Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Formik asit, HCOOH, tek karbonlu karboksilik asittir. Metanoik asit olarak da bilinir. Formik asit, karbonil karbonuna bağlı alkil grubu içermemesiyle en basit karboksilli asit özelliği taşır. Hem aldehit hem de karboksilik asit özelliğine sahiptir.
| |||
 | |||
| Adlandırmalar | |||
|---|---|---|---|
Tercih edilen IUPAC adı Formik asit | |||
Methanoic acid | |||
Diğer adlar İzokarbonöz asit Karbonöz asit Formilik asit Metilik asit Hidrojenkarboksilik asit Hidroksi(okso)metan Metakarbonoik asit Oksokarbinik asit Oksometanol Hidroksimetilen oksit karınca asidi | |||
| Tanımlayıcılar | |||
| |||
3D model (JSmol) |
| ||
| 1209246 | |||
| ChEBI |
| ||
| ChEMBL |
| ||
| ChemSpider |
| ||
| DrugBank |
| ||
| ECHA InfoCard | 100.000.527 | ||
| EC Numarası |
| ||
| E numaraları | E236 ((koruyucular)) | ||
| 1008 | |||
| KEGG |
| ||
PubChem CID |
| ||
| RTECS numarası |
| ||
| UNII |
| ||
CompTox Bilgi Panosu (EPA) |
| ||
| |||
| |||
| Özellikler | |||
| Kimyasal formül | CH2O2 | ||
| Molekül kütlesi | 46,03 g mol−1 | ||
| Görünüm | dumanlı renksiz sıvı | ||
| Koku | keskin | ||
| Yoğunluk | 1,220 g/mL | ||
| Erime noktası | 8,4 °C (47,1 °F; 281,5 K) | ||
| Kaynama noktası | 100,8 °C (213,4 °F; 373,9 K) | ||
| Çözünürlük (su içinde) | karışır | ||
| Çözünürlük | eter, aseton, etil asetat, gliserol, metanol ve etanol içinde karışır benzen, toluen ve ksilenler içinde az çözünür | ||
| log P | −0.54 | ||
| Buhar basıncı | 35 mmHg (20 °C) | ||
| Asitlik (pKa) | 3.745 | ||
| Konjuge baz | |||
| -19,90×10-6 cm3/mol | |||
| Kırınım dizimi (nD) | 1.3714 (20 °C) | ||
| Akmazlık | 1.57 c (268 °C) | ||
| Yapı | |||
| Planar | |||
| Dipol momenti | 1.41 D (gaz) | ||
| Termokimya | |||
Standart molar entropi (S⦵298) | 131.8 J/mol K | ||
Standart formasyon entalpisi (ΔfH⦵298) | −425.0 kJ/mol | ||
Standart yanma entalpisi (ΔcH⦵298) | −254.6 kJ/mol | ||
| Farmakoloji | |||
(ATCvet kodu) | (WHO) | ||
| Tehlikeler | |||
| İş sağlığı ve güvenliği (OHS/OSH): | |||
| Ana tehlikeler | tahriş edici, korozif | ||
| GHS etiketleme sistemi: | |||
| Piktogramlar |  | ||
| İşaret sözcüğü | Danger | ||
| Tehlike ifadeleri | H314 | ||
| Önlem ifadeleri | P260, P264, P280, P301+P330+P331, P303+P361+P353, P304+P340, P305+P351+P338, P310, P321, P363, P405, P501 | ||
| NFPA 704 (yangın karosu) | | ||
| Parlama noktası | 69 °C (156 °F; 342 K) | ||
| 601 °C (1.114 °F; 874 K) | |||
| Patlama sınırları | 14 –34%[] 18 –57% (90% solution) | ||
| Öldürücü doz veya konsantrasyon (LD, LC): | |||
LD50 ((medyan doz)) | 700 mg/kg (fare, oral), 1100 mg/kg (sıçan, oral), 4000 mg/kg (köpek, oral) | ||
LC50 ((medyan konsantrasyon)) | 7853 ppm (rat, 15 min) 3246 ppm (mouse, 15 min) | ||
| NIOSH ABD maruz kalma limitleri: | |||
| PEL (izin verilen) | TWA 5 ppm (9 mg/m3) | ||
| REL (tavsiye edilen) | TWA 5 ppm (9 mg/m3) | ||
| IDLH (anında tehlike) | 30 ppm | ||
| Güvenlik bilgi formu (SDS) | MSDS from JT Baker | ||
| Benzeyen bileşikler | |||
Benzeyen karboksilik asitler | Asetik asit Propiyonik asit | ||
Benzeyen bileşikler | Formaldehit Metanol | ||
| Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa). | |||
Formik asit; su, metanol, etanol, aseton, eter gibi çözücülerde çok iyi çözünür.
Formik asitin diğer bir adı da karınca asididir. Doğada ilk olarak karıncaların salgılarında rastlanmış ve buradan çekilerek elde edilmiştir. Endüstriyel olarak formik asit metanol ve karbonmonoksitin tepkimesinden oluşan metil formatın eşliğinde su ile tepkimeye girmesiyle elde edilir.
Doğada formik asit
Doğada birçok karıncada savunma mekanizması olarak formik asit bulunur. Isırgan otundaki yakan şey de formik asittir.
Güvenlik
Formik asit düşük toksisiteye sahiptir. Konsantre formik asit cildi aşındırabilir. Formik asit, metil alkol zehirlenmelerinde formaldehit ile birlikte metanolün metabolitidir. Optik sinirleri hasarlayan şey formik asittir. %85'lik derişime sahip formik asit yanıcıdır.
Kullanım alanları
Formik asitin en büyük kullanım alanı koruyucu ve antibakteriyel ajan olaraktır. Tekstilde kullanılır. Dericilikte koyulaştırma amacı ile de kullanılır.
Kaynakça
- ^ a b Favre, Henri A.; Powell, Warren H. (2014). Nomenclature of Organic Chemistry : IUPAC Recommendations and Preferred Names 2013 (Blue Book). Cambridge: The Royal Society of Chemistry. s. 745. doi:10.1039/9781849733069. ISBN .
- ^ a b c d e NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards. "#0296". National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH).
- ^ Smith, Robert M.; Martell, Arthur E. (1989). Critical Stability Constants Volume 6: Second Supplement. New York: Plenum Press. s. 299. ISBN .
- ^ a b "Formic acid". Immediately Dangerous to Life or Health Concentrations (IDLH). National Institute for Occupational Safety and Health. 4 Aralık 2014. 19 Mart 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Mart 2015.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Formik asit HCOOH tek karbonlu karboksilik asittir Metanoik asit olarak da bilinir Formik asit karbonil karbonuna bagli alkil grubu icermemesiyle en basit karboksilli asit ozelligi tasir Hem aldehit hem de karboksilik asit ozelligine sahiptir Formik asit Skeletal structure of formic acid 3D model of formic acidAdlandirmalarTercih edilen IUPAC adiFormik asitSistematik IUPAC adiMethanoic acidDiger adlarIzokarbonoz asit Karbonoz asit Formilik asit Metilik asit Hidrojenkarboksilik asit Hidroksi okso metan Metakarbonoik asit Oksokarbinik asit Oksometanol Hidroksimetilen oksit karinca asidiTanimlayicilarCAS numarasi 64 18 6 3D model JSmol Etkilesimli goruntuBeilstein Referansi 1209246ChEBI CHEBI 30751 ChEMBL ChEMBL116736 ChemSpider 278 DrugBank DB01942 ECHA InfoCard 100 000 527EC Numarasi 200 579 1E numaralari E236 koruyucular Gmelin Referansi 1008KEGG C00058 PubChem CID 284RTECS numarasi LQ4900000UNII 0YIW783RG1 CompTox Bilgi Panosu EPA DTXSID2024115InChI InChI 1S HCOOH c2 1 3 h1H H 2 3 Key BDAGIHXWWSANSR UHFFFAOYSA N InChI 1 HCOOH c2 1 3 h1H H 2 3 Key BDAGIHXWWSANSR UHFFFAOYATSMILES O COOzelliklerKimyasal formul CH2O2Molekul kutlesi 46 03 g mol 1Gorunum dumanli renksiz siviKoku keskinYogunluk 1 220 g mLErime noktasi 8 4 C 47 1 F 281 5 K Kaynama noktasi 100 8 C 213 4 F 373 9 K Cozunurluk su icinde karisirCozunurluk eter aseton etil asetat gliserol metanol ve etanol icinde karisir benzen toluen ve ksilenler icinde az cozunurlog P 0 54Buhar basinci 35 mmHg 20 C Asitlik pKa 3 745Konjuge bazManyetik alinganlik x 19 90 10 6 cm3 molKirinim dizimi nD 1 3714 20 C Akmazlik 1 57 c 268 C YapiMolekuler geometri PlanarDipol momenti 1 41 D gaz TermokimyaStandart molar entropi S 298 131 8 J mol KStandart formasyon entalpisi DfH 298 425 0 kJ molStandart yanma entalpisi DcH 298 254 6 kJ molFarmakolojiATCvet kodu WHO TehlikelerIs sagligi ve guvenligi OHS OSH Ana tehlikeler tahris edici korozifGHS etiketleme sistemi PiktogramlarIsaret sozcugu DangerTehlike ifadeleri H314Onlem ifadeleri P260 P264 P280 P301 P330 P331 P303 P361 P353 P304 P340 P305 P351 P338 P310 P321 P363 P405 P501NFPA 704 yangin karosu 320Parlama noktasi 69 C 156 F 342 K 601 C 1 114 F 874 K Patlama sinirlari 14 34 kaynak belirtilmeli 18 57 90 solution Oldurucu doz veya konsantrasyon LD LC LD50 medyan doz 700 mg kg fare oral 1100 mg kg sican oral 4000 mg kg kopek oral LC50 medyan konsantrasyon 7853 ppm rat 15 min 3246 ppm mouse 15 min NIOSH ABD maruz kalma limitleri PEL izin verilen TWA 5 ppm 9 mg m3 REL tavsiye edilen TWA 5 ppm 9 mg m3 IDLH aninda tehlike 30 ppmGuvenlik bilgi formu SDS MSDS from JT BakerBenzeyen bilesiklerBenzeyen karboksilik asitler Asetik asit Propiyonik asitBenzeyen bilesikler Formaldehit MetanolAksi belirtilmedigi surece madde verileri Standart sicaklik ve basinc kosullarinda belirtilir 25 C 77 F 100 kPa Bilgi kutusu kaynaklari Formik asit su metanol etanol aseton eter gibi cozuculerde cok iyi cozunur Formik asitin diger bir adi da karinca asididir Dogada ilk olarak karincalarin salgilarinda rastlanmis ve buradan cekilerek elde edilmistir Endustriyel olarak formik asit metanol ve karbonmonoksitin tepkimesinden olusan metil formatin esliginde su ile tepkimeye girmesiyle elde edilir Dogada formik asitDogada bircok karincada savunma mekanizmasi olarak formik asit bulunur Isirgan otundaki yakan sey de formik asittir GuvenlikFormik asit dusuk toksisiteye sahiptir Konsantre formik asit cildi asindirabilir Formik asit metil alkol zehirlenmelerinde formaldehit ile birlikte metanolun metabolitidir Optik sinirleri hasarlayan sey formik asittir 85 lik derisime sahip formik asit yanicidir Kullanim alanlariFormik asitin en buyuk kullanim alani koruyucu ve antibakteriyel ajan olaraktir Tekstilde kullanilir Dericilikte koyulastirma amaci ile de kullanilir Kaynakca a b Favre Henri A Powell Warren H 2014 Nomenclature of Organic Chemistry IUPAC Recommendations and Preferred Names 2013 Blue Book Cambridge The Royal Society of Chemistry s 745 doi 10 1039 9781849733069 ISBN 978 0 85404 182 4 a b c d e NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards 0296 National Institute for Occupational Safety and Health NIOSH Smith Robert M Martell Arthur E 1989 Critical Stability Constants Volume 6 Second Supplement New York Plenum Press s 299 ISBN 0 306 43104 1 a b Formic acid Immediately Dangerous to Life or Health Concentrations IDLH National Institute for Occupational Safety and Health 4 Aralik 2014 19 Mart 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Mart 2015