Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde, uygun değildir. (Haziran 2023) |
Karadeniz Bölgesi, ismini Karadeniz'den alan, Sakarya Ovası'nın doğusundan Gürcistan sınırına kadar uzanan Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir. Gürcistan, Doğu Anadolu Bölgesi, İç Anadolu Bölgesi, Marmara Bölgesi ve adını aldığı deniz ile komşudur. Türkiye'deki bölgeler arasında büyüklük bakımından üçüncü sırada yer almaktadır, ayrıca doğu batı genişliği ve yerel saat farkı en fazla olan bölgedir. Karadeniz Bölgesi’nin en büyük ve gelişmiş şehirleri sırasıyla 1.371.274 nüfusuyla Samsun, ardından Trabzon ve Ordu'dur.
| Karadeniz Bölgesi | |
|---|---|
Türkiye'nin coğrafi bölgesi | |
 | |
| Ülke | Türkiye |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 143,537 km² |
| Nüfus | |
| • Toplam | 7,696,132 |
| • Yoğunluk | 300/km² |
| Demonim | Karadenizli |
| Zaman dilimi | |
| • Yaz (YSU) | (CEST) |
| ISO 3166 kodu | TR-IDF |
Orta Karadeniz; Batı ve Doğu Karadeniz bölümünden daha düz olduğu için burada nüfus dağınık olarak serpilmiştir. Batı ve özellikle Doğu Karadeniz bölümünde ise engebe ve yükselti fazla olduğundan dolayı nüfus toplu olarak dağılmıştır.
Bölümleri
Batı Karadeniz Bölümü
Batı Karadeniz Bölümü, Karadeniz Bölgesi'nin üç bölümünden, en batıda olanıdır. Kızılırmak deltasının batı kenarından başlayıp Sakarya ve Bilecik'in doğusuna kadar uzanır. Bölüm genel olarak dağlıktır.
Orman ürünleri ve ormancılık önemli gelir kaynağıdır. Bolu ve Düzce çevresinde çok sayıda kereste fabrikası bulunmaktadır. Zonguldak çevresi maden çıkarımı, Ereğli-Karabük çevresi maden işletmeleri ile Türkiye ekonomisine önemli katkıda bulunur. Batı Karadeniz'in en önemli katkısı ise maden çıkarma ve işleme alanındadır. Bölgenin önemli şehirlerinden birisi olan Karabük de giderek gelişimini sürdürmektedir.
Özellikle son yıllarda Batı Karadeniz bölgesinin en önemli gelir kaynaklarından biri turizmdir. Bölgedeki Amasra, Kastamonu, Safranbolu, Ereğli, Eskipazar ve Bolu gibi turistik merkezler yerli ve yabancı turistlere alternatif turizm hizmetleri sunarak ekonomiye önemli katkı sağlamaktadır. Eskipazar'da Hadrinapolis antik kenti bulunmaktadır. Yağış miktarı 1500-1600 milimetre arasındadır.
Orta Karadeniz Bölümü
Orta Karadeniz Bölümü, Karadeniz Bölgesi'nin orta bölümüdür. Melet Çayı'ndan Sinop'un doğusuna kadar uzanır. Doğu Karadeniz Bölümü'ne göre güneye daha fazla sokularak Tokat ve Çorum illerinin büyük bölümleri ile Amasya ilinin tamamını içine alır.
Yer şekilleri Doğu ve Batı Karadeniz'e oranla daha sadedir. Dağların yükseltisi azalmış ve dağlar içeriye çekilmiş durumdadır. Bunun sonucunda tarım alanları ve ulaşım çok gelişmiştir.
Orta Karadeniz, Doğu Karadeniz'e nazaran en az yağış alan, kıyı ile iç kesim arasında farklılığın en az olduğu bölümdür. Yine de yağış boldur ve yağışlar her mevsime dengeli olarak dağıldığından kurak mevsim yoktur. Türkiye ekonomisine katkısı daha çok tarım alanındadır. Yağış miktarı 1000 milimetreye kadar çıkmaktadır. Dağları kıyıya paralel uzanır. Başlıca dağları Canik Dağları, Akdağ ve Kocadağ'dır.
Bu bölümde tarım alanları daha çoktur. Yeşilırmak, Kızılırmak ve Kelkit Çayı'nın aşağı kesimleri buradadır. Kızılırmağın denize döküldüğü kesimde Bafra, Yeşilırmak'ın denize döküldüğü kesimde Çarşamba delta ovalarını oluşturmuşlardır. Ayrıca iç kesimlerde Suluova, Niksar, Erbaa, Zile ve Merzifon ovaları yer alır. Bu bölümde yağışlar doğu bölümüne göre daha azdır. Çünkü buradaki dağlar, doğudakiler kadar yüksek değildir. Denize etkisi iç kesimlere kadar sokulabilmektedir. Bu durum, kıyı ile iç kesimler arasındaki iklim farklılıklarının belirgin olmamasına neden olmuştur.
Doğu Karadeniz Bölümü
Doğu Karadeniz Bölümü, Karadeniz Bölgesi'nin en dağlık, en fazla yağış alan, bulutlanmanın ve nem oranının en fazla olduğu bölümdür.
Bölgede en çok balıkçılık ve tarım yapılan bölümdür ve halk geçimini balıkçılık ve tarımdan kazanır. Ayrıca Karadeniz Bölgesi'nin en çok çay, fındık ve mısır yetiştirilen bölümüdür. Ulaşımın en zor, engebeli ve en çok göç veren bölümüdür. Tarım alanı kıyı şeridi boyunca dardır. Bölgenin engebeli olmasından dolayı makineleşme azdır.
Rize, Artvin, Trabzon, Giresun, Ordu, Gümüşhane ve Bayburt önemli yerleşim merkezidir. Türkiye'de yaylacılık merkezi olan alpin çayırlıkların en güzel örnekleri Doğu Karadeniz Bölümü'nde, özellikle Rize çevresinde görülür. Ayder, Anzer, Çağırankaya yaylaları bunlara örnektir. Yıllık yağış oranı 2500 milimetreye kadar ulaşır.
Bölgede eski adı "Şerah" olan bir krater gölü Uzungöl bulunur. Uzungöl yaklaşık 1000 metre uzunluğu, 500 metre eni ve ortalama 15 metre derinliğe sahip bir dağ gölüdür. Ormanlar arasında yer alan gölde alabalık yetiştirilir. Of'a olan uzaklığı yaklaşık 38 kilometredir ve Of'dan dolmuşlar bulunmaktadır. Yolun büyük kısmı asfalttır.
Kıyı ile iç kesimler arasında iklim ve bitki örtüsü birbirinden tamamen farklıdır. Kıyı şeridinde tipik Karadeniz iklimi hüküm sürer. İç kesimlerde ise rakım ile doğru orantılı olarak nemli karasal iklim ve hatta mikro ölçekte tundra iklimi görülmekte, hava sıcaklığı -40 °C derecelere kadar düşebilmektedir.[]
Doğu Karadeniz Bölümü'nde işletilen en önemli yer altı zenginliği, Artvin yakınlarındaki Murgul'da bulunan bakır madenidir. Türkiye'de üretilen bakırın büyük bir kısmı bu bölümdeki yataklardan elde edilir. Çıkarılan bakır cevheri Murgul ve Samsun'daki fabrikalarda işlenir.
Trabzon'daki Atatürk Köşkü, Giresun Kalesi, Doğu Karadeniz'deki tek ada olan mitolojik Giresun Adası (Aretias), Kümbet Yaylası ve Bektaş Yaylası, Maçka'daki Sümela Manastırı, Ordu Çambaşı Yaylası ve Boztepe ve her yıl düzenlenen yayla şenlikleri bölümün önemli turizm değerleridir.
Doğu Karadeniz bölümü yaylaları ile dünyaya ismini duyurmuş bir destinasyonda yer alır. Bu bölgede Ayder yaylası, Pokut yaylası, Sal yaylası, Sis Dağı yaylası, Borçka Karagöl yaylası, Anzer yaylası, Kiraz yaylası, Kafkasör yaylası ve Perşembe yaylası her yıl yüz binlerce yerli ve yabancı turiste ev sahipliği yapar. Doğu Karadeniz'in yaylaları yüksek rakımı ve tertemiz havası ile Türkiye'nin en dikkat çekici yerlerindendir.
Akarsu ve gölleri
Akarsu açısından Türkiye'nin en zengin bölgelerinden birisi olup, Karadeniz Bölgesi'nden çıkan sular Karadeniz'e dökülmektedir. Türkiye'nin en uzun nehri Kızılırmak, bölgenin Orta Karadeniz bölümü kıyısında denize dökülmektedir. Orta Karadeniz bölümünün bir diğer önemli akarsuyu da Samsun ilinin Çarşamba ilçesinden Karadeniz'e dökülen Yeşilırmak'tır. Sakarya Nehri de Marmara Bölgesi sınırları içinde denize dökülmektedir.
Çoruh Nehri, dünyanın en hızlı akan nehirlerinden biridir ve Artvin ilinin en büyük akarsuyudur. Bu illerdeki hemen hemen bütün çay ve dereler Çoruh’un kollarını oluştururlar.
Kaynağını Mescid Dağı'nın batı yüzünden alır. Önce batı doğrultusunda akıp Bayburt ve İspir’den geçtikten sonra bir yay çizerek, Yusufeli'nin Yokuşlu köyü önünde Artvin il sınırlarına girer. Yusufeli, Artvin ve Borçka’nın içerisinden geçtikten sonra Borçka’nın Muratlı kasabasından geçerek burada il ve ülke sınırlarını terk eder ve Batum’da Karadeniz’e dökülür. Toplam uzunluğu 376 km'dir. Doğu Karadeniz bölgesindeki en önemli akarsulardan biri de Kelkit Çayıdır. Uzunluğu 320 km olan Kelkit Çayı, Sivas'ın Karadeniz bölgesindeki Akıncılar, Suşehri, Gölova, Koyulhisar ilçeleri ile, Giresun'un Şebinkarahisar, Alucra ve Çamoluk ilçelerinden geçerek Orta Karadeniz bölgesine ulaşarak vadiler aracılığı ile Karadeniz'e dökülür.
Karadeniz Bölgesi sınırları içinde birçok doğal ve yapay göl vardır. Başlıca doğal göller Yeniçağa, Efteni ve Abant gölleridir.
Karagöl, Şavşat ilçe merkezinin 48 km kuzeyinde yer almaktadır. Sahara Yaylası ise ilçe merkezine 17 km uzaklıktadır.
Başlıca yapay göller Sarıyar, Çamlıdere ve Gökçekaya baraj gölleri ile Tortum, Sera, Yedigöller ve Zinav gölleridir. Giresun’un Dereli ilçesinde bulunan Mavi Göl masmavi rengiyle görenleri kendisine hayran bırakır. Ordu'nun Ulubey ilçesi Ohtamış köyünde bulunan Ohtamış Şelalesi 30 metre yüksekliğiyle Karadeniz'in en büyük şelalesidir. Bunlar dışında Karadeniz Bölgesi'nde fındık, çay, kivi gibi besinler çok üretilir. Bu da ülke ekonomisine katkıda bulunmaktadır. Fındık, sahil şeridi boyunca yetiştirilir. Yağ oranı ve besin değerleri açısından dünyanın en kaliteli fındığı Giresun ilinde yetiştirilir.
Türkiye'nin kuzeyinde, Sakarya’nın doğusundan Gürcistan’a kadar Karadeniz’e paralel olarak bir şerit gibi uzanır.
Yüzölçümü
Gerçek alanı olan 122.121 km² ile Türkiye topraklarının %18’ini kaplar. Bölge doğu ve batı doğrultusunda 1400 km, kuzey ve güney doğrultusunda 100–200 km ile bir şeride benzer.
Millî parklar
Bölgedeki millî parklar; Kastamonu ve Bartın sınırları içinde kalan Küre Dağları Millî Parkı, Trabzon ilindeki Altındere Millî Parkı, Kastamonu ili ile Çankırı ili sınırları içerisinde yer alan Ilgaz Dağı Millî Parkı, Bolu ilinin Zonguldak iline komşu olduğu kesimde kurulan Yedigöller Millî Parkı ve büyük bir bölümü Rize ili Çamlıhemşin ilçesi, küçük bir bölümü de Artvin ili Yusufeli ilçesi sınırları içinde kalan Kaçkar Dağları Millî Parkı'dır. 51.500 hektarlık bir alanı kaplayan Kaçkar Dağları, 1994 yılında millî park ilan edilmiştir. Türkiye'deki 48 Millî Park alanından birisi olan Hatila Vadisi Millî Parkı sahası, merkez ilçe sınırları içerisindedir, Hatila Vadisi'ndeki Hatila Deresi ve birçok yan derelerini içerir. Karagöl Sahara Millî Parkı, Türkiye'deki 48 Millî Park alanından birisidir ve Artvin'in Şavşat ilçesi sınırları içerisinde yer almakta olup iki ayrı sahadan oluşur: Bunlar Karagöl ve Sahara Yaylası'dır.
İklimi ve bitki örtüsü
Kıyıda yıl boyu yağışlı ve ılıman Karadeniz iklimi görülür. Bu iklimin oluşmasının sebebi; Karadeniz'den gelen nemli hava kütlelerinin kıyıya paralel uzanan Kuzey Anadolu dağ yamaçlarına bol yağış bırakmasıdır. Türkiye'nin en yağışlı bölgesi olan Karadeniz'de yağışlar bir mevsimde yoğunlaşmamış, yıl geneline yayılmıştır. Karadeniz Bölgesi'nde yaz kuraklığı ve orman yangınları yaşanmaz. Nemlilik ve bulutlanmanın fazla olması nedeniyle yıllık ve günlük sıcaklık farkları en az bu bölgededir. Dağlar kıyıya paralel uzandığından, dağların gerisinde kalan iç kesimleri deniz etkisi altına alamamış ve iklim karasallaşmıştır ve kuraklaşmıştır. İç kesimlerde, rakım ile doğru orantılı olarak karasal iklim (Dsb), nemli karasal iklim (Dfb) ve mikro ölçekte tundra (ET) iklimi görülmektedir.[] Bununla birlikte Orta Karadeniz bölümünde yükseltinin az olması, Kızılırmak ve Yeşilırmak Vadileri'nin varlığı, bu bölümde denizel etkinin vadi tabanlarından iç kesimleri sokulmasına sebep olur.
Bölgenin doğal bitki örtüsü, kıyılarda nemlilik ve yağışın fazla olması sebebi ile geniş yapraklı gür ormanlardan oluşur. Türkiye ormanlarının %25'ini barındırır ve sahip olduğu ormanlar bakımından Türkiye'nin en çok orman olan bölgesidir.
Ulaşım
Eskiden deniz yolundan başka ulaşım olanağı olmayan Karadeniz Bölgesi, günümüzde ulaşım olanağı açısından gelişmiş bir düzeydedir. Birçok iskelesi de bulunan bölgenin başlıca limanları Zonguldak, Samsun ve Trabzon kentlerindedir. Zonguldak ve Samsun limanları birer demiryolu hattıyla Anadolu'nun iç kesimlerine bağlanır. Karadeniz kıyı yolu, bölgenin kıyı kesiminde yer alan birçok kenti birbirine bağlar. Bu yolun en doğusunda yer alan Sarp Sınır Kapısı, Türkiye ile Gürcistan arasındadır. Amasya, Trabzon, Ordu-Giresun, Tokat, Samsun, Zonguldak, Sinop, Rize-Artvin ve Kastamonu'da havaalanları vardır.
İller
İl merkezleri temel alındığında, Karadeniz Bölgesi sınırları içinde yer alan 18 ili şunlardır:
- Amasya
- Artvin
- Bartın
- Bayburt
- Bolu
- Çorum (Sungurlu ve Uğurludağ ilçeleri hariç. Bu ilçeler İç Anadolu’dadır.)
- Düzce
- Gümüşhane
- Giresun
- Karabük
- Kastamonu
- Ordu
- Rize
- Samsun
- Sinop
- Tokat (Sulusaray, Artova ve Yeşilyurt ilçeleri hariç. Bu ilçeler İç Anadolu’dadır.)
- Trabzon
- Zonguldak
- Ankara'nın Çamlıdere ve Kızılcahamam ilçeleri
- Erzincan'ın Refahiye ve Otlukbeli ilçeleri
- Sakarya'nın Kocaali ve Taraklı ilçeleri
- Bilecik'in İnhisar, Yenipazar ve Gölpazarı ilçeleri
- Sivas'ın Koyulhisar, Doğanşar, Suşehri, Akıncılar ve Gölova ilçeleri
- Erzurum'un İspir, Pazaryolu, Olur, Narman, Tortum ve Uzundere ilçeleri
- Yozgat'ın Aydıncık ve Kadışehri ilçeleri
- Çankırı'nın Atkaracalar, Bayramören, Çerkeş ve Ilgaz ilçeleri
- Ardahan'ın Kuzey ve Batı Bölgeleri
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Türkiye'nin Nüfus Haritası". icisleri.gov.tr. 26 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Aralık 2023.
