ romanize K arrasunc vorsorya paterazm Azerice Qirx dord gunluk muharibe gibi isimlerle ifade edildi Ayrica Azerbaycan da savas halk ve hukumet tarafindan Ikinci Karabag Savasi Azerice Ikinci Qarabag muharibesi Vatanseverlik Savasi Azerice Veten muharibesi Ermenistan i barisa zorlama operasyonu Azerice Ermenistani sulhe mecburetme emeliyyati veya Karsi saldiri operasyonu Azerice Eks hucum emeliyyati gibi isimlerle anildi 10 Aralik ta Azerbaycan hukumeti askeri harekatin Demir Yumruk Operasyonu Azerice Demir Yumruq emeliyyati kod adi altinda baslatildigini duyurdu Ermenistan ise savas halk ve hukumet tarafindan Ikinci Artsah Savasi Ermenice Արցախյան երկրորդ պատերազմ romanize Arts ahyan yerkrord paterazm ve Yasam Savasi Ermenice Գոյամարտ romanize Goyamart olarak anildi Arka planDaglik Karabag Ozerk Bolgesi ni de kapsayan 1928 yilina ait Azerbaycan SSC haritasi Daglik Karabag in toprak mulkiyeti Ermeniler ve Azeriler arasinda siddetli bir sekilde tartisilmaktadir ve gunumuzdeki catismanin temeli Birinci Dunya Savasi na kadar dayanmaktadir Bolgenin buyuk bir kismi de facto olarak Ermenistan tarafindan desteklenen Daglik Karabag Cumhuriyeti tarafindan yonetiliyor olsa da bolge Azerbaycan in de jure bir parcasidir Sovyet donemi Sovyet doneminde bolge etnik olarak Ermeni cogunluga sahip olmasina ragmen Azerbaycan SSC icinde ozerk bir oblast olarak kaldi Sovyetler Birligi 1980 lerin sonunda dagilmaya basladiginda Daglik Karabag sorunu yeniden ortaya cikti ve 20 Subat 1988 de Daglik Karabag Ozerk Oblasti parlamentosu bolgenin Azerbaycan SSC den Ermenistan SSC ye devredilmesini talep eden bir karar aldi Azerbaycan bu talebi reddetti ve kisa bir sure sonra Sumgayit Gence ve Baku de Ermenilere Gugark ve Hankendi de de Azerilere karsi duzenlenen bir dizi pogrom ile etnik siddet basladi Daglik Karabag in ozerk statusunun kaldirilmasinin ardindan 10 Aralik 1991 de bolgede referandum yapildi Referandum bolgede yasayan Azeriler tarafindan boykot edildi Katilimcilarin 99 8 i evet oyu kullandi 1992 yilinin baslarinda Sovyetler Birligi nin dagilmasinin ardindan bolgede dogrudan savas basladi Karabag Savasi Karabag Savasi hem Azerbaycan hem de Ermenistan dan yaklasik 725 000 Azeri ve 300 000 500 000 Ermeni nin yerlerinden edilmesiyle sonuclandi 1994 Biskek Protokolu catismayi sona erdirdi ve bu Ermenilerin fazladan toprak kazanmasiyla sonuclandi Daglik Karabag Cumhuriyeti Daglik Karabag bolgesinin cogunu kontrol etmenin yani sira cevredeki Azeri nufuslu Agdam Cebrayil Fuzuli Kelbecer Kubadli Lacin ve Zengilan i da isgal etmis oldu Biskek Protokolu nun sartlari donmus bir ihtilaf ortami yaratti ve 1994 te AGIT Minsk Grubu tarafindan baris surecini baslatmak icin uzun sure devam edecek olan uluslararasi arabuluculuk girisimleri baslatildi Birlesmis Milletler Guvenlik Konseyi 1993 yilinda Daglik Karabag i cevreleyen topraklardan isgal guclerinin cekilmesi cagrisinda bulunan dort adet karari kabul etti ve 2008 yilinda Genel Kurul AGIT Minsk Grubu es baskanlari Rusya Fransa ve ABD nin aleyhine oy kullanmasina karsin Ermeni isgal guclerinin derhal geri cekilmesini talep eden bir karari kabul etti Ateskes donemi ve catismalar Otuz yil boyunca ateskes birden fazla kez ihlal edildi Anketler Daglik Karabag da yasayanlarin Azerbaycan in bir parcasi olmak istemediklerini gostermekle beraber Agustos 2019 da Ermenistan basbakani Nikol Pasinyan Daglik Karabag Ermenistan dir nokta demistir Temmuz 2020 de Ermenistan ile Azerbaycan arasindaki sinirda catismalar yeniden meydana geldi Buna karsilik binlerce Azerbaycanli Ermenistan a karsi savas icin yuruyus duzenledi ve Turkiye Azerbaycan a olan destegini tekrar dile getirdi 29 Temmuz 2020 de Azerbaycan 29 Temmuz dan 10 Agustos 2020 ye kadar suren bir dizi askeri tatbikat gerceklestirdi Ardindan eylul ayi baslarinda Turkiye nin de katilimiyla ilave tatbikatlar yapildi Catismalarin yeniden baslamasindan once Turkiye nin yuzlerce Suriye Milli Ordusu mensubunun Hamza Tumeni nden Azerbaycan a transferini sagladigina dair iddialar ortaya atildi Azerbaycan hukumeti ise yabanci savascilarin catismalara dahil oldugu iddialarini yalanladi CatismalarCatismalar 27 Eylul 2020 sabahi temas hattinda basladi Ermenistan gucleri Karabag in guneydogu ve kuzey bolgelerindeki ilk savunma hattindan geri cekildiler ancak Azerbaycan zirhli olusumlarina tanksavar gudumlu fuzeler ve toplarla onemli kayiplar verdirerek duzinelerce araci imha ettiler Azerbaycan 13 kisa menzilli karadan havaya fuze sistemini devre disi birakarak Ermeni hava savunmalarina karsi yapilan saldirilarda dronelari yogun bir sekilde kullandi Azerbaycan askerleri catismanin ilk uc gununde guneyde sinirli da olsa ilerlemeyi basardi Sonraki uc gun boyunca her iki taraf da buyuk olcude sabit pozisyonlarda kaldi Kuzey cephesinde Ermeni gucleri karsi saldiriya gecerek bir miktar yeri geri almayi basardi Ermeni guclerinin en buyuk karsi saldirisi dorduncu gunde gerceklesti ancak Azerbaycan in insansiz hava araclari ile duzenledigi saldirilar sonucu zirhli ve topcu birlikleri agir kayiplara ugradi Altinci gunde Ermenistan ve Azerbaycan birbirlerinin altyapi tesislerine karsi fuze ve roket saldirilari duzenlemeye basladi Vurulan hedefler arasinda cok namlulu roketatar ile vurulan Daglik Karabag Cumhuriyeti nin baskenti Hankendi fuze saldirilarina ugrayan Ermenistan i Daglik Karabag a baglayan bir kopru ve Ermeni gucler tarafindan balistik fuzelerle dort kez vurulan Azerbaycan in en buyuk ikinci sehri Gence vardi Catismalarin yedinci gununun sabah saatlerinde Azerbaycan buyuk bir taarruz baslatti ve Daglik Karabag in kuzeyinde ilerleyerek bazi bolgesel kazanimlar elde etti ancak ilerleme daha sonra durdu Daha sonra catismalarin cogu daglik araziden olusan kuzeye kiyasla nispeten daha duz ve az nufuslu olan guneye kaydi Azerbaycan gucleri Cebrayil ve Fuzuli ye saldirilar duzenleyerek cok katmanli Ermeni savunma hatlarini yarmayi ve Ermeni birlikleri tarafindan tampon bolge olarak tutulan bir bolgeyi yeniden ele gecirmeyi basardi Azerbaycan Ermeni birliklerine karsi cogu saldirisini insansiz hava araclariyla gerceklestirdi ve karsi tarafin buyuk oranda kayiplar vermesini sagladi Azerbaycan gucleri Ermeni kuvvetlerine ait olan topcu bataryalari hava savunma sistemleri ve mekanize birlikleri oncelikli olarak hedef aldi Ilerleyen gunlerde piyadelerinde hedef alindigi Azerbaycan tarafindan yayinlanan goruntulerde ortaya cikti Ayrica Azerbaycan a ait olan bazi insansiz hava araclari Ermeni kuvvetleri tarafindan dusuruldu source source source source source source source sonrasi Daglik Karadag Cumhuriyeti nin de facto baskenti Hankendi 4 Ekim 2020 Azerbaycan 4 Ekim de Cebrayil in isgalden kurtarildigini duyurdu Cebrayil in alinmasindan sonra Azerbaycan birlikleri iki kola ayrildi Kollardan birinin hedefi Iran siniri boyunca Zengilan a ilerleyip sehri almak ve ardindan Lacin Koridoru nu ele gecirerek bolgenin Ermenistan la baglantisini kesmekti Diger kol ise Hadrut ve Fuzuli sehrinden gecerek Karabag in merkezi sayilan Susa sehrini ele gecirecek ve ardindan Karabag in en buyuk sehri Hankendi ye dogru ilerleyerek sehri alip de facto Ermeni yonetimine son verecek boylece Karabag da Azerbaycan in tam hakimiyetini saglanacakti 9 Ekim de her iki taraf da gecici bir insani ateskes karari aldi Ilan edilen ateskesin ardindan Daglik Karabag Cumhurbaskani Azerbaycan in bolgede savunma hatlarini kirarak bir miktar basari elde ettigini itiraf etti Ermenistan Basbakani Ermeni kuvvetlerinin kismen geri cekildigini duyurdu Ancak ateskes hizla bozuldu ve Azerbaycan in ilerlemesi devam etti Birkac gun icinde Azerbaycan guney cephesinde duzinelerce koyun ele gecirildigini duyurdu Zengilan a ilerleyen Azerbaycan birlikleri 17 Ekim de Hudaferin Baraji ve Hudaferin koprulerini ele gecirdi ve koprulerin Azerbaycan tarafinda uc renkli Azerbaycan Bayragi gondere cekildi 20 Ekim de Zengilan sehri ve cevredeki bircok koyun isgalden kurtarildigi aciklandi Azerbaycan 22 Ekim de Ermenistan ve Iran sinirlari arasindaki Agbend i alarak Iran ile sinir bolgesinin tamamen guvence altina alindigini acikladi Daglik Karabag Cumhuriyeti nin de facto baskenti Hankendi catisma sirasinda yasanan bombardimanlardan agir hasar gordu Azerbaycan gucleri daha sonra kuzeybatiya yonelerek ana hedefleri olan Ermenistan ile Daglik Karabag arasindaki tek baglantiyi saglayan Lacin Koridoru na dogru Kubadli uzerinden ilerlemeye basladi Daglik Karabag Cumhuriyeti nden yapilan bir aciklamaya gore karsi saldiriyla Azerbaycan kuvvetleri geri puskurtuldu Ermeni kuvvetlerinin direnisi Azerbaycan in 26 Ekim e kadar Lacin Koridoru nun 25 kilometre yakininda ilerlemesini durdurdu Daglik arazilere ve ormanlara cekilen Ermeni birlikleri Azerbaycan piyadelerine karsi kucuk duzeyde saldirilar duzenledi ve Ermenistan ile Azerbaycan arasindaki guneybati sinirina dogru saldiri baslatti 26 Ekim de ABD araciligi ile ateskes yururluge girdi ancak catismalar dakikalar icinde yeniden basladi Cebrayil dan Karabag in iclerine dogru ilerleyen Azerbaycan guclerinin ikinci kolu 9 Ekim de stratejik acidan onemli Hadrut kasabasini 17 Ekim de ise Fuzuli Rayonu nun merkezi Fuzuli sehrini isgalden kurtarmistir Fuzuli den sonra Azerbaycan gucleri ana hedeflerden biri olan bolgenin tam kalbinde bulunan stratejik acidan oldukca onemli ve manevi degeri yuksek Susa sehrine ilerlemeye basladilar Azerbaycan askerleri 4 Kasim da Susa nin onune kadar geldiler ve Susa Muharebesi boylece baslamis oldu Azerbaycan Cumhurbaskani Ilham Aliyev 8 Kasim 2020 tarihinde babasi ve bir onceki cumhurbaskani Haydar Aliyev in kabrini ziyaretinin ardindan Sehitler Hiyabani nida yaptigi konusmada Azerbaycan ordusunun Karabag in ikinci buyuk sehri Susa yi isgalden kurtardigini duyurdu Susa nin geri alinmasindan iki gun sonra 10 Kasim gecesi imzalanan ateskesle Ermenistan yenilgiyi kabul etti ve mevcut savas hali simdilik sona erdi Askeri catismalarin kronolojisi Catismalar esnasinda agir silahlar roketler basta Turk yapimi Bayraktar TB2 ve Israil yapimi Harop kamikaze dronlari olmak uzeredronlar ve zirhli savas araclari kullanildi Ayrica uluslararasi toplumun cogunlugu tarafindan yasaklanan ancak Ermenistan veya Azerbaycan tarafindan kullanimi yasaklanmamis misket bombalari da kullanildi Azerbaycan Ermenistan in sivillere karsi misket bombasi kullandigini iddia etse de uluslararasi ucuncu taraflar Azerbaycan in Daglik Karabag in sivil yerlesim bolgelerine karsi misket bombasi kullandigina dair kanitlari dogrulamistir Ayni sekilde Ermeni guclerin de misket bombasi kullandigi tespit edilmistir Ermeni gucler tarafindan Azerbaycan in Gence sehrine bir dizi balistik fuze saldirisi duzenleyip sivillerin zarar gormesine neden olurken Azerbaycan gucleri tarafindan da Daglik Karabag in de facto baskenti Hankendi ve diger sivil yerlesim birimleri ve altyapi tesisleri hedef alindi Iki tarafin da saldirilari sonucu can kayiplari verildi ve maddi hasarlar ortaya cikti Dezenformasyon ve yaniltici bilgiler de catismaya eslik etti Tartismali toprak miktari sinirli olsa da catisma seviyesi ve uluslararasi sinirlara konumlanan muhimmatlar nedeniyle catisma Daglik Karabag sinirlarinin otesine genisledi Iran in Dogu Azerbaycan Eyaleti ne mermi ve roketler dustu ancak herhangi bir hasar gorulmedi ve Iran kendi topraklari uzerinde birkac insansiz hava aracinin IHA dustugunu veya dusuruldugunu belirtti Gurcistan ise Kaheti bolgesinde iki insansiz hava aracinin carpistigini bildirdi Hocavend e duzenlenen saldirilar sonrasi Daglik Karabag yetkilileri sivilleri silah altina almaya basladi 10 Ekim de Rusya hem Ermenistan hem de Azerbaycan in Moskova da on saatlik gorusmelerin ardindan insani ateskes konusunda anlastiklarini ve her iki tarafin da esasli gorusmelere katilacaklarini acikladi ancak catismalar devam etti 17 Ekim gece yarisi ikinci ateskes de goz ardi edildi ardindan 26 Ekim de ucuncu ateskes girisimi de basarisiz oldu Ermenistan ve Azerbaycan tarafindan atilan askeri olmayan adimlar Catismanin baslangicindan bu yana hem Ermenistan hem de Azerbaycan ifade ozgurlugunu kisitlayan sikiyonetim ilan ettiler Ekim ayinda Ermenistan da cephedeki durumun olumsuz bir sekilde ele alinmasini yasaklayan yeni bir yasa yururluge girdi Azerbaycan da da uluslararasi gazetecilerin calismalarina iliskin kisitlamalar getirilirken Daglik Karabag Cumhuriyeti nde herhangi bir kisitlama bildirilmedi Ermenistan 7 Ekim de Erivan in Cumhuriyet Meydani nda orduya destek amaciyla asilan bir afis 28 Eylul de Ermenistan seferberlik rezervinde kayitli 18 yasindan buyuk erkeklerin ulkeyi terk etmesini yasakladi 1 Ekim de Ermeni Ulusal Guvenlik Servisi eski bir yuksek rutbeli Ermeni askeri yetkiliyi Azerbaycan adina casusluk yaptigi suphesiyle tutukladigini acikladi Uc gun sonra Servis casusluk suphesiyle cok sayida yabanci vatandasi tutukladigini acikladi Israil in Azerbaycan a silah satisini protesto eden Ermenistan Israil buyukelcisini geri cagirdi 8 Ekim de Ermenistan Cumhurbaskani Armen Sarkisyan Ulusal Guvenlik Servisi yoneticisini gorevden aldi Ermenistan hukumeti daha sonra sikiyonetimi sertlestirdi ve devlet organlarini elestirmeyi ve ulkenin savunma kapasitesini bozmaya yonelik propagandayi yasakladi Ayni gun Ermenistan Savunma Bakanligi bir Novaya Gazeta muhabirinin Daglik Karabag a izinsiz girdigi gerekcesiyle gazetecilik akreditasyonunu iptal etti 9 Ekim de Ermenistan guvenlik mevzuatini sikilastirdi 21 Ekim de Ermenistan Bakanlar Kurulu Turk mallarinin ithalatini gecici olarak yasakladi karar 31 Aralik ta yururluge girdi Ertesi gun Ermenistan Ulusal Meclisi catismalarda yaralanan ve olen Ermeni askerlerin borclarini silmek uzere yasa cikardi 27 Ekim de Ermenistan Cumhurbaskani Armen Sarkisyan Ulusal Guvenlik Teskilati nin istihbarat dairesi baskani Tumgeneral Hovhannes Karumyan i ve Ulusal Guvenlik Servisi nin sinir birlikleri kurmay baskani Gagik Tevosyan i gorevden aldi 8 Kasim da Sarkisyan Ulusal Guvenlik Teskilati nin gecici baskanini bir kez daha gorevden aldi 8 Kasim gunu bir Ermeni aktivist savas karsiti paylasimindan dolayi polis tarafindan para cezasina carptirildi Azerbaycan Baku deki 28 Mayis garinin yakininda Cafer Cabbarli Meydani nda asilmis bir Azerbaycan bayragi 10 Ekim 2020 27 Eylul de Azerbaycanli yetkililer catismalarin baslamasindan kisa bir sure sonra internet erisimini kisitladi Resmi bir aciklamaya gore bu Ermeni provokasyonlarini onlemek icin yapildi Azerbaycan Milli Meclisi 28 Eylul gece yarisindan itibaren Baku Gence Goygol Yevlah ve bazi ilcelerde sokaga cikma yasagi ilan etti Azerbaycan Hava Yollari Azerbaycan daki tum havalimanlarinin 30 Eylul e kadar normal yolcu ucuslarina kapatilacagini duyurdu Fuzuli Terter Karabag ve Gence Askeri Savciliklari savas ve diger suclarla ilgili cezai sorusturma baslatti 28 Eylul de Azerbaycan Cumhurbaskani Ilham Aliyev Azerbaycan da kismi seferberlige izin veren bir kararname cikardi 8 Ekim de Azerbaycan Yunanistan daki Ermenilerin Daglik Karabag a Azerbaycan la savasmak icin getirildigi iddialarinin ardindan Yunanistan buyukelcisini geri cagirdi 17 Ekim de Azerbaycan Disisleri Bakanligi Rusya Devlet Dumasi iktidarindaki Birlesik Rusya partisinin uyesi Vitali Milonov un Azerbaycan hukumetinin izni olmadan Daglik Karabag i ziyaret ettigi gerekcesiyle istenmeyen kisi ilan edildigini bildirdi 24 Ekim de Azerbaycan Merkez Bankasi nin tavsiyesi uzerine Azerbaycan Bankalar Birligi uye bankalari catismada olen asker ve sivillerin borclarinin silinmesi kararini oybirligiyle kabul etti 29 Ekim de Azerbaycan Cumhurbaskani Ilham Aliyev catisma sirasinda Azerbaycan kuvvetleri tarafindan kontrolu ele gecirilen bolgelerde gecici ozel idareler kurulmasina iliskin bir kararname cikardi Kararnameye gore bu idarelerdeki komutanlar Icisleri Bakanligi tarafindan atanacak fakat Savunma Bakanligi Devlet Sinir Hizmeti Devlet Guvenlik Servisi ve dahil olmak uzere hukumetin diger yurutme organlariyla da koordinasyon saglamak zorunda kalacaklar 31 Ekim de Azerbaycan Iran sinirindaki topraklarinin kontrolunu ele gecirdikten sonra dort sinir karakolunu daha restore etti 4 Kasim a kadar savas karsiti eylemleri nedeniyle alti baris aktivisti Azerbaycan Devlet Guvenlik Servisi tarafindan sorguya cagrildi 12 Kasim da gerceklestirilen genel kurul toplantisinda Azerbaycan Milli Meclisi Cumhurbaskani Ilham Aliyev in savas halinin feshedilmesi yonundeki kararini onayladi Baris anlasmasi Ilgili alanin disindaki Azerbaycan topraklari Ermenistan Azerbaycan tarafindan ele gecirilen ve Azerbaycan in kontrolunde kalan bolgeler 15 Kasim 2020 de Ermenistan tarafindan bosaltilan Kelbecer Rayonu 20 Kasim 2020 de Ermenistan tarafindan bosaltilan Agdam Rayonu 1 Aralik 2020 de Ermenistan tarafindan bosaltilan Lacin Rayonu Azerbaycan a teslim edilmeyen Daglik Karabag alani Rus baris gucunun bulundugu Lacin Koridoru Daglik Karabag a iki irtibat yolu Ermenistan icerisinden Azerbaycan Nahcivan irtibat yolu Savastan onceki temas hatti Daglik Karabag Cumhuriyeti tarafindan talep edilen diger bolgeler Azerbaycan in 8 Ekim 2020 de Daglik Karabag Cumhuriyeti nin de facto baskenti Hankendi ye 15 kilometre uzaklikta olan Susa yi ele gecirmesinin ardindan 9 Kasim 2020 de Rusya nin araciligiyla Internet uzerinden baris anlasmasi yapildi Ermenistan Azerbaycan ve Rus liderlerin oldugu video konferans gorusmesine Rusya ve Ermenistan in muhalefetiyle Turkiye dahil olamadi ABD ve Avrupa Birligi ise baris anlasmasinin tamamen disina birakildi 10 Kasim 2020 de anlasma imzalandi Gorusme ile Azerbaycan in talep ettigi Lacin ve Kelbecer de devam eden catismalardan Ermenistan in cekilmesi Azerbaycan in ilerledigi topraklari elinde tutmasi Nahcivan ile Azerbaycan arasinda Ermenistan uzerinden bir irtibat yolu kurulmasi konularinda anlasmaya varildi Ermenistan tarafinin talebi dogrusunda da Lacin da Daglik Karabag Cumhuriyeti Ermenistan koridorunun zamanlamasi ve genisligi konusunda detaylar belirlendi Nahcivan ile Azerbaycan arasindaki irtibat yolu ise bazi konularda detaylandirilmadi Yerinden edilmisler ve multecilerin Birlesmis Milletler Multeciler Yuksek Komiseri araciligiyla bolgelerine geri donecegi kararlastirildi Rusya Disisleri Bakani Sergey Lavrov Turk Rus ortakligiyla Karabag da bir gozlem merkezi olusturulacagini ve bu merkezde iki tarafin ateskes ihlali isleyip islemediklerinin insansiz hava araclari araciligiyla kontrol edilecegini belirtti Turkiye Cumhurbaskani Recep Tayyip Erdogan Turkiye anlasmanin uygulanmasini gozetmek ve denetlemek uzere bolgede kurulacak ortak baris gucunde Rusya ile birlikte yer alacaktir dedi Lavrov ise 10 Kasim 2020 de imzalanan anlasmadaki maddelerde Karabag a Turk askerlerinin gelmeyeceginin Turk askerlerinin Karabag dan uzak Azerbaycan topraklarinda sinirli bir bolgede duracaginin belirtildigini soyledi Anlasmanin imzalanmasinin ardindan anlasmayi yenilgi olarak goren Ermenistan halkindan tepki geldi Ermenistan Basbakani Nikol Pasinyan in hedef oldugu protestolarda protestocular parlamento binasina girmeye calisti Pasinyan ise Facebook uzerinden yaptigi aciklamayla Ermenistan in daha kotu bir sonuc tan geri dondugunu soyledi Pasinyan alinan kararin Ermeni halki icin aci verici oldugunu bu kararin sahadaki Ermeni ordusunun israri sebebiyle gerceklestigini belirtti Savas sonrasiErmenistan Baskent Erivan da ateskes anlasmasina karsi duzenlenen protesto 18 Kasim 2020 10 Kasim in erken saatlerinde ateskes anlasmasinin imzalanmasi haberinin cikmasindan kisa bir sure sonra Nikol Pasinyan in ateskes anlasmasini kabul ettigi icin hain oldugu iddia edildi ve Ermenistan da siddetli protestolar patlak verdi Protestocular demir kapiyi kirarak parlamento binasina girdi ve Ermenistan Ulusal Meclisi baskani Ararat Mirzoyan i arabadan cekip dovduler Kasim ayi boyunca aralarinda Ermenistan disisleri bakani Zohrab Mnatsakanyan savunma bakani David Tonoyan ayni bakanligin askeri kontrol teskilati baskani Movses Hakobyan ve Ermenistan Savunma Bakanligi sozcusu Artsrun Hovhannisyan da dahil olmak uzere cok sayida Ermeni memur istifa etti Ateskes anlasmasinin imzalanmasinin ardindan cumhurbaskani Armen Sarkisyan II Karekin ile bir toplanti duzenleyerek 22 Kasim in Daglik Karabag Kurtulus Savasi nda Anavatani Savunmaya Giden Kahramanlari Anma Gunu olarak ilan edilmesi icin bir cagri yapti 16 Kasim da erken parlamento secimlerinin ve Pasinyan in istifasinin kacinilmaz oldugunu belirterek bu surecin gecici bir Ulusal Mutabakat Hukumeti tarafindan denetlenmesini ve yonetilmesini onerdi Ermeni medyasi 9 Aralik gecesi bir Azerbaycan vatandasinin Tavus vilayetinin koyu yakinlarinda devlet sinirini ihlal ettigi gerekcesiyle gozaltina alindigini bildirdi Berdavan Valisi Smbat Mugdesyan Ulusal Guvenlik Servisi nin sahsi goturdugunu ancak diger detaylari bilmedigini soyledi Ermeni medyasina gore tutuklu vatandas hakkinda Ermenistan devlet sinirina kacak giris suphesiyle dava acildi Gozaltina alinan Azerbaycanlinin adi aciklanmadi BBC Azerbaycan Servisi nin haberine gore Azerbaycan in Icisleri Disisleri ve Savunma Bakanliklari olayla ilgili hicbir bilgilerinin olmadigini acikladilar 12 Aralik ta Azerbaycan kamyonlari Uluslararasi Kizilhac Komitesi ve Rus baris gucleri esliginde olu askerlerin cesetlerini almak icin Ermenistan in Sunik bolgesinden Davit Bek e girdi Ermeni yetkililer Goris e giren Azerbaycan araclari hakkindaki haberleri yalanladilar 16 Aralik ta kayip Ermeni askerlerinin aile uyeleri Ermenistan Savunma Bakanligi binasi onunde toplandilar ancak binaya girmelerine izin verilmedi ve Ermeni askeri temsilcileri ailelerin taleplerine yanit vermedi Kayip Ermeni askerlerin ailelerinin binaya girmesi uzerine kavga yasandi Azerbaycan Ateskesin ardindan Baku deki kutlamalar Ateskes ve savasin sona erisi Azerbaycan tarafindan bir zafer olarak goruldu ve genis capta kutlandi 10 Kasim 2020 de anlasmanin aciklanmasinin ardindan Baku de yasayanlar sokaga cikarak bayrak salladilar 11 Kasim da Azerbaycan Cumhurbaskani Ilham Aliyev savasa katilan yarali Azerbaycan askerleriyle yaptigi gorusmede Azerbaycan da savas alaninda ve arkada kahramanlik gosterenler icin yeni nisan ve madalyalarin verilecegini sivillerin ve askerlerin odullendirilmesi icin talimat verdigini soyledi Ayrica bu nisan ve madalyalarin isimlerini de kendisi onerdi Yaklasik bir hafta sonra Azerbaycan Milli Meclisi nin bir genel oturumunda Azerbaycan Cumhuriyeti nin nisan ve madalyalari tesisi hakkinda yasa da yapilacak degisikliklere dair bir yasa tasarisi tartismaya sunuldu Ayni gun yasa tasarisi uyarinca on yedi yeni nisan ve madalya verildi 12 Kasim da Azerbaycan Icisleri Bakanligi daha once Terter ilcesinde bulunan Susa polis teskilatini Susa ya tasidigini 14 Kasim da ise Sugovusan daki barajinin kontrolunun ordudan Azerbaycan Olaganustu Haller Bakanligi na devredildigini acikladi 15 Kasim da Ermeni Apostolik Kilisesi Azerbaycan guclerinin Susa yi kontrol altina almasinin ardindan Gazancetsots Katedrali nin tahrif edildigini iddia etti ve bu durum Ermenistan Disisleri Bakanligi tarafindan