Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
9K11 Malyutka (Rusça: Малютка; Türkçesi Ufak veya sıska bebek) SSCB tarafından geliştirilen MCLOS sınıfı manuel kablo güdümlü tanksavar füzesidir. Füzenin NATO rapor adı: AT-3 Sagger’dir. SSCB nin ürettiği ilk insan platformlu güdümlü tanksavar füzesidir. Aynı zamanda SSCB tarafından en çok üretilen ATGMdir. 1960'lı ve1970'li yıllar arasında tahminen 25,000 füze üretilmiştir. Bunun dışında farklı adlar ile beş ülkede üretimi yapılmaktadır.
| 9K11 Malyutka | |
|---|---|
 | |
| Çeşidi | Güdümlü tanksavar füzesi |
| Uyruğu |  Sovyetler Birliği |
| Hizmet geçmişi | |
| Kullanıcılar | SSCB ve diğerleri |
| Kullanıldığı savaşlar | Yom Kippur Savaşı, Vietnam Savaşı, 2006 İsrail-Lübnan Savaşı |
| Üretim tarihi | |
| Tasarımcı | Kolomna Design Bureau of Machine-Building |
| Tasarlandığı tarih | 1960 |
| Üretildiği tarih | 1961 |
| Çeşitleri | 9M14M, 9M14P1, Malyutka-2, Malyutka-2F |
| Özellikler | |
| Ağırlık | 10.9 kg (9M14M) 11.4 kg (9M14P1) 12.5 kg (Malyutka-2) ~12 kg (Malyutka-2F) |
| Uzunluk | 860 1005 mm combat ready (Malyutka-2) |
| Genişlik | 125 mm |
Geliştirilmesi
Temmuz 1961 yılında Sovyet Hükûmetinin verdiği emirle Tula ve Kolomna tasarım büroları tarafından geliştirilmeye başlandı. İstenilen özellikleri sırasıyla şunlardı:
- Araca monteli veya insan tarafından fırlatılabilecek
- menzili 3000 m
- zırh delme oranı 200 mmyi 60° ile
- azami ağırlığı 10 kg.
Tasarım çalışmalarında 1950 li yıllarda geliştirilen batı tarzı ATGMler olan Fransız ve İsviçre yapımı füzeleri örnek alındı. Sonuçta AT-1 Snapper füzesinden de sorumlu olan Kolomna Makina Tasarım Bürosu tarafından tasarlanan prototip geliştirilmeye aday görüldü. Başlangıç testleri 20 Aralık 1962 tarihinde bitti ve 16 Eylül 1963'te füze ordu servisine girdi.
Tarihi
SSCBye bağlı Kızıl Ordu içerisinde motorize avcı taburları içerisinde tanksavar müfrezelerindeki birliklerde kullanıldı. Her müfrezede iki takım her takımda iki Malyutka birimi görev yapmaktaydı. Her takımda iki adet fırlatma istasyonu bulunuyordu. Takımlardaki her yardımcı silahçının bir adet RPG-7 silahı bulunuyordu. RPG-7nin görevi Maltukya füzenin etkisiz olduğu 500 metrelik alan içerisinde bir ölüm bölgesi yaratmaktı. Füze insan kullanımının dışında BMP-1, BMD-1 ve BRDM-2 taşıtlarına da monte edilebilmekteydi.
1972 yılında Vietnam Savaşı sırasında Kuzey Vietnam Ordusu tarafından Güney Vietnam Ordusu güçlerine karşı kullanılan füze bazı başarılar elde etmiştir.
Aynı şekilde 1973 yılındaki Yom Kippur Savaşı sırasında Suriye ve Mısır orduları tarafından da kullanıldı. Savaş sırasında bir füze takımı başına 20 mermi-ya da tümen başına 2,000 mermi kullanmıştır. Sovyet kaynaklarının yaptığı açıklamaya göre 800 İsrail tankını (bazı kaynaklar bunu 1,063 adet olarak açıklamıştır ki bu sayının bu kadar farklı olmasındaki sebep vurulan bazı tankların 24 saatten kısa bir sürede tekrar görevlerine dönmüş olması ile açıklanmıştır) vurmuştur.
