Sasani İmparatorluğu ya da Sasani Hanedanı, MS 224-651 arasında süren Pers hanedanlığı için kullanılan isimdir.
- 224 - I. Erdeşîr'in Şehinşah (Şahların Şahı/Kralların kralı) unvanını alması; Sasani hükümdarlığının kurulması.
- c. 224-240 – Zerdüşt inancı, I. Erdeşîr hükümdarlığında bir iyileşme dönemi yaşar.
- 230 - Sasani ordusu, Yukarı Mezopotamya'nın Roma tarafından kontrol edilen kısmına saldırdı ve Nisibis'i ele geçirdi ama elinde tutmayı başaramadı.
- 237-238 - I. Erdeşîr, Doğu Roma vilayetlerine bir başka saldırıya başladı ve Harran ile Nisibis'i işgal etti.
- 241 - I. Şâpûr'un tac giymesi.
- c. 242-273 - Mani'nin Persia'da seyahatini yapması.
- 252-256 - I. Şâpûr'un Doğu Roma vilayetlerine doğru ilerlemesi.
- c. 259 - I. Şâpûr'un, Valerianus'u yenip, esir alması.
- c. 260 - I. Şâpûr'un, Doğu Roma vilayetlerine 2. baskını.
- c. 261 - Palmira hükümdarı , Antakya'nın yağmalanmasından dönen muzaffer Pers birliklerini durdurdu, I. Şâpûr'a karşı kayda değer bir fetih gerçekleştirip ve Persleri Fırat’ın ötesine püskürttü.
- 271 - I. Hürmüz'ün tac giymesi.
- 273 - I. Behrâm'ın tac giymesi.
- 274 or 277 - Etkili Zerdüşt başrahibi Kartir tarafından Mani'nin idam edilmesi.
- 276 - II. Behrâm'ın tac giymesi.
- 276 - Kartir, ibadetin Zerdüştçülüğün yerinin aşırı gücü olarak seçildi ve diğer inançların destekçilerini suçladı, Kâbe-i Zerdüşt, Nakş-ı Recep ve (Kazerun'un güneyi) kabartmaları, ilkelerini gösterir.
- 283 - Roma imparatoru Carus, Mezopotamya ve Tizpon ele geçirdi fakat askerleri beklenmedik bir şekilde geri döndü.
- 286 - , Ermeni tacını aldı ve Perslileri oradan attı.
- 293 - Narseh rakiplerini ezip ve Pers tahtını oturdu.
- c. 294 - Pers sınırı yanındaki Irak'taki Narseh’in .
- 296 - Narseh, Ermenistan'a baskın yaptı, Tiridates'i kovup ve Romalıları bastırdı.
- 297- Roma imparatoru Galerius, Narseh'in yaptıklarını geri aldı. , Narseh'i Ermenistan ve Mezopotamya'yı terk etmeye zorladı.
- c. 301 - Ermenistan Krallığı, Hristiyanlığı devlet dini olarak kabul eden ilk ulus oldu.
- 302 - Narseh'in istifası; II. Hürmüz'ün tac giymesi.
- 309 - II. Şâpûr'un tac giymesi.
- 325 - II. Şâpûr, Arap halkına saldırdı ve imparatorluğun sınırlarını aşılmaz kıldı.
- 338 - II. Şâpûr, Narseh tarafından Romalılara verilen beş bölgeyi geri aldı.
- 348 - II. Şâpûr, Mezopotamya'yı ele geçirdi.
- c. 360 - Kidarite Krallığı'nın kuruluşu.
- 363 - Julianus, Pers birlikleri ile yapılan savaşta öldü; teslim alına topraklar ve Nisibis, Persler geri verildi.
- 376 - Romalılar ile Persliler arasında mütareke imzalandı.
- 379 - II. Şâpûr'un ölümü ve II. Erdeşîr'in tac giymesi.
- 383 - III. Şâpûr'un tac giymesi.
- 399 - I. Yezdicerd'in tac giymesi, Zerdüştçü din adamlarının etkisini kontrol etme çabası ve diğer inançlara karşı hoşgörüsü nedeniyle “Günahkar” olarak adlandırdı.
- 409 - Hristiyanların halka açık ibadet etmesine ve kendi kiliselerini inşa etmelerine izin verildi.
- 420 - V. Behrâm'ün (Behrâm-ı Gûr) tac giymesi.
- 421 - Persia ile Roma arasındaki barış sona erdi.
- 422 - V. Behrâm, Ak Hunlar’ın yaptığı bir saldırıdan kurtulmayı başardı.
- c. 425 - V. Behrâm, Şehnâme'ye göre insanları eğlendirmeleri için Hindistan'dan Çingeneleri getirdi.
- 428 - Ermenistan'ın Arşak Hanedanı ona erdi. Sasani Ermenistanı'nın kurulması.
- 438 - II. Yezdicerd'in tac giymesi.
- 451 - Vardan Mamikonyan liderliğinde Hristiyan Ermeni asilere karşı Avarayr Muharebesi gerçekleşti.
- 457 - III. Hürmüz'ün tac giymesi.
- 459 - I. Fîrûz'un tac giymesi.
- 484 - Ak Hunlar I. Fîrûz'a diz çöktürdüler.
- 484 - Belâş'ın tac giymesi. Nvarsak Antlaşması, Ermenilere Hristiyanlığı serbestçe kullanma hakkı verdi.
- 488 - I. Kubâd'ın tac giymesi; Hazarlara karşı sefer.
- c. 490 - Mazdek, eşitlikçi ideolojisini I. Kubâd’ın desteği ile öğretiyor.
- c. 490 - Tarım ve vergi reformlarının başlatılması.
- 496 - I. Kubâd'ın yerine kardeşi Câmasb tahta geçti.
- 499 - Ak Hunlar’ın desteği ile I. Kubâd'ın dönüşü.
- 524 - Bizans İmparatorluğu ile Sasani İmparatorluğu arasında savaş.
- 526 - Bizanslılar Persia, Armenista ve Mezopotamya'ya saldırdılar, fakat yenildiler. İberya Savaşı'nın başlaması.
- 531 - I. Hüsrev'in tac giymesi.
- c. 531 - Mazdek takipçilerinin katledilmesi ve çökertilmesi.
- c. 531 - Tarım, hükûmet, askeri, toplumsal reformlar.
- c. 531 - Sanskrit yazılmış hikâye kitabı Panchatantra'nın Orta Farsçaya çevrilmesi.
- 533 - 524 yılında başlayan Bizans İmparatorluğu ile Sasani İmparatorluğu arasında savaşın sonu.
- 541 - Lazika Savaşı, Lazika'yı kontrol altına almak için Bizanslılar ile Sasaniler arasında başladı.
- c. 554 - I. Hüsrev ile I. Justinianus arasındaki muharebelerin gözlemcisi ve (Latin tr., 1833) yazan, Bizanslı uzman Prokopius öldü.
- c. 570 - .
- c. 570 - İslam'ın kurucusu Muhammed Peygamberin doğumu
- 579 - I. Hüsrev'in ölümü ve IV. Hürmüz'ün tac giymesi.
- 580 - Sasaniler İberya Krallığı'nı lağvettiler. aracılığıyla doğrudan kontrol başladılar.
- 588 - Göktürkler ile Birinci Göktürk-Sasani Savaşı ve Pers generali Behrâm-ı Çûbîn tarafından mağlup edilmeleri.
- 589 - Sasani İç Savaşı'nın başlaması
- 590 - IV. Hürmüz'ün öldürülmesi ve II. Hüsrev'in tac giymesi.
- 590 - Behrâm-ı Çûbîn'in yükselmesi ve tahtı ele geçirmesi.
- 591 - Behrâm-ı Çûbîn'in bastırılması; Orta Asya'da Türklere sığındı fakat bir yıl sonra öldürüldü. II. Hüsrev tahta yeniden geçti.
- 596 - Muhammed Peygamber Hatice bint Hüveylid ile evlendi.
- 602 - Can alıcı Bizans-Sasani Savaşı (602-628) başladı.
- 603 - II. Hüsrev, İmparator Mauricius ve akrabalarının zalim Phocas tarafından öldürülmelerinin intikamını almak için Bizans İmparatorluğu'nu işgal etti.
- 611-616 - II. Hüsrev, Suriye ve Mısır'ı fethetti.
- 622 - Muhammed Peygamber, Ebû Bekir ile beraber Mekke'den Medine'ye hicret etti; Ebû Bekir'in genç kızı Aişe ile evlendi.
- 626 - Sasaniler, Avarlar ve Slavlar ile beraber Bizans başkenti Konstantinopolis'i kuşattılar.
- 627 - Herakleios, Ninova yakınlarında Sasani İmparatorluğu birliklerini yendi.
- 628 - II. Hüsrev'in, oğlu ve ardılı II. Kubâd (Shīrūya) tarafından tahttan indirilmesi, yagılanması ve idam edilmesi; Bizans İmparatorluğu ile antlaşmaya varıldı.
- 628 - II. Kubâd, birçok Sasani prensini öldürdü.
- 628 - II. Kubâd öldü.
- 628-635 - Kraliçeler Purandoht ve Azarmidoht'da dahil yetersiz kral ve kraliçeler yüzünden Sasani hanedanı zayıfladı; dengesiz durum ortaya çıktı.
- 632 - Veda Hutbesi
- 632 - Muhammed Peygamber öldü, halifesi üzerine bir anlaşmazlık çıktı.
- 632-634 - Ebû Bekir'in halifeliği.
- 633 - III. Yezdicerd'ın tac giymesi.
- 634 - Ömer'in halifeliği; Bizans ve Pers (Sasani) taopraklarını başarılı işgalini planladı.
- 635 - Araplar Şam'ı ele geçirdi.
- 635-641 - Arap birlikleri Kudüs, Antakya, Trablus ve Mısır'ı ele geçirdi.
- 636 - Sasaniler, Kadisiye Muharebesi'nde mağlup oldu.
- 637 - Arap Müslümanlar, Sasani başkenti Tizpon'u ele geçirdi; III. Yezdicerd Rey'e kaçtı.
- 637 - Arap Müslümanlar, Mezopotamya'yı ele geçirdi.
- 642 - Sasanilerin Arap Müslümanlara karşı Nihavend'de nihayi mağlubiyeti.
- 644 - Müslümanların halifesi Ömer'in İranlı esir Ebu Lü'lüe tarafından öldürülmesi.
- 644-656 - Osman’ın halifeliği
- 651 - III. Yezdicerd'in öldürülmesi; Sasani Hanedanı'nın sonu; İran'ın Râşidîn Halifeliği tarafından ilhak edilmesi.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ 409 - Christian are permitted to publicly worship and to build churches 14 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . thenagain.info
Dış bağlantılar
- CHRONOLOGY OF IRANIAN HISTORY PART 118 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . iranicaonline.org 1 November 2015
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sasani Imparatorlugu ya da Sasani Hanedani MS 224 651 arasinda suren Pers hanedanligi icin kullanilan isimdir Onemli olaylar ve bolgesel degisimi de iceren Sasani Imparatorlugu nun zaman cizelgesi I Erdesir in sikkesi I Sapur un Valerianus u kucuk dusurdugu kabartmali tas 224 I Erdesir in Sehinsah Sahlarin Sahi Krallarin krali unvanini almasi Sasani hukumdarliginin kurulmasi c 224 240 Zerdust inanci I Erdesir hukumdarliginda bir iyilesme donemi yasar 230 Sasani ordusu Yukari Mezopotamya nin Roma tarafindan kontrol edilen kismina saldirdi ve Nisibis i ele gecirdi ama elinde tutmayi basaramadi 237 238 I Erdesir Dogu Roma vilayetlerine bir baska saldiriya basladi ve Harran ile Nisibis i isgal etti 241 I Sapur un tac giymesi c 242 273 Mani nin Persia da seyahatini yapmasi 252 256 I Sapur un Dogu Roma vilayetlerine dogru ilerlemesi c 259 I Sapur un Valerianus u yenip esir almasi c 260 I Sapur un Dogu Roma vilayetlerine 2 baskini c 261 Palmira hukumdari Antakya nin yagmalanmasindan donen muzaffer Pers birliklerini durdurdu I Sapur a karsi kayda deger bir fetih gerceklestirip ve Persleri Firat in otesine puskurttu 271 I Hurmuz un tac giymesi 273 I Behram in tac giymesi 274 or 277 Etkili Zerdust basrahibi Kartir tarafindan Mani nin idam edilmesi 276 II Behram in tac giymesi Kartir i elinde kendi yazitini tutarken gosteren bir kabartma276 Kartir ibadetin Zerdustculugun yerinin asiri gucu olarak secildi ve diger inanclarin destekcilerini sucladi Kabe i Zerdust Naks i Recep ve Kazerun un guneyi kabartmalari ilkelerini gosterir 283 Roma imparatoru Carus Mezopotamya ve Tizpon ele gecirdi fakat askerleri beklenmedik bir sekilde geri dondu 286 Ermeni tacini aldi ve Perslileri oradan atti 293 Narseh rakiplerini ezip ve Pers tahtini oturdu kucuk bir parcasi Orta Farsca versiyonuc 294 Pers siniri yanindaki Irak taki Narseh in 296 Narseh Ermenistan a baskin yapti Tiridates i kovup ve Romalilari bastirdi 297 Roma imparatoru Galerius Narseh in yaptiklarini geri aldi Narseh i Ermenistan ve Mezopotamya yi terk etmeye zorladi c 301 Ermenistan Kralligi Hristiyanligi devlet dini olarak kabul eden ilk ulus oldu 302 Narseh in istifasi II Hurmuz un tac giymesi 309 II Sapur un tac giymesi 325 II Sapur Arap halkina saldirdi ve imparatorlugun sinirlarini asilmaz kildi 338 II Sapur Narseh tarafindan Romalilara verilen bes bolgeyi geri aldi 348 II Sapur Mezopotamya yi ele gecirdi c 360 Kidarite Kralligi nin kurulusu 363 Julianus Pers birlikleri ile yapilan savasta oldu teslim alina topraklar ve Nisibis Persler geri verildi 376 Romalilar ile Persliler arasinda mutareke imzalandi 379 II Sapur un olumu ve II Erdesir in tac giymesi 383 III Sapur un tac giymesi 399 I Yezdicerd in tac giymesi Zerdustcu din adamlarinin etkisini kontrol etme cabasi ve diger inanclara karsi hosgorusu nedeniyle Gunahkar olarak adlandirdi 409 Hristiyanlarin halka acik ibadet etmesine ve kendi kiliselerini insa etmelerine izin verildi V Behram in sikkesi 420 V Behram un Behram i Gur tac giymesi 421 Persia ile Roma arasindaki baris sona erdi 422 V Behram Ak Hunlar in yaptigi bir saldiridan kurtulmayi basardi c 425 V Behram Sehname ye gore insanlari eglendirmeleri icin Hindistan dan Cingeneleri getirdi 428 Ermenistan in Arsak Hanedani ona erdi Sasani Ermenistani nin kurulmasi 438 II Yezdicerd in tac giymesi 451 Vardan Mamikonyan liderliginde Hristiyan Ermeni asilere karsi Avarayr Muharebesi gerceklesti 457 III Hurmuz un tac giymesi 459 I Firuz un tac giymesi 484 Ak Hunlar I Firuz a diz cokturduler 484 Belas in tac giymesi Nvarsak Antlasmasi Ermenilere Hristiyanligi serbestce kullanma hakki verdi 488 I Kubad in tac giymesi Hazarlara karsi sefer c 490 Mazdek esitlikci ideolojisini I Kubad in destegi ile ogretiyor c 490 Tarim ve vergi reformlarinin baslatilmasi 496 I Kubad in yerine kardesi Camasb tahta gecti 499 Ak Hunlar in destegi ile I Kubad in donusu 524 Bizans Imparatorlugu ile Sasani Imparatorlugu arasinda savas 526 Bizanslilar Persia Armenista ve Mezopotamya ya saldirdilar fakat yenildiler Iberya Savasi nin baslamasi I Husrev tahtta oturuyor 531 I Husrev in tac giymesi c 531 Mazdek takipcilerinin katledilmesi ve cokertilmesi c 531 Tarim hukumet