Mikrobiyoloji, mikrorganizmaları inceleyen bilim dalıdır. Bakteriler, archaea, virüsler, protistler (protozoonlar, (ilkel algler) ve (ilkel mantarlar)), mayalar ve küfler gibi mikroorganizmalar mikrobiyolojinin konu alanını oluştururlar. Mikrobiyoloji bilim dalının aktif olarak kullanıldığı uygulama alanları tıp, tarım ve endüstridir (endüstriyel mikrobiyoloji ve biyomühendislik).
Mikroorganizmalar ökaryot veya prokaryot olabilirler. Mayalar, küfler ve protistler gruplarına dahil Ökaryotik mikroorganizmalar hücre içi organellere ve hücre çekirdeğine sahiplerken, tamamı mikroorganizma olan prokaryotlar, hücre içi organellere sahip değildirler ve Bacteria ve Archaea üst alemlerinde sınıflandırılırlar.Mikrobiyologlar geleneksel olarak kültür, ve mikroskobi yöntemleri ile çalışırlar. Ne var ki doğada bulunan mikroorganizmaların %1'den daha az bir kısmı mevcut yöntemlerle kültürde izole edilebilmektedirler. Bu nedenle günümüzde DNA sekanslama gibi moleküler biyoloji yöntemleri de mikrobiyolojik çalışmalarda kullanılmaktadırlar, örneğin gen dizilimi bakterilerin tanımlanmasında kullanılmaktadır.
Virüsler'in organizma olarak sayılıp sayılmayacakları hakkında çok farklı görüşler bulunmaktadır, çok basit yapılı mikroorganizmalar olarak veya çok kompleks yapılı moleküller olarak kabul edilebilmektedirler.Prionlar, mikroorganizma olarak değerlendirilmezler, fakat prionların neden olduğu hastalıklar viral enfeksiyonlarla klinik olarak benzerlikler gösterirler ve virologlar tarafından "enfeksiyöz proteinler" olarak incelenirler.
Tarihçe
Uzun müddet insanlar, çevrelerinin mikroplarla dolu olduğundan habersizdi. Halbuki mikroorganizmalar, onun etrafındaki her yerde, eşyalarında hatta derisinde ve bağırsaklarında milyonlarca bulunuyordu. İlerleyen yüzyıllarda insan bilmeden mikropları işlerinde kullanmaya başladı. Ekmek yapımı, peynir ve sirke imali, boza yapımı bunların başta gelenleridir.
Halbuki mikroorganzmaların varlığı kesin olarak keşfedilmelerinden yüzyıllar öncesinde tahmin edilmiştir. Mesela 6. yüzyılda Jainizm öğretisinde, toprakta, havada, suda ve ateşte gözle göremediğimiz çok küçük yaratıkların var olduğu varsayımı yer almaktaydı. Mikroskobun 1590 yılında bulunmasından 16 asır önce, Romada yaşamış olan Marcus Terentius Varro (M.Ö. 116-27), bataklık çevresine yerleşenleri uyarmak için "Buralarda havada süzülerek ağızdan ve burundan vücuda giren ve böylece ciddi hastalıklara sebep olan, gözle göremediğimiz çok küçük hayvanlar ürüyor" diyerek mikroorganizmaların varlığına işaret etmiştir.
İslam medeniyetinin altın çağında yaşamış bilim insanları da mikroorganizmaların varlıkları hakkında hipotezler öne sürmüşlerdir. İbn-i Sina'nın El-Kanun fi't-Tıb kitabı, uyuz akarlarını keşfeden ve El-Hâvi kitabında çiçek hastalığının bilinen en eski tanımlamasını yapan Râzî başlıca örneklerdir.. Diwanalarab.com. 13 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.</ref> Osmanlı Sultanı II. Mehmed'in hocası Akşemseddin de, "Hastalık insandan insana veya topraktan insana gözle görülemeyen canlı tohumlar vasıtasıyla iletilir." demiştir.
1676 yılında, Antonie van Leeuwenhoek, kendi dizayn ettiği tek lensli bir mikroskopla observed bakterileri ve diğer mikroorganizmaları gözlemlemiştir. Leeuwenhoek, basit tek lensli mikroskobun kullanımını keşfetmesinden ötürü Mikrobiyolojinin babası olarak da bilinir. Ancak mikroorganizmaların gözlenmesine dair ilk kayıt sanıldığının aksine Leeuwenhoek'a değil, Robert Hooke'a aittir. Robert Hooke'un 1665'te basılan Mikrographa eserinde küf mantarının sporları ve birçok küçük deniz kabuklusunun kabukları anlatılmıştır. Ayrıca Athanasius Kircher adındaki bir cizvit rahibinin de mikroorganizmaları ilk kez gözlemleyen kişi olduğu söylenmektedir.
Mikrop terimi, bilim dünyasına ilk defa 1878'de Fransız cerrahı Charles Sédillot tarafından getirilmiştir. Sédillot, mikropların kendilerine has apayrı bir dünyası olduğunu savunmuştur.
Mikrobiyolojinin kurulması
Louis Pasteur ve Robert Koch, mikrobiyolojinin kurucuları olarak kabul edilirler. Pasteur, daha sonraları geniş kabul görecek olan "Spontan jenerasyon teorisini" ispatlamak amacıyla yaptığı deneylerle tanınmıştır ve bu deneyler mikrobiyolojinin bir biyolojik bilim dalı olarak yerini sağlamlaştırmıştır. Pasteur alkollü içki imalatı esnasında gerçekleşen fermentasyonun, mayalar tarafından gerçekleştirildiğini belirtmiş, ayrıca gıda koruma metotları geliştirmiş (pastörizasyon) ve laboratuvar şartlarında mikropların hastalandırıcılık özelliklerini azaltarak şarbon, tavuk kolerası, kuduz gibi bazı hastalıklara karşı aşıları hazırlamıştır. 1877'de Prusya'da adı duyulmamış bir kasaba hekimi olan Robert Koch, hastalıkların spesifik patojen mikroorganizmalar tarafından meydane getirildiğini savunan Hastalık-Mikrop teorisine yaptığı katkılar ile tanınmıştır. Koch postülatları olarak bilinen kriterler ortaya atmıştır. Koch'un ikinci büyük başarısı, 1882'de vereme sebep olan Mycobacterium tuberculosis basilini izole etmesidir.
1867'de İngiliz cerrahı Joseph Lister, antiseptik solüsyonları infeksiyonlara karşı koruyucu olarak kullanmaya başladı. Otoklav adı verilen Sterilizasyon (mikropların öldürülmesi) aracının Pasteur'ün çalışma arkadaşlarından tarafından bulunmasıyla, sterilizasyon işlemi laboratuvar ve ameliyathanelerde kullanılmaya başlandı.
Tıbbi Bakteriyolojinin gelişimi
Bakteriyoloji bilim dalının 19. yüzyılda algler ve Fotoototrof bakteriler üzerine çalışan bir botanikçi olan Ferdinand Cohn tarafından kurulduğu kabul edilir. Cohn Bacillus ve gibi pek çok bakteri grubunu tanımlamış, ayrıca bakteriler için taksonomik sınıflandırma şemasını ilk kez hazırlamış ve endosporları keşfetmiştir.
Pasteur ve Koch'un çalışmalarından sonra, bu bilgilerin ışığında birçok hastalık, bakterilerin varlığı ile açıklandı. 1884'te Koch'un asistanlarından ve aynı zamanda da bir askeri cerrah olan Friedrich Loeffler kendi adıyla anılan Difteri basilini buldu. Emil von Behring ise, difteri toksinine karşı bağışıklanmış hayvanların serumlarını vererek insanlarda difterinin hafifletilebileceğini söyledi. 1893'te , Hong Kong'da veba etkenini etmeyi başardı. Yersin'in bu buluşuna paralel olarak veba mikrobu Koch'un Japon asistanlarından tarafından da bulunmuştu. Kitasato 1889'da tetanus etkeninin anaerobik, sporlu ve toksin üreten bir bakteri, (Clostridium tetani) olduğunu açıkladı. Zamanla keşfedilen bakteriler ve yaptıkları hastalıkların listesi giderek genişledi.
Topraktaki bakteriler
Bakteriler yalnızca hastalık yapan varlıklar olarak ele alınmamalıdır. Tabiatta birçok yerde bakteriler çok önemli bir denge rolü oynamaktadır. 1878'de iki Fransız bilim insanı ve Achille Mantz, topraktaki nitrat bileşiklerinden amonyak imalinin basit bir kimyasal reaksiyon olmayıp, olayın bazı mikroorganizmalarca yapıldığını açıkladılar. Bu olayı yapan bakterileri 1890'da bir Rus bilim insanı buldu. Bu tip bakteriler enerji ihtiyaçlarını karşılamada organik maddeleri kullanamazlar, ancak bu iş için amonyağın oksitlenmesiyle ortaya çıkan enerjiyi kullanırlar. Vücut maddelerinin yapımı için gereken karbonu karbondioksitten alırlar. Bu iki özellikleri dolayısıyla bunlara kemoototrof (kimyevi yolla kendi kendine beslenen) denmiştir. Aynı Rus bilim insanının bir diğer açıklaması bazı anaerobik (oksijene ihtiyacı olmayan) bakterilerin toprakta serbest bulunduğu ve atmosferdeki azotu, bitkilerin kullanabileceği hale getirdiği şeklindeydi.
1901'de toprakta baklagiller cinsi bitkilerin köklerinde yaşayan Rhizobium türünde bakteriler keşfedildi. Bunlar, kökünde bulundukları bitkinin faydasına olarak, havadaki azotu tespit edici özelliğe sahiptir.
Viroloji
1884'te Fransız bakteriyoloğu bakterilerin geçişine izin vermeyen porselen bir filtre imal etti. Bu filtre bakteriden arınmış su elde etmede kullanılıyordu. 1892'de Rus bilim insanı etkeninin bu süzgeçten geçebildiğini gösterdi. Bu süzgeçlerden geçen mikroorganizmalara filtrabl (filtreden geçebilen) virüsler adı verildi.
1900'de Amerikalı bilim insanı Walter Reed'in bazı filtrabl virüslerin belli bir hastalığı yaptığını (bu hastalık 'dır) göstermesi kendine haklı bir şöhret sağladı. Aynı şekilde bakteriden arındırılmış filtratların (süzülmüş sıvıların) hayvanlarda tümör ortaya çıkmasında rol oynadığı ilk olarak ve (1908 Danimarka) daha sonra da Peyton Rous (1911 ABD) tarafından açıklandı. Virüslerin bakteriler içinde de gelişebildikleri 1915'te Frederick Twort tarafından bildirildi. Bu virüslere Bakteriyofajlar denildi.
Tütün mozaik virüsünün kristalizasyonla saflaştırılıp, elde edilmesi (1935), virüslerin birer mikrop olmaktan ziyade, birer kimyevi molekül olduğu fikrini ortaya çıkardı. 1937'de virüslerin nukleoprotein yapısında oldukları İngiliz araştırmacılar ve 'in ekibince bildirildi. Elektron mikroskobunun bilim dünyasına sunulmasını takiben virüslerin fotoğrafları çekilebildi ve incelemeler sonucu hücresel yapıya sahip olmadıkları anlaşıldı.
Yine elektron mikroskobunun ve moleküler biyolojinin gelişmesi büyük virüs veya küçük bakteri denilebilecek küçük mikroorganizmaların varlığını gösterdi. Bunlara riketsia denildi. Riketsialar tifüs, , ve diğer bazı hastalıklara neden olurlar.
Mikoloji
(Bakınız Mikoloji)
Protozooloji
On dokuzuncu yüzyılın ilk yarısında Almanya'da C.G. Ehrenberg, protozooloji dalını bilim dünyasına takdim etti. O protozoonların hayvanlardaki her organ sistemine (çok çok küçültülmüş olarak) sahip olan canlılar olduğunu düşünmüştü. 19. yüzyılın ortalarında Alman bilim insanı protozoonların tek hücreli canlılar olduğunu ortaya koydu. Günümüzde protozonların şark çıbanı, kala-azar, sıtma gibi hastalıkları yaptığı bilinmektedir.
Mikrobiyoloji alt dalları
- (Tıbbi mikrobiyoloji)
- (Mikrobiyal ekoloji)
- Endüstriyel mikrobiyoloji
Kaynakça
- Özel
- ^ Whitman Whilliam B (2015). Whitman William B, Rainey Fred, Kämpfer Peter, Trujillo Martha, Chun Jonsik, Devos Paul, Hedlund Brian, Dedysh Svetlana (Ed.). Bergey's Manual of Systematics of Archaea and Bacteria. John Wiley and Sons. doi:10.1002/9781118960608. ISBN .
- ^ Pace Norman R. (2006). "Time for a change". Nature. 441 (7091): 289. doi:10.1038/441289a. (PMID) 16710401.
- ^ Nitesh RA, Ludwig W, Schleifer KH (2011). "Phylogenetic identification and in situ detection of individual microbial cells without cultivation". Microbiological Reviews. 59 (1): 143-169. (PMC) 239358 $2. (PMID) 7535888.
- ^ Rice G (27 Mart 2007). . 4 Ağustos 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2021.
- ^ Dundas P (2002). John Hinnels (Ed.). The Jain. Routledge. ss. 24-88. ISBN .
- ^ Jaini Padmanabh (1998). The Jaina Path of Purification. New Delhi: Motilal Banarsidass. s. 109. ISBN .
- ^ Marcus Terentius Varro. Varro on Agriculture 1, xii Loeb.
- ^ Chung, King-thom; Liu, Jong-kang (2017). Pioneers in Microbiology: The Human Side of Science. World Scientific Publishing. ISBN .
- ^ Lane, Nick (19 Nisan 2015). "The unseen world: reflections on Leeuwenhoek (1677) 'Concerning little animals'". Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences. 370 (1666): 20140344. doi:10.1098/rstb.2014.0344. (PMC) 4360124 $2. (PMID) 25750239. 29 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2021.
- ^ a b Lane N, (6 Mart 2015). "The Unseen World: Reflections on Leeuwenhoek (1677) 'Concerning Little Animal'". Philos Trans R Soc Lond B Biol Sci. 370 (1666): 20140344. doi:10.1098/rstb.2014.0344. (PMC) 4360124 $2. (PMID) 25750239.
- ^ a b c Madigan M, Martinko J, (Ed.) (2006). Brock Biology of Microorganisms (13th ed.). Pearson Education. s. 1096. ISBN .
- ^ Gest H (2005). "The remarkable vision of Robert Hooke (1635-1703): first observer of the microbial world". Perspect. Biol. Med. 48 (2): 266-72. doi:10.1353/pbm.2005.0053. (PMID) 15834198.
- ^ Milton Wainwright (2003). An Alternative View of the Early History of Microbiology. Advances in Applied Microbiology. 52. ss. 333-55. doi:10.1016/S0065-2164(03)01013-X. ISBN . (PMID) 12964250.
- ^ The Phrenological Journal and Science of Health: Incorporated with the Phrenological Magazine (İngilizce). Fowler & Wells. 1891. ss. 39-40. 3 Haziran 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2021.
- ^ "An Alternative View of the Early History of Microbiology" (İngilizce). 52. 1 Ocak 2003: 333-355. doi:10.1016/S0065-2164(03)01013-X. ISSN 0065-2164. 11 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2021.
- ^ Ryan K.J., Ray, C.G., (Ed.) (2004). Sherris Medical Microbiology (4. bas.). McGraw Hill. ISBN .
- ^ Bordenave, G. (2003). "Louis Pasteur (1822-1895)". Microbes Infect. 5 (6): 553-60. doi:10.1016/S1286-4579(03)00075-3. (PMID) 12758285.
- ^ Drews, G. (1999). "Ferdinand Cohn, among the Founder of Microbiology". ASM News. 65 (8): 547.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 13 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 13 Temmuz 2015.
- Genel
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mikrobiyoloji mikrorganizmalari inceleyen bilim dalidir Bakteriler archaea virusler protistler protozoonlar ilkel algler ve ilkel mantarlar mayalar ve kufler gibi mikroorganizmalar mikrobiyolojinin konu alanini olustururlar Mikrobiyoloji bilim dalinin aktif olarak kullanildigi uygulama alanlari tip tarim ve endustridir endustriyel mikrobiyoloji ve biyomuhendislik Kultur plaginda bakteri kolonileriBakteri E coli Mikroorganizmalar okaryot veya prokaryot olabilirler Mayalar kufler ve protistler gruplarina dahil Okaryotik mikroorganizmalar hucre ici organellere ve hucre cekirdegine sahiplerken tamami mikroorganizma olan prokaryotlar hucre ici organellere sahip degildirler ve Bacteria ve Archaea ust alemlerinde siniflandirilirlar Mikrobiyologlar geleneksel olarak kultur ve mikroskobi yontemleri ile calisirlar Ne var ki dogada bulunan mikroorganizmalarin 1 den daha az bir kismi mevcut yontemlerle kulturde izole edilebilmektedirler Bu nedenle gunumuzde DNA sekanslama gibi molekuler biyoloji yontemleri de mikrobiyolojik calismalarda kullanilmaktadirlar ornegin gen dizilimi bakterilerin tanimlanmasinda kullanilmaktadir Virusler in organizma olarak sayilip sayilmayacaklari hakkinda cok farkli gorusler bulunmaktadir cok basit yapili mikroorganizmalar olarak veya cok kompleks yapili molekuller olarak kabul edilebilmektedirler Prionlar mikroorganizma olarak degerlendirilmezler fakat prionlarin neden oldugu hastaliklar viral enfeksiyonlarla klinik olarak benzerlikler gosterirler ve virologlar tarafindan enfeksiyoz proteinler olarak incelenirler TarihceUzun muddet insanlar cevrelerinin mikroplarla dolu oldugundan habersizdi Halbuki mikroorganizmalar onun etrafindaki her yerde esyalarinda hatta derisinde ve bagirsaklarinda milyonlarca bulunuyordu Ilerleyen yuzyillarda insan bilmeden mikroplari islerinde kullanmaya basladi Ekmek yapimi peynir ve sirke imali boza yapimi bunlarin basta gelenleridir Antonie van Leeuwenhoek Halbuki mikroorganzmalarin varligi kesin olarak kesfedilmelerinden yuzyillar oncesinde tahmin edilmistir Mesela 6 yuzyilda Jainizm ogretisinde toprakta havada suda ve ateste gozle goremedigimiz cok kucuk yaratiklarin var oldugu varsayimi yer almaktaydi Mikroskobun 1590 yilinda bulunmasindan 16 asir once Romada yasamis olan Marcus Terentius Varro M O 116 27 bataklik cevresine yerlesenleri uyarmak icin Buralarda havada suzulerek agizdan ve burundan vucuda giren ve boylece ciddi hastaliklara sebep olan gozle goremedigimiz cok kucuk hayvanlar uruyor diyerek mikroorganizmalarin varligina isaret etmistir Ibn i Sina Islam medeniyetinin altin caginda yasamis bilim insanlari da mikroorganizmalarin varliklari hakkinda hipotezler one surmuslerdir Ibn i Sina nin El Kanun fi t Tib kitabi uyuz akarlarini kesfeden ve El Havi kitabinda cicek hastaliginin bilinen en eski tanimlamasini yapan Razi baslica orneklerdir Diwanalarab com 13 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi lt ref gt Osmanli Sultani II Mehmed in hocasi Aksemseddin de Hastalik insandan insana veya topraktan insana gozle gorulemeyen canli tohumlar vasitasiyla iletilir demistir Van Leeuwenhoek un mikroskobunun a ait cizimleri 1676 yilinda Antonie van Leeuwenhoek kendi dizayn ettigi tek lensli bir mikroskopla observed bakterileri ve diger mikroorganizmalari gozlemlemistir Leeuwenhoek basit tek lensli mikroskobun kullanimini kesfetmesinden oturu Mikrobiyolojinin babasi olarak da bilinir Ancak mikroorganizmalarin gozlenmesine dair ilk kayit sanildiginin aksine Leeuwenhoek a degil Robert Hooke a aittir Robert Hooke un 1665 te basilan Mikrographa eserinde kuf mantarinin sporlari ve bircok kucuk deniz kabuklusunun kabuklari anlatilmistir Ayrica Athanasius Kircher adindaki bir cizvit rahibinin de mikroorganizmalari ilk kez gozlemleyen kisi oldugu soylenmektedir Mikrop terimi bilim dunyasina ilk defa 1878 de Fransiz cerrahi Charles Sedillot tarafindan getirilmistir Sedillot mikroplarin kendilerine has apayri bir dunyasi oldugunu savunmustur Robert Koch 1843 1910 Mikrobiyolojinin kurulmasi Louis Pasteur ve Robert Koch mikrobiyolojinin kuruculari olarak kabul edilirler Pasteur daha sonralari genis kabul gorecek olan Spontan jenerasyon teorisini ispatlamak amaciyla yaptigi deneylerle taninmistir ve bu deneyler mikrobiyolojinin bir biyolojik bilim dali olarak yerini saglamlastirmistir Pasteur alkollu icki imalati esnasinda gerceklesen fermentasyonun mayalar tarafindan gerceklestirildigini belirtmis ayrica gida koruma metotlari gelistirmis pastorizasyon ve laboratuvar sartlarinda mikroplarin hastalandiricilik ozelliklerini azaltarak sarbon tavuk kolerasi kuduz gibi bazi hastaliklara karsi asilari hazirlamistir 1877 de Prusya da adi duyulmamis bir kasaba hekimi olan Robert Koch hastaliklarin spesifik patojen mikroorganizmalar tarafindan meydane getirildigini savunan Hastalik Mikrop teorisine yaptigi katkilar ile taninmistir Koch postulatlari olarak bilinen kriterler ortaya atmistir Koch un ikinci buyuk basarisi 1882 de vereme sebep olan Mycobacterium tuberculosis basilini izole etmesidir 1867 de Ingiliz cerrahi Joseph Lister antiseptik solusyonlari infeksiyonlara karsi koruyucu olarak kullanmaya basladi Otoklav adi verilen Sterilizasyon mikroplarin oldurulmesi aracinin Pasteur un calisma arkadaslarindan tarafindan bulunmasiyla sterilizasyon islemi laboratuvar ve ameliyathanelerde kullanilmaya baslandi Tibbi Bakteriyolojinin gelisimiLouis Pasteur 1822 1895 Bakteriyoloji bilim dalinin 19 yuzyilda algler ve Fotoototrof bakteriler uzerine calisan bir botanikci olan Ferdinand Cohn tarafindan kuruldugu kabul edilir Cohn Bacillus ve gibi pek cok bakteri grubunu tanimlamis ayrica bakteriler icin taksonomik siniflandirma semasini ilk kez hazirlamis ve endosporlari kesfetmistir Pasteur ve Koch un calismalarindan sonra bu bilgilerin isiginda bircok hastalik bakterilerin varligi ile aciklandi 1884 te Koch un asistanlarindan ve ayni zamanda da bir askeri cerrah olan Friedrich Loeffler kendi adiyla anilan Difteri basilini buldu Emil von Behring ise difteri toksinine karsi bagisiklanmis hayvanlarin serumlarini vererek insanlarda difterinin hafifletilebilecegini soyledi 1893 te Hong Kong da veba etkenini etmeyi basardi Yersin in bu bulusuna paralel olarak veba mikrobu Koch un Japon asistanlarindan tarafindan da bulunmustu Kitasato 1889 da tetanus etkeninin anaerobik sporlu ve toksin ureten bir bakteri Clostridium tetani oldugunu acikladi Zamanla kesfedilen bakteriler ve yaptiklari hastaliklarin listesi giderek genisledi Topraktaki bakterilerBakteriler yalnizca hastalik yapan varliklar olarak ele alinmamalidir Tabiatta bircok yerde bakteriler cok onemli bir denge rolu oynamaktadir 1878 de iki Fransiz bilim insani ve Achille Mantz topraktaki nitrat bilesiklerinden amonyak imalinin basit bir kimyasal reaksiyon olmayip olayin bazi mikroorganizmalarca yapildigini acikladilar Bu olayi yapan bakterileri 1890 da bir Rus bilim insani buldu Bu tip bakteriler enerji ihtiyaclarini karsilamada organik maddeleri kullanamazlar ancak bu is icin amonyagin oksitlenmesiyle ortaya cikan enerjiyi kullanirlar Vucut maddelerinin yapimi icin gereken karbonu karbondioksitten alirlar Bu iki ozellikleri dolayisiyla bunlara kemoototrof kimyevi yolla kendi kendine beslenen denmistir Ayni Rus bilim insaninin bir diger aciklamasi bazi anaerobik oksijene ihtiyaci olmayan bakterilerin toprakta serbest bulundugu ve atmosferdeki azotu bitkilerin kullanabilecegi hale getirdigi seklindeydi 1901 de toprakta baklagiller cinsi bitkilerin koklerinde yasayan Rhizobium turunde bakteriler kesfedildi Bunlar kokunde bulunduklari bitkinin faydasina olarak havadaki azotu tespit edici ozellige sahiptir Viroloji1884 te Fransiz bakteriyologu bakterilerin gecisine izin vermeyen porselen bir filtre imal etti Bu filtre bakteriden arinmis su elde etmede kullaniliyordu 1892 de Rus bilim insani etkeninin bu suzgecten gecebildigini gosterdi Bu suzgeclerden gecen mikroorganizmalara filtrabl filtreden gecebilen virusler adi verildi 1900 de Amerikali bilim insani Walter Reed in bazi filtrabl viruslerin belli bir hastaligi yaptigini bu hastalik dir gostermesi kendine hakli bir sohret sagladi Ayni sekilde bakteriden arindirilmis filtratlarin suzulmus sivilarin hayvanlarda tumor ortaya cikmasinda rol oynadigi ilk olarak ve 1908 Danimarka daha sonra da Peyton Rous 1911 ABD tarafindan aciklandi Viruslerin bakteriler icinde de gelisebildikleri 1915 te Frederick Twort tarafindan bildirildi Bu viruslere Bakteriyofajlar denildi Tutun mozaik virusunun kristalizasyonla saflastirilip elde edilmesi 1935 viruslerin birer mikrop olmaktan ziyade birer kimyevi molekul oldugu fikrini ortaya cikardi 1937 de viruslerin nukleoprotein yapisinda olduklari Ingiliz arastirmacilar ve in ekibince bildirildi Elektron mikroskobunun bilim dunyasina sunulmasini takiben viruslerin fotograflari cekilebildi ve incelemeler sonucu hucresel yapiya sahip olmadiklari anlasildi Yine elektron mikroskobunun ve molekuler biyolojinin gelismesi buyuk virus veya kucuk bakteri denilebilecek kucuk mikroorganizmalarin varligini gosterdi Bunlara riketsia denildi Riketsialar tifus ve diger bazi hastaliklara neden olurlar Mikoloji Bakiniz Mikoloji ProtozoolojiOn dokuzuncu yuzyilin ilk yarisinda Almanya da C G Ehrenberg protozooloji dalini bilim dunyasina takdim etti O protozoonlarin hayvanlardaki her organ sistemine cok cok kucultulmus olarak sahip olan canlilar oldugunu dusunmustu 19 yuzyilin ortalarinda Alman bilim insani protozoonlarin tek hucreli canlilar oldugunu ortaya koydu Gunumuzde protozonlarin sark cibani kala azar sitma gibi hastaliklari yaptigi bilinmektedir Mikrobiyoloji alt dallari Tibbi mikrobiyoloji Mikrobiyal ekoloji Endustriyel mikrobiyolojiKaynakcaOzel Whitman Whilliam B 2015 Whitman William B Rainey Fred Kampfer Peter Trujillo Martha Chun Jonsik Devos Paul Hedlund Brian Dedysh Svetlana Ed Bergey s Manual of Systematics of Archaea and Bacteria John Wiley and Sons doi 10 1002 9781118960608 ISBN 9781118960608 KB1 bakim Editorler parametresini kullanan link Pace Norman R 2006 Time for a change Nature 441 7091 289 doi 10 1038 441289a PMID 16710401 Nitesh RA Ludwig W Schleifer KH 2011 Phylogenetic identification and in situ detection of individual microbial cells without cultivation Microbiological Reviews 59 1 143 169 PMC 239358 2 PMID 7535888 Rice G 27 Mart 2007 4 Agustos 2005 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Temmuz 2021 Dundas P 2002 John Hinnels Ed The Jain Routledge ss 24 88 ISBN 978 0 415 26606 2 Jaini Padmanabh 1998 The Jaina Path of Purification New Delhi Motilal Banarsidass s 109 ISBN 978 81 208 1578 0 Marcus Terentius Varro Varro on Agriculture 1 xii Loeb Chung King thom Liu Jong kang 2017 Pioneers in Microbiology The Human Side of Science World Scientific Publishing ISBN 978 9813202948 Lane Nick 19 Nisan 2015 The unseen world reflections on Leeuwenhoek 1677 Concerning little animals Philosophical Transactions of the Royal Society B Biological Sciences 370 1666 20140344 doi 10 1098 rstb 2014 0344 PMC 4360124 2 PMID 25750239 29 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2021 KB1 bakim PMC bicimi link a b Lane N 6 Mart 2015 The Unseen World Reflections on Leeuwenhoek 1677 Concerning Little Animal Philos Trans R Soc Lond B Biol Sci 370 1666 20140344 doi 10 1098 rstb 2014 0344 PMC 4360124 2 PMID 25750239 a b c Madigan M Martinko J Ed 2006 Brock Biology of Microorganisms 13th ed Pearson Education s 1096 ISBN 978 0 321 73551 5 KB1 bakim Editorler parametresini kullanan link Gest H 2005 The remarkable vision of Robert Hooke 1635 1703 first observer of the microbial world Perspect Biol Med 48 2 266 72 doi 10 1353 pbm 2005 0053 PMID 15834198 Milton Wainwright 2003 An Alternative View of the Early History of Microbiology Advances in Applied Microbiology 52 ss 333 55 doi 10 1016 S0065 2164 03 01013 X ISBN 978 0 12 002654 8 PMID 12964250 The Phrenological Journal and Science of Health Incorporated with the Phrenological Magazine Ingilizce Fowler amp Wells 1891 ss 39 40 3 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2021 An Alternative View of the Early History of Microbiology Ingilizce 52 1 Ocak 2003 333 355 doi 10 1016 S0065 2164 03 01013 X ISSN 0065 2164 11 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2021 Ryan K J Ray C G Ed 2004 Sherris Medical Microbiology 4 bas McGraw Hill ISBN 978 0 8385 8529 0 KB1 bakim Editorler parametresini kullanan link Bordenave G 2003 Louis Pasteur 1822 1895 Microbes Infect 5 6 553 60 doi 10 1016 S1286 4579 03 00075 3 PMID 12758285 Drews G 1999 Ferdinand Cohn among the Founder of Microbiology ASM News 65 8 547 Arsivlenmis kopya PDF 13 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 13 Temmuz 2015 Genel