NATO-Türkiye ilişkileri, Türkiye'nin, NATO üyesi olmak için girdiği Kore Savaşı ile 1952 yılında başlamıştır.
NATO | Türkiye |
---|
NATO ile birlikte yapılan harekâtlar ve katkılar
Türkiye, NATO müttefikleri arasında en çok katkıyı yapan ilk 5 ülkeden birisidir.
Katkılar
- Ege Denizi'ndeki düzensiz geçişin önlenmesi, keşif gözetleme ve denetim konularında destek sağlanması. Aynı zamanda Türkiye NATO'nun faaliyetlerine daimi katılım sağlamaktadır.
- Irak'a askeri eğitmen ve askeri danışmanlık sağlanması. Irak'ta kuvvet koruma timi konuşlandırılması.
- IŞİD ile mücadele koalisyonu kapsamında gerçekleşen NATO uçaklarının uçuşlarına yakıt ikmali gerçekleştirilmesi.
- Doğu Avrupa'ya yönelik yapılan tedbirlerde gerçekleşen uçuşlara yakıt ikmali yapılması.
- Konya Hava Üssü'nün NATO'ya sunulması.
- NATO Daimi Deniz Güçlerine ve NATO Daimi Mayın Karşı Tedbir Güçlerine daimi surette katılım.
Savaşlar
Körfez Savaşı
Irak'ın Kuveyt'i işgali nedeniyle başlatılan operasyondur. Havadan erken uyarı özellikli uçaklar Türkiye'nin güneydoğusuna gönderildi ve kısa süre sonra bölgeye birlikler sevk edildi. Türkiye savaşa fiili olarak katılmamış ama Saddam Hüseyin'in caydırılması için NATO'dan bölgeye hava savunma sistemi kurmasını istemiştir. Bu savaşta Çekiç güç kuvvetleri Türkiye'de konuşlanmıştır.
Ayrıca Bakınız: Körfez Savaşı
Bosna-Hersek Müdahalesi
Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nin dağılmasının ardından Bosna Savaşı başladı. Durum 1992'de kötüleşmeye başladı ve NATO 1993'te Bosna'da uçuşa yasak bölgeye, Uçuş Yasağı Harekâtı ile Bosna Savaşı'na müdahale etmeye başladı. Türkiye bu savaşta ABD ile iş birliği yaparak ve Bosna askerlerine silah yardımında bulunarak destek verdi. Savaşta ABD mali destekte bulunurken Türkiye de Bosna ordusuna eğitim desteği verdi. Türkiye 1994 yılının Temmuz ayında Bosna'nın Zenica şehrine 1500 asker göndererek ateşkesin gözlemcisi olmuştur. Hırvatistan Ankara Büyükelçisi, Dönemin Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in, Hırvat Cumhurbaşkanı ile konuşmasının barışa zemin oluşturduğunu söylemiştir.
Ayrıca Bakınız: Bosna Savaşı,
Kosova Müdahalesi
Kosova Savaşı'nın başlaması ile milyonlarca insan ülkesinden başka ülkelere göç etmek zorunda kaldı. Göç edenlerin en çok göç ettikleri ülkeler Arnavutluk, Kuzey Makedonya, Karadağ ve Türkiye oldu. Türkiye bu olanlara sessiz kalmamış ve 1999 yılında Kosova'ya yardım etmiştir. Türk uçakları ilk olarak denetim uçuşları yapmıştır ve daha sonra da Barış Gücünün bir parçası olmuştur.Kosova'da Türklerin yaşıyor olması da Türkiye'nin Kosova'ya yardım etmesini tetikleyen unsurlardan birisi olmuştur. Savaşın sonunda bağımsızlığı ilan eden Kosova'yı tanıyan ilk devletlerden birisi Türkiye olmuştur.
Ayrıca Bakınız: Kosova Savaşı, KFOR
Afganistan Savaşı
Kararlı Destek Misyonu ile Afganistan'a yardım ve destek amaçlı koalisyon kurulmuştur. Kurulan koalisyona Türkiye, 600 asker göndererek katkı vermiştir. Ayrıca Türkiye bu savaşta görevini üstlenen devletlerden birisi olmuştur. Bu savaş sonrası Türkiye 2020 yılına kadar Hamid Karzai Uluslararası Havaalanının güvenliğini ve işletmesini üstlenmiştir.