kinandi Azerbaycan Cumhurbaskani Aliyev ise kiliselerinin korunacagina dair bir aciklama yapti Ayrica 1 Aralik ta Azerbaycan in Kultur Bakani Yardimcisi Vekili Anar Kerimov France24 e Karabag in Hristiyan kultur mirasinin hukumet tarafindan korunacagini soyledi Baku deki Ermeni Surp Krikor Lusavoric Kilisesi ne dikkat ceken Kerimov Karabag in Hristiyan dini yapilarinin atalarindan kendilerine miras kaldigini vurguladi Cumhurbaskani Ilham Aliyev Fuzuli de 16 Kasim 2020 Aliyev ve Azerbaycan in Birinci Cumhurbaskani Yardimcisi Mihriban Aliyeva Kasim ayinin ortasinda 1993 yilinda Ermeni guclerinin isgal etmesinden sonra her ikisi de harabeye donen Fuzuli ve Cebrayil hayalet sehirlerini ziyaret etti Aliyev dan baslayarak Fuzuli yi Susa ya baglayacak yeni bir otoyol yapim talimati verdi Cebrayil icin ise kenti yeniden insa etmek amaciyla yeni bir plan hazirlanacagini bildirdi ve daha sonra Iran sinirindaki Hudaferin koprulerini ziyaret etti Azerbaycanli ekonomist Tugrul Valiyev e gore temelde altyapisi kalmamis olan Cebrayil Fuzuli Zengilan ve Kubadli yi yeniden insa etmek muhtemelen 10 yil surecek ve yaklasik 15 milyar dolara mal olacak STK Insani Arastirmalar Kamu Birligi baskani Avaz Hasanov a gore Azerbaycan bu sehirlerin yeniden insasi surecine ozel sektoru de dahil etmeye calisacak Azerbaycan Demiryollari da Hankendi yi Yevlah a baglayan demiryolu hattini yeniden insa etme planlarini duyurdu 18 Kasim da Azerbaycan Milletvekili Tahir Mirkisili devlete ait Azergold ile yabanci bir sirket arasinda Zengilan ve Kelbecer de altin madenciligi yapmak uzere bir konsorsiyum kuruldugunu acikladi Ayrica PASHA Bank ve Kapital Bank bolge genelinde yeni subeler acmayi planladiklarini acikladi Bu arada Turkvizyon Sarki Yarismasi nin organizatorleri yarismanin 2021 yilinda Susa da duzenlenme olasiligini arastirdiklarini belirttiler 23 Kasim da Azerbaycan Olaganustu Haller Bakanligi Devlet Yangin Kontrol Servisi birimleri Karabag in Azerbaycan kontrolundeki cesitli bolgelerinde faaliyete gecti Ertesi gun Azih Magarasi ndaki arkeolojik buluntular Azerbaycan Devlet Guvenlik Servisi temsilcileri tarafindan Baku ye getirilerek Azerbaycan Milli Ilimler Akademisi Arkeoloji ve Etnografya Enstitusu Arkeoloji Fonuna yerlestirildi 25 Kasim da Uluslararasi Sivil Havacilik Orgutu ICAO Agdam Fuzuli ve Hankendi Havalimanlari da dahil olmak uzere alti Azerbaycan havalimaninin uluslararasi mekansal endeks kataloguna dahil edilmesini onayladi Bu havalimanlarinin kodlari aralik ayinda yayimlanacak olan ICAO kayitlarinin guncellenmis baskisina eklenecektir 28 Kasim da Fuzuli Rayonu na bagli de bir sivil arac mayina carpti ve aralarinda Fuzuli Rayonu Icra Kurulunun medya organi olan Gaidish gazetesinin genel yayim yonetmeni de olan dort kisiyi oldurdu Bu olaydan sonra Azerbaycan Bassavciligi ve Icisleri Bakanligi vatandaslari mayin ve diger patlayici maddeler tamamen arindirilincaya kadar gerekli izinler alinmaksizin yeni alinan topraklari ziyaret etmemeye cagirdi Baku de duzenlenen Zafer Gecidi sirasinda Azerbaycan Suhoy Su 25 savas ucaklari 10 Aralik 2020 Sirasiyla 27 Eylul ve 10 Kasim ve ilan edildi Ancak Zafer Gunu nun tarihi Mustafa Kemal Ataturk un olum yil donumu ile cakisinca Susa nin Azerbaycan kontrolune gectigi tarih olan 8 Kasim ile degistirildi Aliyev in onerisiyle Baku Metrosu na ait yeni istasyonun isminin 8 Kasim olacagi da aciklandi Ayni gun Cumhurbaskani Aliyev savas sirasinda yaralanan ve olenlerin ailelerine destek olmak icin YASAT Vakfi nin kurulmasina iliskin bir kararname imzaladi ve vakfin yonetimi uzerindeki genel kontrol devredildi 2 Aralik ta Azerbaycan Cumhurbaskani Ilham Aliyev in talimatiyla bazi askerler terhis edildi Ayni gun Azerbaycan Bankalar Birligi savas sirasinda olen asker ve sivillerin banka borclarinin tamamen silinecegini duyurdu Ertesi gun Sugovusan a giden yolun mayinlardan tamamen temizlendigini duyurdu Ayni gun Aliyev Vatanseverlik Savasi Anit Kompleksi ve Zafer Muzesi nin kurulmasini icin bir kararname cikardi Azerbaycan da 4 Aralik gunu yerel saatle 12 00 de GMT 4 savasta olen askerlerinin anisina saygi durusu yapildi Bu baglamda Baku Korfezi ne demir atan gemiler ve arabalar kornalarini calarken ulke genelinde bayraklar indirildi ve trafik durdu Ayrica savasta olen askerlerin anisina Baku deki Haydar Camisi nde namaz kilindi Baskentin yani sira Sumgayit Kuba Gence Samahi Lenkeran ve Seki deki camilerde Baku ve Gence deki kiliselerde ve Baku de nda anma torenleri duzenlendi Bunlara ek olarak Cumhurbaskani Ilham Aliyev ve Baskan Yardimcisi Mihriban Aliyeva da dahil olmak uzere bircok kisi tarafindan Baku deki Sehitler Hiyabani ziyaret etti Ertesi gun bakanliga bagli Devlet Sosyal Koruma Fonu nun savas sirasinda olen 94 Azerbaycanli sivile sehit statusu verdigini ve bu kisilerin ailelerinin de savasta olen askerlerin ailelerine taninan haklardan yararlanabileceklerini acikladi 9 Aralik ta Cumhurbaskani Aliyev 83 askeri Vatanseverlik Savasi Kahramani 204 askeri Karabag Nisani ve 33 askeri de ile odullendirdi 12 Aralik ta Cumhurbaskani Ilham Aliyev in talimatiyla sikiyonetim kaldirildi 10 Aralik ta Azatlik Meydani nda Azerbaycan in zaferi serefine savas sirasinda one cikan 3 000 asker askeri techizat insansiz hava araclari ve savas ucaklari Ermeni birliklerine ait ele gecirilen tanklar Turk askerleri ve Turkiye Cumhurbaskani Recep Tayyip Erdogan in da katilimiylaZafer Gecidi duzenlendi Ermenistan in geri cekilisi Kelbecer Rayonu yakinlarinda Rus baris gucleri ve Azerbaycan askeri personeliTurk Rus baris gucu Lacin Koridoru na yerlesen Rus baris gucuAteskes sonrasi catismalar Kayiplar Ermeni gucleri Azerbaycan in ikinci en buyuk sehri Gence ye dort adet saldiri yukarida duzenlerken Azerbaycan gucleri de Daglik Karabag Cumhuriyeti nin de facto baskenti Hankendi yi asagida Resmi rakamlara gore savas sirasinda binlerce kisi oldu Savasan taraflarca aciklanan resmi rakamlara gore Ermeni tarafindan 3 360 asker oldu ve 60 tan fazlasi kayip Azerbaycan tarafindan ise 2 854 asker oldu ve 50 tanesi kayip Ancak taraflarin kendi kayiplarini gercek sayidan daha az gostererek dusman kayiplarini ve yaralanma sayilarini oldugundan daha fazla gosterdikleri kaydedilmistir Siviller Ermeni yetkililer savas sirasinda 65 Ermeni sivilin olduruldugunu 40 kisinin de kayip oldugunu bildirdi Azerbaycan kaynaklarina gore Ermeni ordusu saldirilarinda sivil yapilarin bulundugu yogun nufuslu bolgeleri hedef aldi Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhuriyet Bassavciligi 9 Kasim 2020 tarihi itibariyla savas sirasinda Ermeni topculari tarafindan yapilan bombardimanlar ve roket saldirilari sonucunda 100 sivilin oldugunu 416 sivilin de yaralandigini bildirdi Ayrica Azerbaycanli yetkililer savas sonrasi catismalarda Hadrut yakinlarinda iletisim tesisleri ve iletim ekipmanlarinin kurulumu sirasinda bir Azercell calisaninin ciddi sekilde yaralandigini acikladi 23 Ekim 2020 itibariyla Ermeni yetkililer catismanin Daglik Karabag nufusunun yarisindan fazlasini yaklasik 90 000 kisiyi yerinden ettigini acikladi de Daglik Karabag nufusunun yarisindan fazlasinin catisma nedeniyle yerinden edildigini iddia etti 2 Kasim 2020 da Azerbaycanli yetkililer catismalar sonucu Azerbaycan da yaklasik 40 000 kisinin yerinden oldugunu acikladi Yedi gazeteci yaralandi 1 Ekim 2020 de Hocavend deki catismalari haber yapan Le Monde dan iki Fransiz gazeteci Azerbaycan in top atesi sonucu yaralandi Ayni saldirida Ermeni haber kameramani Aram Grigoryan da hafif yaralandi Bir hafta sonra Susa da haber yapan uc Rus gazeteci Azerbaycan gucleri tarafindan yapilan saldiri sonucu agir yaralandi Azerbaycan kaynaklarina gore 19 Ekim 2020 de bir AzTV muhabiri Agdam da Ermenilerin top atesi sonucu sarapnel yaralari aldi Altyapi hasarlari Susa daki Ermeni Apostolik Gazancetsots Katedrali savas sirasinda iki defa bombalandi Azerbaycanli yetkililer Terter topraklarinda yaklasik 4 bin yapinin hasar gordugunu belirtmisti Azerbaycan in en buyuk ikinci sehri Gence ve Daglik Karabag Cumhuriyeti nin de facto baskenti Hankendi de dahil olmak uzere sivil yerlesim alanlari iki tarafin gucleri tarafindan vuruldu ve saldirilar sonucunda bircok bina ve ev yikildi Cesitli kuruluslar Daglik Karabag da basta Azerbaycan in topcu ve IHA saldirilari nedeniyle nufusun asiri kalabalik siginaklarda yasamak zorunda kaldigi Hankendi de COVID 19 vakalarinin ciddi oranda arttigini bildirdi Catisma sirasinda test etme ve temas takibinde de zorluklar yasandigi bildirildi Susa daki Gazancetsots Katedrali bombardiman sonucu zarar gormustur 19 Ekim 2020 de Terter da bulunan bir pamuk fabrikasinda Ermeni topcularinin saldirisi sonucu siddetli bir yangin cikti ve fabrikanin birkac buyuk hangari tamamen yandi Ermenistan destekli bir Daglik Karabag insan haklari ombudsman raporu 5 800 ozel mulk ve 520 ozel aracin saldirilarla yok edildigini 960 adet altyapisal endustriyel ve kamusal nesnenin de hasar gordugunu belirtti 16 Kasim 2020 tarihinde Azerbaycan Cumhuriyet Bassavciligi savas boyunca 3 410 ozel konut 512 sivil tesis ve 120 cok katli binanin hasar gordugunu acikladi AnalizMilliyetcilik Ermeniler ve Azerbaycanlilar Sovyet yonetimi altinda beraber yasarken Sovyetler Birligi nin dagilisi hem Ermenilerin hem de Azerbaycanlilarin arasindaki sosyopolitik sorunlarin daha da artmasina sebep oldu Karabag Savasi oncesinde sirasinda ve sonrasinda Ermeni ve Azerbaycan karsiti duygularin artmasi Sumgayit Gence ve Baku de Ermenilere Gugark ve de de Azerilere karsi duzenlenen bir dizi pogrom ile etnik siddete yol acti Azerbaycan in hedefi Azerbaycan in basarili ilerlemelerinin cogu bolgenin daglik arazilerden olusan kuzey ve orta bolgelerinin aksine daha az daglik bir araziye sahip olan Aras Nehri cevresinde yogunlasmistir 27 Eylul de bolge uzmani verdigi bir roportajda dusmanliklarin Ermeni tarafi tarafindan baslatilmasinin pek olasi olmadigini belirtti De Waal Temelde Ermeniler 1990 larin savasini kazandilar istedikleri tum topraklara sahipler dedi Amaclari statukoyu normallestirmek Azerbaycan cesitli nedenlerden dolayi askeri harekatin kendisine bir seyler kazandiracagini hesapliyor dedi Foreign Policy dergisinden bir analist Ermenistan birlikleri tarafindan kontrol edilen son derece erisilmez daglik arazi nedeniyle Azerbaycan in Daglik Karabag in tamamini kontrol etmeye calisirken buyuk zorluk yasayacagini tahmin etti Buna ek olarak Azerbaycan ordusunun hazirlik durumunun zayif moralinin dusuk yapisinin bozuk ve verimsiz oldugunu ve yuzde 20 gibi yuksek bir yolsuzluk oranina sahip oldugunu belirtti Dahasi petrol karindan askeri techizat alimina kadar yapilan buyuk yatirimlara ragmen Azerbaycan ordusunun yeni techizat kullanimi icin yeterli egitimden yoksun oldugunu belirtti Azerbaycan in ilk hedefi arazinin daha az daglik ve harekat icin elverisli oldugu Daglik Karabag in guneyindeki Fuzuli ve Cebrayil bolgelerini ele gecirmekti Rus askeri uzmani Mihail Hodarenok a gore Azerbaycan taarruz operasyonunu dikkatlice planlamis ve hazirlamisti ancak Azerbaycan ordusunun catismalarin ilk bes gununde planlanan ilk hedeflerine ulasamadigini ve ne Fuzuli yi ne de yi aldigini ekledi Benzer sekilde siyaset bilimci Arkadi Dubnov harekatin Azerbaycan tarafindan Azerbaycan in konumunu iyilestirmek icin baslatildigina inaniyor Turkiye ve Rusya Rusya ve Turkiye nin bolgedeki jeostratejik cikarlari adina savas sirasinda genis capta yorumlar yapildi The Economist Rusya Cin ve Turkiye icin tum taraflarin ekonomik acidan fayda saglayacagini belirterek her iki tarafin da ateskes antlasmasindan faydalandigi yorumunda bulundu Turkiye Azerbaycan ve Turkiye arasinda etnik kulturel ve tarihi baglar bulunmaktadir ve her iki ulke iliskilerini iki devlet bir millet arasindaki bir iliski olarak nitelendiriyor Turkiye o zamanlarda Osmanli Imparatorlugu 1918 de Rus Imparatorlugu nun bir parcasi olan Azerbaycan in bagimsizligini kazanmasina yardimci oldu ve 1991 de Azerbaycan Sovyetler Birligi nden bagimsizligini ilan edince onu taniyan ilk ulke oldu Turkiye ayrica 1921 den beri Azerbaycan in eksklavi Nahcivan Ozerk Cumhuriyeti nin de garantorudur Diger yorumcular ise Turkiye nin Azerbaycan a verdigi destegi ulkenin Suriye Irak ve Dogu Akdeniz deki Yeni Osmanlici aktivist dis siyasetinin bir parcasi olarak gorduler Turkiye nin catismada son derece goze carpan rolu Ermeniler tarafindan Ermeni Kirimi nin bir devami olarak tanimlandi Turkiye savas boyunca Azerbaycan a askeri destek saglamistir Ateskes anlasmasinda ongorulen Nahcivan ile Azerbaycan i Ermenistan uzerinden birbirine baglayan erisim koridoru Turkiye nin Orta Asya cografyasina ve Cin in Bir Kusak Bir Yol projesine erisimini saglayacak Rusya Rusya Azerbaycan ile iyi iliskiler surdurmeye calismis ve catismalar boyunca iki tarafa da silah satmisti Savastan bile once Rusya Ermenistan ile askeri bir ittifakinin parcasi olarak Ermenistan da bir askeri us kurmus ve bu nedenle olasi bir savas durumunda antlasma geregi Ermenistan i savunma mecburiyeti bulunmaktaydi Rusya ve NATO uyesi Turkiye Suriye de ve Libya da devam eden ic savasta oldugu gibi birbirlerine zit cikarlara sahipti Turkiye cesitli analistlere gore catismayi Orta Dogu daki etki alanini genisletmek amaciyla hem askeri hem de diplomatik kaynaklari kullanarak Guney Kafkasya daki nufuzunu dogu siniri boyunca guclendirmek ve bir baska bolgesel guc olan Rusya nin bolgedeki etkisini azaltmak icin kullaniyordu Rusya tarihsel olarak catismada tarafsizligi surdurme politikasi izlemis ve Ermenistan hicbir zaman resmi bir yardim talebinde bulunmamisti deki Rusya arastirmalari programi mudurune gore savasin baslangicinda Ermenistan tarafi buyuk kayiplar vermedikce Rusya nin askeri mudahalede bulunma ihtimalinin dusuk olduguna dusunuluyordu Rusya Disisleri Bakanligi bir bildiri yayimlayarak hem Rusya nin hem de Ermenistan in Kolektif Guvenlik Antlasmasi Orgutu bunyesinde yer almasi nedeniyle savasin Ermenistan topraklarina sicramasi halinde Rusya nin Ermenistan a gerekli tum yardimi saglayacagini soyledi Buna karsin Azerbaycan guclerinin 14 Ekim 2020 de Ermenistan topraklarini vurdugu bildirildiginde Rusya catismaya dogrudan mudahale etmedi Devlet Dumasi Savunma Komitesi uyesi Konstantin Makienko Rus basin yayim organi Vedomosti tarafindan 10 Kasim tarihinde yayimlanan bir yazida savasin jeopolitik sonuclarinin sadece Ermenistan icin degil Rusya icin de bir felaket oldugunu yazdi Cunku Guney Kafkasya da basarili ve alcakgonullu Turkiye nin prestiji muazzam bir sekilde artarken Moskova nin etkisi azalmisti nden Aleksandr Gabuyev ise tam tersi bir gorus belirterek Daglik Karabag Cumhuriyeti nin kesin yenilgisini onledigi ve Rusya yi stratejik Lacin koridorundan sorumlu kilmasi nedeniyle baris anlasmasini ulkenin bolgedeki gucunu arttirici bir galibiyet olarak nitelendirdi Savas suclariBM Genel Sekreteri Antonio Guterres Daglik Karabag cevresindeki diger yerler de dahil olmak uzere Hankendi ve Gence de herhangi bir yerdeki sivil nufuslu bolgelere yapilan gelisiguzel saldirilarin tamamen kabul edilemez oldugunu belirtti Uluslararasi Af Orgutu Daglik Karabag daki son catismalarda hem Azerbaycan hem de Ermeni guclerinin savas sucu isledigini belirterek Azerbaycan ile Ermenistan yetkililerini derhal bagimsiz ve tarafsiz sorusturmalar yurutmeye sorumlulari tespit etmeye ve onlari adalete teslim etmeye cagirdi Azerbaycan kasim ayinda Azerbaycan askerleri tarafindan islenen savas suclari hakkinda sorusturma baslatti ve 14 Aralik ta konuyla ilgili dort askerini tutukladi Ermenistan Ermeni gucleri kasabasini bombalayarak apartmanlara ve okullara zarar verdi Kasaba Birinci Karabag Savasi nda evini kaybeden Azerbaycanli multeciler icin insa edilmisti Ermenistan Azerbaycan in en buyuk ikinci sehri Gence de dahil olmak uzere catisma bolgesi disindaki bircok Azerbaycan sehrini balistik fuzelerle bombaladi Catismanin baslamasindan bu yana 4 ayri balistik fuze saldirisi meydana geldi 26 sivil oldu 125 kisi yaralandi Saldirilar Avrupa Birligi ve BM Genel Sekreteri Antonio Guterres tarafindan endiseyle karsilanirken Azerbaycan yetkilileri ve Azerbaycan Cumhurbaskani Ilham Aliyev Ermenistan Silahli Kuvvetlerini sivil yerlesim yerlerine balistik fuze atarak savas sucu islemekle sucladi Catisma sirasinda Terter Beylegan ve Berde olmak uzere bircok sehir Ermeni gucler tarafindan bombalandi Ermenilerin bombardimanindan sonra Terter deki yikim 25 Ekim de sivil giyimli bir Ermeni gencin Ermeni askerlerine Azerbaycan mevzilerine karsi top atislarinda yardim ettigi bir video internette yayimlandi Azerbaycan daha sonra Ermenistan i savas sirasinda cocuk asker kullanmakla sucladi Bir gun sonra Daglik Karabag ombudsmani videodaki cocugun 16 yasinda oldugunu dogrudan askeri faaliyetlerde bulunmadigini ve babasiyla birlikte calistigini iddia eden bir aciklama yapti 28 Ekim de Ermenistan Silahli Kuvvetleri Azerbaycan in Berde kasabasini fuzelerle vurdu Bu saldiri biri Kizil Hac gonullusu olmak uzere 21 sivilin olumune ve 70 ten fazla sivilin yaralanmasina yol acarak catismanin en olumcul saldirisi oldu Uluslararasi Af Orgutu Ermenistan tarafindan misket bombasi ve Smerc roketlerinin kullanildigini dogruladi Uluslararasi Af Orgutu Dogu Avrupa ve Orta Asya bolge direktoru Marie Struthers misket bombalarinin sivil bolgelere ateslenmesinin acimasiz ve pervasiz oldugunu sayisiz olume ve yaralanmaya sefalete neden oldugunu belirtti Azerbaycan ombudsmani saldiriyi sivillere yonelik teror eylemi olarak nitelendirdi Azerbaycan a gore Ermenistan misket bombasi ve Smerc roketlerini sivil yerlesim birimlerini vurmak icin kullandi Misket bombasi kullanimi New York Times tarafindan da onaylandi Ermenistan saldirinin sorumlulugunu reddetti Taninmayan Daglik Karabag Cumhuriyeti ise sorumlulugu kabul ederken sadece askeri tesisleri hedeflediklerini belirtti 30 Ekim de Insan Haklari Izleme Orgutu Ermenistan ve Daglik Karabag guclerinin misket bombasi kullandigini acikladi ve Ermenistan in misket bombasi kullanmaya derhal son vermesi gerektigini bildirdi Iranli Fransiz muhabir Reza Deghati Ermeni guclerinin bolgeyi Azerbaycanlilara teslim etmeden once Agdam da inek ahiri olarak kullandiklari 18 yuzyildan kalma bir camiyi yagmalayip yaktiklarini bildirdi Azerbaycan source source source source source source source Azerbaycan in Hankendi uzerinde misket bombalari kullandigina iliskin video 4 Ekim de Ermenistan hukumeti Azerbaycan in Hankendi deki saldirilarinda misket bombasi kullandigini acikladi Uluslararasi Af Orgutu raporunda misket bombalari Azerbaycan gucleri tarafindan ateslenen Israil yapimi M095 DPICM misket bombalari olarak tanimlandi Ertesi gun Ermenistan Disisleri Bakani Zohrab Mnatsakanyan Fox News e Daglik Karabag da sivil halkin Azerbaycan gucleri tarafindan hedef alinmasinin bir savas sucu oldugunu soyledi ve saldirganliga son verilmesi cagrisinda bulundu Insan Haklari Izleme Orgutu Ekim 2020 de Daglik Karabag daki sorusturmasi sirasinda Azerbaycan in Daglik Karabag daki sivil yerlesim yerlerinde Israil yapimi misket bombasi kullandigi dort vakayi belgeledi Insan Haklari Izleme Orgutu sorusturma ekibi misket bombalarinin kullanildigi yerlesim bolgelerinde herhangi bir askeri alan bulamadiklarini belirterek bombalarin sivil nufuslu alanlara karsi kullanilmasini kinadi 15 Ekim de yakalanan iki Ermeni nin Azerbaycan askerleri tarafindan infaz edildigi bir video ortaya cikti Daglik Karabag yetkilileri videodaki bir kisinin sivil oldugunu acikladi videolari analiz etti ve goruntulerin gercek oldugu idam edilen iki kisinin de 9 15 Ekim tarihleri arasinda Azerbaycan gucleri tarafindan yakalanip infaz edilen Ermeni askerler oldugu sonucuna vardi Videolari arastiran BBC bu videolarin Hadrut tan oldugunu ve 9 15 Ekim tarihleri arasinda bir sure zarfinda filme alindigini dogruladi Ermenistan in insan haklari savunucusu ve BM insan haklari komiseri Arman Tatoyan tarafindan da bir sorusturma baslatildi Birlesmis Milletler Insan Haklari Yuksek Komiseri Michelle Bachelet Azerbaycan askerleri tarafindan yakalanan iki askeri uniformali Ermeni nin infaz edildigini gosteren videolara yonelik medya kuruluslarinin derinlemesine incelemelerinin zorlayici ve derinden rahatsiz edici bilgileri gun yuzune cikardigini belirtti Disaridan katilimDaglik Karabag sorununun cografi tarihi onemi ve hassasiyeti nedeniyle bolgesel aktorlerin de savasa mudahil oldugu yonunde suclamalar iddialar aciklamalar ve haberler basinda yer aldi Suriye Insan Haklari Gozlemevi SOHR de dahil cesitli rapor ve basin yayin kuruluslari tarafindan savas sirasinda Suriyeli parali askerler kullanmakla suclandi Bunlarin yaninda Suriye ve Irak tan YPG ve PKK militanlarinin Ermeni tarafinda savastigi iddialari da bulunmakta Bazi ucuncu taraf kaynaklar bu iddialari dogrulasa da bazi yayinlar da bu iddialarin dogrulugunu supheli olarak degerlendirdi Ayrica savas sirasinda Ermenistan saflarinda savasmalari icin Orta Dogu Avrupa ve Latin Amerika nin cesitli yerlerinden Ermeni savascilar getirilmisti Her iki taraf da savasta parali asker kullandiklarini reddetse deOHCHR her iki tarafin da parali asker kullandigina dair raporlarin oldugunu dogrulamis ve bu parali askerlerin Daglik Karabag dan cekilmeleri icin cagrida bulunmustur Turkiye ve Suriye Milli Ordusu Recep Tayyip Erdogan ve Ilham Aliyev Baku de 2020 Ermenistan Rusya Buyukelcisi Turkiye nin Suriye den Azerbaycan a 4000 savasci yolladigini iddia ederken bazi SMO uyeleri ve Suriye Insan Haklari Gozlemevi ozel bir Turk guvenlik sirketinin Suriye deki gonulluleri Karabag da Azerbaycan in yaninda savasmaya gonderdigini iddia etti Azerbaycan Cumhurbaskani Yardimcisi Hikmet Haciyev bu iddialara sacmalik dedi BBC ye konusan dort Suriyeli savascinin aciklamalarinda ve diger Suriyeli savascilar tarafindan internette yayimlanan fotograf ve videolarda Azerbaycan in Suriyeli parali askerler kullandigi yer almistir 29 Eylul de Ermenistan Savunma Bakanligi Basin Sozcusu Ermenistan a ait SU 25 tipi savas ucaginin bir Turk F 16 si tarafindan vuruldugunu iddia etti Fahrettin Altun Ermenistan boyle ucuz propaganda oyunlarina basvuracagina bir an once isgal ettigi topraklardan cekilsin dedi Azerbaycan Cumhurbaskani Aliyev Turkiye nin catismalara taraf olmadigini belirtirken Ermenistan Basbakani Nikol Pasinyan Turkiye nin catismalara aktif olarak katildigini ve bunun Ermeni soykiriminin bir parcasi oldugunu one surdu YPG ve PKK militanlari Catismalardan once Turk kaynaklari Irak ve Suriye den PKK ve YPG li militanlarin Iran icinden Karabag a Azerbaycan a karsi gonderildigini iddia etmisti 30 Eylul de Turk kaynaklari 300 PKK uyesinin Iran icinden Karabag a gonderildigini iddia etti Azerbaycan Bassavciligi PKK ve YPG orgutleri uyelerinin savasa katildigi aciklamasinda bulundu Ayrica PKK nin yoneticilerinden Layika Gultekin Karabag a kadar gidip Ermeni askerlerle beraber savasiyoruz Ermenistan halkinin istedigi her zaman yanlarinda oluruz dedi ve esir alinan bir Ermenistan askeri PKK militanlarinin Ermenistan saflarinda savastigini ifade etti Ancak Washington Post yorumcusuna gore Turkiye nin daha onceden PKK ve YPG ile ilgili supheli aciklamalar yapmasi sebebiyle bu iddialar da suphelidir Pakistanli militanlar 17 Ekim 2020 de Ermenistan Ulusal Guvenlik Servisi Azerbaycan in onemli miktarda Afganistan ve Pakistan dan silah parali asker ve terorist aldigi aciklamasinda bulundu Pakistan bu iddialari reddetti ve Ermenistan hukumetinin aciklamalarinin asilsiz oldugunu iddia etti Ermenistan Basbakani Nikol Pasinyan WION isimli bir Hint medya kurulusuyla yaptigi gorusmede Pakistan dan militanlarin Karabag a karsi savasa dahil edildigi bilgisinin oldugunu soyledi Azerbaycan Cumhurbaskani Ilham Aliyev Pakistan in Baku yu diplomatik olarak destekledigini ancak askeri destegin soz konusu olmadigi ni soyledi 28 Ekim 2020 de Rus gazetesi Kommersant en az bir grup silahli militanin Azerbaycan a Ermenistan karsisinda savasmaya gonderildigini bildirdi Ermeni diasporasi gonulluleri Daglik Karabag Cumhurbaskani Arayik Harutyunyan bir Ermeni gonullu askerini iddiaya gore Suriyeli bir parali askeri yakaladigi icin odullendiriyor 28 Eylul 2020 de Azerbaycan Cumhuriyeti Savunma Bakanligi Ermeni kayiplari arasinda Suriye ve cesitli Orta Dogu ulkelerinden Ermeni asilli parali askerlerin oldugunu iddia etti Ayni gun Turkiye Cumhuriyeti Milli Savunma Bakanligi Ermenistan in parali askerleri ve teroristler i geri gondermesi gerektigini soyledi Iki gun sonra Azerbaycanli yetkililer uluslararasi toplumdan Ermenistan in terorist gucleri kullanmasina karsilik cevap verilmesini istedi 30 Eylul 2020 de Suriye Insan Haklari Gozlemevi de Ermeni asilli Suriyeli savascilarin Ermenistan a Azerbaycan a karsi savasmasi icin gonderildigini belirtti Ertesi gun Azerbaycanli yetkililer Ermenistan in yaygin olarak Orta Dogu Yunanistan Birlesik Arap Emirlikleri ozellikle Suriye ve Lubnan ve diger ulkelerden Ermeni asilli terorist gucleri ve parali askerler i Azerbaycan a karsi kullandigini belirtti Bir Rus gazetesi olan Novaya Gazeta nin raporuna gore 500 etnik Ermeni Lubnanli Daglik Karabag a savasmaya gonderildi Ekim basinda Komsomolskaya Pravda Lubnan dan ASALA uyesi Ermenilerin savasta Ermenistan a destek verdiklerini bildirdi Greek City Times da yaklasik 500 800 Yunanistanli Ermeni nin ve bazi Yunanlarin gonullu olarak savasa katildigini acikladi Silah ikmali Israil Ekim 2020 de Baku de Azerbaycan Turkiye ve Israil bayraklari Stockholm Uluslararasi Baris Arastirmalari Enstitusu ne gore Israil 2020 yili ile Azerbaycan in tum silah ithalatinin ucte ikisini sagladi ve sagladigi silahlar 2020 Daglik Karabag savasinin ilerleyisine buyuk bir etkide bulundu Enstitu Israil in IAI Harop ve 2008 de misket bombalari sozlesmesi ile yasa disi kabul edilmis M095 misket bombalari ikmal ettigini acikladi Azerbaycan in ticaret ortaklari ve silah saglayicilarindan biri olan Israil in savas boyunca ozellikle dronlar olmak uzere Azerbaycan a silah ikmali sagladigina devam ettigi rapor edildi Bu durumun bir sonucu olarak Azerbaycan ile Israil arasinda gerceklestirilen ucus sayisi savastan onceki tarihlere kiyasla daha da artmisti Nikol Pasinyan Israil i silah saglamaya devam ettigi icin elestirdi Rusya Iran ve Gurcistan Savas esnasinda Iran ve Azeri medyasi Rus silah ve askeri donanimin Iran uzerinden Ermenistan a tasindigini rapor etti 29 Eylul 2020 de Iran Disisleri Bakanligi raporlari yalanladi Ertesi gun Azerbaycan hukumetine bagli medya kuruluslari nakledilen silahlari gosteren kamera goruntulerini yayimladi Azerbaycan Milletvekili Sabir Rustemhanli Iran in farkli ulkelerden Ermenistan a silah tasidigini iddia etti Sonrasinda ise Sabir Rustemhanli Azerbaycan parlamentosunda Israil de elcilik acilmasini onerdi Iran Genelkurmay Baskani Azerbaycan basbakan yardimcisi ile yaptigi telefon gorusmesinde raporlari yalanladi Iran Hukumetine bagli medya araclarin Ermenistan hukumetinin daha onceden Rusya dan satin aldigi kamyonlar oldugunu belirtti Azerbaycan Cumhurbaskani ilk olarak Gurcistan in kendi topraklarinda silah tasinmasina izin vermedigi belirtti ve Gurcistan a bir ortak ve arkadas olarak tesekkur etti Daha sonraki gorusmelerde ise Gurcistan in hava sahasi araciligiyla Rusya dan savascilarin ve silahlarin Ermenistan a ikmal edildigini belirtti Gurcistan kendi hava sahasinin tum asker ve askeri kargo ucuslarina kapali oldugunu belirterek cevap verdi Sirbistan Azerbaycan Sirp silahlarinin Gurcistan uzerinden Ermenistan a ikmal edildigini iddia etti Sirbistan Cumhurbaskani Aleksandar Vucic cevap olarak Sirbistan in Ermenistan ve Azerbaycan i dost ulkeler olarak gordugunu Sirp silahlarinin Daglik Karabag da kullanilmadigini acikladi Resmi beyanlarErmenistan 27 Eylul de Ermenistan basbakani Nikol Pasinyan Azerbaycan yetkililerini genis capli bir provokasyonla sucladi Basbakan Azerbaycan liderliginin son zamanlardaki agresif aciklamalari Turkiye ile buyuk capli ortak askeri tatbikatlar ve AGIT in izleme onerilerinin reddedilmesi bu saldirganligin onceden planlandigini ve genis capli bir provokasyon teskil ettigini acikca gostermektedir dedi 28 Eylul de Ermenistan Cumhuriyeti Disisleri Bakanligi Daglik Karabag halkinin Turkiye Azerbaycan ittifakiyla savas halinde oldugunu iddia eden bir aciklama yapti Ermenistan in Rusya Buyukelcisi Vardan Toganyan Ermenistan in yeni silah tedariki icin Rusya Federasyonu na donebilecegini reddetmedi 1 Ekim de Daglik Karabag Cumhurbaskani Arayik Harutyunyan Ermenilerin uzun sureli bir savasa hazirlanmalari gerektigini belirtti Iki gun sonra Daglik Karabag Disisleri Bakanligi bolgesel baris ve guvenligi saglamak adina uluslararasi toplumu Daglik Karabag Cumhuriyeti nin bagimsizligini tanimaya cagirdi 6 Ekim de Ermenistan Basbakani Nikol Pasinyan Fransiz haber ajansi AFP ye verdigi bir roportajda savasa Turkiye nin aktif katiliminin sebep oldugunu ve bu katilimin Ermeni soykiriminin bir parcasi oldugunu iddia etti 8 Ekim de Time dergisine verdigi bir mulakatta Turkiye nin bolgedeki angajmaninin son bulmasi ve parali askerlerin cekilmesi durumunda ateskesi kabul edecegini soyledi 9 Ekim de Armen Sarkisyan uluslararasi guclerin ozellikle ABD Rusya ve NATO nun Turkiye nin savasa katilimini durdurmak icin daha fazlasini yapmalarini talep etti ve Ankara nin Kafkasya da baska bir Suriye yaratmaya calistigini iddia etti 21 Ekim de Nikol Pasinyan bu asamada diplomatik bir cozumden soz etmenin mumkun olmadigi gerekcesiyle Azerbaycan ile uzlasma seceneginin kabul edilemez oldugunu belirtti ve Halkimizin haklari icin mucadele etmek demek her seyden once silaha sarilmak ve vatan haklarinin korunmasini saglamak demektir dedi 12 Kasim da ise Pasinyan Ermenistan Silahli Kuvvetleri Genelkurmay Baskanliginin savasin derhal durdurulmasi gerektigini bildirdigine dikkat cekti Ayrica Karabag sorununun henuz cozulmedigini Daglik Karabag Cumhuriyeti nin uluslararasi alanda taninmasinin artik mutlak bir oncelik haline geldigini belirtti Azerbaycan Azerbaycan Savunma Bakanligi na gore 26 Eylul de saldiridan bir gun once Ermeni ordusu buyuk kalibreli makineli tufekler ve keskin nisanci tufekleriyle cephe hatti boyunca farkli yonlere ates ederek ateskesi 48 kez ihlal etti Azerbaycan once Ermeni tarafinin saldirdigini ardindan Azerbaycan kuvvetlerinin karsi saldiri baslattigini bildirdi 27 Eylul de Azerbaycan Cumhurbaskani kidemli danismani Hikmet Haciyev Ermeni guclerini cepheye kasitli olarak saldirmakla ve kasitli olarak yerlesim alanlarini hedef almakla sucladi 28 Eylul de Haciyev Ermenistan in su ana kadar izledigi politikanin muzakere surecinin yikilmasina yol actigini belirtti Bu Azerbaycan a yonelik baska bir saldiri olarak degerlendiriliyor Azerbaycan a savas acildi Azerbaycan halki boylesine zor bir donemde seferber oluyor Bu Azerbaycan halkinin Buyuk Vatanseverlik Savasidir Haciyev daha sonra Ermenistan Silahli Kuvvetlerinin Daglik Karabag a konuslandirilmasinin bolgesel baris icin bir tehdit oldugunu belirterek Ermenistan i cok yanlis ve gereksiz bilgiler hazirlamakla suclayarak Ermeni halkinin kendilerinin silahli kuvvetlere guvenmedigini sozlerine ekledi Ayrica Azerbaycan Silahli Kuvvetleri uluslararasi hukuk ilkelerine gore hareket ediyor seklinde aciklama yapti Devlet Aile Kadin ve Cocuk Isleri Komitesi yaptigi aciklamada Bu askeri saldiri sonucunda yarali ve oldurulen sivil halk arasinda kadin ve cocuklarin kasitli olarak hedef alinmasinin Ermeni vandalizmini bir kez daha dunya toplumuna gosterdigini soyledi Ayrica Azerbaycan Disisleri Bakani Turkiye nin mudahalesi iddialarini yalanlayarak Turkiye ile Azerbaycan arasinda askeri ve teknik isbirliginden bahsediyorsak o zaman Azerbaycan in bazi ulkelerle askeri ve teknik isbirligi var ve hatta daha fazlasi var dedi Uluslararasi tepkilerNotlar Turkiye nin catismalara aktif katilimi Ermenistan tarafindan iddia edildi Azerbaycan ve Turkiye tarafindan reddedildi Azerbaycan basininda iddia edilen raporlar Iran tarafindan reddedildi a b Fransa Suriye Insan Haklari Gozlemevi bazi OSO uyeleri ve liderleri tarafindan iddia edildi Turkiye Azerbaycan ve bazi OSO savascilari tarafindan reddedildi a b Turkiye Milli Savunma Bakanligi ve Azerbaycan hukumeti tarafindan iddia edildi Azerbaycan yetkililerinin iddiasi 21 Ekim 2021 tarihinde Azerbaycan Cumhuriyeti Savunma Bakanligi savas sirasinda hayatini kaybeden 2 908 askerin listesini yayimladi Listede adi gecen askerlerden en az biri savas sonrasinda olmus olsa da 2 908 askerin oldugu teyit edilmistir Birlesmis Milletler in 822 853 ve 874 sayili kararlarina gore Birinci Karabag savasinda Ermenistan in ele gecirdigi topraklar isgal olarak taninmaktadir UN Security Council Resolution 822 30 April 1993 6 Subat 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Eylul 2020 3 Nisan 1993 teki isgalinin ardindan Ermeni birliklerinin Kelbecer ve Azerbaycan Cumhuriyeti nin son isgal altindaki diger bolgelerinden saldirisinin durdurulmasi ve geri cekilmesi cagrisinda bulunuyor UN Security Council Resolution 853 29 July 1993 6 Subat 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Eylul 2020 Tum dusmanliklarin derhal durdurulmasini talep ediyor Ermeni birliklerinin Agdam dan ve Azerbaycan Cumhuriyeti nin yakin zamanda isgal edilmis diger bolgelerinden cekilmesi cagrisinda bulunuyor ve BM Karar 822 yi yeniden onayliyor UN Security Council Resolution 874 14 October 1993 6 Subat 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Eylul 2020 Ateskesin korunmasi catismaninin durdurulmasi ve Ermeni birliklerinin yakin zamanda isgal edilen Azerbaycan in Fuzuli ilcelerinden 23 Agustos 1993 Cebrayil 26 Agustos 1993 Kubadli 31 Eylul 1993 ve yakin zamanda isgal edilen diger bolgelerden cekilmesi cagrisinda bulunuyor ve BM Kararlari 822 ve 853 u yeniden tasdik ediyor Ayrica bakinizWikimedia Commons ta 2020 Daglik Karabag Savasi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir 2014 Azerbaycan Ermenistan sinir catismalari 2016 Azerbaycan Ermenistan catismalari 2020 Azerbaycan Ermenistan catismalari 2020 Daglik Karabag catismalarinin zaman cizelgesi Daglik Karabag sorunu Birinci Daglik Karabag Savasi 2023 Daglik Karabag catismalari Guney Azerbaycanlilarin 2020 de Azerbaycan a destek eylemleriKaynakca Arsivlenmis kopya 1 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Mayis 2021 Arsivlenmis kopya 28 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Mayis 2021 a b c Prinuzhdenie k konfliktu Coercion to conflict Kommersant Rusca 16 Ekim 2020 18 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Nisan 2021 a b c Kramer Andrew E Armenia and Azerbaijan What Sparked War and Will Peace Prevail The New York Times 4 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mart 2021 Armenia has said that Turkey was directly involved in the fighting in and around Nagorno Karabakh and that a Turkish F 16 fighter shot down an Armenian jet Turkey denied those accusations a b c Tsvetkova Maria Auyezov Olzhas 9 Kasim 2020 Analysis Russia and Turkey keep powder dry in Nagorno Karabakh conflict Reuters 27 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mart 2021 Turkey s support for Azerbaijan has been vital and Azerbaijan s superior weaponry and battlefield advances have reduced its incentive to reach a lasting peace deal Ankara denies its troops are involved in fighting but Aliyev has acknowledged some Turkish F 16 fighter jets remained in Azerbaijan after a military drill this summer and there are reports of Russian and Turkish drones being used by both sides F 16s Reveal Turkey s Drive to Expand Its Role in the Southern Caucasus Stratfor 8 Ekim 2020 10 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Ekim 2020 Pasinyan Turkiye nin aktif katilimi olmasaydi bu savas baslamazdi Gazete Duvar 7 Ekim 2020 27 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Ekim 2020 Armenian Foreign Ministry Turkish Military Experts are Fighting Alongside Azerbaijan Ingilizce Hetq 28 Eylul 2020 17 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Eylul 2020 The Turkish military experts are fighting side by side with Azerbaijan who are using Turkish weapons including UAVs and warplanes While there is no confirmation of the many Armenian allegations of material support from Turkey the vigorous rhetorical support from Azerbaijan s ally has been undeniable Ingilizce eurasianet 28 Eylul 2020 17 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Eylul 2020 Hikmet Hajiyev Reports that an Armenian Su 25 was shot down by an F 16 are nonsense APA az Ingilizce 29 Eylul 2020 12 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Eylul 2020 Iletisim Baskani Fahrettin Altun Turkiye Ermeni ucagini vurmadi 29 Eylul 2020 1 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Ekim 2020 Cumhurbaskani Ilham Aliyev Turk Konseyi Azerbaycan in hakli davasini en guclu sekilde desteklemis olan uluslararasi teskilattir Turk Devletleri Teskilati 4 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Haziran 2022 Cumhurbaskani Erdogan dan Karabag Zaferi dolayisiyla Azerbaycan Cumhurbaskani Aliyev e Turk Dunyasi Ali Nisani Iletisim Baskanligi 12 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Haziran 2022 STATEMENT OF THE SECRETARY GENERAL OF THE TURKIC COUNCIL Organization of Turkic States 2 Subat 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Eylul 2020 Turk Konseyi uye devletlerinden basin mensuplari Azerbaycan da bulustu Anadolu Ajansi 4 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Haziran 2022 Turk Kenesi Azerbaycan vatan savasi veriyor yanindayiz QHA 27 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Haziran 2022 Ravid Barak 30 Eylul 2020 Ingilizce 22 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Ocak 2020 Melman Yossi 7 Ekim 2020 As Nagorno Karabakh Conflict Expands Israel Azerbaijan Arms Trade Thrives Haaretz 10 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Nisan 2023 Georgian Armen 6 Ekim 2020 Nagorno Karabakh conflict Israel under diplomatic fire over arms to Azerbaijan France 24 16 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Nisan 2023 Semerdjian Maria Francis Ellen 1 Kasim 2020 Despite Lebanon s woes Armenians spring to action for Nagorno Karabakh Ingilizce Reuters 18 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Kasim 2020 Zargaryan Robert 3 Ekim 2020 Ուղիղ չվերթով Երևան առաջնագիծ գնալու պարտաստակամությամբ By direct flight to Yerevan ready to go to the front line azatutyun am Ermenice RFE RL 6 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Aralik 2020 Cragg Gulliver 7 Ekim 2020 Armenian volunteer returns from France to fight for Nagorno Karabakh Ingilizce France24 7 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Aralik 2020 Harounyan Stephanie 11 Ekim 2020 De Marseille a Erevan un militant marque au front Liberation Fransizca 14 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Aralik 2020 Arsivlenmis kopya 27 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Agustos 2021 Iran denies allowing passage of weapons into Armenia after video emerges on social media intellinews com Ingilizce 29 Eylul 2020 9 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Eylul 2020 Video footages spread regarding weapons and military equipment transport from Iran to Armenia NEW FACTS VIDEO APA az Ingilizce 30 Eylul 2020 30 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Eylul 2020 azernews az Ingilizce AzerNews 30 Eylul 2020 30 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Eylul 2020 Spokesman Denies Claim That Arms Transferred via Iran to Armenia mfa gov ir Ingilizce Iran Disisleri Bakanligi 29 Eylul 2020 30 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Eylul 2020 Deal Struck to End Nagorno Karabakh War Ingilizce The Moscow Times 10 Kasim 2020 9 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Kasim 2020 Socor Vladimir Karabakh Armistice Azerbaijani National Triumph Russian Geopolitical Victory Part Two Jamestown Vakfi 13 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Aralik 2020 One nation two states on display as Erdogan visits Azerbaijan for Karabakh victory parade France 24 10 Aralik 2020 10 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ocak 2021 Azerbaijan s historic win was an important geopolitical coup for Erdogan who has cemented Turkey s leading role as a powerbroker in the ex Soviet Caucasus region Armenia Azerbaijan and Russia sign Nagorno Karabakh peace deal BBC 10 Kasim 2020 9 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Ocak 2021 The BBC s Orla Guerin in Baku says that overall the deal should be read as a victory for Azerbaijan and a defeat for Armenia Armenian forces announce withdrawal from some areas AMN Ingilizce 9 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Ekim 2020 Bagirova Nvard Hovhannisyan Nailia 28 Eylul 2020 Fiercest clashes since 1990s rage in Azerbaijan s ethnic Armenian enclave Ingilizce Reuters 8 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Ekim 2020 Artsakh Press Ingilizce 2 Ekim 2020 7 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Ekim 2020 Minoborony Armenii priznalo poteryu Kubatly 30 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde BBC Rusca Azerbaycan Cumhurbaskani Aliyev Kritik oneme sahip Susa kenti isgalden kurtarildi Anadolu Ajansi 8 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Kasim 2020 Azerbaycan ordusu 1 kasaba 48 koy ve 8 stratejik tepeyi daha Ermenistan in isgalinden kurtardi Anadolu Ajansi Erisim tarihi 8 Kasim 2020 Ilham Aliyev 6 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde 4 Ekim 2020 Nagorno Karabakh what we know about the deadly fighting between Azerbaijan and Armenian separatists Pledge Times olu kirik baglanti Trend Az Ingilizce 27 Eylul 2020 29 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Eylul 2020 Report Informasiya Agentliyi Azerice 3 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Eylul 2020 Ilham Aliyev 6 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde 4 Ekim 2020 8 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Ekim 2020 Arsivlenmis kopya 8 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2020 Release of the Press Service of the President Ingilizce 19 Ekim 2020 24 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Kasim 2020 Commander in Chief of the Armed Forces of the Republic of Azerbaijan President Ilham Aliyev congratulated Chief of the State Border Service SBS Colonel General Elchin Guliyev on raising the Azerbaijani flag over the Khudafarin bridge liberating several residential settlements with the participation of the SBS and instructed to convey his congratulations to all personnel Colonel General Elchin Guliyev reported that the State Border Service personnel will continue to decently fulfill all the tasks set by the Commander in Chief a b c Vzglyad 12 Aralik 2020 12 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b Jalal Harutyunyan wounded Mikael Arzumanyan appointed Artsakh Defense Minister 27 Ekim 2020 30 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Kasim 2020 Artsakh Defense Army deputy commander killed 2 Kasim 2020 7 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Kasim 2020 Tiran Khachatryan National Hero of the Republic of Armenia armradio am 22 Ekim 2020 28 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Kasim 2020 President Ilham Aliyev congratulates Commander of 1st Army Corps Hikmat Hasanov on liberation of Madagiz Trend News Agency Ingilizce 3 Ekim 2020 3 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ocak 2021 a b c d The Second Nagorno Karabakh War Two Weeks In War on the Rocks Ingilizce 14 Ekim 2020 16 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Ekim 2020 a b c Ekspert ocenil poteri Armenii i Azerbajdzhana v Nagornom Karabahe Rusca Moskovsky Komsomolets 7 Kasim 2020 7 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ocak 2021 Qarabagin qelbi nece azad olundu 300 spartalinin efsanesi gercek oldu Susada Bizim Yol Azerice 9 Kasim 2020 9 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ocak 2021 Aliyev Ilham 26 Ekim 2020 Release of the Press Service of the President President az Ingilizce Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaskanligi Idaresi 20 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ocak 2021 Bu gun general olan 4 herbci kimdir Azerice 7 Aralik 2020 7 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Ocak 2021 Butler Ed 10 Aralik 2020 The Syrian mercenaries used as cannon fodder in Nagorno Karabakh BBC Ingilizce 10 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ocak 2021 France accuses Turkey of sending Syrian jihadists to Nagorno Karabakh Reuters Ingilizce 1 Ekim 2020 4 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Ekim 2020 Turkey deploying Syrian fighters to help ally Azerbaijan two fighters say Reuters Ingilizce 8 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Ekim 2020 Armenia Azerbaijan conflict Azerbaijan president vows to fight on bbc com Ingilizce 30 Eylul 2020 1 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Ekim 2020 Carley Patricia 29 Eylul 2020 Turkey recruiting Syrians to guard troops and facilities in Azerbaijan Ingilizce Middle East Eye 2 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Ekim 2020 McKernan Bethan Safi Michael 30 Eylul 2020 Nagorno Karabakh at least three Syrian fighters killed The Guardian Ingilizce 8 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Ekim 2020 Macron Gaziantep uzerinden Daglik Karabag a 300 Suriyeli militan gonderildi Putin de bunu teyit etti BBC 2 Ekim 2020 3 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2020 Arsivlenmis kopya 2 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Ekim 2020 Arsivlenmis kopya 2 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Ekim 2020 Arsivlenmis kopya 2 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Ekim 2020 Turkey deploying Syrian fighters to help ally Azerbaijan two fighters say Reuters Ingilizce 28 Eylul 2020 8 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Arsivlenmis kopya 1 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Ekim 2020 a b Arsivlenmis kopya 2 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Ekim 2020 Arsivlenmis kopya 22 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Temmuz 2020 a b Syrian rebel fighters prepare to deploy to Azerbaijan in sign of Turkey s ambition Syrian Observatory for Human Rights 28 Eylul 2020 2 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2020 46 servicemen of Armenia NSS border troops killed during NK war armenpress am 26 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ocak 2021 Law enforcement 65 Armenia Police officers died in Artsakh war news am 29 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ocak 2021 Dovlet Tehlukesizliyi Xidmetinin Ictimai elaqeler sobesinin melumati www dtx gov az Azerice Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Guvenlik Hizmeti 6 Ekim 2020 13 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Aralik 2020 Milli Savunma Bakanligi Gundemdeki Gelismelere Iliskin Basin Bilgilendirmesi Yapildi Milli Savunnma Bakanligi 4 Aralik 2020 7 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Aralik 2020 Guvenlik Kaynaklari acikladi Yuzlerce PKK li terorist Daglik Karabag da takvim com tr 27 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Aralik 2020 PKK nin sozde ozel kuvvetleri Karabag da Cumhuriyet 17 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Aralik 2020 apa az Ingilizce 28 Eylul 2020 29 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Eylul 2020 Azerbaijan Armenian Syrian mercenaries helping Armenia Some corpses found among Armenian army casualties found to be mercenaries coming from Syria say Azerbaijani officials aa com tr Ingilizce 29 Eylul 2020 29 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Eylul 2020 Arsivlenmis kopya 1 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Ocak 2022 a b SOHR exclusive Death toll of mercenaries in Azerbaijan is higher than that in Libya while Syrian fighters given varying payments Ingilizce Suriye Insan Haklari Gozlemevi 3 Aralik 2020 3 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Aralik 2020 a b c d Veten muharibesinde sehid olmus herbi qulluqcularin siyahisi 22 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Ekim 2021 Four Azerbaijanis killed in mine blast in Fuzuli region Ingilizce 19 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ocak 2021 Azerbaijan Armenia exchange prisoners as part of peace deal 24 Aralik 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Azerbaijani captives including Shahbaz Guliyev and Dilgam Asgarov who were held hostage by Armenians brought home 24 Aralik 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Armenia Azerbaijan exchange war prisoners The Canberra Times 29 Aralik 2020 16 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ocak 2021 Terterde zedelenen doyus helikopteri pesekarliqla oz erazimize endirilib report az Azerice 27 Eylul 2020 1 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Eylul 2020 Update on Azerbaijani losses armenpress am Ingilizce 17 Ekim 2020 20 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Ekim 2020 Artsakh s Defense Army publishes another list of casualties Ingilizce Armenpress 12 Ekim 2020 18 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Ekim 2020 Azerbaijan s military death toll reaches 7 630 armenpress am 8 Kasim 2020 28 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Aralik 2020 Artsakh s Defense Army publishes another list of casualties Armenpress 12 Ekim 2020 18 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Aralik 2020 a b Armeniya obnarodovala novoe chislo pogibshih voennyh v Nagornom Karabahe Kavkaz Uzel Rusca 5 Ocak 2021 5 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ocak 2021 a b MID Armenii i Krasnyj Krest obedinyat usiliya dlya resheniya voprosa plennyh ArmenianReport armenianreport com Rusca 20 Ocak 2021 25 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ocak 2021 Armenia says its fighter jet shot down by Turkey Ingilizce 7 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2020 Up to 2 300 enemy soldiers were killed APA az Ingilizce 29 Eylul 2020 1 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Eylul 2020 Azerbaijan s MoD Up to 200 tanks 228 artillery cannons 300 units of air defense systems of Armenia destroyed APA az Ingilizce 29 Eylul 2020 1 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Eylul 2020 Azerbaijan s MoD Up to 200 tanks 228 artillery cannons 300 units of air defense systems of Armenia destroyed APA az Ingilizce 29 Eylul 2020 1 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Eylul 2020 Azerbaijani MoD List of the enemy s destroyed military equipment APA az Ingilizce 7 Ekim 2020 12 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ekim 2020 Azerbaijani President announces list of destroyed and looted military equipment of Armenia APA az Ingilizce 9 Ekim 2020 11 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Ekim 2020 Civilian death toll in Armenian attacks reaches 100 AzerNews Ingilizce 8 Aralik 2020 8 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Aralik 2020 a b Ombudsmen Nagornogo Karabaha zayavil o 60 pogibshih mirnyh zhitelyah Rusca 23 Aralik 2020 15 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Aralik 2020 Azerbaijani targeting of civilians has claimed lives of 31 in Artsakh 29 Kasim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde 20 bodies found in Hadrut and Jabrayil sections as search operations continue 8 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Caucasus 4 Journalists Injured in Nagorno Karabakh Fighting Voice of America 1 Ekim 2020 24 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Subat 2021 3 vetendasimiz Ermenistanda esir girovluqda saxlanilir axar az 17 Aralik 2020 24 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Aralik 2020 Armenia awaits complete numbers of killed soldiers and POWs OC Media Ingilizce 16 Aralik 2020 10 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Aralik 2020 Welle dw com Deutsche Nagorno Karabakh Russian helicopter shot down over Armenia DW 7 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Subat 2021 Russian teenager dies in missile attack on Ganja 24 Ekim 2020 10 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Kasim 2020 Staff Reuters 1 Ekim 2020 Two French journalists seriously wounded after shelling in Nagorno Karabakh 1 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2020 www reuters com vasitasiyla MID RF Rossijskie zhurnalisty v Karabahe poluchili srednie i tyazhelye raneniya Rossiyskaya Gazeta Rusca 8 Ekim 2020 11 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ekim 2020 a b Arsivlenmis kopya 9 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2020 a b Nagorno Karabakh conflict Bachelet warns of possible war crimes as attacks continue in populated areas Ingilizce Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights 2 Kasim 2020 3 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Kasim 2020 PBS NewsHour Uneasy peace takes hold in contested region of Azerbaijan 11 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Aralik 2020 a b Glava MID Armenii nazval chislo bezhencev iz za situacii v Karabahe Rusca RIA Novosti 23 Ekim 2020 24 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Ekim 2020 Nearly 90 000 people displaced lost homes and property in Nagorno Karabakh Ingilizce ArmenPress 24 Ekim 2020 27 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Ekim 2020 U N says Nagorno Karabakh attacks could be war crimes reuters com Ingilizce Reuters 2 Kasim 2020 2 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Aralik 2020 Buzluktan cikan savas Dort soruda Daglik Karabag sorunu Haberturk 29 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Armenia and Azerbaijan erupt into fighting over disputed Nagorno Karabakh BBC News Ingilizce 27 Eylul 2020 28 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Eylul 2020 Staff Reuters 27 Eylul 2020 Nagorno Karabakh announces martial law and total mobilization Reuters Ingilizce 28 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Eylul 2020 Azerbaijan s president orders partial military mobilization Rusca Rusya Haber Ajansi 28 Eylul 2020 24 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Sozcu 29 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Eylul 2020 Staff Reuters 27 Eylul 2020 Azerbaijan s parliament approves martial law curfews president s aide Reuters Ingilizce 4 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Eylul 2020 UN Security Council calls for immediate end to fighting in Nagorno Karabakh France24 30 Eylul 2020 9 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Nagorno Karabakh Armenia and Azerbaijan agree ceasefire BBC News 10 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Bagirova Nailia Hovhannisyan Nvard 10 Ekim 2020 Armenia and Azerbaijan accuse each other of violating Nagorno Karabakh ceasefire Reuters Ingilizce 15 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Ekim 2020 Bagirova Nvard Hovhannisyan Nailia 14 Ekim 2020 Humanitarian crisis feared as Nagorno Karabakh ceasefire buckles Reuters Ingilizce 20 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Ekim 2020 Putin vystupil s zayavleniem o prekrashenii ognya v Karabahe RIA Novosti Rusca 9 Kasim 2020 9 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Kasim 2020 Pashinyan zayavil o prekrashenii boevyh dejstvij v Karabahe RIA Novosti Rusca 9 Kasim 2020 9 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Kasim 2020 Nagorno Karabakh Russia deploys peacekeeping troops to region BBC News Ingilizce 10 Kasim 2020 3 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Aralik 2020 Prezident nepriznannoj NKR dal soglasie zakonchit vojnu RIA Novosti Rusca 9 Kasim 2020 9 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Kasim 2020 Rubin Uzi 16 Aralik 2020 The Second Nagorno Karabakh War A Milestone in Military Affairs Ingilizce Bar Ilan Universitesi 9 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Ocak 2021 Hedenskog Jakob Lund Aron Norberg Johan The End of the Second Karabakh War New realities in the South Caucasus Ingilizce Stockholm erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Chupryna Oleg 14 Aralik 2020 Geopolitical Outcomes of the Second Nagorno Karabakh War Geopolitical Monitor Ingilizce 9 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Ocak 2021 Pirincci Ferhat Turkiye Azerbaycan iliskileri ve bolgenin yarinlari Sabah 18 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Ocak 2021 Danforth Nicholas 11 Aralik 2020 What did Turkey gain from the Armenia Azerbaijan war Ingilizce 9 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Ocak 2021 Chan Eric 9 Aralik 2020 What Taiwan s Military Can Learn From the Armenia Azerbaijan War Ingilizce 2 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Ocak 2021 Հայ ադրբեջանական նոր պատերազմ Թուրքիան Ադրբեջանի կողքին CIVILNET Ermenice 27 Eylul 2020 7 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi 3 Ekim 2020 Ermenistan Azerbaycan muharibesi Heqiqet ani Azeri Press Agency Azerice 9 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Ocak 2021 Xarici qezetler Azerbaycan Ermenistan muharibesi barede ne yazir BBC Azerice Azerice 6 Ekim 2020 9 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Ocak 2021 Nagorno Karabakh conflict flares despite ceasefire BBC Ingilizce 13 Aralik 2020 13 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Ocak 2021 Chick Kristen 8 Ocak 2021 In Nagorno Karabakh people grapple with war s aftermath and COVID 19 BBC Ingilizce 9 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Ocak 2021 Ohanyan Anna 20 Kasim 2020 Armenians Flee Nagorno Karabakh After Six Week War With Azerbaijan Carnegie Uluslararasi Baris Vakfi Ingilizce 9 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Ocak 2021 Improving Prospects for Peace after the Nagorno Karabakh War Ingilizce 22 Aralik 2020 9 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Ocak 2021 HRW Ermeni quvveleri muharibe qanunlarini pozaraq seher ve kendlere defelerle zerbeler endiribler BBC Azerice Azerice 11 Aralik 2020 9 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Ocak 2021 Alti heftelik qalibiyyetli muharibenin neticesi Medeniyyet Azerice 27 Kasim 2020 9 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Ocak 2021 Pasinyan Nikol 4 Ocak 2021 44 օրյա պատերազմի ծագումը վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի հոդվածը Ermenistan basbakani Ermenice 5 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Ocak 2021 Azerbaycan Ordusu 44 gunluk muharibede tarixi Qelebe elde etdi Halk Gazeti Azerice 11 Kasim 2020 5 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Ocak 2021 Prezident Ilham Eliyevin rehberliyi ile Mudafie Nazirliyinin Merkezi Komanda Menteqesinde operativ musavire kecirilib YENILENIB apa az Azerice 25 Ekim 2020 30 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Ocak 2021 Veten Muharibesinde dovletimizin ve ordumuzun yanindayiq Azerice Azerbaycan Milli Ilimler Akademisi 30 Eylul 2020 24 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Ocak 2021 Azerbaycanda yeni herbi orden medallar ve fexri ad tesis edilib AzeriDefence Azerice 20 Kasim 2020 15 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Ocak 2021 Assistant to President of Azerbaijan First phase of operation for peaceenforcement of Armenia was successfully completed 11 Ekim 2020 10 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Ocak 2021 Azerbaycan Ordusu dusmene qarsi emeliyyatlari Demir yumruq adi altinda kecirib Report Information Agency Azerice 10 Aralik 2020 24 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Ocak 2021 Արցախյան երկրորդ պատերազմի արդյունքները ստորագրված փաստաթուղթն ու հետևությունները GeoPolitics am Ermenice 7 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Արցախյան երկրորդ պատերազմը արաբ լրագրողի աչքերով ցուցահանդես Մոսկվայում 1lurer am Ermenice 15 Aralik 2020 7 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi It s Time to Get Real About U S Interests in the South Caucasus National Review 13 Kasim 2020 9 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Subat 2021 Nagorno Karabakh profile BBC News Ingilizce 18 Kasim 2020 30 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Aralik 2020 UNHCR publication for CIS Conference Displacement in the CIS Conflicts in the Caucasus UNHCR Birlesmis Milletler Multeciler Yuksek Komiserligi 1 Mayis 1996 22 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Kasim 2020 This mountain enclave mostly inhabited by people of Armenian language and origin had been placed under Azerbaijan s jurisdiction in the 1920s and was entirely surrounded by villages populated by Azeris a b De Waal Thomas 2013 Black Garden Armenia and Azerbaijan Through Peace and War 10th Year Anniversary Edition Revised and Updated ISBN 978 0 8147 7082 5 OCLC 1154881834 25 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Aralik 2020 a b c d Peuchot Emmanuel 24 Ekim 2020 Coronavirus thrives in Karabakh s bomb shelters Coronavirus Ingilizce 28 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ocak 2021 a b The fighting in Nagorno Karabakh reflects decades of conflict The Economist 29 Ekim 2020 ISSN 0013 0613 30 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Aralik 2020 a b Soviet Tells of Blocking Slaughter of Armenians General Reports His Soldiers Have Suppressed Dozens of Massacre Attempts by Azerbaijanis Los Angeles Times 27 Kasim 1988 12 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Broers Laurence 2019 Armenia and Azerbaijan Anatomy of Rivalry Edinburgh Edinburgh University Press s 18 ISBN 978 1 4744 5055 3 Armenians see the campaign that emerged in 1987 to unify Karabakh and Armenia as peaceful yet met with organized pogroms killing dozens of Armenians in the Azerbaijani cities of Sumgait Kirovabad today s Ganja and Baku in 1988 1990 a b Barringer Felicity 7 Aralik 1988 3 More Killed in Soviet Ethnic Protest The New York Times 20 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Aralik 2020 a b Karabah hronologiya konflikt Karabag Catismanin kronolojisi BBC Rusca Rusca BBC 29 Agustos 2005 10 Agustos 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Aralik 2020 a b Hlistun Victor 1 Subat 2001 10 BALLOV PO ShKALE POLITBYuRO Trud Rusca 15 Subat 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Aralik 2020 a b Papyan Mane 22 Nisan 2015 Gugark after Sumgait Caucasus Edition Rusca 5 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Aralik 2020 Haider Hans 2 Ocak 2013 Gefahrliche Tone im Frozen War Wiener Zeitung Almanca 5 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Aralik 2020 Military occupation of Azerbaijan by Armenia Rule of Law in Armed Conflicts Project 8 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Aralik 2020 Palmer James Why Are Armenia and Azerbaijan Heading to War Foreign Policy Ingilizce 28 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Aralik 2020 AGIT Minsk Grubu 2 Ekim 2020 Statement by the Co Chairs of the OSCE Minsk Group Avrupa Guvenlik ve Isbirligi Teskilati 19 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Ekim 2020 United Nations A 62 PV 86 General Assembly Sixty second session undocs org Birlesmis Milletler 14 Mart 2008 20 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan General Assembly adopts resolution reaffirming territorial integrity of Azerbaijan demanding withdrawal of all Armenian forces Birlesmis Milletler 14 Mart 2008 18 Agustos 2015 tarihinde kaynagindan Toal Gerard O Loughlin John Bakke Kristin M Nagorno Karabakh what do residents of the contested territory want for their future The Conversation 13 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ekim 2020 Armenia Azerbaijan Border clashes between the two countries 15 Jul 2020 France Diplomacy Ministry for Europe and Foreign Affairs Ingilizce 18 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Aralik 2020 Weise Zia Cienski Jan Herszenhorn David M 28 Eylul 2020 The Armenia Azerbaijan conflict explained Politico 29 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Aralik 2020 Igra muskulami zachem Azerbajdzhan provodit ucheniya s Turciej gazeta ru Rusca 28 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Aralik 2020 Turkey Azerbaijan military drills intimidate Armenia President Aliyev says Daily Sabah 20 Eylul 2020 2 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Eylul 2020 Synovitz Ron 15 Ekim 2020 Are Syrian Mercenaries Helping Azerbaijan Fight For Nagorno Karabakh Ingilizce Radio Free Europe Radio Liberty 22 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Aralik 2020 Azerbaycan Cumhurbaskani Aliyev Turkiye catismada taraf degil Sozcu 29 Eylul 2020 8 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Aralik 2020 Bu konu Ermeni propagandasi tarafindan yayiliyor farkli sitelerde ve medya araclarinda yayinlaniyor Buna herhangi bir gereklilik de yok Azerbaycan in iyi hazirlanmis bir ordusu ve cok buyuk bir seferberlik rezervi bulunuyor Daha dun kismi seferberlik ilan ettim 10 binlerce yedek askeri silah altina aliyoruz ve Ermenistan in 2 milyonluk nufusuna karsi 10 milyonluk nufusumuz ile insan kaynagina ihtiyacimiz yok A new weapon complicates an old war in Nagorno Karabakh Los Angeles Times Ingilizce 15 Ekim 2020 15 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Ekim 2020 Forestier Walker Robin Nagorno Karabakh New weapons for an old conflict spell danger www aljazeera com Ingilizce 13 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Ekim 2020 Vojna v Karabahe hronika sobytij s 27 sentyabrya po 25 oktyabrya Novosti na russkom yazyke BBC News Russkaya sluzhba Rusca 29 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Ekim 2020 Pashinyan zayavil o chastichnom otstuplenii v Karabahe RIA Novosti Rusca 15 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Ekim 2020 Azerbaijan Makes Strategic Advances Along Karabakh s Northern Southern Flanks Jamestown Ingilizce 23 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Ekim 2020 Azerbaijan claims full control of border with Iran www timesnownews com Ingilizce 24 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Ekim 2020 Giragosian Richard 26 Ekim 2020 Azerbaijan s next move will make or break Karabakh war Asia Times Ingilizce 30 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Ekim 2020 Nagorno Karabakh conflict US brokered ceasefire frays soon after starting BBC News Ingilizce 26 Ekim 2020 9 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Ekim 2020 Roblin Sebastien Despite Ceasefire Fate Of Nagorno Karabakh May Turn On The Lachin Corridor Forbes Ingilizce 26 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Ekim 2020 a b Arsivlenmis kopya 8 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Kasim 2020 Arsivlenmis kopya 10 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Kasim 2020 Son dakika Pasinyan Cok aci verici bir anlasma imzaladim Sozcu 9 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Kasim 2020 McKernan Bethan Zavallis Achilleas 13 Ekim 2020 Trench warfare drones and cowering civilians on the ground in Nagorno Karabakh The Guardian Ingilizce ISSN 0261 3077 9 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Ekim 2020 Gatopoulos Alex The Nagorno Karabakh conflict is ushering in a new age of warfare www aljazeera com Ingilizce 11 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ekim 2020 The Azerbaijan Armenia conflict hints at the future of war The Economist ISSN 0013 0613 24 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ekim 2020 6 Convention on Cluster Munitions 18 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Ermenistan cepheden kaciyor sivilleri vuruyor dunyabulteni net 8 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ekim 2020 a b Armenia Azerbaijan Civilians must be protected from use of banned cluster bombs www amnesty org Ingilizce 6 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ekim 2020 Freeman Colin 5 Ekim 2020 Azerbaijan dropping cluster bombs on civilian areas in war with Armenia The Telegraph Ingilizce ISSN 0307 1235 16 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ekim 2020 a b Armenia Azerbaijan First confirmed use of cluster munitions by Armenia cruel and reckless www amnesty org Ingilizce 29 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ekim 2020 Hauer Neil Nagorno Karabakh Sirens shelling and shelters in Stepanakert www aljazeera com Ingilizce 17 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ekim 2020 Nagorno Karabakh The Armenian Azeri information wars BBC News Ingilizce 26 Ekim 2020 26 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ekim 2020 اصابت راکت به یکی از روستاهای آذربایجان شرقی ایسنا Farsca 27 Eylul 2020 20 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ekim 2020 Iran tells Armenia Azerbaijan region cannot afford another war 28 Eylul 2020 9 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan