Bu madde, ; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur.Ağustos 2023) ( |
Somali sanatı, Somali halkının hem tarihi hem de çağdaş sanatsal kültürüdür. Bunlar çömlekçilik, müzik, mimari, ahşap oymacılığı ve diğer türlerdeki sanatsal gelenekleri içerir. Somali sanatı, kısmen Somalililerin İslamiyet öncesi mitolojisinin körelmiş etkisiyle her yerde bulunan Müslüman inançlarıyla birleşiminin sonucu olan anikonizmiyle karakterize edilir. Bununla birlikte, geçmişte Mogadişu'nun kanopilerindeki altın kuşlar, Somaliland'daki antik kaya resimleri ve Somali'deki dini mezarlardaki bitki süslemeleri gibi canlıları temsil eden sanatsal tasvirlerin örnekleri olmuştur, ancak bunlar nadir olarak görülür. Bunun yerine karmaşık desenler ve geometrik tasarımlar, cesur renkler ve anıtsal mimari normdu.
Tarihçe
Somali topraklarındaki en eski sanat eseri, tarih öncesi kaya resimleridir. İnsanların eşlik ettiği tören kıyafetleri içindeki inekleri temsil eden Laas Geel kaya resimlerinin, Afrika'daki en iyi korunmuş eserlerden biri olduğu düşünülüyor. İneklerin boyunlarında bir tür vardır, bazı inekler de dekoratif giysiler giymiş olarak tasvir edilmiştir. Resimler sadece inekleri değil, aynı zamanda evcilleştirilmiş köpekleri, birkaç köpekgili ve bir zürafayı da tasvir eder.
Eski Somali mimarisi ve sanatının yönleri, özellikle Mogadişu ve Ajura İmparatorluğu döneminde (özellikle mimarlık alanında) İslam altında gelişen çeşitli Somali medeniyetlerinde görülebilir. Erken modern ve çağdaş çağda, şiir ve tiyatro girişimleri günümüzün Somali sanat kültürünün çoğunu şekillendirdi.
Oymacılık
Somalicede qoris olarak bilinen oymacılık, Somali'de hem tarihi hem de modern zamanlarda çok saygı duyulan bir meslektir. Orta Çağ sırasında pek çok zengin şehirli, evlerinin iç ve dış mekanları üzerinde çalışmak için düzenli olarak Somali'deki en iyi ahşap ve mermer oymacılarını çalıştırırdı. Eski Somali camilerinin mihraplarındaki ve sütunlarındaki oymalar, Afrika'daki en eskilerden bazılarıdır. Sanatsal oymacılık, Somali tekstil endüstrisinin esas olarak bir kadın işi olmasına benzer şekilde bir erkek işi olarak görülüyordu. Göçebeler arasında oymacılık, özellikle ahşap işçiliği yaygındı ve kaşık, tarak ve kase gibi en temel nesnelerde görülebiliyordu, ancak taşınabilir göçebe evleri olan aqal'lar gibi daha karmaşık yapıları da içeriyordu. Son birkaç onyılda pencerelerin, kapıların ve mobilyaların geleneksel oymacılığı, aynı sonuçları çok daha kısa sürede veren elektrikli makineler kullanan atölyelerin ortaya çıkmasıyla arka planda kaldı.
Tekstil
Somali'nin tekstil kültürü çok eskidir ve Mogadişu'daki tekstil merkezi, en azından 13. yüzyıldan 19. yüzyılın sonlarına kadar Hint Okyanusu'ndaki ana tekstil merkezlerinden biri olarak kabul edilirdi. Somali tekstili, iç pazarda ve Mısır ve Suriye gibi dış ülkelerde Hintliler ve daha sonra Amerikalılarla rekabet etti.
Metal işçiliği
Kentsel şehirlerin kuyumcuları ve , meslekleri nedeniyle genellikle baskın göçebe kültür tarafından dışlansalar da, şehir sakinlerinin geleneksel zenginlik ve güç gösterilerini kadınlar için takılar gibi süs eşyaları veya erkekler için karmaşık desenlere sahip hançerler (toraay) aracılığıyla biçimlendirdiler.
Mimari
, Somali'de antik, orta ve yeni çağlarda taş şehirler, kale ve iç kaleler, hisarlar, camiler, tapınaklar, su kemerleri, deniz fenerleri, kuleler ve mezarlar gibi çok sayıda farklı inşaat türünün mühendisliği ve tasarımı konusunda zengin ve çeşitli bir gelenek ve yanı sıra Somali-İslam mimarisinin çağdaş zamanlarda Batı tasarımlarıyla birleşimidir.
Eski Somali'de taalo olarak bilinen piramitsel yapılar, bugün ülkenin dört bir yanına dağılmış bu kuru taş anıtların yüzlercesinin gösterdiği gibi popüler bir mezar tarzıydı. Evler, Eski Mısır'dakilere benzer şekilde yapılıyordu ve yerleşim yerlerini çevreleyen gibi avlu ve büyük taş duvar örnekleri bulunur.
Somalililerin erken Orta Çağ döneminde İslam'ı benimsemesi, Somali mimarisinde kuru taş ve diğer ilgili malzemelerden mercan taşına, kerpice ve kireçtaşının yaygın kullanımına geçişi teşvik eden Arabistan ve İran'dan İslam mimarisinin etkilerini getirdi. Camiler gibi yeni mimari tasarımların çoğu, eski yapıların kalıntıları üzerine inşa edildi ve bu sonraki yüzyıllar boyunca devam eden bir geleneğe dönüştü.
Görsel sanatlar, Somalililer için yeni bir şey değildir. Görsel sanatlar, yani resimler, kırsal manzaralara ve kültürel yaşamın renkli resimlerine odaklanır. Bilinen görsel sanatçılardan bazıları, becerilerini Somali web sitelerindeki varlıklarıyla sergiler. Görsel sanat, Somali kültür tarihinde yeni bir bölüm olarak ortaya çıkmaktadır. Bazıları için görsel sanat, bir insanın bedensel yaratımını içerdiği için din karşıtı olarak yorumlanır. Günümüzde, Somalili görsel sanatçıların sayısı azdır ve genel olarak Afrika sanatında fazla temsil edilmezler.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde oksuz maddedir zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmis bir baglanti yoktur Lutfen ilgili maddelerden bu sayfaya baglanti vermeye calisin Agustos 2023 Somali sanati Somali halkinin hem tarihi hem de cagdas sanatsal kulturudur Bunlar comlekcilik muzik mimari ahsap oymaciligi ve diger turlerdeki sanatsal gelenekleri icerir Somali sanati kismen Somalililerin Islamiyet oncesi mitolojisinin korelmis etkisiyle her yerde bulunan Musluman inanclariyla birlesiminin sonucu olan anikonizmiyle karakterize edilir Bununla birlikte gecmiste Mogadisu nun kanopilerindeki altin kuslar Somaliland daki antik kaya resimleri ve Somali deki dini mezarlardaki bitki suslemeleri gibi canlilari temsil eden sanatsal tasvirlerin ornekleri olmustur ancak bunlar nadir olarak gorulur Bunun yerine karmasik desenler ve geometrik tasarimlar cesur renkler ve anitsal mimari normdu TarihceBir deveyi tasvir eden antik bir kaya resmi Somali topraklarindaki en eski sanat eseri tarih oncesi kaya resimleridir Insanlarin eslik ettigi toren kiyafetleri icindeki inekleri temsil eden Laas Geel kaya resimlerinin Afrika daki en iyi korunmus eserlerden biri oldugu dusunuluyor Ineklerin boyunlarinda bir tur vardir bazi inekler de dekoratif giysiler giymis olarak tasvir edilmistir Resimler sadece inekleri degil ayni zamanda evcillestirilmis kopekleri birkac kopekgili ve bir zurafayi da tasvir eder Eski Somali mimarisi ve sanatinin yonleri ozellikle Mogadisu ve Ajura Imparatorlugu doneminde ozellikle mimarlik alaninda Islam altinda gelisen cesitli Somali medeniyetlerinde gorulebilir Erken modern ve cagdas cagda siir ve tiyatro girisimleri gunumuzun Somali sanat kulturunun cogunu sekillendirdi Oymacilik Somalicede qoris olarak bilinen oymacilik Somali de hem tarihi hem de modern zamanlarda cok saygi duyulan bir meslektir Orta Cag sirasinda pek cok zengin sehirli evlerinin ic ve dis mekanlari uzerinde calismak icin duzenli olarak Somali deki en iyi ahsap ve mermer oymacilarini calistirirdi Eski Somali camilerinin mihraplarindaki ve sutunlarindaki oymalar Afrika daki en eskilerden bazilaridir Sanatsal oymacilik Somali tekstil endustrisinin esas olarak bir kadin isi olmasina benzer sekilde bir erkek isi olarak goruluyordu Gocebeler arasinda oymacilik ozellikle ahsap isciligi yaygindi ve kasik tarak ve kase gibi en temel nesnelerde gorulebiliyordu ancak tasinabilir gocebe evleri olan aqal lar gibi daha karmasik yapilari da iceriyordu Son birkac onyilda pencerelerin kapilarin ve mobilyalarin geleneksel oymaciligi ayni sonuclari cok daha kisa surede veren elektrikli makineler kullanan atolyelerin ortaya cikmasiyla arka planda kaldi Tekstil Somali nin tekstil kulturu cok eskidir ve Mogadisu daki tekstil merkezi en azindan 13 yuzyildan 19 yuzyilin sonlarina kadar Hint Okyanusu ndaki ana tekstil merkezlerinden biri olarak kabul edilirdi Somali tekstili ic pazarda ve Misir ve Suriye gibi dis ulkelerde Hintliler ve daha sonra Amerikalilarla rekabet etti Metal isciligi Kentsel sehirlerin kuyumculari ve meslekleri nedeniyle genellikle baskin gocebe kultur tarafindan dislansalar da sehir sakinlerinin geleneksel zenginlik ve guc gosterilerini kadinlar icin takilar gibi sus esyalari veya erkekler icin karmasik desenlere sahip hancerler toraay araciligiyla bicimlendirdiler Mimari Mogadisu Somali de antik orta ve yeni caglarda tas sehirler kale ve ic kaleler hisarlar camiler tapinaklar su kemerleri deniz fenerleri kuleler ve mezarlar gibi cok sayida farkli insaat turunun muhendisligi ve tasarimi konusunda zengin ve cesitli bir gelenek ve yani sira Somali Islam mimarisinin cagdas zamanlarda Bati tasarimlariyla birlesimidir Eski Somali de taalo olarak bilinen piramitsel yapilar bugun ulkenin dort bir yanina dagilmis bu kuru tas anitlarin yuzlercesinin gosterdigi gibi populer bir mezar tarziydi Evler Eski Misir dakilere benzer sekilde yapiliyordu ve yerlesim yerlerini cevreleyen gibi avlu ve buyuk tas duvar ornekleri bulunur Somalililerin erken Orta Cag doneminde Islam i benimsemesi Somali mimarisinde kuru tas ve diger ilgili malzemelerden mercan tasina kerpice ve kirectasinin yaygin kullanimina gecisi tesvik eden Arabistan ve Iran dan Islam mimarisinin etkilerini getirdi Camiler gibi yeni mimari tasarimlarin cogu eski yapilarin kalintilari uzerine insa edildi ve bu sonraki yuzyillar boyunca devam eden bir gelenege donustu Gorsel sanatlar Somalililer icin yeni bir sey degildir Gorsel sanatlar yani resimler kirsal manzaralara ve kulturel yasamin renkli resimlerine odaklanir Bilinen gorsel sanatcilardan bazilari becerilerini Somali web sitelerindeki varliklariyla sergiler Gorsel sanat Somali kultur tarihinde yeni bir bolum olarak ortaya cikmaktadir Bazilari icin gorsel sanat bir insanin bedensel yaratimini icerdigi icin din karsiti olarak yorumlanir Gunumuzde Somalili gorsel sanatcilarin sayisi azdir ve genel olarak Afrika sanatinda fazla temsil edilmezler Kaynakca The Journal of African Archeology Volume 1 2 2003 Chapter 3 Culture and customs of Somalia By Mohamed Diriye Abdullahi pg 97 Mohamed Diriye Abdullahi 2001 pg 100 Man God and Civilization pg 216 Diriye p 102