Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli. (Haziran 2022) () |
Kanada (İngilizce: ; Fransızca: ), Kuzey Amerika'da bir ülkedir. On eyalet ve üç bölgeden oluşan ülke, Büyük Okyanus'tan Atlas Okyanusu'na ve kuzeyde Arktik Okyanusu'na kadar 9,98 milyon km²'lik bir alanı kaplar. Bu özelliğiyle yüzölçümü bakımından dünyanın Rusya'dan sonra en büyük 2. ülkesidir. Kanada, sınırları içinde en çok göl bulunduran ülkedir, bir milyondan fazla göl bulunmaktadır. Kanada'nın güney ve batıda Birleşik Devletler ile olan sınırı 8.891 km ile dünyanın en uzun kara sınırıdır. Ayrıca Kanada, 200.000 km den fazla bir mesafe ile dünyanın en uzun sahil şeridine sahiptir. Kanada'nın topraklarında çoğunlukla ormanlar ve bunun yanı sıra Rocky Dağları'ndaki tundra hakimdir. Nüfusun beşte dördü güney sınırına yakın yaşamaktadır. Kanada'nın başkenti Ottawa; en büyük üç şehri Toronto, Montreal ve Vancouver'dır.
Kanada | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||
| Başkent | Ottawa | ||||||||
| En büyük | Toronto | ||||||||
| Resmî dil(ler) | İngilizce, Fransızca | ||||||||
| Tanınan bölgesel dil(ler) | |||||||||
| Etnik gruplar |
| ||||||||
| Demonim | Kanadalı | ||||||||
| Hükûmet | Meşrutî monarşi altında Federal parlamenter temsilî demokrasi | ||||||||
| |||||||||
| Yasama organı | Parlamento | ||||||||
| Senato | |||||||||
| Avam Kamarası | |||||||||
| Tarihçe | |||||||||
| |||||||||
| Yüzölçümü | |||||||||
• Toplam | 9.984.670 km2 (2.) | ||||||||
• Su (%) | 8,92 (891.163 km2 / 344.080 mi2) | ||||||||
| Nüfus | |||||||||
• 2020 tahminî | 38.008.005 (38..) | ||||||||
• 2016 sayımı | 35.151.728 | ||||||||
• Yoğunluk | 3,92/km2 (228.) | ||||||||
| GSYİH (SAGP) | 2021 tahminî | ||||||||
• Toplam | 1,979 trilyon $ (15.) | ||||||||
• Kişi başına | 51.713 $ (20..) | ||||||||
| GSYİH (nominal) | 2021 tahminî | ||||||||
• Toplam | 1,884 trilyon $ (10.) | ||||||||
• Kişi başına | 49.222 $ (18.) | ||||||||
| Gini (2017) | ▲ 31.0 orta | ||||||||
| İGE (2019) |  0.929çok yüksek · 16. | ||||||||
| Para birimi | Kanada doları ($, CAD) | ||||||||
| Zaman dilimi | UTC−3.5 to −8 | ||||||||
• Yaz (YSU) | UTC−2.5 to −7 | ||||||||
| Trafik akışı | sağ | ||||||||
| Telefon kodu | +1 | ||||||||
Resmî site Kanada | |||||||||
Kanada, Aborjinlerin binlerce yıldır yaşadığı bir alan oldu. 16. yüzyıldan itibaren Britanyalı ve Fransız keşif seferleriyle Atlantik kıyısında ilk koloniler kurulmaya başladı. Birçok savaşın ardından Fransa 1763'te Kuzey Amerika'daki sömürgelerinin neredeyse tümünü terk etti. 1867'de Britanya Kuzey Amerikası'nın üç kolonisi birleşerek bir konfederasyon oluşturdular. Böylece Kanada dört eyaletten oluşan bir federal dominyon olarak kurulmuş oldu. Bu olay dominyon topraklarının genişlemesi ve yeni eyalet ve bölgelerin eklenmesi ile Kanada'nın Birleşik Krallık'tan özerkleşmesi sürecini başlattı. 1931 Westminster Yasası ile genişletilen özerklik, Britanya Parlamentosu'na yasal bağlılığı sonlandıran 1982 Kanada Yasası ile pekiştirildi.
Kanada meşrutiyetle yönetilen ve Westminster modeline dayalı bir parlamenter demokrasidir. Ülkede hükûmet başkanı, genel vali tarafından atanan ve Avam Kamarası'nın güvenini koruduğu sürece görevini sürdüren başbakandır. Devlet başkanı ise monarşiyi temsil eden genel validir. Kanada bir İngiliz Milletler Topluluğu bölgesidir ve federal düzeyde İngilizce ve Fransızca olmak üzere iki resmi dili bulunmaktadır. Ülke şeffaflık, bireysel ve ekonomik özgürlükler, yaşam kalitesi ve eğitimde dünyanın önde gelen ülkelerindendir. Ülkeye yapılan büyük ölçekli göçler nedeniyle dünyanın etnik ve kültürel bakımdan en çeşitli ülkelerinden biridir. Kanada'nın Birleşik Devletler'le köklü ilişkileri ülke ekonomisi ve kültürünü derinden etkilemektedir.
Gelişmiş bir ülke olan Kanada, kişi başına düşen gelirde 17. ve İnsani Gelişme Endeksi'nde 16. sıradadır. Kanada ekonomisi dünyanın onuncu büyük ekonomisidir ve büyük oranda doğal kaynaklara ve gelişmiş ticaret ağlarına dayalıdır. Kanada, Birleşmiş Milletler, NATO, G7, G10, G20, Birleşik Devletler-Meksika-Kanada Antlaşması, İngiliz Milletler Topluluğu, Uluslararası Frankofoni Örgütü, Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği forumu ve Amerikan Devletleri Örgütü üyesidir.
Tarihi
Kanada'da en az 10.000 yıl boyunca İlk Halklar olarak tanınan yerliler yaşamıştır. tarafından ilk ziyaret 1000 yılı civarında, kısa bir süreliğine Newfoundland'e yerleşen Vikingler tarafından yapılmıştır. Kolonici Avrupalılar, 16. yüzyılın sonu 17. yüzyılın başı gibi Kanada'ya geldi.
1763'te Yedi Yıl Savaşı'ndan sonra Fransa, Karayip Adaları'nı tutup Kuzey Amerikan kolonisi Yeni Fransa'yı Büyük Britanya'ya bırakmaya karar verdi.
Amerikan Devrimi'nden sonra Büyük Britanya'ya sadık olanlar Kanada'ya yerleştiler.
1 Temmuz 1867'de İngiliz Kuzey Amerika Yasası'nın geçmesiyle Büyük Britanya, Kuzey Amerikan kolonisi dört eyaletinden oluşan federasyona kendini yerel yönetim hakkı verdi. Bu eyaletlerden “Kanada” ikiye ayrılıp Québec ve Ontario eyaletlerini meydana getirdi, diğer iki eyalet de New Brunswick ve Yeni İskoçya'ydı. terimi bu birleşimi ifade eder ve genellikle sonuçlanan federasyon için de kullanılır. Diğer İngiliz koloni ve bölgeleri de kısa zamanda Konfederasyon'a bağlandılar.
1880'de Kanada, Newfoundland ve Labrador dışında, şu anki alanına sahipti. Dominyon'un tüm ilişkilerinin kontrolü Westminster Tüzüğü ile 1931'de ve 1982'de Kanada Anayasası'nın kabulü ile sağlandı.
20. yüzyılın ikinci yarısında, çoğunluğu Fransızca konuşan Québec eyaletinin bazı vatandaşları 1980 ve 1995'teki iki referandum ile bağımsızlık kazanmaya çalıştılar. Her iki referandum da Quebecois Partisi liderliğindeydi ve ilki %60, ikincisi %50,6 hayır oyu ile reddedildi.
Coğrafya
Kanada, suları dahil toplam alana göre Rusya'dan sonra dünyanın en büyük ikinci ülkesi’dir.
Politika
Federal Hükûmet
Kanada, parlamenter demokrasi ve anayasal monarşi ile yönetilen bir federasyondur. Devlet Başkanı ve hükümdarı “Kanada Kralı” sıfatı ile III. Charles'tır. Kral’ın Kanada'daki temsilcisi Genel Vali'dir ve genellikle emekli olmuş eski politikacılar veya diğer seçkin Kanadalılar arasından Başbakan önerisiyle Kral tarafından atanır. Genel Vali, siyaset dışı bir figür olup, Avam Kamarası ve Senatonun çıkardığı kararnamelere kraliyet onayını sağlamak, devlet belgelerini imzalamak, parlamento toplantılarını resmen açıp kapatmak ve seçimler öncesi parlamentoyu feshetmek gibi görevleri vardır. Hem Kral hem de Genel Vali çok az yetkiye sahip sadece göstermelik yöneticilerdir ve hemen her zaman Hükûmet Başkanı Başbakan'ın tavsiyesi doğrultusunda hareket ederler. Bu devlet başkanının siyasi sorumsuzluğunun bir sonucudur. Siyasi sorumluluğu olmayan devlet başkanının bunun gibi yetkileri birer şekli/sembolik yetkidir.
Kanada anayasası bu sayfada 5 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . bulunabilir. Ancak anayasanın bir kısmı yazılmamıştır, metin çeşitli gelenekler ve uzlaşmalar çerçevesinde yorumlanır.
Devletin yasama kolu seçilmiş Avam Kamarası ve Başbakan önerisiyle Genel Vali tarafından atanmış Senatörlerin dahil olduğu Senatodan oluşur. Senatoda 105 Senatör vardır. Bunların 24'ü Ontario'dan, 24'ü Quebec'den, 24'ü deniz eyaletlerinden (10 Yeni İskoçya, 10 New Brunswick, 4 Prince Edward Adası), 24'ü batı eyaletlerinden (altışar Manitoba, Britanya Kolumbiyası, Saskatchewan, Alberta), 6'sı Newfoundland'den ve birer kişi de bölgedelerdendir (Northwest Territories, Yukon, Nunavut). Kanada'daki katı parti disiplini Başbakan'a Parlamento'dan geçen hemen her yasa üzerinde yüksek kontrol gücü verir.
Başbakan Avam Kamarası için seçimlerin yenilenmesine kendi takdiri ile karar verir ancak bu bir önceki seçimlerden 5 yıldan daha geç olamaz.
Genel Vali Başbakan'ı biçimsel olarak atar, atanan kişi genellikle Avam Kamarası'nda en fazla sandalyeye sahip partinin başkanıdır. Daha sonra başbakan Avam Kamarası ve senatodaki partilileri arasından uzlaşmayla belirlenmiş olanlarının Bakanlar Kurulu'na atamasını yapar.
Kanada'da üç büyük ulusal parti vardır: merkezci Liberal Parti, sağcı Muhafazâkar Parti ve demokratik sosyalist Yeni Demokrasi Partisi. Bölgesel parti Bloc Québécois Quebec'de birçok sandalyeyi elinde tutar, ayrılıkçı amaçlı ve temelde sosyal demokrat bir partidir. Başka küçük partiler de mevcuttur. Fakat Avam Kamarası'nda nadiren sandalye kazanırlar. Benzer şekilde bağımsız adaylar da nadiren seçilirler.
Son yıllarda Kanada ABD'ye göre sol görüşe daha yakın bir toplum olarak düşünülmekteyse de Ocak 2006'daki seçimlerde ABD yanlısı Muhafazakâr Parti başarılı olmuş, ancak aldıkları oylar sadece azınlık hükûmeti kurmaya yeterli olmuştur. 4 Kasım 2015'te Liberal Partili Justin Trudeau başbakan olarak göreve başlamıştır.
Devletin yargı erki federal ve eyalet düzeyinde çeşitli mahkemelerden oluşur. Hem federal hem de eyalet mahkemelerinin kararları Yüksek Mahkeme'de temyiz edilebilir.
Kanada Birleşmiş Milletler, İngiliz Milletler Topluluğu, Frankofon, NATO, G8, OECD ve APEC üyesidir.
Eyalet ve Bölgeler
Kanada 10 eyalet ve 3 bölgeye ayrılmıştır. Eyaletlerin federal yönetimden geniş oranda özerkliği varsa da bölgelerin bağımsızlığı daha azdır.
Eyaletler, Kanada'nın sosyal programlarının çoğundan (örneğin sağlık sistemi, eğitim ve refah) sorumludur; ve toplamda federal hükûmetten daha fazla gelir toplarlar. Federal hükûmetin politikalarından muaf tutulabilirler, ancak bu federal gelirlerden alınan payın kaybı riskini de taşır. Ceza kanunları kesinlikle federal hükûmetin sorumluluğu altında olan az sayıdaki alanlardan biridir ve suç ve ceza Kanada'nın çoğunda tek biçimlidir.
Eyalet Hükûmetleri
On eyaletin eyalet başbakanı tarafından yönetilen seçilmiş yasama kolu vardır, eyalet başbakanları federal başbakanla aynı şekilde seçilirler. Ayrıca her eyaletin federal başbakan tarafından atanan ve Kral'ı temsil eden göstermelik birer vali yardımcısı vardır.
Çoğu eyalette federal düzeydeki partilerin karşılığı olan eyalet düzeyinde partiler vardır. Ancak NDP dışında eyalet düzeyi partiler ile federal düzeydekilerin arasında resmî bir bağ yoktur. Bazı eyaletlerde Saskatchewan Partisi ve Labrador Partisi gibi yerel politik partiler de bulunur.
Quebec'deki politik durum diğerlerinden çok farklıdır, partiler arasındaki en belirgin fark, Québécois Partisi tarafından temsil edilen ayrılıkçılık ile tarafından temsil edilen federalciliktir. Bu iki parti haricinde sağ görüşlü Quebec Demokratik Eylem Partisi (ADQ) ve sol görüşlü İlerici Güçler Birliği (UFP) adlı küçük partiler de Quebec'de faaliyet göstermektedir. Ancak bunlardan sadece ADQ şimdiye kadar Quebec meclisine üye sokabilmiştir.
Bölgesel Hükûmetler
Anayasa yerine Parlamento kuruldukları için bölgeler eyaletlerden daha az siyasi güce sahiptirler.[] Bunun sonucu olarak bölgeler Parlamento'da eyaletlere eşit temsil edilmezler.
Bölgelerin devlet başkanlarına komisyoner denir. Her ne kadar eyaletlerdeki yardımcı valilere eşit düzeydelerse de Kral'ın temsilcisi değillerdir. Federal hükûmet tarafından atanırlar.
Yukon'un eyalet meclisleriyle aynı şekilde çalışan kendi bir meclisi vardır, fakat diğer iki bölge siyasal partisiz uzlaşma yönetimi sistemi kullanırlar. Bu yöntemde her aday seçimlerde bağımsız olarak yarışır ve bölge başbakanı adaylar arasından ve adaylar tarafından seçilir.
Federal hükûmet ve bölgesel hükûmetler arası ilişkiler her zaman gergin olmuştur. Hükûmetler arası uzlaşmazlıkların çoğu kaynakların kullanımı ve finansman hakkında olmuştur. Kişi başına gelire göre bölgeler Kanada'da en yüksek oranda olsa da, bölgelerdeki yoksulluk oranı sosyal yalıtım, mal sağlamadaki aşırı zorluk ve maliyet, işlerin yıpratıcılığı ve sosyal problemlerden dolayı devamlı yüksek olmuştur.
Ekonomi
Varlıklı ve yüksek teknolojiye sahip endüstriyel bir toplum olarak Kanada bugün, serbest pazar merkezli ekonomik sistemi, üretim modelleriyle ve yüksek yaşam standartları ile ABD'ye çok benzer.
II. Dünya Savaşı'ndan bu yana imalat, madencilik ve hizmet sektörlerindeki artış Kanada'yı kırsal ekonomiden endüstriyel ve şehirsel bir toplum haline getirdi. Enerji üretimi bakımından kendine yeterli olan Kanada'nın doğu kıyısında ve batıdaki üç eyaletinde zengin doğal gaz yatakları ve fazlaca diğer doğal kaynakları bulunmaktadır. 1989'daki Kanada-ABD Serbest Ticaret Anlaşması (FTA) ve 1994'teki Meksika'yı da içeren Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması (NAFTA) ABD ile olan ticari ve ekonomik bütünleşmede hızlı bir artışa neden oldu. Bu yakın ilişkiden dolayı, 2001'de ABD'de ekonominin kötüye gitmeye başlaması Kanada ekonomisinde de olumsuz etkiye yol açtı ancak Kanada ekonomisi beklenenden daha az etkilendi. 1993-2000 arası reel büyüme ortalama %3 iken bu oran 2001'de azaldı. 2003'te imalat ve doğal kaynaklar sektörlerindeki küçülmeden dolayı işsizlik arttı. Bunlara rağmen Kanada 2001'den sonra ekonomik gerilemeyi durdurmayı başardı ve G7 grubu içerisindeki en iyi ekonomik büyüme oranını tutturdu.
Ekonomik durumun üzerine düşmekte olan iki gölgeden birincisi İngilizce ve Fransızca konuşan bölgeler arasında devam eden anayasal çıkmazın federasyonun bölünmesi olasılığını ortaya çıkarmasıdır. Süregelen belirsizlik Kanada'nın borçlarından kimin sorumlu olacağı, ticari ilişkilerin nasıl bir hal alacağı gibi birçok soruyu da beraberinde getirmektedir.
Diğer bir uzun vadeli endişe de “beyin göçü” olarak da bilinen profesyonellerin daha yüksek ücret, daha düşük vergi gibi nedenlerle ABD'ye akmaya başlamasıdır. Aynı anda da önemi pek fark edilmese de göçmenlik yoluyla bir “beyin kazanımı” da devam etmektedir. Çoğu batı ülkesinde olduğu gibi Kanada'da da bu durumun faydaları yabancıların niteliklerinin tanınması kurallarıyla sınırlanmıştır, çok sayıda eğitimli ve yetenekli göçmen Kanada'da niteliksiz işlerde çalışmaktadırlar çünkü sicilleri devlet, işverenler ve Kanada Medikal Birliği gibi çeşitli profesyonel kurumlarca tanınmamaktadır.
Transparency International 29 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . adındaki kurum Kanada'yı ahlaki yozlaşmanın en az olduğu 12. ülke olarak sıralamaktadır.
Demografi
sonuçlarına göre 33.476.688 kişi oldu. 2006 sayımlarına göre yüzde 5,9'luk bir artış yaşandı. Aralık 2012'de Statistics Canada 35 milyonun üzerinde bir nüfus olduğunu bildirdi. Bu G8 ülkeleri arasındaki en hızlı büyüme oranı anlamına gelir. 1990 ve 2008 yılları arasında nüfus yüzde 20,4 genel artışa eşdeğer olarak 5,6 milyon arttı. Nüfusun artmasının ana sebepleri ve daha az oranda doğal büyümedir. Kanada sahip ülkelerden biridir. Bunun başlıca nedenleri ve daha az bir ölçüde . Kanada halkı büyük siyasi partilerin yanı sıra göçün mevcut seviyesini destekler. 2010 yılında rekor olarak 280.636 kişi Kanada'ya göç etti. Kanada hükûmeti 2016 yılı için 280.000 ile 305.000 arasında yeni kalıcı oturma izni vermeyi düşünüyor. Bu sayı son yıllardaki göçmen sayısına benzer büyüklüktedir. Yeni göçmenler genellikle Toronto, Montreal ve Vancouver gibi büyük kentsel alanlara yerleşirler. Kanada ayrıca çok sayıda mülteciyi de kabul eder. Yıllık küresel yüzde 10'dan fazlası Kanada'ya aittir.
Eğitim
Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü'nün (OECD) 2012 raporlarına göre Kanada dünyanın en eğitimli ülkesidir. Kanadalı yetişkinlerin yüzde 51'i en az bir lisans düzeyinde kolej ya da üniversite derecesinde eğitime sahiptir. Bundan dolayı ülke yetişkinlerin yükseköğretim düzeyinde eğitim alması bakımından dünya genelinde birinci sıradadır. Kanada gayri safi yurt içi hasılasının (GDP) %5.3'ünü eğitime harcar. Ülke yatırımını ağırlıklı olarak yükseköğretime yapar (öğrenci başına 20.000 ABD dolarından daha fazla). (2014 itibarıyla), yaşları 25'ten 64'e kadar olan yetişkinlerin yüzde 89'u lise derecesine eşdeğer bir eğitime sahiptir, OECD ortalaması ise yüzde 75.
Din
Kanada'da, diğer çoğu Amerika ülkelerinde olduğu gibi, en yaygın din Hristiyanlıktır. En yaygın mezhep, Katoliktir. Katolikler nüfusun %29,9'unu oluştururlar. İkinci sırada, %21,7'lik oran ile Protestanlar gelir. Buna karşılık, Kanada nüfusunun %34,6'sı ise, herhangi bir dine inanmamaktadır.
Diller
Kanada'nın iki resmî dili vardır: İngilizce ve Fransızca.
7 Temmuz 1969'da Kanada federal devletinin tümünde Fransızca ve İngilizce eşit kabul edildi. Bu durum Kanada'nın kendisini federal düzeyde çift dilli ve çok kültürlü bir ulus olarak tanımlamasına yol açtı.
Kanada Haklar ve Özgürlükler Beyannamesi belirtir ki:
- Fransızca ve İngilizce resmî diller olarak birbirine eşittir;
- Parlamentoda her iki resmî dilde de tartışma yapılabilir;
- Kanunlar her iki resmî dilde de eşit otoriteyle yazılacaktır;
- Parlamento tarafından kurulan herhangi bir mahkemede iki resmî dilde de işlem yapılabilir;
- Herkes federal devletten iki resmî dilden istediği ile hizmet alma hakkına sahiptir;
- Yeterli sayıya ulaşıldığı takdirde, içinde bulunulan eyalete göre azınlık resmî dili konuşanlar (Fransızca çoğunluğa sahip eyalette İngilizce konuşanlar ya da tam tersi) çocuklarının eğitimini iki resmî dilden istedikleriyle almasını sağlayabilirler.
Eyaletler düzeyinde sadece New Brunswick çift resmî dillidir; diğer tüm eyaletlerde çift dillilik federal yasalarla sağlanmıştır. Her ne kadar diğer eyaletler çift resmî dilli değilse de eyalet yönetimlerinin çoğu, İngilizce ya da Fransızca konuşan azınlıklarına hizmet vermektedir.
Québec'in resmî dili Fransızcadır. Fransızca Dili Beyannamesi, Fransızcanın kullanımını koruyan kurallar ortaya koyar ancak bir yandan da İngilizce ve yerli dillerini konuşanlara da çeşitli haklar verir.
Fransızcanın sıklıkla konuşulduğu yerler, Québec, Ontario, New Brunswick ve güney Manitoba'dır. 2001 nüfus sayımında 6,864,615 kişi Fransızcayı ana dilleri olarak beyan ettiler, bunların %85'i Québec'de yaşayanlardı. İngilizceyi ana dil olarak belirtenler de 17,694,835 kişiydi.
Resmî diller dışında konuşulan dillerin de Kanada'da önemi vardır, 5.470.820 kişi ana dil olarak resmî diller dışında bir dil beyan etmişti (Bu istatistikler birden fazla ana dil beyan edenleri de içermektedir). En önemli resmî olmayan diller: Çince (853.745) {özellikle Kanton lehçesi (322.315)}; ve İtalyanca (469.485).
Kanada'da yerli dillerini konuşan çok sayıda insan yaşamaktadır ancak bunların birkaçı dışında çoğu azalmaktadır. Bunlardan en önemli olanları Krice (72.885); İnuktitut (29.010) ve Ojibwe dili'dir (Cree ile birlikte toplam 150.000).
Ulusal marş ve Kraliyet marşı
Kanada'nın ulusal marşı “O Canada”dır. Her ne kadar ilk kez 24 Haziran 1880'de Quebec City'de Aziz Jean Baptiste Günü kutlamalarında söylenmişse de, 1 Temmuz 1980'e kadar Kanada'nın resmî ulusal marşı olmamıştır. Önceki 70 yıl boyunca “O Canada”, “God Save the King” ve “The Maple Leaf Forever” resmî olmayan ulusal marşlar olarak yarışmıştır ancak 1960'lardan bu yana “O Canada” açıkça tercih edilmeye başlanmıştır. Resmen ulusal marş olarak ilan edildiğinde birçok Kanadalı, marşın halihazırda bu statüsü olmadığını şaşırarak öğrenmiştir.
"God Save the King" şu anda Kanada'nın Kraliyet marşı'dır. Kral'ın ve kraliyet ailesine mensup kişilerin varlığında çalınır. Ayrıca bir kısmı Genel Vali'nin varlığında da çalınır. Geleneklerin dışında olmak üzere “God Save the King” sıkça devlet törenlerinin sonunda da (örneğin devlet üyelerinin cenaze törenleri ve Anma Günü törenleri) söylenir. Sadece müzik kısmı birçok askeri törende de çalınır ve bazı üniversiteler mezuniyet törenlerini onunla kapatırlar.
Ulusal sıralamalar
- – 2004'te 4. sırada (1990'ların çoğunda ilk sıradaydı)
- - 2004'te 18. sırada.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ . . Queen's Printer. 7 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2011.
- ^ Kallmann, Helmut. "National and royal anthems". Encyclopedia of Music in Canada. Historica-Dominion. 3 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Kasım 2013.
- ^ Hail, M; Lange, S (25 Şubat 2010). "Federalism and Representation in the Theory of the Founding Fathers: A Comparative Study of US and Canadian Constitutional Thought". Publius: the Journal of Federalism. 40 (3). ss. 366-388. doi:10.1093/publius/pjq001.
- ^ . Statistics Canada. 14 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2020.
- ^ "Population size and growth in Canada: Key results from the 2016 Census". Statistics Canada. 8 Şubat 2017. 10 Şubat 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Şubat 2017.
- ^ a b c d "World Economic Outlook Database". International Monetary Fund. Ekim 2020. 8 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mart 2020.
- ^ . OECD. 6 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2020.
- ^ (PDF) (İngilizce). United Nations Development Programme. 2020. 15 Aralık 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2020.
- ^ . 25 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Kanada Gezi Rehberi - Gezi Tayfa". www.gezitayfa.com. 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Ekim 2020.
- ^ . WorldAtlas (İngilizce). 1 Ekim 2020. 12 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2022.
- ^ Kanada yerlileri
- ^ Brescia, Michael M.; Super, John C. (2009). North America: An Introduction. University of Toronto Press. s. 38. ISBN . 30 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Ocak 2023.
- ^ . 19 Ekim 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2004.
- ^ "2011 Census: Population and dwelling counts". Statistics Canada. 8 Şubat 2012. 10 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Şubat 2012.
- ^ Green, Jeff (6 Aralık 2012). "Canada's population hits 35 million". The Toronto Star. 13 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Eylül 2013.
- ^ . Natural Resources Canada. 2011. 3 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2015.
- ^ Barry Edmonston; Eric Fong (2011). The Changing Canadian Population. McGill-Queen's Press. s. 181. ISBN . 4 Eylül 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ekim 2016.
- ^ Zimmerman, Karla (2008). Canada (10. bas.). Lonely Planet Publications. s. 51. ISBN . 4 Eylül 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ekim 2016.
- ^ a b James Hollifield; Philip Martin; Pia Orrenius (2014). Controlling Immigration: A Global Perspective, Third Edition. Stanford University Press. s. 11. ISBN . 3 Eylül 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ekim 2016.
- ^ Roderic P. Beaujot; Donald W. Kerr (2007). The Changing Face of Canada: Essential Readings in Population. Canadian Scholars' Press. s. 178. ISBN . 4 Eylül 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ekim 2016.
- ^ Gary P. Freeman; Randall Hansen; David L. Leal (2013). Immigration and Public Opinion in Liberal Democracies. Routledge. s. 8. ISBN . 3 Eylül 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ekim 2016.
- ^ Abdur Rahim (2014). Canadian Immigration and South Asian Immigrants. Xlibris Corporation. s. 191. ISBN . 4 Eylül 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ekim 2016.
- ^ . Citizenship and Immigration Canada. 13 Şubat 2011. 22 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2012.
- ^ . Citizenship and Immigration Canada. 22 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2016.
- ^ . . 2012. 22 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2014.
- ^ Herbert G. Grubel (2009). The Effects of Mass Immigration on Canadian Living Standards and Society. The Fraser Institute. s. 5. ISBN . 4 Eylül 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ekim 2016.
- ^ . Canada News Centre. 22 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2010.
- ^ Alan Simmons (2010). Immigration and Canada: Global and Transnational Perspectives. Canadian Scholars' Press. s. 92. ISBN . 3 Eylül 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ekim 2016.
- ^ "Population and dwelling counts, for Canada and census subdivisions (municipalities), 2011 and 2006 censuses". Statistics Canada. 8 Şubat 2012. Erişim tarihi: 2 Ocak 2021.
- ^ a b "Education at a Glance 2014" (PDF). Organisation for Economic Co-operation and Development. 2014. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 21 Aralık 2015.
- ^ "Government expenditure on education as % of GDP (%)". World Bank. 2015. 6 Aralık 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ocak 2016.
- ^ "Financial and human resources invested in Education" (PDF). OECD. 2011. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 4 Temmuz 2014.
- ^ "Canada". . OECD. 2014. 15 Ekim 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Şubat 2015.
- ^ "The Canadian census: A rich portrait of the country's religious and ethnocultural diversity". Statistics Canada. 31 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Eylül 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Kanada haber gazete kitap akademik JSTOR Haziran 2022 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Kanada Ingilizce Fransizca Kuzey Amerika da bir ulkedir On eyalet ve uc bolgeden olusan ulke Buyuk Okyanus tan Atlas Okyanusu na ve kuzeyde Arktik Okyanusu na kadar 9 98 milyon km lik bir alani kaplar Bu ozelligiyle yuzolcumu bakimindan dunyanin Rusya dan sonra en buyuk 2 ulkesidir Kanada sinirlari icinde en cok gol bulunduran ulkedir bir milyondan fazla gol bulunmaktadir Kanada nin guney ve batida Birlesik Devletler ile olan siniri 8 891 km ile dunyanin en uzun kara siniridir Ayrica Kanada 200 000 km den fazla bir mesafe ile dunyanin en uzun sahil seridine sahiptir Kanada nin topraklarinda cogunlukla ormanlar ve bunun yani sira Rocky Daglari ndaki tundra hakimdir Nufusun beste dordu guney sinirina yakin yasamaktadir Kanada nin baskenti Ottawa en buyuk uc sehri Toronto Montreal ve Vancouver dir KanadaCanada Ingilizce Canada Fransizca Bayrak ArmaSlogan Latince Okyanustan okyanusa kadar Milli mars O Canada source source track track track track track track track track track track track track track track track track track Kraliyet marsi God Save the King BaskentOttawaEn buyukTorontoResmi dil ler Ingilizce FransizcaTaninan bolgesel dil ler DenesulineceKriceGucinceInuinnaq InuitcesiDogu Kanada InuitcesiBati Kanada InuitcesiKuzey SlaveyceGuney SlaveyceTlinconcaEtnik gruplar 76 7 Beyaz 14 2 Asyali 4 3 Yerli 2 9 Siyahi 1 2 Latin Amerika 0 5 Karisik 0 3 digerDemonimKanadaliHukumetMesruti monarsi altinda Federal parlamenter temsili demokrasi KralIII Charles Genel ValiMary Simon BasbakanJustin TrudeauYasama organiParlamento Ust meclisSenato Alt meclisAvam KamarasiTarihce 1840 Birlik Yasasi10 Subat 1841 Ingiliz Kuzey Amerika Yasasi1 Temmuz 1867 11 Aralik 1931 17 Nisan 1982Yuzolcumu Toplam9 984 670 km2 2 Su 8 92 891 163 km2 344 080 mi2 Nufus 2020 tahmini38 008 005 38 2016 sayimi35 151 728 Yogunluk3 92 km2 228 GSYIH SAGP 2021 tahmini Toplam1 979 trilyon 15 Kisi basina51 713 20 GSYIH nominal 2021 tahmini Toplam1 884 trilyon 10 Kisi basina49 222 18 Gini 2017 31 0 ortaIGE 2019 0 929 cok yuksek 16 Para birimiKanada dolari CAD Zaman dilimiUTC 3 5 to 8 Yaz YSU UTC 2 5 to 7Trafik akisisagTelefon kodu 1Resmi site Kanada Kanada Aborjinlerin binlerce yildir yasadigi bir alan oldu 16 yuzyildan itibaren Britanyali ve Fransiz kesif seferleriyle Atlantik kiyisinda ilk koloniler kurulmaya basladi Bircok savasin ardindan Fransa 1763 te Kuzey Amerika daki somurgelerinin neredeyse tumunu terk etti 1867 de Britanya Kuzey Amerikasi nin uc kolonisi birleserek bir konfederasyon olusturdular Boylece Kanada dort eyaletten olusan bir federal dominyon olarak kurulmus oldu Bu olay dominyon topraklarinin genislemesi ve yeni eyalet ve bolgelerin eklenmesi ile Kanada nin Birlesik Krallik tan ozerklesmesi surecini baslatti 1931 Westminster Yasasi ile genisletilen ozerklik Britanya Parlamentosu na yasal bagliligi sonlandiran 1982 Kanada Yasasi ile pekistirildi Kanada mesrutiyetle yonetilen ve Westminster modeline dayali bir parlamenter demokrasidir Ulkede hukumet baskani genel vali tarafindan atanan ve Avam Kamarasi nin guvenini korudugu surece gorevini surduren basbakandir Devlet baskani ise monarsiyi temsil eden genel validir Kanada bir Ingiliz Milletler Toplulugu bolgesidir ve federal duzeyde Ingilizce ve Fransizca olmak uzere iki resmi dili bulunmaktadir Ulke seffaflik bireysel ve ekonomik ozgurlukler yasam kalitesi ve egitimde dunyanin onde gelen ulkelerindendir Ulkeye yapilan buyuk olcekli gocler nedeniyle dunyanin etnik ve kulturel bakimdan en cesitli ulkelerinden biridir Kanada nin Birlesik Devletler le koklu iliskileri ulke ekonomisi ve kulturunu derinden etkilemektedir Gelismis bir ulke olan Kanada kisi basina dusen gelirde 17 ve Insani Gelisme Endeksi nde 16 siradadir Kanada ekonomisi dunyanin onuncu buyuk ekonomisidir ve buyuk oranda dogal kaynaklara ve gelismis ticaret aglarina dayalidir Kanada Birlesmis Milletler NATO G7 G10 G20 Birlesik Devletler Meksika Kanada Antlasmasi Ingiliz Milletler Toplulugu Uluslararasi Frankofoni Orgutu Asya Pasifik Ekonomik Isbirligi forumu ve Amerikan Devletleri Orgutu uyesidir TarihiKanada siyasi haritasi Kanada da en az 10 000 yil boyunca Ilk Halklar olarak taninan yerliler yasamistir tarafindan ilk ziyaret 1000 yili civarinda kisa bir sureligine Newfoundland e yerlesen Vikingler tarafindan yapilmistir Kolonici Avrupalilar 16 yuzyilin sonu 17 yuzyilin basi gibi Kanada ya geldi 1763 te Yedi Yil Savasi ndan sonra Fransa Karayip Adalari ni tutup Kuzey Amerikan kolonisi Yeni Fransa yi Buyuk Britanya ya birakmaya karar verdi Amerikan Devrimi nden sonra Buyuk Britanya ya sadik olanlar Kanada ya yerlestiler 1 Temmuz 1867 de Ingiliz Kuzey Amerika Yasasi nin gecmesiyle Buyuk Britanya Kuzey Amerikan kolonisi dort eyaletinden olusan federasyona kendini yerel yonetim hakki verdi Bu eyaletlerden Kanada ikiye ayrilip Quebec ve Ontario eyaletlerini meydana getirdi diger iki eyalet de New Brunswick ve Yeni Iskocya ydi terimi bu birlesimi ifade eder ve genellikle sonuclanan federasyon icin de kullanilir Diger Ingiliz koloni ve bolgeleri de kisa zamanda Konfederasyon a baglandilar 1880 de Kanada Newfoundland ve Labrador disinda su anki alanina sahipti Dominyon un tum iliskilerinin kontrolu Westminster Tuzugu ile 1931 de ve 1982 de Kanada Anayasasi nin kabulu ile saglandi 20 yuzyilin ikinci yarisinda cogunlugu Fransizca konusan Quebec eyaletinin bazi vatandaslari 1980 ve 1995 teki iki referandum ile bagimsizlik kazanmaya calistilar Her iki referandum da Quebecois Partisi liderligindeydi ve ilki 60 ikincisi 50 6 hayir oyu ile reddedildi CografyaKutup projeksiyonunda 90 B icin yesilden kahverengiye daha yukseklere dogru degisen rakimlari gosteren Kanada topografik haritasi Kanada sulari dahil toplam alana gore Rusya dan sonra dunyanin en buyuk ikinci ulkesi dir PolitikaFederal Hukumet Kanada parlamenter demokrasi ve anayasal monarsi ile yonetilen bir federasyondur Devlet Baskani ve hukumdari Kanada Krali sifati ile III Charles tir Kral in Kanada daki temsilcisi Genel Vali dir ve genellikle emekli olmus eski politikacilar veya diger seckin Kanadalilar arasindan Basbakan onerisiyle Kral tarafindan atanir Genel Vali siyaset disi bir figur olup Avam Kamarasi ve Senatonun cikardigi kararnamelere kraliyet onayini saglamak devlet belgelerini imzalamak parlamento toplantilarini resmen acip kapatmak ve secimler oncesi parlamentoyu feshetmek gibi gorevleri vardir Hem Kral hem de Genel Vali cok az yetkiye sahip sadece gostermelik yoneticilerdir ve hemen her zaman Hukumet Baskani Basbakan in tavsiyesi dogrultusunda hareket ederler Bu devlet baskaninin siyasi sorumsuzlugunun bir sonucudur Siyasi sorumlulugu olmayan devlet baskaninin bunun gibi yetkileri birer sekli sembolik yetkidir Kanada anayasasi bu sayfada 5 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde bulunabilir Ancak anayasanin bir kismi yazilmamistir metin cesitli gelenekler ve uzlasmalar cercevesinde yorumlanir Devletin yasama kolu secilmis Avam Kamarasi ve Basbakan onerisiyle Genel Vali tarafindan atanmis Senatorlerin dahil oldugu Senatodan olusur Senatoda 105 Senator vardir Bunlarin 24 u Ontario dan 24 u Quebec den 24 u deniz eyaletlerinden 10 Yeni Iskocya 10 New Brunswick 4 Prince Edward Adasi 24 u bati eyaletlerinden altisar Manitoba Britanya Kolumbiyasi Saskatchewan Alberta 6 si Newfoundland den ve birer kisi de bolgedelerdendir Northwest Territories Yukon Nunavut Kanada daki kati parti disiplini Basbakan a Parlamento dan gecen hemen her yasa uzerinde yuksek kontrol gucu verir Basbakan Avam Kamarasi icin secimlerin yenilenmesine kendi takdiri ile karar verir ancak bu bir onceki secimlerden 5 yildan daha gec olamaz Genel Vali Basbakan i bicimsel olarak atar atanan kisi genellikle Avam Kamarasi nda en fazla sandalyeye sahip partinin baskanidir Daha sonra basbakan Avam Kamarasi ve senatodaki partilileri arasindan uzlasmayla belirlenmis olanlarinin Bakanlar Kurulu na atamasini yapar Kanada da uc buyuk ulusal parti vardir merkezci Liberal Parti sagci Muhafazakar Parti ve demokratik sosyalist Yeni Demokrasi Partisi Bolgesel parti Bloc Quebecois Quebec de bircok sandalyeyi elinde tutar ayrilikci amacli ve temelde sosyal demokrat bir partidir Baska kucuk partiler de mevcuttur Fakat Avam Kamarasi nda nadiren sandalye kazanirlar Benzer sekilde bagimsiz adaylar da nadiren secilirler Son yillarda Kanada ABD ye gore sol goruse daha yakin bir toplum olarak dusunulmekteyse de Ocak 2006 daki secimlerde ABD yanlisi Muhafazakar Parti basarili olmus ancak aldiklari oylar sadece azinlik hukumeti kurmaya yeterli olmustur 4 Kasim 2015 te Liberal Partili Justin Trudeau basbakan olarak goreve baslamistir Devletin yargi erki federal ve eyalet duzeyinde cesitli mahkemelerden olusur Hem federal hem de eyalet mahkemelerinin kararlari Yuksek Mahkeme de temyiz edilebilir Kanada Birlesmis Milletler Ingiliz Milletler Toplulugu Frankofon NATO G8 OECD ve APEC uyesidir Eyalet ve Bolgeler Alberta Banff Ulusal Parki ndaki Moraine Golu Kanada 10 eyalet ve 3 bolgeye ayrilmistir Eyaletlerin federal yonetimden genis oranda ozerkligi varsa da bolgelerin bagimsizligi daha azdir Eyaletler Kanada nin sosyal programlarinin cogundan ornegin saglik sistemi egitim ve refah sorumludur ve toplamda federal hukumetten daha fazla gelir toplarlar Federal hukumetin politikalarindan muaf tutulabilirler ancak bu federal gelirlerden alinan payin kaybi riskini de tasir Ceza kanunlari kesinlikle federal hukumetin sorumlulugu altinda olan az sayidaki alanlardan biridir ve suc ve ceza Kanada nin cogunda tek bicimlidir Eyalet Hukumetleri On eyaletin eyalet basbakani tarafindan yonetilen secilmis yasama kolu vardir eyalet basbakanlari federal basbakanla ayni sekilde secilirler Ayrica her eyaletin federal basbakan tarafindan atanan ve Kral i temsil eden gostermelik birer vali yardimcisi vardir Cogu eyalette federal duzeydeki partilerin karsiligi olan eyalet duzeyinde partiler vardir Ancak NDP disinda eyalet duzeyi partiler ile federal duzeydekilerin arasinda resmi bir bag yoktur Bazi eyaletlerde Saskatchewan Partisi ve Labrador Partisi gibi yerel politik partiler de bulunur Quebec deki politik durum digerlerinden cok farklidir partiler arasindaki en belirgin fark Quebecois Partisi tarafindan temsil edilen ayrilikcilik ile tarafindan temsil edilen federalciliktir Bu iki parti haricinde sag goruslu Quebec Demokratik Eylem Partisi ADQ ve sol goruslu Ilerici Gucler Birligi UFP adli kucuk partiler de Quebec de faaliyet gostermektedir Ancak bunlardan sadece ADQ simdiye kadar Quebec meclisine uye sokabilmistir Bolgesel Hukumetler Whitehorse Yukon bolgesinin baskenti Anayasa yerine Parlamento kurulduklari icin bolgeler eyaletlerden daha az siyasi guce sahiptirler kaynak belirtilmeli Bunun sonucu olarak bolgeler Parlamento da eyaletlere esit temsil edilmezler Bolgelerin devlet baskanlarina komisyoner denir Her ne kadar eyaletlerdeki yardimci valilere esit duzeydelerse de Kral in temsilcisi degillerdir Federal hukumet tarafindan atanirlar Yukon un eyalet meclisleriyle ayni sekilde calisan kendi bir meclisi vardir fakat diger iki bolge siyasal partisiz uzlasma yonetimi sistemi kullanirlar Bu yontemde her aday secimlerde bagimsiz olarak yarisir ve bolge basbakani adaylar arasindan ve adaylar tarafindan secilir Federal hukumet ve bolgesel hukumetler arasi iliskiler her zaman gergin olmustur Hukumetler arasi uzlasmazliklarin cogu kaynaklarin kullanimi ve finansman hakkinda olmustur Kisi basina gelire gore bolgeler Kanada da en yuksek oranda olsa da bolgelerdeki yoksulluk orani sosyal yalitim mal saglamadaki asiri zorluk ve maliyet islerin yipraticiligi ve sosyal problemlerden dolayi devamli yuksek olmustur EkonomiToronto nun finans merkezi Varlikli ve yuksek teknolojiye sahip endustriyel bir toplum olarak Kanada bugun serbest pazar merkezli ekonomik sistemi uretim modelleriyle ve yuksek yasam standartlari ile ABD ye cok benzer II Dunya Savasi ndan bu yana imalat madencilik ve hizmet sektorlerindeki artis Kanada yi kirsal ekonomiden endustriyel ve sehirsel bir toplum haline getirdi Enerji uretimi bakimindan kendine yeterli olan Kanada nin dogu kiyisinda ve batidaki uc eyaletinde zengin dogal gaz yataklari ve fazlaca diger dogal kaynaklari bulunmaktadir 1989 daki Kanada ABD Serbest Ticaret Anlasmasi FTA ve 1994 teki Meksika yi da iceren Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlasmasi NAFTA ABD ile olan ticari ve ekonomik butunlesmede hizli bir artisa neden oldu Bu yakin iliskiden dolayi 2001 de ABD de ekonominin kotuye gitmeye baslamasi Kanada ekonomisinde de olumsuz etkiye yol acti ancak Kanada ekonomisi beklenenden daha az etkilendi 1993 2000 arasi reel buyume ortalama 3 iken bu oran 2001 de azaldi 2003 te imalat ve dogal kaynaklar sektorlerindeki kuculmeden dolayi issizlik artti Bunlara ragmen Kanada 2001 den sonra ekonomik gerilemeyi durdurmayi basardi ve G7 grubu icerisindeki en iyi ekonomik buyume oranini tutturdu Ekonomik durumun uzerine dusmekte olan iki golgeden birincisi Ingilizce ve Fransizca konusan bolgeler arasinda devam eden anayasal cikmazin federasyonun bolunmesi olasiligini ortaya cikarmasidir Suregelen belirsizlik Kanada nin borclarindan kimin sorumlu olacagi ticari iliskilerin nasil bir hal alacagi gibi bircok soruyu da beraberinde getirmektedir Diger bir uzun vadeli endise de beyin gocu olarak da bilinen profesyonellerin daha yuksek ucret daha dusuk vergi gibi nedenlerle ABD ye akmaya baslamasidir Ayni anda da onemi pek fark edilmese de gocmenlik yoluyla bir beyin kazanimi da devam etmektedir Cogu bati ulkesinde oldugu gibi Kanada da da bu durumun faydalari yabancilarin niteliklerinin taninmasi kurallariyla sinirlanmistir cok sayida egitimli ve yetenekli gocmen Kanada da niteliksiz islerde calismaktadirlar cunku sicilleri devlet isverenler ve Kanada Medikal Birligi gibi cesitli profesyonel kurumlarca taninmamaktadir Transparency International 29 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde adindaki kurum Kanada yi ahlaki yozlasmanin en az oldugu 12 ulke olarak siralamaktadir Demografisonuclarina gore 33 476 688 kisi oldu 2006 sayimlarina gore yuzde 5 9 luk bir artis yasandi Aralik 2012 de Statistics Canada 35 milyonun uzerinde bir nufus oldugunu bildirdi Bu G8 ulkeleri arasindaki en hizli buyume orani anlamina gelir 1990 ve 2008 yillari arasinda nufus yuzde 20 4 genel artisa esdeger olarak 5 6 milyon artti Nufusun artmasinin ana sebepleri ve daha az oranda dogal buyumedir Kanada sahip ulkelerden biridir Bunun baslica nedenleri ve daha az bir olcude Kanada halki buyuk siyasi partilerin yani sira gocun mevcut seviyesini destekler 2010 yilinda rekor olarak 280 636 kisi Kanada ya goc etti Kanada hukumeti 2016 yili icin 280 000 ile 305 000 arasinda yeni kalici oturma izni vermeyi dusunuyor Bu sayi son yillardaki gocmen sayisina benzer buyukluktedir Yeni gocmenler genellikle Toronto Montreal ve Vancouver gibi buyuk kentsel alanlara yerlesirler Kanada ayrica cok sayida multeciyi de kabul eder Yillik kuresel yuzde 10 dan fazlasi Kanada ya aittir Egitim Ekonomik Kalkinma ve Isbirligi Orgutu nun OECD 2012 raporlarina gore Kanada dunyanin en egitimli ulkesidir Kanadali yetiskinlerin yuzde 51 i en az bir lisans duzeyinde kolej ya da universite derecesinde egitime sahiptir Bundan dolayi ulke yetiskinlerin yuksekogretim duzeyinde egitim almasi bakimindan dunya genelinde birinci siradadir Kanada gayri safi yurt ici hasilasinin GDP 5 3 unu egitime harcar Ulke yatirimini agirlikli olarak yuksekogretime yapar ogrenci basina 20 000 ABD dolarindan daha fazla 2014 2014 itibariyla yaslari 25 ten 64 e kadar olan yetiskinlerin yuzde 89 u lise derecesine esdeger bir egitime sahiptir OECD ortalamasi ise yuzde 75 Din Kanada da diger cogu Amerika ulkelerinde oldugu gibi en yaygin din Hristiyanliktir En yaygin mezhep Katoliktir Katolikler nufusun 29 9 unu olustururlar Ikinci sirada 21 7 lik oran ile Protestanlar gelir Buna karsilik Kanada nufusunun 34 6 si ise herhangi bir dine inanmamaktadir Diller Kanada nin iki resmi dili vardir Ingilizce ve Fransizca 7 Temmuz 1969 da Kanada federal devletinin tumunde Fransizca ve Ingilizce esit kabul edildi Bu durum Kanada nin kendisini federal duzeyde cift dilli ve cok kulturlu bir ulus olarak tanimlamasina yol acti Kanada Haklar ve Ozgurlukler Beyannamesi belirtir ki Fransizca ve Ingilizce resmi diller olarak birbirine esittir Parlamentoda her iki resmi dilde de tartisma yapilabilir Kanunlar her iki resmi dilde de esit otoriteyle yazilacaktir Parlamento tarafindan kurulan herhangi bir mahkemede iki resmi dilde de islem yapilabilir Herkes federal devletten iki resmi dilden istedigi ile hizmet alma hakkina sahiptir Yeterli sayiya ulasildigi takdirde icinde bulunulan eyalete gore azinlik resmi dili konusanlar Fransizca cogunluga sahip eyalette Ingilizce konusanlar ya da tam tersi cocuklarinin egitimini iki resmi dilden istedikleriyle almasini saglayabilirler Eyaletler duzeyinde sadece New Brunswick cift resmi dillidir diger tum eyaletlerde cift dillilik federal yasalarla saglanmistir Her ne kadar diger eyaletler cift resmi dilli degilse de eyalet yonetimlerinin cogu Ingilizce ya da Fransizca konusan azinliklarina hizmet vermektedir Quebec in resmi dili Fransizcadir Fransizca Dili Beyannamesi Fransizcanin kullanimini koruyan kurallar ortaya koyar ancak bir yandan da Ingilizce ve yerli dillerini konusanlara da cesitli haklar verir Fransizcanin siklikla konusuldugu yerler Quebec Ontario New Brunswick ve guney Manitoba dir 2001 nufus sayiminda 6 864 615 kisi Fransizcayi ana dilleri olarak beyan ettiler bunlarin 85 i Quebec de yasayanlardi Ingilizceyi ana dil olarak belirtenler de 17 694 835 kisiydi Resmi diller disinda konusulan dillerin de Kanada da onemi vardir 5 470 820 kisi ana dil olarak resmi diller disinda bir dil beyan etmisti Bu istatistikler birden fazla ana dil beyan edenleri de icermektedir En onemli resmi olmayan diller Cince 853 745 ozellikle Kanton lehcesi 322 315 ve Italyanca 469 485 Kanada da yerli dillerini konusan cok sayida insan yasamaktadir ancak bunlarin birkaci disinda cogu azalmaktadir Bunlardan en onemli olanlari Krice 72 885 Inuktitut 29 010 ve Ojibwe dili dir Cree ile birlikte toplam 150 000 Ulusal mars ve Kraliyet marsiKanada nin ulusal marsi O Canada dir Her ne kadar ilk kez 24 Haziran 1880 de Quebec City de Aziz Jean Baptiste Gunu kutlamalarinda soylenmisse de 1 Temmuz 1980 e kadar Kanada nin resmi ulusal marsi olmamistir Onceki 70 yil boyunca O Canada God Save the King ve The Maple Leaf Forever resmi olmayan ulusal marslar olarak yarismistir ancak 1960 lardan bu yana O Canada acikca tercih edilmeye baslanmistir Resmen ulusal mars olarak ilan edildiginde bircok Kanadali marsin halihazirda bu statusu olmadigini sasirarak ogrenmistir Toronto Ontario God Save the King su anda Kanada nin Kraliyet marsi dir Kral in ve kraliyet ailesine mensup kisilerin varliginda calinir Ayrica bir kismi Genel Vali nin varliginda da calinir Geleneklerin disinda olmak uzere God Save the King sikca devlet torenlerinin sonunda da ornegin devlet uyelerinin cenaze torenleri ve Anma Gunu torenleri soylenir Sadece muzik kismi bircok askeri torende de calinir ve bazi universiteler mezuniyet torenlerini onunla kapatirlar Ulusal siralamalar 2004 te 4 sirada 1990 larin cogunda ilk siradaydi 2004 te 18 sirada Ayrica bakinizKanada da insan haklariKaynakca Queen s Printer 7 Agustos 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Mayis 2011 Kallmann Helmut National and royal anthems Encyclopedia of Music in Canada Historica Dominion 3 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Kasim 2013 Hail M Lange S 25 Subat 2010 Federalism and Representation in the Theory of the Founding Fathers A Comparative Study of US and Canadian Constitutional Thought Publius the Journal of Federalism 40 3 ss 366 388 doi 10 1093 publius pjq001 Statistics Canada 14 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Aralik 2020 Population size and growth in Canada Key results from the 2016 Census Statistics Canada 8 Subat 2017 10 Subat 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Subat 2017 a b c d World Economic Outlook Database International Monetary Fund Ekim 2020 8 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mart 2020 OECD 6 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Ocak 2020 PDF Ingilizce United Nations Development Programme 2020 15 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 15 Aralik 2020 25 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Kanada Gezi Rehberi Gezi Tayfa www gezitayfa com 28 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Ekim 2020 WorldAtlas Ingilizce 1 Ekim 2020 12 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Ekim 2022 Kanada yerlileri Brescia Michael M Super John C 2009 North America An Introduction University of Toronto Press s 38 ISBN 978 0 8020 9675 3 30 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Ocak 2023 19 Ekim 2003 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Kasim 2004 2011 Census Population and dwelling counts Statistics Canada 8 Subat 2012 10 Mayis 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Subat 2012 Green Jeff 6 Aralik 2012 Canada s population hits 35 million The Toronto Star 13 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Eylul 2013 Natural Resources Canada 2011 3 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Aralik 2015 Barry Edmonston Eric Fong 2011 The Changing Canadian Population McGill Queen s Press s 181 ISBN 978 0 7735 3793 4 4 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ekim 2016 Zimmerman Karla 2008 Canada 10 bas Lonely Planet Publications s 51 ISBN 978 1 74104 571 0 4 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ekim 2016 a b James Hollifield Philip Martin Pia Orrenius 2014 Controlling Immigration A Global Perspective Third Edition Stanford University Press s 11 ISBN 978 0 8047 8627 0 3 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ekim 2016 Roderic P Beaujot Donald W Kerr 2007 The Changing Face of Canada Essential Readings in Population Canadian Scholars Press s 178 ISBN 978 1 55130 322 2 4 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ekim 2016 Gary P Freeman Randall Hansen David L Leal 2013 Immigration and Public Opinion in Liberal Democracies Routledge s 8 ISBN 978 1 136 21161 4 3 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ekim 2016 Abdur Rahim 2014 Canadian Immigration and South Asian Immigrants Xlibris Corporation s 191 ISBN 978 1 4990 5874 1 4 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ekim 2016 Citizenship and Immigration Canada 13 Subat 2011 22 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Subat 2012 Citizenship and Immigration Canada 22 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Mart 2016 2012 22 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Subat 2014 Herbert G Grubel 2009 The Effects of Mass Immigration on Canadian Living Standards and Society The Fraser Institute s 5 ISBN 978 0 88975 246 7 4 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ekim 2016 Canada News Centre 22 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Aralik 2010 Alan Simmons 2010 Immigration and Canada Global and Transnational Perspectives Canadian Scholars Press s 92 ISBN 978 1 55130 362 8 3 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ekim 2016 Population and dwelling counts for Canada and census subdivisions municipalities 2011 and 2006 censuses Statistics Canada 8 Subat 2012 Erisim tarihi 2 Ocak 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link a b Education at a Glance 2014 PDF Organisation for Economic Co operation and Development 2014 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 21 Aralik 2015 Government expenditure on education as of GDP World Bank 2015 6 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ocak 2016 Financial and human resources invested in Education PDF OECD 2011 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 4 Temmuz 2014 Canada OECD 2014 15 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Subat 2015 The Canadian census A rich portrait of the country s religious and ethnocultural diversity Statistics Canada 31 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Eylul 2023