- ^ TÜİK[]
- ^ a b "File:Koppen-Geiger Map TUR present.svg - Wikipedia". commons.wikimedia.org (İngilizce). 29 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2020.
- ^ . www.tck.org.tr. Türk Coğrafya Kurumu. 30 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Haziran 2023 Karadeniz Bolgesi ismini Karadeniz den alan Sakarya Ovasi nin dogusundan Gurcistan sinirina kadar uzanan Turkiye nin yedi cografi bolgesinden biridir Gurcistan Dogu Anadolu Bolgesi Ic Anadolu Bolgesi Marmara Bolgesi ve adini aldigi deniz ile komsudur Turkiye deki bolgeler arasinda buyukluk bakimindan ucuncu sirada yer almaktadir ayrica dogu bati genisligi ve yerel saat farki en fazla olan bolgedir Karadeniz Bolgesi nin en buyuk ve gelismis sehirleri sirasiyla 1 371 274 nufusuyla Samsun ardindan Trabzon ve Ordu dur Karadeniz BolgesiTurkiye nin cografi bolgesiUlkeTurkiyeYuzolcumu Toplam143 537 km Nufus Toplam7 696 132 Yogunluk300 km DemonimKaradenizliZaman dilimiUTC 03 00 Yaz YSU UTC 03 00 CEST ISO 3166 koduTR IDFKaradeniz Bolgesi nin yeryuzu sekilleri Orta Karadeniz Bati ve Dogu Karadeniz bolumunden daha duz oldugu icin burada nufus daginik olarak serpilmistir Bati ve ozellikle Dogu Karadeniz bolumunde ise engebe ve yukselti fazla oldugundan dolayi nufus toplu olarak dagilmistir BolumleriBati Karadeniz Bolumu Bati Karadeniz Bolumu Karadeniz Bolgesi nin uc bolumunden en batida olanidir Kizilirmak deltasinin bati kenarindan baslayip Sakarya ve Bilecik in dogusuna kadar uzanir Bolum genel olarak dagliktir Orman urunleri ve ormancilik onemli gelir kaynagidir Bolu ve Duzce cevresinde cok sayida kereste fabrikasi bulunmaktadir Zonguldak cevresi maden cikarimi Eregli Karabuk cevresi maden isletmeleri ile Turkiye ekonomisine onemli katkida bulunur Bati Karadeniz in en onemli katkisi ise maden cikarma ve isleme alanindadir Bolgenin onemli sehirlerinden birisi olan Karabuk de giderek gelisimini surdurmektedir Ozellikle son yillarda Bati Karadeniz bolgesinin en onemli gelir kaynaklarindan biri turizmdir Bolgedeki Amasra Kastamonu Safranbolu Eregli Eskipazar ve Bolu gibi turistik merkezler yerli ve yabanci turistlere alternatif turizm hizmetleri sunarak ekonomiye onemli katki saglamaktadir Eskipazar da Hadrinapolis antik kenti bulunmaktadir Yagis miktari 1500 1600 milimetre arasindadir Orta Karadeniz Bolumu Orta Karadeniz Bolumu Karadeniz Bolgesi nin orta bolumudur Melet Cayi ndan Sinop un dogusuna kadar uzanir Dogu Karadeniz Bolumu ne gore guneye daha fazla sokularak Tokat ve Corum illerinin buyuk bolumleri ile Amasya ilinin tamamini icine alir Yer sekilleri Dogu ve Bati Karadeniz e oranla daha sadedir Daglarin yukseltisi azalmis ve daglar iceriye cekilmis durumdadir Bunun sonucunda tarim alanlari ve ulasim cok gelismistir Orta Karadeniz Dogu Karadeniz e nazaran en az yagis alan kiyi ile ic kesim arasinda farkliligin en az oldugu bolumdur Yine de yagis boldur ve yagislar her mevsime dengeli olarak dagildigindan kurak mevsim yoktur Turkiye ekonomisine katkisi daha cok tarim alanindadir Yagis miktari 1000 milimetreye kadar cikmaktadir Daglari kiyiya paralel uzanir Baslica daglari Canik Daglari Akdag ve Kocadag dir Bu bolumde tarim alanlari daha coktur Yesilirmak Kizilirmak ve Kelkit Cayi nin asagi kesimleri buradadir Kizilirmagin denize dokuldugu kesimde Bafra Yesilirmak in denize dokuldugu kesimde Carsamba delta ovalarini olusturmuslardir Ayrica ic kesimlerde Suluova Niksar Erbaa Zile ve Merzifon ovalari yer alir Bu bolumde yagislar dogu bolumune gore daha azdir Cunku buradaki daglar dogudakiler kadar yuksek degildir Denize etkisi ic kesimlere kadar sokulabilmektedir Bu durum kiyi ile ic kesimler arasindaki iklim farkliliklarinin belirgin olmamasina neden olmustur Dogu Karadeniz Bolumu Dogu Karadeniz Bolumu Karadeniz Bolgesi nin en daglik en fazla yagis alan bulutlanmanin ve nem oraninin en fazla oldugu bolumdur Bolgede en cok balikcilik ve tarim yapilan bolumdur ve halk gecimini balikcilik ve tarimdan kazanir Ayrica Karadeniz Bolgesi nin en cok cay findik ve misir yetistirilen bolumudur Ulasimin en zor engebeli ve en cok goc veren bolumudur Tarim alani kiyi seridi boyunca dardir Bolgenin engebeli olmasindan dolayi makinelesme azdir Rize Artvin Trabzon Giresun Ordu Gumushane ve Bayburt onemli yerlesim merkezidir Turkiye de yaylacilik merkezi olan alpin cayirliklarin en guzel ornekleri Dogu Karadeniz Bolumu nde ozellikle Rize cevresinde gorulur Ayder Anzer Cagirankaya yaylalari bunlara ornektir Yillik yagis orani 2500 milimetreye kadar ulasir Bolgede eski adi Serah olan bir krater golu Uzungol bulunur Uzungol yaklasik 1000 metre uzunlugu 500 metre eni ve ortalama 15 metre derinlige sahip bir dag goludur Ormanlar arasinda yer alan golde alabalik yetistirilir Of a olan uzakligi yaklasik 38 kilometredir ve Of dan dolmuslar bulunmaktadir Yolun buyuk kismi asfalttir Kiyi ile ic kesimler arasinda iklim ve bitki ortusu birbirinden tamamen farklidir Kiyi seridinde tipik Karadeniz iklimi hukum surer Ic kesimlerde ise rakim ile dogru orantili olarak nemli karasal iklim ve hatta mikro olcekte tundra iklimi gorulmekte hava sicakligi 40 C derecelere kadar dusebilmektedir daha iyi kaynak gerekli Dogu Karadeniz Bolumu nde isletilen en onemli yer alti zenginligi Artvin yakinlarindaki Murgul da bulunan bakir madenidir Turkiye de uretilen bakirin buyuk bir kismi bu bolumdeki yataklardan elde edilir Cikarilan bakir cevheri Murgul ve Samsun daki fabrikalarda islenir Trabzon daki Ataturk Kosku Giresun Kalesi Dogu Karadeniz deki tek ada olan mitolojik Giresun Adasi Aretias Kumbet Yaylasi ve Bektas Yaylasi Macka daki Sumela Manastiri Ordu Cambasi Yaylasi ve Boztepe ve her yil duzenlenen yayla senlikleri bolumun onemli turizm degerleridir Dogu Karadeniz bolumu yaylalari ile dunyaya ismini duyurmus bir destinasyonda yer alir Bu bolgede Ayder yaylasi Pokut yaylasi Sal yaylasi Sis Dagi yaylasi Borcka Karagol yaylasi Anzer yaylasi Kiraz yaylasi Kafkasor yaylasi ve Persembe yaylasi her yil yuz binlerce yerli ve yabanci turiste ev sahipligi yapar Dogu Karadeniz in yaylalari yuksek rakimi ve tertemiz havasi ile Turkiye nin en dikkat cekici yerlerindendir Akarsu ve golleriAkarsu acisindan Turkiye nin en zengin bolgelerinden birisi olup Karadeniz Bolgesi nden cikan sular Karadeniz e dokulmektedir Turkiye nin en uzun nehri Kizilirmak bolgenin Orta Karadeniz bolumu kiyisinda denize dokulmektedir Orta Karadeniz bolumunun bir diger onemli akarsuyu da Samsun ilinin Carsamba ilcesinden Karadeniz e dokulen Yesilirmak tir Sakarya Nehri de Marmara Bolgesi sinirlari icinde denize dokulmektedir Coruh Nehri dunyanin en hizli akan nehirlerinden biridir ve Artvin ilinin en buyuk akarsuyudur Bu illerdeki hemen hemen butun cay ve dereler Coruh un kollarini olustururlar Kaynagini Mescid Dagi nin bati yuzunden alir Once bati dogrultusunda akip Bayburt ve Ispir den gectikten sonra bir yay cizerek Yusufeli nin Yokuslu koyu onunde Artvin il sinirlarina girer Yusufeli Artvin ve Borcka nin icerisinden gectikten sonra Borcka nin Muratli kasabasindan gecerek burada il ve ulke sinirlarini terk eder ve Batum da Karadeniz e dokulur Toplam uzunlugu 376 km dir Dogu Karadeniz bolgesindeki en onemli akarsulardan biri de Kelkit Cayidir Uzunlugu 320 km olan Kelkit Cayi Sivas in Karadeniz bolgesindeki Akincilar Susehri Golova Koyulhisar ilceleri ile Giresun un Sebinkarahisar Alucra ve Camoluk ilcelerinden gecerek Orta Karadeniz bolgesine ulasarak vadiler araciligi ile Karadeniz e dokulur Karadeniz Bolgesi sinirlari icinde bircok dogal ve yapay gol vardir Baslica dogal goller Yenicaga Efteni ve Abant golleridir Karagol Savsat ilce merkezinin 48 km kuzeyinde yer almaktadir Sahara Yaylasi ise ilce merkezine 17 km uzakliktadir Baslica yapay goller Sariyar Camlidere ve Gokcekaya baraj golleri ile Tortum Sera Yedigoller ve Zinav golleridir Giresun un Dereli ilcesinde bulunan Mavi Gol masmavi rengiyle gorenleri kendisine hayran birakir Ordu nun Ulubey ilcesi Ohtamis koyunde bulunan Ohtamis Selalesi 30 metre yuksekligiyle Karadeniz in en buyuk selalesidir Bunlar disinda Karadeniz Bolgesi nde findik cay kivi gibi besinler cok uretilir Bu da ulke ekonomisine katkida bulunmaktadir Findik sahil seridi boyunca yetistirilir Yag orani ve besin degerleri acisindan dunyanin en kaliteli findigi Giresun ilinde yetistirilir Turkiye nin kuzeyinde Sakarya nin dogusundan Gurcistan a kadar Karadeniz e paralel olarak bir serit gibi uzanir Yuzolcumu Gercek alani olan 122 121 km ile Turkiye topraklarinin 18 ini kaplar Bolge dogu ve bati dogrultusunda 1400 km kuzey ve guney dogrultusunda 100 200 km ile bir seride benzer Milli parklar Bolgedeki milli parklar Kastamonu ve Bartin sinirlari icinde kalan Kure Daglari Milli Parki Trabzon ilindeki Altindere Milli Parki Kastamonu ili ile Cankiri ili sinirlari icerisinde yer alan Ilgaz Dagi Milli Parki Bolu ilinin Zonguldak iline komsu oldugu kesimde kurulan Yedigoller Milli Parki ve buyuk bir bolumu Rize ili Camlihemsin ilcesi kucuk bir bolumu de Artvin ili Yusufeli ilcesi sinirlari icinde kalan Kackar Daglari Milli Parki dir 51 500 hektarlik bir alani kaplayan Kackar Daglari 1994 yilinda milli park ilan edilmistir Turkiye deki 48 Milli Park alanindan birisi olan Hatila Vadisi Milli Parki sahasi merkez ilce sinirlari icerisindedir Hatila Vadisi ndeki Hatila Deresi ve bircok yan derelerini icerir Karagol Sahara Milli Parki Turkiye deki 48 Milli Park alanindan birisidir ve Artvin in Savsat ilcesi sinirlari icerisinde yer almakta olup iki ayri sahadan olusur Bunlar Karagol ve Sahara Yaylasi dir Iklimi ve bitki ortusuKiyida yil boyu yagisli ve iliman Karadeniz iklimi gorulur Bu iklimin olusmasinin sebebi Karadeniz den gelen nemli hava kutlelerinin kiyiya paralel uzanan Kuzey Anadolu dag yamaclarina bol yagis birakmasidir Turkiye nin en yagisli bolgesi olan Karadeniz de yagislar bir mevsimde yogunlasmamis yil geneline yayilmistir Karadeniz Bolgesi nde yaz kurakligi ve orman yanginlari yasanmaz Nemlilik ve bulutlanmanin fazla olmasi nedeniyle yillik ve gunluk sicaklik farklari en az bu bolgededir Daglar kiyiya paralel uzandigindan daglarin gerisinde kalan ic kesimleri deniz etkisi altina alamamis ve iklim karasallasmistir ve kuraklasmistir Ic kesimlerde rakim ile dogru orantili olarak karasal iklim Dsb nemli karasal iklim Dfb ve mikro olcekte tundra ET iklimi gorulmektedir daha iyi kaynak gerekli Bununla birlikte Orta Karadeniz bolumunde yukseltinin az olmasi Kizilirmak ve Yesilirmak Vadileri nin varligi bu bolumde denizel etkinin vadi tabanlarindan ic kesimleri sokulmasina sebep olur Bolgenin dogal bitki ortusu kiyilarda nemlilik ve yagisin fazla olmasi sebebi ile genis yaprakli gur ormanlardan olusur Turkiye ormanlarinin 25 ini barindirir ve sahip oldugu ormanlar bakimindan Turkiye nin en cok orman olan bolgesidir UlasimEskiden deniz yolundan baska ulasim olanagi olmayan Karadeniz Bolgesi gunumuzde ulasim olanagi acisindan gelismis bir duzeydedir Bircok iskelesi de bulunan bolgenin baslica limanlari Zonguldak Samsun ve Trabzon kentlerindedir Zonguldak ve Samsun limanlari birer demiryolu hattiyla Anadolu nun ic kesimlerine baglanir Karadeniz kiyi yolu bolgenin kiyi kesiminde yer alan bircok kenti birbirine baglar Bu yolun en dogusunda yer alan Sarp Sinir Kapisi Turkiye ile Gurcistan arasindadir Amasya Trabzon Ordu Giresun Tokat Samsun Zonguldak Sinop Rize Artvin ve Kastamonu da havaalanlari vardir IllerIl merkezleri temel alindiginda Karadeniz Bolgesi sinirlari icinde yer alan 18 ili sunlardir Amasya Artvin Bartin Bayburt Bolu Corum Sungurlu ve Ugurludag ilceleri haric Bu ilceler Ic Anadolu dadir Duzce Gumushane Giresun Karabuk Kastamonu Ordu Rize Samsun Sinop Tokat Sulusaray Artova ve Yesilyurt ilceleri haric Bu ilceler Ic Anadolu dadir Trabzon Zonguldak Ankara nin Camlidere ve Kizilcahamam ilceleri Erzincan in Refahiye ve Otlukbeli ilceleri Sakarya nin Kocaali ve Tarakli ilceleri Bilecik in Inhisar Yenipazar ve Golpazari ilceleri Sivas in Koyulhisar Dogansar Susehri Akincilar ve Golova ilceleri Erzurum un Ispir Pazaryolu Olur Narman Tortum ve Uzundere ilceleri Yozgat in Aydincik ve Kadisehri ilceleri Cankiri nin Atkaracalar Bayramoren Cerkes ve Ilgaz ilceleri Ardahan in Kuzey ve Bati BolgeleriAyrica bakinizTurkiye nin cografi bolgeleri Karadeniz fikralariKaynakca Turkiye nin Nufus Haritasi icisleri gov tr 26 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Aralik 2023 TUIK olu kirik baglanti a b File Koppen Geiger Map TUR present svg Wikipedia commons wikimedia org Ingilizce 29 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Aralik 2020 www tck org tr Turk Cografya Kurumu 30 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Ocak 2020