Sınırlı Sorumlu Yazar ve çevirmenler Yayın üretim Kooperatifi kısaca YAZKO 1980 yılında Mustafa Kemal Ağaoğlu

Sınırlı Sorumlu Yazar ve Çevirmenler Yayın Üretim Kooperatifi (kısaca YAZKO), 1980 yılında Mustafa Kemal Ağaoğlu öncülüğünde 11 kurucu üye tarafından kurulan Türkiye'nin ilk yazar, ozan ve çevirmenler kooperatifidir.

Sınırlı Sorumlu Yazarlar ve Çevirmenler Yayın Üretim Kooperatifi

Kısaltma	YAZKO
Kuruluş	22 Nisan 1980 (44 yıl önce) (1980-04-22)
Kurucu	Mustafa Kemal Ağaoğlu
Kuruluş yeri	İstanbul, Türkiye
Kapanış	1986
Yasal statü	Kooperatif
Merkez	İstanbul, Türkiye

Kooperatifin amacı

Yazarlar, ozanlar ve çevirmenlerden oluşan üyelerine "ideal yayıncılık koşullarını sağlamak" amacıyla kurulmuştur. Üyelerine piyasadan özgür, yayıncıdan özgür her türlü düşünsel ve politik baskıdan özgür yazabilme olanağını sağlamayı amaçlamıştır.

Tarihçe

1979 yılında gerçekleşen İran İslam Devrimi ve hemen sonrasında başlayan İran - Irak savaşı dünya petrol üretiminde büyük bir azalmaya neden olmuştur. Azalan arz nedeniyle petrol fiyatlarının çok ciddi ölçüde artması derin bir ekonomik krizi de beraberinde getirmiştir. Krizin yol açtığı yokluk, fiyat artışları, karaborsa gibi sorunlar Türk basın sektörünü neredeyse faaliyet yapamaz hale getirmiştir. YAZKO yaşanan bu sıkıntılara çözüm olması umuduyla 1980 Nisan ayında kurulmuştur. Kuruluşunun hemen ardından gelen 12 Eylül darbesi ve sıkıyönetim süreci yaşanan sıkıntıları bir kat daha arttırmıştır.

YAZKO faal olduğu süre boyunca 5 dergi çıkarmış, üyelerine ait 200'den fazla kitap basmış, ödülü yarışmalar düzenleyerek yeni yetenekleri edebiyat dünyamıza kazandırmayı amaçlamış, düzenlediği çeşitli panel, sempozyum, açık oturum, konferans, imza günleri gibi etkinliklerle adından söz ettirmiştir. YAZKO Somut dergisinin 4. sayfasını feministlere açarak bu hareketin ülkemizdeki öncülüğünü de yapmıştır.

Azalan satışlar, kooperatif içi sıkıntılar, Sıkıyönetim Komutanlığının YAZKO ürünlerinin basımını, dağıtımını yapan şirketler üzerindeki bunaltıcı baskısı, Maliye Bakanlığının YAZKO'yu ticari kuruluş sayarak geriye dönük usulsüzlük ve kaçakçılık cezalarını da ekleyerek gönderdiği yüklü ödeme emirleri kooperatifi sıkıntılı bir sürece sokar. Son olarak mekan olarak kullanılan Atik Ali Paşa külliyesi başka bir vakıf tarafından sahiplenilir ve polis nezaretinde boşaltılır. Toplanan son YAZKO yönetim kurulu aldığı "faaliyetin gereksinim doğuncaya kadar ertelenmesi..." kararıyla faaliyetlerine son vermek zorunda kalır.

Yayınları

Kitaplar

YAZKO kuruluşun ilk yılında 26, ikinci yılında ise 78 kitap yayınladı. Faaliyetlerine son verene kadar geçen 6 yıllık süreçte toplam 230 kitabın basım ve dağıtımını yapmıştır.

Dergiler

Yazko Edebiyat Dergisi (1980 -1986).
Yazko Çeviri Dergisi (1981 - 1984).
Yazko Felsefe Yazıları Dergisi (1982 - 1983).
Yazko Somut Haftalık Sanat ve Kültür Dergisi (1983 - 1984).
Yazko Ortak Kitap (1984).

YAZKO Edebiyat Ödülleri

YAZKO çevirmen ve araştırmacıları desteklemek, özendirmek ve ülke kültürüne katkıda bulunmak amacıyla değişik dallarda ödülü yarışmalar düzenledi. Roman, öykü, şiir, inceleme dallarında özgün ve çeviri eserler için ayrı ayrı ödüller verildi. Ödül alan eserleri basıp dağıtarak kazanan yazarların okur kitlelerine ulaşmalarını sağladı.

Yazarlar

YAZKO 400'den fazla yazar, ozan ve çevirmenin kitap ve makalelerini okurlarıyla buluşturdu. Dönemin önde gelen pek çok yazarı YAZKO yayınlarında yer almıştır.

Kurucu üyeler

Başkanları

Mustafa Kemal Ağaoğlu (1980 – 1983)
Erol Toy (1983 – 1986)

Kaynakça

^ ^a ^b Deniz Depe ESOG Üniv. . 22 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "YAZKO" (PDF). 23 Aralık 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 3 Ocak 2023.
^ Mehmet Barlas - Mustafa Kemal Ağaoğlu / Milliyet (gazete). "Gerçekten Özgür Ortam Kamplaşmayı Önler" (PDF). 23 Aralık 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 3 Ocak 2023.
^ . BiaNet. 9 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ ^a ^b ^c Deniz Depe ESOG Üniv. "Yazko Edebiyat Dergisi üzerine bir inceleme". 3 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2023.
^ Erdal Erdem (Yük. Lisans Tezi). "Şiir Sanatı, Yazko Edebiyat ve Yordam Dergilerinin sistematik analizi". ^[]
^ "Yazko Çeviri Dergisi Dizin". 3 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2023.
^ "TUSTAV online arşiv. Felsefe Yazıları dergisinin 7 sayısı". 24 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2023.
^ Sinem Pala. "Yazko Somut Dergisi İncelemesi" (PDF). 3 Ocak 2023 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 3 Ocak 2023.

Dış bağlantılar

Erol Toy, YAZKO’nun Öyküsü, Yaz Yayınları, 2007.
Deniz Depe, Bir Ütopyanın Peşinde: YAZKO Edebiyat Dergisi, Kurgan Yayınevi, 2015.
Evin Doğu, Stella Ovadia YAZKO Somut 4. Sayfa, Nota Bene Yayınları, 2023.

[yazko-1] Deniz Depe ESOG Üniv. . 22 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[2] "YAZKO" (PDF). 23 Aralık 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 3 Ocak 2023.

[3] Mehmet Barlas - Mustafa Kemal Ağaoğlu / Milliyet (gazete). "Gerçekten Özgür Ortam Kamplaşmayı Önler" (PDF). 23 Aralık 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 3 Ocak 2023.

[4] . BiaNet. 9 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[depe-5] Deniz Depe ESOG Üniv. "Yazko Edebiyat Dergisi üzerine bir inceleme". 3 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2023.

[6] Erdal Erdem (Yük. Lisans Tezi). "Şiir Sanatı, Yazko Edebiyat ve Yordam Dergilerinin sistematik analizi". ^[]

[7] "Yazko Çeviri Dergisi Dizin". 3 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2023.

[8] "TUSTAV online arşiv. Felsefe Yazıları dergisinin 7 sayısı". 24 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2023.

[9] Sinem Pala. "Yazko Somut Dergisi İncelemesi" (PDF). 3 Ocak 2023 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 3 Ocak 2023.