Rotavirüs

Rotavirüs, Reoviridae ailesinde yer alan çift iplikçikli RNA virüslerinin bir cinsidir. Rotavirüsler, bebekler ve küçük çocuklar arasında ishalli hastalıkların en yaygın nedenidir. Dünyadaki neredeyse her çocuk beş yaşına kadar en az bir kez rotavirüs ile enfekte olmaktadır. Her enfeksiyonda bağışıklık gelişir, bu nedenle sonraki enfeksiyonlar daha az şiddetli olur. Yetişkinler nadiren etkilenir. Cinsin A, B, C, D, F, G, H, I ve J olarak adlandırılan dokuz türü vardır. En yaygın tür olan Rotavirüs A, insanlardaki rotavirüs enfeksiyonlarının %90'ından fazlasına neden olur.

Rotavirüs
Birkaç elektron mikrografına dayalı olarak bir rotavirüsün bilgisayar destekli yeniden yapılandırılması
Virüs sınıflandırması
(sırasız): Virus Üst âlem: Riboviria Âlem: Orthornavirae Şube: Sınıf: Takım: Familya: Alt familya: Cins: Rotavirus
Türler
Rotavirüs A Rotavirüs B Rotavirüs C Rotavirüs D Rotavirüs F Rotavirüs G Rotavirüs H Rotavirüs I Rotavirüs J

Virüs fekal-oral yolla bulaşır. İnce bağırsağı kaplayan hücreleri enfekte ederek zarar verir ve gastroenterite (griple hiçbir ilişkisi olmamasına rağmen genellikle "mide gribi" olarak adlandırılır) neden olur. Rotavirüs 1973 yılında ve meslektaşları tarafından elektron mikrograf görüntüleriyle keşfedilmiş olmasına ve bebek ve çocuklarda şiddetli ishal nedeniyle hastaneye yatışların yaklaşık üçte birini oluşturmasına rağmen, özellikle gelişmekte olan ülkelerde olmak üzere halk sağlığı camiasında önemi tarihsel olarak hafife alınmıştır. Rotavirüs, insan sağlığı üzerindeki etkisinin yanı sıra diğer hayvanları da enfekte etmekte ve bir çiftlik hayvanı patojenidir.

Rotaviral enterit genellikle çocukluk çağının kolay yönetilen bir hastalığıdır, ancak 5 yaşın altındaki çocuklar arasında rotavirüs 2019 yılında ishal nedeniyle tahmini 151.714 ölüme neden olmuştur. Amerika Birleşik Devletleri'nde, 2000'li yıllarda rotavirüs aşılama programı başlatılmadan önce, rotavirüs her yıl çocuklarda yaklaşık 2,7 milyon şiddetli gastroenterit vakasına, yaklaşık 60.000 hastaneye yatışa ve yaklaşık 37 ölüme neden oluyordu. Amerika Birleşik Devletleri'nde rotavirüs aşısının kullanılmaya başlanmasının ardından hastaneye yatış oranları önemli ölçüde düşmüştür. Rotavirüsle mücadeleye yönelik halk sağlığı kampanyaları, enfekte çocuklar için sağlamaya ve hastalığı önlemek için aşılamaya odaklanmaktadır. Rutin çocukluk rotavirüs aşısını ekleyen ülkelerde rotavirüs enfeksiyonlarının görülme sıklığı ve şiddeti önemli ölçüde azalmıştır.

Viroloji

Rotavirüs türleri

Rotavirüsün A, B, C, D, F, G, H, I ve J olarak adlandırılan dokuz türü bulunmaktadır. İnsanlar öncelikle Rotavirüs A türü tarafından enfekte edilmektedir. A-I türleri diğer hayvanlarda, H türü domuzlarda, D, F ve G kuşlarda, I kedilerde ve J yarasalarda hastalığa neden olmaktadır.

Rotavirüs A türü içinde serotip adı verilen farklı suşlar vardır.İnfluenza virüsünde olduğu gibi, virüsün yüzeyindeki iki proteine dayalı ikili bir sınıflandırma sistemi kullanılmaktadır. Glikoprotein VP7 G serotiplerini, proteaza duyarlı protein VP4 ise P serotiplerini tanımlar. G-tiplerini ve P-tiplerini belirleyen iki gen döl virüslere ayrı ayrı aktarılabildiğinden, farklı kombinasyonlar bulunur. Rotavirüs A için, atipik suşların kökenini belirlemek için kullanılan bir tüm genom genotipleme sistemi kurulmuştur. Bireysel G-tiplerinin ve P-tiplerinin yaygınlığı ülkeler ve yıllar arasında ve içinde değişiklik göstermektedir. En az 36 G tipi ve 51 P tipi vardır, ancak insan enfeksiyonlarında sadece birkaç G ve P tipi kombinasyonu baskındır. Bunlar G1P[8], G2P[4], G3P[8], G4P[8], G9P[8] ve G12P[8]'dir.

Yapı

Rotavirüslerin genomu, toplamda 18.555 nükleotid olan 11 benzersiz çift sarmal RNA (dsRNA) molekülünden oluşur. Her sarmal ya da segment bir gendir ve büyüklüklerine göre 1'den 11'e kadar numaralandırılmıştır. Her gen, iki protein kodlayan 9. gen hariç, bir protein kodlar. RNA, üç katmanlı bir protein kapsit ile çevrilidir. Viral partiküller 76,5 nm çapındadır ve zarflı değildir.

Proteinler

Rotavirüs yapısal proteinlerinin konumunun basitleştirilmiş bir diyagramı

Virüs partikülünü (virion) oluşturan altı viral protein (VP) vardır. Bu yapısal proteinler VP1, VP2, VP3, VP4, VP6 ve VP7 olarak adlandırılır. VP'lere ek olarak, yalnızca rotavirüs tarafından enfekte edilen hücrelerde üretilen altı (NSP'ler) vardır. Bunlar , , , , ve olarak adlandırılır.

Rotavirüs genomu tarafından on iki proteinden en az altısı RNA'yı bağlar. Bu proteinlerin rotavirüs replikasyonundaki rolü tam olarak anlaşılamamıştır; işlevlerinin virionda RNA sentezi ve paketlenmesi, genom replikasyon bölgesine mRNA taşınması ve mRNA translasyonu ve gen ekspresyonunun düzenlenmesi ile ilgili olduğu düşünülmektedir.

Yapısal proteinler

Rotavirüse bağlı altın nanopartiküllerin elektron mikrografı. Küçük koyu dairesel nesneler, rotavirüs proteini VP6'ya özgü bir monoklonal antikor ile kaplanmış altın nanopartiküllerdir.

VP1 virüs partikülünün çekirdeğinde bulunur ve enzimidir. Enfekte bir hücrede bu enzim viral proteinlerin sentezi için mRNA transkriptleri üretir ve yeni üretilen virüs partikülleri için rotavirüs genomu RNA segmentlerinin kopyalarını üretir.

VP2 virionun çekirdek tabakasını oluşturur ve RNA genomunu bağlar.

VP3 virionun iç çekirdeğinin bir parçasıdır ve adı verilen bir enzimdir. Bu, mRNA'nın 5' kapağının oluşumunu katalize eden bir . Kapak, viral mRNA'yı nükleaz adı verilen nükleik asit parçalayıcı enzimlerden koruyarak stabilize eder.

VP4 virionun yüzeyinde bir sivri uç olarak çıkıntı yapar. Çıkıntılar, hücrelerin yüzeyindeki reseptör adı verilen moleküllere bağlanır ve virüsün hücreye girişini sağlar. Virüs bulaşıcı hale gelmeden önce VP4'ün bağırsakta bulunan proteaz enzimi tripsin tarafından VP5* ve VP8*'e modifiye edilmesi gerekir. VP4 virüsün ne kadar virülans olduğunu ve virüsün P-tipini belirler. İnsanlarda kan grubu (, ABO kan grubu sistemi ve ) ile enfeksiyona yatkınlık arasında bir ilişki vardır. Sekretör olmayanlar P[4] ve P[8] tipleri ile enfeksiyona dirençli görünmektedir, bu da kan grubu antijenlerinin bu genotipler için reseptörler olduğunu göstermektedir. Bu direnç rotavirüs genotipine bağlıdır.

VP6 kapsidin büyük kısmını oluşturur. Oldukça antijeniktir ve rotavirüs türlerini tanımlamak için kullanılabilir. Bu protein rotavirüs enfeksiyonları için laboratuvar testlerinde kullanılır.

VP7 virionun dış yüzeyini oluşturan bir glikoproteindir. Yapısal işlevlerinin yanı sıra, suşun G-tipini belirler ve VP4 ile birlikte enfeksiyona karşı bağışıklıkta rol oynar.

Yapısal olmayan viral proteinler

Gen 5'in ürünü olan NSP1, bir RNA bağlayıcı proteindir. NSP1 ayrıca hücreleri viral enfeksiyondan koruyan doğuştan gelen bağışıklık sisteminin bir parçası olan interferon yanıtını da bloke eder. NSP1, proteazomun enfekte olmuş bir hücrede interferon üretimini uyarmak ve komşu hücreler tarafından salgılanan interferona yanıt vermek için gereken temel sinyal bileşenlerini bozmasına neden olur.

Bozulma hedefleri arasında interferon gen transkripsiyonu için gerekli olan birkaç transkripsiyon faktörü bulunmaktadır.

NSP2, sitoplazmik inklüzyonlarda () biriken ve genom replikasyonu için gerekli olan bir .

NSP3 enfekte hücrelerde viral mRNA'lara bağlanır ve hücresel protein sentezinin durdurulmasından sorumludur. NSP3, konakçı mRNA'sından protein sentezi için gerekli olan iki translasyon başlatma faktörünü inaktive eder.

İlk olarak NSP3, (PABP) translasyon başlatma faktörü 'den çıkarır. PABP, çoğu konak hücre transkriptinde bulunan 3' sahip transkriptlerin verimli bir şekilde çevrilmesi için gereklidir. İkinci olarak NSP3, 'yi fosforilasyonunu uyararak inaktive eder. 3' poli(A) kuyruğu içermeyen rotavirüs mRNA'sının etkin çevirisi için bu faktörlerden herhangi biri gerekmez.

NSP4, ishale neden olan viral bir ve keşfedilen ilk viral enterotoksindir. Memeli hücrelerinde sitozolik Ca2+ değerini yükselten bir .

NSP5, rotavirüs A'nın genom segmenti 11 tarafından kodlanır. Virüsle enfekte hücrelerde NSP5 viroplazmada birikir.

NSP6 bir nükleik asit bağlayıcı proteindir ve faz dışı bir gen 11 tarafından kodlanır.

Rotavirüs genleri ve proteinleri

RNA Segmenti (Gen)	Boyut (baz çiftleri)	Protein		Molekül ağırlığı kDa	Konum	Parçacık başına kopya sayısı	İşlev
1	3302	VP1	P22678	125	Çekirdeğin köşelerinde	12	RNA'ya bağımlı RNA polimeraz
2	2690	VP2	A2T3R5	102	Çekirdeğin iç kabuğunu oluşturur	120	RNA bağlanması
3	2591	VP3	A2T3S5	88	Çekirdeğin köşelerinde	12	metiltransferaz mRNA kapatma enzimi
4	2362	VP4	A2T3T2	87	Yüzey sivri ucu	180	Hücre bağlanması, virülans
5	1611		Q99FX5	59	Yapısal olmayan	0	5'RNA bağlanması, interferon antagonisti
6	1356	VP6	Q6LE89	45	İç Kapsit	780	Yapısal ve türe özgü antijen
7	1104		P03536	37	Yapısal olmayan	0	Viral mRNA aktivitesini artırır ve hücresel protein sentezini kapatır
8	1059		A2T3P0	35	Yapısal olmayan	0	RNA paketlemesinde yer alan NTPase
9	1062	VP7^1 VP7^2	P03533	38 ve 34	Yüzey	780	Yapısal ve nötralizasyon antijeni
10	751		P04512	20	Yapısal olmayan	0	Viroporin ()
11	667		A2T3Q9 P11203	22	Yapısal olmayan	0	ssRNA ve dsRNA bağlanma modülatörü, fosfoprotein

Bu tablo simiyen rotavirüs suşu SA11'e dayanmaktadır. RNA-protein kodlama atamaları bazı suşlarda farklılık göstermektedir.

Çoğalma

Rotavirüs replikasyon döngüsünün basitleştirilmiş bir çizimi. Aşamalar şunlardır:

1. VP4 ve VP7'nin aracılık ettiği virüsün konak hücrelere bağlanması
2. Virüsün hücreye nüfuz etmesi ve viral kapsidin kaplamasının açılması
3. VP1, VP3 ve VP2'nin aracılık ettiği artı iplik ssRNA sentezi (bu mRNA olarak işlev görür)
4. Viroplazmanın oluşumu, viral RNA paketlenmesi ve eksi iplik RNA sentezi ve çift katmanlı virüs partiküllerinin oluşumu
5. Virüs partikül olgunlaşması ve döl viryonlarının salınımı

Virüsün konak hücreye bağlanması, hücre yüzeyindeki glikan adı verilen moleküllere bağlanan VP4 tarafından başlatılır. Virüs, reseptör aracılı endositoz yoluyla hücrelere girer ve endozom olarak bilinen bir vezikül oluşturur. Üçüncü katmandaki proteinler (VP7 ve VP4 spike) endozomun membranını bozarak kalsiyum konsantrasyonunda bir fark yaratır. Bu, VP7 tek protein alt birimlerine parçalanmasına neden olur ve VP2 ve VP6 protein katlarını viral dsRNA etrafında bırakarak çift katmanlı bir partikül (DLP) oluşturur.

On bir dsRNA ipliği iki protein kabuğunun koruması altında kalır ve viral çift sarmallı viral genomun mRNA transkriptlerini oluşturur. Viral RNA, çekirdekte kalarak, çift sarmallı RNA'nın varlığıyla tetiklenen RNA interferaz da dahil olmak üzere doğuştan gelen konakçı bağışıklık tepkilerinden kaçar.

Enfeksiyon sırasında rotavirüsler hem protein biyosentezi hem de gen replikasyonu için mRNA üretir. Rotavirüs proteinlerinin çoğu, RNA'nın replike edildiği ve DLP'lerin bir araya getirildiği viroplazmada birikir. Viroplazmada, viral genomik dsRNA sentezi için şablon olarak kullanılan pozitif anlamlı viral RNA'lar siRNA kaynaklı RNaz bozunmasından korunur. Viroplazma, virüs enfeksiyonundan iki saat kadar sonra hücre çekirdeğinin etrafında oluşur ve iki viral yapısal olmayan protein tarafından yapıldığı düşünülen viral fabrikalardan oluşur: NSP5 ve NSP2. NSP5'in in vitro RNA interferansı ile inhibisyonu rotavirüs replikasyonunda keskin bir düşüşe neden olur. DLP'ler endoplazmik retikuluma göç eder ve burada üçüncü dış katmanlarını (VP7 ve VP4 tarafından oluşturulur) elde ederler. Progeny virüsler yoluyla hücreden salınır.

Bulaşma

Enfekte bir çocuğun dışkısındaki rotavirüsler

Rotavirüsler fekal-oral yolla, kontamine olmuş eller, yüzeyler ve nesnelerle temas yoluyla ve muhtemelen solunum yoluyla bulaşır. Viral ishal oldukça bulaşıcıdır. Enfekte bir kişinin dışkısı gram başına 10 trilyondan fazla enfeksiyöz partikül içerebilir; enfeksiyonun başka bir kişiye bulaşması için bunların 100'den azı gereklidir.

Rotavirüsler çevrede stabildir ve haliç örneklerinde ABD galonu başına 1-5 bulaşıcı partikül seviyesine kadar bulunmuştur. Virüsler 9 ila 19 gün arasında hayatta kalmaktadır. Yüksek ve düşük sağlık standartlarına sahip ülkelerde rotavirüs enfeksiyonu görülme sıklığı benzer olduğundan, bakteri ve parazitleri ortadan kaldırmak için yeterli sağlık önlemleri rotavirüsün kontrolünde etkisiz görünmektedir.

Belirtiler ve semptomlar

Rotaviral enterit bulantı, kusma, sulu ishal ve düşük dereceli ateş ile karakterize hafif ila şiddetli bir hastalıktır. Bir çocuğa virüs bulaştığında, belirtiler ortaya çıkmadan önce yaklaşık iki günlük bir kuluçka dönemi vardır. Hastalık dönemi akuttur. Belirtiler genellikle kusma ile başlar ve bunu dört ila sekiz gün süren bol ishal izler. Dehidrasyon, rotavirüs enfeksiyonunda bakteriyel patojenlerin neden olduğu enfeksiyonların çoğundan daha yaygındır ve rotavirüs enfeksiyonuna bağlı ölümlerin en yaygın nedenidir.

Rotavirüs enfeksiyonları yaşam boyunca ortaya çıkabilir: ilki genellikle semptomlara neden olur, ancak bağışıklık sistemi bir miktar koruma sağladığından sonraki enfeksiyonlar tipik olarak hafif veya asemptomatiktir. Sonuç olarak, semptomatik enfeksiyon oranları iki yaşın altındaki çocuklarda en yüksektir ve 45 yaşına doğru giderek azalır. En şiddetli semptomlar altı aylıktan iki yaşına kadar olan çocuklarda, yaşlılarda ve immün yetmezliği olanlarda ortaya çıkma eğilimindedir. Çocukluk çağında kazanılan bağışıklık nedeniyle çoğu yetişkin rotavirüse duyarlı değildir; yetişkinlerdeki gastroenteritin genellikle rotavirüs dışında bir nedeni vardır, ancak yetişkinlerdeki asemptomatik enfeksiyonlar toplumda enfeksiyonun bulaşmasını sürdürebilir. Kan grubunun rotavirüs enfeksiyonuna yatkınlığı etkileyebileceğini gösteren bazı kanıtlar vardır.

Hastalık mekanizmaları

Rotavirüs ile enfekte olmuş bir enterositin (üstte) enfekte olmamış bir hücreyle (altta) karşılaştırıldığında elektron mikrografı. Çubuk = yaklaşık. 500 nm.

Rotavirüsler esas olarak bağırsakta çoğalır ve ince bağırsağın villuslarındaki enterositleri enfekte ederek epitelde yapısal ve işlevsel değişikliklere yol açar. İnsanlarda ve özellikle hayvan modellerinde enfeksiyöz virüsün diğer organlara ve makrofajlara ekstraintestinal yayılımına dair kanıtlar vardır.

İshale virüsün çoklu faaliyetleri neden olur. adı verilen bağırsak hücrelerinin tahrip olması nedeniyle meydana gelir. rotavirüs proteini , yaşa ve kalsiyum iyonuna bağlı klorür salgılanmasını indükler, aracılı su geri emilimini bozar, membran aktivitesini görünüşte azaltır ve enterik sinir sisteminin kalsiyum iyonuna bağlı salgı reflekslerini aktive eder. Sitozoldeki yüksek kalsiyum iyonu konsantrasyonları (progeny virüslerin birleşmesi için gerekli olan) NSP4'ün bir olarak hareket etmesiyle sağlanır. Kalsiyum iyonlarındaki bu artış enfekte enterositlerin otofajisine (kendi kendini yok etmesine) yol açar.

NSP4 de salgılanmaktadır. Bağırsaktaki proteaz enzimleri tarafından modifiye edilen bu hücre dışı form, reseptörleri aracılığıyla enfekte olmamış hücreler üzerinde etkili olan bir enterotoksindir ve bu da hücre içi kalsiyum iyon konsantrasyonlarında artışa, salgısal ishale ve otofajiye neden olur.

Rotaviral enteritin bir özelliği olan kusma, virüsün sindirim sisteminin iç yüzeyindeki enfekte etmesinden kaynaklanır. Enfeksiyon 5' hidroksitriptamin (serotonin) üretimini uyarır. Bu da vagal afferent sinirleri aktive ederek beyin sapında kusma refleksini kontrol eden hücreleri harekete geçirir.

Sağlıklı enterositler ince bağırsağa laktaz salgılar; laktaz eksikliğine bağlı süt intoleransı rotavirüs enfeksiyonunun bir belirtisidir ve haftalarca devam edebilir. Bağırsaktaki disakkarit laktozun bakteriyel fermantasyonu nedeniyle çocuğun diyetine sütün yeniden eklenmesini takiben genellikle hafif ishal nükseder.

Bağışıklık yanıtları

Spesifik yanıtlar

Rotavirüsler hem B hem de T hücre bağışıklık tepkilerini ortaya çıkarır. Rotavirüs VP4 ve VP7 proteinlerine karşı oluşan antikorlar viral enfektiviteyi in vitro ve in vivo olarak nötralize eder. IgM, IgA ve IgG sınıflarından spesifik antikorlar üretilir ve bunların diğer hayvanlarda antikorların pasif transferi yoluyla rotavirüs enfeksiyonuna karşı koruma sağladığı gösterilmiştir. Maternal trans-plasental IgG, yenidoğanların rotavirüs enfeksiyonlarından korunmasında rol oynayabilir, ancak diğer yandan aşı etkinliğini azaltabilir.

Doğuştan gelen yanıtlar

Rotavirüs enfeksiyonunu takiben, virüsün replikasyonunu engelleyen ve makrofajlar ile doğal öldürücü hücreleri rotavirüsle enfekte olmuş hücrelere toplayan tip I ve III interferonları ve diğer sitokinleri (özellikle Th1 ve Th2) içeren hızlı bir doğuştan gelen bağışıklık yanıtı oluşur. Rotavirüs dsRNA, interferon üretimini uyaran toll benzeri reseptörler gibi örüntü tanıma reseptörlerini aktive eder. Rotavirüs proteini NSP1, interferon düzenleyici proteinler IRF3, IRF5 ve IRF7'nin aktivitesini baskılayarak tip 1 interferonların etkilerine karşı koyar.

Korunma işaretleri

Kandaki IgG ve IgA ve bağırsaktaki IgA seviyeleri enfeksiyondan korunma ile ilişkilidir. Rotavirüse özgü serum IgG ve IgA'nın yüksek titrelerde (örn. >1:200) koruyucu olduğu ve IgA titreleri ile rotavirüs aşısının etkinliği arasında önemli bir korelasyon olduğu iddia edilmiştir.

Teşhis ve tespit

Rotavirüs enfeksiyonu teşhisi normalde şiddetli ishalin nedeni olarak gastroenterit teşhisini takip eder. Gastroenterit nedeniyle hastaneye yatırılan çocukların çoğunda rotavirüs testi yapılır.

Rotavirüs enfeksiyonunun spesifik teşhisi, çocuğun dışkısında ile virüsün bulunmasıyla yapılır. Piyasada hassas, spesifik ve rotavirüsün tüm serotiplerini tespit eden birkaç lisanslı test kiti bulunmaktadır.Elektron mikroskopisi ve PCR (polimeraz zincir reaksiyonu) gibi diğer yöntemler araştırma laboratuvarlarında kullanılmaktadır. (RT-PCR) insan rotavirüslerinin tüm türlerini ve serotiplerini tespit edebilir ve tanımlayabilir.

Tedavi ve prognoz

Akut rotavirüs enfeksiyonunun tedavisi spesifik değildir ve semptomların yönetimini ve en önemlisi içerir. Tedavi edilmezse, çocuklar ortaya çıkan ciddi dehidrasyon nedeniyle ölebilirler. İshalin ciddiyetine bağlı olarak tedavi, çocuğa içmesi için belirli miktarlarda tuz ve şeker içeren ekstra su verilen oluşur. 2004 yılında Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve UNICEF, akut ishalin iki yönlü tedavisi olarak düşük ozmolariteli oral rehidrasyon solüsyonu ve çinko takviyesinin kullanılmasını önermiştir. Bazı enfeksiyonlar, intravenöz tedavi veya nazogastrik entübasyon yoluyla sıvıların verildiği ve çocuğun elektrolitlerinin ve kan şekerinin izlendiği hastaneye yatırılmayı gerektirecek kadar ciddidir. Rotavirüs enfeksiyonları nadiren başka komplikasyonlara neden olur ve iyi yönetilen bir çocuk için prognoz mükemmeldir.Probiyotiklerin rotavirüs ishalinin süresini azalttığı gösterilmiştir ve Avrupa Pediatrik Gastroenteroloji Derneğine göre "etkili müdahaleler veya Saccharomyces boulardii, veya gibi spesifik probiyotiklerin uygulanmasını içerir."

Korunma

Rotavirüsler oldukça bulaşıcıdır ve antibiyotik veya diğer ilaçlarla tedavi edilemez. Sanitasyonun iyileştirilmesi rotaviral hastalığın yaygınlığını azaltmadığından ve oral rehidratasyon ilaçlarının kullanılmasına rağmen hastaneye yatış oranı yüksek kaldığından, birincil halk sağlığı müdahalesi aşılamadır. 1998 yılında rotavirüs aşısı Amerika Birleşik Devletleri'nde kullanım için ruhsat almıştır. Amerika Birleşik Devletleri, Finlandiya ve Venezuela'da yapılan , aşının rotavirüs A'nın neden olduğu şiddetli ishali önlemede %80-100 oranında etkili olduğunu ortaya koymuş ve araştırmacılar istatistiksel olarak anlamlı hiçbir ciddi advers etki tespit etmemiştir. Ancak üretici firma, aşının aşılanan her 12.000 bebekten birinde bir tür olan riskinin artmasına katkıda bulunmuş olabileceğinin ortaya çıkmasının ardından 1999 yılında aşıyı piyasadan çekmiştir. Bu deneyim, rotavirüs aşısının göreceli riskleri ve faydaları hakkında yoğun tartışmalara yol açmıştır.

2006 yılında rotavirüs A enfeksiyonuna karşı iki yeni aşının çocuklarda güvenli ve etkili olduğu gösterilmiş ve 2009 yılında DSÖ rotavirüs aşısının tüm ulusal bağışıklama programlarına dahil edilmesini tavsiye etmiştir.

Bu tavsiyeye uyan ülkelerde rotavirüs enfeksiyonlarının görülme sıklığı ve ciddiyeti önemli ölçüde azalmıştır. Ulusal bağışıklama programlarında rotavirüs aşılarını rutin olarak kullanan ülkelerin mevcut klinik çalışma verilerinin 2014 yılında yapılan bir incelemesi, rotavirüs aşılarının rotavirüs hastaneye yatışlarını %49-92 oranında ve tüm ishal nedenli hastaneye yatışları %17-55 oranında azalttığını ortaya koymuştur.

2006'da dünyada rotavirüs aşısını uygulayan ilk ülkeler arasında yer alan Meksika'da, 2009 rotavirüs sezonunda iki yaş ve altındaki çocuklarda ishalli hastalık ölüm oranları yüzde 65'ten fazla düşmüştür. 2006'da rotavirüs aşısını uygulayan ilk gelişmekte olan ülke olan Nikaragua'da ciddi rotavirüs enfeksiyonları yüzde 40, acil servis ziyaretleri ise yarı yarıya azalmıştır. Amerika Birleşik Devletleri'nde 2006'dan bu yana rotavirüs aşılaması, rotavirüse bağlı hastane yatışlarında yüzde 86'ya varan düşüş sağlamıştır.

Aşılar, dolaşımdaki enfeksiyonların sayısını sınırlandırarak aşılanmamış çocuklarda da hastalıkları önlemiş olabilir. Rotavirüs ölümlerinin çoğunun meydana geldiği Afrika ve Asya'daki gelişmekte olan ülkelerde, Rotarix ve RotaTeq'in çok sayıda güvenlik ve etkinlik denemesinin yanı sıra yakın zamanda yapılan tanıtım sonrası etki ve etkinlik çalışmaları, aşıların bebekler arasında ciddi hastalıkları önemli ölçüde azalttığını ortaya koymuştur.

Eylül 2013'te Birleşik Krallık'ta iki ila üç aylık tüm çocuklara sunulan aşının şiddetli enfeksiyon vakalarını yarıya indirmesi ve enfeksiyon nedeniyle hastaneye yatırılan çocuk sayısını yüzde 70 oranında azaltması beklenmektedir. Avrupa'da rotavirüs enfeksiyonunu takiben hastaneye yatış oranları aşının uygulanmaya başlanmasının ardından %65 ila %84 oranında azalmıştır. Küresel olarak aşılama, hastane başvurularını ve acil servis ziyaretlerini ortalama %67 oranında azaltmıştır.

Rotavirüs aşıları 100'den fazla ülkede ruhsatlıdır ve neredeyse yarısı GAVI aşı ittifakının desteğiyle olmak üzere 80'den fazla ülke rutin rotavirüs aşılamasını başlatmıştır. Rotavirüs aşılarının tüm ülkelerde, özellikle de rotavirüs ölümlerinin çoğunun meydana geldiği Afrika ve Asya'daki düşük ve orta gelirli ülkelerde mevcut, erişilebilir ve uygun fiyatlı olması için (eski adıyla Sağlıkta Uygun Teknoloji Programı), DSÖ, ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri ve GAVI, kanıt üretmek ve yaymak, fiyatları düşürmek ve tanıtımı hızlandırmak için araştırma kurumları ve hükûmetlerle ortaklık kurmuştur.

Aşı, tip 1 diyabeti önleyebilir.

Epidemiyoloji

İnsanlarda görülen rotavirüs gastroenteritlerinin %90'ından fazlasını oluşturan Rotavirüs A, dünya çapında endemiktir. Rotavirüsler her yıl gelişmekte olan ülkelerde milyonlarca ishal vakasına neden olmakta ve bunların yaklaşık 2 milyonu hastaneye yatışla sonuçlanmaktadır. 2019 yılında, yüzde 90'ı gelişmekte olan ülkelerde olmak üzere, beş yaşından küçük tahmini 151.714 çocuk rotavirüs enfeksiyonları nedeniyle hayatını kaybetmiştir. Neredeyse her çocuk beş yaşına kadar rotavirüs ile enfekte olmuştur. Rotavirüsler, bebekler ve çocuklar arasında şiddetli ishalin önde gelen tek nedenidir, hastaneye yatış gerektiren vakaların yaklaşık üçte birinden sorumludur ve ishale bağlı ölümlerin %37'sine ve beş yaşından küçük çocuklarda tüm ölümlerin %5'ine neden olmaktadır. Erkek çocukların rotavirüs enfeksiyonu nedeniyle hastaneye yatırılma olasılığı kızlara kıyasla iki kat daha fazladır. Aşılama öncesi dönemde rotavirüs enfeksiyonları öncelikle serin ve kuru mevsimlerde görülmekteydi. Gıda kontaminasyonuna atfedilebilecek sayı bilinmemektedir.

Rotavirüs A ishali salgınları hastanede yatan bebekler, gündüz bakım merkezlerine giden küçük çocuklar ve huzurevlerindeki yaşlılar arasında yaygındır. Kirlenmiş belediye suyunun neden olduğu bir salgın 1981 yılında Colorado'da meydana gelmiştir. 2005 yılında Nikaragua'da kaydedilen en büyük ishal salgını meydana gelmiştir. Bu alışılmadık derecede büyük ve şiddetli salgın, rotavirüs A genomundaki mutasyonlarla ilişkilendirilmiş ve muhtemelen virüsün popülasyondaki yaygın bağışıklıktan kaçmasına yardımcı olmuştur. Benzer bir büyük salgın 1977 yılında Brezilya'da meydana gelmiştir.

Yetişkin ishali rotavirüsü veya ADRV olarak da adlandırılan Rotavirüs B, Çin'de her yaştan binlerce insanı etkileyen ciddi ishal salgınlarına neden olmuştur. Bu salgınlar içme suyunun kanalizasyonla kirlenmesi sonucu meydana gelmiştir.Rotavirüs B enfeksiyonları 1998 yılında Hindistan'da da görülmüş; etken suş CAL olarak adlandırılmıştır. ADRV'nin aksine, CAL suşu endemiktir. Bugüne kadar rotavirüs B'nin neden olduğu salgınlar Çin anakarasıyla sınırlı kalmıştır ve araştırmalar Amerika Birleşik Devletleri'nde bu türe karşı bağışıklık eksikliği olduğunu göstermektedir.Rotavirüs C, çocuklarda nadir ve sporadik ishal vakalarıyla ilişkilendirilmiş ve ailelerde küçük salgınlar meydana gelmiştir.

• İngiltere'de rotavirüs A enfeksiyonlarının mevsimsel değişimi: enfeksiyon oranları kış aylarında zirve yapmaktadır.
• Rotavirüs aşılamasından kaynaklanan önlenebilir çocuk ölümleri, 2016. Rotavirüs aşısının tam kapsama alanına ulaşması durumunda beş yaş altı çocuklarda rotavirüs nedeniyle önlenebilir ölümlerin yıllık sayısı.

Diğer hayvanlar

Rotavirüsler birçok hayvan türünün yavrularını enfekte eder ve dünya çapında yabani ve yetiştirilen hayvanlarda ishalin önemli bir nedenidir. Özellikle genç buzağılarda ve domuz yavrularında olmak üzere çiftlik hayvanlarının patojeni olan rotavirüsler, yüksek morbidite ve mortalite oranlarıyla ilişkili tedavi maliyetleri nedeniyle çiftçiler için ekonomik kayba neden olmaktadır. Bu rotavirüsler, insan rotavirüsleri ile genetik değişim için potansiyel bir rezervuardır. Hayvan rotavirüslerinin, virüsün doğrudan bulaşması veya insan suşlarıyla bir veya birkaç RNA segmentinin katkıda bulunması yoluyla insanları enfekte edebileceğine dair kanıtlar vardır.

Tarihçe

Flewett'in tek bir rotavirüs partikülünü gösteren orijinal elektron mikrograflarından biri. Negatif boyalı elektron mikroskobu ile incelendiğinde, rotavirüsler genellikle tekerleklere benzer.

1943 yılında Jacob Light ve Horace Hodes, bulaşıcı ishali olan çocukların dışkılarında bulunan filtrelenebilir bir ajanın sığırlarda da ishale neden olduğunu kanıtladı. Otuz yıl sonra, bu etkenin korunmuş örneklerinin rotavirüs olduğu gösterilmiştir. Aradan geçen yıllarda, farelerdeki bir virüsün, ishale neden olan virüsle ilişkili olduğu gösterilmiştir. 1973 yılında ve meslektaşları gastroenteritli çocuklarda bulunan ilgili virüsleri tanımlamıştır.

1974 yılında , elektron mikroskobuyla bakıldığında bir rotavirüs partikülünün tekerleğe (Latince rota) benzediğini gözlemledikten sonra rotavirüs ismini önermiş ve bu isim dört yıl sonra Uluslararası Virüs Taksonomisi Komitesi tarafından resmen kabul edilmiştir. 1976 yılında, diğer bazı hayvan türlerinde de ilgili virüsler tanımlanmıştır. Hepsi akut gastroenterite neden olan bu virüsler, dünya çapında insanları ve diğer hayvanları etkileyen kolektif bir patojen olarak kabul edildi.

Rotavirüs serotipleri ilk kez 1980'de tanımlanmış ve ertesi yıl, kültür ortamına tripsin (memelilerin duodenumunda bulunan ve rotavirüsün çoğalması için gerekli olduğu bilinen bir enzim) eklenerek maymun böbreklerinden elde edilen hücre kültürlerinde insanlardan elde edilen rotavirüsler ilk kez büyütülmüştür. Rotavirüslerin kültürde yetiştirilebilmesi araştırmaların hızlanmasını sağlamış ve 1980'lerin ortalarında ilk aday aşılar değerlendirilmeye başlanmıştır.

Kaynakça

1. ^ Virus Taxonomy: 2018 Release, International Committee on Taxonomy of Viruses, erişim tarihi: 2018-12-20 
2. ^ Dennehy PH (September 2015). "Rotavirus Infection: A Disease of the Past?". Infectious Disease Clinics of North America. 29 (4). ss. 617-635. doi:10.1016/j.idc.2015.07.002. (PMID) 26337738. 
3. ^ ^{a b} Bernstein DI (2009). "Rotavirus overview". The Pediatric Infectious Disease Journal. 28 (Suppl 3). ss. S50-S53. doi:10.1097/INF.0b013e3181967bee. (PMID) 19252423. 
4. ^ ^{a b} Grimwood K, Lambert SB (2009). "Rotavirus vaccines: opportunities and challenges". Human Vaccines. 5 (2). ss. 57-69. doi:10.4161/hv.5.2.6924. (PMID) 18838873. 15 Eylül 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Kasım 2023. 
5. ^ ^{a b} Leung AK, Kellner JD, Davies HD (2005). "Rotavirus gastroenteritis". Advances in Therapy. 22 (5). ss. 476-487. doi:10.1007/BF02849868. (PMID) 16418157. 
6. ^ ^{a b} Bishop R (2009). "Discovery of rotavirus: Implications for child health". Journal of Gastroenterology and Hepatology. 24 (Suppl 3). ss. S81-S85. doi:10.1111/j.1440-1746.2009.06076.x. (PMID) 19799704. 
7. ^ Hallowell BD, Chavers T, Parashar U, Tate JE (April 2022). "Global Estimates of Rotavirus Hospitalizations Among Children Below 5 Years in 2019 and Current and Projected Impacts of Rotavirus Vaccination". Journal of the Pediatric Infectious Diseases Society. 11 (4). ss. 149-158. doi:10.1093/jpids/piab114. (PMID) 34904636. 20 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Kasım 2023. 
8. ^ ^{a b} Simpson E, Wittet S, Bonilla J, Gamazina K, Cooley L, Winkler JL (2007). "Use of formative research in developing a knowledge translation approach to rotavirus vaccine introduction in developing countries". BMC Public Health. Cilt 7. s. 281. doi:10.1186/1471-2458-7-281. (PMC) 2173895 $2. (PMID) 17919334. 
9. ^ ^{a b} Dubovi EJ, MacLachlan NJ (2010). Fenner's Veterinary Virology. 4th. Boston: Academic Press. s. 288. ISBN . 
10. ^ ^{a b} Janko MM, Joffe J, Michael D, Earl L, Rosettie KL, Sparks GW, Albertson SB, Compton K, Pedroza Velandia P, Stafford L, Zheng P, Aravkin A, Kyu HH, Murray CJ, Weaver MR (June 2022). "Cost-effectiveness of rotavirus vaccination in children under five years of age in 195 countries: A meta-regression analysis". Vaccine. 40 (28). ss. 3903-3917. doi:10.1016/j.vaccine.2022.05.042. (PMC) 9208428 $2. (PMID) 35643565. 
11. ^ Fischer TK, Viboud C, Parashar U, Malek M, Steiner C, Glass R, Simonsen L (April 2007). "Hospitalizations and deaths from diarrhea and rotavirus among children <5 years of age in the United States, 1993–2003". The Journal of Infectious Diseases. 195 (8). ss. 1117-1125. doi:10.1086/512863. (PMID) 17357047. 
12. ^ ^{a b} Leshem E, Moritz RE, Curns AT, Zhou F, Tate JE, Lopman BA, Parashar UD (July 2014). "Rotavirus vaccines and health care utilization for diarrhea in the United States (2007–2011)". Pediatrics. 134 (1). ss. 15-23. doi:10.1542/peds.2013-3849. (PMC) 7975848 $2. (PMID) 24913793. 
13. ^ Tate JE, Cortese MM, Payne DC, Curns AT, Yen C, Esposito DH, ve diğerleri. (January 2011). "Uptake, impact, and effectiveness of rotavirus vaccination in the United States: review of the first 3 years of postlicensure data". The Pediatric Infectious Disease Journal. 30 (1 Suppl). ss. S56-60. doi:10.1097/INF.0b013e3181fefdc0. (PMID) 21183842. 
14. ^ ^{a b} Diggle L (2007). "Rotavirus diarrhea and future prospects for prevention". British Journal of Nursing. 16 (16). ss. 970-974. doi:10.12968/bjon.2007.16.16.27074. (PMID) 18026034. 
15. ^ ^{a b} Giaquinto C, Dominiak-Felden G, Van Damme P, Myint TT, Maldonado YA, Spoulou V, Mast TC, Staat MA (2011). "Summary of effectiveness and impact of rotavirus vaccination with the oral pentavalent rotavirus vaccine: a systematic review of the experience in industrialized countries". Human Vaccines. 7 (7). ss. 734-748. doi:10.4161/hv.7.7.15511. (PMID) 21734466. 4 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Kasım 2023. 
16. ^ ^{a b} Jiang V, Jiang B, Tate J, Parashar UD, Patel MM (July 2010). "Performance of rotavirus vaccines in developed and developing countries". Human Vaccines. 6 (7). ss. 532-42. doi:10.4161/hv.6.7.11278. (PMC) 3322519 $2. (PMID) 20622508. 
17. ^ ^{a b c} Parashar UD, Johnson H, Steele AD, Tate JE (May 2016). Parashar UD, Tate JE (Ed.). "Health Impact of Rotavirus Vaccination in Developing Countries: Progress and Way Forward". Clinical Infectious Diseases. 62 (Suppl 2). ss. S91-95. doi:10.1093/cid/civ1015. (PMID) 27059361. 
18. ^ "Virus Taxonomy: 2021 Release". International Committee on Taxonomy of Viruses (ICTV). 20 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mayıs 2022. 
19. ^ ^{a b} Suzuki H (August 2019). "Rotavirus Replication: Gaps of Knowledge on Virus Entry and Morphogenesis". The Tohoku Journal of Experimental Medicine. 248 (4). ss. 285-296. doi:10.1620/tjem.248.285. (PMID) 31447474. 
20. ^ ^{a b} Kirkwood CD (September 2010). "Genetic and antigenic diversity of human rotaviruses: potential impact on vaccination programs". The Journal of Infectious Diseases. 202 Suppl (Suppl 1). ss. S43-48. doi:10.1086/653548. (PMID) 20684716. 
21. ^ Wakuda M, Ide T, Sasaki J, Komoto S, Ishii J, Sanekata T, Taniguchi K (August 2011). "Porcine rotavirus closely related to novel group of human rotaviruses". Emerging Infectious Diseases. 17 (8). ss. 1491-1493. doi:10.3201/eid1708.101466. (PMC) 3381553 $2. (PMID) 21801631. 
22. ^ Marthaler D, Rossow K, Culhane M, Goyal S, Collins J, Matthijnssens J, Nelson M, Ciarlet M (July 2014). "Widespread rotavirus H in commercially raised pigs, United States". Emerging Infectious Diseases. 20 (7). ss. 1195-1198. doi:10.3201/eid2007.140034. (PMC) 4073875 $2. (PMID) 24960190. 
23. ^ Phan TG, Leutenegger CM, Chan R, Delwart E (June 2017). "Rotavirus I in feces of a cat with diarrhea". Virus Genes. 53 (3). ss. 487-490. doi:10.1007/s11262-017-1440-4. (PMC) 7089198 $2. (PMID) 28255929. 
24. ^ Bányai K, Kemenesi G, Budinski I, Földes F, Zana B, Marton S, Varga-Kugler R, Oldal M, Kurucz K, Jakab F (March 2017). "Candidate new rotavirus species in Schreiber's bats, Serbia". Infection, Genetics and Evolution. Cilt 48. ss. 19-26. doi:10.1016/j.meegid.2016.12.002. (PMC) 7106153 $2. (PMID) 27932285. 
25. ^ O'Ryan M (March 2009). "The ever-changing landscape of rotavirus serotypes". The Pediatric Infectious Disease Journal. 28 (3 Suppl). ss. S60-62. doi:10.1097/INF.0b013e3181967c29. (PMID) 19252426. 
26. ^ ^{a b} Patton JT (January 2012). "Rotavirus diversity and evolution in the post-vaccine world". Discovery Medicine. 13 (68). ss. 85-97. (PMC) 3738915 $2. (PMID) 22284787. 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Kasım 2023. 
27. ^ Phan MV, Anh PH, Cuong NV, Munnink BB, van der Hoek L, My PT, Tri TN, Bryant JE, Baker S, Thwaites G, Woolhouse M, Kellam P, Rabaa MA, Cotten M (July 2016). "Unbiased whole-genome deep sequencing of human and porcine stool samples reveals circulation of multiple groups of rotaviruses and a putative zoonotic infection". Virus Evolution. 2 (2). ss. vew027. doi:10.1093/ve/vew027. (PMC) 5522372 $2. (PMID) 28748110. 
28. ^ Beards GM, Desselberger U, Flewett TH (December 1989). "Temporal and geographical distributions of human rotavirus serotypes, 1983 to 1988". Journal of Clinical Microbiology. 27 (12). ss. 2827-2833. doi:10.1128/JCM.27.12.2827-2833.1989. (PMC) 267135 $2. (PMID) 2556435. 
29. ^ ^{a b} Rakau KG, Nyaga MM, Gededzha MP, Mwenda JM, Mphahlele MJ, Seheri LM, Steele AD (January 2021). "Genetic characterization of G12P[6] and G12P[8] rotavirus strains collected in six African countries between 2010 and 2014". BMC Infectious Diseases. 21 (1). s. 107. doi:10.1186/s12879-020-05745-6. (PMC) 7821174 $2. (PMID) 33482744. 
30. ^ Estes MK, Cohen J (1989). "Rotavirus gene structure and function". Microbiological Reviews. 53 (4). ss. 410-449. doi:10.1128/MMBR.53.4.410-449.1989. (PMC) 372748 $2. (PMID) 2556635. 
31. ^ ^{a b} Pesavento JB, Crawford SE, Estes MK, Prasad BV (2006). "Rotavirus proteins: structure and assembly". Roy P (Ed.). Reoviruses: Entry, Assembly and Morphogenesis. Current Topics in Microbiology and Immunology. 309. New York: Springer. ss. 189-219. doi:10.1007/3-540-30773-7_7. ISBN . (PMID) 16913048. 
32. ^ Prasad BV, Chiu W (1994). "Structure of Rotavirus". Ramig RF (Ed.). Rotaviruses. Current Topics in Microbiology and Immunology. 185. New York: Springer. ss. 9-29. doi:10.1007/978-3-642-78256-5_2. ISBN . (PMID) 8050286. 
33. ^ ^{a b} Rodríguez JM, Luque D (2019). "Structural Insights into Rotavirus Entry". Physical Virology. Advances in Experimental Medicine and Biology. 1215. ss. 45-68. doi:10.1007/978-3-030-14741-9_3. hdl:20.500.12105/10344. ISBN . (PMID) 31317495. 
34. ^ Gray, James; Desselberger, U. (2000). Rotaviruses : methods and protocols. Totowa, N.J.: Humana Press. s. 15. ISBN . OCLC 55684328. 
35. ^ Patton JT (1995). "Structure and function of the rotavirus RNA-binding proteins". The Journal of General Virology. 76 (11). ss. 2633-2644. doi:10.1099/0022-1317-76-11-2633. (PMID) 7595370. 
36. ^ Patton JT (2001). "Rotavirus RNA Replication and Gene Expression". Gastroenteritis Viruses. Novartis Foundation Symposium. Novartis Foundation Symposia. 238. ss. 64-77; discussion 77-81. doi:10.1002/0470846534.ch5. ISBN . (PMID) 11444036. 
37. ^ Vásquez-del Carpió R, Morales JL, Barro M, Ricardo A, Spencer E (2006). "Bioinformatic prediction of polymerase elements in the rotavirus VP1 protein". Biological Research. 39 (4). ss. 649-659. doi:10.4067/S0716-97602006000500008. (PMID) 17657346. 
38. ^ Trask SD, Ogden KM, Patton JT (2012). "Interactions among capsid proteins orchestrate rotavirus particle functions". Current Opinion in Virology. 2 (4). ss. 373-379. doi:10.1016/j.coviro.2012.04.005. (PMC) 3422376 $2. (PMID) 22595300. 
39. ^ ^{a b} Taraporewala ZF, Patton JT (2004). "Nonstructural proteins involved in genome packaging and replication of rotaviruses and other members of the Reoviridae". Virus Research. 101 (1). ss. 57-66. doi:10.1016/j.virusres.2003.12.006. (PMID) 15010217. 21 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Kasım 2023. 
40. ^ Angel J, Franco MA, Greenberg HB (2009). Mahy BW, Van Regenmortel MH (Ed.). Desk Encyclopedia of Human and Medical Virology. Boston: Academic Press. s. 277. ISBN . 
41. ^ Cowling VH (2009). "Regulation of mRNA cap methylation". The Biochemical Journal. 425 (2). ss. 295-302. doi:10.1042/BJ20091352. (PMC) 2825737 $2. (PMID) 20025612. 
42. ^ Gardet A, Breton M, Fontanges P, Trugnan G, Chwetzoff S (2006). "Rotavirus spike protein VP4 binds to and remodels actin bundles of the epithelial brush border into actin bodies". Journal of Virology. 80 (8). ss. 3947-3456. doi:10.1128/JVI.80.8.3947-3956.2006. (PMC) 1440440 $2. (PMID) 16571811. 
43. ^ Arias CF, Isa P, Guerrero CA, Méndez E, Zárate S, López T, Espinosa R, Romero P, López S (2002). "Molecular biology of rotavirus cell entry". Archives of Medical Research. 33 (4). ss. 356-361. doi:10.1016/S0188-4409(02)00374-0. (PMID) 12234525. 
44. ^ ^{a b} Jayaram H, Estes MK, Prasad BV (2004). "Emerging themes in rotavirus cell entry, genome organization, transcription and replication". Virus Research. 101 (1). ss. 67-81. doi:10.1016/j.virusres.2003.12.007. (PMID) 15010218. 
45. ^ Hoshino Y, Jones RW, Kapikian AZ (2002). "Characterization of neutralization specificities of outer capsid spike protein VP4 of selected murine, lapine, and human rotavirus strains". Virology. 299 (1). ss. 64-71. doi:10.1006/viro.2002.1474. (PMID) 12167342. 
46. ^ Van Trang N, Vu HT, Le NT, Huang P, Jiang X, Anh DD (2014). "Association between norovirus and rotavirus infection and histo-blood group antigen types in Vietnamese children". Journal of Clinical Microbiology. 52 (5). ss. 1366-1374. doi:10.1128/JCM.02927-13. (PMC) 3993640 $2. (PMID) 24523471. 
47. ^ Sharma S, Hagbom M, Svensson L, Nordgren J (March 2020). "The Impact of Human Genetic Polymorphisms on Rotavirus Susceptibility, Epidemiology, and Vaccine Take". Viruses. 12 (3). s. 324. doi:10.3390/v12030324. (PMC) 7150750 $2. (PMID) 32192193. 
48. ^ ^{a b c} Bishop RF (1996). "Natural history of human rotavirus infection". Viral Gastroenteritis. Archives of Virology. Supplementum. 12. ss. 119-128. doi:10.1007/978-3-7091-6553-9_14. ISBN . (PMID) 9015109. 
49. ^ Beards GM, Campbell AD, Cottrell NR, Peiris JS, Rees N, Sanders RC, Shirley JA, Wood HC, Flewett TH (1984). "Enzyme-linked immunosorbent assays based on polyclonal and monoclonal antibodies for rotavirus detection" (PDF). Journal of Clinical Microbiology. 19 (2). ss. 248-54. doi:10.1128/JCM.19.2.248-254.1984. (PMC) 271031 $2. (PMID) 6321549. 27 Eylül 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Kasım 2023. 
50. ^ Hua J, Mansell EA, Patton JT (1993). "Comparative analysis of the rotavirus NS53 gene: conservation of basic and cysteine-rich regions in the protein and possible stem-loop structures in the RNA". Virology. 196 (1). ss. 372-378. doi:10.1006/viro.1993.1492. (PMID) 8395125. 
51. ^ ^{a b} Arnold MM (2016). "The Rotavirus Interferon Antagonist NSP1: Many Targets, Many Questions". Journal of Virology. 90 (11). ss. 5212-5215. doi:10.1128/JVI.03068-15. (PMC) 4934742 $2. (PMID) 27009959. 
52. ^ Kattoura MD, Chen X, Patton JT (1994). "The rotavirus RNA-binding protein NS35 (NSP2) forms 10S multimers and interacts with the viral RNA polymerase". Virology. 202 (2). ss. 803-13. doi:10.1006/viro.1994.1402. (PMID) 8030243. 
53. ^ Poncet D, Aponte C, (1993). "Rotavirus protein NSP3 (NS34) is bound to the 3' end consensus sequence of viral mRNAs in infected cells" (PDF). Journal of Virology. 67 (6). ss. 3159-3165. doi:10.1128/JVI.67.6.3159-3165.1993. (PMC) 237654 $2. (PMID) 8388495. 28 Eylül 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Kasım 2023. 
54. ^ Gratia M, Vende P, Charpilienne A, Baron HC, Laroche C, Sarot E, Pyronnet S, Duarte M, Poncet D (2016). "Challenging the Roles of NSP3 and Untranslated Regions in Rotavirus mRNA Translation". PLOS ONE. 11 (1). ss. e0145998. Bibcode:2016PLoSO..1145998G. doi:10.1371/journal.pone.0145998. (PMC) 4699793 $2. (PMID) 26727111. 
55. ^ López S, Arias CF (2012). "Rotavirus-host cell interactions: an arms race". Current Opinion in Virology. 2 (4). ss. 389-398. doi:10.1016/j.coviro.2012.05.001. (PMID) 22658208. 
56. ^ ^{a b} Hyser JM, Estes MK (2009). "Rotavirus vaccines and pathogenesis: 2008". Current Opinion in Gastroenterology. 25 (1). ss. 36-43. doi:10.1097/MOG.0b013e328317c897. (PMC) 2673536 $2. (PMID) 19114772. 
57. ^ Pham T, Perry JL, Dosey TL, Delcour AH, Hyser JM (March 2017). "The Rotavirus NSP4 Viroporin Domain is a Calcium-conducting Ion Channel". Scientific Reports. Cilt 7. s. 43487. Bibcode:2017NatSR...743487P. doi:10.1038/srep43487. (PMC) 5335360 $2. (PMID) 28256607. 
58. ^ Afrikanova I, Miozzo MC, Giambiagi S, Burrone O (1996). "Phosphorylation generates different forms of rotavirus NSP5". Journal of General Virology. 77 (9). ss. 2059-2065. doi:10.1099/0022-1317-77-9-2059. (PMID) 8811003. 
59. ^ Rainsford EW, McCrae MA (2007). "Characterization of the NSP6 protein product of rotavirus gene 11". Virus Research. 130 (1–2). ss. 193-201. doi:10.1016/j.virusres.2007.06.011. (PMID) 17658646. 
60. ^ Mohan KV, Atreya CD (2001). "Nucleotide sequence analysis of rotavirus gene 11 from two tissue culture-adapted ATCC strains, RRV and Wa". Virus Genes. 23 (3). ss. 321-329. doi:10.1023/A:1012577407824. (PMID) 11778700. 
61. ^ Gray, James; Desselberger, U. (2000). Rotaviruses : methods and protocols. Totowa, N.J.: Humana Press. s. 5. ISBN . OCLC 55684328. 
62. ^ Baker M, Prasad BV (2010). "Rotavirus cell entry". Johnson J (Ed.). Cell Entry by Non-Enveloped Viruses. Current Topics in Microbiology and Immunology. 343. ss. 121-148. doi:10.1007/82_2010_34. ISBN . (PMID) 20397068. 
63. ^ Silvestri LS, Taraporewala ZF, Patton JT (2004). "Rotavirus replication: plus-sense templates for double-stranded RNA synthesis are made in viroplasms". Journal of Virology. 78 (14). ss. 7763-7774. doi:10.1128/JVI.78.14.7763-7774.2004. (PMC) 434085 $2. (PMID) 15220450. 
64. ^ Patton JT, Vasquez-Del Carpio R, Spencer E (2004). "Replication and transcription of the rotavirus genome". Current Pharmaceutical Design. 10 (30). ss. 3769-3777. doi:10.2174/1381612043382620. (PMID) 15579070. 
65. ^ Ruiz MC, Leon T, Diaz Y, Michelangeli F (2009). "Molecular biology of rotavirus entry and replication". The Scientific World Journal. Cilt 9. ss. 1476-1497. doi:10.1100/tsw.2009.158. (PMC) 5823125 $2. (PMID) 20024520. 
66. ^ Butz AM, Fosarelli P, Dick J, Cusack T, Yolken R (1993). "Prevalence of rotavirus on high-risk fomites in day-care facilities". Pediatrics. 92 (2). ss. 202-205. doi:10.1542/peds.92.2.202. (PMID) 8393172. 
67. ^ ^{a b} Dennehy PH (2000). "Transmission of rotavirus and other enteric pathogens in the home". Pediatric Infectious Disease Journal. 19 (Suppl 10). ss. S103-105. doi:10.1097/00006454-200010001-00003. (PMID) 11052397. 
68. ^ Rao VC, Seidel KM, Goyal SM, Metcalf TG, Melnick JL (1984). "Isolation of enteroviruses from water, suspended solids, and sediments from Galveston Bay: survival of poliovirus and rotavirus adsorbed to sediments" (PDF). Applied and Environmental Microbiology. 48 (2). ss. 404-409. Bibcode:1984ApEnM..48..404R. doi:10.1128/AEM.48.2.404-409.1984. (PMC) 241526 $2. (PMID) 6091548. 27 Eylül 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Kasım 2023. 
69. ^ Hochwald C, Kivela L (1999). "Rotavirus vaccine, live, oral, tetravalent (RotaShield)". Pediatric Nursing. 25 (2). ss. 203-204, 207. (PMID) 10532018. 
70. ^ Maldonado YA, Yolken RH (1990). "Rotavirus". Baillière's Clinical Gastroenterology. 4 (3). ss. 609-625. doi:10.1016/0950-3528(90)90052-I. (PMID) 1962726. 
71. ^ Glass RI, Parashar UD, Bresee JS, Turcios R, Fischer TK, Widdowson MA, Jiang B, Gentsch JR (2006). "Rotavirus vaccines: current prospects and future challenges". The Lancet. 368 (9532). ss. 323-332. doi:10.1016/S0140-6736(06)68815-6. (PMID) 16860702. 
72. ^ Offit PA (2001). Gastroenteritis viruses. New York: Wiley. ss. 106-124. ISBN . 
73. ^ Ramsay M, Brown D (2000). "Epidemiology of Group A Rotaviruses: Surveillance and Burden of Disease Studies". Desselberger U, Gray J (Ed.). Rotaviruses: Methods and Protocols. Methods in Molecular Medicine. 34. Totowa, NJ: Humana Press. ss. 217-238. doi:10.1385/1-59259-078-0:217. ISBN . (PMID) 21318862. 
74. ^ ^{a b} Anderson EJ, Weber SG (2004). "Rotavirus infection in adults". The Lancet Infectious Diseases. 4 (2). ss. 91-99. doi:10.1016/S1473-3099(04)00928-4. (PMC) 7106507 $2. (PMID) 14871633. 
75. ^ Elhabyan A, Elyaacoub S, Sanad E, Abukhadra A, Elhabyan A, Dinu V (November 2020). "The role of host genetics in susceptibility to severe viral infections in humans and insights into host genetics of severe COVID-19: A systematic review". Virus Research. Cilt 289. s. 198163. doi:10.1016/j.virusres.2020.198163. (PMC) 7480444 $2. (PMID) 32918943. 
76. ^ Greenberg HB, Estes MK (2009). "Rotaviruses: from pathogenesis to vaccination". Gastroenterology. 136 (6). ss. 1939-1951. doi:10.1053/j.gastro.2009.02.076. (PMC) 3690811 $2. (PMID) 19457420. 
77. ^ Greenberg HB, Clark HF, Offit PA (1994). "Rotavirus Pathology and Pathophysiology". Ramig RF (Ed.). Rotaviruses. Current Topics in Microbiology and Immunology. 185. New York: Springer. ss. 255-283. doi:10.1007/978-3-642-78256-5_9. ISBN . (PMID) 8050281. 
78. ^ Crawford SE, Patel DG, Cheng E, Berkova Z, Hyser JM, Ciarlet M, Finegold MJ, Conner ME, Estes MK (2006). "Rotavirus viremia and extraintestinal viral infection in the neonatal rat model". Journal of Virology. 80 (10). ss. 4820-4832. doi:10.1128/JVI.80.10.4820-4832.2006. (PMC) 1472071 $2. (PMID) 16641274. 
79. ^ Ramig RF (2004). "Pathogenesis of intestinal and systemic rotavirus infection". Journal of Virology. 78 (19). ss. 10213-10220. doi:10.1128/JVI.78.19.10213-10220.2004. (PMC) 516399 $2. (PMID) 15367586. 
80. ^ Hyser JM, Collinson-Pautz MR, Utama B, Estes MK (2010). "Rotavirus disrupts calcium homeostasis by NSP4 viroporin activity". mBio. 1 (5). doi:10.1128/mBio.00265-10. (PMC) 2999940 $2. (PMID) 21151776. 
81. ^ Berkova Z, Crawford SE, Trugnan G, Yoshimori T, Morris AP, Estes MK (2006). "Rotavirus NSP4 induces a novel vesicular compartment regulated by calcium and associated with viroplasms". Journal of Virology. 80 (12). ss. 6061-6071. doi:10.1128/JVI.02167-05. (PMC) 1472611 $2. (PMID) 16731945. 
82. ^ Hagbom M, Sharma S, Lundgren O, Svensson L (2012). "Towards a human rotavirus disease model". Current Opinion in Virology. 2 (4). ss. 408-418. doi:10.1016/j.coviro.2012.05.006. (PMID) 22722079. 
83. ^ Farnworth ER (2008). "The evidence to support health claims for probiotics". The Journal of Nutrition. 138 (6). ss. 1250S-1254S. doi:10.1093/jn/138.6.1250S. (PMID) 18492865. 
84. ^ Ouwehand A, Vesterlund S (2003). "Health aspects of probiotics". IDrugs: The Investigational Drugs Journal. 6 (6). ss. 573-580. (PMID) 12811680. 
85. ^ Arya SC (1984). "Rotaviral infection and intestinal lactase level". Journal of Infectious Diseases. 150 (5). s. 791. doi:10.1093/infdis/150.5.791. (PMID) 6436397. 
86. ^ Ward R (2009). "Mechanisms of protection against rotavirus infection and disease". The Pediatric Infectious Disease Journal. 28 (Suppl 3). ss. S57-S59. doi:10.1097/INF.0b013e3181967c16. (PMID) 19252425. 
87. ^ Vega CG, Bok M, Vlasova AN, Chattha KS, Fernández FM, Wigdorovitz A, Parreño VG, Saif LJ (2012). "IgY antibodies protect against human Rotavirus induced diarrhea in the neonatal gnotobiotic piglet disease model". PLOS ONE. 7 (8). ss. e42788. Bibcode:2012PLoSO...742788V. doi:10.1371/journal.pone.0042788. (PMC) 3411843 $2. (PMID) 22880110. 
88. ^ Mwila K, Chilengi R, Simuyandi M, Permar SR, Becker-Dreps S (2017). "Contribution of Maternal Immunity to Decreased Rotavirus Vaccine Performance in Low- and Middle-Income Countries". Clinical and Vaccine Immunology. 24 (1). doi:10.1128/CVI.00405-16. (PMC) 5216432 $2. (PMID) 27847365. 
89. ^ Gandhi GR, Santos VS, Denadai M, da Silva Calisto VK, de Souza Siqueira Quintans J, de Oliveira e Silva AM, de Souza Araújo AA, Narain N, Cuevas LE, Júnior LJ, Gurgel RQ (2017). "Cytokines in the management of rotavirus infection: A systematic review of in vivo studies". Cytokine. Cilt 96. ss. 152-160. doi:10.1016/j.cyto.2017.04.013. (PMID) 28414969. 6 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Kasım 2023. 
90. ^ Holloway G, Coulson BS (2013). "Innate cellular responses to rotavirus infection". The Journal of General Virology. 94 (6). ss. 1151-1160. doi:10.1099/vir.0.051276-0. (PMID) 23486667. 
91. ^ Villena J, Vizoso-Pinto MG, Kitazawa H (2016). "Intestinal Innate Antiviral Immunity and Immunobiotics: Beneficial Effects against Rotavirus Infection". Frontiers in Immunology. Cilt 7. s. 563. doi:10.3389/fimmu.2016.00563. (PMC) 5136547 $2. (PMID) 27994593. 
92. ^ Offit PA (1994). "Rotaviruses: immunological determinants of protection against infection and disease". Advances in Virus Research. Cilt 44. ss. 161-202. doi:10.1016/s0065-3527(08)60329-2. ISBN . (PMC) 7130874 $2. (PMID) 7817873. 
93. ^ Patel M, Glass RI, Jiang B, Santosham M, Lopman B, Parashar U (2013). "A systematic review of anti-rotavirus serum IgA antibody titer as a potential correlate of rotavirus vaccine efficacy". The Journal of Infectious Diseases. 208 (2). ss. 284-294. doi:10.1093/infdis/jit166. (PMID) 23596320. 
94. ^ ^{a b} Patel MM, Tate JE, Selvarangan R, Daskalaki I, Jackson MA, Curns AT, Coffin S, Watson B, Hodinka R, Glass RI, Parashar UD (2007). "Routine laboratory testing data for surveillance of rotavirus hospitalizations to evaluate the impact of vaccination". The Pediatric Infectious Disease Journal. 26 (10). ss. 914-919. doi:10.1097/INF.0b013e31812e52fd. (PMID) 17901797. 
95. ^ The Pediatric ROTavirus European CommitTee (PROTECT) (2006). "The paediatric burden of rotavirus disease in Europe". Epidemiology and Infection. 134 (5). ss. 908-916. doi:10.1017/S0950268806006091. (PMC) 2870494 $2. (PMID) 16650331. 
96. ^ Angel J, Franco MA, Greenberg HB (2009). Mahy WJ, Van Regenmortel MH (Ed.). Desk Encyclopedia of Human and Medical Virology. Boston: Academic Press. s. 278. ISBN . 
97. ^ Goode J, Chadwick D (2001). Gastroenteritis viruses. New York: Wiley. s. 14. ISBN . 
98. ^ Fischer TK, Gentsch JR (2004). "Rotavirus typing methods and algorithms". Reviews in Medical Virology. 14 (2). ss. 71-82. doi:10.1002/rmv.411. (PMC) 7169166 $2. (PMID) 15027000. 21 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Kasım 2023. 
99. ^ Alam NH, Ashraf H (2003). "Treatment of infectious diarrhea in children". Paediatric Drugs. 5 (3). ss. 151-165. doi:10.2165/00128072-200305030-00002. (PMID) 12608880. 
100. ^ Sachdev HP (1996). "Oral rehydration therapy". Journal of the Indian Medical Association. 94 (8). ss. 298-305. (PMID) 8855579. 
101. ^ World Health Organization, UNICEF. "Joint Statement: Clinical Management of Acute Diarrhoea" (PDF). 25 Nisan 2012 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 3 Mayıs 2012. 
102. ^ Ramig RF (2007). "Systemic rotavirus infection". Expert Review of Anti-infective Therapy. 5 (4). ss. 591-612. doi:10.1586/14787210.5.4.591. (PMID) 17678424. 
103. ^ Ahmadi E, Alizadeh-Navaei R, Rezai MS (2015). "Efficacy of probiotic use in acute rotavirus diarrhea in children: A systematic review and meta-analysis". Caspian Journal of Internal Medicine. 6 (4). ss. 187-195. (PMC) 4649266 $2. (PMID) 26644891. 
104. ^ Guarino A, Ashkenazi S, Gendrel D, Lo Vecchio A, Shamir R, Szajewska H (2014). "European Society for Pediatric Gastroenterology, Hepatology, and Nutrition/European Society for Pediatric Infectious Diseases evidence-based guidelines for the management of acute gastroenteritis in children in Europe: update 2014". Journal of Pediatric Gastroenterology and Nutrition. 59 (1). ss. 132-152. doi:10.1097/MPG.0000000000000375. (PMID) 24739189. 
105. ^ "Rotavirus vaccine for the prevention of rotavirus gastroenteritis among children. Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP)". MMWR. Recommendations and Reports. 48 (RR-2). 1999. ss. 1-20. (PMID) 10219046. 
106. ^ Kapikian AZ (2001). "A rotavirus vaccine for prevention of severe diarrhoea of infants and young children: development, utilization and withdrawal". Gastroenteritis Viruses. Novartis Foundation Symposia. 238. ss. 153-171; discussion 171-179. doi:10.1002/0470846534.ch10. ISBN . (PMID) 11444025. 
107. ^ (2005). . Current Opinion in Gastroenterology. 21 (1). ss. 20-25. (PMID) 15687880. 11 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2008. 
108. ^ Bines J (2006). "Intussusception and rotavirus vaccines". Vaccine. 24 (18). ss. 3772-3776. doi:10.1016/j.vaccine.2005.07.031. (PMID) 16099078. 
109. ^ Dennehy PH (2008). "Rotavirus vaccines: an overview". Clinical Microbiology Reviews. 21 (1). ss. 198-208. doi:10.1128/CMR.00029-07. (PMC) 2223838 $2. (PMID) 18202442. 
110. ^ Tate JE, Patel MM, Steele AD, Gentsch JR, Payne DC, Cortese MM, Nakagomi O, Cunliffe NA, Jiang B, Neuzil KM, de Oliveira LH, Glass RI, Parashar UD (2010). "Global impact of rotavirus vaccines". Expert Review of Vaccines. 9 (4). ss. 395-407. doi:10.1586/erv.10.17. (PMID) 20370550. 
111. ^ Tate JE, Parashar UD (2014). "Rotavirus Vaccines in Routine Use". Clinical Infectious Diseases. 59 (9). ss. 1291-1301. doi:10.1093/cid/ciu564. (PMID) 25048849. 
112. ^ Richardson V, Hernandez-Pichardo J, ve diğerleri. (2010). "Effect of Rotavirus Vaccination on Death From Childhood Diarrhea in Mexico". The New England Journal of Medicine. 362 (4). ss. 299-305. doi:10.1056/NEJMoa0905211. (PMID) 20107215. 
113. ^ Patel M, Pedreira C, De Oliveira LH, Umaña J, Tate J, Lopman B, Sanchez E, Reyes M, Mercado J, Gonzalez A, Perez MC, Balmaceda A, Andrus J, Parashar U (2012). "Duration of protection of pentavalent rotavirus vaccination in Nicaragua". Pediatrics. 130 (2). ss. e365-e372. doi:10.1542/peds.2011-3478. (PMID) 22753550. 
114. ^ ^{a b} Omatola CA, Olaniran AO (April 2022). "Rotaviruses: From Pathogenesis to Disease Control-A Critical Review". Viruses. 14 (5). s. 875. doi:10.3390/v14050875. (PMC) 9143449 $2. (PMID) 35632617. 
115. ^ Patel MM, Parashar UD, ve diğerleri. (2011). "Real World Impact of Rotavirus Vaccination". Pediatric Infectious Disease Journal. 30 (1). ss. S1-S5. doi:10.1097/INF.0b013e3181fefa1f. (PMID) 21183833. 
116. ^ ^{a b} Nelson EA, Widdowson MA, Kilgore PE, Steele D, Parashar UD, (Ed.) (2009). "Rotavirus in Asia: Updates on Disease Burden, Genotypes and Vaccine Introduction". Vaccine. 27 (Suppl 5). ss. F1-F138. 16 Şubat 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Kasım 2023. 
117. ^ World Health Organization (2009). "Rotavirus vaccines: an update" (PDF). Weekly Epidemiological Record. 51–52 (84). ss. 533-540. 9 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 8 Mayıs 2012. 
118. ^ "New vaccine to help protect babies against rotavirus". UK Department of Health. 10 Kasım 2012. 15 Eylül 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Kasım 2012. 
119. ^ Karafillakis E, Hassounah S, Atchison C (2015). "Effectiveness and impact of rotavirus vaccines in Europe, 2006–2014". Vaccine. 33 (18). ss. 2097-2107. doi:10.1016/j.vaccine.2015.03.016. (PMID) 25795258. 
120. ^ Burnett E, Jonesteller CL, Tate JE, Yen C, Parashar UD (2017). "Global Impact of Rotavirus Vaccination on Childhood Hospitalizations and Mortality from Diarrhea". The Journal of Infectious Diseases. 215 (11). ss. 1666-1672. doi:10.1093/infdis/jix186. (PMC) 5543929 $2. (PMID) 28430997. 
121. ^ . rotacouncil.org. 12 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2016. 
122. ^ Moszynski P (2011). "GAVI rolls out vaccines against child killers to more countries". BMJ. Cilt 343. ss. d6217. doi:10.1136/bmj.d6217. (PMID) 21957215. 
123. ^ "Rotavirus vaccination tied to lower rates of type 1 diabetes". Reuters. 22 Ocak 2019. 10 Şubat 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Şubat 2019. 
124. ^ Bakalar, Nicholas (30 Ocak 2019). "Rotavirus Vaccine May Protect Against Type 1 Diabetes". The New York Times. ISSN 0362-4331. 12 Şubat 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Şubat 2019. 
125. ^ Parashar UD, Gibson CJ, Bresse JS, Glass RI (2006). "Rotavirus and severe childhood diarrhea". Emerging Infectious Diseases. 12 (2). ss. 304-306. doi:10.3201/eid1202.050006. (PMC) 3373114 $2. (PMID) 16494759. 
126. ^ Tate JE, Burton AH, Boschi-Pinto C, Steele AD, Duque J, Parashar UD (2012). "2008 estimate of worldwide rotavirus-associated mortality in children younger than 5 years before the introduction of universal rotavirus vaccination programmes: a systematic review and meta-analysis". The Lancet Infectious Diseases. 12 (2). ss. 136-141. doi:10.1016/S1473-3099(11)70253-5. (PMID) 22030330. 7 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Kasım 2023. 
127. ^ Rheingans RD, Heylen J, Giaquinto C (2006). "Economics of rotavirus gastroenteritis and vaccination in Europe: what makes sense?". Pediatric Infectious Disease Journal. 25 (Suppl 1). ss. S48-S55. doi:10.1097/01.inf.0000197566.47750.3d. (PMID) 16397429. 
128. ^ Ryan MJ, Ramsay M, Brown D, Gay NJ, Farrington CP, Wall PG (1996). "Hospital admissions attributable to rotavirus infection in England and Wales". Journal of Infectious Diseases. 174 (Suppl 1). ss. S12-S18. doi:10.1093/infdis/174.Supplement_1.S12. (PMID) 8752285. 
129. ^ Atchison CJ, Tam CC, Hajat S, van Pelt W, Cowden JM, Lopman BA (2010). "Temperature-dependent transmission of rotavirus in Great Britain and The Netherlands". Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences. 277 (1683). ss. 933-942. doi:10.1098/rspb.2009.1755. (PMC) 2842727 $2. (PMID) 19939844. 
130. ^ Levy K, Hubbard AE, Eisenberg JN (2009). "Seasonality of rotavirus disease in the tropics: a systematic review and meta-analysis". International Journal of Epidemiology. 38 (6). ss. 1487-1496. doi:10.1093/ije/dyn260. (PMC) 2800782 $2. (PMID) 19056806. 
131. ^ Koopmans M, Brown D (1999). "Seasonality and diversity of Group A rotaviruses in Europe". Acta Paediatrica. 88 (Suppl 426). ss. 14-19. doi:10.1111/j.1651-2227.1999.tb14320.x. (PMID) 10088906. 
132. ^ Sassi HP, Sifuentes LY, Koenig DW, Nichols E, Clark-Greuel J, Wong LF, McGrath K, Gerba CP, Reynolds KA (2015). "Control of the spread of viruses in a long-term care facility using hygiene protocols". American Journal of Infection Control. 43 (7). ss. 702-706. doi:10.1016/j.ajic.2015.03.012. (PMID) 25944726. 
133. ^ Hopkins RS, Gaspard GB, Williams FP, Karlin RJ, Cukor G, Blacklow NR (1984). "A community waterborne gastroenteritis outbreak: evidence for rotavirus as the agent". American Journal of Public Health. 74 (3). ss. 263-265. doi:10.2105/AJPH.74.3.263. (PMC) 1651463 $2. (PMID) 6320684. 
134. ^ Bucardo F, Karlsson B, Nordgren J, Paniagua M, González A, Amador JJ, Espinoza F, Svensson L (2007). "Mutated G4P[8] rotavirus associated with a nationwide outbreak of gastroenteritis in Nicaragua in 2005". Journal of Clinical Microbiology. 45 (3). ss. 990-997. doi:10.1128/JCM.01992-06. (PMC) 1829148 $2. (PMID) 17229854. 
135. ^ Linhares AC, Pinheiro FP, Freitas RB, Gabbay YB, Shirley JA, Beards GM (1981). "An outbreak of rotavirus diarrhea among a non-immune, isolated South American Indian community". American Journal of Epidemiology. 113 (6). ss. 703-710. doi:10.1093/oxfordjournals.aje.a113151. (PMID) 6263087. 
136. ^ Hung T, Wang C, Fang Z, Chou Z, Chang X, Liong X, Chen G, Yao H, Chao T, Ye W, Den S, Chang W (1984). "Waterborne outbreak of rotavirus diarrhea in adults in China caused by a novel rotavirus". The Lancet. 323 (8387). ss. 1139-1142. doi:10.1016/S0140-6736(84)91391-6. (PMID) 6144874. 
137. ^ Fang ZY, Ye Q, Ho MS, Dong H, Qing S, Penaranda ME, Hung T, Wen L, Glass RI (1989). "Investigation of an outbreak of adult diarrhea rotavirus in China". Journal of Infectious Diseases. 160 (6). ss. 948-953. doi:10.1093/infdis/160.6.948. (PMID) 2555422. 
138. ^ Kelkar SD, Zade JK (2004). "Group B rotaviruses similar to strain CAL-1, have been circulating in Western India since 1993". Epidemiology and Infection. 132 (4). ss. 745-749. doi:10.1017/S0950268804002171. (PMC) 2870156 $2. (PMID) 15310177. 
139. ^ Ahmed MU, Kobayashi N, Wakuda M, Sanekata T, Taniguchi K, Kader A, Naik TN, Ishino M, Alam MM, Kojima K, Mise K, Sumi A (2004). "Genetic analysis of group B human rotaviruses detected in Bangladesh in 2000 and 2001". Journal of Medical Virology. 72 (1). ss. 149-155. doi:10.1002/jmv.10546. (PMID) 14635024. 
140. ^ Penaranda ME, Ho MS, Fang ZY, Dong H, Bai XS, Duan SC, Ye WW, Estes MK, Echeverria P, Hung T (1989). "Seroepidemiology of adult diarrhea rotavirus in China, 1977 to 1987". Journal of Clinical Microbiology. 27 (10). ss. 2180-2183. doi:10.1128/JCM.27.10.2180-2183.1989. (PMC) 266989 $2. (PMID) 2479654. 
141. ^ Moon S, Humphrey CD, Kim JS, Baek LJ, Song JW, Song KJ, Jiang B (2011). "First detection of group C rotavirus in children with acute gastroenteritis in South Korea". Clinical Microbiology and Infection. 17 (2). ss. 244-247. doi:10.1111/j.1469-0691.2010.03270.x. (PMID) 20491826. 
142. ^ "Rotavirus vaccination programme for infants". www.gov.uk. Public Health England. 26 Temmuz 2013. 23 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Kasım 2023. 
143. ^ Dadonaite B, Ritchie H (2019). "Rotavirus vaccine – an effective tool that prevents children dying from diarrhea". 16 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Kasım 2023. 
144. ^ ^{a b} Martella V, Bányai K, Matthijnssens J, Buonavoglia C, Ciarlet M (2010). "Zoonotic aspects of rotaviruses". Veterinary Microbiology. 140 (3–4). ss. 246-255. doi:10.1016/j.vetmic.2009.08.028. (PMID) 19781872. 21 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Kasım 2023. 
145. ^ Müller H, Johne R (2007). "Rotaviruses: diversity and zoonotic potential—a brief review". Berliner und Munchener Tierarztliche Wochenschrift. 120 (3–4). ss. 108-112. (PMID) 17416132. 
146. ^ Cook N, Bridger J, Kendall K, Gomara MI, El-Attar L, Gray J (2004). "The zoonotic potential of rotavirus". The Journal of Infection. 48 (4). ss. 289-302. doi:10.1016/j.jinf.2004.01.018. (PMID) 15066329. 
147. ^ Dóró R, Farkas SL, Martella V, Bányai K (2015). "Zoonotic transmission of rotavirus: surveillance and control". Expert Review of Anti-infective Therapy. 13 (11). ss. 1337-1350. doi:10.1586/14787210.2015.1089171. (PMID) 26428261. 
148. ^ Light JS, Hodes HL (1943). "Studies on Epidemic Diarrhea of the New-born: Isolation of a Filtrable Agent Causing Diarrhea in Calves". American Journal of Public Health and the Nation's Health. 33 (12). ss. 1451-1454. doi:10.2105/AJPH.33.12.1451. (PMC) 1527675 $2. (PMID) 18015921. 
149. ^ Mebus CA, Wyatt RG, Sharpee RL, Sereno MM, Kalica AR, Kapikian AZ, Twiehaus MJ (1976). "Diarrhea in gnotobiotic calves caused by the reovirus-like agent of human infantile gastroenteritis" (PDF). Infection and Immunity. 14 (2). ss. 471-474. doi:10.1128/IAI.14.2.471-474.1976. (PMC) 420908 $2. (PMID) 184047. 29 Eylül 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Kasım 2023. 
150. ^ Rubenstein D, Milne RG, Buckland R, Tyrrell DA (1971). "The growth of the virus of epidemic diarrhoea of infant mice (EDIM) in organ cultures of intestinal epithelium". British Journal of Experimental Pathology. 52 (4). ss. 442-445. (PMC) 2072337 $2. (PMID) 4998842. 
151. ^ ^{a b} Woode GN, Bridger JC, Jones JM, Flewett TH, Davies HA, Davis HA, White GB (1976). "Morphological and antigenic relationships between viruses (rotaviruses) from acute gastroenteritis in children, calves, piglets, mice, and foals" (PDF). Infection and Immunity. 14 (3). ss. 804-810. doi:10.1128/IAI.14.3.804-810.1976. (PMC) 420956 $2. (PMID) 965097. 29 Eylül 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Kasım 2023. 
152. ^ ^{a b} Flewett TH, Woode GN (1978). "The rotaviruses". Archives of Virology. 57 (1). ss. 1-23. doi:10.1007/BF01315633. (PMC) 7087197 $2. (PMID) 77663. 
153. ^ Flewett TH, Bryden AS, Davies H, Woode GN, Bridger JC, Derrick JM (1974). "Relation between viruses from acute gastroenteritis of children and newborn calves". The Lancet. 304 (7872). ss. 61-63. doi:10.1016/S0140-6736(74)91631-6. (PMID) 4137164. 
154. ^ Matthews RE (1979). "Third report of the International Committee on Taxonomy of Viruses. Classification and nomenclature of viruses". Intervirology. 12 (3–5). ss. 129-296. doi:10.1159/000149081. (PMID) 43850. 
155. ^ Beards GM, Brown DW (1988). "The antigenic diversity of rotaviruses: significance to epidemiology and vaccine strategies". European Journal of Epidemiology. 4 (1). ss. 1-11. doi:10.1007/BF00152685. (PMID) 2833405. 
156. ^ Urasawa T, Urasawa S, Taniguchi K (1981). "Sequential passages of human rotavirus in MA-104 cells". Microbiology and Immunology. 25 (10). ss. 1025-1035. doi:10.1111/j.1348-0421.1981.tb00109.x. (PMID) 6273696. 
157. ^ Ward RL, Bernstein DI (2009). "Rotarix: a rotavirus vaccine for the world". Clinical Infectious Diseases. 48 (2). ss. 222-228. doi:10.1086/595702. (PMID) 19072246. 

Dış bağlantılar

• Wikimedia Commons'ta Rotavirus ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

Sınıflandırma	D ICD-10: A08.0 ICD-9-CM: 008.61 MeSH: D012400 DiseasesDB: 11667
Dış kaynaklar	MedlinePlus: 000252 eMedicine: emerg/401