askeri toplumsal reformlar c 531 Sanskrit yazilmis hikaye kitabi Panchatantra nin Orta Farscaya cevrilmesi 533 524 yilinda baslayan Bizans Imparatorlugu ile Sasani Imparatorlugu arasinda savasin sonu 541 Lazika Savasi Lazika yi kontrol altina almak icin Bizanslilar ile Sasaniler arasinda basladi c 554 I Husrev ile I Justinianus arasindaki muharebelerin gozlemcisi ve Latin tr 1833 yazan Bizansli uzman Prokopius oldu sahnelerc 570 c 570 Islam in kurucusu Muhammed Peygamberin dogumu 579 I Husrev in olumu ve IV Hurmuz un tac giymesi 580 Sasaniler Iberya Kralligi ni lagvettiler araciligiyla dogrudan kontrol basladilar 588 Gokturkler ile Birinci Gokturk Sasani Savasi ve Pers generali Behram i Cubin tarafindan maglup edilmeleri 589 Sasani Ic Savasi nin baslamasi 590 IV Hurmuz un oldurulmesi ve II Husrev in tac giymesi 590 Behram i Cubin in yukselmesi ve tahti ele gecirmesi 591 Behram i Cubin in bastirilmasi Orta Asya da Turklere sigindi fakat bir yil sonra olduruldu II Husrev tahta yeniden gecti 596 Muhammed Peygamber Hatice bint Huveylid ile evlendi 602 Can alici Bizans Sasani Savasi 602 628 basladi 603 II Husrev Imparator Mauricius ve akrabalarinin zalim Phocas tarafindan oldurulmelerinin intikamini almak icin Bizans Imparatorlugu nu isgal etti 611 616 II Husrev Suriye ve Misir i fethetti 622 Muhammed Peygamber Ebu Bekir ile beraber Mekke den Medine ye hicret etti Ebu Bekir in genc kizi Aise ile evlendi 626 Sasaniler Avarlar ve Slavlar ile beraber Bizans baskenti Konstantinopolis i kusattilar 627 Herakleios Ninova yakinlarinda Sasani Imparatorlugu birliklerini yendi 628 II Husrev in oglu ve ardili II Kubad Shiruya tarafindan tahttan indirilmesi yagilanmasi ve idam edilmesi Bizans Imparatorlugu ile antlasmaya varildi 628 II Kubad bircok Sasani prensini oldurdu 628 II Kubad oldu 628 635 Kraliceler Purandoht ve Azarmidoht da dahil yetersiz kral ve kraliceler yuzunden Sasani hanedani zayifladi dengesiz durum ortaya cikti III Yezdicerd in sikkesi 632 Veda Hutbesi 632 Muhammed Peygamber oldu halifesi uzerine bir anlasmazlik cikti 632 634 Ebu Bekir in halifeligi 633 III Yezdicerd in tac giymesi 634 Omer in halifeligi Bizans ve Pers Sasani taopraklarini basarili isgalini planladi 635 Araplar Sam i ele gecirdi 635 641 Arap birlikleri Kudus Antakya Trablus ve Misir i ele gecirdi 636 Sasaniler Kadisiye Muharebesi nde maglup oldu 637 Arap Muslumanlar Sasani baskenti Tizpon u ele gecirdi III Yezdicerd Rey e kacti 637 Arap Muslumanlar Mezopotamya yi ele gecirdi 642 Sasanilerin Arap Muslumanlara karsi Nihavend de nihayi maglubiyeti 644 Muslumanlarin halifesi Omer in Iranli esir Ebu Lu lue tarafindan oldurulmesi 644 656 Osman in halifeligi 651 III Yezdicerd in oldurulmesi Sasani Hanedani nin sonu Iran in Rasidin Halifeligi tarafindan ilhak edilmesi Ayrica bakinizKaynakca 409 Christian are permitted to publicly worship and to build churches 14 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde thenagain infoDis baglantilarCHRONOLOGY OF IRANIAN HISTORY PART 118 Subat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde iranicaonline org 1 November 2015