Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Napolyon Savaşları, Fransız Devrim Savaşları'nın ardından Napolyon önderliğindeki Fransa ile Avrupa'nın diğer güçlü devletlerinin oluşturduğu koalisyon arasında gerçekleşen savaş dönemi. Başlangıç tarihinin hangi yıl olduğuna dair tarihçiler ve araştırmacılar arasında fikir birliği yoktur. 1800-1815 yılları arasında, yaklaşık 15 yıl sürmüştür.
Napolyon Savaşları, Fransız Devrimi'nin ardından, monarşiye karşı fikirlerin ve siyasal etkinliklerin Avrupa'nın bütününe yayılmasını engellemeye çalışan Fransa dışındaki devletlerin oluşturduğu Koalisyon güçleriyle Fransız Devrim Orduları arasında Napolyon'un siyasi ve askeri liderliği altında sürmüş çatışmalardır.
Devrim sonrası Fransız ordusunun yapısal özellikleri
- Fransız Devrimi'nin hemen ardından yeniden şekillenen Fransız ordusunun yapısal özellikleri, 18. yüzyılın diğer Avrupa ordularının yapısal özelliklerinden çok belirgin farklılıklar göstermiştir. Bu yapısal farklılıklar özellikle Napolyon Savaşları sırasında Fransız ordularının elde ettikleri başarılarda büyük ölçüde pay sahibidir. Kuşkusuz ki Napolyon'un parlak askeri becerisinin de etkisi büyük olmuştur.
Bu farklı yapısal özellikleri şu başlıklar altından irdelemek olanaklıdır:
- 18. yüzyıl ordularını oluşturan askerler, serflerden oluşan, zorla silah altına alınmış, ölmemek için öldürmek zorunda kalan insanlardır. Bir sorumluluk ya da bir ideal uğruna değil, zorunlu oldukları için savaşırlar. Bu askerlerden oluşan birlikler, dağılma eğilimi gösterirler. Yanaşık düzen savaşa sürülmeleri ve sıkı bir disiplin altında tutulmaları gerekir. Bu ise, birliklerin hareket yeteneğini ciddi biçimde sınırlayacaktır.
- Oysa Fransız ordusundaki askerler, her ne kadar “zorunlu askerlik” dolayısıyla silah altına alınmış olsalar da, özgür yurttaşlardır. Bu insanlar, ulus devletinin yurttaşlarıdır, yurttaş-ordunun askerleridir. Bir ulus devletin yurttaşı olmanın sorumluluğuyla, bir ideal uğruna savaşırlar. Sıkı bir disiplin altına rahatlıkla girebilirler, eğilimleri bu yöndedir.
Askerlerin bu eğilimleri, komutanların birliklerini sevk ve idare tarzını kökten değiştirmektedir. Onlara çok daha geniş bir alanda inisiyatif kullanma olanağı vermektedir. Napolyon ordularının başarılarının nedenlerinden biri de Napolyon'un generallerinin geniş inisiyatifleri olmasıdır.
- Fransız Devrimi öncesinde, tüm Avrupa monarşilerinde olduğu gibi Fransız ordusundaki subaylar da aristokrat ailelerin tekelindeydi. Ancak ihtilal sırasında aristokrasi tasfiye edildiği için halktan insanların subay atanması zorunlu olmuştur. Bunun sonucunda Fransız Devrim Ordusu'nun subay kadrosu, genç, yeteneğe göre terfi eden, dinamik unsurlardan oluşmuştur.
- Fransız Devrim Ordusu, düzenlemelerle tümenler halinde yapılandırılmıştır. Tüm askeri sınıfları bünyesinde barındıran, bağımsız, herhangi bir operasyonu ya da manevrayı bağımsız olarak gerçekleştirebilecek birimler olan tümenler, kolordular düzeyinde birleştirilmişti.
- Özellikle Napolyon orduları, Napolyon'un izlediği yöntem gereği, ağırlıklı olarak “yerinde ikmal” ilkesiyle hareket eden ordulardır. Napolyon, ordularının ikmal meselesini, uzun ikmal kollarına değil, istila edilen topraklardaki kaynaklara dayandırmıştır. Bu tutum, orduların manevralarını, ikmal olanaklarının sınırlayıcı baskısından kurtarmış, daha hızlı manevra yapabilir hale getirmiştir.
- Lakin bu durum sadece Avrupa’nın verimli ve yoğun nüfus barındıran bölgelerinde başarılı olmuştur. Yerinde ikmal olanaklarının son derece kısıtlı olduğu Mısır, İspanya ve Rusya’da ise geri tepmiştir. Özellikle Rusya’da durum daha da vahim bir hal almıştır. Rus ordusu, II. Dünya Savaşı’nda da uygulanan yakıp yıkma taktiğini uygulamış, çekilirken Napolyon ordularının kullanabileceği her şeyi ya beraberinde götürmüş ya da yerinde imha etmiştir.
- Napolyon ordularında hızlı manevra ve yürüyüş hızı konusunda etkin olan bir başka unsur da subay kadrosunun asillerden oluşmamasıdır. Asiller, kendilerine son derece rahat bir ortam sağlayacak tüm ağırlıklarıyla birlikte hareket ederler. Ağırlıklarını taşıyan atlı arabalar, ordunun hızını düşürür. Özellikle zor arazi ve yol koşullarında bu durum daha da belirgin bir etki yaratır. Askerler yol kenarında bekler, öncelik tanınan aristokrat subayların ağırlıklarıyla yüklü arabalar yolu kullanır. Oysa Fransız ordularında öncelik piyadenindir, asker yoldan yürür, subay yolun dışından atının üstünde yolculuk eder.
- Sonuç olarak 18. yüzyıl Avrupa ordularında standart yürüyüş hızı dakikada 70 adımken, Napolyon ordularında bu hız dakikada 120 adımdır.
- 1776 yılında Topçu Genel Müfettişi olan Gribeauval, Fransız Devrimi Ordusu’nun topçu unsurlarında önemli düzenlemeler yapmıştır. Orduda kullanılan top çapları standartlaştırılmış, ilave olarak havanların kullanılmasına geçilmiş ve top arabalarında yapılan geliştirmelerle topçu bataryalarına hareketlilik kazandırılmıştır. Bu düzenlemelerle Fransız Devrimi Ordusu, yüksek atış gücüne sahip ve hareketli topçu bataryalarıyla savaş alanına hakim olabilmiştir.
Napolyon'un stratejik ve taktik özgünlüğü
Hemen hemen bütün tarihçiler ve araştırmacılar, I. Napolyon’un askeri alanda belirgin bir teorisi olmadığı görüşünde birleşirler. Napolyon’un askeri başarıları, sağlam bir askeri teorik yaklaşım çerçevesinde hazırlanmış planlara değil, savaş alanındaki hareket tarzına bağlanır.
Her şeyden önce Napolyon hep saldırı savaşları vermiştir. Teorik olarak bir saldırı için, bir temel plan ve alternatif planlar hazırlanması gerekir. Ancak, Napolyon’un savaş planları yoktur. Napolyon, kolordularını birbirleriyle bağlantıları kopmayacak ölçüde araziye yayarak ilerler. Böylece rakibini, onu karşılayabilmek için yayılmaya zorlar. Bu yayılma, önceden planlanmış savaş düzeninin o anda değiştirilmesini gerektirdiği için düzensiz olmak zorundadır. Napolyon, savaş alanını rahatlıkla gözleyebileceği bir noktadadır ve düşmanının yayılmasını izler. Belirli bir anda, belirli bir bölge civarındaki birliklerini hızla, belirli bir bölgeye yönelik olarak taarruza kaldırır. Bu nokta, düşmanın kritik “bağlantı noktası”dır. Eğer bu bağlantı noktasına yönelen taarruz başarılı olursa, düşman cephesi yarılmış olur. Eğer başarısız olursa, zaten yaygın durumdaki kolorduları ona, alternatif bir plan için esneklik sağlar.
Bütün bunlar, birliklerini zaafa uğratmayacak biçimde yaymasına ve savaş alanını çok iyi izlemesine bağlıdır. O anın koşullarına uygun olarak birliklerini toplayıp bir “sıklet merkezi” oluşturması bu sayede olur.
Arka plan
I. Koalisyon Savaşı
I. Koalisyon, 1792 yılında 1. Fransa Cumhuriyeti’ne karşı Büyük Britanya, Avusturya Arşidüklüğü, Prusya Krallığı, Sicilya ve Piemonte tarafından oluşturulan ilk koalisyondur.
1796 yılında, Alpler Ordusu'nun başkomutanlığına atanan Napolyon, yetersiz donatılmış ve her türlü ikmal malzemesi açısından ihmal edilmiş olan bu orduyu kısa süre içinde savaşabilecek bir duruma getirdi. Aslında Napolyon’un İtalya Seferi için emrine verilmiş olan ordu, bu çapta bir harekat için yetersiz bir askeri güçtür. Emrindeki üst rütbeli subaylar, kendisi gibi Fransız Devrimi sonrasında hızla terfi etmiş, ama deneyimsiz subaylardır. Hızlı terfi etmelerinde, savaş alanlarında gösterdikleri beceri ve yeteneğin payı büyüktür, ama bu çapta birliklere komuta etmeleri yeni bir deneyim olacaktır. İtalya Seferi’nde Napolyon’un kurmayları, daha sonraki muharebelerde de birlikte çarpışacağı subayları olacaktı.
Öte yandan İtalya Seferi için Napolyon’un emrine verilen ordu, 30 bin askerli bir orduydu. Oysa karşısında 70 bin askerli Piemonte ve 50 bin askerli Avusturya ordusu vardı.
Napolyon, 12 Nisan 1796 tarihinde Alpler'i aşarak Kuzey İtalya'ya saldırıya geçti. Avusturya ve Piemonte ordularını art arda yenilgiye uğrattıktan sonra Ocak 1797'de İtalya'daki Avusturya askeri varlığını püskürterek Viyana üzerine yürüdü. Napolyon, Kuzey İtalya’da, ikmal merkezlerine aşırı derecede bağımlı, hızlı hareket yeteneği gösteremeyen, dağınık Koalisyon kuvvetleri karşısında, hızlı manevralarıyla, “yerinde ikmal” prensibiyle, topçu bataryalarıyla savaş alanına hakim olabilmesiyle parlak başarılar sağladı.
Avusturya'nın ateşkes istemesi üzerine, 18 Nisan 1797 tarihli "Leoben Ateşkes Anlaşması" imzalanıp askeri çarpışmalar sona erdirilmiştir. Modern İtalya'nın Udine şehri yakınındaki Campoformido köyünde barış görüşmelerine başlanmıştır. Ancak görüşmeler uzamış, Campo Formio Antlaşması olarak anılan antlaşma 17 Ekim 1797 tarihinde imzalanmıştır. Bu antlaşma, I. Koalisyon'un da sonu olmuştur. Fransa'ya ise sadece Kuzey İtalya'da değil, antlaşma koşulları gereği Hollanda'da da toprak sağlamıştır. Özellikle Kuzey İtalya'daki kazanımlar önemlidir. Venedik kontrolündeki Ege adaları ve Venedik donanması Napolyon'a geçti.
Napolyon, İtalya Seferi'nde, “yerinde ikmal” prensibini izleyerek Direktuvar yönetimine fazlaca bir yük olmadığı gibi, bölgeden topladığı ağır vergilerle de önemli ölçüde bir mali kaynak yaratmıştır. Böylece hem askeri hem de politik olarak sivrilmesini sağlamıştır.
Mısır Seferi
1 Temmuz 1798'de, İskenderiye limanında Mısır topraklarına çıkan Fransız Ordusu, Piramitler Muharebesi'nde Murad Bey komutasındaki Osmanlı Ordusu'nu yenilgiye uğrattı.
Nelson komutasındaki İngiliz donanması, 1 Ağustos 1798 tarihinde Fransız donanmasını Nil'nin koyuna vardı. Aynı tarihte gerçekleşen Nil Muharebesi'nde İngiliz donanması parlak bir zafer kazanmış, Fransız donanmasını imha etmiştir.
Napolyon, Nil Muharebesi'nin ardından Kahire'ye ilerledi. Napolyon'un Fransa ile tek bağlantısı olan donanmanın bu şekilde imha edilmesi, onu zor duruma düşürmüştü. Ordusunu Filistin yönünde yürüterek, doğru yürümeye başladı. 18 Mart 1799 tarihinde buraya gelen Fransız Ordusu, Cezzar Ahmed Paşa karşısında ağır bir yenilgi aldı. 21 Mayıs tarihinde kuşatmayı kaldırıp Kahire'ye çekildi (Akka Savunması). Kısa bir süre sonra da ordusunu Mısır'da bırakarak Fransa'ya döndü.
II. Koalisyon Savaşı
II. Koalisyon, Birleşik Krallık, Rus İmparatorluğu, Osmanlı, Napoli, Portekiz ve Avusturya Arşidüklüğü ittifakıyla oluşturulmuştur. Başlarda başarılı sonuçlar elde ettilerse de ortak bir strateji izleyemediler ve koalisyon başarılı olamadı.
9 Kasım 1799 tarihinde Birinci Konsül olan Napolyon, Kuzey İtalya'daki Fransız varlığını tehdit eden Avusturya ve Rus ordularına karşı harekâta geçmiştir. II. Koalisyon'un bu bölgedeki kuvvetlerinin ikmal hatlarını kesmek için Milano yönünde ilerlemiş ancak ondan önce Cenova'yı ele geçirerek bu bölgede yığınak yapan Koalisyon güçleriyle 14 Haziran 1800 tarihinde çatışmak zorunda kalmıştır. Napolyon, Marengo Muharebesi olarak tarihe geçen bu muharebede, gün içinde savaşı kaybetmiştir ama, generallerinden Desaix komutasındaki bir kolordunun tam zamanında yetişmesiyle günü zaferle kapatmıştır.
Napolyon bu savaşın ardından Rus birliklerini kuşatma altında tutarak Avusturya ordusuna saldırmıştır.
Alexandr Suvorov komutasındaki Rus birlikler, kuşatmayı yarıp Alplerdeki sarp geçitleri kullanarak geri çekilmişlerdir. Bu başarılı çekilme Suvorov'u tarihin en başarılı komutanlarından biri haline getirecektir.
Hohenlinden Muharebesi'nde, Avusturya Ordusu'nun uğradığı yenilgi ardından, 9 Şubat 1801 tarihinde imzalanan Luneville Antlaşmasıyla Avusturya, İtalya, Hollanda ve İsveç, Fransız hegemonyasını kabul etmişlerdir. Bu antlaşma II. Koalisyonun sonu olmuş ve Büyük Britanya'yı savaşta yalnız bırakmıştır.
Napolyon Savaşları
III. Koalisyon Savaşı
1804 yılında imparator olan Napolyon, bütün bu koalisyonlarda asıl dinamonun Büyük Britanya olduğunu gayet iyi bilmektedir. Büyük bir donanma ve güçlü bir ordu oluşturarak Büyük Britanya'yı istila etmek ve sorunu çözmeyi planlamaktadır.
Napolyon bu planı ertelemek zorunda kalacaktır. Çünkü, 1805 yılında Fransa'ya karşı bir ittifak daha kurulmuştur. III. Koalisyon, Büyük Britanya, Avusturya İmparatorluğu, İsveç, Rusya İmparatorluğu ve Sicilya Krallığı arasında kurulmuştur.
Ancak Fransız donanması, Lord Horatio Nelson komutasındaki İngiliz donanması karşısında Trafalgar Muharebesi’nde ağır bir yenilgiye uğramıştır. Bu sırada Napolyon’un 180 bin kişilik ordusu, Manş kıyılarında toplamış, İngiltere'nin istilası için hazırlık yapmaktadır. Donanmanın yenilgiye uğraması, Büyük Britanya'yı istila planlarını da suya düşürmüştür. Napolyon, III. Koalisyon’u, kıta Avrupası’nda yenmek zorundadır artık.
Koalisyon, Avusturya ve Rus ordularının birlikte Fransa’ya saldırması yönünde bir plan yapmıştır, ancak Avusturya komutanı Rus ordularını beklemeden saldırıya geçmiştir. Manş kıyılarındaki ordusunu toplayan Napolyon, çok hızlı bir şekilde Bavyera’ya ilerlemiş ve Avusturya ordusunun geri bağlantısını kesecek bir manevra yapmıştır. 22 Ekim 1805 tarihinde Avusturya ordusu 60 bin asker ve 120 topla teslim olmak zorunda kalmıştır. Napolyon’un bu manevrası, düşmanın doğrudan cephesine bir saldırıya girişmek yerine, geri bağlantısını kesmeye dayanan, tam anlamıyla bir Dolaylı tutum stratejisidir. Sonuçta, büyük çaplı bir çatışmaya girmeden ve önemli bir kayba uğramadan Avusturya ordusunun savaşma azim ve gücünü kırmıştır.
parlak bir zaferle sonuçlanmıştır ama Napolyon açısından durum hâlen kritiktir. Avusturya'nın diğer ordusuyla Rus ordusu batıya doğru ilerlemektedir ve bir İtalyan ordusu da güneyden yaklaşmaktadır. Napolyon, iki kuvvetin birleşmesine fırsat vermeyecek bir şekilde hızla doğuya ilerler ve Avusturya – Rus kuvvetlerinin karşısına Austerlitz’de çıkmıştır. “Üç İmparator Muharebesi” olarak da bilinen 2 Aralık 1805 tarihli Austerlitz Muharebesi de Napolyon'un zaferiyle sonuçlanmıştır. Rus ve Avusturya kayıpları ölü, yaralı ve kaçak olarak toplam 27 bin iken Fransız kayıpları 9 bindir. Ayrıca Fransız ordusu 180 top ele geçirmiştir.
Her iki savaşta iki ordusunu kaybeden Avusturya savaştan çekilmek zorunda kalmıştır. 22 Aralık 1805 de Avusturya ile Fransa arasında Pressburg Barışı imzalanmıştır. Çar 1. Aleksandr ve General Mihail Kutuzov yönetimindeki Rus ordusu ise geri çekilmiştir.
IV. Koalisyon Savaşı
IV. Koalisyon Prusya Krallığı, Rus İmparatorluğu, Saksonya, İsveç ve Büyük Britanya arasında oluşturulmuştur.
1806 yılının ortalarında, İngiltere, Prusya, İsveç, Rusya ve Saksonya arasında yeni bir koalisyon, IV. Koalisyon oluşturulmuştur. Napolyon, Rus orduları ulaşmadan Prusya ordularına taarruza geçmiştir. 14 Ekim 1806 tarihinde Jena'da bir Prusya ordusunu bozguna uğratmıştır. aynı gün Mareşal Davout komutasındaki bir başka Fransız ordusu da diğer bir Prusya ordusunu yenilgiye uğratmıştır. Her iki Fransız ordusu da Napolyon'un komutasında dağılan Prusya birliklerini Berlin'e kadar izleyerek yeniden toparlanmalarına fırsat vermemiştir. Fransız ordularının kayıpları 8 bin iken Prusya kayıpları 25 bin kadardır.
Daha sonra ilerleyen Rus ordularını karşılayan Napolyon, 7-8 Şubat 1807 tarihinde Eylau Savaşı'nda, 14 Haziran 1807 tarihinde de Friedland Muharebesi'nde de yenilgiye uğrattı. Bu savaşların ardından Rusya'yla 7 Temmuz 1807 tarihinde yapılan Tilsit Antlaşması ile Rusya da savaştan çekilmiş oldu. Ayrıca bu anlaşma uyarınca Osmanlı ve Rus İmparatorlukları himayesindeki Yedi Ada Cumhuriyeti de Fransa'ya bırakıldı.
V. Koalisyon
V. Koalisyon, Avusturya İmparatorluğu ve Büyük Britanya arasında 1809 yılı başlarında oluşturulmuştur.
10 Nisan-14 Ekim 1809 tarihleri arasında gerçekleşen V. Koalisyon Savaşı, Napolyon savaşlarının içinde en kanlı ve geniş çaplı olanlarıdır.
Arşidük Charles komutasındaki Avusturya ordusu 10 Nisan 1809 tarihinde Bavyera'ya saldırmıştır. Karşılıklı manevralar ve iki çatışmanın ardından V. Koalisyon Savaşı'nın ilk sert muharebesi gerçekleşmiştir. Napolyon kuvvetlerinin Aspern ve Essling kasabaları arasındaki Tuna nehri geçişinde (köprübaşı) gerçekleşen ,, 21 Mayıs 1809 günü öğleden hemen sonra başlamış ve iki gün sürmüştür. İkinci gün, Napolyon'un Avusturya kuvvetlerinin merkezine karşı giriştiği güçlü saldırı, Avusturya hatlarını yarmıştı. Ancak savaşı hemen hemen kazanmışlarken Arşidük Charles'in son yedeklerini bizzat komuta ederek, cesaretle giriştiği saldırı durumu kurtarmıştır. Napolyon, köprübaşını kaybetmiş ve sonuç alamayacağı açıkça belli olan savaş alanından birliklerini çekmiştir.
5 Temmuz 1809 tarihinde başlayan ve yine iki gün süren Wagram Muharebesi ise Fransız ordularının zaferiyle sonuçlanmıştır.
14 Ekim 1809 günü imzalanan Schönbrunn Antlaşması ile V. Koalisyon da fiilen sona ermiş oldu.
Rusya Seferi (VI. Koalisyon)
Rusya, V. Koalisyon'da yer almamıştır. Bu, Tilsit Antlaşması'nın sonucudur. İngiltere'nin uyguladığı deniz ablukası Rus ekonomisi için de ciddi sonuçlar yaratmaktadır. Rusya'nın Tilsit Antlaşması'nı yok sayarak taraf değiştirmesinde bu ekonomik sıkıntıların etkisi olmuştur. Rusya'nın savaşa girmesiyle savaşın seyri değişmiş, yenilmez olarak nitelendirdikleri Napolyon Orduları yenilgiye uğratılmıştır.
Napolyon'un Rusya Seferi'ne katılan ordunun mevcudu konusunda, farklı kaynaklarda, farklı rakamlar verilmektedir. Esasen, Rusya Seferi'ne çıkan Fransız ordusu, tarihin o güne kadar gördüğü en kalabalık ordudur. Yarıya yakını Fransız askerlerinden oluşmaktadır, diğerleri Fransa'ya tabi ülkelerin askerleridir.
7 Eylül 1812 günü gerçekleşen Borodino Muharebesi, Moskova'nın yaklaşık 110 km. batısında, Moskova nehri üstündeki köprübaşında yapılmıştır. Napolyon Ordularını durdurmayı başarmakla birlikte Rus Ordusu'nun kayıpları, mevzileri uzun süre elde tutabilecek durumda değildir. Kutuzov, geri çekilme kararı verir. Hiçbir askeri direnişle karşılaşmadan Moskova'ya giren Napolyon, Rus Çarı'nın bir barış antlaşmasına yanaşmaması, Rus Ordusu'nun imha edilmemiş olması ve kış şartlarında ordusunun ikmalinin neredeyse olanaksız hale gelmesi dolayısıyla Rus topraklarından geri çekilmek zorunda kalmıştır. Ordusunun büyük bir bölümünü bu geri çekilme sırasında kaybetmiştir. Rus Ordusu, onları sürekli olarak izlemiş ve yıpratmıştır.
Paris'e dönen Napolyon, ilerleyen Rus birliklerini Polonya topraklarında karşılamak için yeni bir ordu düzenlemiştir. 2 Mayıs 1813 tarihinde Lützen Savaşı'nda ve 20 Mayıs 1813 tarihinde Bautzen Savaşlarında Rus ordularının ilerleyişini durdurmayı başarmıştır.
Bu tarihlerde Koalisyon güçleri, “Trachenburg Planı” olarak bilinen bir strateji izlemeye karar vermişlerdir. Bu stratejiye göre daha küçük çaplı Fransız birlikleriyle savaşılacak, Napolyon'un yeterince yıpranması sağlanmadan onun komuta ettiği ordularla çatışmaya girmekten kaçınılacaktır.
1813 yılının Ağustos ayında Dresden Muharebesi'nde başarı kazanan Napolyon, bu başarısının sonuçlarını geliştirememiştir.
Leipzig Muharebesi, 16-19 Eylül 1813 tarihlerinde gerçekleşen, tarihte “Ulusların Savaşı” olarak da bilinen bir savaş olmuştur. Napolyon'un 195 bin kişilik ordusu, Koalisyon güçlerinin 365 bin kişilik ordusu karşısında tutunamamıştır. Napolyon, dört kolorduyu ve Alman prenslerinin desteğini yitirerek savaş alanından çekilmek zorunda kalmıştır.
Koalisyon Güçleri Paris’te
Ağırlıklı olarak Rus ve Prusya kuvvetlerinden oluşan koalisyon kuvvetleri Fransa'nın doğu sınırlarını aştıklarında, Wellington komutasındaki İngiliz kuvvetleri de Pirene Dağları'nı aşarak Fransa topraklarında ilerlemeye başlamışlardır.
6 Nisan 1814 günü tahttan çekilen Napolyon, Elba adasına sürgüne gönderildi.
Savaşın sonrası
Napolyon sürgünden kaçar ve 20 Mart 1815'te Paris'e geri döner. Fransa'da kendine destek toplayarak, Bourbon Hanedanı'nı tahttan indirir ve seferberlik çalışmalarını başlatır. Napolyon'un Fransa'ya döndüğünü ve seferberlik ilan ettiğini haber alan Viyana Kongresi, Napolyon'a karşı silahlanma kararı alır. Napolyon yaklaşık 200 bin, müttefikler de 150 bin asker toplar. 18 Haziran 1815'te iki ordu karşılaşır ve Napolyon ağır bir yenilgi alır (Waterloo Muharebesi). Napolyon teslim olur ve müttefikler Paris'e tekrar girer. Napolyon, Saint Helena'ya sürgün edilir ve 1821'de ölene burada kadar kalır. Fransa'daysa hanedan tekrar başa getirtilir (Bourbon Restorasyonu).
Sonuçları
Napolyon Savaşları tarihte görülmüş en büyük savaşlardan biridir. Savaşta ~Fransa ve Müttefikleri 1.000.000 ölü, ~Rusya 400.000 ölü, ~Prusya 200.000 ölü, ~Avusturya 300.000 ölü, ~İspanya 300.000 ölü ~Birleşik Krallık 311.806 ölü olmak üzere 2.511.806 asker ve toplam 1 milyon sivil de dahil edilirse 3.511.806 kişi hayatını kaybetmiştir.
Kaynakça
- Siyasi Tarih – İlkçağlardan 1918'e – Oral Sander
- Strateji, Dolaylı Tutum – B.H.Liddell Hart
- Savaş Tarihinin Dönüm Noktaları – Mehmet Tanju Akad
Dipnotlar
- ^ Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003 Napoleonic Wars maddesi
Dış bağlantılar
- Napolyon Savaşları13 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Napolyon Savaşları Listesi13 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Napolyon Savaşlarının Sonuçları13 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Savaşların geçtiği yerlerin günümüzdeki durumunu inceleyen site27 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Fransızca) 17 Kasım 2010 tarihinde erişilmiştir
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Napolyon Savaslari Fransiz Devrim Savaslari nin ardindan Napolyon onderligindeki Fransa ile Avrupa nin diger guclu devletlerinin olusturdugu koalisyon arasinda gerceklesen savas donemi Baslangic tarihinin hangi yil olduguna dair tarihciler ve arastirmacilar arasinda fikir birligi yoktur 1800 1815 yillari arasinda 1 yaklasik 15 yil surmustur Napolyon SavaslariNapoleonic Wars Savasa bakmak icin bir gorsele tiklayin Soldan saga yukaridan asagiya Austerlitz Berlin Friedland Lizbon Madrid Viyana Moskova Leipzig Paris WaterlooTarihyaklasik 1803 1815BolgeAvrupa Atlantik Okyanusu Rio de la Plata Hint Okyanusu Kuzey Amerika Kuzey AfrikaSonucKoalisyon zaferi Viyana KongresiTaraflarKoalisyon kuvvetleri Birlesik Krallik Avusturya Arsiduklugu 1804 e kadar Avusturya Imparatorlugu a 1804 ten sonra Rus Imparatorlugu b 1804 1807 1810 1815 Prusya a 1806 1807 1812 1815 Ispanya c 1808 1815 Osmanli Imparatorlugu 1806 1810 Portekiz Sicilya d Sardunya Isvec e Hannover Hollanda Birlesik Kralligi Fransiz Kralcilar 1815 Kacar Hanedani 1807 1812 Fransa Imparatorlugu ve muttefikler Fransa Imparatorlugu Hollanda 1806 1810 f Italya Etruria g Napoli h Varsova Duklugu i Ren Konfederasyonu j Bavyera Saksonya Westphalia Wurttemberg Danimarka Norvec k ABD m Osmanli Imparatorlugu 1807 1809 1810 1812 Komutanlar ve liderlerWellington Duku Horatio Nelson olu II Franz Arsiduk Karl Schwarzenberg Prensi Arsiduk John Aleksandr Mihail Kutuzov Mihail Bogdanovic Barclay de Tolly Count Bennigsen Pyotr Ivanovic Bagration Friedrich Wilhelm Gebhard Leberecht von Blucher Brunswick Duku olu Friedrich Ludwig VII Fernando Miguel Ricardo de Alava III Selim Cezzar Ahmet Pasa Ferdinand IV of Sicily Gustav Adolf Karl Johan l XVIII LouisNapolyon Bonapart Joseph Bonaparte Louis Alexandre Berthier Louis Nicolas Davout Jean Lannes Andre Massena Michel Ney Jean de Dieu Soult ve diger maresaller Admiral Villeneuve Prens Eugene Joachim Murat Prince Poniatowski olu Maximilian Joseph I Frederick Jerome Bonaparte Frederick I Louis Bonaparte James Madison Andrew JacksonKayiplar3 350 000 6 500 000 Napolyon Savaslari Fransiz Devrimi nin ardindan monarsiye karsi fikirlerin ve siyasal etkinliklerin Avrupa nin butunune yayilmasini engellemeye calisan Fransa disindaki devletlerin olusturdugu Koalisyon gucleriyle Fransiz Devrim Ordulari arasinda Napolyon un siyasi ve askeri liderligi altinda surmus catismalardir Icindekiler 1 Devrim sonrasi Fransiz ordusunun yapisal ozellikleri 2 Napolyon un stratejik ve taktik ozgunlugu 3 Arka plan 3 1 I Koalisyon Savasi 3 2 Misir Seferi 3 3 II Koalisyon Savasi 4 Napolyon Savaslari 4 1 III Koalisyon Savasi 4 2 IV Koalisyon Savasi 4 3 V Koalisyon 4 4 Rusya Seferi VI Koalisyon 5 Koalisyon Gucleri Paris te 6 Savasin sonrasi 7 Sonuclari 8 Kaynakca 8 1 Dipnotlar 9 Dis baglantilarDevrim sonrasi Fransiz ordusunun yapisal ozellikleridegistir nbsp I Napolyon ve Grande Armee Fransiz Devrimi nin hemen ardindan yeniden sekillenen Fransiz ordusunun yapisal ozellikleri 18 yuzyilin diger Avrupa ordularinin yapisal ozelliklerinden cok belirgin farkliliklar gostermistir Bu yapisal farkliliklar ozellikle Napolyon Savaslari sirasinda Fransiz ordularinin elde ettikleri basarilarda buyuk olcude pay sahibidir Kuskusuz ki Napolyon un parlak askeri becerisinin de etkisi buyuk olmustur Bu farkli yapisal ozellikleri su basliklar altindan irdelemek olanaklidir 18 yuzyil ordularini olusturan askerler serflerden olusan zorla silah altina alinmis olmemek icin oldurmek zorunda kalan insanlardir Bir sorumluluk ya da bir ideal ugruna degil zorunlu olduklari icin savasirlar Bu askerlerden olusan birlikler dagilma egilimi gosterirler Yanasik duzen savasa surulmeleri ve siki bir disiplin altinda tutulmalari gerekir Bu ise birliklerin hareket yetenegini ciddi bicimde sinirlayacaktir Oysa Fransiz ordusundaki askerler her ne kadar zorunlu askerlik dolayisiyla silah altina alinmis olsalar da ozgur yurttaslardir Bu insanlar ulus devletinin yurttaslaridir yurttas ordunun askerleridir Bir ulus devletin yurttasi olmanin sorumluluguyla bir ideal ugruna savasirlar Siki bir disiplin altina rahatlikla girebilirler egilimleri bu yondedir Askerlerin bu egilimleri komutanlarin birliklerini sevk ve idare tarzini kokten degistirmektedir Onlara cok daha genis bir alanda inisiyatif kullanma olanagi vermektedir Napolyon ordularinin basarilarinin nedenlerinden biri de Napolyon un generallerinin genis inisiyatifleri olmasidir Fransiz Devrimi oncesinde tum Avrupa monarsilerinde oldugu gibi Fransiz ordusundaki subaylar da aristokrat ailelerin tekelindeydi Ancak ihtilal sirasinda aristokrasi tasfiye edildigi icin halktan insanlarin subay atanmasi zorunlu olmustur Bunun sonucunda Fransiz Devrim Ordusu nun subay kadrosu genc yetenege gore terfi eden dinamik unsurlardan olusmustur Fransiz Devrim Ordusu duzenlemelerle tumenler halinde yapilandirilmistir Tum askeri siniflari bunyesinde barindiran bagimsiz herhangi bir operasyonu ya da manevrayi bagimsiz olarak gerceklestirebilecek birimler olan tumenler kolordular duzeyinde birlestirilmisti Ozellikle Napolyon ordulari Napolyon un izledigi yontem geregi agirlikli olarak yerinde ikmal ilkesiyle hareket eden ordulardir Napolyon ordularinin ikmal meselesini uzun ikmal kollarina degil istila edilen topraklardaki kaynaklara dayandirmistir Bu tutum ordularin manevralarini ikmal olanaklarinin sinirlayici baskisindan kurtarmis daha hizli manevra yapabilir hale getirmistir Lakin bu durum sadece Avrupa nin verimli ve yogun nufus barindiran bolgelerinde basarili olmustur Yerinde ikmal olanaklarinin son derece kisitli oldugu Misir Ispanya ve Rusya da ise geri tepmistir Ozellikle Rusya da durum daha da vahim bir hal almistir Rus ordusu II Dunya Savasi nda da uygulanan yakip yikma taktigini uygulamis cekilirken Napolyon ordularinin kullanabilecegi her seyi ya beraberinde goturmus ya da yerinde imha etmistir Napolyon ordularinda hizli manevra ve yuruyus hizi konusunda etkin olan bir baska unsur da subay kadrosunun asillerden olusmamasidir Asiller kendilerine son derece rahat bir ortam saglayacak tum agirliklariyla birlikte hareket ederler Agirliklarini tasiyan atli arabalar ordunun hizini dusurur Ozellikle zor arazi ve yol kosullarinda bu durum daha da belirgin bir etki yaratir Askerler yol kenarinda bekler oncelik taninan aristokrat subaylarin agirliklariyla yuklu arabalar yolu kullanir Oysa Fransiz ordularinda oncelik piyadenindir asker yoldan yurur subay yolun disindan atinin ustunde yolculuk eder Sonuc olarak 18 yuzyil Avrupa ordularinda standart yuruyus hizi dakikada 70 adimken Napolyon ordularinda bu hiz dakikada 120 adimdir 1776 yilinda Topcu Genel Mufettisi olan Gribeauval Fransiz Devrimi Ordusu nun topcu unsurlarinda onemli duzenlemeler yapmistir Orduda kullanilan top caplari standartlastirilmis ilave olarak havanlarin kullanilmasina gecilmis ve top arabalarinda yapilan gelistirmelerle topcu bataryalarina hareketlilik kazandirilmistir Bu duzenlemelerle Fransiz Devrimi Ordusu yuksek atis gucune sahip ve hareketli topcu bataryalariyla savas alanina hakim olabilmistir Napolyon un stratejik ve taktik ozgunlugudegistir nbsp Fransiz birlikleri ve Avusturya birlikleri catisma halinde Hemen hemen butun tarihciler ve arastirmacilar I Napolyon un askeri alanda belirgin bir teorisi olmadigi gorusunde birlesirler Napolyon un askeri basarilari saglam bir askeri teorik yaklasim cercevesinde hazirlanmis planlara degil savas alanindaki hareket tarzina baglanir Her seyden once Napolyon hep saldiri savaslari vermistir Teorik olarak bir saldiri icin bir temel plan ve alternatif planlar hazirlanmasi gerekir Ancak Napolyon un savas planlari yoktur Napolyon kolordularini birbirleriyle baglantilari kopmayacak olcude araziye yayarak ilerler Boylece rakibini onu karsilayabilmek icin yayilmaya zorlar Bu yayilma onceden planlanmis savas duzeninin o anda degistirilmesini gerektirdigi icin duzensiz olmak zorundadir Napolyon savas alanini rahatlikla gozleyebilecegi bir noktadadir ve dusmaninin yayilmasini izler Belirli bir anda belirli bir bolge civarindaki birliklerini hizla belirli bir bolgeye yonelik olarak taarruza kaldirir Bu nokta dusmanin kritik baglanti noktasi dir Eger bu baglanti noktasina yonelen taarruz basarili olursa dusman cephesi yarilmis olur Eger basarisiz olursa zaten yaygin durumdaki kolordulari ona alternatif bir plan icin esneklik saglar Butun bunlar birliklerini zaafa ugratmayacak bicimde yaymasina ve savas alanini cok iyi izlemesine baglidir O anin kosullarina uygun olarak birliklerini toplayip bir siklet merkezi olusturmasi bu sayede olur Arka plandegistirAna madde Fransiz Devrim Savaslari I Koalisyon Savasidegistir Ana madde Birinci Koalisyon I Koalisyon 1792 yilinda 1 Fransa Cumhuriyeti ne karsi Buyuk Britanya Avusturya Arsiduklugu Prusya Kralligi Sicilya ve Piemonte tarafindan olusturulan ilk koalisyondur 1796 yilinda Alpler Ordusu nun baskomutanligina atanan Napolyon yetersiz donatilmis ve her turlu ikmal malzemesi acisindan ihmal edilmis olan bu orduyu kisa sure icinde savasabilecek bir duruma getirdi Aslinda Napolyon un Italya Seferi icin emrine verilmis olan ordu bu capta bir harekat icin yetersiz bir askeri guctur Emrindeki ust rutbeli subaylar kendisi gibi Fransiz Devrimi sonrasinda hizla terfi etmis ama deneyimsiz subaylardir Hizli terfi etmelerinde savas alanlarinda gosterdikleri beceri ve yetenegin payi buyuktur ama bu capta birliklere komuta etmeleri yeni bir deneyim olacaktir Italya Seferi nde Napolyon un kurmaylari daha sonraki muharebelerde de birlikte carpisacagi subaylari olacakti Ote yandan Italya Seferi icin Napolyon un emrine verilen ordu 30 bin askerli bir orduydu Oysa karsisinda 70 bin askerli Piemonte ve 50 bin askerli Avusturya ordusu vardi Napolyon 12 Nisan 1796 tarihinde Alpler i asarak Kuzey Italya ya saldiriya gecti Avusturya ve Piemonte ordularini art arda yenilgiye ugrattiktan sonra Ocak 1797 de Italya daki Avusturya askeri varligini puskurterek Viyana uzerine yurudu Napolyon Kuzey Italya da ikmal merkezlerine asiri derecede bagimli hizli hareket yetenegi gosteremeyen daginik Koalisyon kuvvetleri karsisinda hizli manevralariyla yerinde ikmal prensibiyle topcu bataryalariyla savas alanina hakim olabilmesiyle parlak basarilar sagladi Avusturya nin ateskes istemesi uzerine 18 Nisan 1797 tarihli Leoben Ateskes Anlasmasi imzalanip askeri carpismalar sona erdirilmistir Modern Italya nin Udine sehri yakinindaki Campoformido koyunde baris gorusmelerine baslanmistir Ancak gorusmeler uzamis Campo Formio Antlasmasi olarak anilan antlasma 17 Ekim 1797 tarihinde imzalanmistir Bu antlasma I Koalisyon un da sonu olmustur Fransa ya ise sadece Kuzey Italya da degil antlasma kosullari geregi Hollanda da da toprak saglamistir Ozellikle Kuzey Italya daki kazanimlar onemlidir Venedik kontrolundeki Ege adalari ve Venedik donanmasi Napolyon a gecti Napolyon Italya Seferi nde yerinde ikmal prensibini izleyerek Direktuvar yonetimine fazlaca bir yuk olmadigi gibi bolgeden topladigi agir vergilerle de onemli olcude bir mali kaynak yaratmistir Boylece hem askeri hem de politik olarak sivrilmesini saglamistir Misir Seferidegistir Ana madde Napolyon un Misir Seferi 1 Temmuz 1798 de Iskenderiye limaninda Misir topraklarina cikan Fransiz Ordusu Piramitler Muharebesi nde Murad Bey komutasindaki Osmanli Ordusu nu yenilgiye ugratti Nelson komutasindaki Ingiliz donanmasi 1 Agustos 1798 tarihinde Fransiz donanmasini Nil nin Abukir koyuna vardi Ayni tarihte gerceklesen Nil Muharebesi nde Ingiliz donanmasi parlak bir zafer kazanmis Fransiz donanmasini imha etmistir Napolyon Nil Muharebesi nin ardindan Kahire ye ilerledi Napolyon un Fransa ile tek baglantisi olan donanmanin bu sekilde imha edilmesi onu zor duruma dusurmustu Ordusunu Filistin yonunde yuruterek Akka Kalesi dogru yurumeye basladi 18 Mart 1799 tarihinde buraya gelen Fransiz Ordusu Cezzar Ahmed Pasa karsisinda agir bir yenilgi aldi 21 Mayis tarihinde kusatmayi kaldirip Kahire ye cekildi Akka Savunmasi Kisa bir sure sonra da ordusunu Misir da birakarak Fransa ya dondu II Koalisyon Savasidegistir Ana madde Ikinci Koalisyon II Koalisyon Birlesik Krallik Rus Imparatorlugu Osmanli Napoli Portekiz ve Avusturya Arsiduklugu ittifakiyla olusturulmustur Baslarda basarili sonuclar elde ettilerse de ortak bir strateji izleyemediler ve koalisyon basarili olamadi 9 Kasim 1799 tarihinde Birinci Konsul olan Napolyon Kuzey Italya daki Fransiz varligini tehdit eden Avusturya ve Rus ordularina karsi harekata gecmistir II Koalisyon un bu bolgedeki kuvvetlerinin ikmal hatlarini kesmek icin Milano yonunde ilerlemis ancak ondan once Cenova yi ele gecirerek bu bolgede yiginak yapan Koalisyon gucleriyle 14 Haziran 1800 tarihinde catismak zorunda kalmistir Napolyon Marengo Muharebesi olarak tarihe gecen bu muharebede gun icinde savasi kaybetmistir ama generallerinden Desaix komutasindaki bir kolordunun tam zamaninda yetismesiyle gunu zaferle kapatmistir Napolyon bu savasin ardindan Rus birliklerini kusatma altinda tutarak Avusturya ordusuna saldirmistir Alexandr Suvorov komutasindaki Rus birlikler kusatmayi yarip Alplerdeki sarp gecitleri kullanarak geri cekilmislerdir Bu basarili cekilme Suvorov u tarihin en basarili komutanlarindan biri haline getirecektir Hohenlinden Muharebesi nde Avusturya Ordusu nun ugradigi yenilgi ardindan 9 Subat 1801 tarihinde imzalanan Luneville Antlasmasiyla Avusturya Italya Hollanda ve Isvec Fransiz hegemonyasini kabul etmislerdir Bu antlasma II Koalisyonun sonu olmus ve Buyuk Britanya yi savasta yalniz birakmistir Napolyon SavaslaridegistirIII Koalisyon Savasidegistir Ana madde Ucuncu Koalisyon 1804 yilinda imparator olan Napolyon butun bu koalisyonlarda asil dinamonun Buyuk Britanya oldugunu gayet iyi bilmektedir Buyuk bir donanma ve guclu bir ordu olusturarak Buyuk Britanya yi istila etmek ve sorunu cozmeyi planlamaktadir Napolyon bu plani ertelemek zorunda kalacaktir Cunku 1805 yilinda Fransa ya karsi bir ittifak daha kurulmustur III Koalisyon Buyuk Britanya Avusturya Imparatorlugu Isvec Rusya Imparatorlugu ve Sicilya Kralligi arasinda kurulmustur Ancak Fransiz donanmasi Lord Horatio Nelson komutasindaki Ingiliz donanmasi karsisinda Trafalgar Muharebesi nde agir bir yenilgiye ugramistir Bu sirada Napolyon un 180 bin kisilik ordusu Mans kiyilarinda toplamis Ingiltere nin istilasi icin hazirlik yapmaktadir Donanmanin yenilgiye ugramasi Buyuk Britanya yi istila planlarini da suya dusurmustur Napolyon III Koalisyon u kita Avrupasi nda yenmek zorundadir artik Koalisyon Avusturya ve Rus ordularinin birlikte Fransa ya saldirmasi yonunde bir plan yapmistir ancak Avusturya komutani Rus ordularini beklemeden saldiriya gecmistir Mans kiyilarindaki ordusunu toplayan Napolyon cok hizli bir sekilde Bavyera ya ilerlemis ve Avusturya ordusunun geri baglantisini kesecek bir manevra yapmistir 22 Ekim 1805 tarihinde Avusturya ordusu 60 bin asker ve 120 topla teslim olmak zorunda kalmistir Napolyon un bu manevrasi dusmanin dogrudan cephesine bir saldiriya girismek yerine geri baglantisini kesmeye dayanan tam anlamiyla bir Dolayli tutum stratejisidir Sonucta buyuk capli bir catismaya girmeden ve onemli bir kayba ugramadan Avusturya ordusunun savasma azim ve gucunu kirmistir Ulm Muharebesi parlak bir zaferle sonuclanmistir ama Napolyon acisindan durum halen kritiktir Avusturya nin diger ordusuyla Rus ordusu batiya dogru ilerlemektedir ve bir Italyan ordusu da guneyden yaklasmaktadir Napolyon iki kuvvetin birlesmesine firsat vermeyecek bir sekilde hizla doguya ilerler ve Avusturya Rus kuvvetlerinin karsisina Austerlitz de cikmistir Uc Imparator Muharebesi olarak da bilinen 2 Aralik 1805 tarihli Austerlitz Muharebesi de Napolyon un zaferiyle sonuclanmistir Rus ve Avusturya kayiplari olu yarali ve kacak olarak toplam 27 bin iken Fransiz kayiplari 9 bindir Ayrica Fransiz ordusu 180 top ele gecirmistir Her iki savasta iki ordusunu kaybeden Avusturya savastan cekilmek zorunda kalmistir 22 Aralik 1805 de Avusturya ile Fransa arasinda Pressburg Barisi imzalanmistir Car 1 Aleksandr ve General Mihail Kutuzov yonetimindeki Rus ordusu ise geri cekilmistir IV Koalisyon Savasidegistir Ana madde Dorduncu Koalisyon IV Koalisyon Prusya Kralligi Rus Imparatorlugu Saksonya Isvec ve Buyuk Britanya arasinda olusturulmustur 1806 yilinin ortalarinda Ingiltere Prusya Isvec Rusya ve Saksonya arasinda yeni bir koalisyon IV Koalisyon olusturulmustur Napolyon Rus ordulari ulasmadan Prusya ordularina taarruza gecmistir 14 Ekim 1806 tarihinde Jena da bir Prusya ordusunu bozguna ugratmistir ayni gun Maresal Davout komutasindaki bir baska Fransiz ordusu da diger bir Prusya ordusunu yenilgiye ugratmistir Her iki Fransiz ordusu da Napolyon un komutasinda dagilan Prusya birliklerini Berlin e kadar izleyerek yeniden toparlanmalarina firsat vermemistir Fransiz ordularinin kayiplari 8 bin iken Prusya kayiplari 25 bin kadardir Daha sonra ilerleyen Rus ordularini karsilayan Napolyon 7 8 Subat 1807 tarihinde Eylau Savasi nda 14 Haziran 1807 tarihinde de Friedland Muharebesi nde de yenilgiye ugratti Bu savaslarin ardindan Rusya yla 7 Temmuz 1807 tarihinde yapilan Tilsit Antlasmasi ile Rusya da savastan cekilmis oldu Ayrica bu anlasma uyarinca Osmanli ve Rus Imparatorluklari himayesindeki Yedi Ada Cumhuriyeti de Fransa ya birakildi V Koalisyondegistir V Koalisyon Avusturya Imparatorlugu ve Buyuk Britanya arasinda 1809 yili baslarinda olusturulmustur 10 Nisan 14 Ekim 1809 tarihleri arasinda gerceklesen V Koalisyon Savasi Napolyon savaslarinin icinde en kanli ve genis capli olanlaridir Arsiduk Charles komutasindaki Avusturya ordusu 10 Nisan 1809 tarihinde Bavyera ya saldirmistir Karsilikli manevralar ve iki catismanin ardindan V Koalisyon Savasi nin ilk sert muharebesi gerceklesmistir Napolyon kuvvetlerinin Aspern ve Essling kasabalari arasindaki Tuna nehri gecisinde koprubasi gerceklesen Aspern Essling Muharebes 21 Mayis 1809 gunu ogleden hemen sonra baslamis ve iki gun surmustur Ikinci gun Napolyon un Avusturya kuvvetlerinin merkezine karsi giristigi guclu saldiri Avusturya hatlarini yarmisti Ancak savasi hemen hemen kazanmislarken Arsiduk Charles in son yedeklerini bizzat komuta ederek cesaretle giristigi saldiri durumu kurtarmistir Napolyon koprubasini kaybetmis ve sonuc alamayacagi acikca belli olan savas alanindan birliklerini cekmistir 5 Temmuz 1809 tarihinde baslayan ve yine iki gun suren Wagram Muharebesi ise Fransiz ordularinin zaferiyle sonuclanmistir 14 Ekim 1809 gunu imzalanan Schonbrunn Antlasmasi ile V Koalisyon da fiilen sona ermis oldu nbsp Fransiz Imparatorlugu nun 1812 de ulastigi en genis sinirlarinin haritasi Rusya Seferi VI Koalisyon degistir Ana maddeler Napolyon un Rusya Seferi ve Altinci Koalisyon Savasi Rusya V Koalisyon da yer almamistir Bu Tilsit Antlasmasi nin sonucudur Ingiltere nin uyguladigi deniz ablukasi Rus ekonomisi icin de ciddi sonuclar yaratmaktadir Rusya nin Tilsit Antlasmasi ni yok sayarak taraf degistirmesinde bu ekonomik sikintilarin etkisi olmustur Rusya nin savasa girmesiyle savasin seyri degismis yenilmez olarak nitelendirdikleri Napolyon Ordulari yenilgiye ugratilmistir Napolyon un Rusya Seferi ne katilan ordunun mevcudu konusunda farkli kaynaklarda farkli rakamlar verilmektedir Esasen Rusya Seferi ne cikan Fransiz ordusu tarihin o gune kadar gordugu en kalabalik ordudur Yariya yakini Fransiz askerlerinden olusmaktadir digerleri Fransa ya tabi ulkelerin askerleridir 7 Eylul 1812 gunu gerceklesen Borodino Muharebesi Moskova nin yaklasik 110 km batisinda Moskova nehri ustundeki koprubasinda yapilmistir Napolyon Ordularini durdurmayi basarmakla birlikte Rus Ordusu nun kayiplari mevzileri uzun sure elde tutabilecek durumda degildir Kutuzov geri cekilme karari verir Hicbir askeri direnisle karsilasmadan Moskova ya giren Napolyon Rus Cari nin bir baris antlasmasina yanasmamasi Rus Ordusu nun imha edilmemis olmasi ve kis sartlarinda ordusunun ikmalinin neredeyse olanaksiz hale gelmesi dolayisiyla Rus topraklarindan geri cekilmek zorunda kalmistir Ordusunun buyuk bir bolumunu bu geri cekilme sirasinda kaybetmistir Rus Ordusu onlari surekli olarak izlemis ve yipratmistir Paris e donen Napolyon ilerleyen Rus birliklerini Polonya topraklarinda karsilamak icin yeni bir ordu duzenlemistir 2 Mayis 1813 tarihinde Lutzen Savasi nda ve 20 Mayis 1813 tarihinde Bautzen Savaslarinda Rus ordularinin ilerleyisini durdurmayi basarmistir Bu tarihlerde Koalisyon gucleri Trachenburg Plani olarak bilinen bir strateji izlemeye karar vermislerdir Bu stratejiye gore daha kucuk capli Fransiz birlikleriyle savasilacak Napolyon un yeterince yipranmasi saglanmadan onun komuta ettigi ordularla catismaya girmekten kacinilacaktir 1813 yilinin Agustos ayinda Dresden Muharebesi nde basari kazanan Napolyon bu basarisinin sonuclarini gelistirememistir Leipzig Muharebesi 16 19 Eylul 1813 tarihlerinde gerceklesen tarihte Uluslarin Savasi olarak da bilinen bir savas olmustur Napolyon un 195 bin kisilik ordusu Koalisyon guclerinin 365 bin kisilik ordusu karsisinda tutunamamistir Napolyon dort kolorduyu ve Alman prenslerinin destegini yitirerek savas alanindan cekilmek zorunda kalmistir Koalisyon Gucleri Paris tedegistirAna madde 1814 Paris Muharebesi Agirlikli olarak Rus ve Prusya kuvvetlerinden olusan koalisyon kuvvetleri Fransa nin dogu sinirlarini astiklarinda Wellington komutasindaki Ingiliz kuvvetleri de Pirene Daglari ni asarak Fransa topraklarinda ilerlemeye baslamislardir 6 Nisan 1814 gunu tahttan cekilen Napolyon Elba adasina surgune gonderildi Savasin sonrasidegistirAna madde Yuz Gun Napolyon surgunden kacar ve 20 Mart 1815 te Paris e geri doner Fransa da kendine destek toplayarak Bourbon Hanedani ni tahttan indirir ve seferberlik calismalarini baslatir Napolyon un Fransa ya dondugunu ve seferberlik ilan ettigini haber alan Viyana Kongresi Napolyon a karsi silahlanma karari alir Napolyon yaklasik 200 bin muttefikler de 150 bin asker toplar 18 Haziran 1815 te iki ordu karsilasir ve Napolyon agir bir yenilgi alir Waterloo Muharebesi Napolyon teslim olur ve muttefikler Paris e tekrar girer Napolyon Saint Helena ya surgun edilir ve 1821 de olene burada kadar kalir Fransa daysa hanedan tekrar basa getirtilir Bourbon Restorasyonu SonuclaridegistirNapolyon Savaslari tarihte gorulmus en buyuk savaslardan biridir Savasta Fransa ve Muttefikleri 1 000 000 olu Rusya 400 000 olu Prusya 200 000 olu Avusturya 300 000 olu Ispanya 300 000 olu Birlesik Krallik 311 806 olu olmak uzere 2 511 806 asker ve toplam 1 milyon sivil de dahil edilirse 3 511 806 kisi hayatini kaybetmistir KaynakcadegistirSiyasi Tarih Ilkcaglardan 1918 e Oral Sander Strateji Dolayli Tutum B H Liddell Hart Savas Tarihinin Donum Noktalari Mehmet Tanju Akad Dipnotlardegistir Oxford Dictionary of English 2e Oxford University Press 2003 Napoleonic Wars maddesiDis baglantilardegistirNapolyon Savaslari13 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Napolyon Savaslari Listesi13 Eylul 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Napolyon Savaslarinin Sonuclari13 Eylul 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Savaslarin gectigi yerlerin gunumuzdeki durumunu inceleyen site27 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Fransizca 17 Kasim 2010 tarihinde erisilmistir https tr wikipedia org w index php title Napolyon Savaslari amp oldid 34286422 sayfasindan alinmistir