Ayrıca Bakınız: Afganistan Savaşı (2001-2021)
İstanbul İş Birliği Girişimi
NATO'nun sınırlarını genişletmek ve Akdeniz Diyaloğu adı altında daha fazla Müslüman devlet ile iş birliği yapmak için 2004 yılında gerçekleştirdiği zirvedir. Türkiye, NATO'ya üye en gelişmiş Müslümanların çoğunlukta bulunduğu ülke olduğu için bu zirve İstanbul'da yapılmıştır.
Girişimde, birliğe katılması için görüşülen ülkeler;
- Afganistan
- Avustralya
- Bahreyn
- Birleşik Arap Emirlikleri
- Güney Kore
- Irak
- Japonya
- Katar
- Kuveyt
- Moğolistan
- Pakistan
- Venezuela
- Yeni Zelanda
Ayrıca Bakınız: İstanbul İş Birliği Girişimi
Türkiye'nin NATO'dan destek talepleri
Türkiye 4. maddesine dayanarak, NATO'dan dört defa yardım talebinde bulunmuştur.
Tarih | Bölge | Sebep |
---|---|---|
10-16 Şubat 2003 | Irak'da yaşanan gerginlik. | |
3 Ekim 2012 | Silahsız F-4 keşif uçağının tarafından düşürülmesi. | |
28 Temmuz 2015 | Terör örgütü IŞİD'in Suruç'da terör saldırısı yapması. | |
28 Şubat 2020 | ve destekçileri tarafından Türkiye'nin, Suriye'deki askerlerine saldırı yapılması. |
Tarih | Bölge | Sebep | Sonuç |
---|---|---|---|
3 Ocak - 8 Mart 1991 | Türkiye | Körfez Savaşı'na karşı tedbir ve tehditleri ortadan kaldırma. | Körfez Savaşı sebebiyle tehditlere karşı Türkiye topraklarına hava savunma sistemleri yerleştirildi. |
16 Şubat 2003 | Diyarbakır ve Batman | Irak Savaşı'na karşı tedbir ve tehditleri ortadan kaldırma. | Irak Savaşı nedeniyle Diyarbakır ve Batman'a, MIM-104 Patriot hava savunma sistemi yerleştirildi. |
22 Haziran 2012 | Silahsız F-4 keşif uçağının tarafından düşürülmesi. | 4 Aralık 2012'de konsey kararı ile Türkiye'ye hava ve füze savunma sistemi konuşlandırıldı. İspanya'ya ait MIM-104 Patriot hava savunma sistemi Adana'ya konuşlandırıldı. | |
2 Ekim 2012 | tarafından Akçakale'de 5 vatandaşın şehit edilmesi. |
NATO ile bağlantılı tesis ve karargâhlar
Türkiye NATO'nun komuta ve kuvvet yapısına en çok katkıyı yapan ülkelerdendir. (LANDCOM) merkezi İzmir'de yer almaktadır.NATO Mukabele Kuvveti (NRF) kapsamındaki Çok Yüksek Hazırlık Seviyeli Görev Gücüne, 2021 yılında Türkiye liderlik etmiştir.
Tesis/Karargâh | Şehir | Kullanan Ülkeler | Açıklama |
---|---|---|---|
Türkiye | ABD'nin Türkiye'deki en önemli askeri üssü. Bu üste nükleer silah olduğu iddia ediliyor. | ||
Terörizme Karşı Mükemmeliyetçilik Merkezi | Türkiye | ||
NATO'nun 6 eğitim merkezinden ilkidir. | |||
ABD'nin Türkiye'deki karargâhlarından birisidir. ABD askeri koordinasyonlarını buradan yönetmektedir. | |||
Türkiye | ABD'nin acil durumlarda inmek için kullandığı karargâhlardan birisidir. Yedek karargâh konumundadır. | ||
Türkiye | Füzelerin komutasını sağlayan merkezdir. | ||
Birçok askerin ve uçağın bulunduğu bir hava üssüdür. | |||
NATO Yüksek Hazırlıklı Kara Kuvvetleri Karargâhı | Türkiye | 2001 yılında NATO'ya tahsis edilen bir karargâhtır. | |
Ege Denizinin korunması amacıyla oluşturulan bir merkezdir. | |||
NATO Kara Komutanlığı | Türkiye | NATO'nun Kara Komutanlığı merkezidir. | |
Türkiye | İtalya'ya ait hava savunma sistemi SAMP/T'nin bataryasının bulunduğu yerdir. | ||
Türkiye | Irak Savaşı sırasında kullanılan hava üssüdür. | ||
Türkiye | ABD'nin acil durumlarda inmek için kullandığı karargâhlardan birisidir. Yedek karargâh konumundadır. | ||
NATO'ya ait hava üssüdür. | |||
Türkiye | İncirlik'in korunması ve denizden taşınabilecek unsurlar için kullanılan üstür. |
Karşılaştırma
NATO | Türkiye | |
---|---|---|
Bayrak | ||
Arması | ||
Harita | ||
Başkent | Brüksel | Ankara |
Resmî Dil | İngilizce ve Fransızca | Türkçe |
Hükûmet | Genel Sekreter Jens Stoltenberg Norveç Askerî Komite Başkanı Petr Pavel Çekya Avrupa Komutanı Curtis Scaparrotti ABD Dönüşüm Komutanı Fransa | Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz |
Kuruluş | 4 Nisan 1949 | 29 Ekim 1923 |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 31 Mart 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 27 Mayıs 2021.
- ^ "NATO's Operations 1949 - Present" (PDF). NATO. 2009. 22 Aralık 2014 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 3 Mart 2013.
- ^ . 9 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2016.
- ^ a b c d "Türkiye'nin Bosna Hersek Savaşı'ndaki Politikası". Gülçin Sağır Keskin. 12 Haziran 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Mayıs 2021.
- ^ a b c d Editör (26 Mart 2015). . TUİÇ Akademi. 30 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2021.
- ^ . lc.nato.int (İngilizce). 14 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2021.
- ^ a b c d e f g h i j k l m . tr.sputniknews.com. 21 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2021.
Türkiye ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
NATO Turkiye iliskileri Turkiye nin NATO uyesi olmak icin girdigi Kore Savasi ile 1952 yilinda baslamistir NATO Turkiye iliskileriNATO TurkiyeNATO ile birlikte yapilan harekatlar ve katkilarTurkiye NATO muttefikleri arasinda en cok katkiyi yapan ilk 5 ulkeden birisidir Katkilar Ege Denizi ndeki duzensiz gecisin onlenmesi kesif gozetleme ve denetim konularinda destek saglanmasi Ayni zamanda Turkiye NATO nun faaliyetlerine daimi katilim saglamaktadir Irak a askeri egitmen ve askeri danismanlik saglanmasi Irak ta kuvvet koruma timi konuslandirilmasi ISID ile mucadele koalisyonu kapsaminda gerceklesen NATO ucaklarinin ucuslarina yakit ikmali gerceklestirilmesi Dogu Avrupa ya yonelik yapilan tedbirlerde gerceklesen ucuslara yakit ikmali yapilmasi Konya Hava Ussu nun NATO ya sunulmasi NATO Daimi Deniz Guclerine ve NATO Daimi Mayin Karsi Tedbir Guclerine daimi surette katilim Savaslar Korfez Savasi Irak in Kuveyt i isgali nedeniyle baslatilan operasyondur Havadan erken uyari ozellikli ucaklar Turkiye nin guneydogusuna gonderildi ve kisa sure sonra bolgeye birlikler sevk edildi Turkiye savasa fiili olarak katilmamis ama Saddam Huseyin in caydirilmasi icin NATO dan bolgeye hava savunma sistemi kurmasini istemistir Bu savasta Cekic guc kuvvetleri Turkiye de konuslanmistir Ayrica Bakiniz Korfez Savasi Bosna Hersek Mudahalesi Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti nin dagilmasinin ardindan Bosna Savasi basladi Durum 1992 de kotulesmeye basladi ve NATO 1993 te Bosna da ucusa yasak bolgeye Ucus Yasagi Harekati ile Bosna Savasi na mudahale etmeye basladi Turkiye bu savasta ABD ile is birligi yaparak ve Bosna askerlerine silah yardiminda bulunarak destek verdi Savasta ABD mali destekte bulunurken Turkiye de Bosna ordusuna egitim destegi verdi Turkiye 1994 yilinin Temmuz ayinda Bosna nin Zenica sehrine 1500 asker gondererek ateskesin gozlemcisi olmustur Hirvatistan Ankara Buyukelcisi Donemin Cumhurbaskani Suleyman Demirel in Hirvat Cumhurbaskani ile konusmasinin barisa zemin olusturdugunu soylemistir Ayrica Bakiniz Bosna Savasi Kosova Mudahalesi Kosova Savasi nin baslamasi ile milyonlarca insan ulkesinden baska ulkelere goc etmek zorunda kaldi Goc edenlerin en cok goc ettikleri ulkeler Arnavutluk Kuzey Makedonya Karadag ve Turkiye oldu Turkiye bu olanlara sessiz kalmamis ve 1999 yilinda Kosova ya yardim etmistir Turk ucaklari ilk olarak denetim ucuslari yapmistir ve daha sonra da Baris Gucunun bir parcasi olmustur Kosova da Turklerin yasiyor olmasi da Turkiye nin Kosova ya yardim etmesini tetikleyen unsurlardan birisi olmustur Savasin sonunda bagimsizligi ilan eden Kosova yi taniyan ilk devletlerden birisi Turkiye olmustur Ayrica Bakiniz Kosova Savasi KFOR Afganistan Savasi Kararli Destek Misyonu ile Afganistan a yardim ve destek amacli koalisyon kurulmustur Kurulan koalisyona Turkiye 600 asker gondererek katki vermistir Ayrica Turkiye bu savasta gorevini ustlenen devletlerden birisi olmustur Bu savas sonrasi Turkiye 2020 yilina kadar Hamid Karzai Uluslararasi Havaalaninin guvenligini ve isletmesini ustlenmistir Ayrica Bakiniz Afganistan Savasi 2001 2021 Istanbul Is Birligi GirisimiNATO nun sinirlarini genisletmek ve Akdeniz Diyalogu adi altinda daha fazla Musluman devlet ile is birligi yapmak icin 2004 yilinda gerceklestirdigi zirvedir Turkiye NATO ya uye en gelismis Muslumanlarin cogunlukta bulundugu ulke oldugu icin bu zirve Istanbul da yapilmistir Girisimde birlige katilmasi icin gorusulen ulkeler Afganistan Avustralya Bahreyn Birlesik Arap Emirlikleri Guney Kore Irak Japonya Katar Kuveyt Mogolistan Pakistan Venezuela Yeni Zelanda Ayrica Bakiniz Istanbul Is Birligi GirisimiTurkiye nin NATO dan destek talepleriTurkiye 4 maddesine dayanarak NATO dan dort defa yardim talebinde bulunmustur Turkiye nin destek amacli yardim talepleri Tarih Bolge Sebep10 16 Subat 2003 Irak Irak da yasanan gerginlik 3 Ekim 2012 Akdeniz Silahsiz F 4 kesif ucaginin tarafindan dusurulmesi 28 Temmuz 2015 Suruc Turkiye Teror orgutu ISID in Suruc da teror saldirisi yapmasi 28 Subat 2020 Idlib Suriye ve destekcileri tarafindan Turkiye nin Suriye deki askerlerine saldiri yapilmasi Turkiye nin savunma amacli yardim talepleri Tarih Bolge Sebep Sonuc3 Ocak 8 Mart 1991 Turkiye Korfez Savasi na karsi tedbir ve tehditleri ortadan kaldirma Korfez Savasi sebebiyle tehditlere karsi Turkiye topraklarina hava savunma sistemleri yerlestirildi 16 Subat 2003 Diyarbakir ve Batman Irak Savasi na karsi tedbir ve tehditleri ortadan kaldirma Irak Savasi nedeniyle Diyarbakir ve Batman a MIM 104 Patriot hava savunma sistemi yerlestirildi 22 Haziran 2012 Akdeniz Silahsiz F 4 kesif ucaginin tarafindan dusurulmesi 4 Aralik 2012 de konsey karari ile Turkiye ye hava ve fuze savunma sistemi konuslandirildi Ispanya ya ait MIM 104 Patriot hava savunma sistemi Adana ya konuslandirildi 2 Ekim 2012 Akcakale tarafindan Akcakale de 5 vatandasin sehit edilmesi NATO ile baglantili tesis ve karargahlarTurkiye NATO nun komuta ve kuvvet yapisina en cok katkiyi yapan ulkelerdendir LANDCOM merkezi Izmir de yer almaktadir NATO Mukabele Kuvveti NRF kapsamindaki Cok Yuksek Hazirlik Seviyeli Gorev Gucune 2021 yilinda Turkiye liderlik etmistir Turkiye Nato UsleriTurkiye de bulunan NATO Tesisleri Karargahlari Tesis Karargah Sehir Kullanan Ulkeler AciklamaIncirlik Hava Ussu Adana Turkiye ABD NATO ABD nin Turkiye deki en onemli askeri ussu Bu uste nukleer silah oldugu iddia ediliyor Terorizme Karsi Mukemmeliyetcilik Merkezi Ankara Turkiye ABD NATOBaris Icin Ortaklik Egitim Merkezi NATO nun 6 egitim merkezinden ilkidir ABD nin Turkiye deki karargahlarindan birisidir ABD askeri koordinasyonlarini buradan yonetmektedir Batman Turkiye ABD ABD nin acil durumlarda inmek icin kullandigi karargahlardan birisidir Yedek karargah konumundadir Diyarbakir Turkiye ABD NATO Fuzelerin komutasini saglayan merkezdir Diyarbakir Hava Ussu Bircok askerin ve ucagin bulundugu bir hava ussudur NATO Yuksek Hazirlikli Kara Kuvvetleri Karargahi Istanbul Turkiye ABD NATO 2001 yilinda NATO ya tahsis edilen bir karargahtir Ege Denizinin korunmasi amaciyla olusturulan bir merkezdir NATO Kara Komutanligi Izmir Turkiye NATO NATO nun Kara Komutanligi merkezidir Kahramanmaras Turkiye Italya NATO Italya ya ait hava savunma sistemi SAMP T nin bataryasinin bulundugu yerdir Konya Hava Ussu Konya Turkiye Almanya NATO Irak Savasi sirasinda kullanilan hava ussudur Erhac Hava Ussu Malatya Turkiye ABD NATO ABD nin acil durumlarda inmek icin kullandigi karargahlardan birisidir Yedek karargah konumundadir Kurecik Radar Ussu NATO ya ait hava ussudur Tasucu Limani Mersin Turkiye ABD NATO Incirlik in korunmasi ve denizden tasinabilecek unsurlar icin kullanilan ustur Karsilastirma NATO TurkiyeBayrakArmasiHaritaBaskent Bruksel AnkaraResmi Dil Ingilizce ve Fransizca TurkceHukumet Genel Sekreter Jens Stoltenberg Norvec Askeri Komite Baskani Petr Pavel Cekya Avrupa Komutani Curtis Scaparrotti ABD Donusum Komutani Fransa Cumhurbaskani Recep Tayyip Erdogan Cumhurbaskani Yardimcisi Cevdet YilmazKurulus 4 Nisan 1949 29 Ekim 1923Ayrica bakinizNATO NATO uyesi ulkelerKaynakca Arsivlenmis kopya PDF 31 Mart 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 27 Mayis 2021 NATO s Operations 1949 Present PDF NATO 2009 22 Aralik 2014 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 3 Mart 2013 9 Subat 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Nisan 2016 a b c d Turkiye nin Bosna Hersek Savasi ndaki Politikasi Gulcin Sagir Keskin 12 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Mayis 2021 a b c d Editor 26 Mart 2015 TUIC Akademi 30 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Mayis 2021 lc nato int Ingilizce 14 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Mayis 2021 a b c d e f g h i j k l m tr sputniknews com 21 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Mayis 2021 Turkiye ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz