İnsomnia ya da uyuyamama hastalığı, bir uyku sorunudur. Uykuya dalamama ya da gece boyunca sürekli uyuyamama sorunlarını barındırır. Hastalar genel olarak, gözlerini birkaç dakikadan fazla kapalı tutamamaktan ya da yatakta bir o yana bir bu yana dönerek uyuyamamaktan yakınırlar.
İnsomnia | |
---|---|
Diğer adlar | Uykusuzluk |
14. yüzyılda çizilen insomniadan muzdarip biri | |
Telaffuz | |
Uzmanlık | Psikiyatri, |
Belirtiler | Uyumada zorluk, gündüz uykusuzluk, düşük enerji, huzursuzluk, depresif duygudurum |
Komplikasyon | Trafik kazası • Madde bağımlılığı • Depresyon |
Nedenleri | Bilinmiyor, psikolojik stres, kronik ağrı, kalp yetmezliği, hipertiroidi, göğüs ağrısı, huzursuz bacak sendromu, diğer başka sebepler |
Tanı | Semptomlara göre, |
Ayırıcı tanı | , huzursuz bacak sendromu, uyku apnesi, psikiyatrik bozukluklar |
Tedavi | Uyku hijyeni, , uyku ilaçları |
Sıklık | %~20 |
İnsomnia birkaç gece sürerse geçici, 1 hafta ile 3 hafta arasında sürerse kısa süreli, 3 haftadan fazla sürerse kronik insomnia olur. Kronik bir hastalığa dönüşerek uyuma eksikliği doğrultusunda oldukça zararlı olabilir.
İnsomnia doğal uyuma dengesini bozar ve tedavisi oldukça zor olabilir. İnsomnia hastaları genel olarak öğleden sonra ya da akşama doğru kısa süreli uyudukları için, geceleri de uyumakta zorluk çekerler. Bazıları da vücutlarını sınırlarında kullanmaya çalışırlar. Bu da çok mühim fiziksel ve zihinsel sorunlara yol açar.
İnsomnia ayrıca birçok ilacın yan etkisi olarak, stres sebebiyle ya da duygusal, fiziksel ve zihinsel sorunlar doğrultusunda da oluşabilir.
Önleme ve tedavi
Hayat stilinin değiştirilmesi uykusuzluk tedavisinde ve önlenmesinde önemlidir. Uyarıcı kullanımından kaçınmak, uykusuzluğa karşı alınabilecek bir önlemdir. Kahve, çay, guarana, kakao, kola, enerji içecekleri, çikolata gibi kafein içeren gıda maddeleri ile ritalin ve adderall gibi uyarıcı ilaçların kullanımından kaçınmak bu yönteme örneklerdir. Düzenli uyuma, gün içi uyumaktan kaçınma ve yatak odasında uykuya elverişli düzenlemeler yapma (sessiz, karanlık) da hayat stilinin değiştirilmesi çerçevesinde yöntemlerdir.
Bilişsel davranışçı terapi de uyku bozukluğu tedavisinde kullanılabilir. Bu metotlar arasında uyarıcı kontrol terapisi, rahatlama teknikleri, uyku kısıtlama ve ışık terapisi yer alır. İlaç tedavisinde, reçeteye tabi (Lunesta), Ramelteon (Rozerem), (Sonata) ve Zolpidem (Ambien, Edluar, Intermezzo, Zolpimist) kullanılabilir. İlaç tedavisinin birkaç haftadan uzun süreli kullanımı önerilmemektedir.
Alternatif tıp
Geleneksel yöntemlerin başında, uyumadan önce sıcak süt içmek; uyanır uyanmaz sıcak bir duş almak, öğlen egzersiz yapmak, öğlen yemeğinde bol yemek yemek ve akşam yemeğinde az yemek yemek ve erken yatmaya çalışmak gelir. Geleneksel Çin tıbbında genelde akupunktur, diyet ve yaşam analizi ile şifalı bitkiler ana önlemleri oluşturur.
Kaynakça
- ^ a b c "What Is Insomnia?". NHLBI. 13 Aralık 2011. 28 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ağustos 2016.
- ^ "What Causes Insomnia?". NHLBI. 13 Aralık 2011. 28 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ağustos 2016.
- ^ "How Is Insomnia Diagnosed?". NHLBI. 13 Aralık 2011. 11 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ağustos 2016.
- ^ Watson NF, Vaughn BV (2006). Clinician's Guide to Sleep Disorders (İngilizce). CRC Press. s. 10. ISBN . 27 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Haziran 2020.
- ^ "How Is Insomnia Treated?". NHLBI. 13 Aralık 2011. 28 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ağustos 2016.
- ^ Qaseem A, Kansagara D, Forciea MA, Cooke M, Denberg TD (Temmuz 2016). "Management of Chronic Insomnia Disorder in Adults: A Clinical Practice Guideline From the American College of Physicians". Annals of Internal Medicine. 165 (2): 125-33. doi:10.7326/M15-2175 . (PMID) 27136449.
- ^ Wilson JF (Ocak 2008). "In the clinic. Insomnia". Annals of Internal Medicine. 148 (1): ITC13-1-ITC13-16. doi:10.7326/0003-4819-148-1-200801010-01001. (PMID) 18166757.
- ^ "Dyssomnias" (PDF). WHO. ss. 7-11. 18 Mart 2009 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 25 Ocak 2009.
- ^ Roth T (Ağustos 2007). "Insomnia: definition, prevalence, etiology, and consequences". Journal of Clinical Sleep Medicine. 3 (5 Suppl): S7-10. doi:10.5664/jcsm.26929. (PMC) 1978319 $2. (PMID) 17824495.
- ^ Tasman A, Kay J, Lieberman JA, First MB, Riba M (2015). Psychiatry, 2 Volume Set (4 bas.). John Wiley & Sons. s. 4253. ISBN . 18 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Haziran 2020.
- ^ a b "Insomnia: Diagnosis and treatment". Mayo Clinic. 15 Ekim 2016. 4 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ekim 2018.
Dış bağlantılar
Sınıflandırma | D |
---|---|
Dış kaynaklar |
|
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Insomnia ya da uyuyamama hastaligi bir uyku sorunudur Uykuya dalamama ya da gece boyunca surekli uyuyamama sorunlarini barindirir Hastalar genel olarak gozlerini birkac dakikadan fazla kapali tutamamaktan ya da yatakta bir o yana bir bu yana donerek uyuyamamaktan yakinirlar InsomniaDiger adlarUykusuzluk14 yuzyilda cizilen insomniadan muzdarip biriTelaffuz ɪ n ˈ s ɒ m n i e UzmanlikPsikiyatri BelirtilerUyumada zorluk gunduz uykusuzluk dusuk enerji huzursuzluk depresif duygudurumKomplikasyonTrafik kazasi Madde bagimliligi DepresyonNedenleriBilinmiyor psikolojik stres kronik agri kalp yetmezligi hipertiroidi gogus agrisi huzursuz bacak sendromu diger baska sebeplerTaniSemptomlara gore Ayirici tani huzursuz bacak sendromu uyku apnesi psikiyatrik bozukluklarTedaviUyku hijyeni uyku ilaclariSiklik 20 Insomnia birkac gece surerse gecici 1 hafta ile 3 hafta arasinda surerse kisa sureli 3 haftadan fazla surerse kronik insomnia olur Kronik bir hastaliga donuserek uyuma eksikligi dogrultusunda oldukca zararli olabilir Insomnia dogal uyuma dengesini bozar ve tedavisi oldukca zor olabilir Insomnia hastalari genel olarak ogleden sonra ya da aksama dogru kisa sureli uyuduklari icin geceleri de uyumakta zorluk cekerler Bazilari da vucutlarini sinirlarinda kullanmaya calisirlar Bu da cok muhim fiziksel ve zihinsel sorunlara yol acar Insomnia ayrica bircok ilacin yan etkisi olarak stres sebebiyle ya da duygusal fiziksel ve zihinsel sorunlar dogrultusunda da olusabilir Onleme ve tedaviHayat stilinin degistirilmesi uykusuzluk tedavisinde ve onlenmesinde onemlidir Uyarici kullanimindan kacinmak uykusuzluga karsi alinabilecek bir onlemdir Kahve cay guarana kakao kola enerji icecekleri cikolata gibi kafein iceren gida maddeleri ile ritalin ve adderall gibi uyarici ilaclarin kullanimindan kacinmak bu yonteme orneklerdir Duzenli uyuma gun ici uyumaktan kacinma ve yatak odasinda uykuya elverisli duzenlemeler yapma sessiz karanlik da hayat stilinin degistirilmesi cercevesinde yontemlerdir Bilissel davranisci terapi de uyku bozuklugu tedavisinde kullanilabilir Bu metotlar arasinda uyarici kontrol terapisi rahatlama teknikleri uyku kisitlama ve isik terapisi yer alir Ilac tedavisinde receteye tabi Lunesta Ramelteon Rozerem Sonata ve Zolpidem Ambien Edluar Intermezzo Zolpimist kullanilabilir Ilac tedavisinin birkac haftadan uzun sureli kullanimi onerilmemektedir Alternatif tip Geleneksel yontemlerin basinda uyumadan once sicak sut icmek uyanir uyanmaz sicak bir dus almak oglen egzersiz yapmak oglen yemeginde bol yemek yemek ve aksam yemeginde az yemek yemek ve erken yatmaya calismak gelir Geleneksel Cin tibbinda genelde akupunktur diyet ve yasam analizi ile sifali bitkiler ana onlemleri olusturur Kaynakca a b c What Is Insomnia NHLBI 13 Aralik 2011 28 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Agustos 2016 What Causes Insomnia NHLBI 13 Aralik 2011 28 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Agustos 2016 How Is Insomnia Diagnosed NHLBI 13 Aralik 2011 11 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Agustos 2016 Watson NF Vaughn BV 2006 Clinician s Guide to Sleep Disorders Ingilizce CRC Press s 10 ISBN 978 0 8493 7449 4 27 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Haziran 2020 How Is Insomnia Treated NHLBI 13 Aralik 2011 28 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Agustos 2016 Qaseem A Kansagara D Forciea MA Cooke M Denberg TD Temmuz 2016 Management of Chronic Insomnia Disorder in Adults A Clinical Practice Guideline From the American College of Physicians Annals of Internal Medicine 165 2 125 33 doi 10 7326 M15 2175 PMID 27136449 Wilson JF Ocak 2008 In the clinic Insomnia Annals of Internal Medicine 148 1 ITC13 1 ITC13 16 doi 10 7326 0003 4819 148 1 200801010 01001 PMID 18166757 Dyssomnias PDF WHO ss 7 11 18 Mart 2009 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 25 Ocak 2009 Roth T Agustos 2007 Insomnia definition prevalence etiology and consequences Journal of Clinical Sleep Medicine 3 5 Suppl S7 10 doi 10 5664 jcsm 26929 PMC 1978319 2 PMID 17824495 Tasman A Kay J Lieberman JA First MB Riba M 2015 Psychiatry 2 Volume Set 4 bas John Wiley amp Sons s 4253 ISBN 978 1 118 75336 1 18 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Haziran 2020 a b Insomnia Diagnosis and treatment Mayo Clinic 15 Ekim 2016 4 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Ekim 2018 Dis baglantilarSiniflandirmaDICD 10 F 1 G 2 ICD 9 CM 307 42 307 41 780 51 780 52ICD O MXXXX YMeSH D007319DiseasesDB 26877 193462001Dis kaynaklareMedicine med 2698Patient UK Insomnia