Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Toy ya da kengeş, İslamiyet öncesinde Türk devletlerinde devlet işlerinin görüşülüp ve tartışıldığı aynı zamanda yasama, yürütme ve yargı yetkisini kullanan meclistir. XIII. yüzyılın ortalarından itibaren Türkçe kaynaklarda geçmeye başlayan kurultay kelimesi, toy yerine kullanılmaya başlanmış ve toy sadece yemekli eğlenceler için kullanılan bir kelime hâline gelmiştir.
| Toy | |
|---|---|
| Tür | |
| Tür | |
| Yapı | |
| Sandalye | 9 buyruk, tabii üyeler (kağan, yabgu, kağatun, tiginler) ve tudunlar. |
Siyasi gruplar | Aşina ailesi, Aşite (Arslanlar ailesi), On-ok, Tuğluk, Dokuz Oğuz, Kırgızlar, Yaglakar uruğu, , Basmiller, Karluklar, Taraslar, Sir-Tarduşlar (bir dönem) |
| Toplantı yeri | |
| Ötüken, Ordu-Balık, Atalar Mezarlığı, Hun Dağı | |
Kül Tigin'in ölümü üzerine Çin'den getirilen tezyinatçıları, toy temsilcisi ilteberin getirttiği 732'de dikilen Kül Tigin Yazıtı'nda anlatılırken toy temsilcilerine verilen toygun adının artık meclis için de kullanılmış olabileceği olasılığı görülmektedir:
Bunça bedizçig toygun ilteber kelürti. (Bunca süslemeciyi Toygun'un ilteberi getirdi.)
Toy sıkça Moğol boylarının meclisi olan kurultay ile karıştırılsa da, Eski Türkler kendi meclislerine "toy" adını vermiştir. Bununla birlikte, kurultay kelimesinin kökü olan "kur-",Ana Altaycadan beri Moğolca ve Türkçede ortak olarak kullanılan kelimelerdendir. Toy bazen de tay olarak kullanılan bu kelime ise, Eski Türkçede "şehir" anlamına gelmektedir. Yani toy kelimesinin çıkış noktası devletin merkezine çağrıdır. Kelime zamanla, eğlenceli şölen vb. anlamlarda da kullanılmıştır. Toy, yalnızca Türklerin kullandığı bir kelime olmayıp kurultay gibi Moğolca ile ortak kelimelerdendir. Nitekim, Moğolların Gizli Tarihi'nde "toy" kelimesine yer verilmektedir.
Toy düzenleme geleneğinin Türk toplulukları arasında Hunlardan beri süregeldiği düşünülmektedir.
Toygunlar
Toya katılma yetkisi bulunan kişilere, toygun adı verilir. Ancak zamanla, toygun kelimesi toy kelimesinin yerine de kullanılmıştır. Toygunların büyük çoğunluğu, hükümdar soyundan değildir. Türklerdeki her boyun beyi, toyun bir parçasıdır.Kağan, kağatun ve tiginler toyun tabii üyeleridir. Bunun yanında toyda 9 adet buyruk bulunmaktadır. Bu 9 buyruk, ülkenin önde gelen boylarının beyleridir. Muhtemelen bu beylerin sayılarında dönem dönem değişiklikler meydana gelmiştir. Toydaki en etkili uruklar; Türk Kağanlığı döneminde Aşina (Börüler) ve Aşite (Arslanlar) soylu ailelerinin yanında On-ok, Tuğluk urukları;Uygur Kağanlığı döneminde ise Yaglakar ve uruğu olmuştur.
Toy'nun yürütme ile yetkili bakanlar kurulu olan ayukının üyeleri yani tudun (bakan) makamları ise şunlardır:
- veya il ögesi: Kağandan sonra devletin en yetkili devlet adamı olup, toyun genel sekreterliğini yapan kişidir. Bir nevi başbakanlık görevindedir.
- İlteber: Devletin mali ve dış devletlerle olan ilişkileriyle ilgilenen devlet adamıdır.
- Bitigci: Toyda konuşulanları yazıya aktaran kişidir. Yollug Tigin, devlet işleriyle ilgili kağanın ağzından yazılan ilk Türk söylevi olan Kül Tigin Yazıtı'nı kaleme alan bitigcidir. Bitigcilere eski Türk devletleri ve Moğollarda büyük önem verilmiştir. Cengiz Han döneminde, Moğol ulug bitigcilerinden olan Çınkay ve Tunga, Türk asıllı önemli kağanlık kâtipleridir.
- Tamgacı: İlteber ile birlikte diğer devletlerle olan ilişkileri düzenler. Özellikle elçilerin gönderilmesinde ve devlet içi yazışmalarda görev üstlenir.
- Ilımgacı: Tamgacı ve bitigci ile birlikte devletin dış politikasına yön verir. Uygur Kağanlığı'nda var olan bir makamdır.
- Agıcı Ulugı: Başhazinedar.
Tudunluk (bakanlık görevi) bulunmasa da, kağan, kağatun ve tiginler dışında toya sürekli olarak katılan makamlar şunlardır:
- Yabgu: Devletin Batı kanadını yöneten hükümdar soyundan üst düzey yöneticidir.
- Şad: Her okun beyine şad denilirdi. Göktürklerin önemli boyu On-okların diğer adı olan Nuşibi (On Şadapıt) bu kelimeden gelmektedir.
- Çor: Göktürklerin Tuğluk uruğunu temsilen toya katılan genarallere verilen addır. Uygur Kağanlığı döneminde bu unvanı Yaglakar uruğu yöneticileri de kullanmıştır.
- Erkin: On-okların sağ kolu ve toya katılan Uygurların Ediz soyundan olan beylere verilen unvandır.
- Apa: Ülkenin çeşitli yerlerinde görev yapan sivil yöneticilerdir.
Yetkileri
Toy; yalnızca devletin yasama organı değil, döneminin Türk boylarına hâkim olan siyasi iradenin davetiyle yılda üç kez tüm Türk boylarının temsilci gönderdiği bir meclistir.
- Kağan, kendisi töreyi değiştiremez. Töre koyma yani yasama yetkisi toya aittir. Nitekim Türk töresini değiştirerek, yağma yapıp Manicilik inanışını resmî din hâline getiren Uygur kağanı Bögü Kağan, Tun Baga Tarkan'ın toydaki itirazları sonucunda kınanmış ve devamında yapılan darbe ile görevden el çektirilmiştir. Göktürk Dönemi'nde ise, Taspar Kağan ölmeden önce, kendi oğlu Amrak yerine hükümdarlık görevini Töremen Apa Kağan'a devretmek istediğini vasiyet etmiştir. Taspar'ın ölümünden sonra bu durum, Göktürk Toyu tarafından kabul edilmemiştir. Töre gereği, "Türk Kağanlığı" hakkının İşbara veya Amrak tarafından yürütülebileceği kararı verilmiştir.
- Türk töresine göre, Tanrı adına kullanılan kutun yer yüzündeki gerçek sahibi halktır. Kağan, kuta Türk halkı yerine vekalet eder. Bunun için yeni kurulan bir devletteki ilk kağanı tayin etme hakkının halkta olduğu görüşü hâkimdir. Türk Kağanlığı'nın yıkılıp Uygur Kağanlığı'nın kurulmasının anlatıldığı Taryat Yazıtları'nda bu durum şu şekilde anlatılır:
Ondan sonra sıçan yılında (748), Atalar Mezarlığında "güç halktır" denmiş. Halk da "Atalar mezarı sizde, gücün kaynağı sudur." diyerek, ayağa kalmışlar ve kağan tayin etmişler.
- Toy, Gök Tanrı adına kut vekilini belirler. Kağanlar toyda yapılan istişareler sonucu tüm boyların görüşü alınarak başa getirilir. Toy toplanarak kağanı görevden alabilir. Bu da, toyun kağanın üzerinde olduğunu göstermektedir. Örneğin toy, İrteriş Kağan'ı tahttan indirmiş ve yerine Ozmış Kağan'ı yeni kağan olarak ilan etmiştir. Yine İli Nehri Antlaşması nedeniyle olağanüstü olarak toplanan toy İşbara Teriş Tunga Kağan'ı tahttan indirerek yerine Yukuk Kağan'ı geçirmiştir.
- Vatan hainliği gibi devlet büyüklerinin işlediği büyük suçlar, Divanıharp geleneği gereği toyda tartışılarak karara bağlanırdı. Toy bu yönüyle kısıtlı da olsa yargı yetkisini kullanmıştır.
- Savaş ve barış kararları toyda verilir. Dış ülkelerle yapılan antlaşmalar toyda onaylandıktan sonra yürürlüğe girer. Örneğin Hunlar döneminde bu antlaşmalar, Hun Dağı'nda yapılan toylar sonucunda karara bağlanmıştır.
Toplanma yeri
Türklerde toylar devlet merkezleri olan Ötüken, Ordu-Balık gibi merkezî yerlerde toplanmakla birlikte; kutsal sayılan yerlerde de toylar düzenlenmiştir. Türkler her yılın beşinci ayının ikinci yarısında "Atalar Mezarlığı"nda toplanıp, Gök Tanrı'ya ıduklar (kurbanlar) verip, burada toy düzenlemişlerdir. Nitekim, Türk Kağanlığı'nın bakiyesi Türk halkının, Uygur Kağanlığı'na tabi oluşu ve Uygur Kağanlığı'nın Türk Kağanlığı'nın halefliğini üstlenmesi de 748'de Atalar Mezarlığı'nda yapılan toyda gerçekleşmiş, bu toya halk da katılmıştır. Türk geleneğinde ulu dağ tepelerinde de bu tür toplantıların yapıldığı bilinmektedir. Hunların yabancı devletlerle yaptıkları antlaşmaları, "Hun Dağı" denilen yerde toplanan toyda tartışarak onayladıkları bilinmektedir.
Kaynakça
- ^ a b c Gömeç, Saadettin, Terhin Yazıtı'nın Tarihî Açıdan Değerlendirilmesi 2 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., bu makaleye 7 Haziran 2016 tarihinde erişilmiştir. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "gomec12" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ a b c d Gömeç, Saadettin. . 29 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2016.
- ^ a b c d Seyitdanlıoğlu, Mehmet. . 25 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2016.
- ^ Aysel Erdoğan, İslamiyet'ten Önce Türk Devletlerinde Meclis Anlayışı: Toy, Keneş, Kurultay Örneği, KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi / KSU Journal of Social Science 11(1) 2014, s. 41.
- ^ Kültigin Yazıtı, K3
- ^ Cümle, "Bu kadar süslemeciyi millet vekili ilteber getirdi." şeklinde çevrildiğinde; toygunun sadece vekil anlamında kullanıldığı düşünülebilir.
- ^ İbrahim Kafesoğlu (1987), Türk Bozkır Kültürü, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, s. 50.
- ^ Kur- kökü Eski Türkçede bir işi yoluna koymaya çalışmak, germek, hazır hâle getirmek anlamlarına gelir.
- ^ Gabain (2007), Eski Türkçenin Grameri, çev. Mehmet Akalın, TDK, s. 301.
- ^ Birinci Millı̂ Türkoloji Kongresi: İstanbul, 6-9 Şubat 1978, I.Ü. Edebiyat Fakültesi Türkiyat Enstitüsü ve Kervan Yayınları, s. 207.
- ^ a b İbrahim Kafesoğlu (2015), Türk Milli Kültürü, Ötüken Neşriyat.
- ^ Türk dünyası araştırmaları, 156. sayı, s. 216.
- ^ Kumilyov, Lev (1993), Qədim Türklər, s.298-9.
- ^ Bahaeddin Ögel (1971), Türk Kültürünün gelişme Çağları, 2. cilt, s.106.
- ^ Elçi maddesi, TDV İslam Ansiklopedisi, 11. cilt, s. 5.
- ^ Kazım Yetiş, Atatürk ve Türk Dili 3, TDK, s. 2350.
- ^ Ok: Birkaç boyun birleşerek oluşturduğu boydan büyük budundan küçük topluluk.
- ^ Şadapıt "şadlar" anlamına gelir.
- ^ Örnek: Bayan Çor Kağan, Ur Çor Kağan vb.
- ^ Bobodzhan Gafurovich Gafurov, Central Asia: Pre-historic to Pre-modern Times, Volume 1, Shipra Publications, 2005, , p. 328.
- ^ . 8 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2016.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Toy ya da kenges Islamiyet oncesinde Turk devletlerinde devlet islerinin gorusulup ve tartisildigi ayni zamanda yasama yurutme ve yargi yetkisini kullanan meclistir XIII yuzyilin ortalarindan itibaren Turkce kaynaklarda gecmeye baslayan kurultay kelimesi toy yerine kullanilmaya baslanmis ve toy sadece yemekli eglenceler icin kullanilan bir kelime haline gelmistir ToyTurTurTek meclislilikYapiSandalye9 buyruk tabii uyeler kagan yabgu kagatun tiginler ve tudunlar Siyasi gruplarAsina ailesi Asite Arslanlar ailesi On ok Tugluk Dokuz Oguz Kirgizlar Yaglakar urugu Basmiller Karluklar Taraslar Sir Tarduslar bir donem Toplanti yeriOtuken Ordu Balik Atalar Mezarligi Hun Dagi Kul Tigin in olumu uzerine Cin den getirilen tezyinatcilari toy temsilcisi ilteberin getirttigi 732 de dikilen Kul Tigin Yaziti nda anlatilirken toy temsilcilerine verilen toygun adinin artik meclis icin de kullanilmis olabilecegi olasiligi gorulmektedir Bunca bedizcig toygun ilteber kelurti Bunca suslemeciyi Toygun un ilteberi getirdi Toy sikca Mogol boylarinin meclisi olan kurultay ile karistirilsa da Eski Turkler kendi meclislerine toy adini vermistir Bununla birlikte kurultay kelimesinin koku olan kur Ana Altaycadan beri Mogolca ve Turkcede ortak olarak kullanilan kelimelerdendir Toy bazen de tay olarak kullanilan bu kelime ise Eski Turkcede sehir anlamina gelmektedir Yani toy kelimesinin cikis noktasi devletin merkezine cagridir Kelime zamanla eglenceli solen vb anlamlarda da kullanilmistir Toy yalnizca Turklerin kullandigi bir kelime olmayip kurultay gibi Mogolca ile ortak kelimelerdendir Nitekim Mogollarin Gizli Tarihi nde toy kelimesine yer verilmektedir Toy duzenleme geleneginin Turk topluluklari arasinda Hunlardan beri suregeldigi dusunulmektedir ToygunlarToya katilma yetkisi bulunan kisilere toygun adi verilir Ancak zamanla toygun kelimesi toy kelimesinin yerine de kullanilmistir Toygunlarin buyuk cogunlugu hukumdar soyundan degildir Turklerdeki her boyun beyi toyun bir parcasidir Kagan kagatun ve tiginler toyun tabii uyeleridir Bunun yaninda toyda 9 adet buyruk bulunmaktadir Bu 9 buyruk ulkenin onde gelen boylarinin beyleridir Muhtemelen bu beylerin sayilarinda donem donem degisiklikler meydana gelmistir Toydaki en etkili uruklar Turk Kaganligi doneminde Asina Boruler ve Asite Arslanlar soylu ailelerinin yaninda On ok Tugluk uruklari Uygur Kaganligi doneminde ise Yaglakar ve urugu olmustur Toy nun yurutme ile yetkili bakanlar kurulu olan ayukinin uyeleri yani tudun bakan makamlari ise sunlardir veya il ogesi Kagandan sonra devletin en yetkili devlet adami olup toyun genel sekreterligini yapan kisidir Bir nevi basbakanlik gorevindedir Ilteber Devletin mali ve dis devletlerle olan iliskileriyle ilgilenen devlet adamidir Bitigci Toyda konusulanlari yaziya aktaran kisidir Yollug Tigin devlet isleriyle ilgili kaganin agzindan yazilan ilk Turk soylevi olan Kul Tigin Yaziti ni kaleme alan bitigcidir Bitigcilere eski Turk devletleri ve Mogollarda buyuk onem verilmistir Cengiz Han doneminde Mogol ulug bitigcilerinden olan Cinkay ve Tunga Turk asilli onemli kaganlik katipleridir Tamgaci Ilteber ile birlikte diger devletlerle olan iliskileri duzenler Ozellikle elcilerin gonderilmesinde ve devlet ici yazismalarda gorev ustlenir Ilimgaci Tamgaci ve bitigci ile birlikte devletin dis politikasina yon verir Uygur Kaganligi nda var olan bir makamdir Agici Ulugi Bashazinedar Tudunluk bakanlik gorevi bulunmasa da kagan kagatun ve tiginler disinda toya surekli olarak katilan makamlar sunlardir Yabgu Devletin Bati kanadini yoneten hukumdar soyundan ust duzey yoneticidir Sad Her okun beyine sad denilirdi Gokturklerin onemli boyu On oklarin diger adi olan Nusibi On Sadapit bu kelimeden gelmektedir Cor Gokturklerin Tugluk urugunu temsilen toya katilan genarallere verilen addir Uygur Kaganligi doneminde bu unvani Yaglakar urugu yoneticileri de kullanmistir Erkin On oklarin sag kolu ve toya katilan Uygurlarin Ediz soyundan olan beylere verilen unvandir Apa Ulkenin cesitli yerlerinde gorev yapan sivil yoneticilerdir YetkileriToy yalnizca devletin yasama organi degil doneminin Turk boylarina hakim olan siyasi iradenin davetiyle yilda uc kez tum Turk boylarinin temsilci gonderdigi bir meclistir Kagan kendisi toreyi degistiremez Tore koyma yani yasama yetkisi toya aittir Nitekim Turk toresini degistirerek yagma yapip Manicilik inanisini resmi din haline getiren Uygur kagani Bogu Kagan Tun Baga Tarkan in toydaki itirazlari sonucunda kinanmis ve devaminda yapilan darbe ile gorevden el cektirilmistir Gokturk Donemi nde ise Taspar Kagan olmeden once kendi oglu Amrak yerine hukumdarlik gorevini Toremen Apa Kagan a devretmek istedigini vasiyet etmistir Taspar in olumunden sonra bu durum Gokturk Toyu tarafindan kabul edilmemistir Tore geregi Turk Kaganligi hakkinin Isbara veya Amrak tarafindan yurutulebilecegi karari verilmistir Turk toresine gore Tanri adina kullanilan kutun yer yuzundeki gercek sahibi halktir Kagan kuta Turk halki yerine vekalet eder Bunun icin yeni kurulan bir devletteki ilk kagani tayin etme hakkinin halkta oldugu gorusu hakimdir Turk Kaganligi nin yikilip Uygur Kaganligi nin kurulmasinin anlatildigi Taryat Yazitlari nda bu durum su sekilde anlatilir Ondan sonra sican yilinda 748 Atalar Mezarliginda guc halktir denmis Halk da Atalar mezari sizde gucun kaynagi sudur diyerek ayaga kalmislar ve kagan tayin etmisler Toy Gok Tanri adina kut vekilini belirler Kaganlar toyda yapilan istisareler sonucu tum boylarin gorusu alinarak basa getirilir Toy toplanarak kagani gorevden alabilir Bu da toyun kaganin uzerinde oldugunu gostermektedir Ornegin toy Irteris Kagan i tahttan indirmis ve yerine Ozmis Kagan i yeni kagan olarak ilan etmistir Yine Ili Nehri Antlasmasi nedeniyle olaganustu olarak toplanan toy Isbara Teris Tunga Kagan i tahttan indirerek yerine Yukuk Kagan i gecirmistir Vatan hainligi gibi devlet buyuklerinin isledigi buyuk suclar Divaniharp gelenegi geregi toyda tartisilarak karara baglanirdi Toy bu yonuyle kisitli da olsa yargi yetkisini kullanmistir Savas ve baris kararlari toyda verilir Dis ulkelerle yapilan antlasmalar toyda onaylandiktan sonra yururluge girer Ornegin Hunlar doneminde bu antlasmalar Hun Dagi nda yapilan toylar sonucunda karara baglanmistir Toplanma yeriTurklerde toylar devlet merkezleri olan Otuken Ordu Balik gibi merkezi yerlerde toplanmakla birlikte kutsal sayilan yerlerde de toylar duzenlenmistir Turkler her yilin besinci ayinin ikinci yarisinda Atalar Mezarligi nda toplanip Gok Tanri ya iduklar kurbanlar verip burada toy duzenlemislerdir Nitekim Turk Kaganligi nin bakiyesi Turk halkinin Uygur Kaganligi na tabi olusu ve Uygur Kaganligi nin Turk Kaganligi nin halefligini ustlenmesi de 748 de Atalar Mezarligi nda yapilan toyda gerceklesmis bu toya halk da katilmistir Turk geleneginde ulu dag tepelerinde de bu tur toplantilarin yapildigi bilinmektedir Hunlarin yabanci devletlerle yaptiklari antlasmalari Hun Dagi denilen yerde toplanan toyda tartisarak onayladiklari bilinmektedir Kaynakca a b c Gomec Saadettin Terhin Yaziti nin Tarihi Acidan Degerlendirilmesi 2 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde bu makaleye 7 Haziran 2016 tarihinde erisilmistir Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi gomec12 adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme a b c d Gomec Saadettin 29 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Haziran 2016 a b c d Seyitdanlioglu Mehmet 25 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Mayis 2016 Aysel Erdogan Islamiyet ten Once Turk Devletlerinde Meclis Anlayisi Toy Kenes Kurultay Ornegi KSU Sosyal Bilimler Dergisi KSU Journal of Social Science 11 1 2014 s 41 Kultigin Yaziti K3 Cumle Bu kadar suslemeciyi millet vekili ilteber getirdi seklinde cevrildiginde toygunun sadece vekil anlaminda kullanildigi dusunulebilir Ibrahim Kafesoglu 1987 Turk Bozkir Kulturu Turk Kulturunu Arastirma Enstitusu s 50 Kur koku Eski Turkcede bir isi yoluna koymaya calismak germek hazir hale getirmek anlamlarina gelir Gabain 2007 Eski Turkcenin Grameri cev Mehmet Akalin TDK s 301 Birinci Milli Turkoloji Kongresi Istanbul 6 9 Subat 1978 I U Edebiyat Fakultesi Turkiyat Enstitusu ve Kervan Yayinlari s 207 a b Ibrahim Kafesoglu 2015 Turk Milli Kulturu Otuken Nesriyat Turk dunyasi arastirmalari 156 sayi s 216 Kumilyov Lev 1993 Qedim Turkler s 298 9 Bahaeddin Ogel 1971 Turk Kulturunun gelisme Caglari 2 cilt s 106 Elci maddesi TDV Islam Ansiklopedisi 11 cilt s 5 Kazim Yetis Ataturk ve Turk Dili 3 TDK s 2350 Ok Birkac boyun birleserek olusturdugu boydan buyuk budundan kucuk topluluk Sadapit sadlar anlamina gelir Ornek Bayan Cor Kagan Ur Cor Kagan vb Bobodzhan Gafurovich Gafurov Central Asia Pre historic to Pre modern Times Volume 1 Shipra Publications 2005 ISBN 978 81 7541 244 6 p 328 8 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Mart 2016