Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mansur el-Atraş (Arapça: منصور الأطرش, 3 Şubat 1925, el-Kureyya - 14 Kasım 2006), Suriyeli bir siyasetçi ve gazetecidir. El-Atraş, üniversite arkadaşlarıyla birlikte 1947'de Baas Partisinin ve Suriye bölgesel kolunun kurucu üyelerindendi. Edib Çiçekli'nin devlet başkanlığı sırasında (1951-54) hükûmet karşıtı bir aktivist oldu ve iki kez mahkûm edildi. Çiçekli'nin, El-Atraş'ın babası Sultan el-Atraş'ın desteğini kazanmak için yaptığı başarısız bir girişim sebebiyle serbest bırakıldı. Çiçekli'nin bir askerî darbe sonucu devrildiği 1954'te el-Atraş, parlamento seçimlerinde milletvekili seçilse de Said el-Gazi hükûmetinde görev alma teklifini reddetti. Birleşik Arap Cumhuriyeti döneminde (1958-61), Mısır'ın Pan Arabist Cumhurbaşkanı Cemal Abdünnâsır'ın destekçilerindendi. Suriye'nin Birleşik Arap Cumhuriyeti'nden ayrılmasına karşı çıktı ve bunu protesto etmek için art arda gelen ayrılıkçı hükûmetlerde görev alma tekliflerini geri çevirdi.
| Mansur el-Atraş منصور الأطرش | |
|---|---|
 | |
| Mansur el-Atraş'ın portresi (1963-1966 arası) | |
| Ulusal Devrim Komutanlığı Konseyi Başkanı | |
| Görev süresi 1 Eylül 1965 - 21 Şubat 1966 | |
| Yerine geldiği | Said el-Gazi |
| Yerine gelen | Ahmed el-Hatib |
| Suriye Çalışma ve Sosyal İşler Bakanı | |
| Görev süresi 4 Ağustos 1963 - 13 Mayıs 1964 | |
| Yerine geldiği | Muhammed Abidin |
| Yerine gelen | Ali Talcabini |
| Arap Sosyalist Baas Partisi Ulusal Komutanlığı Üyesi | |
| Görev süresi 18 Şubat 1964 - 23 Şubat 1966 | |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 3 Şubat 1925 el-Kureyya, Cebel el-Dürzi Devleti, Fransız Suriye ve Lübnan Mandası |
| Ölüm | 14 Kasım 2006 (81 yaşında) Suriye |
| Milliyeti | Suriyeli |
| Partisi | Arap Sosyalist Baas Partisi Suriye Bölgesel Şubesi (1966'ya kadar) |
| Ebeveyn(ler) | Sultan el-Atraş (baba) |
| Bitirdiği okul | Beyrut Amerikan Üniversitesi Paris Üniversitesi |
Baas Partisi 1963 askerî darbesiyle iktidarı ele geçirdiğinde el-Atraş, sosyal işler bakanı ve 1965'te Ulusal Devrim Komutanlığı Konseyinin (UDKK) başkanı oldu. Solcu Baasçı subaylar tarafından gerçekleştirilen ikinci bir askerî darbeyle birlikte parti içinde Askeri Komite liderliğindeki darbeci subaylar ile Mişel Eflak liderliğindeki kurucular arasında çıkan bölünmede el-Atraş, Eflak'ı destekledi. Daha sonra hapse atılsa da, Suriye'nin 1967'de İsrail ile yaptığı savaşta yenilmesinin ardından serbest bırakıldı. Lübnan'da iki yıl süren sürgün hayatından sonra Suriye'ye döndü ve siyasi hayatını büyük ölçüde terk etti. 14 Kasım 2006'da öldü ve doğum yeri olan el-Kureyya yakınlarında defnedildi.
İlk yılları
El-Atraş, babası Sultan el-Atraş tarafından başlatılan ve yönetilen Büyük Suriye İsyanı'ndan aylar önce, Dürzi Dağı'ndaki el-Kureyya Dürzi topluluğunda, 3 Şubat 1925'te doğdu. O dönemde Cebel el-Dürzi bölgesi, Suriye'deki Fransız Mandası (1920'de kurulmuştu) içinde özerk bir bölge (1922-1936 yılları arasında var olan) oluşturuyordu. Dürziler ve Fransız yetkililer arasındaki gerilim, özellikle yerel Dürzi liderlerin Fransızların kendi iç işlerine ve özyönetimlerine müdahale ettikleri görüşünden kaynaklanıyordu. 1925 yazında başlayan isyan, bir süre sonra tüm Suriye'ye yayıldı. 1927'de Suriyeli isyancıların askerî yenilgisi ve manda yetkililerinin tutuklama emri çıkarmasının ardından Sultan'ın kendi isteğiyle Mavera-i Ürdün'e sürgün edilmesiyle sona erdi. Sultan, yetkililer tarafından affedilmesinin ardından, 1937 yılında ülkeye döndü.
Mansur, ilk ve orta öğrenimine Mavera-i Ürdün'de başlarken Şam ve Beyrut'ta devam etti. 1946 yılında girdiği Beyrut Amerikan Üniversitesinden 1948 yılında siyaset bilimi alanında lisans derecesiyle mezun oldu. 1951 yılında Sorbonne Üniversitesinden hukuk derecesi aldı. Ayrıca Şam Üniversitesinde Arap edebiyatı üzerine dersler verdi.
Baas Partisi dönemi ve Çiçekli ile çatışma
Sami Mubayyed'e göre "prensipte ve pratikte ateşli" bir sosyalist ve Arap milliyetçisi olan el-Atraş, 1947'de kurulan Baas Partisi'nin kurucu üyelerindendi. AUB'deki öğrenciliği sırasında örgüte katıldı ve daha sonra partideki arkadaşları Selahaddin el-Bitar ve Mişel Eflak ile birlikte, çalışmaları ilerletme amacıyla Paris'e gitti. Partinin Suriye bölgesel kolunun bir parçası olan el-Atraş; parti grevleri, yürüyüşleri ve geçit törenlerine katılırken parti gazetesi el-Baas'a düzenli olarak yazılar yazdı. Partideki tek önde gelen el-Atraş mensubuydu.
General Edib Çiçekli 1951 yılında iktidarı ele geçirerek ordu destekli bir otokrasi kurdu. Çiçekli'ye karşı örgütlenen yapılanmalara katılan el-Atraş; ilki Çiçekli'nin Şam'daki konutuna patlayıcı atmasından ötürü 1952'de, ikincisi ise Çiçekli karşıtı faaliyetlerin yükseldiği Mayıs 1953'te olmak üzere iki kez tutuklansa da, babası Sultan'ın Çiçekli'ye yönelik eleştirilerini yumuşatması hedeflenerek serbest bırakıldı.
Çiçekli'nin otoriter yönetiminin bir sonucu olarak 1953'te Baasçılarla anlaşmazlık yaşamasının ardından el-Atraş, Çiçekli yönetimine karşı muhalefetin merkezi olan Humus'a taşındı ve burada Cebel el-Dürzi'deki isyancılara silah tedarikine yardımcı oldu. O yıl Çiçekli, Suriye'de bir Haşimi hükûmeti kurmak için Haşimi yönetimindeki Ürdün ve Irak tarafından finanse edildiklerini iddia ederek Dürzi toplumuna karşı bir baskı başlattı. Dürzi Dağı, hükûmet güçleri tarafından bombalandı ve Sultan, Çiçekli'ye yönelik eleştirilerinden ötürü ev hapsine alındı.
Çiçekli, Şubat 1954'te ülke çapındaki huzursuzluğun ortasında görevinden istifa ederek ülkeden ayrıldı. Aynı yıl, Çiçekli sonrası yapılan ilk demokratik seçimlerde el-Atraş, milletvekilliğine seçildi. El-Atraş'a Said el-Gazi'nin Eylül 1955'te kurduğu hükûmette kabine üyeliği teklif edilse de el-Atraş, Baas Partisi'nin hükûmetin yapısına karşı çıkması nedeniyle bu teklifi reddetti.
Birleşik Arap Cumhuriyeti ve Baasçı Suriye dönemleri
El-Atraş, 1958 yılında Suriye ve Mısır arasında bir birlik olan Birleşik Arap Cumhuriyeti'nin (BAC) kurulmasını destekledi. BAC yıllarında el-Atraş, Cumhurbaşkanı Cemal Abdünnâsır'ın politikalarını destekleyen sadık bir Nasırcı oldu ve Nasırcı günlük gazete el-Cemahir'de çeşitli makaleler yazdı.Eylül 1961'deki ayrılıkçı darbenin ardından birliğin dağılmasına ve BAC'nin yerine gelen birlik karşıtı hükûmetlerde siyasi bir rol oynamaya karşı çıktı. 1962'de Başbakan Beşir el-Azma kendisine kabinede bir görev teklif etti, ancak ayrılıkçı bir hükûmete ideolojik muhalefetini gerekçe göstererek teklifi geri çevirdi. Eylül 1962'de Başbakan Halid el-Azm tarafından, kendisine danışılmadan sosyal işler bakanı olarak atandı, ancak bu görevi de geri çevirdi.
Suriye siyasetinden uzak durması, Baas Partisi Askeri Komitesinin 8 Mart 1963'te bir askerî darbeyle iktidarı ele geçirmesinin ardından sona erdi. Askerî Komitenin Pan Arap bir devleti yeniden kurma düşüncesini el-Atraş da paylaşıyordu. Selahaddin el-Bitar'ın ilk hükûmetinde çalışma ve sosyal işler bakanı olarak atandı ve günlük devlet işlerinin yürütülmesinden sorumlu bir organ olan Başkanlık Konseyi üyesi oldu. Şubat 1964'te, partinin en yüksek politika belirleme organı olan 12 üyeli Baas Partisi Ulusal Komutanlığına seçildi.
Bitar ile Bölge Komutanlığı arasındaki görüş ayrılıkları 1964 yılında, Bitar'ın kabinesini sağ eğilimli ve o yılın Nisan ayında Müslüman Kardeşler tarafından gerçekleştirilen Hama Ayaklanması'nın ardından Suriye içindeki "gerici" unsurlara karşı yumuşak olarak görünmesiyle ortaya çıkmıştı. Devlet Başkanı Emin el-Hafız, ayaklanma sırasında başbakandı ve ayaklanmanın şiddetle bastırılmasını protesto etmek amacıyla ülke çapında düzenlenen grev ve gösteriler karşısında istifa etti. Bitar, Mayıs ayında Hafız'ın yerine ikinci dönem başbakanlık görevini üstlendi ve sivil özgürlükleri koruyacağına dair kamuoyuna söz verdi. Parti içi gerginlikler, Bölge Komutanlığının 25 Eylül'de Bitar hükûmetinden güvenoyunu çekmesi ve Bitar ile el-Atraş'ın (Bitar'ın bir ortağı) daha sonra Başkanlık Konseyinden istifa etmesiyle doruğa ulaştı. Onların yerine sırasıyla Salah Cedid ve Yusuf Zuayyin geçti ve Başkanlık Konseyi fiilen Askerî Komite ve Bölge Komutanlığının tam kontrolü altına girdi. Hafız da Ekim ayında Bitar'ın yerine başbakan oldu, ancak el-Atraş bakanlık görevinde kaldı.
1 Eylül 1965'te el-Atraş, Ulusal Devrim Komutanlığı Konseyinin başkanlığına atansa da, Askerî Komitenin kapsayıcı kontrolü nedeniyle çok az fiili güce sahipti. Daha sonraları "subaylar konuşmayı bize bıraktılar, ancak daha sonra keşfettiğimiz gibi, kararların ne olacağı konusunda ... önceden anlaşmışlardı" dedi. Parlamento rolündeki Ulusal Devrim Komutanlığı Konseyinin başkanlığını el-Atraş yapıyordu. Aralık ayında Ulusal Komuta (Eflak ve Bitar'a sadık) ve Bölgesel Komuta (Cedid'e sadık ve ordu tarafından desteklenen) arasındaki gerilim, ilkinin unsurlarının ordunun Cedid'e olan desteğini (ve Suriye uzmanı Itamar Rabinoviç'e göre Nusayri subayların sağlam desteğini) bölmek amacıyla Askeri Komite üyesi Muhammed Ümran ile ittifak kurmaya çalışmasıyla daha da arttı. Ancak el-Atraş, Ürdünlü Münif er-Razzaz ve Lübnanlı Cubran el-Mecdelani ve Ali el-Halil ile birlikte, Ulusal Komutanlığın askeri destek ve siyasi güç eksikliğinin yanı sıra Ümran ve Emin el-Hafız ile ittifakın temel zayıflığını gerekçe göstererek, Ulusal Komutanlıkta Bölge Komutanlığı ile çatışmaya karşı çıkan grubun bir parçasıydı. Son ikisi Askeri Komite liderliği konusunda düşmanca bir rekabet içine girmişti.
El-Atraş, Ulusal Devrim Komutanlığı Konseyindeki görevine devam etti ve 15 Şubat 1966'da, solcu Neo Baasçı Cedid hükûmetini iktidara getiren ve parti içi bölünmeye neden olan 1966 askerî darbesinden (21-23 Şubat) bir süre önce yeniden başkan seçildi. Cedid hükûmetinin iktidara gelmesi, Baas'ın önde gelen ideologlarından Mişel Eflak'ın kendi isteğiyle sürgüne gönderilmesiyle sonuçlandı. Eflak'ın partizanı olan el-Atraş darbe sırasında tutuklanarak Mezzeh Hapishanesi'ne hapsedildi. Yeni savunma bakanı ve geleceğin devlet başkanı Hafız Esad daha sonra Suriye'nin siyasi durumunu görüşmek ve sağlığını kontrol etmek üzere kendisini ziyaret etti.
9 Haziran 1967'de İsrail Ordusu, Altı Gün Savaşı sırasında Golan Tepeleri'ni işgal ettiğinde, el-Atraş ve diğer Eflak yanlıları gözaltından serbest bırakıldı. El-Atraş daha sonra "Özgürlüğümüzü yenilgiye borçlu olduğumuzu bilmek hoş değildi" dedi. Muhalif Baasçı subay Selim Hatum ile işbirliği yapan el-Atraş 1967'de Cedid hükûmetini devirmeye çalıştı ancak başarısız oldu. Bu başarısız darbe girişiminin ardından kendi isteğiyle Lübnan'a sürgüne gitti ve Suriye'nin gizli istihbarat servisinin başındaki Abdülkerim el-Cundi'nin ölümüne kadar orada yaşadı. 1969'da Suriye'ye döndü ve hayatının geri kalanının çoğunu inzivada geçirdi.
Siyaset sonrası hayatı ve ölümü
1978 yılında el-Atraş, Suriye ve komşu Irak'ın iktidardaki Baas hükûmetleri arasındaki anlaşmazlığı gidermeyi amaçlayan bir akşam yemeğine ev sahipliği yaptı. Yemeğe Irak Dışişleri Bakanı Tarık Aziz ve Suriye Savunma Bakanı Mustafa Talas gibi isimler katılmıştı.
2000-2006 yılları arasında İsrail'e karşı Filistin Ayaklanması'nı destekleyen bir örgütün üyesiydi. 2001-2006 yılları arasında Irak'a yönelik yaptırımların sona erdirilmesini amaçlayan ve daha sonra 2003'te Amerika Birleşik Devletleri'nin Irak'a askerî müdahalesinden sonra Irak'ı destekleyen Suriye Arap Komitesine başkanlık etti.
El-Atraş 14 Kasım 2006 tarihinde sabah saat 6.30'da 81 yaşında öldü. Cenaze töreni Süveyda kentinde yapıldı ve akrabalarından Talal el-Atraş'a göre törene Suriye, Lübnan ve Ürdün'den "yüz binlerce" Dürzi ve bazı "önde gelen Arap şahsiyetleri" katıldı. El-Atraş, doğum yeri olan el-Kureyya yakınlarında, sahibi olduğu Huşus ormanlık alanına defnedildi.
Özel hayatı
Ağustos 1956'da el-Atraş, Sultan'ın tahıl ticaretindeki ortağı Yusuf eş-Şüveyri'nin kızı olan ve el-Meydan'da oturan ve el-Kureyya'da bir evi olan Hristiyan öğretmen Hind eş-Şüveyri ile evlendi. El-Atraş'ın Tahir adında bir oğlu ve Rim adında bir kızı vardı. El-Atraş'ın eşi Dürzi cemaatinden olmadığı için bu evlilik el-Atraş ve babası arasında geçici bir ayrılığa neden oldu. Sonunda ikisi aralarındaki sorunları giderdiler. Sultan'ın 1982'deki ölümünün ardından Mansur, el-Atraş klanının başlıca sözcüsü olarak Sultan'ın rolünü üstlendi.
Kaynakça
- Özel
- ^ a b c d e Mubayyed 2006, s. 178.
- ^ a b c d e f (Arapça). 23 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2023.
- ^ a b c Batatu 2012, s. 28.
- ^ Betts 2010, ss. 85-86.
- ^ Provence 2005, s. 64.
- ^ Commins 2004, s. 56.
- ^ a b c d Mubayyed, Sami (16 Kasım 2006). (İngilizce). Mid East Views. 10 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2013.
- ^ a b Provence 2005, s. 161.
- ^ Mubayyed 2006, ss. 178-179.
- ^ a b c d e f g Mubayyed 2006, s. 179.
- ^ Rabinoviç 1972, s. 227.
- ^ Rabinoviç 1972, s. 132–133.
- ^ Seale 1990, s. 94.
- ^ Mubayyed 2006, ss. 179-180.
- ^ (İngilizce). Suriye Halk Meclisi. 19 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2013.
- ^ Ayhan, Veysel (8 Ağustos 2012). (İngilizce). Uluslararası Orta Doğu Barış Araştırmaları Merkezi. 8 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2013.
- ^ Rabinoviç 1972, s. 187.
- ^ Rabinoviç 1972, s. 135.
- ^ a b c d Mubayyed 2006, s. 180.
- ^ Beyrut Amerikan Üniversitesi Siyasi Bilimler ve Kamu Yönetimi Bölümü (1966). Chronology of Arab Politics (İngilizce). 4. Beyrut Amerikan Üniversitesi. s. 69.
- ^ a b Seale 1990, s. 180.
- ^ Ma'oz 1974, s. 283.
- ^ Seale 1990, s. 313.
- ^ a b (16 Kasım 2006). (İngilizce). . 26 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2012.
- Genel
- Batatu, Hanna (2012). Syria's Peasantry, the Descendants of Its Lesser Rural Notables, and Their Politics (İngilizce). Princeton University Press. ISBN .
- Betts, Robert Brenton (2010). The Druze (İngilizce). . ISBN .
- Commins, David D. (2004). Historical Dictionary of Syria (İngilizce). Scarecrow Press. ISBN .
- Ma'oz, Moshe (1974). Schiffrin, Harold Z. (Ed.). Military and State in Modern Asia (İngilizce). .
- Mubayyed, Sami M. (2006). Steel & Silk: Men and Women who shaped Syria 1900–2000 (İngilizce). Cune Press. ISBN .
- Provence, Michael (2005). The Great Syrian Revolt and the Rise of Arab Nationalism (İngilizce). University of Texas Press. ISBN .
- Rabinoviç, Itamar (1972). Syria Under the Ba'th, 1963–66: The Army Party Symbiosis (İngilizce). .
- Seale, Patrick (1990). Asad of Syria: The Struggle for the Middle East (İngilizce). University of California Press. ISBN .
| Wikimedia Commons'ta Mansur el-Atraş ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mansur el Atras Arapca منصور الأطرش 3 Subat 1925 el Kureyya 14 Kasim 2006 Suriyeli bir siyasetci ve gazetecidir El Atras universite arkadaslariyla birlikte 1947 de Baas Partisinin ve Suriye bolgesel kolunun kurucu uyelerindendi Edib Cicekli nin devlet baskanligi sirasinda 1951 54 hukumet karsiti bir aktivist oldu ve iki kez mahkum edildi Cicekli nin El Atras in babasi Sultan el Atras in destegini kazanmak icin yaptigi basarisiz bir girisim sebebiyle serbest birakildi Cicekli nin bir askeri darbe sonucu devrildigi 1954 te el Atras parlamento secimlerinde milletvekili secilse de Said el Gazi hukumetinde gorev alma teklifini reddetti Birlesik Arap Cumhuriyeti doneminde 1958 61 Misir in Pan Arabist Cumhurbaskani Cemal Abdunnasir in destekcilerindendi Suriye nin Birlesik Arap Cumhuriyeti nden ayrilmasina karsi cikti ve bunu protesto etmek icin art arda gelen ayrilikci hukumetlerde gorev alma tekliflerini geri cevirdi Mansur el Atras منصور الأطرشMansur el Atras in portresi 1963 1966 arasi Ulusal Devrim Komutanligi Konseyi BaskaniGorev suresi 1 Eylul 1965 21 Subat 1966Yerine geldigi Said el GaziYerine gelen Ahmed el HatibSuriye Calisma ve Sosyal Isler BakaniGorev suresi 4 Agustos 1963 13 Mayis 1964Yerine geldigi Muhammed AbidinYerine gelen Ali TalcabiniArap Sosyalist Baas Partisi Ulusal Komutanligi UyesiGorev suresi 18 Subat 1964 23 Subat 1966Kisisel bilgilerDogum 3 Subat 1925 el Kureyya Cebel el Durzi Devleti Fransiz Suriye ve Lubnan MandasiOlum 14 Kasim 2006 81 yasinda SuriyeMilliyeti SuriyeliPartisi Arap Sosyalist Baas Partisi Suriye Bolgesel Subesi 1966 ya kadar Ebeveyn ler Sultan el Atras baba Bitirdigi okul Beyrut Amerikan Universitesi Paris Universitesi Baas Partisi 1963 askeri darbesiyle iktidari ele gecirdiginde el Atras sosyal isler bakani ve 1965 te Ulusal Devrim Komutanligi Konseyinin UDKK baskani oldu Solcu Baasci subaylar tarafindan gerceklestirilen ikinci bir askeri darbeyle birlikte parti icinde Askeri Komite liderligindeki darbeci subaylar ile Misel Eflak liderligindeki kurucular arasinda cikan bolunmede el Atras Eflak i destekledi Daha sonra hapse atilsa da Suriye nin 1967 de Israil ile yaptigi savasta yenilmesinin ardindan serbest birakildi Lubnan da iki yil suren surgun hayatindan sonra Suriye ye dondu ve siyasi hayatini buyuk olcude terk etti 14 Kasim 2006 da oldu ve dogum yeri olan el Kureyya yakinlarinda defnedildi Ilk yillariHasan Murayved ile Mansur el Atras Beyrut Amerikan Universitesinde ogrenim gordugu donemde 1940 lar El Atras babasi Sultan el Atras tarafindan baslatilan ve yonetilen Buyuk Suriye Isyani ndan aylar once Durzi Dagi ndaki el Kureyya Durzi toplulugunda 3 Subat 1925 te dogdu O donemde Cebel el Durzi bolgesi Suriye deki Fransiz Mandasi 1920 de kurulmustu icinde ozerk bir bolge 1922 1936 yillari arasinda var olan olusturuyordu Durziler ve Fransiz yetkililer arasindaki gerilim ozellikle yerel Durzi liderlerin Fransizlarin kendi ic islerine ve ozyonetimlerine mudahale ettikleri gorusunden kaynaklaniyordu 1925 yazinda baslayan isyan bir sure sonra tum Suriye ye yayildi 1927 de Suriyeli isyancilarin askeri yenilgisi ve manda yetkililerinin tutuklama emri cikarmasinin ardindan Sultan in kendi istegiyle Mavera i Urdun e surgun edilmesiyle sona erdi Sultan yetkililer tarafindan affedilmesinin ardindan 1937 yilinda ulkeye dondu Mansur ilk ve orta ogrenimine Mavera i Urdun de baslarken Sam ve Beyrut ta devam etti 1946 yilinda girdigi Beyrut Amerikan Universitesinden 1948 yilinda siyaset bilimi alaninda lisans derecesiyle mezun oldu 1951 yilinda Sorbonne Universitesinden hukuk derecesi aldi Ayrica Sam Universitesinde Arap edebiyati uzerine dersler verdi Baas Partisi donemi ve Cicekli ile catismaBaas Partisi nin kuruculari el Atras soldan ucuncu partinin kurulus asamasi esnasinda Nisan 1947 Sami Mubayyed e gore prensipte ve pratikte atesli bir sosyalist ve Arap milliyetcisi olan el Atras 1947 de kurulan Baas Partisi nin kurucu uyelerindendi AUB deki ogrenciligi sirasinda orgute katildi ve daha sonra partideki arkadaslari Selahaddin el Bitar ve Misel Eflak ile birlikte calismalari ilerletme amaciyla Paris e gitti Partinin Suriye bolgesel kolunun bir parcasi olan el Atras parti grevleri yuruyusleri ve gecit torenlerine katilirken parti gazetesi el Baas a duzenli olarak yazilar yazdi Partideki tek onde gelen el Atras mensubuydu General Edib Cicekli 1951 yilinda iktidari ele gecirerek ordu destekli bir otokrasi kurdu Cicekli ye karsi orgutlenen yapilanmalara katilan el Atras ilki Cicekli nin Sam daki konutuna patlayici atmasindan oturu 1952 de ikincisi ise Cicekli karsiti faaliyetlerin yukseldigi Mayis 1953 te olmak uzere iki kez tutuklansa da babasi Sultan in Cicekli ye yonelik elestirilerini yumusatmasi hedeflenerek serbest birakildi Cicekli nin otoriter yonetiminin bir sonucu olarak 1953 te Baascilarla anlasmazlik yasamasinin ardindan el Atras Cicekli yonetimine karsi muhalefetin merkezi olan Humus a tasindi ve burada Cebel el Durzi deki isyancilara silah tedarikine yardimci oldu O yil Cicekli Suriye de bir Hasimi hukumeti kurmak icin Hasimi yonetimindeki Urdun ve Irak tarafindan finanse edildiklerini iddia ederek Durzi toplumuna karsi bir baski baslatti Durzi Dagi hukumet gucleri tarafindan bombalandi ve Sultan Cicekli ye yonelik elestirilerinden oturu ev hapsine alindi Cicekli Subat 1954 te ulke capindaki huzursuzlugun ortasinda gorevinden istifa ederek ulkeden ayrildi Ayni yil Cicekli sonrasi yapilan ilk demokratik secimlerde el Atras milletvekilligine secildi El Atras a Said el Gazi nin Eylul 1955 te kurdugu hukumette kabine uyeligi teklif edilse de el Atras Baas Partisi nin hukumetin yapisina karsi cikmasi nedeniyle bu teklifi reddetti Birlesik Arap Cumhuriyeti ve Baasci Suriye donemleriBaas Partisi milletvekilleri Selahaddin el Bitar on plandaki ile Mansur el Atras parlamentoda oy kullanirken 1955 El Atras 1958 yilinda Suriye ve Misir arasinda bir birlik olan Birlesik Arap Cumhuriyeti nin BAC kurulmasini destekledi BAC yillarinda el Atras Cumhurbaskani Cemal Abdunnasir in politikalarini destekleyen sadik bir Nasirci oldu ve Nasirci gunluk gazete el Cemahir de cesitli makaleler yazdi Eylul 1961 deki ayrilikci darbenin ardindan birligin dagilmasina ve BAC nin yerine gelen birlik karsiti hukumetlerde siyasi bir rol oynamaya karsi cikti 1962 de Basbakan Besir el Azma kendisine kabinede bir gorev teklif etti ancak ayrilikci bir hukumete ideolojik muhalefetini gerekce gostererek teklifi geri cevirdi Eylul 1962 de Basbakan Halid el Azm tarafindan kendisine danisilmadan sosyal isler bakani olarak atandi ancak bu gorevi de geri cevirdi Suriye siyasetinden uzak durmasi Baas Partisi Askeri Komitesinin 8 Mart 1963 te bir askeri darbeyle iktidari ele gecirmesinin ardindan sona erdi Askeri Komitenin Pan Arap bir devleti yeniden kurma dusuncesini el Atras da paylasiyordu Selahaddin el Bitar in ilk hukumetinde calisma ve sosyal isler bakani olarak atandi ve gunluk devlet islerinin yurutulmesinden sorumlu bir organ olan Baskanlik Konseyi uyesi oldu Subat 1964 te partinin en yuksek politika belirleme organi olan 12 uyeli Baas Partisi Ulusal Komutanligina secildi 8 Mart 1963 teki Baasci askeri darbe sonrasindaki Suriye hukumetinin ilk toplantisi Bitar ile Bolge Komutanligi arasindaki gorus ayriliklari 1964 yilinda Bitar in kabinesini sag egilimli ve o yilin Nisan ayinda Musluman Kardesler tarafindan gerceklestirilen Hama Ayaklanmasi nin ardindan Suriye icindeki gerici unsurlara karsi yumusak olarak gorunmesiyle ortaya cikmisti Devlet Baskani Emin el Hafiz ayaklanma sirasinda basbakandi ve ayaklanmanin siddetle bastirilmasini protesto etmek amaciyla ulke capinda duzenlenen grev ve gosteriler karsisinda istifa etti Bitar Mayis ayinda Hafiz in yerine ikinci donem basbakanlik gorevini ustlendi ve sivil ozgurlukleri koruyacagina dair kamuoyuna soz verdi Parti ici gerginlikler Bolge Komutanliginin 25 Eylul de Bitar hukumetinden guvenoyunu cekmesi ve Bitar ile el Atras in Bitar in bir ortagi daha sonra Baskanlik Konseyinden istifa etmesiyle doruga ulasti Onlarin yerine sirasiyla Salah Cedid ve Yusuf Zuayyin gecti ve Baskanlik Konseyi fiilen Askeri Komite ve Bolge Komutanliginin tam kontrolu altina girdi Hafiz da Ekim ayinda Bitar in yerine basbakan oldu ancak el Atras bakanlik gorevinde kaldi 1 Eylul 1965 te el Atras Ulusal Devrim Komutanligi Konseyinin baskanligina atansa da Askeri Komitenin kapsayici kontrolu nedeniyle cok az fiili guce sahipti Daha sonralari subaylar konusmayi bize biraktilar ancak daha sonra kesfettigimiz gibi kararlarin ne olacagi konusunda onceden anlasmislardi dedi Parlamento rolundeki Ulusal Devrim Komutanligi Konseyinin baskanligini el Atras yapiyordu Aralik ayinda Ulusal Komuta Eflak ve Bitar a sadik ve Bolgesel Komuta Cedid e sadik ve ordu tarafindan desteklenen arasindaki gerilim ilkinin unsurlarinin ordunun Cedid e olan destegini ve Suriye uzmani Itamar Rabinovic e gore Nusayri subaylarin saglam destegini bolmek amaciyla Askeri Komite uyesi Muhammed Umran ile ittifak kurmaya calismasiyla daha da artti Ancak el Atras Urdunlu Munif er Razzaz ve Lubnanli Cubran el Mecdelani ve Ali el Halil ile birlikte Ulusal Komutanligin askeri destek ve siyasi guc eksikliginin yani sira Umran ve Emin el Hafiz ile ittifakin temel zayifligini gerekce gostererek Ulusal Komutanlikta Bolge Komutanligi ile catismaya karsi cikan grubun bir parcasiydi Son ikisi Askeri Komite liderligi konusunda dusmanca bir rekabet icine girmisti El Atras Ulusal Devrim Komutanligi Konseyindeki gorevine devam etti ve 15 Subat 1966 da solcu Neo Baasci Cedid hukumetini iktidara getiren ve parti ici bolunmeye neden olan 1966 askeri darbesinden 21 23 Subat bir sure once yeniden baskan secildi Cedid hukumetinin iktidara gelmesi Baas in onde gelen ideologlarindan Misel Eflak in kendi istegiyle surgune gonderilmesiyle sonuclandi Eflak in partizani olan el Atras darbe sirasinda tutuklanarak Mezzeh Hapishanesi ne hapsedildi Yeni savunma bakani ve gelecegin devlet baskani Hafiz Esad daha sonra Suriye nin siyasi durumunu gorusmek ve sagligini kontrol etmek uzere kendisini ziyaret etti 9 Haziran 1967 de Israil Ordusu Alti Gun Savasi sirasinda Golan Tepeleri ni isgal ettiginde el Atras ve diger Eflak yanlilari gozaltindan serbest birakildi El Atras daha sonra Ozgurlugumuzu yenilgiye borclu oldugumuzu bilmek hos degildi dedi Muhalif Baasci subay Selim Hatum ile isbirligi yapan el Atras 1967 de Cedid hukumetini devirmeye calisti ancak basarisiz oldu Bu basarisiz darbe girisiminin ardindan kendi istegiyle Lubnan a surgune gitti ve Suriye nin gizli istihbarat servisinin basindaki Abdulkerim el Cundi nin olumune kadar orada yasadi 1969 da Suriye ye dondu ve hayatinin geri kalaninin cogunu inzivada gecirdi Siyaset sonrasi hayati ve olumuBaas Partisi nin eski uyeleri 2002 yilinda bir kokteylde soldan saga Hasan Murayved ve Mansur el Atras 1978 yilinda el Atras Suriye ve komsu Irak in iktidardaki Baas hukumetleri arasindaki anlasmazligi gidermeyi amaclayan bir aksam yemegine ev sahipligi yapti Yemege Irak Disisleri Bakani Tarik Aziz ve Suriye Savunma Bakani Mustafa Talas gibi isimler katilmisti 2000 2006 yillari arasinda Israil e karsi Filistin Ayaklanmasi ni destekleyen bir orgutun uyesiydi 2001 2006 yillari arasinda Irak a yonelik yaptirimlarin sona erdirilmesini amaclayan ve daha sonra 2003 te Amerika Birlesik Devletleri nin Irak a askeri mudahalesinden sonra Irak i destekleyen Suriye Arap Komitesine baskanlik etti El Atras 14 Kasim 2006 tarihinde sabah saat 6 30 da 81 yasinda oldu Cenaze toreni Suveyda kentinde yapildi ve akrabalarindan Talal el Atras a gore torene Suriye Lubnan ve Urdun den yuz binlerce Durzi ve bazi onde gelen Arap sahsiyetleri katildi El Atras dogum yeri olan el Kureyya yakinlarinda sahibi oldugu Husus ormanlik alanina defnedildi Ozel hayatiEl Atras Bagdat ta 2002 Agustos 1956 da el Atras Sultan in tahil ticaretindeki ortagi Yusuf es Suveyri nin kizi olan ve el Meydan da oturan ve el Kureyya da bir evi olan Hristiyan ogretmen Hind es Suveyri ile evlendi El Atras in Tahir adinda bir oglu ve Rim adinda bir kizi vardi El Atras in esi Durzi cemaatinden olmadigi icin bu evlilik el Atras ve babasi arasinda gecici bir ayriliga neden oldu Sonunda ikisi aralarindaki sorunlari giderdiler Sultan in 1982 deki olumunun ardindan Mansur el Atras klaninin baslica sozcusu olarak Sultan in rolunu ustlendi KaynakcaOzel a b c d e Mubayyed 2006 s 178 a b c d e f Arapca 23 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Ocak 2023 a b c Batatu 2012 s 28 Betts 2010 ss 85 86 Provence 2005 s 64 Commins 2004 s 56 a b c d Mubayyed Sami 16 Kasim 2006 Ingilizce Mid East Views 10 Temmuz 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Temmuz 2013 a b Provence 2005 s 161 Mubayyed 2006 ss 178 179 a b c d e f g Mubayyed 2006 s 179 Rabinovic 1972 s 227 Rabinovic 1972 s 132 133 Seale 1990 s 94 Mubayyed 2006 ss 179 180 Ingilizce Suriye Halk Meclisi 19 Temmuz 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Haziran 2013 Ayhan Veysel 8 Agustos 2012 Ingilizce Uluslararasi Orta Dogu Baris Arastirmalari Merkezi 8 Nisan 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Haziran 2013 Rabinovic 1972 s 187 Rabinovic 1972 s 135 a b c d Mubayyed 2006 s 180 Beyrut Amerikan Universitesi Siyasi Bilimler ve Kamu Yonetimi Bolumu 1966 Chronology of Arab Politics Ingilizce 4 Beyrut Amerikan Universitesi s 69 a b Seale 1990 s 180 Ma oz 1974 s 283 Seale 1990 s 313 a b 16 Kasim 2006 Ingilizce 26 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Eylul 2012 GenelBatatu Hanna 2012 Syria s Peasantry the Descendants of Its Lesser Rural Notables and Their Politics Ingilizce Princeton University Press ISBN 978 0 691 00254 5 Betts Robert Brenton 2010 The Druze Ingilizce ISBN 978 0 300 04810 0 Commins David D 2004 Historical Dictionary of Syria Ingilizce Scarecrow Press ISBN 978 0 8108 4934 1 Ma oz Moshe 1974 Schiffrin Harold Z Ed Military and State in Modern Asia Ingilizce Mubayyed Sami M 2006 Steel amp Silk Men and Women who shaped Syria 1900 2000 Ingilizce Cune Press ISBN 978 1 885942 41 8 Provence Michael 2005 The Great Syrian Revolt and the Rise of Arab Nationalism Ingilizce University of Texas Press ISBN 978 0 292 70680 4 Rabinovic Itamar 1972 Syria Under the Ba th 1963 66 The Army Party Symbiosis Ingilizce Seale Patrick 1990 Asad of Syria The Struggle for the Middle East Ingilizce University of California Press ISBN 978 0 520 06976 3 Wikimedia Commons ta Mansur el Atras ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir