Çöküş (Almanca: Der Untergang, İtalyanca: La caduta - Gli ultimi giorni di Hitler), 1945 yılı Nazi Almanyası'nda Adolf Hitler'in son günlerini ve Berlin'in düşüşünü anlatan 2004 yılı yapımı Almanca tarihi bir savaş drama filmidir. Oliver Hirschbiegel'in yönetmenliğini yaptığı filmin senaryosu Joachim Fest isimli tarihçinin yazdığı Inside Hitler's Bunker (Hitler'in Sığınağında) adlı eserden esinlenilmiştir. Son günlere ait anılar kısmen Albert Speer'in kısmen de Hitler'in sekreteri Traudl Junge'nin Until the Final Hour adlı kitaplarına dayanmaktaktadır.
Der Untergang | |
Film afişi | |
Yönetmen | Oliver Hirschbiegel |
---|---|
Yapımcı | Bernd Eichinger |
Senarist | Bernd Eichinger |
Oyuncular | Bruno Ganz Alexandra Maria Lara |
Müzik | Stephan Zacharias |
Dağıtıcı | |
Cinsi | Sinema filmi |
Türü | Savaş, biyografi, Dram |
Renk | Renkli |
Yapım yılı | Almanya, 2004 |
Çıkış tarih(ler)i | 16 Eylül 2004 (Almanya) 18 Şubat 2005 (ABD) 25 Mart 2005 (Türkiye) |
Süre | 155 dakika |
Ülke | Almanya İtalya Avusturya |
Dil | Almanca Rusça |
Bütçe | €13,500,000 |
Hasılat | $92,180,910 |
Vikisöz'de Çöküş (film) ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
Çekimler Eylül-Kasım 2003 arasında Berlin, Münih ve Rusya'nın Sankt-Peterburg kentinde yapıldı. Film, Führerbunker'in içinde ve çevresinde geçerken, yönetmen Hirschbiegel, 1940'ların Berlin'in görünümünü ve atmosferini yeniden inşa etmek için prodüksiyon sırasında görgü tanıklarının ifadelerini, hayatta kalanların anılarını ve diğer tarihi kaynakları kullandı.
Filmin galası 14 Eylül 2004'te Toronto Film Festivali'nde yapıldı. Hitler'in insani yanını ve Üçüncü Reich üyelerini canlandırması izleyiciler arasında tartışmalıydı. Daha sonra yapım şirketi altında Almanya'da geniş bir sinema gösterimi aldı. Film 92 milyon doların üzerinde hasılat elde etti ve eleştirmenlerden, özellikle Bruno Ganz'ın Adolf Hitler ve Eichinger'ın senaryosundaki performansı için olumlu eleştiriler aldı. Downfall, 77. Akademi Ödülleri'nde En İyi Yabancı Film dalında aday gösterildi. Filmden, öfkeli bir Hitler'in generallerin emirlerine uymadığını öğrenmesi gibi sahneler, bir dizi İnternet mizahını ortaya çıkardı.
Konusu
1942'de Adolf Hitler, Doğu Cephesi'ndeki karargahında özel sekreter pozisyonu için birkaç kadını mülakata çağırır. Traudl Junge'nin Münih'li olduğunu öğrenen Hitler, onu seçince büyük bir sevinç yaşar.
İki buçuk yıl sonra, Kızıl Ordu Almanya'nın kuvvetlerini geri püskürtmüş ve Berlin'i kuşatmıştır. Hitler'in 56. doğum gününde, Berlin şehir merkezine bombardıman başlar. Reichsführer-SS Heinrich Himmler, Hitler'i Berlin'den ayrılmaya ikna etmeye çalışır, ancak Hitler reddeder. Himmler, Batı Müttefikleri ile gizlice müzakere etmeye gider. Daha sonra, SS-Gruppenführer Hermann Fegelein, Himmler'in Hitler'in karargahındaki bağlantı subayı, Hitler'i kaçmaya ikna etmeye çalışır, ancak Hitler Berlin'de kazanacağını ya da öleceğini ısrarla belirtir. SS doktoru Obersturmbannführer Ernst-Günther Schenck, Clausewitz Operasyonu kapsamında Berlin'den ayrılması için emir alır ancak bir SS generalini Berlin'de kalmasına izin vermesi için ikna eder. Sokaklarda, Hitler Gençliği üyesi Peter Kranz'ın babası oğlunun birliğine yaklaşır ve onu ayrılmaya ikna etmeye çalışır. İki düşman tankını yok eden Peter, babasına korkak olduğunu söyler.
Führerbunker'deki bir toplantıda, Hitler bunalmış 9. Ordu'nun geri çekilmesini yasaklar ve SS-Obergruppenführer Felix Steiner'in birlikleri ile General Walther Wenck'in 12. Ordusu'nun karşı saldırı başlatmasını emreder. Generaller bu emirleri imkansız ve mantıksız bulurlar. Yukarıda, Hitler Peter'a Demir Haç ödülünü verir ve onu generallerinden daha cesur ilan eder. Ofisinde, Hitler, silahlanma bakanı Albert Speer ile yıkılmış toprak politikasını konuşur. Speer, Almanya'nın altyapısının yok edilmesinden endişe duyar, ancak Hitler Alman halkının zayıf olduğuna ve ölümü hak ettiğine inanır. Hitler'in yoldaşı Eva Braun, Reich Şansölyesi'nde bir parti düzenler. Eniştesi Fegelein, Eva'yı Hitler ile birlikte Berlin'den ayrılmaya ikna etmeye çalışır, ancak Eva reddeder.
Savaş alanında, General Helmuth Weidling, iddiaya göre geri çekilme emri verdiği için idam edileceği bilgisi alır. Weidling, Führerbunker'a gelir ve kendisini temize çıkarır. Bu eylemi Hitler'i etkiler ve onu Berlin'in tüm savunmalarını denetlemek üzere terfi ettirir. Başka bir toplantıda, Hitler Steiner'in saldırmadığını çünkü birliğinin yeterli güce sahip olmadığını öğrenir. Hitler buna öfkelenir ve herkesin kendisini hayal kırıklığına uğrattığını, generallerini korkak ve hain ilan ederek öfkeli bir tirad atar. Savaşın kaybedildiğini kabul eder, ancak Berlin'den ayrılmaktansa intihar edeceğini söyler.
SS-Brigadeführer Wilhelm Mohnke, Propaganda Bakanı Joseph Goebbels'ten deneyimsiz askerleri cepheye göndermeyi durdurmasını ister, çünkü bu askerler Kızıl Ordu için kolay avdır. Goebbels reddeder ve Nazileri iktidara getirdikleri için bunun onların suçu olduğunu iddia eder. Schenck, Feldgendarmerie tarafından savaşmayı reddettikleri için infaz edilen yaşlı adamları görür. Hitler, Reichsmarschall Hermann Göring'den devlet liderliğini kendisinin üstlenmesini talep eden bir mesaj alır. Hitler, Göring'i hain ilan eder ve görevden alınmasını ve tutuklanmasını emreder. Speer, Führerbunker'a son bir ziyaret yapar ve Almanya'nın altyapısını yok etme emirlerini ihlal ettiğini itiraf eder. Ancak Hitler, Speer'i cezalandırmaz ve Speer, Berlin'den ayrılmaya karar verir. Peter, birliğinin öldüğünü görüp evine geri döner. Hitler, Almanya'nın durumu tersine çevireceği hayalini kurmaya devam eder. Akşam yemeğinde, Hitler, Himmler'in Müttefiklerle gizli müzakerelerini öğrenir ve bu da onu bir kez daha öfkelendirir ve Himmler'in idamını emreder. Fegelein'in görevini terk ettiğini keşfeder ve Eva'nın yalvarmalarına rağmen onu idam eder. SS hekimi Obergruppenführer Ernst-Robert Grawitz, müttefiklerin misillemesinden korktuğu için Hitler'den tahliye izni ister. Hitler reddeder ve Grawitz ailesiyle birlikte intihar eder.
Kızıl Ordu ilerlemeye devam ederken Berlin'in malzemeleri tükenir ve Almanların morali düşer. Hitler, General Walther Wenck'in yönettiği 12. Ordu'nun Berlin'i kurtaracağını umar. Gece yarısından sonra, Hitler son vasiyetini ve testamentini Junge'a dikte eder ve ardından Eva ile evlenir. Ertesi sabah, Hitler 12. Ordu'nun Berlin'i kurtaramayacağını öğrenir. Teslimiyeti reddeden Hitler, ölümünü planlar. Köpeği Blondi'ye zehir verir, sığınak personeline veda eder ve Eva ile birlikte intihar eder. Cesetleri Şansölyelik bahçesindeki bir hendekte benzinle yakılır.
Goebbels şansölyeliği devralır ancak General Hans Krebs'in Sovyet Mareşal Vasili Çuykov ile koşullu teslimiyet müzakerelerinde başarısız olmasının ardından hemen intihar etmeye karar verir. Goebbels'in eşi Magda'nın, altı çocuğunu siyanür kapsülleriyle zehirler ve ardından Goebbels ile birlikte intihar eder. Birçok yetkili ve asker, Krebs ve Alman diplomat SS-Brigadeführer Walther Hewel de dahil olmak üzere, Almanya'nın yenilgisini öğrendikten sonra intihar eder. Weidling, Berlin'deki Alman kuvvetlerinin koşulsuz teslimiyetini ilan eder, kısa bir süre sonra Peter, anne ve babasının infaz edildiğini öğrenir. Kalanlar, şehirden kaçmaya çalışır ancak kısa sürede Kızıl Ordu tarafından kuşatılır. Junge, kaçışını sürdüren tek kişi olur ve Peter elinden tutup ona katılır; Kızıl Ordu askerlerinin arasından geçerek bir bisiklet bulup Berlin'den ayrılırlar.
Oyuncular
Başroller
Yardımcı roller
Aktör | Canlandırdığı |
---|---|
Yelizaveta Boyarskaya | Erna Flegel |
Hans Fritzsche | |
Reichsmarschall Hermann Göring | |
Hanna Potrowski | |
Hans Baur | |
General der Flieger Karl Koller | |
Johannes Hentschel |
Yapımı
Geliştirme
Yapımcı ve senarist Bernd Eichinger, 20 yıl boyunca Adolf Hitler ve Nazi Partisi hakkında bir film yapmak istiyordu, ancak ilk başta, konunun muazzamlığı yüzünden cesareti kırıldı. Eichinger, tarihçi Joachim Fest'in Inside Hitler's Bunker: The Last Days of the Third Reich (2002) adlı kitabını okuduktan sonra filmin yapım sürecine başlamak için ilham aldı. Eichinger ayrıca filmi, Hitler'in sekreterlerinden Traudl Junge'un Until the Final Hour: Hitler's Last Secretary (Son Saate Kadar: Hitler'in Son Sekreteri) (2002) adlı anılarına dayandırdı. Senaryoyu yazarken, hem savaşta hem de Nürnberg mahkemelerinden sonra hayatta kalan en üst düzey Nazi yetkililerinden Albert Speer'inInside the Third Reich (1969) adlı kitaplarını kullandı.
Eichinger, filmin senaryosunu tamamladıktan sonra yönetmen Oliver Hirschbiegel'e sundu. Hirschbiegel bir Alman olarak, Almanya halkının nasıl "bu kadar derinlere inmiş olabileceğini" keşfetmekle ilgilenmesine rağmen, "Nazizm fikrine bir tabu olarak tepki vererek" bunu kabul etmekte tereddüt etti ama sonunda sonunda projeyi yönetmeyi kabul etti.
Oyuncu seçimi
Bruno Ganz'a Hitler rolü teklif edildiğinde, rolü kabul etme konusunda isteksizdi ve birçok arkadaşı bunu kabul etmemesini tavsiye etti, ancak konunun "büyüleyici bir tarafı" olduğuna inandı ve nihayetinde rolü üstlenmeyi kabul etti. Ganz, Hitler'in konuşma sesini ve Avusturya lehçesini düzgün bir şekilde taklit etmek için dört aylık bir araştırma yaptı ve Finlandiyalı Mareşal Carl Gustaf Emil Mannerheim ile özel bir görüşmede bulunan Hitler'in ses kaydını inceledi. Bruno Ganz, Die Deutsche Wochenschau haber filminde Hitler'in titrek vücut hareketlerini gözlemlediğine dikkat çekerek, Hitler'in Parkinson hastalığı olduğu sonucuna vardı ve hastalığı olan hastaları incelemek için bir hastaneyi ziyaret etmeye karar verdi. Ganz, oyuncu stüdyosunda yarım saat boyunca makyajla seçmelere katıldı ve performansıyla ikna olan Hirschbiegel için sesini test etti.
Alexandra Maria Lara, Hitler'in özel sekreteri Traudl Junge olarak seçildi; çekimler sırasında okuması için kendisine Junge'un "özel hazinesi" olarak adlandırdığı Until the Final Hour (2002) adlı kitabı verildi. Oyuncu kadrosuna alınmadan önce, kendisini etkileyen ve Junge'a bakış açısını etkileyen 'in belgesel filmi 'i izlemişti.
Çekim ve tasarım
Ana çekimler, Sunset çalışma başlığı altında, Eylül-Kasım 2003 döneminde 12 hafta sürdü. Film çoğunlukla Führerbunker'in içinde ve çevresinde geçiyor; Hirschbiegel, görgü tanıklarının ifadeleri, hayatta kalanların anıları ve diğer tarihi kaynaklar aracılığıyla II. Dünya Savaşı'nın görünümünü ve atmosferini doğru bir şekilde yeniden inşa etmek için çaba gösterdi. Hirschbiegel, Berlin, Münih şehirlerinde ve Berlin'deki tarihi ortamı resmetmek için kullanılan Rusya'nın Sankt-Peterburg kentindeki boyunca harap olmuş bir sanayi bölgesi ile birlikte çekildi. Hirschbiegel, Johann Sebastian Bach'ın müziğini dinleyerek, çekimi çevreleyen iç karartıcı atmosferden kurtulmaya çalıştı. Alexandra Maria Lara da çekimler sırasında yaşanan iç karartıcı ve yoğun atmosferden bahsetti. Ruh halini hafifletmek için Lara'nın meslektaşları futbol oynama gibi faaliyetlerde bulunurken, Bruno Ganz çekim aralarında emekli olarak mutlu bir ruh hali tutmaya çalıştı.
Film, 13,5 milyon Euro'luk bir bütçeyle çekildi. Sığınak ve Hitler'in Führerbunker'i, yapım tasarımcısı tarafından Münih'teki Bavyera Stüdyolarında inşa edildi. Hasar gören Reichstag binası CGI kullanılarak tasvir edildi. Hirschbiegel, set tasarımının bir tiyatro prodüksiyonu gibi görünmemesi için CGI, sahne ve setlerin kullanımını sınırlamaya karar verdi ve bunu şöyle açıkladı:
Filmde kullanılan tek CGI çekimi Reichstag'dı çünkü elbette bunu yeniden inşa edemedik - tek şey bu. Bununla gurur duyuyorum çünkü bir savaş filmi yaparsanız, bunu yapıp setler kuramazsınız. Kartonu hissediyorsun. Her şeyin eğlendirmek için yapıldığını hissediyorsunuz ve savaşın temelde ifade ettiği o dehşetten uzaklaşıyor.
Temalar
Eichinger'e göre, filmin ana fikri, Alman ulusunun kendi tarihini kurtarmasına ve "kendi travmalarını deneyimlemesine" olanak tanıyan bir temanın parçası olarak, Hitler ve savaş zamanı Almanya hakkında tarihsel gerçeğe çok yakın bir film yapmaktı. Bunu başarmak için film, o dönemlerde Führerbunker'de yaşayan bireylerin perspektifinden Hitler'in son günlerindeki kararlarını ve güdülerini araştırıyor. Eichinger, filmin konusu olmadığı için Holokost'tan bahsetmemeyi seçti. Ayrıca toplama kamplarının "sefaletini" ve "çaresizliğini" sinematik olarak göstermenin "imkansız" olduğunu düşünüyordu.
Tasvir
Yapım sırasında Hirschbiegel, Hitler'in kişiliğini kullanarak insanları büyüleyeceğine, sadece onları manipüle edip onlara ihanet edeceğine inanıyordu.
Yapım ekibi Hitler'e üç boyutlu bir kişilik kazandırmaya çalıştı ve Hirschbiegel NBC'ye şunları söyledi: "Onun çok çekici bir adam olduğunu biliyoruz - bütün bir insanı barbarlığa çekmeyi başaran bir adam." Hitler'in "kabuk gibi" olduğunu, kendine acıyan insanları cezbettiğini, ancak kabuğun içinde yalnızca "muazzam bir yıkım iradesi" olduğunu belirtti.
Film, yaşamayı seçenlerin aksine Nazi Partisi'nin intihar ve ölümlerini araştırıyor. Hitler'in sığınakta bulunanlara siyanür hapları vermesi ve Goebbels'in çocuklarını öldürmesi bencil eylemler olarak gösterilirken, yaralılara yardım etmeyi ve ölümden kaçmayı seçen Ernst-Günther Schenck gibi insanlar ise rasyonel ve cömert olarak gösteriliyor. DVD yorumunda Hirschbiegel, filmdeki olayların sığınaktaki "hesaplardan, insanların tasvirlerinden kaynaklandığını" söyledi. Film'de ayrıca 'den bir röportajda gerçek Traudl Junge ile bir giriş ve kapanış sahnesini içermektedir. Junge bu röportajda "Bu canavarı zamanında tanımadığı için" suçluluk hissettiğini itiraf etmektedir.
Gösterime girmesi
Downfall, 14 Eylül 2004'te Toronto Film Festivali'nde galasını yaptı. Başlangıçta bir distribütör bulunamayınca, film 16 Eylül'de tarafından Almanya'da gösterime girdi. ABD'de 18 Şubat 2005'te adı altında prömiyerini yaptı. Kanal 4, Birleşik Krallık'taki yayınında, "Bu mutlu bir son. O ölüyor."
Gişe hasılatı ve ödülleri
Downfall, açılışının hafta sonunda Almanya'da yaklaşık yarım milyon bilet sattı ve ilk üç ayda 4,5 milyon izleyici çekti. Nihai olarak Kuzey Amerika'da brüt 5.509.040 $ iken, yurtdışı brüt ile 86.671.870 $ hasılat yapıldı. Film toplam 93.6 milyon dolar kazandı.
2005 yılında Downfall, 77. Akademi Ödülleri'nde En İyi Yabancı Film dalında aday gösterildi. 2005 BBC Four World Cinema yarışmasını kazandı. Film ayrıca 2010 yılında Empire dergisinin "Dünya Sinemasının En İyi 100 Filmi" listesinde 48. sırada yer aldı.
Tepkiler
Eleştiriler
İnceleme web sitesi Rotten Tomatoes, filme, eleştirmenlerden gelen 140 incelemeye dayanarak, ağırlıklı ortalama 10 üzerinden 8.01 ile % 90 puan veriyor. Web sitesinin fikir birliği, "Çöküş, Hitler'in son günlerinin aydınlatıcı, düşünceli ve ayrıntılı bir anlatımıdır" şeklindedir.Metacritic'te film, 35 incelemeye göre 100 üzerinden 82 ağırlıklı ortalamayla "Görülmesi Gereken" rozeti ile ödüllendirildi. Bu rozet "evrensel beğeni" anlamına geliyor.
Filmin eleştirmenleri ve izleyiciler tarafından filmle ilgili tartışmalara rağmen, filmin eleştirileri genellikle çok olumluydu. Bruno Ganz'ın Hitler tasviri övgüler aldı;The New Yorker'dan David Denby, Ganz'ın "diktatörü makul bir insan yaptığını" söyledi.Chicago Sun-Times eleştirmeni Roger Ebert, Denby gibi diğer eleştirmenlere hitap ederek, filmin Hitler'in eylemlerini yeterli bir şekilde tasvir etmediğini, çünkü hiçbir filmin yapamayacağını ve hiçbir yanıtın yeterli olmayacağını söyledi. Ebert, Hitler'in gerçekte "ırkçılık, yabancı düşmanlığı, ihtişam ve korku ile beslenen ve Alman halkının çoğunun kendiliğinden ayaklanmasının odağı" olduğunu söyledi.
Tarih profesörü ve Luftwaffe'nin eski askeri ve aynı zamanda tarihçi ve yazar Hermann Graml, filme övgüde bulundu ve "bu kadar ısrarcı ve acı çekecek kadar canlı" bir film görmediğini söyledi. Graml, Hitler'in tasvirinin, Hitler'in "yok etme iradesini ve gerçeği reddetme şeklini" göstererek doğru bir şekilde sunulduğunu söyledi. Alman web sitesi Future Needs Remembrance'dan Julia Radke, filmin oyunculuğunu övdü ve iyi hazırlanmış ve sağlam bir Kammerspielfilm olarak nitelendirdi, ancak anlatı perspektifine odaklanılmaması nedeniyle izleyicinin ilgisini kaybedebilir yorumunda bulundu.
Hitler'in biyografi yazarı Sir Ian Kershaw, The Guardian'da filmin muazzam bir duygusal güce sahip olduğunu yazdı ve filmi bir zafer ve "muhteşem bir tarihsel drama" olarak nitelendirdi. Kershaw, son günlerinde hiç kimsenin Hitler'i sempatik bir figür olarak bulacağını hayal etmenin zor olduğunu söyledi.
Tartışma
Çöküş filmi, Hitler'in eylemlerine ve ideolojilerine rağmen duyguları olan bir insan olarak tasvir edilmesinden endişe duyan Almanya'daki eleştirmenler ve izleyiciler tarafından tartışılan bir konuydu. Hitler'in bu tasviri, Almanya'da yorumcuların, film dergilerinin ve gazetelerin tanıtımları nedeniyle tartışmalara yol açtı ve Alman tabloid gazetesi Bild'in "Canavarı bir insan olarak göstermemize izin var mı?" sorusunu sormasına yol açtı.
Yazar , Nazi Partisi üyelerini içeren sahneleri nedeniyle eleştirildi, yazar Giles MacDonogh bu portreleri SS subayları Wilhelm Mohnke ve Ernst-Günther Schenck'e sempati duymakla eleştirdi. Film, İngiliz veya Amerikalı film yapımcıları yerine Almanlar tarafından yapıldığı için de tartışmalı olarak görülüyordu. Rus basını seti ziyaret ederek yapımcıları tedirgin etti ve ara sıra savunmaya geçti. Constantin'in Rus ortağı Globus Film'in yönetmeni Yana Bezhanskay, Rus gazetecilere sesini yükselterek, "Bu anti-faşist bir film ve hiçbir yerinde Hitler'in övgüler aldığını göremezsiniz" dedi.
Bruno Ganz, filmden gurur duyduğunu söyledi; ancak insanların onu Hitler'i "insanlaştırmakla" suçladığını söyledi.
Parodiler
Film, "Downfall parodileri"nin ilham kaynağı olarak iyi biliniyor. Çöküş, "Hitler Rants" adlı İnternet parodileri nedeniyle popülaritesinin artmasıyla bilinir. Filmde, savaşın kaybedildiğini fark eden Hitler'in öfkeli bir tirad başlattığı sahne, internet videolarında birer temel haline geldi. Bu videolarda orijinal Almanca ses korunur, ancak yeni altyazılar eklenir, böylelikle Hitler ve astları bugünkü siyaset, spor, popüler kültür ya da gündelik hayattaki bazı aksiliklere tepki gösterir gibi görünürler. Filmin çeşitli bölümlerinden farklı sahneler aynı şekilde, özellikle de Hitler'in, General Felix Steiner'in karşı saldırısının hiç gerçekleşmediğini duyduktan sonra öfkelenmesi, Luftwaffe komutanı Hermann Göring'in telgrafını duyması, General Karl Koller'i doğum günü olan 20 Nisan'da Berlin'i bombalanması hakkında aradığında, Hitler yemek yerken Reichsführer-SS Heinrich Himmler'in Batı Müttefiklerine gizlice teslim teklifinde bulunduğunu öğrendiğinde, Otto Günsche'ye SS-Gruppenführer Hermann Fegelein'ı bulmasını emrederken ve generalleriyle ilerleyen Sovyet güçlerine karşı bir karşı saldırıyı tartıştığı sahneler parodize edildi. 2010 yılına gelindiğinde binlerce parodi vardı. Çeşitli YouTuber'lar Downfall tepki videoları hazırlamakta ve bazıları bunları yapma nedenlerini belirtmektedirler.
Hirschbiegel, 2010 yılında New York dergisine verdiği bir röportajda bu taklitler hakkında olumlu konuştu ve bunların çoğunun komik olduğunu ve filmin amacına uygun bir uzantı olduğunu söyledi. Yine de Constantin Film, video sitelerinden bunları kaldırmalarını istedi. Yapımcılar, 2010 yılında YouTube'dan parodi videoları kaldırmaya başladı. Bu, Hitler'in parodilerin kaldırıldığından şikayet eden parodi videolarının daha fazla yayınlanmasına ve sitedeki videoların yeniden canlanmasına neden oldu.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Çöküş (film) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- IMDb'de Çöküş
- Box Office Mojo'da Der Untergang (Downfall)
- Metacritic'te Der Untergang (Downfall)
- Rotten Tomatoes'ta Der Untergang (Downfall)
- . 11 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2017.
Kaynakça
- ^ Engelen & Vande Winkel 2007, s. 187.
- ^ Summers, Sue (20 Mart 2005). . The Guardian. 18 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2019.
- ^ Landler, Mark (15 Eylül 2004). . The New York Times. 14 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2018.
- ^ Denby, David (14 Şubat 2005). . The New Yorker. 9 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2019.
- ^ Machtans & Ruehl 2012.
- ^ Oren, Michael B. (4 Temmuz 2005). "Pass the Fault". . 4 Ocak 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2019.
- ^ Trapani, Salvatore (5 Şubat 2005). . Cineuropa. 25 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2019.
- ^ a b c Niemi 2018.
- ^ . The Guardian (İngilizce). 25 Mart 2005. 15 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2022.
- ^ Diver, Krysia; Moss, Stephen (25 Mart 2003). "Desperately seeking Adolf". The Guardian. Londra. 15 Ekim 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Şubat 2009.
- ^ Bonke, Johannes (17 Eylül 2004). (Almanca). Filmreporter.de. 24 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2019.
- ^ Sarkar, David (25 Ağustos 2004). (Almanca). Planet Interview. 10 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2019.
- ^ Varoli, John (7 Ekim 2003). . The New York Times. 27 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2018.
- ^ Meza, Ed (12 Ağustos 2003). . Variety. 13 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2018.
- ^ Cavagna, Carlo. . AboutFilm.Com. 6 Mart 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2018.
- ^ Mazierska 2011.
- ^ Eckardt, Andy (16 Eylül 2004). . NBC News. 26 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2018.
- ^ Engelen & Vande Winkel 2007.
- ^ a b Bangert 2014.
- ^ Fuchs, Cynthia (3 Ağustos 2005). . PopMatters. 27 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2019.
- ^ a b Bendix 2007.
- ^ Scott, A. O. (18 Şubat 2005). . The New York Times. 29 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2019.
- ^ . The Irish Times. 22 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2017.
- ^ . The Irish Times. 20 Eylül 2004. 15 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2018.
- ^ . DW. 26 Ocak 2005. 16 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2018.
- ^ "Downfall wins BBC world film gong". BBC. 26 Ocak 2006. 4 Ocak 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Temmuz 2009.
- ^ . Empire. 2 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . Rotten Tomatoes. 19 Şubat 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Şubat 2020.
- ^ . Metacritic. 5 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2019.
- ^ Bradshaw, Peter (1 Nisan 2005). . The Guardian. 30 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2018.
- ^ Newman, Kim (10 Mayıs 2017). . Empire. 6 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2018.
- ^ Smithey, Cole (9 Mayıs 2005). . Smart New Media. 8 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Denby, David (14 Şubat 2005). . The New Yorker. 9 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2015.
- ^ Ebert, Roger (11 Mart 2005). "Downfall". Chicago Sun-Times. 9 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ocak 2021.
- ^ . Der Spiegel (Almanca). 16 Ağustos 2004. 27 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2018.
- ^ Jessen, Jens (26 Ağustos 2004). . Die Zeit (Almanca). 10 Ekim 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2018.
- ^ a b Kershaw, Ian (17 Eylül 2004). "The human Hitler". The Guardian. Londra. 24 Mart 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Temmuz 2009.
- ^ . Columbia University. 18 Şubat 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2018.
- ^ Engelen & Wiken 2007, s. 208.
- ^ . The Irish Times. 26 Mart 2005. 14 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2018.
- ^ . Deutsche Welle. 17 Eylül 2004. 26 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2019.
- ^ Uhl, Eberle & MacDonogh, s. 370.
- ^ "BBC: The rise, rise and rise of the Downfall Hitler parody". 6 Şubat 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ocak 2017.
- ^ Finlo Rohrer (13 Nisan 2010). "The rise, rise and rise of the Downfall Hitler parody". BBC News. 6 Şubat 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Nisan 2010.
- ^ . The Guardian. Londra. 5 Temmuz 2013. 31 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2013.
- ^ (İsveççe). SVT Play. 23 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2013.
- ^ Brady, Tara (31 Temmuz 2015). "Oliver Hirschbiegel: from Hitler to Princess Diana and back again". The Irish Times. 16 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Mayıs 2018.
- ^ (25 Şubat 2010). . The New York Times. ss. B10. 28 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2010.
In various home-subtitled remakes over the last few years, Hitler explodes when told that the McMansion he was trying to flip is in foreclosure, that the band Oasis has split up, that the Colts lost the Super Bowl or that people keep making more "Downfall" parodies.
- ^ Evangelista, Benny (23 Temmuz 2010). "Parody, copyright law clash in online clips". San Francisco Chronicle. 18 Haziran 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Şubat 2012.
- ^ Rosenblum, Emma (15 Ocak 2010). "The Director of Downfall Speaks Out on All Those Angry YouTube Hitlers". New York. 17 Ocak 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ocak 2010.
- ^ Finlo Rohrer (21 Nisan 2010). "Downfall filmmakers want YouTube to take down Hitler spoofs". The Guardian. Londra. 22 Nisan 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Nisan 2010.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cokus Almanca Der Untergang Italyanca La caduta Gli ultimi giorni di Hitler 1945 yili Nazi Almanyasi nda Adolf Hitler in son gunlerini ve Berlin in dususunu anlatan 2004 yili yapimi Almanca tarihi bir savas drama filmidir Oliver Hirschbiegel in yonetmenligini yaptigi filmin senaryosu Joachim Fest isimli tarihcinin yazdigi Inside Hitler s Bunker Hitler in Siginaginda adli eserden esinlenilmistir Son gunlere ait anilar kismen Albert Speer in kismen de Hitler in sekreteri Traudl Junge nin Until the Final Hour adli kitaplarina dayanmaktaktadir CokusDer UntergangFilm afisiYonetmenOliver HirschbiegelYapimciBernd EichingerSenaristBernd EichingerOyuncularBruno Ganz Alexandra Maria LaraMuzikStephan ZachariasDagiticiCinsiSinema filmiTuruSavas biyografi DramRenkRenkliYapim yiliAlmanya 2004Cikis tarih ler i16 Eylul 2004 Almanya 18 Subat 2005 ABD 25 Mart 2005 Turkiye Sure155 dakikaUlkeAlmanya Italya AvusturyaDilAlmanca RuscaButce 13 500 000Hasilat 92 180 910Vikisoz de Cokus film ile ilgili sozleri bulabilirsiniz Cekimler Eylul Kasim 2003 arasinda Berlin Munih ve Rusya nin Sankt Peterburg kentinde yapildi Film Fuhrerbunker in icinde ve cevresinde gecerken yonetmen Hirschbiegel 1940 larin Berlin in gorunumunu ve atmosferini yeniden insa etmek icin produksiyon sirasinda gorgu taniklarinin ifadelerini hayatta kalanlarin anilarini ve diger tarihi kaynaklari kullandi Filmin galasi 14 Eylul 2004 te Toronto Film Festivali nde yapildi Hitler in insani yanini ve Ucuncu Reich uyelerini canlandirmasi izleyiciler arasinda tartismaliydi Daha sonra yapim sirketi altinda Almanya da genis bir sinema gosterimi aldi Film 92 milyon dolarin uzerinde hasilat elde etti ve elestirmenlerden ozellikle Bruno Ganz in Adolf Hitler ve Eichinger in senaryosundaki performansi icin olumlu elestiriler aldi Downfall 77 Akademi Odulleri nde En Iyi Yabanci Film dalinda aday gosterildi Filmden ofkeli bir Hitler in generallerin emirlerine uymadigini ogrenmesi gibi sahneler bir dizi Internet mizahini ortaya cikardi Konusu1942 de Adolf Hitler Dogu Cephesi ndeki karargahinda ozel sekreter pozisyonu icin birkac kadini mulakata cagirir Traudl Junge nin Munih li oldugunu ogrenen Hitler onu secince buyuk bir sevinc yasar Iki bucuk yil sonra Kizil Ordu Almanya nin kuvvetlerini geri puskurtmus ve Berlin i kusatmistir Hitler in 56 dogum gununde Berlin sehir merkezine bombardiman baslar Reichsfuhrer SS Heinrich Himmler Hitler i Berlin den ayrilmaya ikna etmeye calisir ancak Hitler reddeder Himmler Bati Muttefikleri ile gizlice muzakere etmeye gider Daha sonra SS Gruppenfuhrer Hermann Fegelein Himmler in Hitler in karargahindaki baglanti subayi Hitler i kacmaya ikna etmeye calisir ancak Hitler Berlin de kazanacagini ya da olecegini israrla belirtir SS doktoru Obersturmbannfuhrer Ernst Gunther Schenck Clausewitz Operasyonu kapsaminda Berlin den ayrilmasi icin emir alir ancak bir SS generalini Berlin de kalmasina izin vermesi icin ikna eder Sokaklarda Hitler Gencligi uyesi Peter Kranz in babasi oglunun birligine yaklasir ve onu ayrilmaya ikna etmeye calisir Iki dusman tankini yok eden Peter babasina korkak oldugunu soyler Fuhrerbunker deki bir toplantida Hitler bunalmis 9 Ordu nun geri cekilmesini yasaklar ve SS Obergruppenfuhrer Felix Steiner in birlikleri ile General Walther Wenck in 12 Ordusu nun karsi saldiri baslatmasini emreder Generaller bu emirleri imkansiz ve mantiksiz bulurlar Yukarida Hitler Peter a Demir Hac odulunu verir ve onu generallerinden daha cesur ilan eder Ofisinde Hitler silahlanma bakani Albert Speer ile yikilmis toprak politikasini konusur Speer Almanya nin altyapisinin yok edilmesinden endise duyar ancak Hitler Alman halkinin zayif olduguna ve olumu hak ettigine inanir Hitler in yoldasi Eva Braun Reich Sansolyesi nde bir parti duzenler Enistesi Fegelein Eva yi Hitler ile birlikte Berlin den ayrilmaya ikna etmeye calisir ancak Eva reddeder Savas alaninda General Helmuth Weidling iddiaya gore geri cekilme emri verdigi icin idam edilecegi bilgisi alir Weidling Fuhrerbunker a gelir ve kendisini temize cikarir Bu eylemi Hitler i etkiler ve onu Berlin in tum savunmalarini denetlemek uzere terfi ettirir Baska bir toplantida Hitler Steiner in saldirmadigini cunku birliginin yeterli guce sahip olmadigini ogrenir Hitler buna ofkelenir ve herkesin kendisini hayal kirikligina ugrattigini generallerini korkak ve hain ilan ederek ofkeli bir tirad atar Savasin kaybedildigini kabul eder ancak Berlin den ayrilmaktansa intihar edecegini soyler SS Brigadefuhrer Wilhelm Mohnke Propaganda Bakani Joseph Goebbels ten deneyimsiz askerleri cepheye gondermeyi durdurmasini ister cunku bu askerler Kizil Ordu icin kolay avdir Goebbels reddeder ve Nazileri iktidara getirdikleri icin bunun onlarin sucu oldugunu iddia eder Schenck Feldgendarmerie tarafindan savasmayi reddettikleri icin infaz edilen yasli adamlari gorur Hitler Reichsmarschall Hermann Goring den devlet liderligini kendisinin ustlenmesini talep eden bir mesaj alir Hitler Goring i hain ilan eder ve gorevden alinmasini ve tutuklanmasini emreder Speer Fuhrerbunker a son bir ziyaret yapar ve Almanya nin altyapisini yok etme emirlerini ihlal ettigini itiraf eder Ancak Hitler Speer i cezalandirmaz ve Speer Berlin den ayrilmaya karar verir Peter birliginin oldugunu gorup evine geri doner Hitler Almanya nin durumu tersine cevirecegi hayalini kurmaya devam eder Aksam yemeginde Hitler Himmler in Muttefiklerle gizli muzakerelerini ogrenir ve bu da onu bir kez daha ofkelendirir ve Himmler in idamini emreder Fegelein in gorevini terk ettigini kesfeder ve Eva nin yalvarmalarina ragmen onu idam eder SS hekimi Obergruppenfuhrer Ernst Robert Grawitz muttefiklerin misillemesinden korktugu icin Hitler den tahliye izni ister Hitler reddeder ve Grawitz ailesiyle birlikte intihar eder Kizil Ordu ilerlemeye devam ederken Berlin in malzemeleri tukenir ve Almanlarin morali duser Hitler General Walther Wenck in yonettigi 12 Ordu nun Berlin i kurtaracagini umar Gece yarisindan sonra Hitler son vasiyetini ve testamentini Junge a dikte eder ve ardindan Eva ile evlenir Ertesi sabah Hitler 12 Ordu nun Berlin i kurtaramayacagini ogrenir Teslimiyeti reddeden Hitler olumunu planlar Kopegi Blondi ye zehir verir siginak personeline veda eder ve Eva ile birlikte intihar eder Cesetleri Sansolyelik bahcesindeki bir hendekte benzinle yakilir Goebbels sansolyeligi devralir ancak General Hans Krebs in Sovyet Maresal Vasili Cuykov ile kosullu teslimiyet muzakerelerinde basarisiz olmasinin ardindan hemen intihar etmeye karar verir Goebbels in esi Magda nin alti cocugunu siyanur kapsulleriyle zehirler ve ardindan Goebbels ile birlikte intihar eder Bircok yetkili ve asker Krebs ve Alman diplomat SS Brigadefuhrer Walther Hewel de dahil olmak uzere Almanya nin yenilgisini ogrendikten sonra intihar eder Weidling Berlin deki Alman kuvvetlerinin kosulsuz teslimiyetini ilan eder kisa bir sure sonra Peter anne ve babasinin infaz edildigini ogrenir Kalanlar sehirden kacmaya calisir ancak kisa surede Kizil Ordu tarafindan kusatilir Junge kacisini surduren tek kisi olur ve Peter elinden tutup ona katilir Kizil Ordu askerlerinin arasindan gecerek bir bisiklet bulup Berlin den ayrilirlar OyuncularBasroller Aktor CanlandirdigiBruno Ganz Adolf HitlerAlexandra Maria Lara Traudl JungeCorinna Harfouch Magda GoebbelsUlrich Matthes Joseph GoebbelsJuliane Kohler Eva BraunHeino Ferch Albert SpeerChristian Berkel Obersturmbannfuhrer Dr Ernst Gunther SchenckMatthias Habich Prof Dr Werner HaaseThomas Kretschmann SS Gruppenfuhrer Hermann FegeleinMichael Mendl General Helmuth WeidlingAndre Hennicke SS Brigadefuhrer Wilhelm MohnkeReichsfuhrer SS Heinrich HimmlerGerda ChristianRolf Kanies General Hans KrebsJustus von Dohnanyi General Wilhelm BurgdorfDieter Mann Generalfeldmarschall Wilhelm KeitelChristian Redl Generaloberst Alfred JodlGotz Otto SS Sturmbannfuhrer Otto GunscheHeinz LingeThomas Thieme Martin BormannWalther HewelPeter KranzConstanze ManziarlyRochus MischAnna Thalbach Hanna ReitschGeneralfeldmarschall Robert Ritter von GreimUlrike Krumbiegel Dorothee KranzWilhelm KranzDr Ludwig StumpfeggerSS Sturmbannfuhrer Erich KempkaFeldwebel Fritz TornowObersturmbannfuhrer StehrErnst Robert GrawitzGeneral Wassili Iwanowitsch Tschuikow Goebbels cocuklariYardimci roller Aktor CanlandirdigiYelizaveta Boyarskaya Erna FlegelHans FritzscheReichsmarschall Hermann GoringHanna PotrowskiHans BaurGeneral der Flieger Karl KollerJohannes HentschelYapimiGelistirme Yapimci ve senarist Bernd Eichinger 20 yil boyunca Adolf Hitler ve Nazi Partisi hakkinda bir film yapmak istiyordu ancak ilk basta konunun muazzamligi yuzunden cesareti kirildi Eichinger tarihci Joachim Fest in Inside Hitler s Bunker The Last Days of the Third Reich 2002 adli kitabini okuduktan sonra filmin yapim surecine baslamak icin ilham aldi Eichinger ayrica filmi Hitler in sekreterlerinden Traudl Junge un Until the Final Hour Hitler s Last Secretary Son Saate Kadar Hitler in Son Sekreteri 2002 adli anilarina dayandirdi Senaryoyu yazarken hem savasta hem de Nurnberg mahkemelerinden sonra hayatta kalan en ust duzey Nazi yetkililerinden Albert Speer inInside the Third Reich 1969 adli kitaplarini kullandi Eichinger filmin senaryosunu tamamladiktan sonra yonetmen Oliver Hirschbiegel e sundu Hirschbiegel bir Alman olarak Almanya halkinin nasil bu kadar derinlere inmis olabilecegini kesfetmekle ilgilenmesine ragmen Nazizm fikrine bir tabu olarak tepki vererek bunu kabul etmekte tereddut etti ama sonunda sonunda projeyi yonetmeyi kabul etti Oyuncu secimi Bruno Ganz rolune hazirlanmak icin dort ay boyunca Hitler ve Mannerheim kaydini inceledi Bruno Ganz a Hitler rolu teklif edildiginde rolu kabul etme konusunda isteksizdi ve bircok arkadasi bunu kabul etmemesini tavsiye etti ancak konunun buyuleyici bir tarafi olduguna inandi ve nihayetinde rolu ustlenmeyi kabul etti Ganz Hitler in konusma sesini ve Avusturya lehcesini duzgun bir sekilde taklit etmek icin dort aylik bir arastirma yapti ve Finlandiyali Maresal Carl Gustaf Emil Mannerheim ile ozel bir gorusmede bulunan Hitler in ses kaydini inceledi Bruno Ganz Die Deutsche Wochenschau haber filminde Hitler in titrek vucut hareketlerini gozlemledigine dikkat cekerek Hitler in Parkinson hastaligi oldugu sonucuna vardi ve hastaligi olan hastalari incelemek icin bir hastaneyi ziyaret etmeye karar verdi Ganz oyuncu studyosunda yarim saat boyunca makyajla secmelere katildi ve performansiyla ikna olan Hirschbiegel icin sesini test etti Alexandra Maria Lara Hitler in ozel sekreteri Traudl Junge olarak secildi cekimler sirasinda okumasi icin kendisine Junge un ozel hazinesi olarak adlandirdigi Until the Final Hour 2002 adli kitabi verildi Oyuncu kadrosuna alinmadan once kendisini etkileyen ve Junge a bakis acisini etkileyen in belgesel filmi i izlemisti Cekim ve tasarim Cekimler Berlin ortamini taklit etmek icin Sankt Peterburg daki yakinlarinda kohne bir sanayi bolgesinde yapildi Ana cekimler Sunset calisma basligi altinda Eylul Kasim 2003 doneminde 12 hafta surdu Film cogunlukla Fuhrerbunker in icinde ve cevresinde geciyor Hirschbiegel gorgu taniklarinin ifadeleri hayatta kalanlarin anilari ve diger tarihi kaynaklar araciligiyla II Dunya Savasi nin gorunumunu ve atmosferini dogru bir sekilde yeniden insa etmek icin caba gosterdi Hirschbiegel Berlin Munih sehirlerinde ve Berlin deki tarihi ortami resmetmek icin kullanilan Rusya nin Sankt Peterburg kentindeki boyunca harap olmus bir sanayi bolgesi ile birlikte cekildi Hirschbiegel Johann Sebastian Bach in muzigini dinleyerek cekimi cevreleyen ic karartici atmosferden kurtulmaya calisti Alexandra Maria Lara da cekimler sirasinda yasanan ic karartici ve yogun atmosferden bahsetti Ruh halini hafifletmek icin Lara nin meslektaslari futbol oynama gibi faaliyetlerde bulunurken Bruno Ganz cekim aralarinda emekli olarak mutlu bir ruh hali tutmaya calisti Film 13 5 milyon Euro luk bir butceyle cekildi Siginak ve Hitler in Fuhrerbunker i yapim tasarimcisi tarafindan Munih teki Bavyera Studyolarinda insa edildi Hasar goren Reichstag binasi CGI kullanilarak tasvir edildi Hirschbiegel set tasariminin bir tiyatro produksiyonu gibi gorunmemesi icin CGI sahne ve setlerin kullanimini sinirlamaya karar verdi ve bunu soyle acikladi Filmde kullanilan tek CGI cekimi Reichstag di cunku elbette bunu yeniden insa edemedik tek sey bu Bununla gurur duyuyorum cunku bir savas filmi yaparsaniz bunu yapip setler kuramazsiniz Kartonu hissediyorsun Her seyin eglendirmek icin yapildigini hissediyorsunuz ve savasin temelde ifade ettigi o dehsetten uzaklasiyor TemalarEichinger e gore filmin ana fikri Alman ulusunun kendi tarihini kurtarmasina ve kendi travmalarini deneyimlemesine olanak taniyan bir temanin parcasi olarak Hitler ve savas zamani Almanya hakkinda tarihsel gercege cok yakin bir film yapmakti Bunu basarmak icin film o donemlerde Fuhrerbunker de yasayan bireylerin perspektifinden Hitler in son gunlerindeki kararlarini ve gudulerini arastiriyor Eichinger filmin konusu olmadigi icin Holokost tan bahsetmemeyi secti Ayrica toplama kamplarinin sefaletini ve caresizligini sinematik olarak gostermenin imkansiz oldugunu dusunuyordu Tasvir Yapim sirasinda Hirschbiegel Hitler in kisiligini kullanarak insanlari buyuleyecegine sadece onlari manipule edip onlara ihanet edecegine inaniyordu Yapim ekibi Hitler e uc boyutlu bir kisilik kazandirmaya calisti ve Hirschbiegel NBC ye sunlari soyledi Onun cok cekici bir adam oldugunu biliyoruz butun bir insani barbarliga cekmeyi basaran bir adam Hitler in kabuk gibi oldugunu kendine aciyan insanlari cezbettigini ancak kabugun icinde yalnizca muazzam bir yikim iradesi oldugunu belirtti Film yasamayi secenlerin aksine Nazi Partisi nin intihar ve olumlerini arastiriyor Hitler in siginakta bulunanlara siyanur haplari vermesi ve Goebbels in cocuklarini oldurmesi bencil eylemler olarak gosterilirken yaralilara yardim etmeyi ve olumden kacmayi secen Ernst Gunther Schenck gibi insanlar ise rasyonel ve comert olarak gosteriliyor DVD yorumunda Hirschbiegel filmdeki olaylarin siginaktaki hesaplardan insanlarin tasvirlerinden kaynaklandigini soyledi Film de ayrica den bir roportajda gercek Traudl Junge ile bir giris ve kapanis sahnesini icermektedir Junge bu roportajda Bu canavari zamaninda tanimadigi icin sucluluk hissettigini itiraf etmektedir Gosterime girmesiDownfall 14 Eylul 2004 te Toronto Film Festivali nde galasini yapti Baslangicta bir distributor bulunamayinca film 16 Eylul de tarafindan Almanya da gosterime girdi ABD de 18 Subat 2005 te adi altinda promiyerini yapti Kanal 4 Birlesik Krallik taki yayininda Bu mutlu bir son O oluyor Gise hasilati ve odulleri Downfall acilisinin hafta sonunda Almanya da yaklasik yarim milyon bilet satti ve ilk uc ayda 4 5 milyon izleyici cekti Nihai olarak Kuzey Amerika da brut 5 509 040 iken yurtdisi brut ile 86 671 870 hasilat yapildi Film toplam 93 6 milyon dolar kazandi 2005 yilinda Downfall 77 Akademi Odulleri nde En Iyi Yabanci Film dalinda aday gosterildi 2005 BBC Four World Cinema yarismasini kazandi Film ayrica 2010 yilinda Empire dergisinin Dunya Sinemasinin En Iyi 100 Filmi listesinde 48 sirada yer aldi TepkilerElestiriler Inceleme web sitesi Rotten Tomatoes filme elestirmenlerden gelen 140 incelemeye dayanarak agirlikli ortalama 10 uzerinden 8 01 ile 90 puan veriyor Web sitesinin fikir birligi Cokus Hitler in son gunlerinin aydinlatici dusunceli ve ayrintili bir anlatimidir seklindedir Metacritic te film 35 incelemeye gore 100 uzerinden 82 agirlikli ortalamayla Gorulmesi Gereken rozeti ile odullendirildi Bu rozet evrensel begeni anlamina geliyor Filmin elestirmenleri ve izleyiciler tarafindan filmle ilgili tartismalara ragmen filmin elestirileri genellikle cok olumluydu Bruno Ganz in Hitler tasviri ovguler aldi The New Yorker dan David Denby Ganz in diktatoru makul bir insan yaptigini soyledi Chicago Sun Times elestirmeni Roger Ebert Denby gibi diger elestirmenlere hitap ederek filmin Hitler in eylemlerini yeterli bir sekilde tasvir etmedigini cunku hicbir filmin yapamayacagini ve hicbir yanitin yeterli olmayacagini soyledi Ebert Hitler in gercekte irkcilik yabanci dusmanligi ihtisam ve korku ile beslenen ve Alman halkinin cogunun kendiliginden ayaklanmasinin odagi oldugunu soyledi Tarih profesoru ve Luftwaffe nin eski askeri ve ayni zamanda tarihci ve yazar Hermann Graml filme ovgude bulundu ve bu kadar israrci ve aci cekecek kadar canli bir film gormedigini soyledi Graml Hitler in tasvirinin Hitler in yok etme iradesini ve gercegi reddetme seklini gostererek dogru bir sekilde sunuldugunu soyledi Alman web sitesi Future Needs Remembrance dan Julia Radke filmin oyunculugunu ovdu ve iyi hazirlanmis ve saglam bir Kammerspielfilm olarak nitelendirdi ancak anlati perspektifine odaklanilmamasi nedeniyle izleyicinin ilgisini kaybedebilir yorumunda bulundu Hitler in biyografi yazari Sir Ian Kershaw The Guardian da filmin muazzam bir duygusal guce sahip oldugunu yazdi ve filmi bir zafer ve muhtesem bir tarihsel drama olarak nitelendirdi Kershaw son gunlerinde hic kimsenin Hitler i sempatik bir figur olarak bulacagini hayal etmenin zor oldugunu soyledi TartismaCokus filmi Hitler in eylemlerine ve ideolojilerine ragmen duygulari olan bir insan olarak tasvir edilmesinden endise duyan Almanya daki elestirmenler ve izleyiciler tarafindan tartisilan bir konuydu Hitler in bu tasviri Almanya da yorumcularin film dergilerinin ve gazetelerin tanitimlari nedeniyle tartismalara yol acti ve Alman tabloid gazetesi Bild in Canavari bir insan olarak gostermemize izin var mi sorusunu sormasina yol acti Yazar Nazi Partisi uyelerini iceren sahneleri nedeniyle elestirildi yazar Giles MacDonogh bu portreleri SS subaylari Wilhelm Mohnke ve Ernst Gunther Schenck e sempati duymakla elestirdi Film Ingiliz veya Amerikali film yapimcilari yerine Almanlar tarafindan yapildigi icin de tartismali olarak goruluyordu Rus basini seti ziyaret ederek yapimcilari tedirgin etti ve ara sira savunmaya gecti Constantin in Rus ortagi Globus Film in yonetmeni Yana Bezhanskay Rus gazetecilere sesini yukselterek Bu anti fasist bir film ve hicbir yerinde Hitler in ovguler aldigini goremezsiniz dedi Bruno Ganz filmden gurur duydugunu soyledi ancak insanlarin onu Hitler i insanlastirmakla sucladigini soyledi ParodilerFilmdeki Hitler in emirleri yerine getirilmedigi icin kizdigini gosteren sahne internette cok sayida taklit yayinlandiktan sonra viral video haline geldi Film Downfall parodileri nin ilham kaynagi olarak iyi biliniyor Cokus Hitler Rants adli Internet parodileri nedeniyle popularitesinin artmasiyla bilinir Filmde savasin kaybedildigini fark eden Hitler in ofkeli bir tirad baslattigi sahne internet videolarinda birer temel haline geldi Bu videolarda orijinal Almanca ses korunur ancak yeni altyazilar eklenir boylelikle Hitler ve astlari bugunku siyaset spor populer kultur ya da gundelik hayattaki bazi aksiliklere tepki gosterir gibi gorunurler Filmin cesitli bolumlerinden farkli sahneler ayni sekilde ozellikle de Hitler in General Felix Steiner in karsi saldirisinin hic gerceklesmedigini duyduktan sonra ofkelenmesi Luftwaffe komutani Hermann Goring in telgrafini duymasi General Karl Koller i dogum gunu olan 20 Nisan da Berlin i bombalanmasi hakkinda aradiginda Hitler yemek yerken Reichsfuhrer SS Heinrich Himmler in Bati Muttefiklerine gizlice teslim teklifinde bulundugunu ogrendiginde Otto Gunsche ye SS Gruppenfuhrer Hermann Fegelein i bulmasini emrederken ve generalleriyle ilerleyen Sovyet guclerine karsi bir karsi saldiriyi tartistigi sahneler parodize edildi 2010 yilina gelindiginde binlerce parodi vardi Cesitli YouTuber lar Downfall tepki videolari hazirlamakta ve bazilari bunlari yapma nedenlerini belirtmektedirler Hirschbiegel 2010 yilinda New York dergisine verdigi bir roportajda bu taklitler hakkinda olumlu konustu ve bunlarin cogunun komik oldugunu ve filmin amacina uygun bir uzanti oldugunu soyledi Yine de Constantin Film video sitelerinden bunlari kaldirmalarini istedi Yapimcilar 2010 yilinda YouTube dan parodi videolari kaldirmaya basladi Bu Hitler in parodilerin kaldirildigindan sikayet eden parodi videolarinin daha fazla yayinlanmasina ve sitedeki videolarin yeniden canlanmasina neden oldu Ayrica bakinizVorbunkerDis baglantilarWikimedia Commons ta Cokus film ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir IMDb de Cokus Box Office Mojo da Der Untergang Downfall Metacritic te Der Untergang Downfall Rotten Tomatoes ta Der Untergang Downfall 11 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Kasim 2017 Kaynakca Engelen amp Vande Winkel 2007 s 187 Summers Sue 20 Mart 2005 The Guardian 18 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Subat 2019 Landler Mark 15 Eylul 2004 The New York Times 14 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Kasim 2018 Denby David 14 Subat 2005 The New Yorker 9 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Ocak 2019 Machtans amp Ruehl 2012 Oren Michael B 4 Temmuz 2005 Pass the Fault 4 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ocak 2019 Trapani Salvatore 5 Subat 2005 Cineuropa 25 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2019 a b c Niemi 2018 The Guardian Ingilizce 25 Mart 2005 15 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Temmuz 2022 Diver Krysia Moss Stephen 25 Mart 2003 Desperately seeking Adolf The Guardian Londra 15 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Subat 2009 Bonke Johannes 17 Eylul 2004 Almanca Filmreporter de 24 Subat 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Subat 2019 Sarkar David 25 Agustos 2004 Almanca Planet Interview 10 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Subat 2019 Varoli John 7 Ekim 2003 The New York Times 27 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Kasim 2018 Meza Ed 12 Agustos 2003 Variety 13 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Kasim 2018 Cavagna Carlo AboutFilm Com 6 Mart 2005 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Kasim 2018 Mazierska 2011 Eckardt Andy 16 Eylul 2004 NBC News 26 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Aralik 2018 Engelen amp Vande Winkel 2007 a b Bangert 2014 Fuchs Cynthia 3 Agustos 2005 PopMatters 27 Subat 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Subat 2019 a b Bendix 2007 Scott A O 18 Subat 2005 The New York Times 29 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Subat 2019 The Irish Times 22 Agustos 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Mart 2017 The Irish Times 20 Eylul 2004 15 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Kasim 2018 DW 26 Ocak 2005 16 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Kasim 2018 Downfall wins BBC world film gong BBC 26 Ocak 2006 4 Ocak 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Temmuz 2009 Empire 2 Aralik 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Rotten Tomatoes 19 Subat 2005 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Subat 2020 Metacritic 5 Eylul 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Eylul 2019 Bradshaw Peter 1 Nisan 2005 The Guardian 30 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Kasim 2018 Newman Kim 10 Mayis 2017 Empire 6 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Kasim 2018 Smithey Cole 9 Mayis 2005 Smart New Media 8 Mart 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Denby David 14 Subat 2005 The New Yorker 9 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Mayis 2015 Ebert Roger 11 Mart 2005 Downfall Chicago Sun Times 9 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ocak 2021 Der Spiegel Almanca 16 Agustos 2004 27 Subat 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Kasim 2018 Jessen Jens 26 Agustos 2004 Die Zeit Almanca 10 Ekim 2004 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Kasim 2018 a b Kershaw Ian 17 Eylul 2004 The human Hitler The Guardian Londra 24 Mart 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Temmuz 2009 Columbia University 18 Subat 2005 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Kasim 2018 Engelen amp Wiken 2007 s 208 The Irish Times 26 Mart 2005 14 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Kasim 2018 Deutsche Welle 17 Eylul 2004 26 Mart 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Mart 2019 Uhl Eberle amp MacDonogh s 370 BBC The rise rise and rise of the Downfall Hitler parody 6 Subat 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ocak 2017 Finlo Rohrer 13 Nisan 2010 The rise rise and rise of the Downfall Hitler parody BBC News 6 Subat 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Nisan 2010 The Guardian Londra 5 Temmuz 2013 31 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Temmuz 2013 Isvecce SVT Play 23 Mart 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Mart 2013 Brady Tara 31 Temmuz 2015 Oliver Hirschbiegel from Hitler to Princess Diana and back again The Irish Times 16 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Mayis 2018 25 Subat 2010 The New York Times ss B10 28 Subat 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Subat 2010 In various home subtitled remakes over the last few years Hitler explodes when told that the McMansion he was trying to flip is in foreclosure that the band Oasis has split up that the Colts lost the Super Bowl or that people keep making more Downfall parodies Evangelista Benny 23 Temmuz 2010 Parody copyright law clash in online clips San Francisco Chronicle 18 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Subat 2012 Rosenblum Emma 15 Ocak 2010 The Director of Downfall Speaks Out on All Those Angry YouTube Hitlers New York 17 Ocak 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Ocak 2010 Finlo Rohrer 21 Nisan 2010 Downfall filmmakers want YouTube to take down Hitler spoofs The Guardian Londra 22 Nisan 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Nisan 2010