Azərbaycanca AzərbaycancaБеларускі БеларускіDansk DanskDeutsch DeutschEspañola EspañolaFrançais FrançaisIndonesia IndonesiaItaliana Italiana日本語 日本語Қазақ ҚазақLietuvos LietuvosNederlands NederlandsPortuguês PortuguêsРусский Русскийසිංහල සිංහලแบบไทย แบบไทยTürkçe TürkçeУкраїнська Українська中國人 中國人United State United StateAfrikaans Afrikaans
Destek
www.wikipedia.tr-tr.nina.az
  • Vikipedi

Bu maddenin daha doğru ve güvenilir bilgi sunması için güncellenmesi gerekmektedir Daha fazla bilgi için tartışm

2011 Libya ayaklanması

2011 Libya ayaklanması
www.wikipedia.tr-tr.nina.azhttps://www.wikipedia.tr-tr.nina.az
Bu maddenin daha doğru ve güvenilir bilgi sunması için güncellenmesi gerekmektedir.
Daha fazla bilgi için bakınız.


2011 Libya İç Savaşı, bir Kuzey Afrika ülkesi olan Libya'da hükûmet ve Muammer Kaddafi karşıtı gösterilerle başlamış ve daha sonrasında gerçek anlamıyla bir iç savaşa dönüşmüş ayaklanmalar bütünüdür. Protestolar 7 Şubat 2011 tarihinde başlamış, iç savaş Sirte'nin düşmesi ve Muammer Kaddafi'nin öldürülmesiyle 20 Ekim 2011 tarihinde sona ermiştir. Medyaya göre olaylar halkın 2010-2011 yılı boyunca Arap dünyasını saran protestoların bir ayağı olan 2011 Mısır Devrimi'nden esinlenmesi sonucu başlamıştır.

Libya iç Savaşı
Arap Baharı
Tarih15 Şubat 2011-23 Ekim 2011
(8 ay, 1 hafta ve 1 gün)
Bölge
Libya
Sonuç

NATO ve Kaddafi karşıtlarının kesin zaferi;

  • Muammer Kaddafi öldürüldü.
  • Kaddafi yandaşları bastırıldı.
  • Libya'nın tamamı Geçici Konsey Güçleri'nin kontrolüne geçti.
  • Yönetim Genel Ulusal Kongre'ye devredildi.
Taraflar

image Kaddafi karşıtı kuvvetler

  • image Ulusal Kurtuluş Ordusu (Libya)
  • image Geçici Ulusal Konsey
  • image
  • Kaddafi karşıtı aşiretler

image Katar

image NATO üyeleri :

  • image ABD
  • image Fransa
  • image Birleşik Krallık
  • image Türkiye
  • image İsveç
  • image Belçika
  • image Kanada
  • image Danimarka
  • image Yunanistan
  • image İtalya
  • image Norveç
  • image İspanya

Arap ülkeleri :

  • image Ürdün
  • image Birleşik Arap Emirlikleri

image Libya Sosyalist Halk Cemahiriyesi
Destek:

  • image Belarus
  • image Cezayir
  • image Zimbabve
  • image Suriye
Komutanlar ve liderler

image Mustafa Abdül Celil
image Mahmud Jebril

image

image Muammer Kaddafi (ölü)
image Seyfülislam Kaddafi  (esir)
image  (ölü)

image
Güçler
Yaklaşık 17.000 isyancı
NATO kuvvetleri		 20,000-40,000 asker
Kayıplar
5,634–7,026 isyancı öldü, 2,886–3,005 kayıp 2,217–2,486 asker öldü
1502 esir
onlarca tank ve askeri araç
Hava savunma sistemleri parçaları ve genel askeri altyapı
Her iki tarafın ve sivillerin toplam kaybı:
25,000 – 30,000 ölü, 4000 kayıp

18 Şubat 2011 tarihinde göstericiler Libyanın ikinci büyük şehri Bingazi'nin kontrolünü bazı polis ve askerlerin de desteğiyle ele geçirmişlerdir. Bunun üzerine hükûmet Bingazi'de yaşayan ve rejimin destekçisi seçilmiş askerî birlikleri yollamıştır. Ülke, Ulusal Geçici Konsey (UGK) ve Libya Sosyalist Halk Cemahiriyesi olarak ikiye ayrılmıştır. 20-28 Ağustos tarihlerinde Trablus Muharebesi sonucu başkent Trablus UGK kontrolüne geçmiş, UGK yüzden fazla ülke tarafından tanınmıştır. 20 Ekim 2011 günü Muammer Kaddafi'nin memleketi Sirte'nin düşmesiyle Muammer Kaddafi öldürülmüş, iç savaş kesin UGK zaferiyle sona ermiştir.

Arka plan

Muammer Kaddafi 1969 yılında yaptığı darbe sonrasından bu yana Libya'yı yönetmekteydi. Fidel Castro'nun 2008 ve 2009 yılında ölen Ömer Bongo'dan sonra dünyada bir kraliyet ailesi dışında en uzun süreli devlet yöneticisi unvanını kazanmıştı.

Petrol halkın gelirinin %58'lik kısmını oluşturmaktaydı. Hükûmet ve diğer sektörlerin vergi ihtiyacı düşük olduğu için orta sınıf gelişememektedir. İç savaş, Libya halkının Muammer el-Kaddafi'nin koltuğunu terk etmek istemesi ile başlamış ve Muammer el-Kaddafi koltuğu bırakmayınca gelişmiştir ve sonucunda 2011 Libya ayaklanması olmuştur. 2011 Libya bombardımanı ile dolaylı bir süreç ve olay olmuştur.

Savaşın gelişmesi ve ABD'nin müdahalesi

Şafak Yolculuğu Operasyonu, Birleşik Devletler'in Libya'ya müdahale için kullandığı kod addır.Birleşik Krallık'ın Ellamy Operasyonu, Kanada'nın ve Fransa'nın Harmattan Operasyonu ile ortak hareket eder. Muammer Kaddafi'nin halk ayaklanmasını bastırmak adına karşı kullandığı kuvveti durdurmak amacıyla düzenlenmiştir. 19 Mart 2011 tarihinde Paris'te düzenlenen konferans sonucu düzenlenmesi kararı alınmıştır. Operasyon diğer koalisyon güçleri ile aynı gün başlamış ve ilk aşamada Tomahawk füzeleri kullanılmıştır.

Komuta

Operasyon, General komutasındaki ABD Afrika Komutanlığı tarafından yürütülürken, operasyonun taktik komutanlığı ise Amiral tarafından USS Mount Whitney'den yürütülmektedir.

Konuşlandırılmış kuvvetler

  • ABD Deniz Kuvvetleri
    • USS Mount Whitney, komuta gemisi
      • USS , Wasp sınıfı amfibi hücum gemisi.
      • USS , Austin sınıfı amfibi taşıma rıhtımı.
      • USS , Arleigh Burke sınıfı güdümlü füze destroyeri.
      • USS , başka bir Arleigh Burke sınıfı güdümlü füze destroyeri.
      • USS , Los Angeles sınıfı nükleer saldırı denizaltısı.
      • USS , ikinci bir Los Angeles sınıfı nükleer saldırı denizaltısı.
      • USS , Ohio sınıfı seyir füzesi denizaltısı.
    • EA-18G, dışında faaliyet gösteren elektronik harp uçağı.
  • ABD Hava Kuvvetleri
    • 3 x B-2 hayalet bombardıman uçağı.
    • 4 x , dışında faaliyet gösteren çok amaçlı savaş uçağı.
    • 8 x F-16C, çok amaçlı savaş uçağı.
  • ABD Deniz Piyade Kolordusu
    • 4x AV-8B Harrier II, USS 'den havalanmak üzere.

Operasyon özeti

1. gün: 19 Mart 2011

Koalisyon güçleri hava saldırıları ile Kaddafi yönetimindeki askeri hedeflere yönelik füze bombardımanı başlattı. Pentagon, "ABD'nin operasyonda öncü konumda" olduğunu belirtti ve 112 Tomahawk'ın Kaddafi güçlerine karşı kullanıldığını ve özellikle başkent Trablus çevresindeki 20 hava savunma sisteminin vurulduğu bildirdi. Ayrıca Pentagon raporlarında Birleşmiş Milletler tarafından uçuşa yasak bölge ilan edilen Libya topraklarında Amerikan savaş uçaklarının yalnızca Kaddafi güçlerini hedef alacağı geçmiştir.

Libya resmi haber ajansı ise Kaddafi’nin başkentteki ikametgâhında insan kalkanı oluşturulduğunu açıklarken, saldırılarda sivil hedeflerin vurulduğunu bildirdi.

2. gün: 20 Mart 2011

  • 00:17: Venezuela Devlet Başkanı Hugo Chavez operasyona tepki gösteren ilk devlet başkanı oldu ve Libya'ya askerî müdahaleyi eleştirdi.
  • 01.05: ABD, Libya hava savunma sistemlerine büyük ölçüde zarar verildiğini bildirdi.
  • 02.02: ABD, yirmiden fazla hedef vurulduğunu açıkladı.
  • 03.11: Libya devlet televizyonu saldırılarda 48 kişinin öldüğünü 150 kişinin de yaralandığını açıkladı.
  • 13.24: Libya'ya yönelik hava operasyonları sırasında 3 ABD bombardıman uçağının, Libya'nın önemli bir hava üssünü de bombaladığı bildirildi. Ayrıca ABD Genelkurmay Başkanı şu ana dek sivil kayıp rapor edilmediğini açıkladı.
  • 13.39: ABD Ordusu savaş uçaklarının Libya'da hava operasyonuna başladığını bildirdi.
  • 14.30: Libya devlet televizyonu saldırılarda ölenlerin sayısının 64'e yükseldiğini açıkladı.

2011 Libya bombardımanı

2011 Libya bombardımanı, 19 Mart 2011 tarihi, UTC saati ile 16.45'te Libya'daki karışıklığı düzeltme amaçlı operasyonudur. 19 Mart günü, operasyon öncesinde UTC ile saat 13.30'da Paris'te yapılan toplantıya Fransa cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, BM genel sekreteri Ban Ki-moon, ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, İngiltere Başbakanı David Cameron, Almanya Başbakanı Angela Merkel ve bazı temsilciler katıldı. Toplantı sonrasında da hava ve füze taarruzu başlamıştır. Saldırının ardından çeşitli tepkiler gelmiştir, Rus Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Aleksandr Lukaşeviç, "Bir dizi ülkenin hava kuvvetleri, 19 Mart'ta Libya'ya karşı askeri eylemlere başladı. Moskova, bu askeri eylemi üzüntüyle karşılamaktadır" dedi.

Operasyon öncesi

18 Mart tarihinde kamuoyunda, koalisyon devletlerinin Libya'ya müdahale edeceği söylenmeye başlamıştı. Libya Başbakanı Muammer Kaddafi, Barack Obama'ya operasyon öncesinde mektup yazmıştır, mektupta Obama'ya sitem etmiş ve isyancılara karşı tutumunu savunmuştur:

“

Oğlumuz Sayın Barack Hüseyin Obama’ya. Sana daha önce de söyledim. Allah korusun Libya ile ABD savaşa girse bile sen bizim oğlumuz olarak kalacaksın. Bizim gözümüzdeki resmin değişmeyecek. Senden aynı imajı korumanı istiyorum. Eli silahlı El Kaide militanları senin ülkendeki şehirleri kontrol etseydi sen ne yapardın? Söyle ben de aynı yolu izleyeyim

 „

—Muammer Kaddafi

Paris zirvesi devam ederken Kaddafi, müdahale etmeyi görüşen devletleri uyaran bir mesaj yayınlamıştır. Mesajında "Libyalılar ülkeleri için ölmeye hazır" ve "Libya’ya müdahaleden pişman olursunuz. Libya sizin değil, Libyalılarındır" dedi

Süreç

Operasyon öncesi ve operasyon aşaması kronolojide UTC saatleri ile belirtilmiştir.

1. gün
19 Mart 2011
13.30 — Paris zirvesi başladı. Zirveye Fransa, İngiltere, ABD, Almanya ve BM temsilcileri katıldı. Zirvede Libya'daki halk sıkıntısı ve operasyon ihtimali tartışıldığı belirtildi.
14.15 — Paris zirvesi devam ederken, bazı Fransız keşif ve savaş uçakları Libya'da uçuşlara başlamıştır. Libya hava sınırı resmen ihlal edilmeye başlandı.
14.45 — Zirve sonrası Nicolas Sarkozy, Libya'da sivil kaybının artmasını önlemek için müdahaleye hazır olunduğunu belirtti. Kaddafi'nin sivillere saldırısını önlemeye ve tankları imha etmeye çalışacağını da ekledi.
15.00 — David Cameron, Libya için harekete geçme vaktinin geldiğini açıkladı.
15.25 — Silvio Berlusconi, Libya için üs desteğinde bulunabileceklerini açıkladı. Ayrıca hava akınlarına İtalya'nın katılabileceğini, Napoli'deki Nato üssünün izne açılabileceğini belirtti.
16.05 — Barack Obama, Brezilya'da yaptığı açıklamada harekete geçme vaktinin geldiğini belirtti.
16.15 — Kanada Başbakanı Stephen Harper, Libya'ya söz konusu operasyonun kısa sürede başlayabileceğini belirtti.
16.20 — Katar, Belçika, Norveç, Hollanda ve Danimarka'nın müdahaleye katılmayı kabul ettiği açıklandı.
16.30 — Afrika Birliği heyetinin, barış için 20 Mart Pazar günü Libya'ya gideceğini ve Kaddafi ile görüşeceği açıklandı.
16.35 — Hillary Clinton, operasyona destek vereceklerini ama kara kuvvetlerinin kullanılmayacağını açıkladı. Diğer ülkelerin de sürekli haberdar edileceğini ekledi.
16.45 — Libya'ya hava bombardımanı başladı. İlk bombardıman dizisine Fransız uçakları katıldı.
17.00 — Fransız ordusunun, Bingazi'nin 100 ila 150 km. çevresine kadar bombardıman yapacağı belirtildi. Fransız uçak gemisi Charles de Gaulle'nin, Libya'ya müdahale için 20 Mart'ta yola çıkacağı belirtildi.
17.05 — Fransa Savunma Bakanlığı, ilk hedeflerin başarı ile vurulduğunu açıkladı. Libya'ya ait bir askeri araç imha edildi.
17.30 — BM Genel sekreteri Ban Ki-moon, Libyalı sözcülerin artık güvenilmez olduğunu belirtti.
17.40 — El Cezire televizyonu, hava saldırısı neticesinde Libya'nın 4 tankının imha olduğunu belirtti.
17.55 — Uluslararası Kızılhaç örgütü, operasyonda sivillere zarar verilmemesi gerektiğini vurguladı.
18.05 — Rusya Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, operasyon sebebiyle üzüntü duyduklarını ifade etti.
18.20 — İspanya, Libya'ya operasyon desteği için 4 adet F-18'i İtalya'ya sevketti.
18.40 — Fransa Savunma Bakanlığından bir yetkili, operasyonun başarıyla birçok zırhlı aracı imha ettiğini belirtti.
19.00 — Akdeniz'deki ABD'ye ait 3 adet denizaltının, Libya'ya karşı operasyona katılacağı belirtildi.
19.15 — Hugo Chavez, operasyonu sorumsuzluk olarak addetti.
19.20 — Fransa'da yapılan açıklamada; Libya, BM kurallarına uyana kadar operasyonun bitirilmeyeceği açıklandı.
19.30 — ABD'nin füzeleri, ilk hedeflerini vurmaya başladı.
19.45 — David Cameron, İngiliz Hava Kuvvetleri'nin de operasyona katılacağını açıkladı.
19.45 — Libya televizyonu, sivillerin de "Haçlı orduları"nca vurulduğunu ve benzin istasyonlarının da vurulduğunu duyurdu.
19.50 — Operasyon detaylıca ve resmî olarak anlatıldı. Akdeniz'de Koalisyon Güçleri'nin 20 kadar savaş gemisi ve denizaltısının olduğu, bunların bazılarının da Libya açıklarında konuşlandığı bildirildi. Ayrıca ABD füzelerinin Libya savunma sistemlerini vurduğu, bilgisayar sistemlerini çökertmek için de elektronik savaş uygulandığı açıklandı.
2. gün
20 Mart 2011

20:48 — Libya hükûmeti tüm askerlere ateşkes emri verdiklerini açıkladı.

Libya kuvvetleri

Koalisyon temsilcileri, saldırılarda Libya askerî güçlerinin hedef olduğunu belirtmişti. Libya'nın ise resmi rakamlarla askerî güçleri şöyle;Kara Kuvvetleri: 50.000 asker (25.000 zorunlu), 800 kadar ana muharebe tankı (birçoğu hizmet dışı), 1000 adet zırhlı muharebe aracı, 945 adet zırhlı personel taşıyıcı, 2.421 adet ağır silah, 400 adet karadan havaya füze.

Deniz Kuvvetleri: 8.000 personel, devre dışı iki devriye denizaltısı, üç yüzey aracı ve 16 devriye - sahil gemisi.
Hava Kuvvetleri: 18.000 personel, 394 adet hava muharebe aracı (Çoğu devre dışı), en az 216 karadan havaya, 144 çekili ve 72 adet kendi çalışan füzesi bulunuyor.

Olayların zaman çizelgesi

Ocak 2011

image
Göstericiler tarafından kullanılan Libya Krallığına ait bayrak

Libyadaki , Bingazi, Beni Velid ve diğer şehirlerde 13-16 Ocak tarihlerinde ortaya çıkan gecikme, politik bozulma ve protestolarda kargaşa oldu ve hükûmetin inşa ettiği evler işgal edildi. Hükûmet, 27 Ocak tarihine kadar gelişme sağlamak ve ev tedarik etmek için 24 milyarlık yatırım fonuyla ev sorununa çözüm getirdi.

Ocak ayının sonunda, yazar, politik yorumcu ve muhasebeci olan Cemal El Hacı, Tunus ve Mısırdaki isyanlardan esinlenerek Libya'da özgürlük gösterileri yapılması için internetten çağrıda bulundu. El Hacı 1 Şubat'ta sivil polisler tarafından tutuklandı ve 3 Şubat'ta arabasıyla bir kişiyi yaralamak suçundan hakkında dava açıldı. Uluslararası Af Örgütü, El Hacının önceden şiddet içermeyen politik görüşlerinden dolayı tutuklandığı için şimdiki tutuklanmasının asıl sebebinin de gösteriler için yapmış olduğu çağrı olduğunu iddia etti.

15 Şubat: İlk Kıvılcım

15 Şubat tarihinde öğleden sonra yaklaşık 200 kişi Bingazi polis karakolunda tutuklanan insan hakları savunucusu lehinde protestolara başladı.

Akşam saatlerine doğru protestocuların sayısı 500 ila 600 arasında bir sayıya yükseldi. Protestocular polisin sert tepkisiyle dağıtılmak istendi.

El-Beyda ve şehirlerinde yüzlerce protestocu rejim aleyhinde sloganlar atmaya ve polis güçleri ile güvenlik güçleri binalarına ateş açmaya başladı.

16 Şubat

  • Bingazi: Yüzlerce protestocu şehir meydanında buluştu.Güvenlik güçleri topluluğu tazyikli su sıkarak dağıtmak

istedi.

  • : Şehirde 4 protestocu öldürüldü. Güvenlik güçlerine ait binalar ve araçlar ateşe verildi.
  • El-Beyda: Protestocular polisle çatıştı. 6 kişi öldü, 3 kişi yaralandı.
  • Trablus: Kaddafi yandaşları ve karşıtları karşılıklı gösteriler düzenledi.

17 Şubat: "Hiddet Günü"

Kaddafi rejimi karşıtı protestoların en şiddetli geçtiği gün oldu. Libya muhalefeti Kaddafi karşıtı herkesi sokağa çıkmaya çağırdı. Protestolar gün boyu sürdü ve Bingazi şehrinin kontrolü hapisten kaçan 30 kişinin önderliğinde Kaddafi karşıtlarına geçti. Keskin nişancılardan ve helikopterlerden insanların üzerine ateş açıldı.

  • Bingazi şehrinde Al Jazeera 6 sivilin polisler tarafından öldürüldüğünü kaydetti;BBC'ye göre ise ölenlerin sayısı 15den fazlaydı.
  • El Bayda'da resmi kaynaklara göre 4, Libya İnsan Hakları Örgütüne göre ise en az 13 kişi öldürüldü.
  • Zentan şehrinde hükûmete ait binalar ve polis araçları tahrip edildi.

18 Şubat

BBC'ye göre Trablusta büyük gruplar olmamak üzere protestolar 5 büyük Libya şehrine yayıldı.

  • Bingazi: Binlerce hükûmet karşıtı gösterici meydanda toplandı. Bingazi Hastanesinde çalışan bir doktor yol boyunca başından vurulmuş 15 kişiye yakın ceset gördüğünü söyledi.

Polis ve asker güçleri şehir protestocuların eline geçince şehri tek etmek zorunda kaldılar. Bazı askerî personelin de protestoculara katıldığı gözlendi. 2 polisin de halk tarafından linç edildiği Kaddafi yanlısı Oea adlı gazete tarafından yazıldı.

  • Hükûmet internet erişimini bir süreliğine kesti, fakat daha sonra bu yasak kaldırıldı.
  • Libya gazetesi Quryna'ya göre politik suçlar hariç 1.000 kişi hapishaneden kaçtı.

19 Şubat

Protestolar üçüncü gününde de yayılarak devam etti. Karşıt gruplar,uluslararası toplum baskı yapmadığı takdirde hükûmetin katliam yapacağı uyarısında bulundu. Libya'daki görgü tanıkları helikopter lerin hükûmet karşıtı protestoculara havadan ateş açtığını rapor etti. Askerler El Bayda şehrinden çekildiler.İnsan Hakları İzleme Örgütü ve Libya gazetesi ,49 kişinin öldürüldüğü ve bazı protestoların buna rağmen devam ettiği 18 Şubat'ta Bengazi ve diğer doğu şehirlerinde binlerce göstericinin sokaklara döküldüğünü söylediler. Ağır silahlar, helikopter silahları ve uçaksavar füze rampaları insanları öldürmek için kullanıldı. Ayrıca Misurata 'da da protestoların olduğu rapor edildi.Agence France-Presse tarafından yerel kaynaklarca düzenlenen bir ölüm bilanço raporuna göre 15 Şubat'ta patlak veren gösterilerde en az 41 kişi öldü.Bu rapor, 18 Şubat'ta el-Beyda'da, gazetelerin söylediğine göre asılan 2 polisi içermiyordu. New York kaynaklı İnsan Hakları İzleme Örgütü, hastane çalışanları ve görgü tanıklarından alıntılayarak, güvenlik güçlerinin 80'den fazla Kaddafi-rejimi-karşıtı protestocunun karışıklık bölgesi olan güney Libya'da öldürüldüğünü söyledi. Daha sonra karşıt gruplar ölü sayısını 120'nin üstünde olarak bildirdi.New York kaynaklı İnsan Hakları İzleme Örgütü 19 Şubat'ta ölü sayısını "yaklaşık" 104 olarak açıklarken, Bingazi sakinleri El Cezire ye en az 200 kişinin öldüğünü söyledi. Birleşik Krallık'ın eski ve başkanı Sir Malcolm Rifkind, BBC Radyo 4'ün 'na Orta Doğu 'daki protestoların 1989 Doğu Avrupa'sındaki komünizm karşıtı ve demokrasi yanlısı olaylara benzediğini söyledi. İngiliz William Hague Libya, Bahreyn ve Yemen 'deki protestoculara karşı kullanılan "kabul edilemez şiddetten" ötürü son derece "kaygılı" olduğunu söyledi.

20 Şubat

Trablus'ta küçük protestoların başgösterdiğini rapor eden sakinlerle birlikte protestolar git gide arttı, ki bu da ülkenin güney kesiminden başlayıp Kaddafi'nin güç merkezine doğru ilerleyen ve büyüyen bir karışıklık anlamına geliyordu. Hastaneler kaynaklarının tükendiğini doğruladı ve doktorlar Bingazi'deki ölüm bilançosunun 200-300 arasında olduğunu tahmin ediyor. Bengazi'deki insanlar polisi başarılı bir şekilde yönlendirip bazı anahtar askeri bölgeleri yakaladıktan sonra, yerel askeri ekipler de resmi olarak protestoculara katıldılar. Bu zamana kadar Bingazi'deki protestocular on binlere,hatta belki de yüz binlere ulaşmıştı. Daha sonra bazı askerî birliklerin protestocuları korurken zarar gördükleri de rapor edildi. Tüm Libya'dan birkaç ileri gelen Müslüman din adamı ve kabile lideri rejimin yaptığı bu katliama son verilmesi ve hükûmetin çekilmesi çağrısında bulundu. Protestocuların polis tarafından çabucak kuşatıldığı Trablus'ta geceye dek spontan ve büyük gösteriler oldu. Bir kabile lideri petrol ihracatını kesme tehdidinde bulundu.

Saif El İslam devlet televizyonuna çıktı ve "yabancı acentalara" "yakma ve sabotaj eylemleri"ni ve özellikle İsrail ile Mısır,Tunus,Bahreyn ve Yemen'deki diğer Arap liderlerini karışıklıkları göz ardı etmelerinden dolayı suçladı. Karışıklıkların "bir iç savaşa neden olabileceğini" söyledi ve 1937'deki Libya İç Savaşı 'na işaret etti.Ayrıca Libya'nın çevre şehirlerinden farklı olduğunu söyledi. İki bakan da istifa etti. Arap Birliği'nin Libyalı temsilcisi, nedenini "protestoculara karşı baskı" olarak belirtti ve istifa etti. Ayrıca Kaddafi'nin Brezilya ya da Venezuela'ya giderek Saif El İslam'ı görevde bıraktığına dair doğrulanmamış haberler de vardı., Amerikan Elçiliği üzerinden kendi vatandaşları için ülkede devam eden karışıklıklar hakkında bir seyahat uyarısı yayınladı.

21 Şubat

• Seyfülislam Muammer El-Kaddafi yaşananları tartışmak için bir "genel meclis" toplanmasını istedi.

• LTT Wimax internet, Al Madar cep telefonu servisi ve mesajlaşma servisleri Trablus bölgesinde saat 03.00'ten itibaren düzeltildi.[]

• Bingazi'de göstericiler sokakların kontrolünü ele geçirdi, güvenlik güçlerinin ana karargâhındaki silahlara ve yerel radyo istasyonuna el koydu; adıyla kendi yayınlarını başlattılar. Göstericiler, ana mahkeme binasının üstündeki Libya bayrağını da indirerek, eski Libya krallığının bayrağı ile değiştirdiler.

• Haberler Trablus'ta, Genel Halk Meclisinin buluşma yeri olan Halk Konağı'nın ateşe verildiğini belirtti. Trablus'ta devlet televizyonu binasının göstericilerce dağıtıldığını ve en az bir polis karakolunun yakıldığını söyleyen haberler de vardı. Libya Donanması'na ait savaş gemilerinin yerleşim yerlerini bombalamaya başladığı ve bilinmeyen sayıda can kayıplarına neden olduğu söylendi. Bankalar ve diğer hükûmet binaları gün boyu yağmalandı. Göstericiler güvenlik güçleriyle çatıştı ve bütün şehirde ağır silah sesleri duyuldu. En az 61 kişi öldürüldü.

• Kaddafi'nin, Trablus'taki Genel Halk Meclisi ve devlet televizyonu binalarının göstericilerce istila edilmesinden ve yakılmasından sonra şehirden kaçtığını iddia eden haberler vardı. Söylentilere göre Kaddafi ya kasabasına ya da Venezuela'ya kaçmıştı. Birleşik Krallık Dışişleri Bakanı William Hague de Kaddafi'nin Libya'yı terk ettiğini ve Venezuela'ya doğru yola çıktığı bilgisini aldıklarını söyledi. Venezuela hükûmeti yetkilileri ise Kaddafi'nin Libya'yı terk ettiğini ve Caracas'a doğru yol alan bir uçakta olduğunu yalanladı. Sonraları, Hague'in iddiasını dillendirdiği sırada Kaddafi'nin oğullarından birinin , Venezuela'ya gittiği bildirildi.

