Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Deri sırtlı deniz kaplumbağası (Dermochelys coriacea), 2 metreye ulaşabilen boyu ve 600 kilograma varabilen ağırlığıyla, yaşayan en büyük kaplumbağadır. Tüm tropikal ve tropik altı okyanuslarda bulunan deri sırtlı deniz kaplumbağası(kısa: DSDK), Dermochelys cinsi ve Dermochelyidae familyası içinde varlığını sürdüren tek türdür.
| Deri sırtlı deniz kaplumbağası | ||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||||||||||
| Korunma durumu | ||||||||||||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||
Dermochelys coriacea (, 1761) |
Deri sırtlılar, yalnızca büyüklükleriyle değil, temelde bağ dokudan oluşması ve kendi boyutlarındaki bir sürüngenden beklenebilecek olanın üç katı kadar sahip olmaları gibi eşsiz özellikleriyle de diğer deniz kaplumbağalarından ayrılırlar.
Fiziksel özellikler
Büyüklük
DSDK, varlığını sürdüren tüm kaplumbağa türleri içinde en büyük olanıdır:
- Boyunun uzunluğu 2 metreye, ağırlığı ise 600 kilograma ulaşabilir.
- Ön yüzgeçleri hem gövdeye oranla, hem de boyutları açısından, diğer deniz kaplumbağalarına göre çok daha büyüktür; erişkinlerde, uçtan uca uzunluk 270 santimetreyi bulabilir.
Dünyanın en büyüğü olarak kaydedilen DSDK, Galler'in Gwynedd bölgesindeki kasabası kumsalına Eylül 1988'de vurmuş, balık ağlarına takılarak boğulmuştur. 2,74 metre boyu ve 914 kilogram ağırlığı olan bu deri sırtlının, kaydedilmiş en yaşlı kaplumbağalardan biri olduğu düşünülmektedir. O günlerde hayvanın 100 yaşında olduğundan sözedilse de, deri sırtlılar için henüz kesin yaş belirleme teknikleri geliştirilmemiştir. Erken dönemdeki büyüme hızları da yüksek olduğu için, erişkin bireyler bile diğer kaplumbağa türleri kadar yaşlı olmayabilir.
Kabuk
DSDK'nın kabuğunda, diğer kaplumbağaların kabuğunda bulunan kemiksi levhalara (; Lat., scutum) rastlanmaz; bu türün kabuğu, temel olarak, bağ dokudan oluşur.
Hayvanın düz yüzeyli, siyahımsı ve açık renk beneklerle bezeli , baştan kuyruğa doğru uzanan kabarık çizgiler bulunur. Sırt kabuğunun ulaşması da diğer kaplumbağalardaki gibi sert bir açıyla olmaz: iki kabuk yumuşak bir şekilde yuvarlanarak birleşir ve hayvana yarı silindir biçimli bir görünüm kazandırır.
Baş
DSDK'nın, ısırmasına yardımcı olacak şekilde, özellikle kıvrık bir gagası vardır. Boğazında bulunan arkaya dönük ve kancamsı çıkıntılar da avını yutmasını kolaylaştırır. Ancak bu kancalar, deniz kirliliği ile birlikte artan naylon torba ve benzeri nesnelerin takılmasıyla, ölüme varan sıkıntılara da neden olmaktadır:
- Deri sırtlılar, sindirilmesi mümkün olmayan naylon torbaları denizanası zannederek yutarlar. Geri çıkaramadıkları torbaların boğazlarını tıkaması sonucu beslenmeleri bozulur ve sonunda ölürler.
- Ölü deri sırtlılarda yapılan incelemelerde, midelerinde naylon torbalara, sert plastik parçalara ve misinalara rastlanmıştır.
Fizyoloji
DSDK'nın metabolizma hızı, kendi boyutlarındaki bir sürüngenden beklenenin yaklaşık üç katıdır. Yüksek metabolizma hızı, derisindeki damar sistemi, yağlı gövdesinin sağladığı yalıtım ve büyük kütlesinin de yardımıyla, DSDK beden ısısını çevresindeki sudan 18 °C'ye varan farklarla daha yüksek tutabilmektedir. Bazı bilimciler, DSDK'nın bir memeli gibi kendi beden ısısını üretebilme kapasitesine sahip olduğunu öne sürerler. Ama genel olarak sürüngenler canlılar olarak tanımlanırlar ve DSDK'nın da farklı olmadığı düşünülür.
Dağılım ve yaşam alanı
Deri sırtlıları Atlas, Büyük Okyanus ve Hint Okyanusları'nda; kuzeyde Labrador, Alaska ve Norveç'ten, güneyde Şili, Arjantin, Güney Afrika Cumhuriyeti ve Yeni Zelanda'nın güney uçlarına kadar geniş bir alanda görmek olasıdır. Yaz aylarında:
- Atlas Okyanusu'nda yerleşik deri sırtlılar, en sık olarak, güneyde orta Florida sahillerinden kuzeyde 'ne kadar bulunurlar ama Kanada'nın St. Lawrence Körfezi'ne kadar kuzeyde de gözlenmişlerdir.
- Büyük Okyanus'un deri sırtlıları ise en çok, kuzeyinde toplandıkları bilinen Hawaii takımadalarının açıklarında izlenirler.
Genelde derin suları tercih etseler de çoğunlukla karadan görülebilirler. Yaz aylarında, en çok, deniz taşıtlarının pervaneleri ile yaralandıkları Long Island Boğazı'nda olmak üzere, yüzeye yakın güneşlendiklerine rastlanır.
Beslenme
Deri sırtlıların temel gıdaları denizanalarıdır, ama başka deniz bitki ve hayvanlarını da yerler.
Büyük deri sırtlılar her yıl Körfez Akıntısı'nı izleyerek Karayipler'den Birleşik Krallık'a, oradan da Avrupa'ya kadar uzun bir yolu, denizanası ile beslenebilmek için katederler.
Üreme
Üreme olgunluğuna on yaşından sonra ulaşan deri sırtlılar, -yumurtadan çıktıktan sonra denize ulaşan erkek bireyler bir daha hiç çıkmadıkları için-, her zaman denizde çiftleşirler. Her 3-4 yılda bir çiftleşen dişi bireyler ise yumurtalarını bırakabilmek için, kendilerinin de yumurtadan çıktıkları kumsallara giderler. Bir dişi, üreme mevsiminde yaklaşık dokuzar gün arayla toplam 10 kereye kadar kuluçkaya yatabilir.
Üremeye elverişli olduğunu belirtebilmek için muhtemelen feromon salgılayan dişi DSDK ile karşılaşan erkek, dişinin kendisini kabul edip etmediğini anlamak için baş hareketleri, burun sürtme, ısırma, yüzgeç hareketleri gibi davranışlarla dişiye yaklaşır. Dişi erkeği kabul ederse, diğer deniz kaplumbağalarında olduğu gibi erkek arkadan dişinin üzerine çıkar ve iki bireyin cinsel uzuvları kenetlenir; döllenme, dişinin içinde gerçekleşir.
Genellikle, bir dişi birden fazla erkek ile çiftleşir. Dişinin çok eşli çiftleşmeye yönelik evrimi;
- erkek kısırlığının ve sperm azlığının engellenmesi,
- dişinin yüksek kaliteli spermleri seçebilmesi,
- yavrular arasındaki genetik çeşitliliğin artması
gibi nedenlerle gelişmiş olabilir. Ancak çalışmalar, çok eşliliğin deniz kaplumbağalarında başarılı döllenmeyi azalttığını göstermiştir.
Bahsedilen çiftleşme şekli çeşitli güçlükler ve tehlike içerir:
- Bazen, kabukların engel olması nedeniyle, cinsel uzuvların kenetlenmesi aşamasına geçiş güçleşir.
- Çiftleşmek için çok istekli olan ve eş bulabilmek için uzun süre su altında kalan erkek, eşini bulup çiftleşmeyi tamamlayıncaya kadar, su altında yaklaşık bir saat daha havasız kalmak durumundadır.
Zigotun bölünmesi, döllenmeden sonraki birkaç saat içinde başlar ama Gastrula evresine ulaşıldığında, dişinin yumurtaları bıraktığı süre boyunca harekete karşı çok duyarlı olan embriyonun gelişimi durur. Yumurtaların bırakılmasından kısa süre sonra embriyonun gelişimi kaldığı yerden devam eder ama kuluçka döneminin, geliştiği ilk 20-25 günü boyunca, yuvadaki embriyoların harekete aşırı duyarlılığı ve buna bağlı yüksek ölüm olasılıkları devam eder. Bu dönemi, organlarda ve bedende yapısal farklılaşma (organogenez) dönemi izler. Diğer bazı sürüngenlerde olduğu gibi, deri sırtlılarda da gelişmekte olan yavruların cinsiyetini yuvanın ortam sıcaklığı belirler.
Deri sırtlıların yumuşak kabukları kayalık zeminde zarar görmeye açık olduğu için, yuvalandıkları kumsallardaki kum yumuşak olmalıdır. Ayrıca, kumsalın denize olan eğimi de dar açılı olmalıdır, aksi halde, kumlar erozyona uğrayarak denize akar ve kaplumbağalar da bundan zarar görebilir. Dişiler, gelgit hattının üst sınırından daha yukarıda, yüzgeçleriyle bir yuva kazıp, içine yaklaşık 110 tane yumurta bırakırlar. Yumurtaların yaklaşık 70 tanesi büyük ve doğurgan, geri kalanı ise küçük ve kısırdır. Yuvayı yeniden dikkatle kapatan dişi, üzerindeki kumları da gelişigüzel dağıtarak, yumurtaları saldırganlardan saklamaya çalışır.
Yaklaşık 60 günlük sürenin sonunda, kumun altındaki yumurtalar çatlamaya başlar. Gecenin gelmesiyle birlikte, yumurtadan çıkmış olan yavrular üzerlerindeki kumu kazarak yüzeye çıkıp denize yönelirler. Denize ulaşan yavrular, genellikle erişkinliğe ulaşana dek bir daha görülmezler ve hakkında çok az şey bilinen bu süreci de çok azı tamamlayabilir:
- Yavruların çoğu, henüz denize bile ulaşamadan, kuş, sürüngen ve benzeri avcılara, önemli bir kısmı da denizdeki çeşitli hayvanlara yem olur.
- Eğer yerleşim yerlerinin ışıkları görülüyorsa, yuvadan çıkan yavrular bu ışıklara ve denizden uzağa yönelerek, şu ya da bu şekilde mutlak ölüme giderler.
Deri sırtlıların, bulundukları okyanuslara göre yuvalandıkları yerler şöyledir:
- Atlas Okyanusu'nun deri sırtlıları, şubat ve temmuz ayları arasında, ABD'nin Georgia (ABD) eyaletinden Karayipler'deki Birleşik Devletler Virgin Adaları'na ve Surinam'dan Guyana'ya kadar olan sahillerde yuvalanırlar.
- Büyük Okyanus'un deri sırtlıları ise birkaç yıl öncesine kadar Malezya'dan Kosta Rika'ya kadar olan sahillerde yuvalanıyorlardı. Ancak 2001'den itibaren sayıları belirgin ölçüde düşmüştür ve soyları tükenmenin eşiğine gelmiş olabilir.
Tehditler ve koruma
Erişkin deri sırtlılar büyük hayvanlar oldukları için, doğal düşmanları pek yoktur. Daha çok yumurtalar ve yumurtadan yeni çıkmış yavrular saldırıya açık olurlar:
- Kuşlar, köpekler ve diğer fırsatçılar yuvaları kazarak yumurtalarla beslenirler.
- Yumurtadan yeni çıkmış yavrular ise, hem yuvadan denize ulaşmaya çalışırken hem de denizin içinde, çeşitli avcılara av olurlar ve çok azı erişkinliğe ulaşabilir.
İnsanların kumsallardaki varlıkları deri sırtlıları çeşitli şekillerde tehlikeye atar:
- Porto Riko, çevre adalar ve muhtemelen de başka yerlerde, yasak da olsa DSDK yumurtaları toplanmaktadır.
- Kumsalların imarı, deri sırtlıların yuvalanmak için ihtiyaç duyduğu yaşam alanlarını bozar; gelişen yerleşimlerin ışıkları, yumurtadan yeni çıkan yavruların şaşırıp denizden uzaklaşmasına neden olur.
- Kumsalların insanlar tarafından kullanılması ile yuvalar bozulabilir, yumurtalar ve yenidoğan yavrular ezilir ya da yumurtalar yenidoğanların yüzeye çıkamayacağı derinliklere gömülebilir.
- Meraklı insanlar, yuvalamakta olan dişileri rahatsız edebilir.
Denizdeki erişkinlere karşı tehditlerin de tamamı insanlara bağlıdır:
- Plastik, lastik, zift, akaryakıt ve diğer sentetik maddeleri yutan erişkin deri sırtlılar ciddi şekilde yaralanmakta ya da ölmektedir.
- Özellikle sığ sularda, teknelerle çarpışmaya bağlı olarak çok sayıda DSDK kaybedilmektedir.
- Ticari balıkçılıkta kullanılan misina, , ip ve kablo gibi malzemeler, deri sırtlıların boğulmasına yol açmaktadır. Her ne kadar ağlarda kaplumbağa dışlama düzenekleri bulunmak zorundaysa da bu düzenekler erişkin deri sırtlılar gibi büyük hayvanların kaçmasını her zaman sağlayamaz. ABD'nin Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi (National Oceanic and Atmospheric Administration, NOAA), her yıl yaklaşık 640 DSDK'nın ticari balıkçılığa bağlı olarak öldüğü tahmininde bulunmaktadır.
- Porto Riko'nın bazı bölgelerinde, yasa dışı olmasına rağmen, diğer kaplumbağa türleri için denize ağ atılmaktadır. DSDK avı için olmasalar da zaman zaman deri sırtlılar da bu ağlara yakalanırlar.
Ayrıntılı sınıflandırma
DSDK'nın üyesi olduğu Dermochelyidae familyasına ait, soyu tükenmiş(kısa: st) türleri de içeren ayrıntılı sınıflandırma aşağıda sunulmuştur:
- Familya: Dermochelyidae
- Cins:
- Corsochelys haliniches (st)
- Cins:
- Cardiochelys rupeliensis (st)
- Cardiochelys eocaemus (st)
- Cins: Dermochelys
- Dermochelys coriacea - deri sırtlı deniz kaplumbağası
- Cins:
- Eosphargis gigas (st)
- Eosphargis breineri (st)
- Cins: (st)
- Cins:
- Protosphargis veronensis (st)
- Cins:
- Psephophorus rupeliensis (st)
- Psephophorus scaldii (st)
- Psephophorus polygonus (st)
- Psephophorus pseudostracion (st)
Kaynakça
- İngilizce Wikipedia'daki Leatherback Sea Turtle maddesinin 25 Mayıs 2006 sürümü
- Son gözden geçirme: 4 Haziran 2006 sürümü
Wikimedia Commons'ta Dermochelys coriacea ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Deri sirtli deniz kaplumbagasi Dermochelys coriacea 2 metreye ulasabilen boyu ve 600 kilograma varabilen agirligiyla yasayan en buyuk kaplumbagadir Tum tropikal ve tropik alti okyanuslarda bulunan deri sirtli deniz kaplumbagasi kisa DSDK Dermochelys cinsi ve Dermochelyidae familyasi icinde varligini surduren tek turdur Deri sirtli deniz kaplumbagasiKorunma durumuKritik tehlikede IUCN 2 3 Biyolojik siniflandirmaUst alem EukaryotaAlem AnimaliaSube ChordataAlt sube VertebrataInfa sube GnathostomataUst sinif TetrapodaSinif ReptiliaTakim TestudinesAlt takim CryptodiraUst familya ChelonioideaFamilya Dermochelyidae Fitzinger 1843Cins DermochelysTur D coriaceaIkili adlandirmaDermochelys coriacea 1761 Deri sirtlilar yalnizca buyuklukleriyle degil temelde bag dokudan olusmasi ve kendi boyutlarindaki bir surungenden beklenebilecek olanin uc kati kadar sahip olmalari gibi essiz ozellikleriyle de diger deniz kaplumbagalarindan ayrilirlar Fiziksel ozelliklerBuyukluk DSDK varligini surduren tum kaplumbaga turleri icinde en buyuk olanidir Boyunun uzunlugu 2 metreye agirligi ise 600 kilograma ulasabilir On yuzgecleri hem govdeye oranla hem de boyutlari acisindan diger deniz kaplumbagalarina gore cok daha buyuktur eriskinlerde uctan uca uzunluk 270 santimetreyi bulabilir Dunyanin en buyugu olarak kaydedilen DSDK Galler in Gwynedd bolgesindeki kasabasi kumsalina Eylul 1988 de vurmus balik aglarina takilarak bogulmustur 2 74 metre boyu ve 914 kilogram agirligi olan bu deri sirtlinin kaydedilmis en yasli kaplumbagalardan biri oldugu dusunulmektedir O gunlerde hayvanin 100 yasinda oldugundan sozedilse de deri sirtlilar icin henuz kesin yas belirleme teknikleri gelistirilmemistir Erken donemdeki buyume hizlari da yuksek oldugu icin eriskin bireyler bile diger kaplumbaga turleri kadar yasli olmayabilir Kabuk DSDK nin kabugunda diger kaplumbagalarin kabugunda bulunan kemiksi levhalara Lat scutum rastlanmaz bu turun kabugu temel olarak bag dokudan olusur Hayvanin duz yuzeyli siyahimsi ve acik renk beneklerle bezeli bastan kuyruga dogru uzanan kabarik cizgiler bulunur Sirt kabugunun ulasmasi da diger kaplumbagalardaki gibi sert bir aciyla olmaz iki kabuk yumusak bir sekilde yuvarlanarak birlesir ve hayvana yari silindir bicimli bir gorunum kazandirir Bas DSDK nin isirmasina yardimci olacak sekilde ozellikle kivrik bir gagasi vardir Bogazinda bulunan arkaya donuk ve kancamsi cikintilar da avini yutmasini kolaylastirir Ancak bu kancalar deniz kirliligi ile birlikte artan naylon torba ve benzeri nesnelerin takilmasiyla olume varan sikintilara da neden olmaktadir Deri sirtlilar sindirilmesi mumkun olmayan naylon torbalari denizanasi zannederek yutarlar Geri cikaramadiklari torbalarin bogazlarini tikamasi sonucu beslenmeleri bozulur ve sonunda olurler Olu deri sirtlilarda yapilan incelemelerde midelerinde naylon torbalara sert plastik parcalara ve misinalara rastlanmistir FizyolojiDSDK nin metabolizma hizi kendi boyutlarindaki bir surungenden beklenenin yaklasik uc katidir Yuksek metabolizma hizi derisindeki damar sistemi yagli govdesinin sagladigi yalitim ve buyuk kutlesinin de yardimiyla DSDK beden isisini cevresindeki sudan 18 C ye varan farklarla daha yuksek tutabilmektedir Bazi bilimciler DSDK nin bir memeli gibi kendi beden isisini uretebilme kapasitesine sahip oldugunu one surerler Ama genel olarak surungenler canlilar olarak tanimlanirlar ve DSDK nin da farkli olmadigi dusunulur Dagilim ve yasam alaniDeri sirtlilari Atlas Buyuk Okyanus ve Hint Okyanuslari nda kuzeyde Labrador Alaska ve Norvec ten guneyde Sili Arjantin Guney Afrika Cumhuriyeti ve Yeni Zelanda nin guney uclarina kadar genis bir alanda gormek olasidir Yaz aylarinda Atlas Okyanusu nda yerlesik deri sirtlilar en sik olarak guneyde orta Florida sahillerinden kuzeyde ne kadar bulunurlar ama Kanada nin St Lawrence Korfezi ne kadar kuzeyde de gozlenmislerdir Buyuk Okyanus un deri sirtlilari ise en cok kuzeyinde toplandiklari bilinen Hawaii takimadalarinin aciklarinda izlenirler Genelde derin sulari tercih etseler de cogunlukla karadan gorulebilirler Yaz aylarinda en cok deniz tasitlarinin pervaneleri ile yaralandiklari Long Island Bogazi nda olmak uzere yuzeye yakin guneslendiklerine rastlanir Ana yumurtlama alanlari Diger yumurtlama alanlariBeslenmeDeri sirtlilarin temel gidalari denizanalaridir ama baska deniz bitki ve hayvanlarini da yerler Buyuk deri sirtlilar her yil Korfez Akintisi ni izleyerek Karayipler den Birlesik Krallik a oradan da Avrupa ya kadar uzun bir yolu denizanasi ile beslenebilmek icin katederler UremeUreme olgunluguna on yasindan sonra ulasan deri sirtlilar yumurtadan ciktiktan sonra denize ulasan erkek bireyler bir daha hic cikmadiklari icin her zaman denizde ciftlesirler Her 3 4 yilda bir ciftlesen disi bireyler ise yumurtalarini birakabilmek icin kendilerinin de yumurtadan ciktiklari kumsallara giderler Bir disi ureme mevsiminde yaklasik dokuzar gun arayla toplam 10 kereye kadar kuluckaya yatabilir Uremeye elverisli oldugunu belirtebilmek icin muhtemelen feromon salgilayan disi DSDK ile karsilasan erkek disinin kendisini kabul edip etmedigini anlamak icin bas hareketleri burun surtme isirma yuzgec hareketleri gibi davranislarla disiye yaklasir Disi erkegi kabul ederse diger deniz kaplumbagalarinda oldugu gibi erkek arkadan disinin uzerine cikar ve iki bireyin cinsel uzuvlari kenetlenir dollenme disinin icinde gerceklesir Genellikle bir disi birden fazla erkek ile ciftlesir Disinin cok esli ciftlesmeye yonelik evrimi erkek kisirliginin ve sperm azliginin engellenmesi disinin yuksek kaliteli spermleri secebilmesi yavrular arasindaki genetik cesitliligin artmasi gibi nedenlerle gelismis olabilir Ancak calismalar cok esliligin deniz kaplumbagalarinda basarili dollenmeyi azalttigini gostermistir Bahsedilen ciftlesme sekli cesitli guclukler ve tehlike icerir Bazen kabuklarin engel olmasi nedeniyle cinsel uzuvlarin kenetlenmesi asamasina gecis guclesir Ciftlesmek icin cok istekli olan ve es bulabilmek icin uzun sure su altinda kalan erkek esini bulup ciftlesmeyi tamamlayincaya kadar su altinda yaklasik bir saat daha havasiz kalmak durumundadir Zigotun bolunmesi dollenmeden sonraki birkac saat icinde baslar ama Gastrula evresine ulasildiginda disinin yumurtalari biraktigi sure boyunca harekete karsi cok duyarli olan embriyonun gelisimi durur Yumurtalarin birakilmasindan kisa sure sonra embriyonun gelisimi kaldigi yerden devam eder ama kulucka doneminin gelistigi ilk 20 25 gunu boyunca yuvadaki embriyolarin harekete asiri duyarliligi ve buna bagli yuksek olum olasiliklari devam eder Bu donemi organlarda ve bedende yapisal farklilasma organogenez donemi izler Diger bazi surungenlerde oldugu gibi deri sirtlilarda da gelismekte olan yavrularin cinsiyetini yuvanin ortam sicakligi belirler Deri sirtlilarin yumusak kabuklari kayalik zeminde zarar gormeye acik oldugu icin yuvalandiklari kumsallardaki kum yumusak olmalidir Ayrica kumsalin denize olan egimi de dar acili olmalidir aksi halde kumlar erozyona ugrayarak denize akar ve kaplumbagalar da bundan zarar gorebilir Disiler gelgit hattinin ust sinirindan daha yukarida yuzgecleriyle bir yuva kazip icine yaklasik 110 tane yumurta birakirlar Yumurtalarin yaklasik 70 tanesi buyuk ve dogurgan geri kalani ise kucuk ve kisirdir Yuvayi yeniden dikkatle kapatan disi uzerindeki kumlari da gelisiguzel dagitarak yumurtalari saldirganlardan saklamaya calisir Yaklasik 60 gunluk surenin sonunda kumun altindaki yumurtalar catlamaya baslar Gecenin gelmesiyle birlikte yumurtadan cikmis olan yavrular uzerlerindeki kumu kazarak yuzeye cikip denize yonelirler Denize ulasan yavrular genellikle eriskinlige ulasana dek bir daha gorulmezler ve hakkinda cok az sey bilinen bu sureci de cok azi tamamlayabilir Yavrularin cogu henuz denize bile ulasamadan kus surungen ve benzeri avcilara onemli bir kismi da denizdeki cesitli hayvanlara yem olur Eger yerlesim yerlerinin isiklari goruluyorsa yuvadan cikan yavrular bu isiklara ve denizden uzaga yonelerek su ya da bu sekilde mutlak olume giderler Deri sirtlilarin bulunduklari okyanuslara gore yuvalandiklari yerler soyledir Atlas Okyanusu nun deri sirtlilari subat ve temmuz aylari arasinda ABD nin Georgia ABD eyaletinden Karayipler deki Birlesik Devletler Virgin Adalari na ve Surinam dan Guyana ya kadar olan sahillerde yuvalanirlar Buyuk Okyanus un deri sirtlilari ise birkac yil oncesine kadar Malezya dan Kosta Rika ya kadar olan sahillerde yuvalaniyorlardi Ancak 2001 den itibaren sayilari belirgin olcude dusmustur ve soylari tukenmenin esigine gelmis olabilir Tehditler ve korumaEriskin deri sirtlilar buyuk hayvanlar olduklari icin dogal dusmanlari pek yoktur Daha cok yumurtalar ve yumurtadan yeni cikmis yavrular saldiriya acik olurlar Kuslar kopekler ve diger firsatcilar yuvalari kazarak yumurtalarla beslenirler Yumurtadan yeni cikmis yavrular ise hem yuvadan denize ulasmaya calisirken hem de denizin icinde cesitli avcilara av olurlar ve cok azi eriskinlige ulasabilir Insanlarin kumsallardaki varliklari deri sirtlilari cesitli sekillerde tehlikeye atar Porto Riko cevre adalar ve muhtemelen de baska yerlerde yasak da olsa DSDK yumurtalari toplanmaktadir Kumsallarin imari deri sirtlilarin yuvalanmak icin ihtiyac duydugu yasam alanlarini bozar gelisen yerlesimlerin isiklari yumurtadan yeni cikan yavrularin sasirip denizden uzaklasmasina neden olur Kumsallarin insanlar tarafindan kullanilmasi ile yuvalar bozulabilir yumurtalar ve yenidogan yavrular ezilir ya da yumurtalar yenidoganlarin yuzeye cikamayacagi derinliklere gomulebilir Merakli insanlar yuvalamakta olan disileri rahatsiz edebilir Denizdeki eriskinlere karsi tehditlerin de tamami insanlara baglidir Plastik lastik zift akaryakit ve diger sentetik maddeleri yutan eriskin deri sirtlilar ciddi sekilde yaralanmakta ya da olmektedir Ozellikle sig sularda teknelerle carpismaya bagli olarak cok sayida DSDK kaybedilmektedir Ticari balikcilikta kullanilan misina ip ve kablo gibi malzemeler deri sirtlilarin bogulmasina yol acmaktadir Her ne kadar aglarda kaplumbaga dislama duzenekleri bulunmak zorundaysa da bu duzenekler eriskin deri sirtlilar gibi buyuk hayvanlarin kacmasini her zaman saglayamaz ABD nin Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi National Oceanic and Atmospheric Administration NOAA her yil yaklasik 640 DSDK nin ticari balikciliga bagli olarak oldugu tahmininde bulunmaktadir Porto Riko nin bazi bolgelerinde yasa disi olmasina ragmen diger kaplumbaga turleri icin denize ag atilmaktadir DSDK avi icin olmasalar da zaman zaman deri sirtlilar da bu aglara yakalanirlar Ayrintili siniflandirmaErnst Haeckel in Kunstformen der Natur 1904 adli kitabindaki 89 levhada sol ustte bir deri sirtli deniz kaplumbagasi Dermochelys coriacea olmak uzere o donem icin hepsi Chelonia olarak siniflandirilmis kaplumbagalara ait cizimler goruluyor Kaplumbagalarin eski ve guncel bilimsel adlandirilmalarini gorebilmek icin resmin uzerine tiklayin DSDK nin uyesi oldugu Dermochelyidae familyasina ait soyu tukenmis kisa st turleri de iceren ayrintili siniflandirma asagida sunulmustur Familya DermochelyidaeCins Corsochelys haliniches st Cins Cardiochelys rupeliensis st Cardiochelys eocaemus st Cins DermochelysDermochelys coriacea deri sirtli deniz kaplumbagasiCins Eosphargis gigas st Eosphargis breineri st Cins st Cins Protosphargis veronensis st Cins Psephophorus rupeliensis st Psephophorus scaldii st Psephophorus polygonus st Psephophorus pseudostracion st dd KaynakcaIngilizce Wikipedia daki Leatherback Sea Turtle maddesinin 25 Mayis 2006 surumuSon gozden gecirme 4 Haziran 2006 surumu dd Wikimedia Commons ta Dermochelys coriacea ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur