Dekstrinler nişasta ya da glikojeninhidrolizi ile üretilen düşük moleküler ağırlıklı bir karbonhidrat grubudur. Dekstrinler α-(1→4) ya da α-(1→6) glikosidik bağları ile bağlanmış D-glikoz birimlerinin polimer karışımlarıdır.
Tanımlayıcılar | |
---|---|
| |
ChemSpider |
|
ECHA InfoCard | 100.029.693 |
E numaraları | E1400 ((ilave kimyasallar)) |
KEGG |
|
PubChem CID |
|
UNII |
|
CompTox Bilgi Panosu (EPA) |
|
Özellikler | |
Molekül formülü | (C6H10O5)n |
Molekül kütlesi | değişken |
Görünüm | beyaz ya da sarı toz |
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa). | |
Dekstrinler, insan vücudunda sindirim esnasında ve ile, sırasında amilazlar gibi enzimler kullanılarak, ya da asidik koşullar altında kuru ısı uygulanarak (piroliz ya da kavurma) nişastadan üretilebilir. Pişirme işlemi sırasında ekmek yüzeyi üzerinde görülen ve ekmeğin tat, renk ve gevrekliğine katkıda bulunan ikinci yöntem endüstriyel olarak kullanılmaktadır. Isıyla üretilen dekstrinler pirodekstrinler olarak da bilinir. Asit koşul altındaki kavurma sırasında nişasta hidrolize olur ve kısa zincirli nişasta parçaları α-(1,6) bağlarla bozunmuş nişasta molekülüne kısmen bağlanarak yeniden dallanır. Ayrıca bakınız Maillard reaksiyonu.
Dekstrinler kısmen ya da tamamen suda çözünür, düşük viskoziteli çözeltiler veren beyaz, sarı ya da kahverengi toz halindedirler. Çoğunlukla, kırmızı bir renk veren ile tespit edilebilir; eritrodekstrin (dekstrin kırmızı renklidir) ve akrodekstrin (renk vermez) olarak ayrılır.
Çok az asit katılırak ya da asit katılmadan nişastanın kavrulmasıyla elde edilen beyaz ve sarı dekstrinlere İngiliz zamkı denir.
Kullanımı
Sarı dekstrinler suda çözünür tutkal olarak tekrar nemlendiğinde yapışkan hale gelebilen zarf yapıştırıcısı ve kâğıt boru yapımında, katkı maddesi olarak maden endüstrisinde, yaş dayanç katkı maddesi olarak döküm endüstrisinde, batik için olarak, guaj boya ve ayrıca deri endüstrisinde bağlayıcı olarak kullanılır.
Beyaz dekstinler ise:
- bulamaçlarda, kaplamalarda ve parlaklık verilen gıda işlemelerinde gevrekliği artırmaya yönelik, (Gıda katkıları listesi 1400)
- kumaşların ağırlık ve sertliğini artırmak için ve kaplama maddesi,
- ilaçlarda ve kıvamlaştırıcı ve bağlayıcı madde,
- havai fişek ve maytaplara eklenerek, pelletler ya da "yıldızlar"ın katılaşmasına olanak sağlamak suretiyle, olarak kullanılır.
Yeniden dallanmış yapısı nedeniyle, dekstrinler daha az sindirilebilir; tek başına çözündüğünden dolayı ve işlenmiş gıda ürünlerine eklemek için sindirilemeyen dekstrin geliştirilmiştir.
Diğer türleri
- Maltodekstrin
Maltodekstrin gıda katkısı olarak kullanılan kısa zincirli bir nişasta şekeridir. Maltodekstrin jelleşmiş nişastadan enzimatik hidrolizle de üretilir. Genellikle püskürtülerek kurutulan kremsi-beyaz higroskopik bir toz halinde bulunur. Maltodekstrin, glikoz gibi süratle emildiği için kolayca sindirilebilir. Bir dereceye kadar tatlı olabilir ya da hemen hemen hiç tatlı olmaz.
- Siklodekstrin
Siklik dekstrinler, siklodekstrinler olarak bilinirler. Siklodekstrinler, örneğin, gibi bazı bakteriler tarafından nişastanın bozunmasıyla oluşturulmaktadır. Siklodekstrinler 6-8 glikoz kalıntılarıyla halka şeklinde yapı oluşturmuşlardır.
- Amilodekstrin doğrusal ya da kısa zincirli amiloz ( 20-30)dan oluşmuş bir dekstrindir. Amilodekstrin alfa-1,6 glikosidik bağların enzimatik hidrolizi ya da amilopektinin dallarını ayırmakla üretilebilir. Amilodekstrin iyotla mavi renk verir.
- (Beta) Limit dekstrin arta kalan polimerdir. Amilopektinin beta amilaz aracılığıyla enzimatik hidrolizi ile üretilir. Bu işlemde beta amlaz enzimi, alfa-1,6 bağlarını dallanma noktalarında hidrolize edemez.
- (Alfa) Limit dekstrin kısa bir zincirle dallanmış amilopektinin arta kalanıdır. Alfa amilaz aracılığıyla amilopektinin hidrolizi ile üretilir.
- Oldukça dallanmış siklik dekstrin öbeklerde ve büyük siklik zincirler oluşturmak için dallanan enzim kullanarak amilopektinin enzimatik parçalanmasından üretilen bir dekstrindir.
Kaynakça
- ^ An Introduction to the chemistry of plants - Vol II: Metabolic processes, P. Haas and T. G. Hill, London (Longmans, Green & Co.), 1913; pages 123-127
- ^ Salway, JG. Medical Biochemistry at a Glance. Second Edition. Malden, MA (Blackwell Publishing), 2006; page 66
- ^ Michael Lewis, Tom W. Young (2002), "Brewing", Kluwer Academic, .
- ^ Alistair M. Stephen, Glyn O. Phillips, Peter A. Williams (2006), "Food polysaccharides and their applications 2nd edition", p 92-99, CRC Press, Taylor & Francis Group,
- ^ Jack Augustus Radley (1976). "Industrial uses of starch and its derivatives", Applied Science Publishers Ltd, .
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Temmuz 2015.
- ^ T. Hiroki, K. Iwao, T. Noboru,S. Yuji, Y. Mikio, Journal: Seibutsu Kogakkaishi, Vol:84; No:2; Page: 61-66 (2006), Industrial Production of Branching Enzyme and Its Application to Production of Highly Branched Cyclic Dextrin (Cluster Dextrin)[1] 29 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Dış bağlantılar
- EAFUS1 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Medical Subject Headings Dextrins
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dekstrinler nisasta ya da glikojeninhidrolizi ile uretilen dusuk molekuler agirlikli bir karbonhidrat grubudur Dekstrinler a 1 4 ya da a 1 6 glikosidik baglari ile baglanmis D glikoz birimlerinin polimer karisimlaridir Dekstrin TanimlayicilarCAS numarasi 9004 53 9 ChemSpider NA ECHA InfoCard 100 029 693E numaralari E1400 ilave kimyasallar KEGG C00721 PubChem CID 62698UNII 2NX48Z0A9G CompTox Bilgi Panosu EPA DTXSID20891750OzelliklerMolekul formulu C6H10O5 nMolekul kutlesi degiskenGorunum beyaz ya da sari tozAksi belirtilmedigi surece madde verileri Standart sicaklik ve basinc kosullarinda belirtilir 25 C 77 F 100 kPa Bilgi kutusu kaynaklari Dekstrinler insan vucudunda sindirim esnasinda ve ile sirasinda amilazlar gibi enzimler kullanilarak ya da asidik kosullar altinda kuru isi uygulanarak piroliz ya da kavurma nisastadan uretilebilir Pisirme islemi sirasinda ekmek yuzeyi uzerinde gorulen ve ekmegin tat renk ve gevrekligine katkida bulunan ikinci yontem endustriyel olarak kullanilmaktadir Isiyla uretilen dekstrinler pirodekstrinler olarak da bilinir Asit kosul altindaki kavurma sirasinda nisasta hidrolize olur ve kisa zincirli nisasta parcalari a 1 6 baglarla bozunmus nisasta molekulune kismen baglanarak yeniden dallanir Ayrica bakiniz Maillard reaksiyonu Dekstrinler kismen ya da tamamen suda cozunur dusuk viskoziteli cozeltiler veren beyaz sari ya da kahverengi toz halindedirler Cogunlukla kirmizi bir renk veren ile tespit edilebilir eritrodekstrin dekstrin kirmizi renklidir ve akrodekstrin renk vermez olarak ayrilir Cok az asit katilirak ya da asit katilmadan nisastanin kavrulmasiyla elde edilen beyaz ve sari dekstrinlere Ingiliz zamki denir a 1 4 ve a 1 6 glikosidik baglari ile dekstrin molekuluKullanimiSari dekstrinler suda cozunur tutkal olarak tekrar nemlendiginde yapiskan hale gelebilen zarf yapistiricisi ve kagit boru yapiminda katki maddesi olarak maden endustrisinde yas dayanc katki maddesi olarak dokum endustrisinde batik icin olarak guaj boya ve ayrica deri endustrisinde baglayici olarak kullanilir Beyaz dekstinler ise bulamaclarda kaplamalarda ve parlaklik verilen gida islemelerinde gevrekligi artirmaya yonelik Gida katkilari listesi 1400 kumaslarin agirlik ve sertligini artirmak icin ve kaplama maddesi ilaclarda ve kivamlastirici ve baglayici madde havai fisek ve maytaplara eklenerek pelletler ya da yildizlar in katilasmasina olanak saglamak suretiyle olarak kullanilir Yeniden dallanmis yapisi nedeniyle dekstrinler daha az sindirilebilir tek basina cozundugunden dolayi ve islenmis gida urunlerine eklemek icin sindirilemeyen dekstrin gelistirilmistir Diger turleriMaltodekstrin Maltodekstrin gida katkisi olarak kullanilan kisa zincirli bir nisasta sekeridir Maltodekstrin jellesmis nisastadan enzimatik hidrolizle de uretilir Genellikle puskurtulerek kurutulan kremsi beyaz higroskopik bir toz halinde bulunur Maltodekstrin glikoz gibi suratle emildigi icin kolayca sindirilebilir Bir dereceye kadar tatli olabilir ya da hemen hemen hic tatli olmaz Siklodekstrin Siklik dekstrinler siklodekstrinler olarak bilinirler Siklodekstrinler ornegin gibi bazi bakteriler tarafindan nisastanin bozunmasiyla olusturulmaktadir Siklodekstrinler 6 8 glikoz kalintilariyla halka seklinde yapi olusturmuslardir Amilodekstrin dogrusal ya da kisa zincirli amiloz 20 30 dan olusmus bir dekstrindir Amilodekstrin alfa 1 6 glikosidik baglarin enzimatik hidrolizi ya da amilopektinin dallarini ayirmakla uretilebilir Amilodekstrin iyotla mavi renk verir Beta Limit dekstrin arta kalan polimerdir Amilopektinin beta amilaz araciligiyla enzimatik hidrolizi ile uretilir Bu islemde beta amlaz enzimi alfa 1 6 baglarini dallanma noktalarinda hidrolize edemez Alfa Limit dekstrin kisa bir zincirle dallanmis amilopektinin arta kalanidir Alfa amilaz araciligiyla amilopektinin hidrolizi ile uretilir Oldukca dallanmis siklik dekstrin obeklerde ve buyuk siklik zincirler olusturmak icin dallanan enzim kullanarak amilopektinin enzimatik parcalanmasindan uretilen bir dekstrindir Kaynakca An Introduction to the chemistry of plants Vol II Metabolic processes P Haas and T G Hill London Longmans Green amp Co 1913 pages 123 127 Salway JG Medical Biochemistry at a Glance Second Edition Malden MA Blackwell Publishing 2006 page 66 Michael Lewis Tom W Young 2002 Brewing Kluwer Academic ISBN 0 306 47274 0 Alistair M Stephen Glyn O Phillips Peter A Williams 2006 Food polysaccharides and their applications 2nd edition p 92 99 CRC Press Taylor amp Francis Group ISBN 0 8247 5922 2 Jack Augustus Radley 1976 Industrial uses of starch and its derivatives Applied Science Publishers Ltd ISBN 0 85334 691 7 Arsivlenmis kopya 11 Agustos 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Temmuz 2015 T Hiroki K Iwao T Noboru S Yuji Y Mikio Journal Seibutsu Kogakkaishi Vol 84 No 2 Page 61 66 2006 Industrial Production of Branching Enzyme and Its Application to Production of Highly Branched Cyclic Dextrin Cluster Dextrin 1 29 Subat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dis baglantilarEAFUS1 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Medical Subject Headings Dextrins