Tanımı
Füze elde taşınabilen portatif fırlatıcı (9P111), kara taşıtları (BMP-1, BRDM-2) ve helikopterden (, Mi-8, Mi-24) ateşlenebilmektedir. 9P111 cam elyafı çanta şeklindeki fırlatıcının hazırlanması beş dakika almaktadır.
Füze atıldıktan sonra (9S415) model bir kumanda kolu sayesinde hedefe yönlendirilmektedir. Burada en önemli iş kumanda eden silahçının becerisine kalmıştır. Silahçının verdiği komutlar füzeye silahın arkasında uzayıp giden 3 ince tel sayesinde iletilmektedir. Füze ateşlendikten sonra herhangi bir engele çarpmamak veya yere çakılmamak için yükselir. Uçuş süresince yanlarında bulunan açılı kanatçıklar sayesinde saniyede kendi çevresinde ortalama 8.5 tur atar. Füze içerisinde bulunan ufak bir jiroskop sayesinde kendi kendine yere çarpmadan havada uçabilir. Füzenin asgari menzili 500 ila 800 metre arasındadır. Eğer hedef 1000 metreden yakında silahçı füzeyi gözleri ile değil ise 8x gücünde, 22.5 derece görüş açılı 9Sh16 periskop nişangahtan yararlanır.
Hedefin uzaklığının yüksek isabet oranına etkisi 90% ila 60% olup, elde edilen tecrübelerden hava durumu ve silahçının becerisinin ise bunda 25% ila 2% arasında etki ettiği anlaşılmıştır. MCLOS güdümleme sistemini kullanmak için silahçının ustalığını geliştirmesi gerekmekteydi. Bu füzeyi iyi kullanmak için ortalama 2,300 benzetim atışı yapmak gerekmekte bu da haftada en az 50 ila 60 benzetim atılı yapmak gerekmektedir.
En önemli sorun füzenin azami menzile olan uçuş süresinin ortalama 30 saniyeyi bulmasıdır. Bu süre zarfında hedef kaçış manevrası yapma, duman-sis bulutu oluşturma, silahçının olduğu yere ateş açma veya herhangi bir engel veya yapının arkasına saklanma şansı verebilmekteydi.
Son model füzelerde bu sorun kullanımı daha kolay olan SACLOS güdümleme sistemi ile çözülmeye çalışılmıştır. Geliştirilmiş itme sistemi sayesinde ortalama uçuş süresi de kısalmıştır.
Modelleri
- AT-3 Sagger
- AT-3A Sagger A 9M14 Malyutka kablo güdümlü MCLOS 1963 yılında servise girdi
- AT-3B Sagger B 9M14M Malyutka-M kablo güdümlü MCLOS 1973 yılında servise girdi.Geliştirilmiş motoru sayesinde azami menzile olan uçuş sürersi en aza indirildi. Ağırlığı 11 kg. Menzili 3 km.
- AT-3C Sagger C 9M14P Malyutka-P kablo güdümlü SACLOS
- 9M14P Geliştirilmiş savaş başlığı 460 mmlik RHA zırhı delmekteydi, 1969 yılında servise girdi
- 9M14P1 Geliştirilmiş savaş başlığı 520 mmlik RHA zırhı delebilmektedir. Algılama sondası sayesinde zırhlara karşıda etkili hale getirildi.
- 9M14MP1
- 9M14MP2
- AT-3D Sagger D kablo güdümlü SACLOS 1990'lı yıllarda ordu servisine girdi. Ağırlığı 13 kg. Menzili 3 km. Hızı 130 m/s.
- 9M14-2 Malyutka-2 3.5 kg HEAT savaş başlığı 800 mmlik RHA zırhlara karşı etkiliydi. 1992 yılında hizmete girdi. Ağırlığı 12.5 kg.
- 9M14-2M Malyutka-2M 4.2 kg ikili patlayıcılı HEAT savaş başlığı zırhlara karşı. Ağırlığı 13.5 kg. Hızı 120 m/s.
- 9M14-2P Malyutka-2P
- 9M14-2F Malyutka-2F 3.0 kg savaş başlığı. Piyade ve hafif zırhlı taşıtlara karşı kullanım içindir.
- 9M14P-2F
- 9M14-2T Sırp Yugoimport SDPR yapımı Malyutka-2T SACLOS 4.4 kg ikili patlayıcılı HEAT savaş başlığı 1,000 mmlik RHA, geliştirilmiş özellikleri ile zırha karşıda etkili. Ağırlığı 13.7 kg. Hızı 120 m/s
- HJ-73 Hongjian Red Arrow-73 Çin
- RAAD İran
- RAAD
- RAAD-T geliştirilmiş kapasitesi ile zırhlarına karşı etkili
- Susong-Po Kuzey Kore
- POLK Slovakya yapımı AT-3C
- Kuen Wu 1 Tayvan
Geçmişte ve günümüzde kullanan ülkeler
Afganistan, Arnavutluk, Cezayir, Angola, Ermenistan, Bosna-Hersek, Bulgaristan, Çin, Hırvatistan, Küba, Kıbrıs Cumhuriyeti, Çekoslovakya, Mısır, Etiyopya, Hizbullah, Macaristan, İran, Irak, Hindistan, Kuzey Kore, Libya, Mozambik, Peru, Polonya, Romanya, Sırbistan, Suriye, Uganda, Vietnam ve Zambiya
Notlar
- ^ . 15 Aralık 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2008.
Kaynakça
- Hull, A.W., Markov, D.R., Zaloga, S.J. (1999). Soviet/Russian Armor and Artillery Design Practices 1945 to Present. Darlington Productions. .
- in Russian
- in Russian
- http://btvt.narod.ru/4/sagger.htm 6 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . in Russian
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta AT-3 Sagger ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- http://www.fas.org/man/dod-101/sys/land/row/at3sagger.htm 15 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- http://warfare.ru/?catid=261&linkid=2202 26 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
| Sovyetler Birliği ve Rusya tarafından geliştirilen füze sistemleri | |
|---|---|
Havadan Havaya Muharebe Füzeleri AAM'ler · · · · · · · · · · (AA-10 'Alamo') · AA-11 'Archer' · · Havadan Karaya Taarruz Füzeler Hava Savunma Füzeleri · · SA-3 Goa · · · · SA-6 Gainful · SA-7 Grail · · · SA-10 Grumble · · · · · · SA-16 Gimlet · · SA-18 Grouse · SA-19 Grisom · · SA-21 Growler · · · Karadan / Gemiden Gemiye Karşı Füzeler · · · · · · · · · · · · · Kısa Menzili Balistik Füzeler · · · · · · · Karadan Karaya Füzeler | |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
9K11 Malyutka Rusca Malyutka Turkcesi Ufak veya siska bebek SSCB tarafindan gelistirilen MCLOS sinifi manuel kablo gudumlu tanksavar fuzesidir Fuzenin NATO rapor adi AT 3 Sagger dir SSCB nin urettigi ilk insan platformlu gudumlu tanksavar fuzesidir Ayni zamanda SSCB tarafindan en cok uretilen ATGMdir 1960 li ve1970 li yillar arasinda tahminen 25 000 fuze uretilmistir Bunun disinda farkli adlar ile bes ulkede uretimi yapilmaktadir 9K11 MalyutkaCesidi Gudumlu tanksavar fuzesiUyrugu Sovyetler BirligiHizmet gecmisiKullanicilar SSCB ve digerleriKullanildigi savaslar Yom Kippur Savasi Vietnam Savasi 2006 Israil Lubnan SavasiUretim tarihiTasarimci Kolomna Design Bureau of Machine BuildingTasarlandigi tarih 1960Uretildigi tarih 1961Cesitleri 9M14M 9M14P1 Malyutka 2 Malyutka 2FOzelliklerAgirlik 10 9 kg 9M14M 11 4 kg 9M14P1 12 5 kg Malyutka 2 12 kg Malyutka 2F Uzunluk 860 1005 mm combat ready Malyutka 2 Genislik 125 mmGelistirilmesiTemmuz 1961 yilinda Sovyet Hukumetinin verdigi emirle Tula ve Kolomna tasarim burolari tarafindan gelistirilmeye baslandi Istenilen ozellikleri sirasiyla sunlardi Araca monteli veya insan tarafindan firlatilabilecek menzili 3000 m zirh delme orani 200 mmyi 60 ile azami agirligi 10 kg Tasarim calismalarinda 1950 li yillarda gelistirilen bati tarzi ATGMler olan Fransiz ve Isvicre yapimi fuzeleri ornek alindi Sonucta AT 1 Snapper fuzesinden de sorumlu olan Kolomna Makina Tasarim Burosu tarafindan tasarlanan prototip gelistirilmeye aday goruldu Baslangic testleri 20 Aralik 1962 tarihinde bitti ve 16 Eylul 1963 te fuze ordu servisine girdi TarihiBMP 1 tareti uzerinde 9M14M fuzesi ile SSCBye bagli Kizil Ordu icerisinde motorize avci taburlari icerisinde tanksavar mufrezelerindeki birliklerde kullanildi Her mufrezede iki takim her takimda iki Malyutka birimi gorev yapmaktaydi Her takimda iki adet firlatma istasyonu bulunuyordu Takimlardaki her yardimci silahcinin bir adet RPG 7 silahi bulunuyordu RPG 7nin gorevi Maltukya fuzenin etkisiz oldugu 500 metrelik alan icerisinde bir olum bolgesi yaratmakti Fuze insan kullaniminin disinda BMP 1 BMD 1 ve BRDM 2 tasitlarina da monte edilebilmekteydi 1972 yilinda Vietnam Savasi sirasinda Kuzey Vietnam Ordusu tarafindan Guney Vietnam Ordusu guclerine karsi kullanilan fuze bazi basarilar elde etmistir Ayni sekilde 1973 yilindaki Yom Kippur Savasi sirasinda Suriye ve Misir ordulari tarafindan da kullanildi Savas sirasinda bir fuze takimi basina 20 mermi ya da tumen basina 2 000 mermi kullanmistir Sovyet kaynaklarinin yaptigi aciklamaya gore 800 Israil tankini bazi kaynaklar bunu 1 063 adet olarak aciklamistir ki bu sayinin bu kadar farkli olmasindaki sebep vurulan bazi tanklarin 24 saatten kisa bir surede tekrar gorevlerine donmus olmasi ile aciklanmistir vurmustur TanimiMaltukya fuzesine ait 9S415 kontrol kutusu Fuze elde tasinabilen portatif firlatici 9P111 kara tasitlari BMP 1 BRDM 2 ve helikopterden Mi 8 Mi 24 ateslenebilmektedir 9P111 cam elyafi canta seklindeki firlaticinin hazirlanmasi bes dakika almaktadir Fuze atildiktan sonra 9S415 model bir kumanda kolu sayesinde hedefe yonlendirilmektedir Burada en onemli is kumanda eden silahcinin becerisine kalmistir Silahcinin verdigi komutlar fuzeye silahin arkasinda uzayip giden 3 ince tel sayesinde iletilmektedir Fuze ateslendikten sonra herhangi bir engele carpmamak veya yere cakilmamak icin yukselir Ucus suresince yanlarinda bulunan acili kanatciklar sayesinde saniyede kendi cevresinde ortalama 8 5 tur atar Fuze icerisinde bulunan ufak bir jiroskop sayesinde kendi kendine yere carpmadan havada ucabilir Fuzenin asgari menzili 500 ila 800 metre arasindadir Eger hedef 1000 metreden yakinda silahci fuzeyi gozleri ile degil ise 8x gucunde 22 5 derece gorus acili 9Sh16 periskop nisangahtan yararlanir Hedefin uzakliginin yuksek isabet oranina etkisi 90 ila 60 olup elde edilen tecrubelerden hava durumu ve silahcinin becerisinin ise bunda 25 ila 2 arasinda etki ettigi anlasilmistir MCLOS gudumleme sistemini kullanmak icin silahcinin ustaligini gelistirmesi gerekmekteydi Bu fuzeyi iyi kullanmak icin ortalama 2 300 benzetim atisi yapmak gerekmekte bu da haftada en az 50 ila 60 benzetim atili yapmak gerekmektedir En onemli sorun fuzenin azami menzile olan ucus suresinin ortalama 30 saniyeyi bulmasidir Bu sure zarfinda hedef kacis manevrasi yapma duman sis bulutu olusturma silahcinin oldugu yere ates acma veya herhangi bir engel veya yapinin arkasina saklanma sansi verebilmekteydi Son model fuzelerde bu sorun kullanimi daha kolay olan SACLOS gudumleme sistemi ile cozulmeye calisilmistir Gelistirilmis itme sistemi sayesinde ortalama ucus suresi de kisalmistir ModelleriAT 3 Sagger AT 3A Sagger A 9M14 Malyutka kablo gudumlu MCLOS 1963 yilinda servise girdi AT 3B Sagger B 9M14M Malyutka M kablo gudumlu MCLOS 1973 yilinda servise girdi Gelistirilmis motoru sayesinde azami menzile olan ucus surersi en aza indirildi Agirligi 11 kg Menzili 3 km AT 3C Sagger C 9M14P Malyutka P kablo gudumlu SACLOS 9M14P Gelistirilmis savas basligi 460 mmlik RHA zirhi delmekteydi 1969 yilinda servise girdi 9M14P1 Gelistirilmis savas basligi 520 mmlik RHA zirhi delebilmektedir Algilama sondasi sayesinde zirhlara karsida etkili hale getirildi 9M14MP1 9M14MP2 AT 3D Sagger D kablo gudumlu SACLOS 1990 li yillarda ordu servisine girdi Agirligi 13 kg Menzili 3 km Hizi 130 m s 9M14 2 Malyutka 2 3 5 kg HEAT savas basligi 800 mmlik RHA zirhlara karsi etkiliydi 1992 yilinda hizmete girdi Agirligi 12 5 kg 9M14 2M Malyutka 2M 4 2 kg ikili patlayicili HEAT savas basligi zirhlara karsi Agirligi 13 5 kg Hizi 120 m s 9M14 2P Malyutka 2P 9M14 2F Malyutka 2F 3 0 kg savas basligi Piyade ve hafif zirhli tasitlara karsi kullanim icindir 9M14P 2F 9M14 2T Sirp Yugoimport SDPR yapimi Malyutka 2T SACLOS 4 4 kg ikili patlayicili HEAT savas basligi 1 000 mmlik RHA gelistirilmis ozellikleri ile zirha karsida etkili Agirligi 13 7 kg Hizi 120 m s HJ 73 Hongjian Red Arrow 73 Cin HJ 73 MCLOS gudumlu 1979 yilinda ordu servisine girdi HJ 73B SACLOS HJ 73C SACLOS gudumlu gelistirilmis kapasitesi ile zirhlarina karsi etkili RAAD Iran RAAD RAAD T gelistirilmis kapasitesi ile zirhlarina karsi etkili Susong Po Kuzey Kore POLK Slovakya yapimi AT 3C Kuen Wu 1 TayvanGecmiste ve gunumuzde kullanan ulkelerAfganistan Arnavutluk Cezayir Angola Ermenistan Bosna Hersek Bulgaristan Cin Hirvatistan Kuba Kibris Cumhuriyeti Cekoslovakya Misir Etiyopya Hizbullah Macaristan Iran Irak Hindistan Kuzey Kore Libya Mozambik Peru Polonya Romanya Sirbistan Suriye Uganda Vietnam ve ZambiyaNotlar 15 Aralik 2005 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Nisan 2008 KaynakcaHull A W Markov D R Zaloga S J 1999 Soviet Russian Armor and Artillery Design Practices 1945 to Present Darlington Productions ISBN 1 892848 01 5 in Russian in Russian http btvt narod ru 4 sagger htm 6 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde in RussianDis baglantilarWikimedia Commons ta AT 3 Sagger ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir http www fas org man dod 101 sys land row at3sagger htm 15 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde http warfare ru catid 261 amp linkid 2202 26 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sovyetler Birligi ve Rusya tarafindan gelistirilen fuze sistemleriHavadan Havaya Muharebe Fuzeleri AAM ler AA 10 Alamo AA 11 Archer Havadan Karaya Taarruz Fuzeler AS 4 Kitchen AS 16 Kickback Hava Savunma Fuzeleri SA 3 Goa SA 6 Gainful SA 7 Grail SA 10 Grumble SA 16 Gimlet SA 18 Grouse SA 19 Grisom SA 21 Growler Karadan Gemiden Gemiye Karsi Fuzeler Tanksavar Fuzeleri AT 1 Snapper AT 2 Swatter AT 3 Sagger AT 4 Spigot AT 5 Spandrel AT 6 Spiral AT 7 Saxhorn AT 8 Songster AT 9 Ataka AT 10 Stabber AT 11 Sniper AT 12 Swinger AT 13 Metis M AT 14 Kornet AT 15 Khrizantema AT 16 ScallionKisa Menzili Balistik Fuzeler Karadan Karaya Fuzeler SS 1 Scud SS 2 Sibling