• BBC News 'nun "gücünü elinde tutmak için direnen Kaddafi'ye bağlı kuvvetlerle çarpıştığını" bildirdi. Bir grup subay da meslektaşlarına "halka katılma" ve Kaddafi'yi makamından uzaklaştırma çağrısı yaptı. Libya'daki İslami liderler ve alimler de Müslümanları Kaddafi'ye karşı ayaklanmaya çağırdı. Libya'nın Endonezya, Bangladeş, Avrupa Birliği ve Hindistan büyükelçileri Kaddafi rejiminin yaptıklarından dolayı görevlerini bıraktıklarını açıkladılar.

• İnternet hacktivistleri Anonymous, NATO'ya Libya'yı rahat bırakmasını tavsiye eden bir bildiri yayımladı.

22 Şubat

image
Muammer Kaddafi, Yeşil Meydan'da yaptığını söylediği konuşmada başkent Trablus'ta olduğunu söylüyor.

• Kaddafi, 'nda Trablus'ta Yeşil Meydan'da gençlere konuştuğunu söylediği bir görüntü verdi, şunu da söyledi:

“ Trablus'tayım. Başıboş köpeklere ait haber kanallarına inanmayın. „

21-22 Şubat'ı bağlayan gece boyu silah seslerinin duyulduğu söylendi. Hükûmete bağlı askerlerin, saf değiştiren askerleri protestolardan uzak tutmak için bombardımana devam ettiği; savaş uçaklarının, askerlerin protestoculara katılmalarını engellemek için mühimmat depolarını hedef aldığı bildirildi.

30 Nisan

Libya lideri Muammer Kaddafi'nin, yaptığı ateşkes çağrısına hem NATO hem de Libyalı isyancılar olumsuz yanıt verdi. NATO Kaddafi'ye bağlı güçlerin, Libya liderinin televizyondan yaptığı ateşkes teklifinden sadece saatler öncesinde, kuşatma altındaki Misrata limanına ayrım gözetmeksizin topçu ateşi açtığını ve çok sayıda kişiyi öldürdüğünü belirtti.

1 Mayıs

NATO'nun düzenlediği hava saldırısında Libya lideri Muammer Kaddafi'nin en küçük oğlu Seyfül Arab Kaddafi ile 3 torunu öldü.

Libya hükûmet sözcüsü Musa İbrahim açıklamasında, Seyfül Arab'ın 29 yaşında olduğunu ve henüz Almanya'da öğrenimini sürdürdüğünü belirterek, saldırıda ayrıca Kaddafi ailesi ve yakınlarından bazılarının yaralandığını kaydetti.

Musa İbrahim, saldırı sırasında Muammer Kaddafi'nin eşiyle birlikte evde olduğunu, ancak her ikisinin de saldırıdan yara almadan kurtulduğunu söyledi.

Bir NATO yetkilisi, başka bir ateşkes teklifini dikkate almadan önce Kaddafi güçlerinin sivillere yönelik saldırılarına son vermesini istedi.

20 Ekim: Kaddafi'nin öldürülmesi

Muammer Kaddafi 20 Ekim 2011 tarihinde, memleketi Sirte'de, Libya Ulusal Geçici Konseyi askerleri tarafından yakalandı ve linç edilerek öldürüldü. Sol kulak ile göz aralığının ortasında ve sağ alt karın boşluğundaki kurşun izleri bulunuyor. Muhaliflerin çekmiş olduğu videolarda Kaddafi'nin darp edildiği ortadadır. Linç edilerek öldürülmesi bazı çevrelerde tepkiye sebep olmuştur. Kaddafinin cesedi "Afrika pazarı" adı verilen bir pazardaki soğuk hava deposunda tutuldu ve isteyen insanlar Kaddafi'nin cesedi ile fotoğraf ve video çektirdiler. Kaddafi 25 Ekim 2011 tarihinde çölde bilinmeyen bir yerde gömülmüştür.

Gözaltılar ve diğer baskılar

Kaddafi 13 Şubat tarihinde halkı Facebook kullanılmaması için uyardı. İnternet aktivistleri ve blog sahipleri tutuklandı. El Cezire kanalına demeç veren yazar İdris El Mesmar 15 Şubat tarihinde tutuklandı. 4 Mayıs tarihinde Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin başsavcısı, üç Libyalı yetkiliyi, birkaç hafta içinde insanlığa karşı suç işlemekle itham etmeyi planladığını açıkladı.

Kayıplar

New York kaynaklı İnsan Hakları İzleme Örgütü 19 Şubat'ta ülke genelinde bir ölüm bilançosu anketi yaptığında Bingazi sakinleri El Cezire 'ye en az 200 kişinin öldüğünü söyledi. Diğer kaynaklar sadece Bingazi 'deki ölü sayısını 220 olarak verdi. İnsan Hakları İzleme Örgütü 20 Şubat'ta Libya'nın Bingazi şehrinde ölenlerin sayısının 100'ü geçtiğini söyledi.

Tepkiler

İç Tepkiler

Bir röportajında, Libya tahtının , değişiklikler başladığı zaman ülkeye dönmeye hazır olduğunu belirtti. Uluslarüstü durum 18 Şubat'ta Libya'daki, 2011 Bahreyn protestoları 'ndaki ve 2011 Yemen protestoları 'ndaki güvenlik güçlerinin şiddetini kınadı. Pillay göstericilere karşı canlı mühimmat kullanılması konusunda Libya'yı özellikle vurguladı. uluslararası Birleşik Krallık, "resmi görevliler ihracatların bölgesel ya da iç karışıklıkları tetikleyebileceği veya baskıların artmasına yardımcı olabileceği riski olduğunu belirtmişken, ihracat lisanlarının kullanılamayacağını" söyleyerek ve karışıklıklara dayanarak bazı ihracat kollarını geri çekeceğini duyurdu.

ABD Başkanı Barack Obama şiddetle ilgili "derin kaygıları" olduğunu ifade etti. Diğer Bölgesel ekonomik stok pazarı indeksleri karışıklıkları yayma konusu üzerine 20 Şubat'ta düşüş yaşadı. Medya Libya devlet televizyonu ülkenin güney bölgelerindeki hükûmet karşıtı protestolar hakkında hiçbir yayın yapmadı ve 17 Şubat'a kadar normal yayın akışını sürdürdü. 16 Şubat'taki sabah haber bülteni sırasında Libya devlet televizyonu yaklaşık 200-300 kişilik güçlü ve "tüm ülke genelinden" olduğu söylenen Kaddafi yanlısı protestoları tekrar tekrar gösterdi.Bu eylemlerde bir ara kalabalığın El Cezire karşıtı sloganlar attığı da duyuldu. TV kanalı 'den, Kaddafi'nin doğum yerinden Kaddafi gösterileri ile ilgili yayına başlamıştı. Bir önceki gece Libya devlet televizyonu Kaddafi'nin, 16 Şubat'ta Amerika Birleşik Devletleri ile onların Siyonist işbirlikçileri aleyhinde yaptığı ve destekleyici bir kalabalık karşısında gerçekleştirdiği konuşmasını canlı yayınlamıştı . Ayrıca yanan binalar ve arabaların da yayınları yapılmaya başlandı ki bu durum,olayı gözlemleyenlere göre, hükûmet medyasının doğuda büyüyen karışıklıkları ilk kez kabul ettiği an olarak belirtildi ve kanal,20 Şubat'ta hükûmetin direkt olarak ve gerekirse güç kullanarak engellemesi gerektiği bir şekilde yayıldığını ifade etti. Kaddafi'nin 19 Şubat'ta destekleyicileriyle beraber Nalut 'ta gerçekleştirdiği birlik konuşmasının da yayını yapıldı. Libya'nın sahip olduğu ve Kaddafi'nin oğlu Seyfülislam lehinde açıklamalar yapan Londra menşeli elektronik gazete , Bingazi ve el-Beyda şehirlerinde yapılan Kaddafi karşıtı protestolar hakkında özgürce yayın yapabilen tek Libya kaynağıydı. Bu gazete genellikle dengeli, tarafsız çalışma yapmaktadır ve Bingazi ve El-Baydam'daki "güvenilir" kaynaklardan alıntılar yaparak Kaddafi rejimine karşı yapılan protestolar hakkında 16 makale yayınlamıştır. Ayrıca Trablus'taki Kaddafi eylemleri hakkında yayın yapmamıştır. El-Yawn gazetesi, kalabalık bir grup Ulusal Güvenlik Binasını yıkma girişiminde bulundukları,iki arabayı yaktıkları ve yerel trafik polisi başkanlığını ateşe verdikleri için 'da 4 protestocu öldürüldüğünü söyledi. ve devlet gazetelerine göre, Libyalı cep telefonu kullanıcılarına "devlet güvenlik servisinden gelen direktifler" sonucunda 17 Şubat'ta sokaklara çıkmaları ile ilgili uyaran bir mesaj geldi, ki bu servisler ülkenin iki mobil iletişim ağını kullanmakta ve kontrol etmektedir. Al-Jamahiriya'nın ilk sayfası Kaddafi yanlısı gösteriler ve önceki gün Trablus'ta Kaddafi'nin ile bir araya gelmesi haberleri ile doluydu, devlet kaynaklı Al-Shams ise bu olayları büyük ölçüde atlamıştı. Daha sonra güvenlik güçlerinin durumu "kontrol" etmek için oraya geldiği ve "şehir dışından" ve "yabancı acentalardan" giriş yaptıkları bu haberlere eklendi.

Önceleri Seyfülislam'ın 'nun bir parçası olan , 2010'da Libya devleti tarafından alındı, Bingazi'de düzenin sağlanması ile ilgili son bir rapor yayınladı.Bir makale Libya lideri Kaddafi ile tanışan ve protestoları kınayan "17 Şubat 2006 şehitleri" nin aileleri ile ilgili rapor verdi.

BBC News 18 Şubat'ta "devlet gazetelerinin öncülerinden" 'ın protestolara karşı görünüşte bir anlaşmaz tavır takındığını rapor etti ve şöyle yazdı:

"Bu küçük gruplardan [protestocular] gelebilecek herhangi bir zararda - bu insanlar ve asil devrimci güç şiddetle cevap verecektir, ...

İnsanlarımızın gücü, Jamahiriya [yönetim sistemi], devrim ve Kaddafi tüm kırmızı çizgileri oluşturur ve her kim bu çizgileri geçmeye ya da yaklaşmaya çalışırsa bu intiharî bir girişimdir, ateşle oynamak olur."

Libya devlet televizyonu Kaddafi'nin, protestocuların destekleyici sloganları eşliğinde 18 Şubat'ta gerçekleştirdiği Trablus'taki 'a kısa bir ziyarette bulunmasının fotoğraflarını yayınladı. BBC News 18 Şubat'ta "Bingazi'de ağır silah kullanımının bildirildiğini" rapor etti. Libya hükûmeti haberleri tamamen kesintiye uğrattı ve yabancı gazeteciler yasaklanıp ülkeden çıkarıldı. Bir hükûmet gazetesi protestocuları ile suçladı.

İnsani durum

Libya'da tıbbi malzemeler, yakacak ve yiyecek madde sıkıntısı tehlikeli bir şekilde artmaktadır. 25 Şubat'ta Uluslararası Kızılhaç Komitesi Kızılhaç Libya'daki şiddetli olaylardan etkilenen insanların ihtiyaçlarını karşılamak için 6.4 milyon dolarlık bir acil durum kampanyası başlattı. 2 Mart'ta ise Kızılhaç genel direktörü, sağlık personelinin bölgede işini güven içinde yapabilmesi için herkesin koordineli bir şekilde çalışması gerektiğini hatırlattı. Trablus'taki şiddetten kara yoluyla kaçmaya çalışan günde en az 4.000 kişi, ayaklanmanın ilk günlerinde Libya-Tunus sınırından geçiyordu.Olaylardan kaçanların arasında Mısır,Tunus ve Türk gibi yabancı milletlerden insanlar ve Libyalılar vardı. 1 Mart'tan itibaren, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği Tunus ve Libya arasındaki kimsesiz toprakta tehlike altında tutulmuş Afrikalılara karşı ayrımcılık iddialarını doğrulamıştı. 3 Mart'tan itibaren de, sayıları 200.000 olarak tahmin edilen mülteciler Libya'dan Tunus ya da Mısır'a kaçmıştı. 'de 10.000 kapasiteli de bölgesel bir mülteci kampı kuruldu ve 20.000 ile 30.000 arasında kişi ile dolup taştı. Binlerce insan daha hala sınırın Libya tarafında kalmıştı.3 Mart'tan itibaren bu durum lojistik bir kâbus olarak nitelendirildi ve Dünya Sağlık Örgütü salgın hastalık uyarısı yaptı.

2 milyona yakın bir göçmen miktarı ile, Libya'ya sınırı olan özellikle Mısır ve Tunus gibi şehirler, şiddetten kaçan ulusların ve göçmenlerin sığındığı başlıca yerler oldu. Libyalı milliyetçiler ve göçmen işçiler Mısır'ın Sallum ve Tunus'un Ras Ajdir kentlerine gidiyorlar ve bu durum bir insani kriz ortaya çıkarıyordu. Uluslararası Göçmen Teşkilatı 'na göre 7 Mart'ta Tunus'a 115.399 göçmen (bunlardan 19.184'ü Tunuslu, 47.631'i Mısırlı geri kalanı da çeşitli uluslardandı) Tunus'a, 101,609 göçmen Mısır'a (bunların 65.509'u Mısırlıydı), 2.205 Nijer'e (1.865'i Nijerliydi) ve 5.448 göçmen de Cezayir'e geldi.

Şubat sonunda El Cezire Afrikalı göçmen işçilere saldırıldığını,yaralılar hatta tanıklara göre hükûmet karşıtı gruplar tarafından öldürülenler olduğunu bildirdi. Julius Kiluu, altmış yaşında bir inşaat süpervizörü Reuters'a "Bize insanları öldürmek için tutulmuş kimseler olduğumuzu söyleyen bir yerel grup tarafından saldırıya uğradık. Siyahi insanları görmek istemediklerini de eklemem gerekiyor." diye konuştu. "Kampımız yakıldı, havaalanına gidebilmemiz için bizlere Kenya elçiliği ve kendi ekibimiz eşlik etti." dedi.

2 Mart'ta, Kraliyet Donanması 'ndan , tarafından desteklenmiş olan tıbbi ve diğer yardım malzemelerini Bingazi'ye getirdi. 'ne yapılan tıbbi yardımların direkt olarak Bingazi havaalanına uçması bekleniyordu ama havaalanı kapanınca, yardımlar Malta 'ya yönlendirildi.Yardımlar, Malta Silahlı Kuvvetleri tarafından kısa sürede havaalanından fırkateyne yönlendirildi. 8 Mart'ta Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı 'ndan bir konvoy Libya'ya girmişti ve DGP, aynı gün Bingazi şehrinin doğu limanına varmasının beklendiğini söylemişti. Yetmiş metrik ton yüksek-voltajlı tarih çizgisi taşıyan konvoy doğu limanı yolunda Mısır sınırını geçti.

7 Mart'ta BM yardım koordinatörü Libya'da savaşın anlamını, bir milyondan fazla insanın ülke dışına ya da içine kaçması ve bu insanların yardıma ihtiyacı olması şeklinde ifade etti.

İslami Kurtuluş ve Dünya Gıda Programı (DGP) da Misrata'ya bir insani yardım konvoyu düzenlemiştir.

Ayın 14'ü sonlarında bir insani yardım gemisi limanın etrafındaki geçici yerleşmelerde çadırlarda yaşayan yaklaşık 8.300 göçmenin boşaltılması için Misrata şehri limanında doka girdi. Kızılhaç da yakın bir tarihte tıbbi malzeme gemilerinden birinin Misrata limanına gelmesini beklediklerini ifade etti.

Ayrıca bakınız

  • 2010-2011 Arap dünyası protestoları

Kaynakça

  1. ^ Dagher, Sam (21 Haziran 2011). "Libya City Torn by Tribal Feud". The Wall Street Journal. 29 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Temmuz 2011. 
  2. ^ Von Rohr, Mathieu (26 Temmuz 2011). "Tribal Rivalries Complicate Libyan War". Der Spiegel. 26 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Temmuz 2011. 
  3. ^ a b "NTC asks NATO to extend Libya presence". Al Jazeera. 26 Ekim 2011. 20 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ekim 2011. 
  4. ^ a b "Libya's Mustafa Abdul Jalil asks Nato to stay longer". BBC. 26 Ekim 2011. 26 Ekim 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Kasım 2011. 
  5. ^ a b Black, Ian (26 Ekim 2011). "Qatar admits sending hundreds of troops to support Libya rebels". The Guardian. Londra. 15 Kasım 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Kasım 2011. 
  6. ^ Белорусские военные позволяют армии Каддафи противостоять НАТО 30 Kasım 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (6 апреля 2011)
  7. ^ На стороне Каддафи воюют белорусские партизаны. Комсомольская правда[]
  8. ^ "Летало ли белорусское оружие в Ливию и Кот-д'Ивуар?. Tut.by". 30 Kasım 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Ekim 2018. 
  9. ^ "Algeria May have Violated UN Resolution By Providing Weapons to Libya, US State Dept". 29 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Temmuz 2011. 
  10. ^ Захар Радов В Ливии на стороне правительства воюет немало зимбабвийцев 30 Mayıs 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .//,01.03.2011
  11. ^ Сирия шлет Каддафи оружие и боеприпасы 28 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .// ИА Росбалт, 14/03/2011
  12. ^ "Residents flee Gaddafi hometown". 4 Kasım 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2011. 
  13. ^ a b Karin Laub (8 Eylül 2011). "Libyan estimate: At least 30,000 died in the war". San Francisco Chronicle. Associated Press. Erişim tarihi: 9 Eylül 2011. []
  14. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Şubat 2011. 
  15. ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Şubat 2011. 
  16. ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Şubat 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Nisan 2011. 
  17. ^ a b c d "News Article: Coalition Launches Operation Odyssey Dawn". Defense.gov. 12 Mart 2009. 26 Haziran 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mart 2011. 
  18. ^ "Operation Ellamy: Designed to strike from air and sea". The Independent. 1 Şubat 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mart 2011. 
  19. ^ "Gunfire, explosions heard in Tripoli". CNN. 4 Şubat 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Mart 2011. 
  20. ^ General Carter Ham, U.S. Army (19 Mart 2011). . Statement. AFRICOM. 16 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2011. 
  21. ^ a b c d "Wide array of U.S. warplanes used in Libya attacks". CNN. 20 Mart 2011. 2 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Mart 2011. 
  22. ^ "Crisis in Libya: U.S. bombs Qaddafi's airfields". CBS News. 20 Mart 2011. 12 Kasım 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Mart 2011. 
  23. ^ "'Odyssey Dawn': U.S. cruise missiles herald the beginning of the end for Gaddafi as the West loses patience with Libya". Daily Mail. 20 Mart 2011. 1 Şubat 2016 tarihinde kaynağından . 
  24. ^ Marcus, Jonathan (19 Mart 2011). "Libya: Coalition launches attacks from air and sea". Bbc.co.uk. 6 Ocak 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mart 2011. 
  25. ^ . Euronews.net. 19 Mart 2011. 21 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2011. 
  26. ^ . Dipnot.tv. 20 Mart 2011. 23 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2011. 
  27. ^ General Carter Ham, U.S. Army (19 Mart 2011). . . 16 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2011. 
  28. ^ . Timeturk.com. 20 Mart 2011. 14 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2011. 
  29. ^ "Hürriyet web haberi". 22 Mart 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mayıs 2011. 
  30. ^ . 11 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2011. 
  31. ^ "Habertürk web haberi". 22 Mart 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mayıs 2011. 
  32. ^ "Hürriyet haber detay". 22 Mart 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mayıs 2011. 
  33. ^ . 11 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2011. 
  34. ^ "Hürriyet saldırı detay". 22 Mart 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mayıs 2011. 
  35. ^ "Hürriyet haber detay". 22 Mart 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mayıs 2011. 
  36. ^ a b "Hürriyet web haber". 22 Mart 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mayıs 2011. 
  37. ^ . 17 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2011. 
  38. ^ "Yararlanılan Hürriyet detay haberi". 22 Mart 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mayıs 2011. 
  39. ^ "Yararlanılan Hürriyet haber detay". 22 Mart 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mayıs 2011. 
  40. ^ . 19 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2011. 
  41. ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2011. 
  42. ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2011. 
  43. ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2011. 
  44. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Şubat 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Nisan 2011. 
  45. ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2011. 
  46. ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Nisan 2011. 
  47. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 2 Şubat 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Şubat 2011. 
  48. ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Aralık 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Şubat 2011. 
  49. ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Şubat 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Şubat 2011. 
  50. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2011. 
  51. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2011. 
  52. ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2011. 
  53. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2011. 
  54. ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Şubat 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Nisan 2011. 
  55. ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Şubat 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Nisan 2011. 
  56. ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Şubat 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Nisan 2011. 
  57. ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Nisan 2011. 
  58. ^ "Libya forces 'open fire' at funeral". Al Jazeera English. 25 Ekim 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Şubat 2011. 
  59. ^ Alexander, Caroline. "Libyan Opposition Warns of 'Massacre,' Calls for Intervention". Bloomberg. 7 Kasım 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Şubat 2011. 
  60. ^ By Moni Basu, CNN. "Doctor: At least 30 killed in escalating Libyan protests". CNN.com. 21 Şubat 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Şubat 2011. 
  61. ^ "Libyan city of Ajdabiya a 'free city'". Euronews.net. 14 Şubat 2011. 15 Ocak 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Şubat 2011. 
  62. ^ Meo, Nick. "Libya protests: 140 'massacred' as Gaddafi sends in snipers to crush dissent". Telegraph. 7 Şubat 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Şubat 2011. 
  63. ^ a b "Libya unrest death toll 'tops 200' - Africa". Al Jazeera English. 6 Eylül 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Şubat 2011. 
  64. ^ "Death Toll In Libya Protest 'Hits 120'". Orange UK. Erişim tarihi: 19 Şubat 2011. []
  65. ^ "Hague condemns violence in Libya, Bahrain and Yemen". BBC News. 2 Şubat 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Şubat 2011. 
  66. ^ "BBC News - Hague condemns violence in Libya, Bahrain and Yemen". Bbc.co.uk. 2 Şubat 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Şubat 2011. 
  67. ^ "Uprising flares in Libyan city - Africa". Al Jazeera English. 6 Eylül 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Şubat 2011. 
  68. ^ a b c d e Karrar-Lewsley, Tahani (20 Şubat 2011). "Death Toll in Libya Surges in Crackdown". Wall Street Journal. 29 Haziran 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Şubat 2011. 
  69. ^ "Libyan hospital official: 200 dead in Benghazi". CBS News. 4 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Şubat 2011. 
  70. ^ WL Central. "2011-02-19 #Libya Activist on @AJE: "I believe Libyans are going to make it."". WL Central. 20 Şubat 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Şubat 2011. 
  71. ^ "Residents say troops defect in Libya's Benghazi | Reuters". Uk.reuters.com. 9 Şubat 2009. 17 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Şubat 2011. 
  72. ^ "Residents say troops defect in Libya's Benghazi". 20 Şubat 2011. 17 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Şubat 2011. 
  73. ^ "Live Blog - Libya | Al Jazeera Blogs". Blogs.aljazeera.net. 28 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Şubat 2011. 
  74. ^ a b c Al Jazeera. Breaking News.
  75. ^ Galal, Ola (16 Şubat 2011). "Qaddafi's Son Warns of Libyan Civil War, Offers Dialogue". Bloomberg. 12 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Şubat 2011. 
  76. ^ "Libya Arab League envoy resigns - Al Jazeera | Energy & Oil | Reuters". Reuters. 20 Şubat 2011. 23 Şubat 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Şubat 2011. 
  77. ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Şubat 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Nisan 2011. 
  78. ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Şubat 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Nisan 2011. 
  79. ^ . . 20 Şubat 2011. 21 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  80. ^ "Libya Air Force Bombs Protesters Heading For Army Base". Haaretz. 21 Şubat 2011. 4 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Temmuz 2011. 
  81. ^ "Government Building on Fire in Libyan Capital". Reuters. 21 Şubat 2011. 2 Şubat 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Temmuz 2011. 
  82. ^ "Colonel Gaddafi: 'I have not fled Libya'". Sky News. 21 Şubat 2011. 
  83. ^ "Libya Uprising - Live Updates". The Guardian. 21 Şubat 2011. 22 Ocak 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Temmuz 2011. 
  84. ^ ""I'll die here as a martyr": Defiant Gaddafi Blames World Leaders for Violence in Rambling TV Address". Daily Mail. 21 Şubat 2011. 
  85. ^ "Venezuela Denies Reports Gaddafi On His Way There". Reuters. 21 Şubat 2011. 26 Kasım 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ağustos 2011. 
  86. ^ "Libya: Col Gaddafi's Son 'In Hiding on Venezuelan Island' – One of the Sons of Muammar Gaddafi, the Libyan Leader, Is in Hiding on an Island Off the Coast of Venezuela, a Politician in the South American Country Has Claimed"". Daily Mail. 21 Şubat 2011. 2 Şubat 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ağustos 2011. 
  87. ^ "Muammar Gaddafi's State TV Appearance". BBC News. 21 Şubat 2011. 2 Şubat 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ağustos 2011. 
  88. ^ ""Update 1 – Libyan Islamic Leaders Urge Muslims To Rebel"". Reuters. 21 Şubat 2011. 2 Şubat 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ağustos 2011. 
  89. ^ ""Libya - Live Blog"". El Cezire. 21 Şubat 2011. 28 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Şubat 2011. 
  90. ^ "^ Why Anonymous Says No To Nato Interfering In Libya". Youtube. 21 Şubat 2011. 2 Şubat 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Ağustos 2011. 
  91. ^ "Libyan Leader Muammar al-Gaddafi Appears on State TV". BBC. 22 Şubat 2011. 2 Şubat 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ağustos 2011. 
  92. ^ "Libya Split As Qaddafi Holds Tripoli, Rebels Control East". Bloomberg. 22 Şubat 2011. 7 Kasım 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ağustos 2011. 
  93. ^ "Gaddafi's Hold on Libya Weakens – Leader Appears on State TV Briefly To Signal Defiance in the Face of Mounting Revolt Against His 41-Year Rule". El Cezire İngilizce. 22 Şubat 2011. 29 Haziran 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ağustos 2011. 
  94. ^ Milliyet (20 Ekim 2011). "Kaddafi öldürüldü". Milliyet. Erişim tarihi: 20 Ekim 2011. []
  95. ^ Milliyet (21 Ekim 2011). . Milliyet. 23 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2011. 
  96. ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Şubat 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Nisan 2011. 
  97. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Şubat 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Nisan 2011. 
  98. ^ "BBC News - Libya unrest: Scores killed in Benghazi 'massacre'". Bbc.co.uk. 16 Şubat 2011. 2 Ocak 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Şubat 2011. 
  99. ^ "Libia, principe Idris: Gheddafi assecondi popolo o il Paese finirà in fiamme". . 16 Şubat 2011. 27 Şubat 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Şubat 2011. 
  100. ^ "UN rights chief condemns Libya, Bahrain crackdowns". The Washington Post. 18 Şubat 2011. Erişim tarihi: 18 Şubat 2011. []
  101. ^ "UK accused of selling arms to Bahrain". Al Jazeera English. 18 Şubat 2011. 6 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Şubat 2011. 
  102. ^ Carey, Glen. "Bahrain's King Seeks Talks With Foes Amid Clashes in Region". Bloomberg. 5 Aralık 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Şubat 2011. 
  103. ^ Hankir, Zahra. "Dubai Shares Drop as Mideast Unrest Sparks Risk Aversion; Emaar, Zain Fall". Bloomberg. 15 Eylül 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Şubat 2011. 
  104. ^ a b c "Libyan private and state media slant protest coverage". BBC News. 17 Şubat 2006. 2 Şubat 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Şubat 2011. 
  105. ^ . Jihad Watch. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2011. 
  106. ^ Black, Ian (18 Şubat 2011). "Libya protests: massacres reported as Gaddafi imposes news blackout". . 29 Aralık 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Şubat 2011. 
  107. ^ Gaddafi fights for his future as up to 200 die in Benghazi 23 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
  108. ^ Staff (28 Şubat 2011). "Libya's Humanitarian Crisis – As Protests Continue, Medical Supplies, Along with Fuel and Food, Are Running Dangerously Short". Al Jazeera. 16 Ekim 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mart 2011. 
  109. ^ "Libya: ICRC Launches Emergency Appeal as Humanitarian Situation Deteriorates". . 25 Şubat 2011. 11 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mart 2011. 
  110. ^ "Libya: Poor Access Still Hampers Medical Aid to West". . 2 Mart 2011. 8 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mart 2011. 
  111. ^ Staff (24 Şubat 2011). "Live Update: Thousands Flee Across Libya-Tunisia Border". The Globe and Mail. 1 Mart 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mart 2011. 
  112. ^ Saunders, Doug (1 Mart 2011). "At a Tense Border Crossing, a Systematic Effort To Keep Black Africans Out". The Globe and Mail. 2 Mart 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Mart 2011. 
  113. ^ () Sayar, Scott; (3 March 2011). Libyan Refugee Crisis Called a 'Logistical Nightmare'" 11 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. The New York Times.
  114. ^ Staff (8 Mart 2011). . UN – Egypt. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2011. 
  115. ^ Staff (28 February 2011). "African Migrants Targeted in Libya – Rights Groups Fear Dozens Killed in Violent Backlash Against Supposed Gaddafi-Hired Mercenaries from Sub-Saharan Africa" 24 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Al Jazeera English. Retrieved 30 March 2011.
  116. ^ Staff (2 Mart 2011). "HMS York Delivers Humanitarian Aid to Benghazi". . 5 Mart 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Mart 2011. 
  117. ^ Staff (2 Mart 2011). "Libya: HMS York Arrives with Supplies in Benghazi". BBC News. 2 Şubat 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Mart 2011. 
  118. ^ Staff (8 Mart 2011). "UN Says To Deliver First Food Aid in Libya Tuesday". Reuters. 11 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Mart 2011. 
  119. ^ "WFP Trucks Food into Eastern Libya". World Food Programme (via ReliefWeb). 8 Mart 2011. 11 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Mart 2011. 
  120. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 8 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 16 Nisan 2011. 
  121. ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Ocak 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Nisan 2011. 

Okunacaklar

  • Pargeter, Alison (2006). "Libya: Reforming the impossible?". . 33 (108). ss. 219-235. doi:10.1080/03056240600842685. 

Dış bağlantılar

  • Live Blog - Libya23 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .,
Wikimedia Commons'ta Birinci Libya İç Savaşı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
Vikihaber'de bu konuyla ilgili haber var:
2011 Libya ayaklanması

wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar

Bu maddenin daha dogru ve guvenilir bilgi sunmasi icin guncellenmesi gerekmektedir Daha fazla bilgi icin tartisma sayfasina bakiniz 2011 Libya Ic Savasi bir Kuzey Afrika ulkesi olan Libya da hukumet ve Muammer Kaddafi karsiti gosterilerle baslamis ve daha sonrasinda gercek anlamiyla bir ic savasa donusmus ayaklanmalar butunudur Protestolar 7 Subat 2011 tarihinde baslamis ic savas Sirte nin dusmesi ve Muammer Kaddafi nin oldurulmesiyle 20 Ekim 2011 tarihinde sona ermistir Medyaya gore olaylar halkin 2010 2011 yili boyunca Arap dunyasini saran protestolarin bir ayagi olan 2011 Misir Devrimi nden esinlenmesi sonucu baslamistir Libya ic SavasiArap BahariTarih15 Subat 2011 23 Ekim 2011 8 ay 1 hafta ve 1 gun BolgeLibyaSonucNATO ve Kaddafi karsitlarinin kesin zaferi Muammer Kaddafi olduruldu Kaddafi yandaslari bastirildi Libya nin tamami Gecici Konsey Gucleri nin kontrolune gecti Yonetim Genel Ulusal Kongre ye devredildi TaraflarKaddafi karsiti kuvvetler Ulusal Kurtulus Ordusu Libya Gecici Ulusal Konsey Kaddafi karsiti asiretler Katar NATO uyeleri ABD Fransa Birlesik Krallik Turkiye Isvec Belcika Kanada Danimarka Yunanistan Italya Norvec Ispanya Arap ulkeleri Urdun Birlesik Arap EmirlikleriLibya Sosyalist Halk Cemahiriyesi Destek Belarus Cezayir Zimbabve SuriyeKomutanlar ve liderlerMustafa Abdul Celil Mahmud JebrilMuammer Kaddafi olu Seyfulislam Kaddafi esir olu GuclerYaklasik 17 000 isyanci NATO kuvvetleri20 000 40 000 askerKayiplar5 634 7 026 isyanci oldu 2 886 3 005 kayip2 217 2 486 asker oldu 1502 esir onlarca tank ve askeri arac Hava savunma sistemleri parcalari ve genel askeri altyapiHer iki tarafin ve sivillerin toplam kaybi 25 000 30 000 olu 4000 kayip 18 Subat 2011 tarihinde gostericiler Libyanin ikinci buyuk sehri Bingazi nin kontrolunu bazi polis ve askerlerin de destegiyle ele gecirmislerdir Bunun uzerine hukumet Bingazi de yasayan ve rejimin destekcisi secilmis askeri birlikleri yollamistir Ulke Ulusal Gecici Konsey UGK ve Libya Sosyalist Halk Cemahiriyesi olarak ikiye ayrilmistir 20 28 Agustos tarihlerinde Trablus Muharebesi sonucu baskent Trablus UGK kontrolune gecmis UGK yuzden fazla ulke tarafindan taninmistir 20 Ekim 2011 gunu Muammer Kaddafi nin memleketi Sirte nin dusmesiyle Muammer Kaddafi oldurulmus ic savas kesin UGK zaferiyle sona ermistir Arka planMuammer Kaddafi 1969 yilinda yaptigi darbe sonrasindan bu yana Libya yi yonetmekteydi Fidel Castro nun 2008 ve 2009 yilinda olen Omer Bongo dan sonra dunyada bir kraliyet ailesi disinda en uzun sureli devlet yoneticisi unvanini kazanmisti Petrol halkin gelirinin 58 lik kismini olusturmaktaydi Hukumet ve diger sektorlerin vergi ihtiyaci dusuk oldugu icin orta sinif gelisememektedir Ic savas Libya halkinin Muammer el Kaddafi nin koltugunu terk etmek istemesi ile baslamis ve Muammer el Kaddafi koltugu birakmayinca gelismistir ve sonucunda 2011 Libya ayaklanmasi olmustur 2011 Libya bombardimani ile dolayli bir surec ve olay olmustur Savasin gelismesi ve ABD nin mudahalesiSafak Yolculugu Operasyonu Birlesik Devletler in Libya ya mudahale icin kullandigi kod addir Birlesik Krallik in Ellamy Operasyonu Kanada nin ve Fransa nin Harmattan Operasyonu ile ortak hareket eder Muammer Kaddafi nin halk ayaklanmasini bastirmak adina karsi kullandigi kuvveti durdurmak amaciyla duzenlenmistir 19 Mart 2011 tarihinde Paris te duzenlenen konferans sonucu duzenlenmesi karari alinmistir Operasyon diger koalisyon gucleri ile ayni gun baslamis ve ilk asamada Tomahawk fuzeleri kullanilmistir Komuta Operasyon General komutasindaki ABD Afrika Komutanligi tarafindan yurutulurken operasyonun taktik komutanligi ise Amiral tarafindan USS Mount Whitney den yurutulmektedir Konuslandirilmis kuvvetler ABD Deniz Kuvvetleri USS Mount Whitney komuta gemisi USS Wasp sinifi amfibi hucum gemisi USS Austin sinifi amfibi tasima rihtimi USS Arleigh Burke sinifi gudumlu fuze destroyeri USS baska bir Arleigh Burke sinifi gudumlu fuze destroyeri USS Los Angeles sinifi nukleer saldiri denizaltisi USS ikinci bir Los Angeles sinifi nukleer saldiri denizaltisi USS Ohio sinifi seyir fuzesi denizaltisi EA 18G disinda faaliyet gosteren elektronik harp ucagi ABD Hava Kuvvetleri3 x B 2 hayalet bombardiman ucagi 4 x disinda faaliyet gosteren cok amacli savas ucagi 8 x F 16C cok amacli savas ucagi ABD Deniz Piyade Kolordusu 4x AV 8B Harrier II USS den havalanmak uzere Operasyon ozeti1 gun 19 Mart 2011 Koalisyon gucleri hava saldirilari ile Kaddafi yonetimindeki askeri hedeflere yonelik fuze bombardimani baslatti Pentagon ABD nin operasyonda oncu konumda oldugunu belirtti ve 112 Tomahawk in Kaddafi guclerine karsi kullanildigini ve ozellikle baskent Trablus cevresindeki 20 hava savunma sisteminin vuruldugu bildirdi Ayrica Pentagon raporlarinda Birlesmis Milletler tarafindan ucusa yasak bolge ilan edilen Libya topraklarinda Amerikan savas ucaklarinin yalnizca Kaddafi guclerini hedef alacagi gecmistir Libya resmi haber ajansi ise Kaddafi nin baskentteki ikametgahinda insan kalkani olusturuldugunu aciklarken saldirilarda sivil hedeflerin vuruldugunu bildirdi 2 gun 20 Mart 2011 00 17 Venezuela Devlet Baskani Hugo Chavez operasyona tepki gosteren ilk devlet baskani oldu ve Libya ya askeri mudahaleyi elestirdi 01 05 ABD Libya hava savunma sistemlerine buyuk olcude zarar verildigini bildirdi 02 02 ABD yirmiden fazla hedef vuruldugunu acikladi 03 11 Libya devlet televizyonu saldirilarda 48 kisinin oldugunu 150 kisinin de yaralandigini acikladi 13 24 Libya ya yonelik hava operasyonlari sirasinda 3 ABD bombardiman ucaginin Libya nin onemli bir hava ussunu de bombaladigi bildirildi Ayrica ABD Genelkurmay Baskani su ana dek sivil kayip rapor edilmedigini acikladi 13 39 ABD Ordusu savas ucaklarinin Libya da hava operasyonuna basladigini bildirdi 14 30 Libya devlet televizyonu saldirilarda olenlerin sayisinin 64 e yukseldigini acikladi 2011 Libya bombardimani2011 Libya bombardimani 19 Mart 2011 tarihi UTC saati ile 16 45 te Libya daki karisikligi duzeltme amacli operasyonudur 19 Mart gunu operasyon oncesinde UTC ile saat 13 30 da Paris te yapilan toplantiya Fransa cumhurbaskani Nicolas Sarkozy BM genel sekreteri Ban Ki moon ABD Disisleri Bakani Hillary Clinton Ingiltere Basbakani David Cameron Almanya Basbakani Angela Merkel ve bazi temsilciler katildi Toplanti sonrasinda da hava ve fuze taarruzu baslamistir Saldirinin ardindan cesitli tepkiler gelmistir Rus Disisleri Bakanligi sozcusu Aleksandr Lukasevic Bir dizi ulkenin hava kuvvetleri 19 Mart ta Libya ya karsi askeri eylemlere basladi Moskova bu askeri eylemi uzuntuyle karsilamaktadir dedi Operasyon oncesi18 Mart tarihinde kamuoyunda koalisyon devletlerinin Libya ya mudahale edecegi soylenmeye baslamisti Libya Basbakani Muammer Kaddafi Barack Obama ya operasyon oncesinde mektup yazmistir mektupta Obama ya sitem etmis ve isyancilara karsi tutumunu savunmustur Oglumuz Sayin Barack Huseyin Obama ya Sana daha once de soyledim Allah korusun Libya ile ABD savasa girse bile sen bizim oglumuz olarak kalacaksin Bizim gozumuzdeki resmin degismeyecek Senden ayni imaji korumani istiyorum Eli silahli El Kaide militanlari senin ulkendeki sehirleri kontrol etseydi sen ne yapardin Soyle ben de ayni yolu izleyeyim Muammer Kaddafi Paris zirvesi devam ederken Kaddafi mudahale etmeyi gorusen devletleri uyaran bir mesaj yayinlamistir Mesajinda Libyalilar ulkeleri icin olmeye hazir ve Libya ya mudahaleden pisman olursunuz Libya sizin degil Libyalilarindir dedi Surec Operasyon oncesi ve operasyon asamasi kronolojide UTC saatleri ile belirtilmistir 1 gun 19 Mart 2011 13 30 Paris zirvesi basladi Zirveye Fransa Ingiltere ABD Almanya ve BM temsilcileri katildi Zirvede Libya daki halk sikintisi ve operasyon ihtimali tartisildigi belirtildi 14 15 Paris zirvesi devam ederken bazi Fransiz kesif ve savas ucaklari Libya da ucuslara baslamistir Libya hava siniri resmen ihlal edilmeye baslandi 14 45 Zirve sonrasi Nicolas Sarkozy Libya da sivil kaybinin artmasini onlemek icin mudahaleye hazir olundugunu belirtti Kaddafi nin sivillere saldirisini onlemeye ve tanklari imha etmeye calisacagini da ekledi 15 00 David Cameron Libya icin harekete gecme vaktinin geldigini acikladi 15 25 Silvio Berlusconi Libya icin us desteginde bulunabileceklerini acikladi Ayrica hava akinlarina Italya nin katilabilecegini Napoli deki Nato ussunun izne acilabilecegini belirtti 16 05 Barack Obama Brezilya da yaptigi aciklamada harekete gecme vaktinin geldigini belirtti 16 15 Kanada Basbakani Stephen Harper Libya ya soz konusu operasyonun kisa surede baslayabilecegini belirtti 16 20 Katar Belcika Norvec Hollanda ve Danimarka nin mudahaleye katilmayi kabul ettigi aciklandi 16 30 Afrika Birligi heyetinin baris icin 20 Mart Pazar gunu Libya ya gidecegini ve Kaddafi ile gorusecegi aciklandi 16 35 Hillary Clinton operasyona destek vereceklerini ama kara kuvvetlerinin kullanilmayacagini acikladi Diger ulkelerin de surekli haberdar edilecegini ekledi 16 45 Libya ya hava bombardimani basladi Ilk bombardiman dizisine Fransiz ucaklari katildi 17 00 Fransiz ordusunun Bingazi nin 100 ila 150 km cevresine kadar bombardiman yapacagi belirtildi Fransiz ucak gemisi Charles de Gaulle nin Libya ya mudahale icin 20 Mart ta yola cikacagi belirtildi 17 05 Fransa Savunma Bakanligi ilk hedeflerin basari ile vuruldugunu acikladi Libya ya ait bir askeri arac imha edildi 17 30 BM Genel sekreteri Ban Ki moon Libyali sozculerin artik guvenilmez oldugunu belirtti 17 40 El Cezire televizyonu hava saldirisi neticesinde Libya nin 4 tankinin imha oldugunu belirtti 17 55 Uluslararasi Kizilhac orgutu operasyonda sivillere zarar verilmemesi gerektigini vurguladi 18 05 Rusya Disisleri Bakanligi sozcusu operasyon sebebiyle uzuntu duyduklarini ifade etti 18 20 Ispanya Libya ya operasyon destegi icin 4 adet F 18 i Italya ya sevketti 18 40 Fransa Savunma Bakanligindan bir yetkili operasyonun basariyla bircok zirhli araci imha ettigini belirtti 19 00 Akdeniz deki ABD ye ait 3 adet denizaltinin Libya ya karsi operasyona katilacagi belirtildi 19 15 Hugo Chavez operasyonu sorumsuzluk olarak addetti 19 20 Fransa da yapilan aciklamada Libya BM kurallarina uyana kadar operasyonun bitirilmeyecegi aciklandi 19 30 ABD nin fuzeleri ilk hedeflerini vurmaya basladi 19 45 David Cameron Ingiliz Hava Kuvvetleri nin de operasyona katilacagini acikladi 19 45 Libya televizyonu sivillerin de Hacli ordulari nca vuruldugunu ve benzin istasyonlarinin da vuruldugunu duyurdu 19 50 Operasyon detaylica ve resmi olarak anlatildi Akdeniz de Koalisyon Gucleri nin 20 kadar savas gemisi ve denizaltisinin oldugu bunlarin bazilarinin da Libya aciklarinda konuslandigi bildirildi Ayrica ABD fuzelerinin Libya savunma sistemlerini vurdugu bilgisayar sistemlerini cokertmek icin de elektronik savas uygulandigi aciklandi 2 gun 20 Mart 2011 20 48 Libya hukumeti tum askerlere ateskes emri verdiklerini acikladi Libya kuvvetleri Koalisyon temsilcileri saldirilarda Libya askeri guclerinin hedef oldugunu belirtmisti Libya nin ise resmi rakamlarla askeri gucleri soyle Kara Kuvvetleri 50 000 asker 25 000 zorunlu 800 kadar ana muharebe tanki bircogu hizmet disi 1000 adet zirhli muharebe araci 945 adet zirhli personel tasiyici 2 421 adet agir silah 400 adet karadan havaya fuze Deniz Kuvvetleri 8 000 personel devre disi iki devriye denizaltisi uc yuzey araci ve 16 devriye sahil gemisi Hava Kuvvetleri 18 000 personel 394 adet hava muharebe araci Cogu devre disi en az 216 karadan havaya 144 cekili ve 72 adet kendi calisan fuzesi bulunuyor Olaylarin zaman cizelgesiOcak 2011 Gostericiler tarafindan kullanilan Libya Kralligina ait bayrak Libyadaki Bingazi Beni Velid ve diger sehirlerde 13 16 Ocak tarihlerinde ortaya cikan gecikme politik bozulma ve protestolarda kargasa oldu ve hukumetin insa ettigi evler isgal edildi Hukumet 27 Ocak tarihine kadar gelisme saglamak ve ev tedarik etmek icin 24 milyarlik yatirim fonuyla ev sorununa cozum getirdi Ocak ayinin sonunda yazar politik yorumcu ve muhasebeci olan Cemal El Haci Tunus ve Misirdaki isyanlardan esinlenerek Libya da ozgurluk gosterileri yapilmasi icin internetten cagrida bulundu El Haci 1 Subat ta sivil polisler tarafindan tutuklandi ve 3 Subat ta arabasiyla bir kisiyi yaralamak sucundan hakkinda dava acildi Uluslararasi Af Orgutu El Hacinin onceden siddet icermeyen politik goruslerinden dolayi tutuklandigi icin simdiki tutuklanmasinin asil sebebinin de gosteriler icin yapmis oldugu cagri oldugunu iddia etti 15 Subat Ilk Kivilcim 15 Subat tarihinde ogleden sonra yaklasik 200 kisi Bingazi polis karakolunda tutuklanan insan haklari savunucusu lehinde protestolara basladi Aksam saatlerine dogru protestocularin sayisi 500 ila 600 arasinda bir sayiya yukseldi Protestocular polisin sert tepkisiyle dagitilmak istendi El Beyda ve sehirlerinde yuzlerce protestocu rejim aleyhinde sloganlar atmaya ve polis gucleri ile guvenlik gucleri binalarina ates acmaya basladi 16 Subat Bingazi Yuzlerce protestocu sehir meydaninda bulustu Guvenlik gucleri toplulugu tazyikli su sikarak dagitmak istedi Sehirde 4 protestocu olduruldu Guvenlik guclerine ait binalar ve araclar atese verildi El Beyda Protestocular polisle catisti 6 kisi oldu 3 kisi yaralandi Trablus Kaddafi yandaslari ve karsitlari karsilikli gosteriler duzenledi 17 Subat Hiddet Gunu Kaddafi rejimi karsiti protestolarin en siddetli gectigi gun oldu Libya muhalefeti Kaddafi karsiti herkesi sokaga cikmaya cagirdi Protestolar gun boyu surdu ve Bingazi sehrinin kontrolu hapisten kacan 30 kisinin onderliginde Kaddafi karsitlarina gecti Keskin nisancilardan ve helikopterlerden insanlarin uzerine ates acildi Bingazi sehrinde Al Jazeera 6 sivilin polisler tarafindan olduruldugunu kaydetti BBC ye gore ise olenlerin sayisi 15den fazlaydi El Bayda da resmi kaynaklara gore 4 Libya Insan Haklari Orgutune gore ise en az 13 kisi olduruldu Zentan sehrinde hukumete ait binalar ve polis araclari tahrip edildi 18 Subat BBC ye gore Trablusta buyuk gruplar olmamak uzere protestolar 5 buyuk Libya sehrine yayildi Bingazi Binlerce hukumet karsiti gosterici meydanda toplandi Bingazi Hastanesinde calisan bir doktor yol boyunca basindan vurulmus 15 kisiye yakin ceset gordugunu soyledi Polis ve asker gucleri sehir protestocularin eline gecince sehri tek etmek zorunda kaldilar Bazi askeri personelin de protestoculara katildigi gozlendi 2 polisin de halk tarafindan linc edildigi Kaddafi yanlisi Oea adli gazete tarafindan yazildi Hukumet internet erisimini bir sureligine kesti fakat daha sonra bu yasak kaldirildi Libya gazetesi Quryna ya gore politik suclar haric 1 000 kisi hapishaneden kacti 19 Subat Protestolar ucuncu gununde de yayilarak devam etti Karsit gruplar uluslararasi toplum baski yapmadigi takdirde hukumetin katliam yapacagi uyarisinda bulundu Libya daki gorgu taniklari helikopter lerin hukumet karsiti protestoculara havadan ates actigini rapor etti Askerler El Bayda sehrinden cekildiler Insan Haklari Izleme Orgutu ve Libya gazetesi 49 kisinin olduruldugu ve bazi protestolarin buna ragmen devam ettigi 18 Subat ta Bengazi ve diger dogu sehirlerinde binlerce gostericinin sokaklara dokuldugunu soylediler Agir silahlar helikopter silahlari ve ucaksavar fuze rampalari insanlari oldurmek icin kullanildi Ayrica Misurata da da protestolarin oldugu rapor edildi Agence France Presse tarafindan yerel kaynaklarca duzenlenen bir olum bilanco raporuna gore 15 Subat ta patlak veren gosterilerde en az 41 kisi oldu Bu rapor 18 Subat ta el Beyda da gazetelerin soyledigine gore asilan 2 polisi icermiyordu New York kaynakli Insan Haklari Izleme Orgutu hastane calisanlari ve gorgu taniklarindan alintilayarak guvenlik guclerinin 80 den fazla Kaddafi rejimi karsiti protestocunun karisiklik bolgesi olan guney Libya da olduruldugunu soyledi Daha sonra karsit gruplar olu sayisini 120 nin ustunde olarak bildirdi New York kaynakli Insan Haklari Izleme Orgutu 19 Subat ta olu sayisini yaklasik 104 olarak aciklarken Bingazi sakinleri El Cezire ye en az 200 kisinin oldugunu soyledi Birlesik Krallik in eski ve baskani Sir Malcolm Rifkind BBC Radyo 4 un na Orta Dogu daki protestolarin 1989 Dogu Avrupa sindaki komunizm karsiti ve demokrasi yanlisi olaylara benzedigini soyledi Ingiliz William Hague Libya Bahreyn ve Yemen deki protestoculara karsi kullanilan kabul edilemez siddetten oturu son derece kaygili oldugunu soyledi 20 Subat Trablus ta kucuk protestolarin basgosterdigini rapor eden sakinlerle birlikte protestolar git gide artti ki bu da ulkenin guney kesiminden baslayip Kaddafi nin guc merkezine dogru ilerleyen ve buyuyen bir karisiklik anlamina geliyordu Hastaneler kaynaklarinin tukendigini dogruladi ve doktorlar Bingazi deki olum bilancosunun 200 300 arasinda oldugunu tahmin ediyor Bengazi deki insanlar polisi basarili bir sekilde yonlendirip bazi anahtar askeri bolgeleri yakaladiktan sonra yerel askeri ekipler de resmi olarak protestoculara katildilar Bu zamana kadar Bingazi deki protestocular on binlere hatta belki de yuz binlere ulasmisti Daha sonra bazi askeri birliklerin protestoculari korurken zarar gordukleri de rapor edildi Tum Libya dan birkac ileri gelen Musluman din adami ve kabile lideri rejimin yaptigi bu katliama son verilmesi ve hukumetin cekilmesi cagrisinda bulundu Protestocularin polis tarafindan cabucak kusatildigi Trablus ta geceye dek spontan ve buyuk gosteriler oldu Bir kabile lideri petrol ihracatini kesme tehdidinde bulundu Saif El Islam devlet televizyonuna cikti ve yabanci acentalara yakma ve sabotaj eylemleri ni ve ozellikle Israil ile Misir Tunus Bahreyn ve Yemen deki diger Arap liderlerini karisikliklari goz ardi etmelerinden dolayi sucladi Karisikliklarin bir ic savasa neden olabilecegini soyledi ve 1937 deki Libya Ic Savasi na isaret etti Ayrica Libya nin cevre sehirlerinden farkli oldugunu soyledi Iki bakan da istifa etti Arap Birligi nin Libyali temsilcisi nedenini protestoculara karsi baski olarak belirtti ve istifa etti Ayrica Kaddafi nin Brezilya ya da Venezuela ya giderek Saif El Islam i gorevde biraktigina dair dogrulanmamis haberler de vardi Amerikan Elciligi uzerinden kendi vatandaslari icin ulkede devam eden karisikliklar hakkinda bir seyahat uyarisi yayinladi 21 Subat Seyfulislam Muammer El Kaddafi yasananlari tartismak icin bir genel meclis toplanmasini istedi LTT Wimax internet Al Madar cep telefonu servisi ve mesajlasma servisleri Trablus bolgesinde saat 03 00 ten itibaren duzeltildi kaynak belirtilmeli Bingazi de gostericiler sokaklarin kontrolunu ele gecirdi guvenlik guclerinin ana karargahindaki silahlara ve yerel radyo istasyonuna el koydu adiyla kendi yayinlarini baslattilar Gostericiler ana mahkeme binasinin ustundeki Libya bayragini da indirerek eski Libya kralliginin bayragi ile degistirdiler Haberler Trablus ta Genel Halk Meclisinin bulusma yeri olan Halk Konagi nin atese verildigini belirtti Trablus ta devlet televizyonu binasinin gostericilerce dagitildigini ve en az bir polis karakolunun yakildigini soyleyen haberler de vardi Libya Donanmasi na ait savas gemilerinin yerlesim yerlerini bombalamaya basladigi ve bilinmeyen sayida can kayiplarina neden oldugu soylendi Bankalar ve diger hukumet binalari gun boyu yagmalandi Gostericiler guvenlik gucleriyle catisti ve butun sehirde agir silah sesleri duyuldu En az 61 kisi olduruldu Kaddafi nin Trablus taki Genel Halk Meclisi ve devlet televizyonu binalarinin gostericilerce istila edilmesinden ve yakilmasindan sonra sehirden kactigini iddia eden haberler vardi Soylentilere gore Kaddafi ya kasabasina ya da Venezuela ya kacmisti Birlesik Krallik Disisleri Bakani William Hague de Kaddafi nin Libya yi terk ettigini ve Venezuela ya dogru yola ciktigi bilgisini aldiklarini soyledi Venezuela hukumeti yetkilileri ise Kaddafi nin Libya yi terk ettigini ve Caracas a dogru yol alan bir ucakta oldugunu yalanladi Sonralari Hague in iddiasini dillendirdigi sirada Kaddafi nin ogullarindan birinin Venezuela ya gittigi bildirildi BBC News nun gucunu elinde tutmak icin direnen Kaddafi ye bagli kuvvetlerle carpistigini bildirdi Bir grup subay da meslektaslarina halka katilma ve Kaddafi yi makamindan uzaklastirma cagrisi yapti Libya daki Islami liderler ve alimler de Muslumanlari Kaddafi ye karsi ayaklanmaya cagirdi Libya nin Endonezya Banglades Avrupa Birligi ve Hindistan buyukelcileri Kaddafi rejiminin yaptiklarindan dolayi gorevlerini biraktiklarini acikladilar Internet hacktivistleri Anonymous NATO ya Libya yi rahat birakmasini tavsiye eden bir bildiri yayimladi 22 Subat Muammer Kaddafi Yesil Meydan da yaptigini soyledigi konusmada baskent Trablus ta oldugunu soyluyor Kaddafi nda Trablus ta Yesil Meydan da genclere konustugunu soyledigi bir goruntu verdi sunu da soyledi Trablus tayim Basibos kopeklere ait haber kanallarina inanmayin 21 22 Subat i baglayan gece boyu silah seslerinin duyuldugu soylendi Hukumete bagli askerlerin saf degistiren askerleri protestolardan uzak tutmak icin bombardimana devam ettigi savas ucaklarinin askerlerin protestoculara katilmalarini engellemek icin muhimmat depolarini hedef aldigi bildirildi 30 Nisan Libya lideri Muammer Kaddafi nin yaptigi ateskes cagrisina hem NATO hem de Libyali isyancilar olumsuz yanit verdi NATO Kaddafi ye bagli guclerin Libya liderinin televizyondan yaptigi ateskes teklifinden sadece saatler oncesinde kusatma altindaki Misrata limanina ayrim gozetmeksizin topcu atesi actigini ve cok sayida kisiyi oldurdugunu belirtti 1 Mayis NATO nun duzenledigi hava saldirisinda Libya lideri Muammer Kaddafi nin en kucuk oglu Seyful Arab Kaddafi ile 3 torunu oldu Libya hukumet sozcusu Musa Ibrahim aciklamasinda Seyful Arab in 29 yasinda oldugunu ve henuz Almanya da ogrenimini surdurdugunu belirterek saldirida ayrica Kaddafi ailesi ve yakinlarindan bazilarinin yaralandigini kaydetti Musa Ibrahim saldiri sirasinda Muammer Kaddafi nin esiyle birlikte evde oldugunu ancak her ikisinin de saldiridan yara almadan kurtuldugunu soyledi Bir NATO yetkilisi baska bir ateskes teklifini dikkate almadan once Kaddafi guclerinin sivillere yonelik saldirilarina son vermesini istedi 20 Ekim Kaddafi nin oldurulmesi Muammer Kaddafi 20 Ekim 2011 tarihinde memleketi Sirte de Libya Ulusal Gecici Konseyi askerleri tarafindan yakalandi ve linc edilerek olduruldu Sol kulak ile goz araliginin ortasinda ve sag alt karin boslugundaki kursun izleri bulunuyor Muhaliflerin cekmis oldugu videolarda Kaddafi nin darp edildigi ortadadir Linc edilerek oldurulmesi bazi cevrelerde tepkiye sebep olmustur Kaddafinin cesedi Afrika pazari adi verilen bir pazardaki soguk hava deposunda tutuldu ve isteyen insanlar Kaddafi nin cesedi ile fotograf ve video cektirdiler Kaddafi 25 Ekim 2011 tarihinde colde bilinmeyen bir yerde gomulmustur Gozaltilar ve diger baskilarKaddafi 13 Subat tarihinde halki Facebook kullanilmamasi icin uyardi Internet aktivistleri ve blog sahipleri tutuklandi El Cezire kanalina demec veren yazar Idris El Mesmar 15 Subat tarihinde tutuklandi 4 Mayis tarihinde Uluslararasi Ceza Mahkemesi nin bassavcisi uc Libyali yetkiliyi birkac hafta icinde insanliga karsi suc islemekle itham etmeyi planladigini acikladi KayiplarNew York kaynakli Insan Haklari Izleme Orgutu 19 Subat ta ulke genelinde bir olum bilancosu anketi yaptiginda Bingazi sakinleri El Cezire ye en az 200 kisinin oldugunu soyledi Diger kaynaklar sadece Bingazi deki olu sayisini 220 olarak verdi Insan Haklari Izleme Orgutu 20 Subat ta Libya nin Bingazi sehrinde olenlerin sayisinin 100 u gectigini soyledi TepkilerIc Tepkiler Bir roportajinda Libya tahtinin degisiklikler basladigi zaman ulkeye donmeye hazir oldugunu belirtti Uluslarustu durum 18 Subat ta Libya daki 2011 Bahreyn protestolari ndaki ve 2011 Yemen protestolari ndaki guvenlik guclerinin siddetini kinadi Pillay gostericilere karsi canli muhimmat kullanilmasi konusunda Libya yi ozellikle vurguladi uluslararasi Birlesik Krallik resmi gorevliler ihracatlarin bolgesel ya da ic karisikliklari tetikleyebilecegi veya baskilarin artmasina yardimci olabilecegi riski oldugunu belirtmisken ihracat lisanlarinin kullanilamayacagini soyleyerek ve karisikliklara dayanarak bazi ihracat kollarini geri cekecegini duyurdu ABD Baskani Barack Obama siddetle ilgili derin kaygilari oldugunu ifade etti Diger Bolgesel ekonomik stok pazari indeksleri karisikliklari yayma konusu uzerine 20 Subat ta dusus yasadi Medya Libya devlet televizyonu ulkenin guney bolgelerindeki hukumet karsiti protestolar hakkinda hicbir yayin yapmadi ve 17 Subat a kadar normal yayin akisini surdurdu 16 Subat taki sabah haber bulteni sirasinda Libya devlet televizyonu yaklasik 200 300 kisilik guclu ve tum ulke genelinden oldugu soylenen Kaddafi yanlisi protestolari tekrar tekrar gosterdi Bu eylemlerde bir ara kalabaligin El Cezire karsiti sloganlar attigi da duyuldu TV kanali den Kaddafi nin dogum yerinden Kaddafi gosterileri ile ilgili yayina baslamisti Bir onceki gece Libya devlet televizyonu Kaddafi nin 16 Subat ta Amerika Birlesik Devletleri ile onlarin Siyonist isbirlikcileri aleyhinde yaptigi ve destekleyici bir kalabalik karsisinda gerceklestirdigi konusmasini canli yayinlamisti Ayrica yanan binalar ve arabalarin da yayinlari yapilmaya baslandi ki bu durum olayi gozlemleyenlere gore hukumet medyasinin doguda buyuyen karisikliklari ilk kez kabul ettigi an olarak belirtildi ve kanal 20 Subat ta hukumetin direkt olarak ve gerekirse guc kullanarak engellemesi gerektigi bir sekilde yayildigini ifade etti Kaddafi nin 19 Subat ta destekleyicileriyle beraber Nalut ta gerceklestirdigi birlik konusmasinin da yayini yapildi Libya nin sahip oldugu ve Kaddafi nin oglu Seyfulislam lehinde aciklamalar yapan Londra menseli elektronik gazete Bingazi ve el Beyda sehirlerinde yapilan Kaddafi karsiti protestolar hakkinda ozgurce yayin yapabilen tek Libya kaynagiydi Bu gazete genellikle dengeli tarafsiz calisma yapmaktadir ve Bingazi ve El Baydam daki guvenilir kaynaklardan alintilar yaparak Kaddafi rejimine karsi yapilan protestolar hakkinda 16 makale yayinlamistir Ayrica Trablus taki Kaddafi eylemleri hakkinda yayin yapmamistir El Yawn gazetesi kalabalik bir grup Ulusal Guvenlik Binasini yikma girisiminde bulunduklari iki arabayi yaktiklari ve yerel trafik polisi baskanligini atese verdikleri icin da 4 protestocu olduruldugunu soyledi ve devlet gazetelerine gore Libyali cep telefonu kullanicilarina devlet guvenlik servisinden gelen direktifler sonucunda 17 Subat ta sokaklara cikmalari ile ilgili uyaran bir mesaj geldi ki bu servisler ulkenin iki mobil iletisim agini kullanmakta ve kontrol etmektedir Al Jamahiriya nin ilk sayfasi Kaddafi yanlisi gosteriler ve onceki gun Trablus ta Kaddafi nin ile bir araya gelmesi haberleri ile doluydu devlet kaynakli Al Shams ise bu olaylari buyuk olcude atlamisti Daha sonra guvenlik guclerinin durumu kontrol etmek icin oraya geldigi ve sehir disindan ve yabanci acentalardan giris yaptiklari bu haberlere eklendi Onceleri Seyfulislam in nun bir parcasi olan 2010 da Libya devleti tarafindan alindi Bingazi de duzenin saglanmasi ile ilgili son bir rapor yayinladi Bir makale Libya lideri Kaddafi ile tanisan ve protestolari kinayan 17 Subat 2006 sehitleri nin aileleri ile ilgili rapor verdi BBC News 18 Subat ta devlet gazetelerinin onculerinden in protestolara karsi gorunuste bir anlasmaz tavir takindigini rapor etti ve soyle yazdi Bu kucuk gruplardan protestocular gelebilecek herhangi bir zararda bu insanlar ve asil devrimci guc siddetle cevap verecektir Insanlarimizin gucu Jamahiriya yonetim sistemi devrim ve Kaddafi tum kirmizi cizgileri olusturur ve her kim bu cizgileri gecmeye ya da yaklasmaya calisirsa bu intihari bir girisimdir atesle oynamak olur Libya devlet televizyonu Kaddafi nin protestocularin destekleyici sloganlari esliginde 18 Subat ta gerceklestirdigi Trablus taki a kisa bir ziyarette bulunmasinin fotograflarini yayinladi BBC News 18 Subat ta Bingazi de agir silah kullaniminin bildirildigini rapor etti Libya hukumeti haberleri tamamen kesintiye ugratti ve yabanci gazeteciler yasaklanip ulkeden cikarildi Bir hukumet gazetesi protestoculari ile sucladi Insani durumLibya da tibbi malzemeler yakacak ve yiyecek madde sikintisi tehlikeli bir sekilde artmaktadir 25 Subat ta Uluslararasi Kizilhac Komitesi Kizilhac Libya daki siddetli olaylardan etkilenen insanlarin ihtiyaclarini karsilamak icin 6 4 milyon dolarlik bir acil durum kampanyasi baslatti 2 Mart ta ise Kizilhac genel direktoru saglik personelinin bolgede isini guven icinde yapabilmesi icin herkesin koordineli bir sekilde calismasi gerektigini hatirlatti Trablus taki siddetten kara yoluyla kacmaya calisan gunde en az 4 000 kisi ayaklanmanin ilk gunlerinde Libya Tunus sinirindan geciyordu Olaylardan kacanlarin arasinda Misir Tunus ve Turk gibi yabanci milletlerden insanlar ve Libyalilar vardi 1 Mart tan itibaren Birlesmis Milletler Multeciler Yuksek Komiserligi Tunus ve Libya arasindaki kimsesiz toprakta tehlike altinda tutulmus Afrikalilara karsi ayrimcilik iddialarini dogrulamisti 3 Mart tan itibaren de sayilari 200 000 olarak tahmin edilen multeciler Libya dan Tunus ya da Misir a kacmisti de 10 000 kapasiteli de bolgesel bir multeci kampi kuruldu ve 20 000 ile 30 000 arasinda kisi ile dolup tasti Binlerce insan daha hala sinirin Libya tarafinda kalmisti 3 Mart tan itibaren bu durum lojistik bir kabus olarak nitelendirildi ve Dunya Saglik Orgutu salgin hastalik uyarisi yapti 2 milyona yakin bir gocmen miktari ile Libya ya siniri olan ozellikle Misir ve Tunus gibi sehirler siddetten kacan uluslarin ve gocmenlerin sigindigi baslica yerler oldu Libyali milliyetciler ve gocmen isciler Misir in Sallum ve Tunus un Ras Ajdir kentlerine gidiyorlar ve bu durum bir insani kriz ortaya cikariyordu Uluslararasi Gocmen Teskilati na gore 7 Mart ta Tunus a 115 399 gocmen bunlardan 19 184 u Tunuslu 47 631 i Misirli geri kalani da cesitli uluslardandi Tunus a 101 609 gocmen Misir a bunlarin 65 509 u Misirliydi 2 205 Nijer e 1 865 i Nijerliydi ve 5 448 gocmen de Cezayir e geldi Subat sonunda El Cezire Afrikali gocmen iscilere saldirildigini yaralilar hatta taniklara gore hukumet karsiti gruplar tarafindan oldurulenler oldugunu bildirdi Julius Kiluu altmis yasinda bir insaat supervizoru Reuters a Bize insanlari oldurmek icin tutulmus kimseler oldugumuzu soyleyen bir yerel grup tarafindan saldiriya ugradik Siyahi insanlari gormek istemediklerini de eklemem gerekiyor diye konustu Kampimiz yakildi havaalanina gidebilmemiz icin bizlere Kenya elciligi ve kendi ekibimiz eslik etti dedi 2 Mart ta Kraliyet Donanmasi ndan tarafindan desteklenmis olan tibbi ve diger yardim malzemelerini Bingazi ye getirdi ne yapilan tibbi yardimlarin direkt olarak Bingazi havaalanina ucmasi bekleniyordu ama havaalani kapaninca yardimlar Malta ya yonlendirildi Yardimlar Malta Silahli Kuvvetleri tarafindan kisa surede havaalanindan firkateyne yonlendirildi 8 Mart ta Birlesmis Milletler Dunya Gida Programi ndan bir konvoy Libya ya girmisti ve DGP ayni gun Bingazi sehrinin dogu limanina varmasinin beklendigini soylemisti Yetmis metrik ton yuksek voltajli tarih cizgisi tasiyan konvoy dogu limani yolunda Misir sinirini gecti 7 Mart ta BM yardim koordinatoru Libya da savasin anlamini bir milyondan fazla insanin ulke disina ya da icine kacmasi ve bu insanlarin yardima ihtiyaci olmasi seklinde ifade etti Islami Kurtulus ve Dunya Gida Programi DGP da Misrata ya bir insani yardim konvoyu duzenlemistir Ayin 14 u sonlarinda bir insani yardim gemisi limanin etrafindaki gecici yerlesmelerde cadirlarda yasayan yaklasik 8 300 gocmenin bosaltilmasi icin Misrata sehri limaninda doka girdi Kizilhac da yakin bir tarihte tibbi malzeme gemilerinden birinin Misrata limanina gelmesini beklediklerini ifade etti Ayrica bakiniz2010 2011 Arap dunyasi protestolariKaynakca Dagher Sam 21 Haziran 2011 Libya City Torn by Tribal Feud The Wall Street Journal 29 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Temmuz 2011 Von Rohr Mathieu 26 Temmuz 2011 Tribal Rivalries Complicate Libyan War Der Spiegel 26 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Temmuz 2011 a b NTC asks NATO to extend Libya presence Al Jazeera 26 Ekim 2011 20 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ekim 2011 a b Libya s Mustafa Abdul Jalil asks Nato to stay longer BBC 26 Ekim 2011 26 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Kasim 2011 a b Black Ian 26 Ekim 2011 Qatar admits sending hundreds of troops to support Libya rebels The Guardian Londra 15 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Kasim 2011 Belorusskie voennye pozvolyayut armii Kaddafi protivostoyat NATO 30 Kasim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde 6 aprelya 2011 Na storone Kaddafi voyuyut belorusskie partizany Komsomolskaya pravda olu kirik baglanti Letalo li belorusskoe oruzhie v Liviyu i Kot d Ivuar Tut by 30 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Ekim 2018 Algeria May have Violated UN Resolution By Providing Weapons to Libya US State Dept 29 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Temmuz 2011 Zahar Radov V Livii na storone pravitelstva voyuet nemalo zimbabvijcev 30 Mayis 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde 01 03 2011 Siriya shlet Kaddafi oruzhie i boepripasy 28 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde IA Rosbalt 14 03 2011 Residents flee Gaddafi hometown 4 Kasim 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2011 a b Karin Laub 8 Eylul 2011 Libyan estimate At least 30 000 died in the war San Francisco Chronicle Associated Press Erisim tarihi 9 Eylul 2011 olu kirik baglanti Arsivlenmis kopya 10 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Subat 2011 Arsivlenmis kopya 23 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Subat 2011 Arsivlenmis kopya 20 Subat 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Nisan 2011 a b c d News Article Coalition Launches Operation Odyssey Dawn Defense gov 12 Mart 2009 26 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Mart 2011 Operation Ellamy Designed to strike from air and sea The Independent 1 Subat 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Mart 2011 Gunfire explosions heard in Tripoli CNN 4 Subat 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Mart 2011 General Carter Ham U S Army 19 Mart 2011 Statement AFRICOM 16 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Mart 2011 a b c d Wide array of U S warplanes used in Libya attacks CNN 20 Mart 2011 2 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Mart 2011 Crisis in Libya U S bombs Qaddafi s airfields CBS News 20 Mart 2011 12 Kasim 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Mart 2011 Odyssey Dawn U S cruise missiles herald the beginning of the end for Gaddafi as the West loses patience with Libya Daily Mail 20 Mart 2011 1 Subat 2016 tarihinde kaynagindan Marcus Jonathan 19 Mart 2011 Libya Coalition launches attacks from air and sea Bbc co uk 6 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Mart 2011 Euronews net 19 Mart 2011 21 Mart 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Mart 2011 Dipnot tv 20 Mart 2011 23 Nisan 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Mart 2011 General Carter Ham U S Army 19 Mart 2011 16 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Mart 2011 Timeturk com 20 Mart 2011 14 Subat 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Mart 2011 Hurriyet web haberi 22 Mart 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mayis 2011 11 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Mayis 2011 Haberturk web haberi 22 Mart 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mayis 2011 Hurriyet haber detay 22 Mart 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mayis 2011 11 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Mayis 2011 Hurriyet saldiri detay 22 Mart 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mayis 2011 Hurriyet haber detay 22 Mart 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mayis 2011 a b Hurriyet web haber 22 Mart 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mayis 2011 17 Mart 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Mayis 2011 Yararlanilan Hurriyet detay haberi 22 Mart 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mayis 2011 Yararlanilan Hurriyet haber detay 22 Mart 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mayis 2011 19 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2011 Arsivlenmis kopya 8 Subat 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2011 Arsivlenmis kopya 8 Subat 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Subat 2011 Arsivlenmis kopya 15 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2011 Arsivlenmis kopya 18 Subat 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Nisan 2011 Arsivlenmis kopya 16 Subat 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2011 Arsivlenmis kopya 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Nisan 2011 a b Arsivlenmis kopya 2 Subat 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Subat 2011 Arsivlenmis kopya 7 Aralik 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Subat 2011 Arsivlenmis kopya 8 Subat 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Subat 2011 Arsivlenmis kopya 10 Subat 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2011 Arsivlenmis kopya 10 Subat 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2011 Arsivlenmis kopya 17 Subat 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Nisan 2011 Arsivlenmis kopya 18 Subat 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Nisan 2011 Arsivlenmis kopya 21 Subat 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Nisan 2011 Arsivlenmis kopya 20 Subat 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Nisan 2011 Arsivlenmis kopya 22 Subat 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Nisan 2011 Arsivlenmis kopya 22 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Nisan 2011 Libya forces open fire at funeral Al Jazeera English 25 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Subat 2011 Alexander Caroline Libyan Opposition Warns of Massacre Calls for Intervention Bloomberg 7 Kasim 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Subat 2011 By Moni Basu CNN Doctor At least 30 killed in escalating Libyan protests CNN com 21 Subat 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Subat 2011 Libyan city of Ajdabiya a free city Euronews net 14 Subat 2011 15 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Subat 2011 Meo Nick Libya protests 140 massacred as Gaddafi sends in snipers to crush dissent Telegraph 7 Subat 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Subat 2011 a b Libya unrest death toll tops 200 Africa Al Jazeera English 6 Eylul 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Subat 2011 Death Toll In Libya Protest Hits 120 Orange UK Erisim tarihi 19 Subat 2011 olu kirik baglanti Hague condemns violence in Libya Bahrain and Yemen BBC News 2 Subat 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Subat 2011 BBC News Hague condemns violence in Libya Bahrain and Yemen Bbc co uk 2 Subat 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Subat 2011 Uprising flares in Libyan city Africa Al Jazeera English 6 Eylul 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Subat 2011 a b c d e Karrar Lewsley Tahani 20 Subat 2011 Death Toll in Libya Surges in Crackdown Wall Street Journal 29 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Subat 2011 Libyan hospital official 200 dead in Benghazi CBS News 4 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Subat 2011 WL Central 2011 02 19 Libya Activist on AJE I believe Libyans are going to make it WL Central 20 Subat 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Subat 2011 Residents say troops defect in Libya s Benghazi Reuters Uk reuters com 9 Subat 2009 17 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Subat 2011 Residents say troops defect in Libya s Benghazi 20 Subat 2011 17 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Subat 2011 Live Blog Libya Al Jazeera Blogs Blogs aljazeera net 28 Mayis 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Subat 2011 a b c Al Jazeera Breaking News Galal Ola 16 Subat 2011 Qaddafi s Son Warns of Libyan Civil War Offers Dialogue Bloomberg 12 Agustos 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Subat 2011 Libya Arab League envoy resigns Al Jazeera Energy amp Oil Reuters Reuters 20 Subat 2011 23 Subat 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Subat 2011 Arsivlenmis kopya 24 Subat 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Nisan 2011 Arsivlenmis kopya 21 Subat 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Nisan 2011 20 Subat 2011 21 Subat 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Libya Air Force Bombs Protesters Heading For Army Base Haaretz 21 Subat 2011 4 Mayis 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Temmuz 2011 Government Building on Fire in Libyan Capital Reuters 21 Subat 2011 2 Subat 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Temmuz 2011 Colonel Gaddafi I have not fled Libya Sky News 21 Subat 2011 Libya Uprising Live Updates The Guardian 21 Subat 2011 22 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Temmuz 2011 I ll die here as a martyr Defiant Gaddafi Blames World Leaders for Violence in Rambling TV Address Daily Mail 21 Subat 2011 Venezuela Denies Reports Gaddafi On His Way There Reuters 21 Subat 2011 26 Kasim 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Agustos 2011 Libya Col Gaddafi s Son In Hiding on Venezuelan Island One of the Sons of Muammar Gaddafi the Libyan Leader Is in Hiding on an Island Off the Coast of Venezuela a Politician in the South American Country Has Claimed Daily Mail 21 Subat 2011 2 Subat 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Agustos 2011 Muammar Gaddafi s State TV Appearance BBC News 21 Subat 2011 2 Subat 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Agustos 2011 Update 1 Libyan Islamic Leaders Urge Muslims To Rebel Reuters 21 Subat 2011 2 Subat 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Agustos 2011 Libya Live Blog El Cezire 21 Subat 2011 28 Mayis 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Subat 2011 Why Anonymous Says No To Nato Interfering In Libya Youtube 21 Subat 2011 2 Subat 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Agustos 2011 Libyan Leader Muammar al Gaddafi Appears on State TV BBC 22 Subat 2011 2 Subat 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Agustos 2011 Libya Split As Qaddafi Holds Tripoli Rebels Control East Bloomberg 22 Subat 2011 7 Kasim 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Agustos 2011 Gaddafi s Hold on Libya Weakens Leader Appears on State TV Briefly To Signal Defiance in the Face of Mounting Revolt Against His 41 Year Rule El Cezire Ingilizce 22 Subat 2011 29 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Agustos 2011 Milliyet 20 Ekim 2011 Kaddafi olduruldu Milliyet Erisim tarihi 20 Ekim 2011 olu kirik baglanti Milliyet 21 Ekim 2011 Milliyet 23 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Ekim 2011 Arsivlenmis kopya 21 Subat 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Nisan 2011 Arsivlenmis kopya 18 Subat 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Nisan 2011 BBC News Libya unrest Scores killed in Benghazi massacre Bbc co uk 16 Subat 2011 2 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Subat 2011 Libia principe Idris Gheddafi assecondi popolo o il Paese finira in fiamme 16 Subat 2011 27 Subat 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Subat 2011 UN rights chief condemns Libya Bahrain crackdowns The Washington Post 18 Subat 2011 Erisim tarihi 18 Subat 2011 olu kirik baglanti UK accused of selling arms to Bahrain Al Jazeera English 18 Subat 2011 6 Agustos 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Subat 2011 Carey Glen Bahrain s King Seeks Talks With Foes Amid Clashes in Region Bloomberg 5 Aralik 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Subat 2011 Hankir Zahra Dubai Shares Drop as Mideast Unrest Sparks Risk Aversion Emaar Zain Fall Bloomberg 15 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Subat 2011 a b c Libyan private and state media slant protest coverage BBC News 17 Subat 2006 2 Subat 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Subat 2011 Jihad Watch 2 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Subat 2011 Black Ian 18 Subat 2011 Libya protests massacres reported as Gaddafi imposes news blackout 29 Aralik 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Subat 2011 Gaddafi fights for his future as up to 200 die in Benghazi 23 Subat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Staff 28 Subat 2011 Libya s Humanitarian Crisis As Protests Continue Medical Supplies Along with Fuel and Food Are Running Dangerously Short Al Jazeera 16 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mart 2011 Libya ICRC Launches Emergency Appeal as Humanitarian Situation Deteriorates 25 Subat 2011 11 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mart 2011 Libya Poor Access Still Hampers Medical Aid to West 2 Mart 2011 8 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mart 2011 Staff 24 Subat 2011 Live Update Thousands Flee Across Libya Tunisia Border The Globe and Mail 1 Mart 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mart 2011 Saunders Doug 1 Mart 2011 At a Tense Border Crossing a Systematic Effort To Keep Black Africans Out The Globe and Mail 2 Mart 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Mart 2011 kayit gerekli Sayar Scott 3 March 2011 Libyan Refugee Crisis Called a Logistical Nightmare 11 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde The New York Times Staff 8 Mart 2011 UN Egypt 2 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Mart 2011 Staff 28 February 2011 African Migrants Targeted in Libya Rights Groups Fear Dozens Killed in Violent Backlash Against Supposed Gaddafi Hired Mercenaries from Sub Saharan Africa 24 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Al Jazeera English Retrieved 30 March 2011 Staff 2 Mart 2011 HMS York Delivers Humanitarian Aid to Benghazi 5 Mart 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Mart 2011 Staff 2 Mart 2011 Libya HMS York Arrives with Supplies in Benghazi BBC News 2 Subat 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Mart 2011 Staff 8 Mart 2011 UN Says To Deliver First Food Aid in Libya Tuesday Reuters 11 Agustos 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Mart 2011 WFP Trucks Food into Eastern Libya World Food Programme via ReliefWeb 8 Mart 2011 11 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Mart 2011 Arsivlenmis kopya PDF 8 Agustos 2012 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 16 Nisan 2011 Arsivlenmis kopya 19 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Nisan 2011 OkunacaklarPargeter Alison 2006 Libya Reforming the impossible 33 108 ss 219 235 doi 10 1080 03056240600842685 Dis baglantilarLive Blog Libya23 Subat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Wikimedia Commons ta Birinci Libya Ic Savasi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Vikihaber de bu konuyla ilgili haber var 2011 Libya ayaklanmasi

Yayın tarihi: Temmuz 06, 2024, 14:17 pm
En çok okunan
  • Kasım 22, 2024

    Teilhardimys

  • Kasım 22, 2024

    Texamaurops

  • Kasım 22, 2024

    Tetrascapha

  • Kasım 22, 2024

    Tabuaças

  • Kasım 22, 2024

    Tomoplectus

Günlük

  • Stamata Revithi

  • Adler Planetaryumu

  • Fransa

  • Şansölye

  • 2015 Malezya Grand Prix

  • Galešnjak

  • Kalp

  • Mazda 6

  • Cheiracanthium

  • Örümcek

NiNa.Az - Stüdyo

  • Vikipedi

Bültene üye ol

Mail listemize abone olarak bizden her zaman en son haberleri alacaksınız.
Temasta ol
Bize Ulaşın
DMCA Sitemap Feeds
© 2019 nina.az - Her hakkı saklıdır.
Telif hakkı: Dadaş Mammedov
Üst