Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Potasyum karbonat, K2CO3 formülüne sahip inorganik bileşiktir. Suda çözünen beyaz bir tuzdur. (Nem çekerek sıvılaşan) ve genellikle nemli veya ıslak bir katı olarak görülür. Potasyum karbonat esas olarak sabun ve cam üretiminde kullanılır.
 | |
 | |
 | |
| Adlandırmalar | |
|---|---|
Potasyum karbonat | |
Diğer adlar Potasa, potas, dipotasyum karbonat, inci külü, tartar tuzu | |
| Tanımlayıcılar | |
| |
3D model (JSmol) |
|
| ChEBI |
|
| ChemSpider |
|
| ECHA InfoCard | 100.008.665 |
| E numaraları | E501(i) ((asitliği düzenleyiciler, ...)) |
PubChem CID |
|
| RTECS numarası |
|
| UNII |
|
CompTox Bilgi Panosu (EPA) |
|
| |
| |
| Özellikler | |
| Molekül formülü | K2CO3 |
| Molekül kütlesi | 138.205 g/mol |
| Görünüm | Beyaz, higroskopik katı |
| Yoğunluk | 2.43 g/cm3 |
| Erime noktası | 891°C |
| Kaynama noktası | Bozunur |
| Çözünürlük (su içinde) | 112 g/100 mL (20°C) 156 g/100 mL (100°C) |
| Çözünürlük | 3.11 g/100 mL (25°C) metanol, alkol, aseton’da çözünmez |
| −59.0•10−6 cm3/mol | |
| Tehlikeler | |
| GHS etiketleme sistemi: | |
| Piktogramlar |  |
| İşaret sözcüğü | Uyarı |
| Tehlike ifadeleri | H302, H315, H319, H335 |
| Önlem ifadeleri | P261, P305+P351+P338 |
| NFPA 704 (yangın karosu) | |
| Parlama noktası | Yanmaz |
| Öldürücü doz veya konsantrasyon (LD, LC): | |
LD50 ((medyan doz)) | 1870 mg/kg (oral, sıçan) |
| Güvenlik bilgi formu (SDS) | ICSC 1588 |
| Benzeyen bileşikler | |
Diğer anyonlar | |
Diğer katyonlar | Lityum karbonat Sodyum karbonat |
Benzeyen bileşikler | |
| Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa). | |
Tarihçe
Potasyum karbonat, potasın birincil bileşeni ve daha rafine inci külü veya tartar tuzlarıdır. Tarihsel olarak, inci külü safsızlıkları gidermek için bir fırında potas pişirilerek oluşturuldu. Geriye kalan ince, beyaz toz inci külü idi. ABD Patent Ofisi tarafından yayımlanan ilk patent, 1790'da potas ve inci külü yapmak için geliştirilmiş bir yöntem nedeniyle Samuel Hopkins'e verildi. Kabartma tozunun geliştirilmesinden önce, 18. yüzyılın sonlarında Kuzey Amerika'da, inci külü kek ve kurabiyeler için kabartma ajanı olarak kullanıldı.
Üretimi
Potasyum karbonat ticari olarak, potasyum hidroksitin karbon dioksit ile reaksiyonu yoluyla hazırlanır:
- 2 KOH + CO2 → K2CO3 + H2O
Çözeltiden seskihidrat K2CO3•3⁄2H2O ("potas hidrat") kristalleşir. Bu katı maddenin 200 °C’nin üzerine ısıtılması susuz tuzu verir. Alternatif yöntem olarak, potasyum klorür organik amin eşliğinde karbon dioksit ile vermek üzere reaksiyona sokulur. Elde edilen potasyum bikarbonat daha sonra, kuru kuruya ısıtılarak kalsine edilir:
- 2 KHCO3 → K2CO3 + H2O + CO2
Kullanım alanları
- Tarihsel olarak, sabun, cam ve seramik üretiminde kullanılır.
- Kalsiyum klorür ve magnezyum sülfat gibi diğer kurutucu maddelerin kullanıldığı yerlerde hafif bir kurutucu madde olarak, uygun olmayabilir. Asidik bileşikler için uygun değildir, ancak az miktarda asidik safsızlığa sahip olan bir organik fazın kurutulması için yararlı olabilir. Damıtma işleminden önce bazı ketonları, alkolleri ve aminleri kurutmak için de kullanılabilir.
- Mutfakta, birçok geleneksel kullanımı vardır. Çin ve Güneydoğu Asya mutfağında tüketilen bir gıda olan çim jölesinin yanı sıra, Çin'in elle yapılmış erişte ve ay keki üretiminin bir bileşenidir. Ayrıca işkembeyi yumuşatmak için kullanılır. Alman zencefilli kek tarifleri katılsa bile, genellikle bir pişirme maddesi olarak potasyum karbonat kullanılır. Potasyum karbonatın kullanımı, zararı önlemek için belirli bir miktarla sınırlandırılmalı ve kılavuz olmadan kullanılmamalıdır.
- Doğal kakao çekirdeklerinin pH'ını (yani asitliği azaltarak) dengeleyerek Hollanda usulü çikolata üretmek için kakao tozunun alkalizasyonunda; ayrıca aromayı arttırır. Kakao tozuna potasyum karbonat ekleme işlemi genellikle "Dutching" (ve Hollanda usulü işlenmiş kakao tozu olarak adlandırılan ürünler) olarak adlandırılır, çünkü işlem ilk kez 1828'de Hollandalı Coenraad Johannes van Houten tarafından geliştirilmiştir.
- Kuru üzüm üretiminde kurutma işlemine başlamadan önce, ön işlem olarak üzüm salkımları potasyum karbonat ve yağ asidi etil esterlerinden yapılmış soğuk "bandırma " çözeltisine batırılır. Bu işlem tanelerdeki su kaybını artırır ve esmerleşmeyi azaltırarak daha açık renkli kuru üzüm elde edilmesini sağlar. Bu tarihsel üretim süreci Türkiye ve İran başta olmak üzere Akdeniz ve Küçük Asya ülkelerinde uygulanmaktadır.
- Bal şarabı veya şarap üretiminde tampon madde olarak kullanılır.
- Antika belgelerde, yumuşatmak için kullanıldığı bildirilmiştir.
- Fritöz ve diğer B sınıfı ilgili yangınları söndürmede yangın söndürücü olarak kullanılır.
- Yoğunlaştırılmış aerosol yangın söndürmede, potasyum nitratın yan ürünü olmasına rağmen kullanılmaktadır.
- Kaynak eritkenlerinde ve ark kaynak çubuklarında eritken kaplamasında bir bileşen olarak kullanılır.
- Et tavukçuluğu yetiştiricileri gibi çiftlik hayvanlarının potasyum gereksinimlerini karşılamak için bir hayvan yemi bileşeni olarak kullanılır.
- İsveç snus’unda asitlik düzenleyici olarak kullanılır.
Kaynakça
- ^ Chambers, Michael. "ChemIDplus - 584-08-7 - BWHMMNNQKKPAPP-UHFFFAOYSA-L - Potassium carbonate [USP] - Similar structures search, synonyms, formulas, resource links, and other chemical information". chem.sis.nlm.nih.gov. 12 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Haziran 2020.
- ^ a b H. Schultz, G. Bauer, E. Schachl, F. Hagedorn, P. Schmittinger (2005). "Potassium Compounds". Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. Weinheim: Wiley-VCH. doi:10.1002/14356007.a22_039.
- ^ See references to "pearl ash" in "American Cookery" by Amelia Simmons, printed by Hudson & Goodwin, Hartford, 1796.
- ^ Civitello, Linda (2017). Baking powder wars : the cutthroat food fight that revolutionized cooking. Urbana, Illinois: University of Illinois Press. ss. 18-22. ISBN .
- ^ Leonard, J.; Lygo, B.; Procter, G. "Advanced Practical Organic Chemistry" 1998, Stanley Thomas Publishers Ltd
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 23 Haziran 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 21 Haziran 2020.
- ^ Child, Lydia M. "The American Frugal Housewife" 1832
Daha fazla bilgi için
- A Dictionary of Science, Oxford University Press, , 2004
- Yu. Platonov, Andrew; Evdokimov, Andrey; Kurzin, Alexander; D. Maiyorova, Helen (29 Haziran 2002). "Solubility of Potassium Carbonate and Potassium Hydrocarbonate in Methanol". Journal of Chemical & Engineering Data. 47 (5): 1175-1176. doi:10.1021/je020012v.
Dış bağlantılar
- Uluslararası Kimyasal Güvenlik Kartı 1588 12 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Potasyum karbonat K2CO3 formulune sahip inorganik bilesiktir Suda cozunen beyaz bir tuzdur Nem cekerek sivilasan ve genellikle nemli veya islak bir kati olarak gorulur Potasyum karbonat esas olarak sabun ve cam uretiminde kullanilir Potasyum karbonat AdlandirmalarIUPAC adiPotasyum karbonatDiger adlarPotasa potas dipotasyum karbonat inci kulu tartar tuzuTanimlayicilarCAS numarasi 584 08 7 6381 79 9 seskihidrat3D model JSmol Etkilesimli goruntuChEBI CHEBI 131526 ChemSpider 10949 ECHA InfoCard 100 008 665E numaralari E501 i asitligi duzenleyiciler PubChem CID 11430RTECS numarasi TS7750000UNII BQN1B9B9HA CompTox Bilgi Panosu EPA DTXSID2036245InChI InChI 1S CH2O3 2K c2 1 3 4 h H2 2 3 4 q 2 1 p 2 Key BWHMMNNQKKPAPP UHFFFAOYSA L InChI 1 CH2O3 2K c2 1 3 4 h H2 2 3 4 q 2 1 p 2Key BWHMMNNQKKPAPP NUQVWONBASSMILES C O O O K K OzelliklerMolekul formulu K2CO3Molekul kutlesi 138 205 g molGorunum Beyaz higroskopik katiYogunluk 2 43 g cm3Erime noktasi 891 CKaynama noktasi BozunurCozunurluk su icinde 112 g 100 mL 20 C 156 g 100 mL 100 C Cozunurluk 3 11 g 100 mL 25 C metanol alkol aseton da cozunmezManyetik alinganlik x 59 0 10 6 cm3 molTehlikelerGHS etiketleme sistemi PiktogramlarIsaret sozcugu UyariTehlike ifadeleri H302 H315 H319 H335Onlem ifadeleri P261 P305 P351 P338NFPA 704 yangin karosu 100Parlama noktasi YanmazOldurucu doz veya konsantrasyon LD LC LD50 medyan doz 1870 mg kg oral sican Guvenlik bilgi formu SDS ICSC 1588Benzeyen bilesiklerDiger anyonlarDiger katyonlar Lityum karbonat Sodyum karbonatBenzeyen bilesiklerAksi belirtilmedigi surece madde verileri Standart sicaklik ve basinc kosullarinda belirtilir 25 C 77 F 100 kPa Bilgi kutusu kaynaklariTarihcePotasyum karbonat potasin birincil bileseni ve daha rafine inci kulu veya tartar tuzlaridir Tarihsel olarak inci kulu safsizliklari gidermek icin bir firinda potas pisirilerek olusturuldu Geriye kalan ince beyaz toz inci kulu idi ABD Patent Ofisi tarafindan yayimlanan ilk patent 1790 da potas ve inci kulu yapmak icin gelistirilmis bir yontem nedeniyle Samuel Hopkins e verildi Kabartma tozunun gelistirilmesinden once 18 yuzyilin sonlarinda Kuzey Amerika da inci kulu kek ve kurabiyeler icin kabartma ajani olarak kullanildi UretimiPotasyum karbonat ticari olarak potasyum hidroksitin karbon dioksit ile reaksiyonu yoluyla hazirlanir 2 KOH CO2 K2CO3 H2O Cozeltiden seskihidrat K2CO3 3 2 H2O potas hidrat kristallesir Bu kati maddenin 200 C nin uzerine isitilmasi susuz tuzu verir Alternatif yontem olarak potasyum klorur organik amin esliginde karbon dioksit ile vermek uzere reaksiyona sokulur Elde edilen potasyum bikarbonat daha sonra kuru kuruya isitilarak kalsine edilir 2 KHCO3 K2CO3 H2O CO2Kullanim alanlariTarihsel olarak sabun cam ve seramik uretiminde kullanilir Kalsiyum klorur ve magnezyum sulfat gibi diger kurutucu maddelerin kullanildigi yerlerde hafif bir kurutucu madde olarak uygun olmayabilir Asidik bilesikler icin uygun degildir ancak az miktarda asidik safsizliga sahip olan bir organik fazin kurutulmasi icin yararli olabilir Damitma isleminden once bazi ketonlari alkolleri ve aminleri kurutmak icin de kullanilabilir Mutfakta bircok geleneksel kullanimi vardir Cin ve Guneydogu Asya mutfaginda tuketilen bir gida olan cim jolesinin yani sira Cin in elle yapilmis eriste ve ay keki uretiminin bir bilesenidir Ayrica iskembeyi yumusatmak icin kullanilir Alman zencefilli kek tarifleri katilsa bile genellikle bir pisirme maddesi olarak potasyum karbonat kullanilir Potasyum karbonatin kullanimi zarari onlemek icin belirli bir miktarla sinirlandirilmali ve kilavuz olmadan kullanilmamalidir Dogal kakao cekirdeklerinin pH ini yani asitligi azaltarak dengeleyerek Hollanda usulu cikolata uretmek icin kakao tozunun alkalizasyonunda ayrica aromayi arttirir Kakao tozuna potasyum karbonat ekleme islemi genellikle Dutching ve Hollanda usulu islenmis kakao tozu olarak adlandirilan urunler olarak adlandirilir cunku islem ilk kez 1828 de Hollandali Coenraad Johannes van Houten tarafindan gelistirilmistir Kuru uzum uretiminde kurutma islemine baslamadan once on islem olarak uzum salkimlari potasyum karbonat ve yag asidi etil esterlerinden yapilmis soguk bandirma cozeltisine batirilir Bu islem tanelerdeki su kaybini artirir ve esmerlesmeyi azaltirarak daha acik renkli kuru uzum elde edilmesini saglar Bu tarihsel uretim sureci Turkiye ve Iran basta olmak uzere Akdeniz ve Kucuk Asya ulkelerinde uygulanmaktadir Bal sarabi veya sarap uretiminde tampon madde olarak kullanilir Antika belgelerde yumusatmak icin kullanildigi bildirilmistir Fritoz ve diger B sinifi ilgili yanginlari sondurmede yangin sondurucu olarak kullanilir Yogunlastirilmis aerosol yangin sondurmede potasyum nitratin yan urunu olmasina ragmen kullanilmaktadir Kaynak eritkenlerinde ve ark kaynak cubuklarinda eritken kaplamasinda bir bilesen olarak kullanilir Et tavukculugu yetistiricileri gibi ciftlik hayvanlarinin potasyum gereksinimlerini karsilamak icin bir hayvan yemi bileseni olarak kullanilir Isvec snus unda asitlik duzenleyici olarak kullanilir Kaynakca Chambers Michael ChemIDplus 584 08 7 BWHMMNNQKKPAPP UHFFFAOYSA L Potassium carbonate USP Similar structures search synonyms formulas resource links and other chemical information chem sis nlm nih gov 12 Agustos 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Haziran 2020 a b H Schultz G Bauer E Schachl F Hagedorn P Schmittinger 2005 Potassium Compounds Ullmann s Encyclopedia of Industrial Chemistry Weinheim Wiley VCH doi 10 1002 14356007 a22 039 See references to pearl ash in American Cookery by Amelia Simmons printed by Hudson amp Goodwin Hartford 1796 Civitello Linda 2017 Baking powder wars the cutthroat food fight that revolutionized cooking Urbana Illinois University of Illinois Press ss 18 22 ISBN 9780252041082 Leonard J Lygo B Procter G Advanced Practical Organic Chemistry 1998 Stanley Thomas Publishers Ltd Arsivlenmis kopya PDF 23 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 21 Haziran 2020 Child Lydia M The American Frugal Housewife 1832Daha fazla bilgi icinA Dictionary of Science Oxford University Press 2004 Yu Platonov Andrew Evdokimov Andrey Kurzin Alexander D Maiyorova Helen 29 Haziran 2002 Solubility of Potassium Carbonate and Potassium Hydrocarbonate in Methanol Journal of Chemical amp Engineering Data 47 5 1175 1176 doi 10 1021 je020012v Dis baglantilarUluslararasi Kimyasal Guvenlik Karti 1588 12 Eylul 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde