Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kızılderililer ya da Amerika Yerlileri veya kısaca Yerliler, Amerika Birleşik Devletleri'nde yaşayan Kızılderililer için kullanılan ortak birleştirici ad. Dilce birbiriyle akraba olmayan en az iki ayrı grupta toplanırlar: Sibirya kökenli olan Na-Dene dilleri ile Na-Dene dilleri dışındaki bütün Kızılderili dillerini içeren Amerind dilleri.
            (soldan sağa): Joseph Brant · ᏍᏏᏉᏯ Ssiquoya · Pushmataha Tecumseh · Heȟáka Sápa · Tȟatȟáŋka Íyotake Hinmatóoyalahtq'it · Charles Eastman · Jim Thorpe · · John Herrington | |
| Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
|---|---|
| Diller | |
| Din | |
Amerika Birleşik Devletlerinde American Indian («Amerikalı Hint») adı hem Kızılderililer hem de ABD vatandaşı olan Hintler (Indian American olarak da geçer) için kullanılır. (Amerika Birleşik Devletleri Sayım Bürosu) ülkedeki yerlileri American Indian and Alaska Native adı altında topluca ele alır ve American Indian («Amerikalı Hint») terimiyle Kıta ABDsi'ndeki yerliler (ki hepsi de Kızılderilidir) kastedilirken, Alaska Native («Alaska Yerlisi») terimi Alaska'daki yerlilerin tamamı (Aleutlar, Alaska Eskimoları, Alaska Kızılderilileri) için kullanılır.
Kıta ABD'si'nde Kızılderili rezervasyonu (Indian reservation) adı verilen sınırları belirli kısıtlayıcı özel yerleşimlerde yasal olarak toplanırlar. hariç Alaska'daki bütün rezervasyonlar ANCSA (Alaska Yerli Talepleri Çözümleme Yasası) yasasıyla kaldırılmıştır.
Bilginler Kuzey Amerika yerlilerinin 1492 yılındaki nüfuslarının yaklaşık 10 milyon olduğunu ve bu nüfusun %90 kadarının 19. yüzyıl ortalarında azaldığını söylerler.
Devletçe tanınma
ABD tarafından yasal olarak devletçe tanınan Kızılderililer üç ana grupta toplanır:
- 1. ABD Kızılderilileri federal kabileleri: Kıta ABD'sinde federal olarak tanınan kabile birlikleridir ve Kızılderili İşleri Bürosu tarafından takip edilirler.
- 2. ABD Kızılderilileri eyalet kabileleri: Amerika Birleşik Devletleri'nin eyaletleri tarafından eyalet çapında tanınan kabile birlikleridir ve eyaletçe takip edilirler.
- 3. Alaska yerlileri kabile birlikleri: Alaska eyaletinde federal olarak tanınan kabile birlikleridir ve Alaska Kızılderilileri ile birlikte Alaska Eskimoları ve Aleutları da kapsayacak biçimde bütün Alaska yerlilerinin içerir ve Kızılderili İşleri Bürosu tarafından takip edilirler.
Eyaletlerine göre ABD Kızılderilileri:
İlk Amerikalılar
Buzul Çağı'nın en şiddetli döneminde, M.Ö. 34000 - M.Ö. 30000 yıllarında, dünyadaki suyun önemli bir bölümü büyük kıtasal buz katmanları halindeydi. Bunun sonucunda, Bering Denizi bugünkü düzeyinden yüzlerce metre daha aşağıdaydı ve Asya ile Kuzey Amerika arasında, adına Beringia denilen, bir kara köprüsü oluştu. Beringia’nın en geniş döneminde 1.500 kilometre kadar olduğu sanılıyor. Nemli ve ağaçsız bir tundra olan bölge, otlar ve diğer bitkilerle kaplıydı ve bu da ilk insanların yaşamak için avladıkları büyük hayvanları çekiyordu.
Kuzey Amerika'ya ilk erişen insanlar, yeni bir kıtaya ayak bastıklarını muhtemelen tahmin bile edemezlerdi. Atalarının binlerce yıldır yaptığı gibi Sibirya kıyılarında av peşinde koşmaya devam etmişlerdir.
M.S. ilk yüzyıllarda, bugünkü Arizona'da Finiks kentinin bulunduğu yöreye yakın yerleşim birimlerinde, top oynamak için alanların ve Meksika'da bulunanlara benzeyen piramit biçimli kümbetlerin yanı sıra kanal ve sulama sistemleri kuran Hohokumlar yaşıyordu.
İlk yerleşimciler Seminoller, Çerokiler ve Mişuki kabileleri ile karşılaştılar. İspanyol kaşifler ise Kaliforniya'da Şoşon, Payitu, Kahula, Mevuk ve diğer bazı kabilelerle karşılaşmışlardır. 19. yüzyılda, Avrupalı kaşifler batıya doğru göç ederken Kızılderili kabileleri kendi topraklarından sürmüşlerdir. Bu dönem batıda Apaçi, Siyu ve Komançi ve diğer kabilelerle yapılan utanç verici savaşlar dönemidir. Bu savaşlardan geriye kalan çok az sayıda yerli ise, Rezervasyonlar (kızılderililer için ayrılmış araziler) olarak bilinen küçük bir alanda yaşamaya mecbur edilmişlerdir.Yani bu halkın büyük bir kısmı soykırım'a uğradı.
Bugün ABD'de hükûmet tarafından resmen tanınan 554 Kızılderili kabilesi vardır.
Kızılderililer 1952 yılına kadar Rezervasyon denilen toplama kamplarında yaşamaya zorlanmışlardır. Kizilderililerin halen önemli miktardaki kısmı bu bölgelerde yaşamaktadır.
1626 yılında Hollandalıların satın aldığı New York'ta günümüzde 85.000'den fazla Kızılderili yaşamaktadır.
2007 yılının Aralık ayında, en önemli Kızılderili kabilelerinden biri olan Lakota Siyuları ABD vatandaşlığından çekildiklerini ve kendi devletlerini kuracaklarını ilan etmişlerdir. Toprakları beş ayrı ABD eyaletinin sınırları içerisinde olan Lakotalar'ın bu girişiminin sonuçları henüz kesinleşmemekle birlikte, Kızılderililerin büyük soykırımdan bu yana ilk bağımsızlık girişimleri olarak tarihe geçmiştir.
Toplama kampları
Amerika'da ilk kızılderili yerleşim bölgeleri, 1840'lı yıllarda oluşturuldu. O yıllarda, Avrupa kökenli Amerikalılar, ülkenin batı bölgelerine yerleşmek için kızılderili kabilelerini de önlerine katarak ilerliyordu. Kızılderililer, doğup büyüdükleri toprakları terk etmek ve “rezervasyon” adı verilen, anavatanlarından çok daha küçük bölgelere yerleşmek zorunda bırakıldı.
Günümüz ABD'sinde Kızılderililerin yaklaşık % 85'i rezervasyonların dışında yaşamaktadır[] ve her büyük kentin kendi Kızılderili toplumları vardır. Amerika’da 300’den fazla kızılderili yerleşim bölgesi bulunmaktadır.
Ekonomi
ABD'de ekonomik olarak 3 büyük kabile bulunmaktadır: Mississippi Choctawlar (5 bin kişi. kumarhane, hoparlör işleri yapıyor) Oklahoma Choctawlar (35 bin kişi. Kumarhane, benzin istasyonu ve oteller zincirleri var) ve Oklahoma Chickasawlar (200 bin kişi).
Amerikan Bayanlar Ulusal Basketbol Birliği'nde (WNBA) tek bağımsız takım, sahibi bir Kızılderili kabilesi olan Connecticut San. Connecticut eyaletinin Mohegan Kabilesi 2003'te Orlando Miracle kulübünü satın aldı ve Connecticut'a taşınan takım artık maçlarını Mohegan Sun adlı devasa kumarhane ve eğlence kompleksindeki salonda oynamaya başladı. O zamana kadar her WNBA profesyonel takımı bir NBA kulübüne aitti.
Rezervasyon bölgeleri dışındaki ilk yatılı okulda 1879'dan 1918'e kadar okuyan yaklaşık 10.000 Kızılderili çocuk; medenileştirilme hedefi ile kendi yerli dillerini konuşan ve kültürlerinin diğer yönlerini korumaya çalışan öğrencilerin cezalandırmaya dayandığı bir ortamda yetiştirilmişlerdir.
Şükran Günü'nün anlamı
1620'lerde Avrupa'dan yerleşim için ilk kez May Flower (Mayıs Çiçeği) gemisiyle ABD’ye gelen Pilgrimler (yerleşimci ve hacı) ilk geldiklerinde aylarca süren yolculuklarından dolayı yorgun, hasta ve açtırlar. Kızılderililer onları karşılar ve yiyecek verir, hindi avlamasını, mısır ekmesini öğretirler. Üç yıl sonra İngiliz Vali William Bradford büyük bir yemek hazırlar ve Kızılderililer’i çağırır. Kızılderililerin şefi Massoit 90 kişiyle bu törene katılır.
O günden sonra her hasat sonrasında yemek geleneği sürer. 1863’de Başkan Abraham Lincoln Şükran Günü'nün ulusal bayram olmasını önerir, ancak bu öneri Kongre’de 1941'de karara bağlanır ve her yılın Kasım ayının son Perşembesi Şükran Günü olarak ulusal bayram ilan edilir.
ABD yayılmacılığı altında yok olan kabilelerin ürünlerde yaşayan isimleri
Amerikalılar ise tüm dünyaya pazarladıkları ürünlerinden birkaçına Kızılderili kabileleri isimleri vermiştir. Örnek olarak;
- Cherokee: Chrysler tarafından üretilen bir SUV aracı.
- Apache: ABD Hava Kuvvetleri tarafından kullanılan bir helikopter modeli, bir bilgisayar donanım ürünleri üreten marka, bir server ismi.
- Comanche: ABD Hava Kuvvetleri tarafından kullanılan bir helikopter modeli, Chrysler'in ürettiği bir kamyonet modeli.
- Pontiac (Ünlü Kızılderili Şefi): 80'li yılların ABD kaynaklı en meşhur spor araba markalarından biri.
- Cayenne: Porsche’nin ilk kez ürettiği SUV aracına verdiği isim.
- Fox: ABD’de bir TV kanalı.
- Black Hawk: Sikorsky firması tarafından üretilen bir helikopter modeli.
- Kentucky: Kökeni; Iroquois Kızılderililerinin kullandıkları dilde “ken-tah-ten” sözcüğünden gelen ve “Yarının Ülkesi” anlamına gelen kelime. Aynı zamanda tüm dünyaya yayılmış bir restoranlar zincirinin ismidir. (Kentucky Fried Chicken).
- Kiowa: Bell firması tarafından üretilen askeri keşif ve gözlem helikopteri.
- Tomahawk: Fırkateyn ve destroyer tipi savaş gemilerinden fırlatılan uzun menzilli güdümlü seyir füzesi.
- Chinook: Boeing firması tarafından üretilen ağır nakliye sınıfı askeri helikopter.
- Iroquois: Bell firması tarafından üretilen genel maksat helikopteri.
- Milwaukee: Elektrikli el aletleri üreten ABD kökenli bir firma.
Koloni dönemi ve Kızılderililer
Avrupalı kaşifler Amerika'ya geldiğinde, Amerika'da yüzlerce farklı kabile bulunmaktaydı. Bu kabilelerden birçoğu ortak bir dili ve kültürü paylaşıyorlardı. Önce İspanyol asıllı denizciler İspanyol Kraliçesi adına bu topraklara ayak basmış daha sonra başta İngiltere olmak üzere diğer Avrupa sömürgeci devletleri de aynı rotayı izleyerek Amerika'ya askerlerini, kaşiflerini göndermişlerdir. Avrupalı beyaz adamın şiddet düşkünlüğünden haberdar olmayan yerliler onları sevinçle karşılamış, ellerindeki altın gibi şeyleri onlarla paylaşmak istemişler ancak sömürge güçlerinin baskısı hatta katliamı altında soykırıma uğramışlardır.
13 Haziran 2008'de Kanada Başbakanı Stephen Harper, Kanada Parlamentosunda düzenlenen bir törende Kızılderililerden resmen özür dilemiştir.
Sağlık
2002 yılında ABD Kızılderilileri ve Alaska yerlilerinde (American Indians & Alaska Natives) ölüme yol açan ilk 10 neden:
- Kardiyovasküler hastalıklar
- Kanser
- Kasıtsız yaralanmalar (unintentional injuries)
- Şeker hastalığı
- İnme (stroke)
- & siroz
- Kronik obstrüktif akciğer hastalığı
- İntihar
- Grip & Zatürre
- Cinayet
Ayrıca bakınız
- ABD Kızılderilileri kabile birlikleri
- Alaska yerlileri kabile birlikleri
- ABD Kızılderili ajanı
- Kızılderili Savaşları
- Kızılderili soykırımları
- Kızılderili Tehcir Yasası
- Kızılderili Tehciri
- Indiana Kızılderili tehcirleri
- ABD Kızılderili katliamları
- ABD Kızılderililerinin kültürel asimilasyonu
- ABD Kızılderili yatılı okulları
- Kızılderili Soykırım Müzesi
- Kafa derisi yüzme
Kaynakça
- (Erken iç Asya Tarihi- Prof. Dr. Sinor- S. 102)” (Tanrının Türkleri- Cilt.1- S.314- Semih Tufan Gülaltay)
- H. Cemil Tanju-Tunç derililer. S.106 (Age.s.316)
- Süleyman Nazif, Hz.İsa'ya Açık Mektup, -Eski ve Yeni Harflerle- Lamure, 2006 (Kitabın ilk baskısı 1924 tarihinde eski Türkçe harflerle yapılmıştır)
- ^ Büyük Larousse (yıl: 1986, cilt: 11, sayfa: 6754)
- ^ AnaBritannica (yıl: 1986, cilt: 1, sayfa: 605)
- ^ The American Indian and Alaska Native Population: 2010 9 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., U.S. Census Bureau
- ^ (PDF). web.archive.org. 27 Ocak 2012. 27 Ocak 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2023.
- ^ . 28 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2013.
- ^ . 25 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2008.
- ^ Donald Fixico, “Arizona Indians at 100 years of progress and the future” 13 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Black Canyon Conference Center. March 5, 200
Dış bağlantılar
hakkında daha fazla bilgi edinin | |
 | Commons'ta dosyalar |
 | Vikisöz'de alıntılar |
- , Revised Edition. Edited by Carole Barrett and Harvey Markowitz. Project Editor R. Kent Rasmussen. 2005, by Salem Press, Inc. Pasadena, California Hackensack, New Jersey
- Kızılderili Net Kabilesi17 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Siyular ABD'yi Reddediyor 19 Şubat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Native Languages 22 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kizilderililer ya da Amerika Yerlileri veya kisaca Yerliler Amerika Birlesik Devletleri nde yasayan Kizilderililer icin kullanilan ortak birlestirici ad Dilce birbiriyle akraba olmayan en az iki ayri grupta toplanirlar Sibirya kokenli olan Na Dene dilleri ile Na Dene dilleri disindaki butun Kizilderili dillerini iceren Amerind dilleri ABD Kizilderilileri Native Americans American Indians soldan saga Joseph Brant ᏍᏏᏉᏯ Ssiquoya Pushmataha Tecumseh Heȟaka Sapa Tȟatȟaŋka Iyotake Hinmatooyalahtq it Charles Eastman Jim Thorpe John HerringtonOnemli nufusa sahip bolgelerDillerKizilderili dilleri IngilizceDinHristiyanlik Kizilderili inanclariBir kizilderili kabilesi Amerika Birlesik Devletlerinde American Indian Amerikali Hint adi hem Kizilderililer hem de ABD vatandasi olan Hintler Indian American olarak da gecer icin kullanilir Amerika Birlesik Devletleri Sayim Burosu ulkedeki yerlileri American Indian and Alaska Native adi altinda topluca ele alir ve American Indian Amerikali Hint terimiyle Kita ABDsi ndeki yerliler ki hepsi de Kizilderilidir kastedilirken Alaska Native Alaska Yerlisi terimi Alaska daki yerlilerin tamami Aleutlar Alaska Eskimolari Alaska Kizilderilileri icin kullanilir Kita ABD si nde Kizilderili rezervasyonu Indian reservation adi verilen sinirlari belirli kisitlayici ozel yerlesimlerde yasal olarak toplanirlar haric Alaska daki butun rezervasyonlar ANCSA Alaska Yerli Talepleri Cozumleme Yasasi yasasiyla kaldirilmistir Bilginler Kuzey Amerika yerlilerinin 1492 yilindaki nufuslarinin yaklasik 10 milyon oldugunu ve bu nufusun 90 kadarinin 19 yuzyil ortalarinda azaldigini soylerler Devletce taninmaABD tarafindan yasal olarak devletce taninan Kizilderililer uc ana grupta toplanir 1 ABD Kizilderilileri federal kabileleri Kita ABD sinde federal olarak taninan kabile birlikleridir ve Kizilderili Isleri Burosu tarafindan takip edilirler 2 ABD Kizilderilileri eyalet kabileleri Amerika Birlesik Devletleri nin eyaletleri tarafindan eyalet capinda taninan kabile birlikleridir ve eyaletce takip edilirler 3 Alaska yerlileri kabile birlikleri Alaska eyaletinde federal olarak taninan kabile birlikleridir ve Alaska Kizilderilileri ile birlikte Alaska Eskimolari ve Aleutlari da kapsayacak bicimde butun Alaska yerlilerinin icerir ve Kizilderili Isleri Burosu tarafindan takip edilirler Eyaletlerine gore ABD Kizilderilileri Alaska Kizilderilileri Teksas KizilderilileriIlk AmerikalilarBuzul Cagi nin en siddetli doneminde M O 34000 M O 30000 yillarinda dunyadaki suyun onemli bir bolumu buyuk kitasal buz katmanlari halindeydi Bunun sonucunda Bering Denizi bugunku duzeyinden yuzlerce metre daha asagidaydi ve Asya ile Kuzey Amerika arasinda adina Beringia denilen bir kara koprusu olustu Beringia nin en genis doneminde 1 500 kilometre kadar oldugu saniliyor Nemli ve agacsiz bir tundra olan bolge otlar ve diger bitkilerle kapliydi ve bu da ilk insanlarin yasamak icin avladiklari buyuk hayvanlari cekiyordu Kuzey Amerika ya ilk erisen insanlar yeni bir kitaya ayak bastiklarini muhtemelen tahmin bile edemezlerdi Atalarinin binlerce yildir yaptigi gibi Sibirya kiyilarinda av pesinde kosmaya devam etmislerdir M S ilk yuzyillarda bugunku Arizona da Finiks kentinin bulundugu yoreye yakin yerlesim birimlerinde top oynamak icin alanlarin ve Meksika da bulunanlara benzeyen piramit bicimli kumbetlerin yani sira kanal ve sulama sistemleri kuran Hohokumlar yasiyordu Bir kizilderili savasci Ilk yerlesimciler Seminoller Cerokiler ve Misuki kabileleri ile karsilastilar Ispanyol kasifler ise Kaliforniya da Soson Payitu Kahula Mevuk ve diger bazi kabilelerle karsilasmislardir 19 yuzyilda Avrupali kasifler batiya dogru goc ederken Kizilderili kabileleri kendi topraklarindan surmuslerdir Bu donem batida Apaci Siyu ve Komanci ve diger kabilelerle yapilan utanc verici savaslar donemidir Bu savaslardan geriye kalan cok az sayida yerli ise Rezervasyonlar kizilderililer icin ayrilmis araziler olarak bilinen kucuk bir alanda yasamaya mecbur edilmislerdir Yani bu halkin buyuk bir kismi soykirim a ugradi Bugun ABD de hukumet tarafindan resmen taninan 554 Kizilderili kabilesi vardir Kizilderililer 1952 yilina kadar Rezervasyon denilen toplama kamplarinda yasamaya zorlanmislardir Kizilderililerin halen onemli miktardaki kismi bu bolgelerde yasamaktadir 1626 yilinda Hollandalilarin satin aldigi New York ta gunumuzde 85 000 den fazla Kizilderili yasamaktadir 2007 yilinin Aralik ayinda en onemli Kizilderili kabilelerinden biri olan Lakota Siyulari ABD vatandasligindan cekildiklerini ve kendi devletlerini kuracaklarini ilan etmislerdir Topraklari bes ayri ABD eyaletinin sinirlari icerisinde olan Lakotalar in bu girisiminin sonuclari henuz kesinlesmemekle birlikte Kizilderililerin buyuk soykirimdan bu yana ilk bagimsizlik girisimleri olarak tarihe gecmistir Toplama kamplariAmerika da ilk kizilderili yerlesim bolgeleri 1840 li yillarda olusturuldu O yillarda Avrupa kokenli Amerikalilar ulkenin bati bolgelerine yerlesmek icin kizilderili kabilelerini de onlerine katarak ilerliyordu Kizilderililer dogup buyudukleri topraklari terk etmek ve rezervasyon adi verilen anavatanlarindan cok daha kucuk bolgelere yerlesmek zorunda birakildi Gunumuz ABD sinde Kizilderililerin yaklasik 85 i rezervasyonlarin disinda yasamaktadir kaynak belirtilmeli ve her buyuk kentin kendi Kizilderili toplumlari vardir Amerika da 300 den fazla kizilderili yerlesim bolgesi bulunmaktadir EkonomiABD de ekonomik olarak 3 buyuk kabile bulunmaktadir Mississippi Choctawlar 5 bin kisi kumarhane hoparlor isleri yapiyor Oklahoma Choctawlar 35 bin kisi Kumarhane benzin istasyonu ve oteller zincirleri var ve Oklahoma Chickasawlar 200 bin kisi Amerikan Bayanlar Ulusal Basketbol Birligi nde WNBA tek bagimsiz takim sahibi bir Kizilderili kabilesi olan Connecticut San Connecticut eyaletinin Mohegan Kabilesi 2003 te Orlando Miracle kulubunu satin aldi ve Connecticut a tasinan takim artik maclarini Mohegan Sun adli devasa kumarhane ve eglence kompleksindeki salonda oynamaya basladi O zamana kadar her WNBA profesyonel takimi bir NBA kulubune aitti Rezervasyon bolgeleri disindaki ilk yatili okulda 1879 dan 1918 e kadar okuyan yaklasik 10 000 Kizilderili cocuk medenilestirilme hedefi ile kendi yerli dillerini konusan ve kulturlerinin diger yonlerini korumaya calisan ogrencilerin cezalandirmaya dayandigi bir ortamda yetistirilmislerdir Sukran Gunu nun anlami1620 lerde Avrupa dan yerlesim icin ilk kez May Flower Mayis Cicegi gemisiyle ABD ye gelen Pilgrimler yerlesimci ve haci ilk geldiklerinde aylarca suren yolculuklarindan dolayi yorgun hasta ve actirlar Kizilderililer onlari karsilar ve yiyecek verir hindi avlamasini misir ekmesini ogretirler Uc yil sonra Ingiliz Vali William Bradford buyuk bir yemek hazirlar ve Kizilderililer i cagirir Kizilderililerin sefi Massoit 90 kisiyle bu torene katilir O gunden sonra her hasat sonrasinda yemek gelenegi surer 1863 de Baskan Abraham Lincoln Sukran Gunu nun ulusal bayram olmasini onerir ancak bu oneri Kongre de 1941 de karara baglanir ve her yilin Kasim ayinin son Persembesi Sukran Gunu olarak ulusal bayram ilan edilir ABD yayilmaciligi altinda yok olan kabilelerin urunlerde yasayan isimleriAmerikalilar ise tum dunyaya pazarladiklari urunlerinden birkacina Kizilderili kabileleri isimleri vermistir Ornek olarak Cherokee Chrysler tarafindan uretilen bir SUV araci Apache ABD Hava Kuvvetleri tarafindan kullanilan bir helikopter modeli bir bilgisayar donanim urunleri ureten marka bir server ismi Comanche ABD Hava Kuvvetleri tarafindan kullanilan bir helikopter modeli Chrysler in urettigi bir kamyonet modeli Pontiac Unlu Kizilderili Sefi 80 li yillarin ABD kaynakli en meshur spor araba markalarindan biri Cayenne Porsche nin ilk kez urettigi SUV aracina verdigi isim Fox ABD de bir TV kanali Black Hawk Sikorsky firmasi tarafindan uretilen bir helikopter modeli Kentucky Kokeni Iroquois Kizilderililerinin kullandiklari dilde ken tah ten sozcugunden gelen ve Yarinin Ulkesi anlamina gelen kelime Ayni zamanda tum dunyaya yayilmis bir restoranlar zincirinin ismidir Kentucky Fried Chicken Kiowa Bell firmasi tarafindan uretilen askeri kesif ve gozlem helikopteri Tomahawk Firkateyn ve destroyer tipi savas gemilerinden firlatilan uzun menzilli gudumlu seyir fuzesi Chinook Boeing firmasi tarafindan uretilen agir nakliye sinifi askeri helikopter Iroquois Bell firmasi tarafindan uretilen genel maksat helikopteri Milwaukee Elektrikli el aletleri ureten ABD kokenli bir firma Koloni donemi ve KizilderililerAvrupali kasifler Amerika ya geldiginde Amerika da yuzlerce farkli kabile bulunmaktaydi Bu kabilelerden bircogu ortak bir dili ve kulturu paylasiyorlardi Once Ispanyol asilli denizciler Ispanyol Kralicesi adina bu topraklara ayak basmis daha sonra basta Ingiltere olmak uzere diger Avrupa somurgeci devletleri de ayni rotayi izleyerek Amerika ya askerlerini kasiflerini gondermislerdir Avrupali beyaz adamin siddet duskunlugunden haberdar olmayan yerliler onlari sevincle karsilamis ellerindeki altin gibi seyleri onlarla paylasmak istemisler ancak somurge guclerinin baskisi hatta katliami altinda soykirima ugramislardir 13 Haziran 2008 de Kanada Basbakani Stephen Harper Kanada Parlamentosunda duzenlenen bir torende Kizilderililerden resmen ozur dilemistir Saglik2002 yilinda ABD Kizilderilileri ve Alaska yerlilerinde American Indians amp Alaska Natives olume yol acan ilk 10 neden Kardiyovaskuler hastaliklar Kanser Kasitsiz yaralanmalar unintentional injuries Seker hastaligi Inme stroke amp siroz Kronik obstruktif akciger hastaligi Intihar Grip amp Zaturre CinayetAyrica bakinizABD Kizilderilileri kabile birlikleri Alaska yerlileri kabile birlikleri ABD Kizilderili ajani Kizilderili Savaslari Kizilderili soykirimlari Kizilderili Tehcir Yasasi Kizilderili Tehciri Indiana Kizilderili tehcirleri ABD Kizilderili katliamlari ABD Kizilderililerinin kulturel asimilasyonu ABD Kizilderili yatili okullari Kizilderili Soykirim Muzesi Kafa derisi yuzmeKaynakca Erken ic Asya Tarihi Prof Dr Sinor S 102 Tanrinin Turkleri Cilt 1 S 314 Semih Tufan Gulaltay H Cemil Tanju Tunc derililer S 106 Age s 316 Suleyman Nazif Hz Isa ya Acik Mektup Eski ve Yeni Harflerle Lamure 2006 Kitabin ilk baskisi 1924 tarihinde eski Turkce harflerle yapilmistir Buyuk Larousse yil 1986 cilt 11 sayfa 6754 AnaBritannica yil 1986 cilt 1 sayfa 605 The American Indian and Alaska Native Population 2010 9 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde U S Census Bureau PDF web archive org 27 Ocak 2012 27 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2023 28 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Subat 2013 25 Ekim 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Haziran 2008 Donald Fixico Arizona Indians at 100 years of progress and the future 13 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Black Canyon Conference Center March 5 200Dis baglantilarVikipedi nin kardes projelerinden hakkinda daha fazla bilgi edininCommons ta dosyalarVikisoz de alintilar Revised Edition Edited by Carole Barrett and Harvey Markowitz Project Editor R Kent Rasmussen 2005 by Salem Press Inc Pasadena California Hackensack New Jersey Kizilderili Net Kabilesi17 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Siyular ABD yi Reddediyor 19 Subat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Native Languages 22 Agustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde