Donald John Trump (d. 14 Haziran 1946, Queens, New York), 2017-2021 yılları arasında Amerika Birleşik Devletleri'nin 45. başkanı olarak görev yapmış Amerikalı siyasetçi ve iş insanıdır. 8 Kasım 2016 tarihinde yapılan 2016 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimlerine Cumhuriyetçi Partinin adayı olarak girmiş, Hillary Clinton'dan yaklaşık 3 milyon oy geride kalmasına rağmen, Amerika'nın seçiciler heyeti metoduna göre başkanlığa seçilmiştir.
Donald Trump | |
---|---|
Resmî portre, 2017 | |
45. Amerika Birleşik Devletleri başkanı | |
Görev süresi 20 Ocak 2017 - 20 Ocak 2021 | |
Başkan Yardımcısı | Mike Pence |
Yerine geldiği | Barack Obama |
Yerine gelen | Joe Biden |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | Donald John Trump 14 Haziran 1946 Queens, New York, ABD |
Partisi | Cumhuriyetçi Parti (1987–99, 2009–11, 2012–günümüz) |
Diğer siyasi bağlantıları |
|
Evlilik(ler) |
|
Çocuk(lar) | |
Bitirdiği okul | Pensilvanya Üniversitesi (BS Ekon.) |
Mesleği | İş insanı · siyasetçi |
İmzası |
Donald Trump 1960'lı yıllarda çeşitli nedenlerden dolayı liseyi terk etmek durumunda kaldı. Sonraki süreçte askeri akademi ile Pensilvanya'da bulunan Pennsylvania Üniversitesi Wharton Okulu'nda eğitim gördü. Üniversite yılları sonrasında babası Fred Trump'ın emlak ve inşaat firmasında görev almaya başladı. 1971'de babasının şirketlerinde imtiyaz sahibi olup kontrolü ele aldı. Şirkete "Trump Organizasyon" adını vererek merkezini Manhattan bölgesine taşıdı. Kısa sürede yaptırdığı otellerle adını duyurdu. 1999 yılında babasını kaybetti. 2000'de yapılan seçimlere Reform Partisi başkan adayı olarak katıldı fakat kısa süre sonra adaylıktan çekildi. 2001 yılında bu partiden ayrıldı. 2004 yılında NBC kanalında “Çırak” (The Apprentice) programını hazırlayarak şov dünyasına adım attı. Bazı söylemleri nedeniyle Nobel Barış Ödülü'ne aday gösterildi fakat kazanamadı. 2016 yılındaki seçim sürecinde İslamofobik söylemleri ve seçim vaatleriyle eleştirildi. Forbes'in 2016 yılındaki dünyanın en zengin 400 kişisi listesinde yer aldı. 2016 yılında 70 yaşında olan Trump, seçimleri kazanmasıyla birlikte ABD tarihinin göreve başlayan en yaşlı başkanı olmuştu. 2020 yılındaki seçimde rakibi Joe Biden seçilen en yaşlı ABD başkanı olmuştur. 20 Ocak 2021 tarihinde görevini selefi Joe Biden'e teslim etmesi gereken ABD'nin 45. Başkanı Donald Trump, ABD'nin tarihi devir teslim törenine katılmayan ilk başkan oldu. Hakkında birden fazla azil süreci başlatılan ilk ve tek ABD başkanıdır.
Akademisyenler ve tarihçiler Trump'ı Amerikan tarihinin en kötü başkanlarından biri olarak nitelendiriyor.
Ailesi ve kökeni
Donald Trump, baba tarafından Alman, anne tarafından İskoç kökenli bir aileden gelmektedir. Berber olan büyükbabası Frederick Trump, 1869'da Almanya'nın Kallstadt beldesinde doğdu. 1885 yılında henüz on altı yaşındayken Amerika'ya göç etti. İlk önce ablası ve eniştesinin yanında Manhattan'da kaldı ve berber olarak çalıştı. 1891'de Seattle'a gidip lokanta işletti, sonra Kanada Klondike bölgesinde altın arayanlar arasına katıldı. Sadece altın çıkarmakla kalmayıp kendisi gibi altınla zengin olmak isteyenlere yer belirleyip, yiyecek-içecek sattı, genelev işletti. 1892 yılında ABD vatandaşı oldu. Zengin olduktan sonra Almanya'ya gidip memleketlisi olan ile 1902 yılında evlendi. 2 yıl New York'ta oturduktan sonra karısının çektiği sıla hasreti nedeniyle memleketlerine döndüler.
Tekrar Alman (Bavyera) vatandaşı olmak için başvurdu fakat asker kaçağı sayıldığı için kabul edilmedi. İstenmeyen yabancı muamelesi görerek 1905 yılında sınır dışı edildi ve ailesiyle Amerika'ya geri döndü. 11 Ekim 1905 tarihinde Fred Trump adında bir oğlu oldu. Baba Frederick Trump 1918 yılında İspanyol gribi pandemisinde ölünce oğlu Fred Trump genç yaşına rağmen ticarete atılmak zorunda kaldı. 22 yaşına gelince Elizabeth Trump & Son adlı şirketi kurdu. Bu yıllarında siyahi karşıtı Ku Klux Klan adlı örgüte üye olduğu için kısa bir süre tutuklu kaldı. II. Dünya Savaşı sonrasında işlerini büyüterek servet sahibi oldu. Amerika Birleşik Devletleri Donanması ve askerleri için kışla tarzında evler yaptı. Yine bu dönemlerde New York Queens'te arsa alım satımına başladı. Irkçı bir tavırla siyahilere daire satmadı. 1935 yılında İskoç göçmeni olan Mary Mecleod'la evlenerek Maryanne, Frederick Jr, Elizabeth, Donald ve Robert adlarında beş çocuk sahibi oldu.
Yaşamı
Mary Anne MacLeod ve Fred Trump'ın beş çocuğundan biri olan Donald Trump, 14 Haziran 1946 tarihinde New York, Queens'de doğdu. 1981 yılında kardeşi Frederick Trump Jr. alkol bağımlılığı sebebiyle hayatını kaybetti.
Donald Trump hareketli bir çocukluk geçirdi. Ergenlik döneminde okuldaki müzik öğretmenine yumruk atmıştır. Ardından askeri lisede okudu. 1964 yılında mezun olunca subay olmak istemedi. O yıllardaki tek hayali Hollywood'da film yapımcısı olmaktı. Babasının kendisini New York'taki bir köprü açılışına götürmesi onun için bir milattı denebilir. Üniversite eğitimini iki yıl Fordham, iki yıl da Pensilvanya Üniversitesi'nde tamamladı. Bu dönemlerde babası Fred Trump işlerini büyütmüş, 200 milyon dolar gibi bir servet sahibi olmuştu. Trump Vietnam Savaşı'na da ayağında topuk dikeni olduğu gerekçesiyle katılmadı.
Yükseköğretimden sonra 1971'de babasının Elizabeth Trump & Son Co. adlı daire kiralık şirketini ele aldı. Şirketin adını The Trump Organization diye değiştirdi. Şirketin adını, niteliğini ve merkezini değiştirdi. O dönemlerde yaşanan petrol krizi ABD ekonomisini, dolayısıyla da Trumpları da etkiledi. Donald Trump sonraki süreçte babasından aldığı 350 bin dolarla iş hayatına atıldı. Farklı projeler üzerinde farklı isimlerle çalıştı. Manhattan'da harap halde olan Commodore Hotel'i satın alıp yenilemek isteyince babası da dahil çevresindekiler ona karşı çıktı. Fakat bu isteğini de gerçekleştirdi. Hyatt Otelleri'nin sahibi olan Jay Pritzker ile ortak oldu (1975). Hem bu ortaklığı hem de vergi vermemek için belediye ile yaptığı 40 yıllık anlaşma onun ilk başarıları olarak dikkat çekti. 1400 odalı Grand Hyatt Oteli ile yılda 30 milyon dolar kâr elde etti. 1978'de Manhattan'ın işlek caddelerinden birindeki bir binayı 25 milyon dolarlık banka kredisiyle alıp 68 katlı bir gökdelen yaptırdı. Yaptırdığı daireler 1983'te oldukça ilgi görüp satıldı. İlk önce Tiffany mücevher mağazası nedeniyle Tiffany Kulesi adını verdiği bu binaya daha sonra Trump Kulesi (Trump Tower) adını verdi. Medyada daha fazla ün kazanmasında Central Park'taki buz pateni pistinin etkisi büyük oldu. Belediyenin yedi yıldır bitiremediği ve toplamda 20 milyon dolar harcadığı inşaat, Trump ile beraber üç ayda üç milyon dolara tamamlanmış oldu. Sonraki dönemde ise Trump Place ile beş milyar dolarlık bir projeyi gerçekleştirdi. Sadece doğduğu şehir New York'ta değil, Chicago, Miami, Las Vegas ve dünyanın birçok yerinde Trump Tower, Trump Plaza, Trump International gibi yatırımlar gerçekleştirdi. 2004 yılında NBC'deki programı ile şov dünyasına adım attı. Programda kullandığı "Kovuldun!" sözü çok dikkat çekti. Gallup'un anketlerine göre Trump, 12 yaş üstündeki Amerikalıların %98'i tarafından tanınıyordu.
Donald Trump emlak işlerinin yanı sıra 1998'de kendi adını taşıyan bir vakıf kurdu. 2016 yılındaki başkanlık seçimleri için bu vakıf aracılığıyla para topladığı iddiasıyla hakkında soruşturma açıldı. Miss Universe, Miss USA ve Miss Teen US gibi güzellik yarışmalarıyla ilgilenip bunlardan pay satın aldı. Kendi adını taşıyan ve emlak üzerine ücretli eğitim veren bir üniversite açtı. Bu üniversite 2005-2010 yılları arasında faaliyet gösterdi. Donald Trump, Türkiye'de İstanbul Mecidiyeköy'de Trump Towers Mall adında rezidans ve alışveriş merkezini 2012 yılında Doğan Holding ile açarak İstanbul'da büyük bir yatırım gerçekleştirdi. Trump Towers'ın açılışına dönemin başbakanı Recep Tayyip Erdoğan ile Doğan Holding Onursal Başkanı Aydın Doğan katıldı.
Evlilikleri ve çocukları
Donald Trump toplamda üç evlilik yaptı. Bu evliliklerden üç erkek iki de kız çocuğu olmak üzere toplamda beş çocuk sahibi oldu. Ayrıca 2020 yılı itibarıyla on da torunu bulunmaktadır. Trump ilk olarak 1972 yılında Çek model Ivana Zelníčková ile evlendi. Bu evliliğinden Donald Trump Jr., Ivanka ve Eric adında üç çocuğu oldu. İkili 1992 yılında ise boşanmalarına rağmen bir süre yakın ilişkileri devam etti. Bu evlilikten olan çocukların üçü de babalarının şirketlerinde yöneticilik yapmaktadır. 1997 yılına gelindiğinde Trump bu sefer aktris Marla Maples'la evlendi. Bu evlilikten de Tiffany adında bir çocuk sahibi oldu. İki yıl sonra, 8 Haziran 1999'da bu evliliğini de sonlandırdı. 2005 yılında Sloven model Melania Knauss'la evlendi. Mart 2006'da oğulları Barron doğdu. Melania'nın seçim kampanyaları sırasında eşi hakkındaki konuşması Barack Obama'nin eşi Michelle Obama'nın Demokrat Parti Kongresi'nde yaptığı konuşmayla benzer içerik barındırması medyada tartışma yarattı. " Bazen evde iki erkek çocuğum var, genç bir oğlum ve kocam" şeklindeki söylemiyle de tekrar gündeme geldi.
Önceki adaylıkları
Trump başkanlık öncesindeki siyasi düşüncelerinde birçok farklı tutum sergiledi. Siyasi çevrelerde tanınması 1980 yılındaki başkanlık seçiminde Ronald Reagan'ı desteklemesiyle başladı. Reform Partisi ile olan ilişiğini 2001 yılında kesti. 2001'den 2008'e kadar Demokrat Parti'yi destekledi. 2008 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimlerinde Cumhuriyetçi Parti'nin adayı John McCain'i destekledi. 2011 yılına kadar altı Cumhuriyetçi, dört de Demokrat adaya mali destek sağladı. Bu desteğini 2011 sonrasında sadece Cumhuriyetçilere kaydırdı. 1988, 2004 ve 2012’de başkanlık için adı geçmiş olsa bile ilk kez 2000 yılındaki seçim için aday oldu.
Trump'ın başkan adaylığı serüveni 1987'li yıllara dayanmaktadır. Henüz o yıllarda başkan adaylığı için adı geçen isimlerden biri oldu. 8 Ekim 1999'da CNN ekranında Larry King'in bir programında Amerikan başkanlığına aday olacağını açıkladı. Yardımcınız kim olacak sorusuna ise siyahi sunucu Oprah Winfrey cevabını verdi. 2000 yılındaki seçimlere Reform Partisi'nden başkan adayı oldu. Fakat daha sonra yarıştan çekildi. NBC'deki programı ile daha da tanınan Trump, 2004'teki başkanlık seçimi içinde adı geçti. Bush'ın izlediği Irak politikasını yoğun bir şekilde eleştirdiyse de ona destek veren isimlerden biri olup, başkanlığa aday olmadı. 2016 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri için de 16 Haziran 2015'te Manhattan 5. Cadde'de bulunan Trump Tower’daki konuşmasıyla Cumhuriyetçi Parti'den başkan adaylığını açıklayarak şu ifadeleri kullandı: “Bayanlar ve baylar, Amerikan başkanlığı için yarışıyorum ve ülkemizi tekrar harika bir yer haline dönüştüreceğiz.”
İş kariyeri
Emlak
1968'den başlayarak Trump, New York şehrinin dış ilçelerinde orta sınıf kiralık konutlara sahip olan babası Fred'in emlak şirketi Trump Management'ta çalışıyordu. 1971'de şirketin başkanı oldu ve The Trump Organization'ı şemsiye marka olarak kullanmaya başladı.
Manhattan gelişmeleri
Trump, 1978'de ailesinin ilk Manhattan girişimi olan Grand Central Terminal'in bitişiğindeki terk edilmiş Commodore Hotel'in yenilenmesiyle halkın dikkatini çekti. Finansman, Hyatt ile ortaklaşa 70 milyon dolarlık bir banka inşaatı finansmanı garanti eden Fred Trump tarafından düzenlenen 400 milyon dolarlık bir şehir emlak vergisi indirimi ile kolaylaştırıldı. Otel 1980'de Grand Hyatt Hotel olarak yeniden açıldı ve aynı yıl Trump, Midtown Manhattan'da karma kullanımlı bir gökdelen olan Trump Tower'ı geliştirme haklarını aldı. Bina, Trump Corporation'ın genel merkezine ve Trump'ın PAC'sine ev sahipliği yapıyor ve 2019'a kadar Trump'ın ana ikametgâhıydı.
1988'de Trump, bir banka konsorsiyumundan 425 milyon dolarlık (2021'de 974 milyon dolara eşdeğer) bir krediyle Manhattan'daki Plaza Hotel'i satın aldı. İki yıl sonra, otel iflas koruması için başvuruda bulundu ve 1992'de bir yeniden düzenleme planı onaylandı. 1995'te Trump, kişisel garantili krediler de dahil olmak üzere borçlarını ödemek için Plaza Hotel'i mülklerinin çoğuyla birlikte sattı.
1996'da Trump, 40 Wall Street'teki çoğu boş olan 71 katlı gökdeleni satın aldı ve daha sonra Trump Building olarak yeniden markalandı ve onu yeniledi. 1990'ların başında Trump, Hudson Nehri yakınlarındaki Lincoln Meydanı mahallesinde 70 dönümlük (28 hektar) bir arazi geliştirme hakkını kazandı. 1994'te diğer girişimlerden gelen borçlarla mücadele eden Trump, projedeki hissesinin çoğunu Riverside South projesinin tamamlanmasını finanse edebilen Asyalı yatırımcılara sattı.
Mar-a-Lago
1985'te Trump, Florida, Palm Beach'teki Mar-a-Lago mülkünü satın aldı. 1995 yılında, mülkü bir başlangıç ücreti ve yıllık aidat ile özel bir kulübe dönüştürdü. Evin bir kanadını özel konut olarak kullanmaya devam etti. 2019'da Trump, Mar-a-Lago'yu ana ikametgâhı ilan etti.
Atlantic City kumarhaneleri
1984'te Trump, Holiday Corporation'ın finansman ve yönetim yardımıyla Atlantic City, New Jersey'de bir otel ve kumarhane olan Trump Plaza'da Harrah's'ı açtı. Kârsızdı ve Trump, Mayıs 1986'da Holiday'e 70 milyon dolar ödedi ve tek kontrolü ele geçirdi. Trump daha önce Atlantic City'de Hilton Corporation'dan 320 milyon dolara bir otel ve kumarhane satın almıştı. 1985'te tamamlandığında Trump Kalesi oldu. Eşi Ivana 1988 yılına kadar idare etti.
Trump, 1988'de üçüncü bir Atlantic City mekanı olan Trump Taj Mahal'ı satın aldı. 675 milyon dolarlık değersiz tahvillerle finanse edildi ve 1.1 milyar dolara tamamlandı, Nisan 1990'da açıldı. Trump 900 milyon dolarlık kişisel borcunu azaltmak için, batmakta olan Trump Shuttle havayolu şirketini, mega yatını, kumarhanelerine kiralanan ve limanda tutulan Trump Princess'i ve diğer işletmeleri sattı.
1995 yılında Trump, Trump Plaza, Trump Castle ve Gary, Indiana'daki Trump Casino'nun sahipliğini üstlenen Trump Hotels & Casino Resorts'u (THCR) kurdu. THCR, Tac Mahal'i 1996'da satın aldı ve 2004, 2009 ve 2014'te iflas etti ve Trump'a yüzde 10 sahiplik bıraktı. 2009 yılına kadar başkan olarak kaldı.
Golf sahaları
Trump Organizasyonu, 1999'da golf sahaları inşa etmeye ve satın almaya başladı. On dört sahaya sahip ve dünya çapında Trump markalı üç sahası daha yönetiyor.
Trump, başkanlığının 1.461 gününün 428'inde (yaklaşık üçte biri) bir Trump Organizasyonu mülkünü ziyaret etti ve her 5,6 günde bir olmak üzere 261 tur golf oynadığı tahmin ediliyor.
Markalama ve lisanslama
Trump adı, gıda maddeleri, giyim, yetişkin eğitim kursları ve ev mobilyaları dahil olmak üzere çeşitli tüketici ürünleri ve hizmetleri için lisanslanmıştır.The Washington Post tarafından yapılan bir analize göre, Trump'ın adını içeren ve şirketlerine en az 59 milyon dolar gelir getiren 50'den fazla lisanslama veya yönetim anlaşması var. 2018 yılına kadar sadece iki tüketim malları şirketi onun adına lisans vermeye devam etti.
Yan girişimler
Eylül 1983'te Trump, Amerika Birleşik Devletleri Futbol Ligi'nde bir takım olan New Jersey Generals'ı satın aldı. 1985 sezonundan sonra lig, büyük ölçüde Trump'ın oyunları bir sonbahar programına taşıma stratejisi (seyirciler için NFL ile rekabet ettikleri yer) ve kuruluşa karşı bir antitröst davası açarak NFL ile birleşmeye zorlama nedeniyle kapandı.
Trump'ın işletmeleri, Atlantic City'deki Trump Plaza'nın bitişiğindeki Atlantic City Kongre Salonu'nda birkaç boks maçına ev sahipliği yaptı ve bu maçlar burada oynanıyormuş gibi tanıtıldı. 1989 ve 1990'da Trump, Tour de France veya Giro d'Italia gibi Avrupa yarışlarının Amerikan eşdeğerini yaratma girişimi olan Tour de Trump bisiklet sahne yarışına adını verdi.
1986'dan 1988'e kadar Trump, şirketi devralmayı planladığını öne sürerek çeşitli halka açık şirketlerde önemli miktarda hisse satın aldı ve ardından hisselerini kar için sattı, bazı gözlemcilerin onun yeşil postayla uğraştığını düşünmesine yol açtı. New York Times, Trump'ın başlangıçta bu tür hisse senedi işlemlerinde milyonlarca dolar kazandığını, ancak daha sonra "yatırımcılar onun devralma konuşmasını ciddiye almayı bıraktıktan sonra bu kazançların hepsini değilse de çoğunu kaybettiğini" buldu.
1988'de Trump, New York City, Boston ve Washington DC'de 21 uçak ve iniş hakkı olan Eastern Air Lines Shuttle'ı satın aldı. Trump operasyonu Trump Shuttle olarak yeniden adlandırdı ve 1992'ye kadar işletti. Trump, havayolundan kar elde edemedi ve onu USAir'e sattı.
1992'de Trump, kardeşleri Maryanne, Elizabeth ve Robert ve her biri yüzde 20'şer hisseye sahip kuzeni John W. Walter, All County Building Supply & Maintenance Corp.'u kurdu. paravan şirket, Trump'ın kiralık birimleri için hizmet ve malzeme sağlayan satıcılara ödeme yapmak ve ardından bu hizmetleri ve malzemeleri yüzde 20-50 ve daha fazla karla Trump Management'a faturalamak için paravan şirket. Sahipler, işaretlemelerden elde edilen gelirleri paylaştı. Artan maliyetler, Trump'ın kiralık birimlerinin kiralarını artırmak için devlet onayı almak için gerekçe olarak kullanıldı.
1996'dan 2015'e kadar Trump, Miss USA ve Miss Teen USA dahil olmak üzere Miss Universe yarışmalarının tamamına veya bir kısmına sahipti. Zamanlama konusunda CBS ile olan anlaşmazlıklar nedeniyle, 2002'de her iki yarışmayı da NBC'ye götürdü. 2007'de Trump, Miss Universe'ün yapımcısı olarak yaptığı çalışmalar nedeniyle Hollywood Walk of Fame'de bir yıldız aldı. NBC ve Univision, yarışmaları Haziran 2015'te yayın programlarından çıkardı.
Trump Üniversitesi
2004 yılında Trump, 1.500 ila 35.000 ABD Doları arasında değişen emlak eğitimi kursları satan bir şirket olan Trump Üniversitesi'ni kurdu. New York Eyalet yetkilileri, şirkete "üniversite" kelimesini kullanmasının eyalet yasalarını ihlal ettiğini (akademik bir kurum olmadığı için) bildirdikten sonra, adı 2010 yılında Trump Entrepreneur Initiative olarak değiştirildi.
2013 yılında New York Eyaleti, şirketin yanlış beyanda bulunduğu ve tüketicileri dolandırdığı iddiasıyla Trump Üniversitesi'ne karşı 40 milyon dolarlık bir hukuk davası açtı. Ayrıca, federal mahkemede Trump ve şirketlerine karşı iki toplu dava açıldı. Dahili belgeler, çalışanlara sıkı satış yaklaşımı kullanma talimatı verildiğini ortaya çıkardı ve eski çalışanlar, Trump Üniversitesi'nin öğrencilerini dolandırdığını veya onlara yalan söylediğini ifade etti. 2016 başkanlık seçimlerini kazandıktan kısa bir süre sonra Trump, üç davayı çözmek için toplam 25 milyon dolar ödemeyi kabul etti.
Vakıf
Donald J. Trump Vakfı, 1988'de kurulmuş özel bir vakıftı. Vakfın son yıllarında, fonlarının çoğu, 2009'dan 2014'e kadar hayır kurumuna herhangi bir kişisel fon bağışlamayan Trump dışındaki bağışçılardan geliyordu. Vakıf, sağlık ve sporla ilgili hayır kurumlarının yanı sıra muhafazakar gruplara da bağışta bulundu.
2016'da The Washington Post, hayır kurumunun kendi kendine işlem yaptığı iddiası ve olası vergi kaçakçılığı da dahil olmak üzere çeşitli potansiyel yasal ve etik ihlaller işlediğini bildirdi. Yine 2016'da New York Eyaleti başsavcılığı, vakfın hayır kurumlarıyla ilgili New York yasalarını ihlal ettiğini söyledi ve New York'taki bağış toplama faaliyetlerini derhal durdurmasını emretti. Trump'ın ekibi Aralık 2016'da vakfın feshedileceğini duyurdu.
Haziran 2018'de New York başsavcılığı, vakıf, Trump ve yetişkin çocuklarına karşı 2,8 milyon dolar tazminat ve ek cezalar talep eden bir hukuk davası açtı. Aralık 2018'de vakıf faaliyetini durdurdu ve tüm varlıklarını diğer hayır kurumlarına dağıttı. Kasım 2019'da bir New York eyalet yargıcı, kısmen başkanlık kampanyasını finanse etmek için vakfın fonlarını kötüye kullandığı için Trump'a bir grup hayır kurumuna 2 milyon dolar ödeme emri verdi.
Hukuki işler ve iflaslar
Fixer Roy Cohn, 1970'lerde ve 1980'lerde 13 yıl boyunca Trump'ın avukatı ve akıl hocası olarak görev yaptı. Trump'a göre Cohn, arkadaşlıkları nedeniyle bazen ücretlerden feragat etti. 1973'te Cohn, Trump'ın, Trump'ın mülklerinde ırk ayrımcılığı uygulamaları olduğu suçlamasıyla ABD hükûmetine 100 milyon dolarlık (2021'de 610 milyon dolara eşdeğer) Trump ve Cohn, karşı dava reddedilip hükûmetin davası ilerleyince o davayı kaybetti. 1975'te, Trump'ın mülklerinin, diğer şeylerin yanı sıra, iki yıl boyunca her hafta tüm boş apartman dairelerinin bir listesini New York Urban League'e vermesini gerektiren bir anlaşma yapıldı. Cohn, federal hükûmetle başa çıkmak için Stone'un hizmetlerinden yararlanan Trump'a siyasi danışman Roger Stone'u tanıttı.
USA Today'in devam eden çetelesine göre, Kasım 2016 itibarıyla, Trump ve işletmeleri 4.000'den fazla eyalet ve federal yasal davada yer aldı.
Trump kişisel iflas başvurusunda bulunmazken, Atlantic City ve New York'taki aşırı kaldıraçlı otel ve kumarhane işletmeleri, 1991 ile 2009 arasında altı kez Bölüm 11 iflas koruması başvurusunda bulundu.
1980'lerde 70'ten fazla banka Trump'a 4 milyar dolar borç vermişti, ancak 1990'ların başındaki kurumsal iflaslarının ardından, çoğu büyük banka Trump'a borç vermeyi reddetti ve yalnızca Deutsche Bank hala borç para vermeye istekliydi.6 Ocak Amerika Birleşik Devletleri Kongre Binası saldırısından sonra banka, gelecekte Trump veya şirketi ile iş yapmama kararı aldı.
Nisan 2019'da Temsilciler Meclisi Gözetim Komitesi, Trump'ın bankaları, Deutsche Bank ve Capital One ve muhasebe firması Mazars USA'dan mali ayrıntılar isteyen mahkeme celpleri yayınladı. Buna cevaben Trump, ifşaları engellemek için bankalara, Mazars'a ve komite başkanı Elijah Cummings'e dava açtı. Mayıs ayında, DC Bölge Mahkemesi yargıcı Amit Mehta, Mazars'ın mahkeme celbine uyması gerektiğine karar verdi ve New York Güney Bölge Mahkemesi yargıcı Edgardo Ramos, bankaların da uyması gerektiğine karar verdi. Trump'ın avukatları, Kongre'nin "Anayasa'nın yürütme organına ayırdığı yasa uygulama yetkisini kullanma" yetkisini gasp etmeye çalıştığını ileri sürerek kararları temyiz etti.
Medya kariyeri
Kitapları
Hayalet yazarları kullanan Trump, kendi adı altında ticari, finansal veya politik konularda 19 adede kadar kitap üretti. İlk kitabı The Art of the Deal (1987), New York Times Best Seller oldu. Trump ortak yazar olarak kabul edilirken, kitabın tamamı Tony Schwartz tarafından yazılmıştır.The New Yorker'a göre, "Kitap, Trump'ın ününü New York City'nin çok ötesine taşıyarak onu başarılı iş adamının amblemi haline getirdi. Trump, cildi İncil'den sonra ikinci favori kitabı olarak adlandırdı.
Film ve televizyon
Trmup, 1985'ten 2001'e kadar birçok filmde ve televizyon programında kamera hücresi görüntüsü yaptı.
Trump'ın 1980'lerin sonlarından beri profesyonel güreş promosyonu WWE ile ara sıra bir ilişkisi vardı. 2007'de WrestleMania 23'te göründü ve 2013'te WWE Hall of Fame'in ünlüler kanadına alındı.
1990'lardan başlayarak, Trump ulusal çapta yayın yapan Howard Stern Show'a yaklaşık 24 kez konuk oldu. Ayrıca Trumped adında kendi kısa biçimli konuşma radyo programı da vardı ! (hafta içi bir ila iki dakika) 2004'ten 2008'e. 2011'den 2015'e kadar, Fox & Friends'te haftalık ücretsiz konuk yorumcuydu.
2004'ten 2015'e kadar Trump, The Apprentice ve The Celebrity Apprentice adlı reality şovların ortak yapımcısı ve sunucusuydu. The Apprentice'de Trump, baş yönetici rolünü oynadı ve yarışmacılar, Trump Organizasyonunda bir yıllık istihdam için yarıştı. The Celebrity Apprentice'te ünlüler hayır kurumları için para kazanmak için yarıştı. Her iki şovda da Trump, "Kovuldun" sloganıyla yarışmacıları eledi.
1989'dan beri üye olan Trump, 6 Ocak 2021'de ABD Kongre Binası'na yönelik çete saldırısını kışkırtmaktan ve "kendini hedef alan pervasızca yanlış bilgilendirme kampanyasından" dolayı bir disiplin komitesi duruşmasıyla yüzleşmek yerine Şubat 2021'de Screen Actors Guild'den istifa etti. İki gün sonra sendika, onun geri kabulünü kalıcı olarak yasakladı.
Başkanlık kampanyaları
Trump'ın siyasi parti üyeliği defalarca değişti. 1987'de Cumhuriyetçi, 1999'da Reform Partisi'nin New York eyaleti üyesi olan Bağımsızlık Partisi üyesi, 2001'de Demokrat, 2009'da Cumhuriyetçi, 2011'de bağımsız ve 2012'de Cumhuriyetçi. 1987'de Trump, dış politika ve federal bütçe açığının nasıl kapatılacağı konusundaki görüşlerini ifade eden üç büyük gazeteye tam sayfa ilanlar verdi. Yerel ofis için aday olmayı reddetti, ancak cumhurbaşkanlığı için değil. 1988'de Lee Atwater'a başvurarak Cumhuriyetçi aday George H. W. Bush'un aday arkadaşı olarak değerlendirilmesini istedi. Bush, talebi "tuhaf ve inanılmaz" buldu.
2000 başkanlık kampanyası ve 2011 başkanlık yarışına dair ipuçları
2000 yılında Trump, Kaliforniya ve Michigan ön seçimlerinde 2000 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri için Reform Partisi adayı olarak aday gösterildi ancak Şubat 2000'de yarıştan çekildi. muhtemel Cumhuriyetçi aday George W. Bush ve muhtemelen Demokrat aday Al Gore, Trump'a yüzde yedi destek gösterdi.
2011'de Trump, 2012 seçimlerinde Başkan Barack Obama'ya karşı yarışmak, Şubat 2011'de Muhafazakar Siyasi Eylem Konferansı'nda (CPAC) ilk konuşmasını yapmak ve erken birincil eyaletlerde konuşmalar yapmak hakkında spekülasyon yaptı. Mayıs 2011'de aday olmayacağını açıkladı. ve Şubat 2012'de Mitt Romney'i onayladı. O zamanlar Trump'ın başkanlık hırsları genellikle ciddiye alınmıyordu.
Seçim kampanyası (2016)
16 Haziran 2015'te başkan adaylığını açıklayan Donald Trump, 2016 yılındaki seçim kampanyalarını belirli söylemler üzerine kurarak daha önce Başkan Ronald Reagan'ın da kullandığı Make America Great Again sloganını kullandı. Kampanyası için haftada 2 milyon dolar harcayacağını açıkladı.Başkan yardımcılığı görevi için de Mike Pence'yi seçtiğini Twitter hesabı üzerinden duyurdu.Rolling Stones'in bazı şarkılarını kampanya süresince kullanması grubun tepkisini çekti. Adaylık süresince mal varlığını kesin olarak belirtmekten kaçındı. Daha sonra 10 milyar dolarlık mal varlığının bulunduğunu belirtti. Geçmiş yıllarında vergi kaçırdığı ortaya çıktı, rakibi Hillary Clinton'la giriştiği münazarada Federal Hükûmet'e 20 yıl vergi vermediğini itiraf etti. Ardından Clinton'u suçlayarak senatörlük döneminde yasaları neden düzeltmediğini sordu. Seçim kampanyaları süresince Müslüman ve göçmen karşıtlığını içeren bir dil kullandı. Bundan dolayı siyaset, sanat, spor, bilim, teknoloji gibi camiaların önemli isimleri tarafından yoğun bir şekilde eleştirilip tepki gördü. Meksika ile ABD arasındaki sınıra duvar ördüreceğini vadederek, maliyetini Meksikaya ödeteceğini belirtti. Meksikalılara karşı da “Ülkeye uyuşturucu, suç getiriyorlar. Tecavüzcüler” söyleminde bulundu. Göçmen karşıtı söylemleri Katolik Kilisesi lideri Papa Francesco'nun da tepkisini çekti, Papa Trump'a karşı "Yalnızca duvarlar örmeyi düşünen biri Hristiyan olamaz" çıkışında bulundu.Kaliforniya'da Müslüman bir gencin altı kişiyi yaralamasını hatırlatarak Müslümanların Amerikalılara karşı nefret duyduğunu iddia etti. Ardından da ülkeye turist ya da göçmen olarak gelmek isteyen Müslümanların geçici olarak engellenmesi gerektiğini dile getirdi. ABD'deki camilerin gözetim altında tutulmasını ve Müslümanların emniyet güçlerince ırksal olarak fişlenmesi (racial profiling) önerisinde bulunarak Suriyeli mültecileri geri göndereceğini vadetti.IŞİD'i de "cehenneme gönderecek kadar bombalayacağını" ifade ederek, rakiplerinin bu terör örgütüne karşı kendisi gibi sert davranamayacağını, teröristlerin petrolle olan ilişkilerini keserek onları zayıflatacağını söyledi. Hatta, Ağustos ayında partisinin Florida'da düzenlediği mitingde yaptığı konuşmada, Obama'nın IŞİD'in kurucusu olduğunu, Demokrat Parti'nin başkan adayı Hillary Clinton'ın da terör örgütünün kurucu ortaklarından olduğunu iddia etti. Şubat 2016'da güç düşüncesi ile savunduğu barış tezinin radikal İslamcı IŞİD, nükleer tehdidi olan İran ve komünist Çin'e karşı caydırıcı bir etken olarak kullanılması gerekçesiyle Nobel Barış Ödülü'ne aday gösterildi.
Trump'ın göçmen karşıtı söylemleri sadece Müslümanlara yönelik olmayıp ülkede yasa dışı yaşadığı düşünülen 11 milyon kişiye karşı oldu. Bu kişilerin Amerika'dan çıkartılması gerektiğini savundu, ardından yabancı düşmanlığı ve bunun için gereken maliyet konusunda eleştirilere maruz kaldı. Göçmenleri de kapsayan "doğumla gelen vatandaşlık" uygulamasına da karşı olduğunu açıkladı.Rusya ve Vladimir Putin'le Obama dönemindeki ilişkilerden daha sağlıklı ilişkiler kurabileceğini iddia etti.İran'la varılan nükleer program anlaşmasını başkan seçilmesi durumunda hemen iptal edeceğini söyledi.
Kadınlara yönelik söylemleri
Adaylık süresince göçmen ve Müslüman karşıtı söylemlere sahip olan Trump, ayrıca cinsiyetçi söylemleriyle de tepki çekti. Hillary Clinton'ın Barack Obama'ya 2008'de mağlup olmasını "becerildi" anlamına gelen argo bir kelime ile değerlendirdi.Kürtaj karşıtı olarak bilinen Trump, 1973'ten beri ABD'de yasal olan kürtajın kaldırılması durumunda kürtaj olan kadınların cezalandırılması gerektiğini söyledi. Karşılaştığı tepkilerden sonra da, "kürtaj yapan doktorlar cezalandırılsın" şeklinde düzeltmede bulundu. Kendisinin bu söylemleri kadın ve sivil toplum örgütlerinin sert tepkisine neden oldu.Kuzey Karolina eyaletindeki seçim çalışmalarında düzenlediği konuşmaya katılan, Davud Yıldızı takıp üzerine Müslüman yazan ve “Selam, barış için geldim” yazılı bir tişört giyen 56 yaşındaki bir kadın güvenlik güçlerince salondan atıldı ve protesto edildi. 1993 ve 1997 yıllarında hakkında iki taciz davası açılan Trump, seçim kampanyaları süresince birçok taciz iddiası ile gündeme geldi. 15 kadın, farklı zaman ve makânlarda Trump'ın kendilerini taciz ettiği iddiasında bulundu. Bu iddialardan birisi de Hollywood yıldızı Salma Hayek'e aitti. Seçimlerden birkaç hafta önce kendisinin bir ses kaydı Washington Post tarafından yayımlandı. 'Bir yıldız olduğunda kadınlara istediğin gibi muamele edebileceğini' Billy Bush'a söylediği ses kaydındaki kadınlar hakkındaki ağır, aşağılayıcı ve küfürlü ifadeleri hem rakipleri hem de kendi partisinden birçok kimsenin tepkisini çekti. Hakkındaki iddiaları hayal ürünü olarak niteleyen Trump, ses kaydı için de yazılı ve sesli açıklamalar ile özür diledi.
Seçimler
16 Haziran 2015'te Cumhuriyetçi partiden başkanlık kampanyalarına başlayan Trump, partisinden senatör Ted Cruz ve Ohio Valisi John Kasich'den yapılan ön seçimler sonrasında sıyrılarak partinin tek adayı olarak kaldı. 2016 Haziranının son günlerine doğru parti içinde gereken 1238 delege sayısına ulaşarak partinin resmi adayı olması kesinleşti. Yaygın görüşlere ve genel anket sonuçlarında çoğu kez Clinton'un gerisinde gösterilen Trump, 8 Kasım 2016'da yapılan seçimleri kazanarak 45. Amerika Birleşik Devletleri başkanı oldu. Trump yapılan son anketlerde rakibinin dört puan gerisinde gösteriliyordu. Seçimlerde Trump %46.1 Clinton ise %48.2 oy aldı. Clinton daha fazla oy almasına rağmen başkanlık için gerekli olan 270 eyalet delegesi sayısına ulaşamadı. ABD medyası seçim sonuçlarını sürpriz olarak gördü. Trump'ın seçilmesinden Obama'dan görevi devralmasına kadar geçen süreçte basında Rusya'nın seçimleri müdahil olarak Trump'a yardım ettiği iddiaları ortaya atıldı. Bu iddialar arasında Rusya'nın elinde Trump'ın seks kaseti olduğu veya seçimlere siber olarak müdahale ettiği yönündeydi.CIA'nın da Rusya'nın müdahalesi ve yardımı sonucuna vardığı iddiaların araştırılması için Başkan Barack Obama tarafından talimat verildi. Seçilmiş Başkan Trump ise bu iddiaları gülünç bularak: "Bu da yeni bir bahane. Ben inanmıyorum. Biz ülke genelinde büyük bir zafer kazandık. Her hafta ayrı bir bahane getiriyorlar" ifadelerini kullandı. Rusya tarafı ise iddiaları ABD-Rusya ilişkilerine zarar verme amaçlı olduğunu belirterek yalanladı.
Seçim analizlerine göre üniversite mezunu Amerikan seçmenlerinin %44'ü (ABD ortalaması %29), lisansüstü eğitim görenlerin yaklaşık %37'si Trump'a oy verdi. Kadınların ise yaklaşık %41'i Trump'a oy verdi, bu oran beyaz kadınlarda %52 olarak saptandı. Hane halkı gelirinin ortalama 56 bin dolar olduğu ABD'de, Trump'a oy veren ailelerin ortalama geliri 72 bin dolar iken, Clinton'a oy verenlerin ise 61 bin dolardı. Kendisinin başkan seçilmesini politika analistleri, gözlemciler ve siyaset bilimcileri neredeyse 'imkânsız' olarak görmekteydi.
Trump karşıtı protestolar
Donald Trump hem seçim kampanyaları hem de başkanlık görevini devralmasından sonraki süreçte birçok protesto ile karşılaştı. Daha önce kadınları, Müslümanları ve göçmenleri hedef alan söylemleri seçim kampanyası süresince miting ve konferanslarında protesto edilmişti. Özellikle görevi devraldığı yemin töreni sırasında başlayanTrump karşıtı protestolar ülke geneline yayılmakla kalmayıp Londra ve Paris gibi küresel şehirlere de sıçradı.Kapitalizm ve Trump karşıtı dövizler taşıyan göstericiler çeşitli mağaza ve dükkânların camını kırınca güvenlik güçlerince gruba müdahale edildi. New York, Boston, Chicago, Portland ve Oakland gibi şehirlerdeki protestolar yoğun katılım gördü. Bazı noktalarda göstericiler polisle çatıştı. Ayrıca "Kadın Yürüyüşü" (Women's March) adındaki kadın protestoları başkent Washington ve New York gibi yerlerde yayılım gösterdi. Dag Hammarskjold Parkı'ndaki gösterilere 200 bin kişi katılım gösterdi. Ellerinde 'benim bedenim, benim seçimim', 'bedenime dokunma', 'gelecek kadınların olacak', 'benim başkanım değil', 'ellerini çek', 'sevgi nefreti yenecek' gibi pankartlar taşıyan kadınların protestosuna Madonna, Scarlett Johansson ve Alicia Keys gibi birçok isim katıldı. Bu gösterilerde en az 217 kişi gözaltına alındı.
ABD Başkanlığı (2017-2021)
Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
2016 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri sonrası Hillary Clinton'ı ikinci sırada bırakarak ABD Başkanlığı görevine seçilen Trump, 20 Ocak 2017 tarihinde ABD kongresi'nde yapılan törende yemin ederek görevine başladı Göreve geldikten sonra Oval Ofis'te Obama tarafından depoya kaldırılmış olan eski İngiltere Başbakanı Winston Churchill'in büstünü geri getirip eski yerine koydurdu. İlk hafta 15 kararnameyi imzaladı, bunlar çoğunlukla seçim kampanyası süresince değindiği konular üzerineydi.Barack Obama tarafından uygulamasına geçilen Obamacare adlı sağlık reformunun süreç içerisinde kaldırılması için çalışma başlattı. Tepki çeken vaatlerinden olan Meksika sınırına duvar örülmesini, ülkeye yasal olmayan yollardan girişi engellemenin bir parçası olarak görüp ilgili başkanlık kararını imzaladı. Bu kararı Meksika ile ABD arasında gerilim yarattı. Duvarın maliyetini Meksika'ya ödeteceğini söyleyen Trump'a Peña Nieto tepki gösterdi. Duvar maliyeti konusunda Meksika'dan ithal edilen ürünlere yüzde yirmi vergi koyacağı bildirildi. Başkan adaylığı süresince yoğun bir şekilde eleştirdiği Trans-Pasifik Ortaklığı'ndan ABD'nin çekilmesini içeren başkanlık emrini ise 24 Ocak 2017'de imzaladı. Bir gün sonra kürtajı destekleyen uluslararası kuruluşlara olan ABD desteğini kesti. İlk haftasında en tepki çeken imzası ise yine seçim vaatlerinden olan sınırı Müslümanlara kapatma girişimiydi. Irak, Suriye, Yemen, İran, Sudan, Somali ve Libyalı vatandaşlara vize kısıtlaması uygulayarak ülkeye girmelerini yasakladı. Suriyeli mültecilerin de ikinci bir emre kadar ülkeye alınmasını durdurdu. Başkanlık imzasından sonra ABD'deki bazı havalimanlarında gözaltına alınan Müslümanlar oldu. Ardından birçok şehirde protesto edilen bu uygulama, Amerikan Sivil Özgürlükler Birliği (ACLU) tarafından açılan dava sonrasında federal yargıç tarafından askıya alındı.
Donald Trump, globalizmi (küreselcilik) sert bir şekilde redderken, vatanseverliği ve ekonomik milliyetçiliği savunmaktadır. Başkanlığı boyunca da vatanseverliği ve ekonomik milliyetçiliği ön plana çıkaran hamlelerde bulunmuştur (bazı ülkelerle ticarette ek ithalat vergileri, çeşitli ülkelere vize yasağı getirmesi, küresel fonlara devlet desteğini kesmesi v.b) .
Erken eylemler
Trump, 20 Ocak 2017'de göreve başladı. Görevdeki ilk haftasında altı icra emri imzaladı : Uygun Fiyatlı Bakım Yasasının ("Obamacare") yürürlükten kaldırılması beklentisiyle geçici prosedürler, Trans-Pasifik Ortaklığı müzakerelerinden çekilme, Mexico City politikası, Keystone XL ve Dakota Access Boru Hattı inşaat projelerine yetki vermek, sınır güvenliğini güçlendirmek ve ABD ile Meksika sınırı boyunca bir duvar inşa etmek için planlama ve tasarım sürecini başlatmak.
Trump'ın kızı Ivanka ve damadı Jared Kushner sırasıyla yardımcısı ve kıdemli danışmanı oldu.
Çıkar çatışmaları
Göreve başlamadan önce Trump, işlerini oğulları Eric ve Donald Jr ve bir iş ortağı tarafından yönetilen feshedilebilir bir tröst haline getirdi. İşlerinden kar elde etmeye ve yönetiminin politikalarının işlerini nasıl etkilediğini öğrenmeye devam etti. Trump, "yeni dış anlaşmalardan" kaçınacağını söylese de, Trump Organizasyonu Dubai, İskoçya ve Dominik Cumhuriyeti'ndeki operasyonlarını genişletmeye devam etti.
Trump, ABD Anayasasının Yerli ve Yabancı Maaş Maddelerini ihlal ettiği için dava edildi ve bu, hükümlerin esaslı bir şekilde dava edildiği ilk kez oldu. Davacılar, Trump'ın ticari çıkarlarının yabancı hükûmetlerin onu etkilemesine izin verebileceğini söylediler. Trump'ın görev süresi sona erdikten sonra, ABD Yüksek Mahkemesi davaları tartışmalı olarak reddetti.
İç politika
Ekonomi
Donald Trump'ın başkanlığı döneminde ABD ekonomisi genel anlamda büyüme gösterdi. 2017-2019 yılları arasındaki 3 yıllık dönemde ABD ekonomisinin büyüme hızı yıllık bazda %2,5 oldu ve büyüme hızının ortalama %2,0 olduğu Barack Obama dönemini geride bıraktı. 2012 yılından beri düşüş trendi gösteren enflasyon oranı başkanlığının ilk aylarında tekrar yükselse de %3 seviyesinin üzerine çıkmadı ve 2018 yılında yıllık enflasyon %1,9, 2019 yılında ise %2,3 olarak gerçekleşti. 2008 Ekonomik Krizi sonrasında %10'u bulan işsizlikte Barack Obama döneminde yaşanan gerileme Donald Trump'ın başkanlığı süresince de devam etti. 2019 yılı sonunda ABD'de işsizlik oranı %3,5 olarak gerçekleşti.
Ekim 2017'de Trump, kurumlar vergisini kalıcı olarak %21'e düşüren, kişisel gelir vergisinde 2025'e kadar azalma sağlayan, çocuğu olan bireylerin vergi avantajını arttıran, muaf olma sınırını iki katına çıkararak 11.2 milyon $ yapan ve yerel ve eyalet vergilerindeki indirimi 10.000 $ ile sınırlayan adlı vergi yasasını imzaladı.
Donald Trump yönetimindeki ABD ekonomisi 2017-2019 yılları arasında büyüme gösterse de 2019 yılının sonunda Çin'de ortaya çıkan ve 2020'nin ilk aylarından itibaren tüm dünyada etkisini gösteren Covid-19 Pandemisi sebebi ile çok ciddi bir duraklama dönemine girdi. 2008 krizine göre etkileri katbekat daha büyük olan bu duraklama ABD'de işsizliğin 3 ay içerisinde %3,5'tan %14,7'ye fırlamasına ve ekonominin 2020 yılının ikinci çeyreğinde %31,3 küçülmesine yol açtı. 2020 yılı Ekim ayı itibari ile ABD'de işsizlik oranı tekrar %7,9'a geriledi. Enflasyon oranında düşüş devam etti ve yıllık enflasyon %1,3 olarak gerçekleşti.
İklim değişikliği, çevre ve enerji
Trump, iklim değişikliği konusundaki bilimsel fikir birliğini reddediyor. Yenilenebilir enerji araştırma bütçesini %40 oranında azalttı ve iklim değişikliğini engellemeye yönelik Obama dönemi politikalarını tersine çevirdi. Haziran 2017'de Trump, ABD'nin Paris Anlaşması'ndan çekildiğini duyurdu ve ABD'yi dünyada anlaşmayı onaylamayan tek ülke yaptı.
Trump, fosil yakıtların üretimini ve ihracatını artırmayı hedefliyordu. Doğal gaz, Trump döneminde genişledi, ancak kömür düşmeye devam etti. Trump, sera gazı emisyonlarını, hava ve su kirliliğini ve zehirli maddelerin kullanımını sınırlayanlar da dahil olmak üzere 100'den fazla federal çevre düzenlemesini geri aldı. Federal altyapı projeleri için hayvanlara yönelik korumaları ve çevre standartlarını zayıflattı ve Kuzey Kutbu Sığınağı'nda sondaj yapılmasına izin vermek gibi sondaj ve kaynak çıkarma için izin verilen alanları genişletti. Trump'ın başkan iken yaptıkları, "yasalarımızı yeniden yazmaya ve çevre korumalarının anlamını yeniden yorumlamaya yönelik çok agresif bir girişim" olarak adlandırıldı.
Deregülasyon
30 Ocak 2017'de Trump, idari kurumların çıkardığı her yeni düzenleme için "ortadan kaldırılmak üzere en az iki önceki düzenlemenin belirlenmesini" yöneten 13771 sayılı İcra Emri'ni imzaladı. Teşkilat savunucuları, bürokrasinin insanları iyi organize edilmiş, iyi finanse edilen çıkar gruplarına karşı korumak için var olduğunu söyleyerek Trump'ın eleştirilerine karşı olduklarını ifade ettiler.
Trump, diğer konuların yanı sıra sağlık, emek, ve çevre Trump, aralarında ağır akıl hastalarının silah almasını kolaylaştıran bir yasa tasarısının da bulunduğu, federal düzenlemeleri yürürlükten kaldıran 14 Kongre İnceleme Yasası kararı imzaladı. Göreve geldiği ilk altı hafta boyunca, genellikle "düzenlenen endüstrilerin talepleri üzerine yapılan" doksan federal yönetmeliği erteledi, askıya aldı veya tersine çevirdi. Politika Dürüstlüğü Enstitüsü Trump'ın önerilerinin %78'inin mahkemeler tarafından engellendiğini veya davaya üstün gelmediğini tespit etti.
Sağlık hizmeti
Trump, kampanyası sırasında Uygun Fiyatlı Bakım Yasasını (ACA) yürürlükten kaldırma ve değiştirme sözü verdi. Görevdeyken, Kanun'un uygulanmasını 13765 ve 13813 sayılı kararnamelerle küçülttü. Trump, Obamacare'in başarısız olmasına izin verme" arzusunu dile getirdi; yönetimi, ACA kayıt süresini yarıya indirdi ve reklam ve kaydı teşvik etmenin diğer yolları için finansmanı büyük ölçüde azalttı. Trump, yanlış bir şekilde, ACA tarafından sağlanan önceden var olan koşulların kapsamını koruduğunu iddia etti. Haziran 2018'de Trump yönetimi bireysel yetkinin kaldırılmasının ACA'yı anayasaya aykırı hale getirdiğini Yüksek Mahkeme önünde tartışan 18 Cumhuriyetçi liderliğindeki eyalete katıldı. Başarılı olsalardı, 23 milyona kadar Amerikalı için sağlık sigortası kapsamını ortadan kaldırırdı. 2016 kampanyası sırasında Trump, Medicare ve diğer sosyal güvenlik ağı programlarının finansmanını koruma sözü verdi, ancak Ocak 2020'de bu tür programlarda kesinti yapmayı düşünmeye istekli olduğunu öne sürdü.
Opioid salgınına yanıt olarak Trump, 2018'de uyuşturucu tedavileri için finansmanı artırmak üzere bir yasa imzaladı, ancak somut bir strateji oluşturamadığı için geniş çapta eleştirildi. ABD opioid aşırı doz ölümleri 2018'de biraz azaldı, ancak 2019'da 50.052 ölüm rekoruna yükseldi.
Sosyal sorunlar
Trump, 2016'da Roe v. Wade davasını "otomatik olarak" bozacak yargıçları atama sözü vererek " yaşam yanlısı " yargıçlar atamaya kararlı olduğunu söyledi. Ayrıca "geleneksel evliliği" desteklediğini, ancak eşcinsel evliliğin ülke çapında yasallığını "yerleşmiş" bir sorun olarak gördüğünü söyledi; Mart 2017'de yönetimi, Obama yönetiminin LGBT kişilerin ayrımcılığa karşı işyeri korumalarının temel bileşenlerini geri aldı.
Trump, görüşleri zamanla değişse de genel olarak silah kontrolüne karşı olduğunu söyledi. Görev süresi boyunca birkaç toplu infazdan sonra, silahlı şiddeti azaltmak için yasa teklif edeceğini söyledi, ancak bu Kasım 2019'da terk edildi. Yönetimi, koruma sağlayan Obama dönemi politikalarını iptal ederek marihuana karşıtı bir pozisyon aldı.
Trump uzun süredir idam cezasının savunucusudur. Onun yönetimi altında federal hükûmet, önceki 56 yılda ve 17 yıllık bir moratoryumdan sonra toplam 13 mahkûmu idam etti. 2016'da Trump, Waterboarding gibi sorgulama işkencesi yöntemlerinin kullanılmasını desteklediğini söyledi. ancak daha sonra Savunma Bakanı James Mattis'in muhalefeti nedeniyle bundan vazgeçmiş gibi göründü.
Ceza afları
Trump'ın af ve cezalarının çoğu, onunla kişisel veya siyasi bağlantıları olan kişilere verildi. Trump, görev süresi boyunca, afları değerlendirmek için Adalet Bakanlığı'nın olağan prosedürlerinden kaçındı ; bunun yerine, sık sık iş arkadaşlarından veya ünlülerden gelen af taleplerini ağırladı.
2017'den 2019'a kadar aflar arasında eski Arizona şerifi Joe Arpaio ; bir denizaltının içindeki gizli alanların gizli fotoğraflarını çekmekten suçlu bulunan eski Donanma denizcisi Kristian Saucier ; ve sağcı yorumcu Dinesh D'Souza. Ünlü Kim Kardashian'ın talebi üzerine Trump, uyuşturucu kaçakçılığından hüküm giyen Alice Marie Johnson'ın müebbet hapis cezasını hafifletti. Trump, Afganistan veya Irak'ta savaş suçları işlemekle suçlanan veya hüküm giyen üç Amerikan askerini affetti veya cezalarını geri aldı.
Kasım ve Aralık 2020'de Trump, 2007 Nisour Meydanı katliamında Iraklı sivilleri öldürmekten suçlu bulunan dört Blackwater özel güvenlik yüklenicisini affetti ; beyaz yakalı suçlular Michael Milken ve Bernard Kerik ; ve kızı Ivanka'nın kayınpederi Charles Kushner. Ayrıca, 2016 cumhurbaşkanlığı seçimlerine Rusya'nın müdahalesine ilişkin soruşturmalar sonucunda mahkûm edilen beş kişiyi de affetti: Michael Flynn, George Papadopoulos, Alex van der Zwaan, Kongre'ye yalan söylemek, tanık kurcalamak ve engelleme suçlarından 40 ay hapis cezası Temmuz ayında çoktan hafifletilmiş olan Stone ve Paul Manafort.
Trump, görevdeki son tam gününde 143 af ve ceza verdi; affedilenler arasında Steve Bannon, Trump bağış toplayan Elliott Broidy ve üç eski Cumhuriyetçi kongre üyesi yer alıyor. Cezası hafifletilenler arasında eski Detroit belediye başkanı ve Demokrat Kwame Kilpatrick ve spor kumarbazı Billy Walters vardı ; ikincisi, Trump'a karşı davasını savunması için eski Trump avukatı John M. Dowd'a on binlerce dolar ödemişti.
Lafayette Meydanı protestocularının kaldırılması ve fotoğraf çekimi
1 Haziran 2020'de federal kolluk kuvvetleri, Beyaz Saray'ın dışındaki Lafayette Meydanı'ndan büyük ölçüde barışçıl bir protestocu kalabalığını uzaklaştırmak için coplar, plastik mermiler, biber gazı mermileri, ses bombaları ve duman kullandı. Trump daha sonra protestocuların önceki gece küçük bir ateş yaktığı St. John's Piskoposluk Kilisesi'ne yürüdü; elinde bir İncil tutan fotoğraflar için poz verdi ve daha sonra üst düzey yönetim yetkilileri fotoğraflarda ona katıldı. Trump, 3 Haziran'da protestocuların (31 Mayıs'ta) kiliseyi yakmaya çalıştıkları ve neredeyse başardıkları" için temize çıkarıldığını söyledi ve kiliseyi "ağır şekilde yaralanmış" olarak nitelendirdi.
Dini liderler, protestoculara yönelik muameleyi ve fotoğraf fırsatının kendisini kınadı. Pek çok emekli askeri lider ve savunma yetkilisi, Trump'ın ABD ordusunu polis şiddeti karşıtı protestoculara karşı kullanma önerisini kınadı. Genelkurmay Başkanı General Mark A. Milley daha sonra yürüyüşte Trump'a eşlik ettiği ve böylece "ordunun iç siyasete karıştığı algısını yarattığı" için özür diledi.
Göçmenlik
Trump'ın önerdiği göçmenlik politikaları, kampanya sırasında sert ve tartışmalı bir tartışma konusuydu. Yasadışı hareketi kısıtlamak için Meksika-Amerika Birleşik Devletleri sınırına bir duvar inşa etme sözü verdi ve bunun bedelini Meksika'nın ödeyeceğine söz verdi.Amerika Birleşik Devletleri'nde ikamet eden milyonlarca yasadışı göçmeni sınır dışı etme sözü verdi ve doğuştan vatandaşlığı " çapa bebekleri " teşvik ettiği için eleştirdi. Başkan olarak, sık sık yasadışı göçü bir "istila" olarak tanımladı ve göçmenleri suç çetesi MS-13 ile birleştirdi ancak mevcut araştırmalar gösteriyor ki belgesiz göçmenler, yerli Amerikalılardan daha düşük bir suç oranına sahiptir.
Trump, Orta Amerika'dan gelen sığınmacılara karşı herhangi bir modern ABD başkanından daha sert göçmenlik uygulama politikaları uygulamak da dahil olmak üzere, göçmenlik yaptırımlarını büyük ölçüde artırmaya çalıştı.
2018'den itibaren Trump, çoğu Orta Amerikalı göçmenin ABD'ye sığınma talebinde bulunmasını durdurmak için ABD-Meksika sınırına yaklaşık 6.000 asker konuşlandırdı ve 2020'den itibaren, devlet yardımlarını kullanan göçmenlerin yeşil yoluyla daimi ikamet izni almasını kısıtlamak için kamuya açık suçlama kuralını kullandı. Trump, ABD'ye kabul edilen mülteci sayısını rekor seviyelere indirdi. Trump göreve geldiğinde yıllık sınır 110.000 idi; Trump, 2020 mali yılında 18.000 ve 2021 mali yılında 15.000 sınır belirledi. Trump yönetimi tarafından uygulanan ek kısıtlamalar, mülteci başvurularının işlenmesinde önemli darboğazlara neden oldu ve izin verilen sınırlara kıyasla daha az sayıda mültecinin kabul edilmesine neden oldu.
Seyahat yasağı
ardından Trump, Müslüman yabancıların daha güçlü inceleme sistemleri uygulanıncaya kadar Amerika Birleşik Devletleri'ne girmesini yasaklamayı önerdi. Daha sonra, önerilen yasağı "kanıtlanmış bir terörizm geçmişi" olan ülkelere uygulanacak şekilde yeniden çerçevelendirdi.
27 Ocak 2017'de Trump, güvenlik endişelerini gerekçe göstererek mültecilerin kabulünü 120 gün süreyle askıya alan ve Irak, İran, Libya, Somali, Sudan, Suriye ve Yemen vatandaşlarının girişini 90 gün süreyle reddeden 13769 sayılı Kararnameyi imzaladı. Kararın derhal ve uyarı yapılmadan yürürlüğe girmesi havalimanlarında kafa karışıklığına ve kaosa neden oldu. Ertesi gün havalimanlarında yasağa karşı protestolar başladı. Düzene yönelik yasal itirazlar, ülke çapında ihtiyati tedbir kararlarıyla sonuçlandı. Irak'ı hariç tutan ve başka muafiyetler tanıyan 6 Mart'ta gözden geçirilmiş bir karar, üç eyaletteki federal yargıçlar tarafından yeniden engellendi. Haziran 2017'de bir kararla mahkeme, yasağın Amerika Birleşik Devletleri'ndeki bir kişi veya kuruluşla gerçek bir ilişki olduğuna dair inandırıcı bir iddiası olmayan" ziyaretçilere uygulanabileceğine karar verdi.
Geçici düzen, 24 Eylül 2017'de Irak ve Sudan dışında başlangıçta hedef alınan ülkelerden seyahatleri kısıtlayan ve bazı Venezuelalı yetkililerle birlikte Kuzey Kore ve Çad'dan gelen yolcuları daha da yasaklayan Başkanlık Bildirisi 9645 ile değiştirildi. Alt mahkemeler yeni kısıtlamaları kısmen bloke ettikten sonra, Yüksek Mahkeme Eylül versiyonunun 4 Aralık 2017'de tam olarak yürürlüğe girmesine izin verdi ve nihayetinde Haziran 2019'da verdiği bir kararla seyahat yasağını onadı.
Sınırda aile ayrılığı
Trump yönetimi, ABD-Meksika sınırında göçmen ailelerin 5.400'den fazla çocuğunu ABD'ye girmeye çalışırken ebeveynlerinden ayırdı, 2017 yazından itibaren sınırda aile ayrılıklarının sayısında keskin bir artış oldu. Nisan 2018'de, Trump yönetimi, yasa dışı giriş yaptığından şüphelenilen her yetişkinin cezai kovuşturmaya tabi tutulacağı bir " sıfır tolerans " politikasını duyurdu. Bu, göçmen yetişkinler kovuşturma için cezai tutukluluğa tabi tutulurken, çocukları refakatsiz yabancı küçükler olarak ayrıldığından, aile ayrılıklarıyla sonuçlandı. İdare yetkilileri, politikayı yasadışı göçü caydırmanın bir yolu olarak tanımladı.
Aile ayırma politikası önceki yönetimlerde emsalsizdi ve halkın öfkesine yol açtı. Trump, yönetiminin politikası ayrılıklar olmasına rağmen, yönetiminin Demokratları suçlayarak yanlış bir şekilde yönetiminin yalnızca yasalara uyduğunu iddia etti.
Trump, başlangıçta ayrılıkların bir kararname ile durdurulamayacağını savunsa da, 20 Haziran 2018'de, yönetim çocuğa zarar vereceğine karar vermedikçe göçmen ailelerin birlikte gözaltına alınmasını zorunlu kılan bir başkanlık emri imzaladı. 26 Haziran 2018'de bir federal yargıç, Trump yönetiminin ayrılmış çocukları "takip edecek bir sistemi" olmadığı ve aile iletişimi ve yeniden birleşmesi için etkili önlemlerin olmadığı sonucuna vardı; yargıç, ailelerin yeniden birleştirilmesine karar verdi ve ebeveyn(ler)in çocuğa bakmaya uygun olmadığına karar verildiği veya ebeveyn onayının olduğu durumlar dışında aile ayrılıkları durduruldu. Federal mahkeme kararına rağmen Trump yönetimi, binden fazla göçmen çocuğun ayrılmasıyla aile ayrımlarını uygulamaya devam etti.
Trump duvarı ve hükümetin kapanması
Trump'ın ana kampanya vaatlerinden biri, Meksika'ya 1.600 kilometrelik bir sınır duvarı inşa etmek ve bunun bedelini Meksika'ya ödemekti. Görev süresinin sonunda ABD, hiçbir engelin olmadığı yerlerde 64 km yeni birincil duvar ve 53 km ikincil duvar ve 587 km üçüncül duvar inşa etmişti.
2018'de Trump, Kongre sınır duvarı için 5,6 milyar dolarlık fon tahsis etmedikçe hükûmet fonunu uzatmayı reddetti bunun sonucunda federal hükûmet Aralık 2018'den Ocak 2019'a kadar 35 gün boyunca kısmen kapandı, bu ABD hükûmetinin tarihteki en uzun kapalı kalmasıydı. Yaklaşık 800.000 devlet çalışanı ücretsiz izine çıkarıldı veya ücretsiz çalıştırıldı. Trump ve Kongre, hükûmet çalışanlarına gecikmiş ödemeler sağlayan ancak duvar için fon sağlamayan geçici finansmanı onaylayarak kapatmayı sona erdirdi. Kongre Bütçe Ofisi'ne göre kapatma, ekonomide tahminen 3 milyar dolarlık kalıcı bir kayıpla sonuçlandı. Ankete katılanların yaklaşık yarısı kapatma için Trump'ı suçladı ve Trump'ın onay notları düştü.
Şubat 2019'da başka bir yakın kapanmayı önlemek için Kongre geçti ve Trump, 89 km baba sınır çiti için 1.375 milyar $ içeren bir finansman tasarısını imzaladı. Trump ayrıca, Kongre'nin başka amaçlara ayırdığı 6,1 milyar dolarlık fonu yönlendirmek amacıyla Amerika Birleşik Devletleri'nin Güney Sınırıyla İlgili Ulusal Acil Durum ilan etti. Trump, deklarasyonu bozmak için ortak bir kararı veto etti ve Senato, veto geçersiz kılma kararına karşı oy kullandı. Başlangıçta Savunma Bakanlığı'nın uyuşturucu yasaklama çabaları anlamına gelen 2,5 milyar $'ın saptırılmasına yönelik yasal itirazlar ve başlangıçta için 3.6 milyar dolar askeri inşaatlar içindi.
Dış ilişkiler
Ticaret
Trump, ticaretin serbestleştirilmesine şüpheyle yaklaşıyor, 1980'lerde bu görüşleri benimsiyor ve 2015'teki Cumhuriyetçi birincil kampanya sırasında NAFTA'yı sert bir şekilde eleştirdi. ABD'yi Trans-Pasifik Ortaklığı (TPP) müzakerelerinden çekti, çelik ve alüminyum ithalatına tarifeler koydu ve ABD'ye ithal edilen 818 kategorideki (50 milyar dolar değerinde) Çin malları üzerindeki tarifeleri keskin bir şekilde artırarak Çin ile bir ticaret savaşı başlattı. Trump, ithalat vergilerinin ABD tarafından ödendiğini söylerken Çin'in ABD Hazinesine girmesi, Çin'den mal ithal eden Amerikan şirketleri tarafından ödeniyor. Kampanya sırasında ABD'nin büyük ticaret açıklarını önemli ölçüde azaltma sözü vermesine rağmen, Temmuz 2020'deki ticaret açığı, COVID-19 salgını sırasında "Temmuz 2008'den bu yana en büyük aylık açıktı". 2017-2018 yeniden müzakeresinin ardından, Amerika Birleşik Devletleri-Meksika-Kanada Anlaşması (USMCA), NAFTA'nın halefi olarak Temmuz 2020'de yürürlüğe girdi.
Türkiye ile ilişkiler
Barack Obama döneminin özellikle son zamanlarında ABD ve Türkiye arasında gergin ilişkiler hakimdi. Bu gerginliğin ana sebepleri arasında 2016 Türkiye askerî darbe girişimi, Suriye İç Savaşı, Irak sorunu, Türkiye'de geçerli haklar ve özgürlükler, Fethullah Gülen'in iadesi ile Suriye'de Halk Savunma Birlikleri (YPG) ve Suriye Demokratik Güçleri (SDG)'ne olan ABD desteği bulunmaktaydı. Seçim kampanyası sırasında dış politikaya çok fazla yer ayırmayan Trump'ın özellikle New York Times'a Temmuz 2016'da verdiği bir röportaj ikili ilişkilerin nasıl seyredeceği açısından analistler için önemliydi. Röportajında Türkiye'de ve benzer ilişkili devletlerde olan insan hakkı ihlalleri konusuna nasıl müdahale edeceği sorusunu, ABD'nin başka ülkelerle ilgilenmeden önce kendi bozukluklarını düzeltmesi gerektiğini belirterek: "Bence başkalarına nutuk atma hakkımız yok. Ülkemizde olup bitenlere bir baksanıza! Birileri polis memurlarını soğukkanlılıkla vururken, nasıl başkalarına ders verebiliriz ki?" ifadelerini kullandı. Aynı röportajında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a güvenini açıklayarak, darbe girişimini tersine çevirdiğini belirtip takdir ettiğini söyledi.Türkiye Obama döneminde genel olarak ABD'nin YPG'ye olan desteğinden rahatsız olurken, Donald Trump ise Kürt güçlerinin hayranı olduğunu ve onlara olan desteğin devam etmesi gerektiğini başkan olmasından önceki bir söyleminde belirterek, Türkiye ile olumlu ilişkilerinin olabileceğini, ikisini bir araya getirmenin de harika olacağını açıkladı. Ayrıca Donald Trump Türkiye ile yakın ilişkileri olan Müslüman Kardeşler'i radikal İslamcı gruplar arasında saydı.
Türkiye'de Trump'ın başkan seçilmesi ve Cumhuriyetçilerin iktidara gelmesi ikili ilişkiler açısından Demokratlara göre daha olumlu olacağı yorumları yapıldı. Trump'ın yemin töreninde Türkiye'yi Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu temsil etti. Sonrasında yaptığı açıklamalarda ve diğer Türk siyasilerinin ağırlıklı görüşlerinde YPG sorunu ve Fethullah Gülen'in iadesi isteği öne çıktı.
Avrupa ile ilişkiler
Trump'ın başkan seçilmesinden beş gün sonra AB Dışişleri bakanları acil olarak Brüksel'de toplantı yaptı. Toplantıda savunma ve dış ilişkiler konusunda daha etkili ve yoğun bir işbirliğine gidilmesi kararlaştırıldı. Toplantıya katılan bazı kişiler Trump'ın söylemlerini Avrupa için tehlikeli bulduklarını ve yıkıcı sonuçlara gidebileceğini belirtirken, kimileri de abartılı veya bir fırsat olarak gördüklerini açıkladı. Yapılan toplantıya İngiltere, Fransa ve Macaristan Dışişleri bakanları çeşitli gerekçelerle katılmadı. Trump'ı Beyaz Saray'da ziyaret eden ilk Avrupalı lider ise İngiltere Başbakanı Theresa May oldu. May, Avrupa Birliği'nden ayrılmış bir İngiltere ile Trump yönetimindeki ABD'nin yeniden dünyayı yönetebileceğini belirtti. Ayrıca Trump'ı işkenceyi öneren ve Müslüman göçmenlere yasak getirmeyi içeren düşüncelerini ise eleştirdi.
AB'nin zamanla çözüleceği ve NATO'nun işlevsiz olduğunu söyleyen Trump'a en büyük tepkiyi Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande verdi.
Çin
Başkanlığından önce ve başkanlığı sırasında, Trump defalarca Çin'i ABD'den haksız avantaj elde etmekle suçladı. Başkan olarak Trump, Çin'e karşı geniş çapta başarısızlık olarak nitelendirilen bir ticaret savaşı başlattı ;Huawei'ye İran ile iddia edilen bağları nedeniyle yaptırım uyguladı ; Çinli öğrenciler ve akademisyenler üzerindeki vize kısıtlamalarını önemli ölçüde artırdı; ve Çin'i kur manipülatörü olarak sınıflandırdı. Trump ayrıca Çin'e yönelik sözlü saldırıları Çin Komünist Partisi lideri Xi Jinping'in övgüsüyle yan yana koydu, lider ile ticaret savaşı müzakerelerine atfedildi. Başlangıçta Çin'i COVID-19 pandemisini ele aldığı için övdükten sonra Mart 2020'den itibaren tepkisi üzerine bir eleştiri kampanyası başlattı.
Trump, ticaret müzakerelerini tehlikeye atma korkusuyla kuzeybatı Sincan bölgesindeki etnik azınlıklara yönelik insan hakları ihlalleri nedeniyle Çin'i cezalandırmaya direndiğini söyledi. Temmuz 2020'de Trump yönetimi, ülkenin Uygur Müslüman etnik azınlığının bir milyondan fazlasını tutan genişleyen toplu gözaltı kamplarına yanıt olarak üst düzey Çinli yetkililere yaptırımlar ve vize kısıtlamaları getirdi.
Suudi Arabistan
Trump, Yemen'de Husilere karşı Suudi Arabistan liderliğindeki müdahaleyi aktif olarak destekledi ve 2017'de Suudi Arabistan'a silah satmak için 110 milyar dolarlık bir anlaşma imzaladı. 2018'de ABD, müdahale için sınırlı istihbarat ve lojistik destek sağladı. 2019'da ABD ve Suudi Arabistan'ın İran'ı suçladığı Suudi petrol tesislerine yönelik saldırının ardından Trump, savaş filoları, iki Patriot bataryası ve bir Terminal Yüksek İrtifa Alan Savunması da dahil olmak üzere 3.000 ek ABD askerinin konuşlandırılmasını onayladı.
İsrail
Trump, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun politikalarının çoğunu destekledi. Trump yönetimi altında ABD, Kudüs'ü İsrail'in başkenti ve İsrail'in Golan Tepeleri üzerindeki egemenliğini tanıdı.
Afganistan
Afganistan'daki ABD askerlerinin sayısı Ocak 2017'de 8.500'den bir yıl sonra 14.000'e yükseldi, bu da Trump'ın Afganistan'a daha fazla müdahale etme konusundaki kritik seçim öncesi tutumunu tersine çevirdi. Şubat 2020'de Trump yönetimi, Taliban ile, " Taliban'ın Afgan topraklarının teröristler tarafından ABD'ye veya müttefiklerine saldırmak" ve ABD'nin Afgan hükûmeti tarafından hapsedilen 5.000 Taliban üyesinin serbest bırakılmasını istemesi. Trump'ın görev süresinin sonunda 5.000 Taliban üyesi serbest bırakıldı ve Taliban'ın Afgan güçlerine yönelik saldırılarını sürdürmesine ve El Kaide üyelerini liderliğine entegre etmesine rağmen, ABD birliklerinin sayısı 2.500'e düşürüldü.
Suriye
Trump, sırasıyla Khan Shaykhun ve Duma kimyasal saldırılarına misilleme olarak, Suriye'deki Esad rejimine karşı Nisan 2017'de ve Nisan 2018'de füze saldırıları emri verdi.
Aralık 2018'de Trump, Savunma Bakanlığı'nın değerlendirmeleriyle çelişerek "IŞİD'e karşı kazandığımızı" ilan etti ve Suriye'deki tüm birliklerin geri çekilmesi emrini verdi. Ertesi gün Mattis protesto amacıyla istifa etti ve kararını ABD'nin IŞİD'le mücadelede kilit rol oynayan Kürt müttefiklerinden vazgeçmesi olarak nitelendirdi. Trump, açıklamasından bir hafta sonra, Suriye'deki Amerikan konuşlandırmasının herhangi bir şekilde uzatılmasını onaylamayacağını söyledi.
Ekim 2019'da Trump, Türkiye cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüştükten sonra, Suriye'nin kuzeyindeki ABD birlikleri bölgeden çekildi ve Türkiye Kuzey Suriye'de operasyon başlattı. O ayın ilerleyen saatlerinde, ABD Temsilciler Meclisi, 354'e karşı 60'lık iki partili ender bir oyla, Trump'ın ABD birliklerini Suriye'den çekmesini "ABD müttefiklerini terk etmek, IŞİD'e karşı mücadeleyi baltalamak ve bir insani felakete yol açmak" nedeniyle kınadı.
İran
29 Ocak 2017'de İran'ın füze denemesi ve Suudi savaş gemilerine Husi saldırılarının ardından, Trump yönetimi İran'ın füze programına karıştığından şüphelenilen 12 şirkete ve 13 kişiye yaptırım uyguladı. Mayıs 2018'de Trump, İran'ın kısıtlamaları kabul etmesi karşılığında İran'a karşı ekonomik yaptırımların çoğunu kaldıran İran, ABD ve diğer beş ülke arasındaki 2015 tarihli Ortak Kapsamlı Eylem Planı'ndan (JCPOA) ABD'yi geri çekti. Analistler, İran'ın geri çekilmesinden bu yana nükleer silah geliştirmeye yaklaştığını belirledi.
Ocak 2020'de Trump, son yirmi yılda İran kuvvetlerinin neredeyse tüm önemli operasyonlarını planlamış olan İranlı general Kasım Süleymani'yi öldüren bir ABD hava saldırısı emri verdi. Trump, İran misilleme yaparsa, bazıları "İran ve İran kültürü için önemli" olanlar da dahil olmak üzere 52 İran bölgesini vurmakla tehdit etti. Kültürel siteleri vurma tehdidi yasa dışı olarak görüldü ve hem Savunma Bakanı Mark Esper hem de Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, ABD'nin bu tür sitelere saldırmayacağını, ancak "silahlı çatışma yasalarına uyacağını" ve "içeride davranacağını" söylediler. İran, Irak'taki iki ABD hava üssüne balistik füze saldırılarıyla misilleme yaptı. Aynı gün, Amerika Birleşik Devletleri ile İran arasındaki artan gerilimin ortasında İran, Tahran havaalanından kalktıktan sonra kazaraUkrayna Uluslararası Havayolları'na ait 752 sefer sayılı uçuşu düşürdü.
Ağustos 2020'de Trump yönetimi, anlaşmanın bir parçası olan ve İran'a yönelik BM yaptırımlarının geri getirilmesine yol açacak bir mekanizmayı tetikleme girişiminde başarısız oldu.
Kuzey Kore
2017'de, Kuzey Kore'nin nükleer silahları giderek ciddi bir tehdit olarak görüldüğünde, Trump, Kuzey Kore saldırganlığının "dünyanın hiç görmediği kadar ateş ve öfkeyle" karşılanacağı konusunda uyarıda bulunarak söylemini artırdı. 2017'de Trump, Kuzey Kore'nin "tamamen nükleer silahlardan arındırılmasını" istediğini açıkladı ve lider Kim Jong-un ile isim takmaya başladı. Bu gerilim döneminden sonra, Trump ve Kim, iki adamın sıcak bir kişisel dostluğu anlattığı en az 27 mektup alışverişinde bulundu.
Trump, Kim ile üç kez görüştü: 2018'de Singapur'da, 2019'da Hanoi'de ve 2019'da Kore Askerden Arındırılmış Bölgesi'nde görüştü. Trump, Kuzey Kore lideriyle görüşen veya Kuzey Kore topraklarına ayak basan görevdeki ilk ABD başkanı oldu. Trump, Kuzey Kore'ye yönelik bazı ABD yaptırımlarını da kaldırdı. Ancak nükleer silahlardan arındırma anlaşmasına varılamadı, ve Ekim 2019'daki görüşmeler bir gün sonra bozuldu. 2017'den beri hiçbir nükleer test yapmayan Kuzey Kore, nükleer silah ve balistik füze cephaneliğini geliştirmeye devam etti.
Rusya
Trump yönetimi, Rusya'nın 2014 yılında Kırım'ı ilhak etmesinden sonra "ABD'nin Rus varlıklarına uyguladığı en sert cezaları sulandırdı." Trump, Rusya'nın sözde uyumsuzluğuna atıfta bulunarak ABD'yi Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması'ndan geri çekti ve Rusya'nın potansiyel olarak G7'ye dönüşünü destekledi.
Trump, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'i defalarca övdü ve nadiren eleştirdi, ancak Rus hükûmetinin bazı eylemlerine karşı çıktı. Temmuz 2018'de Helsinki Zirvesi'nde Putin ile görüştükten sonra Trump, ABD istihbarat teşkilatlarının bulgularını kabul etmek yerine Putin'in 2016 cumhurbaşkanlığı seçimlerine Rusya'nın müdahalesini reddetmesini kabul ettiği için iki partiden de eleştiri aldı. Trump, Afganistan'da Amerikan askerlerine saldıran Taliban savaşçılarına Rusya'nın verdiği iddia edilen ödülleri tartışmadı. Putin ile hem istihbarattan şüphe ettiğini hem de bu konuda kendisine bilgi verilmediğini söyledi.
COVID-19 Pandemisi
Aralık 2019'da COVID-19, Çin'in Wuhan kentinde patlak verdi ; SARS-CoV-2 virüsü haftalar içinde dünya çapında yayıldı. ABD'de teyit edilen ilk vaka 20 Ocak 2020'de bildirildi. Salgın, 31 Ocak 2020'de Sağlık ve İnsan Hizmetleri (HHS) Sekreteri Alex Azar tarafından resmi olarak bir halk sağlığı acil durumu ilan edildi.
Trump'ın COVID-19 ile ilgili kamuoyuna yaptığı açıklamalar, özel açıklamalarıyla çelişiyordu. Şubat 2020'de Trump, ABD'deki salgının gripten daha az ölümcül olduğunu, "çok kontrol altında" olduğunu ve yakında sona ereceğini açıkça iddia etti. Aynı zamanda, Bob Woodward ile özel bir görüşmede bunun tersini kabul etti . Mart 2020'de Trump, Woodward'a panik yaratmamak için kasıtlı olarak toplum içinde "bunu küçümsediğini" özel olarak söyledi.
İlk tepki
Trump, hastalığın yayılmasını ele almakta yavaş davrandı, başlangıçta yakın tehdidi göz ardı etti ve yönetimindeki sağlık görevlileri ve Sekreter Azar'ın ısrarlı halk sağlığı uyarılarını ve eylem çağrılarını görmezden geldi. Bunun yerine, Ocak ve Şubat boyunca salgının ekonomik ve politik değerlendirmelerine odaklandı. Mart ortasına kadar, küresel finans piyasalarının çoğu, ortaya çıkan salgına yanıt olarak ciddi şekilde daralmıştı. HHS ve Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) yetkilileri ona defalarca aşı geliştirmenin mümkün olduğunu söylemesine rağmen, Trump bir aşının bulunmasına bir yıldan az bir süre kaldığını iddia etmeye devam etti.12-18 ay sürer. Trump, testlerin mevcudiyeti ciddi şekilde sınırlı olmasına rağmen, yanlış bir şekilde "test isteyen herkes test yaptırabilir" iddiasında bulundu.
6 Mart'ta Trump, federal kurumlar için 8,3 milyar dolarlık acil durum fonu sağlayan Koronavirüse Hazırlık ve Müdahale Ek Ödenekler Yasasını imzaladı. 11 Mart'ta Dünya Sağlık Örgütü (WHO), COVID-19'un yayılmasını bir salgın olarak kabul etti ve Trump, 13 Mart'tan itibaren Avrupa'nın çoğu için kısmi seyahat kısıtlamaları duyurdu. Aynı gün, virüsle ilgili ilk ciddi değerlendirmesini ülke çapında bir Oval Ofis adresinde yaptı, salgını "korkunç" ancak "geçici bir an" olarak nitelendirdi ve mali kriz olmadığını söyledi. 13 Mart'ta ulusal acil durum ilan etti.
Eylül 2019'da Trump yönetimi, Amerika Birleşik Devletleri Uluslararası Kalkınma Ajansı'nın yurtdışındaki salgınlara karşı erken uyarı sağlamak için 2009'da başlatılan 200 milyon dolarlık bir epidemiyolojik araştırma programı olan PREDICT programını sonlandırdı. Program, altmış yabancı laboratuvardaki bilim adamlarını, salgınlara neden olma potansiyeline sahip virüsleri tespit etmek ve bunlara yanıt vermek üzere eğitti. Böyle bir laboratuvar, COVID-19'a neden olan virüsü ilk kez tanımlayan Wuhan laboratuvarıydı. Nisan 2020'de yeniden canlandıktan sonra, programa ABD'de ve diğer ülkelerde COVID-19 ile mücadeleye yardımcı olmak için 6 aylık iki uzatma verildi.
22 Nisan'da Trump, Amerika Birleşik Devletleri'ne bazı göç biçimlerini kısıtlayan bir yürütme emri imzaladı. İlkbaharın sonlarında ve yazın başlarında, enfeksiyonlar ve ölüm sayıları artmaya devam ederken, pandeminin seyrine ilişkin ilk değerlendirmelerinin aşırı iyimser veya aşırı iyimser olduğunu kabul etmek yerine, büyüyen salgın için eyaletleri suçlama stratejisini benimsedi.
Dünya Sağlık Örgütü
Pandemi öncesinde Trump, ABD yardımından yararlandığını iddia ettiği Dünya Sağlık Örgütü'nü (WHO) ve diğer uluslararası kuruluşları eleştirmişti. Yönetiminin Şubat ayında yayınlanan önerilen 2021 federal bütçesi, DSÖ finansmanının yarıdan fazla azaltılmasını önerdi. Mayıs ve Nisan aylarında Trump, DSÖ'yü "koronavirüsün yayılmasını ciddi şekilde kötü yönetmek ve örtbas etmekle" suçladı ve hiçbir kanıt olmaksızın örgütün Çin kontrolü altında olduğunu ve Çin hükûmetinin salgının kökenlerini gizlemesine olanak sağladığını iddia etti. Daha sonra örgüt için fonları geri çektiğini duyurdu. Trump'ın DSÖ ile ilgili eleştirileri ve eylemleri, dikkatleri kendi salgını yanlış idaresinden uzaklaştırma girişimleri olarak görüldü. Temmuz 2020'de Trump, ABD'nin Temmuz 2021'den itibaren geçerli olmak üzere DSÖ'den resmi olarak çekildiğini duyurdu. Karar, sağlık ve hükûmet yetkilileri tarafından "kısa görüşlü" olmakla geniş çapta kınandı.
Pandemi önlemlerinden vazgeçme baskısı
Nisan 2020'de Cumhuriyetçi bağlantılı gruplar, eyalet hükûmetlerinin salgınla mücadele için aldığı önlemlere karşı sokağa çıkma yasağına karşı protestolar düzenlediler; Trump, Twitter'da protestoları teşvik etti, hedef alınan eyaletler, Trump yönetiminin yeniden açılmayla ilgili kendi kurallarına uymamasına rağmen. Nisan 2020'de Georgia Valisi Brian Kemp'in bazı gereksiz işletmeleri yeniden açma planını önce destekledi, sonra eleştirdi. Bahar boyunca, ülke ekonomisine verilen zararı tersine çevirmenin bir yolu olarak kısıtlamaların kaldırılması için giderek daha fazla baskı yaptı.
Trump, kendi yönetiminin Nisan 2020'de Amerikalıların toplum içinde maske takması gerektiğine dair yönergesinin ve maskelerin virüsün yayılmasını önlemek için önemli olduğu konusunda neredeyse oybirliğiyle kabul edilen tıbbi fikir birliğine rağmen, halka açık etkinliklerde yüz maskesi takmayı sık sık reddetti. Haziran ayına kadar Trump, maskelerin "iki ucu keskin kılıç" olduğunu söylemişti; maske taktığı için Biden ile alay etti; maske takmanın isteğe bağlı olduğunu sürekli vurguladı; ve maske takmanın kişisel olarak kendisine karşı siyasi bir açıklama olduğunu öne sürdü. Trump'ın tıbbi tavsiyelerle çelişmesi, salgını hafifletmeye yönelik ulusal çabaları zayıflattı.
ABD'de Haziran ortasından itibaren rekor sayıda COVID-19 vakasına ve pozitif test sonuçlarının artan yüzdesine rağmen, Trump, 2020 Temmuz başında yaptığı, COVID-19 vakalarının yüzde 99'unun ölümcül olduğu şeklindeki yanlış iddiası da dahil olmak üzere, salgını büyük ölçüde küçümsemeye devam etti. Ayrıca, bildirilen vakalarda Temmuz'da görülen artışa rağmen, tüm eyaletlerin sonbaharda okulları yüz yüze eğitime açması konusunda ısrar etmeye başladı.
Sağlık kuruluşları üzerindeki siyasi baskı
Trump kanıtlanmamış tedavi yöntemlerini veya aşıların onaylanmasını hızlandırmak gibi tercih ettiği önlemleri almaları için federal sağlık kurumlarına defalarca baskı yaptı. Trump yönetiminin HHS'de siyasi olarak atadığı kişiler, Trump'ın salgının kontrol altında olduğu iddialarını baltalayan CDC'nin halka iletişimini kontrol etmeye çalıştı. CDC, değişikliklerin çoğuna direndi, ancak HHS personelinin makaleleri gözden geçirmesine ve yayınlanmadan önce değişiklik önermesine giderek daha fazla izin verdi. Trump, FDA bilim adamlarının kendisine karşı çıkan ve kendisine siyasi olarak zarar vermek için aşıların ve tedavilerin onaylanmasını geciktiren " derin bir devletin " parçası olduğunu kanıt olmadan iddia etti.
Beyaz Saray'da salgın
2 Ekim 2020'de Trump, COVID-19 için test sonucunun pozitif olduğunu tweetledi. Karısı, oğulları Barron ve çok sayıda personel ve ziyaretçi de enfekte oldu. O günün ilerleyen saatlerinde Trump, bildirildiğine göre nefes darlığı ve ateş nedeniyle Walter Reed Ulusal Askeri Tıp Merkezinde hastaneye kaldırıldı. Antiviral ve deneysel antikor ilaçları ve bir steroid ile tedavi edildi. 5 Ekim'de hala hastalıkla mücadele ederek Beyaz Saray'a döndü. Tedavisi sırasında ve sonrasında virüsü önemsiz göstermeye devam etti. 2021'de durumunun ok daha ciddi olduğu ortaya çıktı; tehlikeli derecede düşük kan oksijen seviyeleri, yüksek ateşi ve ciddi bir hastalık vakasını gösteren akciğer sızıntıları vardı.
Başkanlık sonrası (2021-günümüz)
20 Ocak 2021 tarihinde görevini Joe Biden'e devreden Trump, Florida'nın Palm Beach kentindeki 'ya döndü. 13 Şubat 2021 tarihinde 6 Ocak'taki Kongre baskını dolayısıyla Senato Genel Kurulunda azil istemiyle yargılanan Trump, yapılan oylama sonucunda aklandı.
Tarihsel değerlendirmeler ve yapılan anketlere göre Trump en kötü 5 ABD başkanı listesine girmektedir.
Başkanlık sonrası soruşturmalar
Trump, iş anlaşmalarına ve hem başkanlık öncesi hem de başkanlık sırasındaki eylemlerine yönelik birkaç soruşturmanın konusu. Şubat 2021'de Georgia, Fulton County bölge savcısı, Trump'ın Georgia Dışişleri Bakanı Brad Raffensperger ile yaptığı telefon görüşmelerine ilişkin cezai soruşturma açıldığını duyurdu. New York Eyalet Başsavcılığı, Manhattan Bölge Savcılığı ile birlikte Trump'ın ticari faaliyetlerine ilişkin cezai soruşturmalar yürütüyor. Mayıs 2021'de özel bir büyük jüri iddianameleri değerlendiriyordu. Temmuz 2021'de New York savcıları, Trump Organizasyonunu "hükümeti 15 yıllık 'dolandırma planı' ile" suçladı. Örgütün finans müdürü Allen Weisselberg, büyük hırsızlık, vergi dolandırıcılığı ve diğer suçlamalarla mahkemeye çıkarıldı.
Aralık 2021'de New York Eyaleti Başsavcılığı, Trump'ı işle ilgili belgeler sunması için mahkemeye çağırdı. 25 Nisan 2022'de New York eyalet yargıcı Arthur Engoron, Trump'ı mahkeme celbine uymadığı için mahkemeye saygısızlık etti İtaat edene kadar günlük 10.000 dolar para cezası verdi. Trump, Ağustos ayında görevden alındı ve kendi kendini suçlamaya karşı Beşinci Değişikliğine 400'den fazla kez başvurdu. Eylül 2022'de New York Başsavcısı, Trump, en büyük üç çocuğu ve Trump Organizasyonu aleyhine bir hukuk dolandırıcılığı davası açtı.
FBI Soruşturması
Trump, Ocak 2021'de Beyaz Saray'dan ayrıldığında, yanında hükûmet belgelerini ve malzemelerini götürdü. Mayıs 2021'de, hükûmet kayıtlarını tutan federal kurum olan Ulusal Arşivler ve Kayıtlar İdaresi (NARA), Trump'ın görev süresinin sonunda önemli belgelerin kendilerine teslim edilmediğini fark etti ve ofisinden bu belgeleri bulmasını istedi. Ocak 2022'de Mar-a-Lago'dan 15 kutu Beyaz Saray kaydı aldılar. NARA daha sonra Adalet Bakanlığı'na, ele geçirilen belgelerden bazılarının sınıflandırılmış malzeme olduğunu bildirdi. Adalet Bakanlığı, Nisan 2022'de bir soruşturma başlattı ve bir büyük jüri topladı. Adalet Bakanlığı, 11 Mayıs'ta Trump'a ek materyal için bir mahkeme celbi gönderdi. 3 Haziran'da Adalet Bakanlığı yetkilileri Mar-a-Lago'yu ziyaret etti ve Trump'ın avukatlarından bazı gizli belgeler aldı. Avukatlardan biri, gizli olarak işaretlenen tüm materyallerin hükûmete iade edildiğini doğrulayan bir bildiri imzaladı. O ayın ilerleyen saatlerinde, sağlanan Mar-a-Lago'dan gözetim görüntüleri talep eden ek bir mahkeme celbi gönderildi.
8 Ağustos 2022'de FBI ajanları, Trump'ın Cumhurbaşkanlığı Kayıtları Yasasını ihlal ederek görevden ayrılırken yanına aldığı hükûmet belgelerini ve materyalleri kurtarmak için Trump'ın Mar-a-Lago'daki konutunu, ofisini ve depo alanlarını aradı. ABD Başsavcısı Merrick Garland tarafından yetkilendirilen ve bir federal yargıç tarafından onaylanan arama emri ve ele geçirilen eşyaların yazılı envanteri 12 Ağustos'ta kamuoyuna açıklandı. Aramada alınan öğeler, dördü "çok gizli" ve biri en yüksek sınıflandırma düzeyi olan "çok gizli/SCI" olarak etiketlenmiş 11 grup sınıflandırılmış belgeyi içeriyordu.
Smith özel avukat soruşturması
18 Kasım 2022'de Garland, Trump'ın Mar-a-Lago'da hükûmet mülkünü elinde tutmasına yönelik federal cezai soruşturmaları denetlemesi ve 6 Ocak 2021'e giden olaylarda Trump'ın rolünü incelemesi için özel bir avukat, federal savcı Jack Smith atadı.
Meclis 6 Ocak Komitesi tarafından suç duyurusu
19 Aralık 2022'de, 6 Ocak Saldırısı ile ilgili Birleşik Devletler Temsilciler Meclisi Seçim Komitesi, Trump aleyhine resmi bir kovuşturmayı engellemek, ABD'yi dolandırmak için komplo kurmak ve bir isyana kışkırtmak veya yardım etmekle suç duyurusunda bulunulmasını tavsiye etti.
2024 başkanlık kampanyası
15 Kasım 2022'de Trump, 2024 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri için adaylığını açıkladı ve bir bağış toplama hesabı açtı.
Donald Trump'ın yapmış olduğu projeler
- Fifth Avenue Gökdeleni
- Trump Tower
- Trump World Tower
- United Nations Plaza
- Trump Park Avenue
- Park Avenue
- Trump Place
- Trump International Hotel & Tower
- Trump International Hotel & Tower Chicago
- Trump National Golf Clubs
- Trump Vineyard Estates
- Trump Hollywood
- Trump Grande
- Trump Soho
- Trump Parc Stamford
- Trump Ocean Club
- Trump Towers
Kaynakça
- ^ Rich, Frank (29 Nisan 2018). "Frank Rich: Roy Cohn, Donald Trump, and the New York Cesspool That Created Them". Intelligencer (İngilizce). 15 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Temmuz 2023.
- ^ a b . www.biyografi.info. 25 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2022.
- ^ "Age at Inauguration | Presidents of the United States (POTUS)" (İngilizce). 7 Nisan 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Kasım 2020.
- ^ Sheehey, Maeve (30 Haziran 2021). "Trump debuts at 41st in C-SPAN presidential rankings". POLITICO (İngilizce). 6 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Haziran 2023.
- ^ "American Presidents: Greatest and Worst – Siena College Research Institute". scri.siena.edu. 15 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Haziran 2023.
- ^ a b "İşte Donald Trump'ın dedesinin Almanya macerası". Hurriyet. 21 Kasım 2016. 24 Aralık 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mayıs 2017.
- ^ a b Soner Yalçın. . Sözcü. 11 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2017.
- ^ Cassidy, John (4 Ocak 2016). "What Sort of Man is Donald Trump:". The New Yorker. 6 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mayıs 2017.
- ^ "Donald Trump kimdir?". BBC Türkçe. 9 Kasım 2016. 10 Kasım 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mayıs 2017.
- ^ Eder, Steve (1 Ağustos 2016). "Donald Trump's Draft Deferments: Four for College, One for Bad Feet". New York Times. 15 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mayıs 2017.
- ^ . Investopedia. 26 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2017.
- ^ . Bloomberg. 10 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2017.
- ^ "Donald Trump kimdir?". BBC Türkçe. 10 Kasım 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ocak 2017.
- ^ a b c d . Al Jazeera. 26 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2017.
- ^ . CNN Türk. 11 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2017.
- ^ "Trump officially joins Reform Party". CNN. 12 Nisan 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ocak 2017.
- ^ "Here's Donald Trump's Presidential Announcement Speech". TIME. 29 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ocak 2017.
- ^ "Emlak Kralı Donald Trump ABD Başkanlığına Aday Oldu". Euronews. 21 Aralık 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ocak 2017.
- ^ Mahler, Jonathan; Eder, Steve (27 Ağustos 2016). "'No Vacancies' for Blacks: How Donald Trump Got His Start, and Was First Accused of Bias". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 27 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Blair, Gwenda (6 Ekim 2015). The Trumps: Three Generations of Builders and a Presidential Candidate (İngilizce). Simon and Schuster. ISBN . 15 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Rich, Frank (29 Nisan 2018). "Frank Rich: Roy Cohn, Donald Trump, and the New York Cesspool That Created Them". Intelligencer (İngilizce). 15 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Kranish, Michael; Fisher, Marc (10 Ocak 2017). Trump Revealed: The Definitive Biography of the 45th President (İngilizce). Simon and Schuster. ISBN .
- ^ Geist, William E. (8 Nisan 1984). "THE EXPANDING EMPIRE OF DONALD TRUMP". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 1 Şubat 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . 3 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ a b Haberman, Maggie (31 Ekim 2019). "Trump, Lifelong New Yorker, Declares Himself a Resident of Florida". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 5 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ a b c (PDF). 9 Ekim 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Reuters (12 Aralık 1992). "COMPANY NEWS; TRUMP'S PLAZA HOTEL BANKRUPTCY PLAN APPROVED". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 20 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Gilpin, David Stout With Kenneth N. (12 Nisan 1995). "Trump Is Selling Plaza Hotel To Saudi and Asian Investors". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 22 Mart 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Segal, David (16 Ocak 2016). "What Donald Trump's Plaza Deal Reveals About His White House Bid". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 22 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Kranish, Michael; Fisher, Marc (23 Ağustos 2016). Trump Revealed: An American Journey of Ambition, Ego, Money, and Power (İngilizce). Simon and Schuster. ISBN .
- ^ Bagli, Charles V. (1 Haziran 2005). "Trump Group Selling West Side Parcel for $1.8 Billion". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 16 Haziran 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Peterson-Withorn, Chase. . Forbes (İngilizce). 23 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . Town & Country (İngilizce). 8 Ağustos 2022. 29 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ a b Wooten, Sara Mcintosh (1 Ocak 2009). Donald Trump: From Real Estate to Reality TV (İngilizce). Enslow Publishing, LLC. ISBN . 15 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Kranish, Michael; Fisher, Marc (10 Ocak 2017). Trump Revealed: The Definitive Biography of the 45th President (İngilizce). Simon and Schuster. ISBN . 15 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Kranish, Michael; Fisher, Marc (10 Ocak 2017). Trump Revealed: The Definitive Biography of the 45th President (İngilizce). Simon and Schuster. ISBN . 15 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Glynn, Lenny (8 Nisan 1990). "Trump's Taj - Open at Last, With a Scary Appetite". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 25 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Kranish, Michael; Fisher, Marc (10 Ocak 2017). Trump Revealed: The Definitive Biography of the 45th President (İngilizce). Simon and Schuster. ISBN . 15 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . UPI (İngilizce). 22 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ O'Connor, Clare. . Forbes (İngilizce). 26 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Norris, Floyd (7 Haziran 1995). "Trump Plaza Casino Stock Trades Today on Big Board". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 26 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ McQuade, Dan (16 Ağustos 2015). . Philadelphia Magazine (İngilizce). 4 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . Fortune (İngilizce). 11 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ "NBC to Donald Trump: You're fired". USA TODAY (İngilizce). 1 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Temmuz 2023.
- ^ . Golfweek (İngilizce). 28 Temmuz 2022. 14 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . 20 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ a b . 13 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Martin, Jonathan (29 Haziran 2016). "Trump Institute Offered Get-Rich Schemes With Plagiarized Lessons". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 29 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . 26 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . ESPN.com (İngilizce). 14 Temmuz 2015. 8 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . Fortune (İngilizce). 24 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ "Trump Gets Tyson Fight". The New York Times (İngilizce). 25 Şubat 1988. ISSN 0362-4331. 24 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ O'Donnell & Rutherford 1991. John R.; Rutherford, James. Kavşak Basın Ticaret Sürümü. 1991. s. 137. ISBN .
- ^ Hogan, Kevin. . POLITICO Magazine (İngilizce). 10 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Buettner, Russ; Craig, Susanne (7 Mayıs 2019). "Decade in the Red: Trump Tax Figures Show Over $1 Billion in Business Losses". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ a b Jorgensen, Phil Mattingly,Sarah (22 Ağustos 2016). . CNN (İngilizce). 23 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . 11 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ a b Barstow, David; Craig, Susanne; Buettner, Russ (2 Ekim 2018). "Trump Engaged in Suspect Tax Schemes as He Reaped Riches From His Father". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Blair, Gwenda. . POLITICO Magazine (İngilizce). 4 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Koblin, John (14 Eylül 2015). "Trump Sells Miss Universe Organization to WME-IMG Talent Agency". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 4 Şubat 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Nededog, Jethro. . Business Insider (İngilizce). 16 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Rutenberg, Jim (22 Haziran 2002). "Three Beauty Pageants Leaving CBS for NBC". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 11 Ekim 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . 11 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . 21 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Puente, Maria. . USA TODAY (İngilizce). 1 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Nast, Condé (3 Aralık 2013). . Vanity Fair (İngilizce). 11 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Barbaro, Michael (19 Mayıs 2011). "New York Attorney General Is Investigating Trump's For-Profit School". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 27 Şubat 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . 27 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ McCoy, Kevin. . USA TODAY (İngilizce). 30 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Barbaro, Michael; Eder, Steve (1 Haziran 2016). "Former Trump University Workers Call the School a 'Lie' and a 'Scheme' in Testimony". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 2 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . 1 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Eder, Steve (18 Kasım 2016). "Donald Trump Agrees to Pay $25 Million in Trump University Settlement". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 18 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Roberts, Andrea Suozzo, Ken Schwencke, Mike Tigas, Sisi Wei, Alec Glassford, Brandon (9 Mayıs 2013). . ProPublica (İngilizce). 3 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . 2 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . 11 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Solnik, Claude (15 Eylül 2016). (İngilizce). 16 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . 16 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Frehse, Eric Bradner,Rob (13 Eylül 2016). . CNN (İngilizce). 14 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ "Trump Vakfı, NY başsavcılığı tarafından bağış toplamayı durdurma emri verdi". 24 Nisan 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . the Guardian (İngilizce). 24 Aralık 2016. 25 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Schuman, Chris Isidore,Melanie (14 Haziran 2018). . CNN (İngilizce). 14 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Thomsen, Jacqueline (15 Haziran 2018). . The Hill (İngilizce). 16 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Goldmacher, Shane (18 Aralık 2018). "Trump Foundation Will Dissolve, Accused of 'Shocking Pattern of Illegality'". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 8 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ News, A. B. C. . ABC News (İngilizce). 7 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ "Judge orders Trump to pay $2m for misusing Trump Foundation funds". BBC News (İngilizce). 7 Kasım 2019. 8 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ a b Mahler, Jonathan; Flegenheimer, Matt (20 Haziran 2016). "What Donald Trump Learned From Joseph McCarthy's Right-Hand Man". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . 24 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Dunlap, David W. (30 Temmuz 2015). . www.nytimes.com (İngilizce). 31 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Nast, Condé (28 Haziran 2017). . Vanity Fair (İngilizce). 28 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . web.archive.org. 25 Nisan 2022. 10 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ a b . NBC News (İngilizce). 24 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ "Art of the spin: Trump bankers question his portrayal of financial comeback". Reuters (İngilizce). 17 Temmuz 2016. 18 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Smith, Allan. . Business Insider (İngilizce). 8 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Egan, Charles Riley,Matt (12 Ocak 2021). . CNN (İngilizce). 12 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ "Trump sues Deutsche Bank and Capital One over Democratic subpoenas". BBC News (İngilizce). 30 Nisan 2019. 30 Nisan 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . 22 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Savage, Charlie (20 Mayıs 2019). "Accountants Must Turn Over Trump's Financial Records, Lower-Court Judge Rules". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 7 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Flitter, Emily; McKinley, Jesse; Enrich, David; Fandos, Nicholas (22 Mayıs 2019). "Trump's Financial Secrets Move Closer to Disclosure". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 22 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . 22 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . Newsweek (İngilizce). 21 Mayıs 2019. 22 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . Lawfare (İngilizce). 10 Haziran 2019. 20 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . 29 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . The Independent (İngilizce). 4 Temmuz 2018. 4 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Nast, Condé (18 Temmuz 2016). . The New Yorker (İngilizce). 18 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . the Guardian (İngilizce). 2 Haziran 2020. 2 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ LaFrance, Adrienne (21 Aralık 2015). . The Atlantic (İngilizce). 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . POLITICO (İngilizce). 17 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Wetherbee, Chris Kelly, Brandon (9 Aralık 2016). . Slate Magazine (İngilizce). 6 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Kranish, Michael; Fisher, Marc (10 Ocak 2017). Trump Revealed: The Definitive Biography of the 45th President (İngilizce). Simon and Schuster. ISBN . 15 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . Peoplemag (İngilizce). 7 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Tedeschi, Bob (6 Şubat 2006). "Now for Sale Online, the Art of the Vacation". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 21 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . www.cbsnews.com (İngilizce). 25 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . 9 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Grynbaum, Michael M.; Parker, Ashley (16 Temmuz 2016). "Donald Trump the Political Showman, Born on 'The Apprentice'". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 8 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . 4 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . Peoplemag (İngilizce). 7 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ a b Washington, District of Columbia 1800 I. Street NW; Dc 20006. . @politifact (İngilizce). 9 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ "Trump officially joins Reform Party - October 25, 1999". edition.cnn.com. 15 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ a b Oreskes, Michael (2 Eylül 1987). "TRUMP GIVES A VAGUE HINT OF CANDIDACY". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 19 Şubat 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Butterfield, Fox (18 Kasım 1987). "Trump Urged To Head Gala Of Democrats". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 24 Aralık 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Kader ve Güç: George Herbert Walker Bush'un Amerikan Destanı. Meacham Jon. Random House Yayın Grubu. 2016. s. 326. ISBN .
- ^ (İngilizce). 8 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Clift, Eleanor (18 Temmuz 2016). "The Last Time Trump Wrecked a Party". The Daily Beast (İngilizce). 29 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . archive.nytimes.com. 16 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Donald Trump, Beyaz Saray'da bir koşuyu izliyor. Johnson, Glen. Standart Hoparlör Hazleton,.
- ^ a b . the Guardian (İngilizce). 16 Mayıs 2011. 30 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . HuffPost (İngilizce). 22 Şubat 2017. 22 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Silverleib, Mark Preston,Alan (2 Şubat 2012). . CNN (İngilizce). 2 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . HuffPost (İngilizce). 11 Şubat 2011. 18 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Engel, Pamela (Ocak 2018). "How Trump came up with his slogan 'Make America Great Again'". Businies Insider. 29 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2017.
- ^ "Trump kampanyasına 'haftada iki milyon dolar harcayacak'". BBC Türkçe. 22 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ocak 2017.
- ^ . Sabah. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2017.
- ^ "Rolling Stones'tan Trump'a: Şarkılarımızı kullanmayı bırak". BBC Türkçe. 8 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
- ^ "Trump ilk TV reklamında Müslümanları hedef aldı". BBC Türkçe. Ocak 2016. 22 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2017.
- ^ "Donald Trump'a New York'ta büyük tepki". AA. Aralık 2015. 20 Nisan 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2017.
- ^ a b . Sözcü. Aralık 2015. 18 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2017.
- ^ "Zuckerberg'ten Müslümanlara destek mesajı!". Habertürk. Aralık 2015. 14 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2017.
- ^ "İngiliz şarkıcı Adele'den, Donald Trump'a veto". BBC Türkçe. Şubat 2016. 22 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2017.
- ^ "Trump Meksika'ya gitti, duvarı savundu". BBC Türkçe. Eylül 2016. 2 Eylül 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2017.
- ^ "Papa'dan Trump'a göç yanıtı: Duvarlar ören Hristiyan olamaz". BBC Türkçe. 20 Şubat 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
- ^ a b "Donald Trump: Müslümanların ABD'ye girişi durdurulsun". BBC Türkçe. 22 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2017.
- ^ "Trump'dan 'ırksal fişleme' önerisi". DW. 11 Eylül 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2017.
- ^ a b "Trump: Suriyeli mültecileri ülkelerine geri yollayacağım". BBC Türkçe. 29 Ekim 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
- ^ "Trump: İsrail Ortadoğu'nun tek demokrasisi". Euronews. 24 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2017.
- ^ "Trump: Obama IŞİD'in kurucusu, Clinton da ortağıdır". Hürriyet gazetesi. 11 Ağustos 2016. 30 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Eylül 2020.
- ^ "Donald Trump, Nobel Barış Ödülü'ne aday gösterildi". Hürriyet. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ocak 2017.
- ^ "Donald Trump seçim mitinginde yine göçmenleri hedef aldı". Euronews. 29 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2017.
- ^ "İşte ABD Başkanı Donald Trump'ın bilinmeyen yönleri". Hürriyet. 29 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2017.
- ^ "10 başlıkta Trump'ın 'ötekileri' hedef alan sözleri". BBC Türkçe. 11 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2017.
- ^ "Trump: Başkan seçilirsem ilk iş İran anlaşmasını feshedeceğim". BBC Türkçe. 4 Nisan 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
- ^ a b "Trump'tan bu kez de cinsiyetçi söylemler". Cumhuriyet. 29 Eylül 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
- ^ "Washington'daki kürtaj karşıtı yürüyüşe Başkan Yardımcısı Pence de katıldı". Euronews. 28 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
- ^ "Trump: Kürtaj olan kadın cezalandırılmalı". NTV. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
- ^ . Sözcü. 14 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
- ^ "Trump'a taciz suçlamaları: 'Ahtapot gibi saldırdı'". BBC Türkçe. 18 Ekim 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
- ^ "Trump'a cinsel taciz suçlaması". Hürriyet. 24 Aralık 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
- ^ "Donald Trump'a iki taciz suçlaması daha". NTV. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
- ^ "Salma Hayek'ten Donald Trump hakkında taciz iddiası". NTV. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
- ^ "O kaset ortalığı karıştırdı!". Milliyet. 10 Ekim 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
- ^ "Trump'ın kadınlarla ilgili sözleri ABD'de büyük tartışma yarattı". BBC Türkçe. 10 Ekim 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
- ^ . Sözcü. 11 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
- ^ "Donald Trump apologizes for sexist comments about groping women". 20 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Şubat 2020.
- ^ . Bloomberg. 11 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
- ^ "Trump yeterli delege sayısına ulaştı". Euronews. 24 Haziran 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
- ^ "İşte ABD'deki başkanlık seçimi öncesi yapılan son anketler". Hürriyet. 23 Aralık 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
- ^ "ABD Başkanlık seçimi: Kim kazanır?". BBC Türkçe. 9 Kasım 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
- ^ "ABD'de seçimi Trump kazandı, araştırma şirketleri yine yanıldı". BBC Türkçe. 10 Kasım 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
- ^ "Seçim sonuçları". CNN. 27 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ocak 2017.
- ^ . 10 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
- ^ "ABD Putin-Trump gizli bağlantısını konuşuyor". NTV. 26 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
- ^ . Eurotopics. 29 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
- ^ "CIA: Rusya Trump'ın kazanmasına yardım etti". Milliyet. 11 Aralık 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
- ^ . Sputnik. 12 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
- ^ "Kremlin'den Trump ile ilgili iddialara yalanlama". AA. 12 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
- ^ . CNN Türk. 18 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
- ^ Kardaş, Tuncay (Ocak 2017). . Al Jazeera. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2017.
- ^ . Amerikanın Sesi. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2017.
- ^ "Dünyanın dört bir yanında kadınlar Trump'a karşı sokağa çıktı". NTV. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ocak 2017.
- ^ "ABD halkından ülke çapında Trump karşıtı protesto". Habertürk. 11 Kasım 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ocak 2017.
- ^ "Kadınlardan Trump protestosu". DW. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ocak 2017.
- ^ "Yemin eden Donald Trump resmen ABD Başkanı oldu". NTV. 20 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ocak 2017.
- ^ . Sputnik. 29 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2017.
- ^ "Trump ilk haftasına 15 imza sığdırdı". AA. 4 Şubat 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ocak 2017.
- ^ a b . Sputnik. 25 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2017.
- ^ "ABD ve Meksika arasındaki duvar gerilimi artıyor". NTV. 26 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ocak 2017.
- ^ "ABD, duvarın parasını Meksika'dan böyle alacak". Habertürk. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ocak 2017.
- ^ "ABD, ortaklıktan ayrıldı". Hürriyet. 24 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ocak 2017.
- ^ . Diken. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2017.
- ^ "Trump ABD Sınırını Mültecilere ve 7 Müslüman ülke vatandaşına kapattı". Euronews. 28 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ocak 2017.
- ^ "Trump'tan Suriyeli mültecilere ABD'ye giriş yasağı". BBC Türkçe. 3 Şubat 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ocak 2017.
- ^ "Göçmenler ABD havaalanlarında gözaltına alınıyor". BBC Türkçe. 3 Şubat 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ocak 2017.
- ^ "Trump imza attı, iki Iraklı gözaltına alındı". DW. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ocak 2017.
- ^ . Sputnik. 29 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2017.
- ^ . Amerikanın Sesi. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2017.
- ^ Quigley, Aidan. . The Agenda (İngilizce). 25 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ "Ivanka Trump's new job". The Economist. ISSN 0013-0613. 15 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Schmidt, Michael S.; Lipton, Eric; Savage, Charlie (21 Ocak 2017). "Jared Kushner, Trump's Son-in-Law, Is Cleared to Serve as Adviser". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 1 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . 20 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ a b "Donald Trump: A list of potential conflicts of interest". BBC News (İngilizce). 1 Aralık 2016. 21 Nisan 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ a b c Venook, Jeremy (9 Ağustos 2017). . The Atlantic (İngilizce). 4 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ a b Polantz, Erica Orden,Katelyn (17 Ağustos 2020). . CNN (İngilizce). 17 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ a b (PDF). 21 Eylül 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ LaFraniere, Sharon (26 Ocak 2018). "Lawsuit on Trump Emoluments Violations Gains Traction in Court". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 26 Ocak 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Cole, Ariane de Vogue,Devan (25 Ocak 2021). . CNN (İngilizce). 25 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Andrews, Wilson; Parlapiano, Alicia (15 Aralık 2017). "What's in the Final Republican Tax Bill (Published 2017)". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. Erişim tarihi: 4 Kasım 2020.
- ^ Parker, Ashley; Davenport, Coral (26 Mayıs 2016). "Donald Trump's Energy Plan: More Fossil Fuels and Fewer Rules". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 1 Mart 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . 22 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . National Geographic (İngilizce). 11 Kasım 1996 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . 7 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ "Senate confirms Brouillette, former Ford lobbyist, as energy secretary". Reuters (İngilizce). 2 Aralık 2019. 15 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . AP NEWS (İngilizce). 24 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Lipton, Eric (5 Ekim 2020). "'The Coal Industry Is Back,' Trump Proclaimed. It Wasn't". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 16 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Subramaniam, Tara (30 Ocak 2021). . CNN (İngilizce). 30 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Popovich, Nadja; Albeck-Ripka, Livia; Pierre-Louis, Kendra (16 Ekim 2020). "The Trump Administration Rolled Back More Than 100 Environmental Rules. Here's the Full List". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Plumer, Brad (30 Ocak 2017). . Vox (İngilizce). 31 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . Time (İngilizce). 9 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Thompson, Frank J. (9 Ekim 2020). . Brookings (İngilizce). 23 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ a b c . ProPublica (İngilizce). 25 Kasım 2020. 25 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . Economic Policy Institute (İngilizce). 24 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Baker, Cayli (15 Aralık 2020). . Brookings (İngilizce). 15 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . The National Law Review (İngilizce). 17 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Lipton, Eric; Appelbaum, Binyamin (5 Mart 2017). "Leashes Come Off Wall Street, Gun Sellers, Polluters and More". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 31 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . www.documentcloud.org. 8 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . policyintegrity.org (İngilizce). 3 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . 9 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Davis, Julie Hirschfeld; Pear, Robert (21 Ocak 2017). "Trump Issues Executive Order Scaling Back Parts of Obamacare". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 10 Nisan 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Luhby, Tami (12 Ekim 2017). . CNNMoney. 13 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . POLITICO (İngilizce). 18 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . HuffPost (İngilizce). 31 Ağustos 2017. 3 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Washington, District of Columbia 1800 I. Street NW; Dc 20006. . @politifact (İngilizce). 5 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ a b Stolberg, Sheryl Gay (26 Haziran 2020). "Trump Administration Asks Supreme Court to Strike Down Affordable Care Act". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 3 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . 26 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Rappeport, Alan; Haberman, Maggie (22 Ocak 2020). "Trump Opens Door to Cuts to Medicare and Other Entitlement Programs". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 24 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . 29 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Vogue, Ariane de (14 Kasım 2016). . CNN (İngilizce). 14 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . NBC News (İngilizce). 30 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Krieg, Gregory (20 Haziran 2016). . CNN (İngilizce). 20 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . 1 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . Chicago Tribune. 22 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Wolf, Zachary B. (27 Temmuz 2019). . CNN (İngilizce). 27 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ "In Trump's final days, a rush of federal executions". BBC News (İngilizce). 9 Aralık 2020. 26 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . AP NEWS (İngilizce). 20 Nisan 2021. 15 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . the Guardian (İngilizce). 7 Şubat 2016. 7 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ News, A. B. C. . ABC News (İngilizce). 7 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Hassner, Ron E. (2 Ocak 2020). "What Do We Know about Interrogational Torture?". International Journal of Intelligence and CounterIntelligence. 33 (1): 4-42. doi:10.1080/08850607.2019.1660951. ISSN 0885-0607.
- ^ a b c . 25 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . NBC News (İngilizce). 26 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . 9 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . 31 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . 6 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Philipps, Dave (16 Kasım 2019). "Trump's Pardons for Servicemen Raise Fears That Laws of War Are History". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 29 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ a b Haberman, Maggie; Schmidt, Michael S. (23 Aralık 2020). "Trump Pardons Two Russia Inquiry Figures and Blackwater Guards". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 23 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Shear, Michael D.; Haberman, Maggie (18 Şubat 2020). "Trump Grants Clemency to Blagojevich, Milken and Kerik". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . 24 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Haberman, Maggie; Vogel, Kenneth P.; Lipton, Eric; Schmidt, Michael S. (20 Ocak 2021). "With Hours Left in Office, Trump Grants Clemency to Bannon and Other Allies". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 20 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ a b . 2 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . 2 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ News, A. B. C. . ABC News (İngilizce). 1 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Shear, Michael D.; Rogers, Katie (3 Haziran 2020). "Trump and Aides Try to Change the Narrative of the White House Protests". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 15 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . news.yahoo.com (İngilizce). 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ "Scores of retired military leaders publicly denounce Trump". AP NEWS (İngilizce). 20 Nisan 2021. 15 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . 11 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ "Donald Trump's Mexico wall: Who is going to pay for it?". BBC News (İngilizce). 1 Eylül 2016. 1 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Oh, Inae. "Donald Trump issues an insane statement on immigration and the Constitution". Mother Jones (İngilizce). 15 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . 20 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Fritze, John. "Trump used words like 'invasion' and 'killer' to discuss immigrants at rallies 500 times: USA TODAY analysis". USA TODAY (İngilizce). 9 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Gomez, Alan. . USA TODAY (İngilizce). 1 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ News, A. B. C. . ABC News (İngilizce). 16 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Johnson, Kevin R. (2017). "Immigration and Civil Rights in the Trump Administration: Law and Policy Making by Executive Order". Santa Clara Law Review. 57: 611. 15 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Şubat 2023.
- ^ Villazor, Rose Cuison; Johnson, Kevin R. (2019). "The Trump Administration and the War on Immigration Diversity". Wake Forest Law Review. 54: 575. 15 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Şubat 2023.
- ^ Mitchell, Ellen (29 Ocak 2019). . The Hill (İngilizce). 30 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . AP NEWS (İngilizce). 20 Nisan 2021. 6 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ "Donald Trump has cut refugee admissions to America to a record low". The Economist. ISSN 0013-0613. 26 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Kanno-Youngs, Zolan; Shear, Michael D. (1 Ekim 2020). "Trump Virtually Cuts Off Refugees as He Unleashes a Tirade on Immigrants". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 31 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Hesson, Ted. . POLITICO (İngilizce). 11 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . the Guardian (İngilizce). 8 Aralık 2015. 7 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ . 26 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ a b . the Guardian (İngilizce). 28 Ocak 2017. 28 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ a b . www.cbsnews.com (İngilizce). 29 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
- ^ Frosch, Devlin Barrett and Dan. . WSJ (İngilizce). 3 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Donald John Trump d 14 Haziran 1946 Queens New York 2017 2021 yillari arasinda Amerika Birlesik Devletleri nin 45 baskani olarak gorev yapmis Amerikali siyasetci ve is insanidir 8 Kasim 2016 tarihinde yapilan 2016 Amerika Birlesik Devletleri baskanlik secimlerine Cumhuriyetci Partinin adayi olarak girmis Hillary Clinton dan yaklasik 3 milyon oy geride kalmasina ragmen Amerika nin seciciler heyeti metoduna gore baskanliga secilmistir Donald TrumpResmi portre 201745 Amerika Birlesik Devletleri baskaniGorev suresi 20 Ocak 2017 20 Ocak 2021Baskan Yardimcisi Mike PenceYerine geldigi Barack ObamaYerine gelen Joe BidenKisisel bilgilerDogum Donald John Trump 14 Haziran 1946 78 yasinda Queens New York ABDPartisi Cumhuriyetci Parti 1987 99 2009 11 2012 gunumuz Diger siyasi baglantilari Reform Partisi 1999 2001 Demokratik Parti 2001 09 Bagimsiz 2011 12 Evlilik ler Ivana Zelnickova e 1977 b 1992 Marla Maples e 1993 b 1999 Melania Knauss e 2005 Cocuk lar Donald Trump Jr Ivanka Trump Eric Trump Tiffany Trump Barron TrumpBitirdigi okul Pensilvanya Universitesi BS Ekon Meslegi Is insani siyasetciImzasi Donald Trump 1960 li yillarda cesitli nedenlerden dolayi liseyi terk etmek durumunda kaldi Sonraki surecte askeri akademi ile Pensilvanya da bulunan Pennsylvania Universitesi Wharton Okulu nda egitim gordu Universite yillari sonrasinda babasi Fred Trump in emlak ve insaat firmasinda gorev almaya basladi 1971 de babasinin sirketlerinde imtiyaz sahibi olup kontrolu ele aldi Sirkete Trump Organizasyon adini vererek merkezini Manhattan bolgesine tasidi Kisa surede yaptirdigi otellerle adini duyurdu 1999 yilinda babasini kaybetti 2000 de yapilan secimlere Reform Partisi baskan adayi olarak katildi fakat kisa sure sonra adayliktan cekildi 2001 yilinda bu partiden ayrildi 2004 yilinda NBC kanalinda Cirak The Apprentice programini hazirlayarak sov dunyasina adim atti Bazi soylemleri nedeniyle Nobel Baris Odulu ne aday gosterildi fakat kazanamadi 2016 yilindaki secim surecinde Islamofobik soylemleri ve secim vaatleriyle elestirildi Forbes in 2016 yilindaki dunyanin en zengin 400 kisisi listesinde yer aldi 2016 yilinda 70 yasinda olan Trump secimleri kazanmasiyla birlikte ABD tarihinin goreve baslayan en yasli baskani olmustu 2020 yilindaki secimde rakibi Joe Biden secilen en yasli ABD baskani olmustur 20 Ocak 2021 tarihinde gorevini selefi Joe Biden e teslim etmesi gereken ABD nin 45 Baskani Donald Trump ABD nin tarihi devir teslim torenine katilmayan ilk baskan oldu Hakkinda birden fazla azil sureci baslatilan ilk ve tek ABD baskanidir Akademisyenler ve tarihciler Trump i Amerikan tarihinin en kotu baskanlarindan biri olarak nitelendiriyor Ailesi ve kokeniDonald Trump baba tarafindan Alman anne tarafindan Iskoc kokenli bir aileden gelmektedir Berber olan buyukbabasi Frederick Trump 1869 da Almanya nin Kallstadt beldesinde dogdu 1885 yilinda henuz on alti yasindayken Amerika ya goc etti Ilk once ablasi ve enistesinin yaninda Manhattan da kaldi ve berber olarak calisti 1891 de Seattle a gidip lokanta isletti sonra Kanada Klondike bolgesinde altin arayanlar arasina katildi Sadece altin cikarmakla kalmayip kendisi gibi altinla zengin olmak isteyenlere yer belirleyip yiyecek icecek satti genelev isletti 1892 yilinda ABD vatandasi oldu Zengin olduktan sonra Almanya ya gidip memleketlisi olan ile 1902 yilinda evlendi 2 yil New York ta oturduktan sonra karisinin cektigi sila hasreti nedeniyle memleketlerine donduler Tekrar Alman Bavyera vatandasi olmak icin basvurdu fakat asker kacagi sayildigi icin kabul edilmedi Istenmeyen yabanci muamelesi gorerek 1905 yilinda sinir disi edildi ve ailesiyle Amerika ya geri dondu 11 Ekim 1905 tarihinde Fred Trump adinda bir oglu oldu Baba Frederick Trump 1918 yilinda Ispanyol gribi pandemisinde olunce oglu Fred Trump genc yasina ragmen ticarete atilmak zorunda kaldi 22 yasina gelince Elizabeth Trump amp Son adli sirketi kurdu Bu yillarinda siyahi karsiti Ku Klux Klan adli orgute uye oldugu icin kisa bir sure tutuklu kaldi II Dunya Savasi sonrasinda islerini buyuterek servet sahibi oldu Amerika Birlesik Devletleri Donanmasi ve askerleri icin kisla tarzinda evler yapti Yine bu donemlerde New York Queens te arsa alim satimina basladi Irkci bir tavirla siyahilere daire satmadi 1935 yilinda Iskoc gocmeni olan Mary Mecleod la evlenerek Maryanne Frederick Jr Elizabeth Donald ve Robert adlarinda bes cocuk sahibi oldu YasamiGencliginde TrumpTrump en sagda ve esi Ivana 1985 yilinda Suudi Arabistan Krali Fahd icin verilen devlet yemeginde ABD Baskani Ronald Reagan ve First Lady Nancy Reagan ile birlikte kabul sirasinda Mary Anne MacLeod ve Fred Trump in bes cocugundan biri olan Donald Trump 14 Haziran 1946 tarihinde New York Queens de dogdu 1981 yilinda kardesi Frederick Trump Jr alkol bagimliligi sebebiyle hayatini kaybetti Donald Trump hareketli bir cocukluk gecirdi Ergenlik doneminde okuldaki muzik ogretmenine yumruk atmistir Ardindan askeri lisede okudu 1964 yilinda mezun olunca subay olmak istemedi O yillardaki tek hayali Hollywood da film yapimcisi olmakti Babasinin kendisini New York taki bir kopru acilisina goturmesi onun icin bir milatti denebilir Universite egitimini iki yil Fordham iki yil da Pensilvanya Universitesi nde tamamladi Bu donemlerde babasi Fred Trump islerini buyutmus 200 milyon dolar gibi bir servet sahibi olmustu Trump Vietnam Savasi na da ayaginda topuk dikeni oldugu gerekcesiyle katilmadi Yuksekogretimden sonra 1971 de babasinin Elizabeth Trump amp Son Co adli daire kiralik sirketini ele aldi Sirketin adini The Trump Organization diye degistirdi Sirketin adini niteligini ve merkezini degistirdi O donemlerde yasanan petrol krizi ABD ekonomisini dolayisiyla da Trumplari da etkiledi Donald Trump sonraki surecte babasindan aldigi 350 bin dolarla is hayatina atildi Farkli projeler uzerinde farkli isimlerle calisti Manhattan da harap halde olan Commodore Hotel i satin alip yenilemek isteyince babasi da dahil cevresindekiler ona karsi cikti Fakat bu istegini de gerceklestirdi Hyatt Otelleri nin sahibi olan Jay Pritzker ile ortak oldu 1975 Hem bu ortakligi hem de vergi vermemek icin belediye ile yaptigi 40 yillik anlasma onun ilk basarilari olarak dikkat cekti 1400 odali Grand Hyatt Oteli ile yilda 30 milyon dolar kar elde etti 1978 de Manhattan in islek caddelerinden birindeki bir binayi 25 milyon dolarlik banka kredisiyle alip 68 katli bir gokdelen yaptirdi Yaptirdigi daireler 1983 te oldukca ilgi gorup satildi Ilk once Tiffany mucevher magazasi nedeniyle Tiffany Kulesi adini verdigi bu binaya daha sonra Trump Kulesi Trump Tower adini verdi Medyada daha fazla un kazanmasinda Central Park taki buz pateni pistinin etkisi buyuk oldu Belediyenin yedi yildir bitiremedigi ve toplamda 20 milyon dolar harcadigi insaat Trump ile beraber uc ayda uc milyon dolara tamamlanmis oldu Sonraki donemde ise Trump Place ile bes milyar dolarlik bir projeyi gerceklestirdi Sadece dogdugu sehir New York ta degil Chicago Miami Las Vegas ve dunyanin bircok yerinde Trump Tower Trump Plaza Trump International gibi yatirimlar gerceklestirdi 2004 yilinda NBC deki programi ile sov dunyasina adim atti Programda kullandigi Kovuldun sozu cok dikkat cekti Gallup un anketlerine gore Trump 12 yas ustundeki Amerikalilarin 98 i tarafindan taniniyordu Donald Trump emlak islerinin yani sira 1998 de kendi adini tasiyan bir vakif kurdu 2016 yilindaki baskanlik secimleri icin bu vakif araciligiyla para topladigi iddiasiyla hakkinda sorusturma acildi Miss Universe Miss USA ve Miss Teen US gibi guzellik yarismalariyla ilgilenip bunlardan pay satin aldi Kendi adini tasiyan ve emlak uzerine ucretli egitim veren bir universite acti Bu universite 2005 2010 yillari arasinda faaliyet gosterdi Donald Trump Turkiye de Istanbul Mecidiyekoy de Trump Towers Mall adinda rezidans ve alisveris merkezini 2012 yilinda Dogan Holding ile acarak Istanbul da buyuk bir yatirim gerceklestirdi Trump Towers in acilisina donemin basbakani Recep Tayyip Erdogan ile Dogan Holding Onursal Baskani Aydin Dogan katildi Evlilikleri ve cocuklari 2016 yilindaki secim kampanyalarinda esi Melania Trump la birlikte Donald Trump toplamda uc evlilik yapti Bu evliliklerden uc erkek iki de kiz cocugu olmak uzere toplamda bes cocuk sahibi oldu Ayrica 2020 yili itibariyla on da torunu bulunmaktadir Trump ilk olarak 1972 yilinda Cek model Ivana Zelnickova ile evlendi Bu evliliginden Donald Trump Jr Ivanka ve Eric adinda uc cocugu oldu Ikili 1992 yilinda ise bosanmalarina ragmen bir sure yakin iliskileri devam etti Bu evlilikten olan cocuklarin ucu de babalarinin sirketlerinde yoneticilik yapmaktadir 1997 yilina gelindiginde Trump bu sefer aktris Marla Maples la evlendi Bu evlilikten de Tiffany adinda bir cocuk sahibi oldu Iki yil sonra 8 Haziran 1999 da bu evliligini de sonlandirdi 2005 yilinda Sloven model Melania Knauss la evlendi Mart 2006 da ogullari Barron dogdu Melania nin secim kampanyalari sirasinda esi hakkindaki konusmasi Barack Obama nin esi Michelle Obama nin Demokrat Parti Kongresi nde yaptigi konusmayla benzer icerik barindirmasi medyada tartisma yaratti Bazen evde iki erkek cocugum var genc bir oglum ve kocam seklindeki soylemiyle de tekrar gundeme geldi Onceki adayliklari Trump baskanlik oncesindeki siyasi dusuncelerinde bircok farkli tutum sergiledi Siyasi cevrelerde taninmasi 1980 yilindaki baskanlik seciminde Ronald Reagan i desteklemesiyle basladi Reform Partisi ile olan ilisigini 2001 yilinda kesti 2001 den 2008 e kadar Demokrat Parti yi destekledi 2008 Amerika Birlesik Devletleri baskanlik secimlerinde Cumhuriyetci Parti nin adayi John McCain i destekledi 2011 yilina kadar alti Cumhuriyetci dort de Demokrat adaya mali destek sagladi Bu destegini 2011 sonrasinda sadece Cumhuriyetcilere kaydirdi 1988 2004 ve 2012 de baskanlik icin adi gecmis olsa bile ilk kez 2000 yilindaki secim icin aday oldu Donald Trump in 2000 yilindaki secim kampanyalarinda kullandigi logo Trump in baskan adayligi seruveni 1987 li yillara dayanmaktadir Henuz o yillarda baskan adayligi icin adi gecen isimlerden biri oldu 8 Ekim 1999 da CNN ekraninda Larry King in bir programinda Amerikan baskanligina aday olacagini acikladi Yardimciniz kim olacak sorusuna ise siyahi sunucu Oprah Winfrey cevabini verdi 2000 yilindaki secimlere Reform Partisi nden baskan adayi oldu Fakat daha sonra yaristan cekildi NBC deki programi ile daha da taninan Trump 2004 teki baskanlik secimi icinde adi gecti Bush in izledigi Irak politikasini yogun bir sekilde elestirdiyse de ona destek veren isimlerden biri olup baskanliga aday olmadi 2016 Amerika Birlesik Devletleri baskanlik secimleri icin de 16 Haziran 2015 te Manhattan 5 Cadde de bulunan Trump Tower daki konusmasiyla Cumhuriyetci Parti den baskan adayligini aciklayarak su ifadeleri kullandi Bayanlar ve baylar Amerikan baskanligi icin yarisiyorum ve ulkemizi tekrar harika bir yer haline donusturecegiz Is kariyeriEmlak 1968 den baslayarak Trump New York sehrinin dis ilcelerinde orta sinif kiralik konutlara sahip olan babasi Fred in emlak sirketi Trump Management ta calisiyordu 1971 de sirketin baskani oldu ve The Trump Organization i semsiye marka olarak kullanmaya basladi Manhattan gelismeleri Trump 1978 de ailesinin ilk Manhattan girisimi olan Grand Central Terminal in bitisigindeki terk edilmis Commodore Hotel in yenilenmesiyle halkin dikkatini cekti Finansman Hyatt ile ortaklasa 70 milyon dolarlik bir banka insaati finansmani garanti eden Fred Trump tarafindan duzenlenen 400 milyon dolarlik bir sehir emlak vergisi indirimi ile kolaylastirildi Otel 1980 de Grand Hyatt Hotel olarak yeniden acildi ve ayni yil Trump Midtown Manhattan da karma kullanimli bir gokdelen olan Trump Tower i gelistirme haklarini aldi Bina Trump Corporation in genel merkezine ve Trump in PAC sine ev sahipligi yapiyor ve 2019 a kadar Trump in ana ikametgahiydi 1988 de Trump bir banka konsorsiyumundan 425 milyon dolarlik 2021 de 974 milyon dolara esdeger bir krediyle Manhattan daki Plaza Hotel i satin aldi Iki yil sonra otel iflas korumasi icin basvuruda bulundu ve 1992 de bir yeniden duzenleme plani onaylandi 1995 te Trump kisisel garantili krediler de dahil olmak uzere borclarini odemek icin Plaza Hotel i mulklerinin coguyla birlikte satti 1996 da Trump 40 Wall Street teki cogu bos olan 71 katli gokdeleni satin aldi ve daha sonra Trump Building olarak yeniden markalandi ve onu yeniledi 1990 larin basinda Trump Hudson Nehri yakinlarindaki Lincoln Meydani mahallesinde 70 donumluk 28 hektar bir arazi gelistirme hakkini kazandi 1994 te diger girisimlerden gelen borclarla mucadele eden Trump projedeki hissesinin cogunu Riverside South projesinin tamamlanmasini finanse edebilen Asyali yatirimcilara satti Mar a Lago 1985 te Trump Florida Palm Beach teki Mar a Lago mulkunu satin aldi 1995 yilinda mulku bir baslangic ucreti ve yillik aidat ile ozel bir kulube donusturdu Evin bir kanadini ozel konut olarak kullanmaya devam etti 2019 da Trump Mar a Lago yu ana ikametgahi ilan etti Atlantic City kumarhaneleri 1984 te Trump Holiday Corporation in finansman ve yonetim yardimiyla Atlantic City New Jersey de bir otel ve kumarhane olan Trump Plaza da Harrah s i acti Karsizdi ve Trump Mayis 1986 da Holiday e 70 milyon dolar odedi ve tek kontrolu ele gecirdi Trump daha once Atlantic City de Hilton Corporation dan 320 milyon dolara bir otel ve kumarhane satin almisti 1985 te tamamlandiginda Trump Kalesi oldu Esi Ivana 1988 yilina kadar idare etti Trump 1988 de ucuncu bir Atlantic City mekani olan Trump Taj Mahal i satin aldi 675 milyon dolarlik degersiz tahvillerle finanse edildi ve 1 1 milyar dolara tamamlandi Nisan 1990 da acildi Trump 900 milyon dolarlik kisisel borcunu azaltmak icin batmakta olan Trump Shuttle havayolu sirketini mega yatini kumarhanelerine kiralanan ve limanda tutulan Trump Princess i ve diger isletmeleri satti 1995 yilinda Trump Trump Plaza Trump Castle ve Gary Indiana daki Trump Casino nun sahipligini ustlenen Trump Hotels amp Casino Resorts u THCR kurdu THCR Tac Mahal i 1996 da satin aldi ve 2004 2009 ve 2014 te iflas etti ve Trump a yuzde 10 sahiplik birakti 2009 yilina kadar baskan olarak kaldi Golf sahalari Trump Organizasyonu 1999 da golf sahalari insa etmeye ve satin almaya basladi On dort sahaya sahip ve dunya capinda Trump markali uc sahasi daha yonetiyor Trump baskanliginin 1 461 gununun 428 inde yaklasik ucte biri bir Trump Organizasyonu mulkunu ziyaret etti ve her 5 6 gunde bir olmak uzere 261 tur golf oynadigi tahmin ediliyor Markalama ve lisanslama Trump adi gida maddeleri giyim yetiskin egitim kurslari ve ev mobilyalari dahil olmak uzere cesitli tuketici urunleri ve hizmetleri icin lisanslanmistir The Washington Post tarafindan yapilan bir analize gore Trump in adini iceren ve sirketlerine en az 59 milyon dolar gelir getiren 50 den fazla lisanslama veya yonetim anlasmasi var 2018 yilina kadar sadece iki tuketim mallari sirketi onun adina lisans vermeye devam etti Yan girisimler Eylul 1983 te Trump Amerika Birlesik Devletleri Futbol Ligi nde bir takim olan New Jersey Generals i satin aldi 1985 sezonundan sonra lig buyuk olcude Trump in oyunlari bir sonbahar programina tasima stratejisi seyirciler icin NFL ile rekabet ettikleri yer ve kurulusa karsi bir antitrost davasi acarak NFL ile birlesmeye zorlama nedeniyle kapandi Trump in isletmeleri Atlantic City deki Trump Plaza nin bitisigindeki Atlantic City Kongre Salonu nda birkac boks macina ev sahipligi yapti ve bu maclar burada oynaniyormus gibi tanitildi 1989 ve 1990 da Trump Tour de France veya Giro d Italia gibi Avrupa yarislarinin Amerikan esdegerini yaratma girisimi olan Tour de Trump bisiklet sahne yarisina adini verdi 1986 dan 1988 e kadar Trump sirketi devralmayi planladigini one surerek cesitli halka acik sirketlerde onemli miktarda hisse satin aldi ve ardindan hisselerini kar icin satti bazi gozlemcilerin onun yesil postayla ugrastigini dusunmesine yol acti New York Times Trump in baslangicta bu tur hisse senedi islemlerinde milyonlarca dolar kazandigini ancak daha sonra yatirimcilar onun devralma konusmasini ciddiye almayi biraktiktan sonra bu kazanclarin hepsini degilse de cogunu kaybettigini buldu 1988 de Trump New York City Boston ve Washington DC de 21 ucak ve inis hakki olan Eastern Air Lines Shuttle i satin aldi Trump operasyonu Trump Shuttle olarak yeniden adlandirdi ve 1992 ye kadar isletti Trump havayolundan kar elde edemedi ve onu USAir e satti 1992 de Trump kardesleri Maryanne Elizabeth ve Robert ve her biri yuzde 20 ser hisseye sahip kuzeni John W Walter All County Building Supply amp Maintenance Corp u kurdu paravan sirket Trump in kiralik birimleri icin hizmet ve malzeme saglayan saticilara odeme yapmak ve ardindan bu hizmetleri ve malzemeleri yuzde 20 50 ve daha fazla karla Trump Management a faturalamak icin paravan sirket Sahipler isaretlemelerden elde edilen gelirleri paylasti Artan maliyetler Trump in kiralik birimlerinin kiralarini artirmak icin devlet onayi almak icin gerekce olarak kullanildi 1996 dan 2015 e kadar Trump Miss USA ve Miss Teen USA dahil olmak uzere Miss Universe yarismalarinin tamamina veya bir kismina sahipti Zamanlama konusunda CBS ile olan anlasmazliklar nedeniyle 2002 de her iki yarismayi da NBC ye goturdu 2007 de Trump Miss Universe un yapimcisi olarak yaptigi calismalar nedeniyle Hollywood Walk of Fame de bir yildiz aldi NBC ve Univision yarismalari Haziran 2015 te yayin programlarindan cikardi Trump Universitesi 2004 yilinda Trump 1 500 ila 35 000 ABD Dolari arasinda degisen emlak egitimi kurslari satan bir sirket olan Trump Universitesi ni kurdu New York Eyalet yetkilileri sirkete universite kelimesini kullanmasinin eyalet yasalarini ihlal ettigini akademik bir kurum olmadigi icin bildirdikten sonra adi 2010 yilinda Trump Entrepreneur Initiative olarak degistirildi 2013 yilinda New York Eyaleti sirketin yanlis beyanda bulundugu ve tuketicileri dolandirdigi iddiasiyla Trump Universitesi ne karsi 40 milyon dolarlik bir hukuk davasi acti Ayrica federal mahkemede Trump ve sirketlerine karsi iki toplu dava acildi Dahili belgeler calisanlara siki satis yaklasimi kullanma talimati verildigini ortaya cikardi ve eski calisanlar Trump Universitesi nin ogrencilerini dolandirdigini veya onlara yalan soyledigini ifade etti 2016 baskanlik secimlerini kazandiktan kisa bir sure sonra Trump uc davayi cozmek icin toplam 25 milyon dolar odemeyi kabul etti Vakif Donald J Trump Vakfi 1988 de kurulmus ozel bir vakifti Vakfin son yillarinda fonlarinin cogu 2009 dan 2014 e kadar hayir kurumuna herhangi bir kisisel fon bagislamayan Trump disindaki bagiscilardan geliyordu Vakif saglik ve sporla ilgili hayir kurumlarinin yani sira muhafazakar gruplara da bagista bulundu 2016 da The Washington Post hayir kurumunun kendi kendine islem yaptigi iddiasi ve olasi vergi kacakciligi da dahil olmak uzere cesitli potansiyel yasal ve etik ihlaller isledigini bildirdi Yine 2016 da New York Eyaleti bassavciligi vakfin hayir kurumlariyla ilgili New York yasalarini ihlal ettigini soyledi ve New York taki bagis toplama faaliyetlerini derhal durdurmasini emretti Trump in ekibi Aralik 2016 da vakfin feshedilecegini duyurdu Haziran 2018 de New York bassavciligi vakif Trump ve yetiskin cocuklarina karsi 2 8 milyon dolar tazminat ve ek cezalar talep eden bir hukuk davasi acti Aralik 2018 de vakif faaliyetini durdurdu ve tum varliklarini diger hayir kurumlarina dagitti Kasim 2019 da bir New York eyalet yargici kismen baskanlik kampanyasini finanse etmek icin vakfin fonlarini kotuye kullandigi icin Trump a bir grup hayir kurumuna 2 milyon dolar odeme emri verdi Hukuki isler ve iflaslar Fixer Roy Cohn 1970 lerde ve 1980 lerde 13 yil boyunca Trump in avukati ve akil hocasi olarak gorev yapti Trump a gore Cohn arkadasliklari nedeniyle bazen ucretlerden feragat etti 1973 te Cohn Trump in Trump in mulklerinde irk ayrimciligi uygulamalari oldugu suclamasiyla ABD hukumetine 100 milyon dolarlik 2021 de 610 milyon dolara esdeger Trump ve Cohn karsi dava reddedilip hukumetin davasi ilerleyince o davayi kaybetti 1975 te Trump in mulklerinin diger seylerin yani sira iki yil boyunca her hafta tum bos apartman dairelerinin bir listesini New York Urban League e vermesini gerektiren bir anlasma yapildi Cohn federal hukumetle basa cikmak icin Stone un hizmetlerinden yararlanan Trump a siyasi danisman Roger Stone u tanitti USA Today in devam eden cetelesine gore Kasim 2016 itibariyla Trump ve isletmeleri 4 000 den fazla eyalet ve federal yasal davada yer aldi Trump kisisel iflas basvurusunda bulunmazken Atlantic City ve New York taki asiri kaldiracli otel ve kumarhane isletmeleri 1991 ile 2009 arasinda alti kez Bolum 11 iflas korumasi basvurusunda bulundu 1980 lerde 70 ten fazla banka Trump a 4 milyar dolar borc vermisti ancak 1990 larin basindaki kurumsal iflaslarinin ardindan cogu buyuk banka Trump a borc vermeyi reddetti ve yalnizca Deutsche Bank hala borc para vermeye istekliydi 6 Ocak Amerika Birlesik Devletleri Kongre Binasi saldirisindan sonra banka gelecekte Trump veya sirketi ile is yapmama karari aldi Nisan 2019 da Temsilciler Meclisi Gozetim Komitesi Trump in bankalari Deutsche Bank ve Capital One ve muhasebe firmasi Mazars USA dan mali ayrintilar isteyen mahkeme celpleri yayinladi Buna cevaben Trump ifsalari engellemek icin bankalara Mazars a ve komite baskani Elijah Cummings e dava acti Mayis ayinda DC Bolge Mahkemesi yargici Amit Mehta Mazars in mahkeme celbine uymasi gerektigine karar verdi ve New York Guney Bolge Mahkemesi yargici Edgardo Ramos bankalarin da uymasi gerektigine karar verdi Trump in avukatlari Kongre nin Anayasa nin yurutme organina ayirdigi yasa uygulama yetkisini kullanma yetkisini gasp etmeye calistigini ileri surerek kararlari temyiz etti Medya kariyeriKitaplari Hayalet yazarlari kullanan Trump kendi adi altinda ticari finansal veya politik konularda 19 adede kadar kitap uretti Ilk kitabi The Art of the Deal 1987 New York Times Best Seller oldu Trump ortak yazar olarak kabul edilirken kitabin tamami Tony Schwartz tarafindan yazilmistir The New Yorker a gore Kitap Trump in ununu New York City nin cok otesine tasiyarak onu basarili is adaminin amblemi haline getirdi Trump cildi Incil den sonra ikinci favori kitabi olarak adlandirdi Film ve televizyon Trmup 1985 ten 2001 e kadar bircok filmde ve televizyon programinda kamera hucresi goruntusu yapti Trump in 1980 lerin sonlarindan beri profesyonel gures promosyonu WWE ile ara sira bir iliskisi vardi 2007 de WrestleMania 23 te gorundu ve 2013 te WWE Hall of Fame in unluler kanadina alindi 1990 lardan baslayarak Trump ulusal capta yayin yapan Howard Stern Show a yaklasik 24 kez konuk oldu Ayrica Trumped adinda kendi kisa bicimli konusma radyo programi da vardi hafta ici bir ila iki dakika 2004 ten 2008 e 2011 den 2015 e kadar Fox amp Friends te haftalik ucretsiz konuk yorumcuydu 2004 ten 2015 e kadar Trump The Apprentice ve The Celebrity Apprentice adli reality sovlarin ortak yapimcisi ve sunucusuydu The Apprentice de Trump bas yonetici rolunu oynadi ve yarismacilar Trump Organizasyonunda bir yillik istihdam icin yaristi The Celebrity Apprentice te unluler hayir kurumlari icin para kazanmak icin yaristi Her iki sovda da Trump Kovuldun sloganiyla yarismacilari eledi 1989 dan beri uye olan Trump 6 Ocak 2021 de ABD Kongre Binasi na yonelik cete saldirisini kiskirtmaktan ve kendini hedef alan pervasizca yanlis bilgilendirme kampanyasindan dolayi bir disiplin komitesi durusmasiyla yuzlesmek yerine Subat 2021 de Screen Actors Guild den istifa etti Iki gun sonra sendika onun geri kabulunu kalici olarak yasakladi Baskanlik kampanyalariTrump in siyasi parti uyeligi defalarca degisti 1987 de Cumhuriyetci 1999 da Reform Partisi nin New York eyaleti uyesi olan Bagimsizlik Partisi uyesi 2001 de Demokrat 2009 da Cumhuriyetci 2011 de bagimsiz ve 2012 de Cumhuriyetci 1987 de Trump dis politika ve federal butce aciginin nasil kapatilacagi konusundaki goruslerini ifade eden uc buyuk gazeteye tam sayfa ilanlar verdi Yerel ofis icin aday olmayi reddetti ancak cumhurbaskanligi icin degil 1988 de Lee Atwater a basvurarak Cumhuriyetci aday George H W Bush un aday arkadasi olarak degerlendirilmesini istedi Bush talebi tuhaf ve inanilmaz buldu 2000 baskanlik kampanyasi ve 2011 baskanlik yarisina dair ipuclari 2000 yilinda Trump Kaliforniya ve Michigan on secimlerinde 2000 Amerika Birlesik Devletleri baskanlik secimleri icin Reform Partisi adayi olarak aday gosterildi ancak Subat 2000 de yaristan cekildi muhtemel Cumhuriyetci aday George W Bush ve muhtemelen Demokrat aday Al Gore Trump a yuzde yedi destek gosterdi 2011 de Trump 2012 secimlerinde Baskan Barack Obama ya karsi yarismak Subat 2011 de Muhafazakar Siyasi Eylem Konferansi nda CPAC ilk konusmasini yapmak ve erken birincil eyaletlerde konusmalar yapmak hakkinda spekulasyon yapti Mayis 2011 de aday olmayacagini acikladi ve Subat 2012 de Mitt Romney i onayladi O zamanlar Trump in baskanlik hirslari genellikle ciddiye alinmiyordu Secim kampanyasi 2016 Trump in 2016 secim kampanyalarinda kullandigi logo 16 Haziran 2015 te baskan adayligini aciklayan Donald Trump 2016 yilindaki secim kampanyalarini belirli soylemler uzerine kurarak daha once Baskan Ronald Reagan in da kullandigi Make America Great Again sloganini kullandi Kampanyasi icin haftada 2 milyon dolar harcayacagini acikladi Baskan yardimciligi gorevi icin de Mike Pence yi sectigini Twitter hesabi uzerinden duyurdu Rolling Stones in bazi sarkilarini kampanya suresince kullanmasi grubun tepkisini cekti Adaylik suresince mal varligini kesin olarak belirtmekten kacindi Daha sonra 10 milyar dolarlik mal varliginin bulundugunu belirtti Gecmis yillarinda vergi kacirdigi ortaya cikti rakibi Hillary Clinton la giristigi munazarada Federal Hukumet e 20 yil vergi vermedigini itiraf etti Ardindan Clinton u suclayarak senatorluk doneminde yasalari neden duzeltmedigini sordu Secim kampanyalari suresince Musluman ve gocmen karsitligini iceren bir dil kullandi Bundan dolayi siyaset sanat spor bilim teknoloji gibi camialarin onemli isimleri tarafindan yogun bir sekilde elestirilip tepki gordu Meksika ile ABD arasindaki sinira duvar ordurecegini vadederek maliyetini Meksikaya odetecegini belirtti Meksikalilara karsi da Ulkeye uyusturucu suc getiriyorlar Tecavuzculer soyleminde bulundu Gocmen karsiti soylemleri Katolik Kilisesi lideri Papa Francesco nun da tepkisini cekti Papa Trump a karsi Yalnizca duvarlar ormeyi dusunen biri Hristiyan olamaz cikisinda bulundu Kaliforniya da Musluman bir gencin alti kisiyi yaralamasini hatirlatarak Muslumanlarin Amerikalilara karsi nefret duydugunu iddia etti Ardindan da ulkeye turist ya da gocmen olarak gelmek isteyen Muslumanlarin gecici olarak engellenmesi gerektigini dile getirdi ABD deki camilerin gozetim altinda tutulmasini ve Muslumanlarin emniyet guclerince irksal olarak fislenmesi racial profiling onerisinde bulunarak Suriyeli multecileri geri gonderecegini vadetti ISID i de cehenneme gonderecek kadar bombalayacagini ifade ederek rakiplerinin bu teror orgutune karsi kendisi gibi sert davranamayacagini teroristlerin petrolle olan iliskilerini keserek onlari zayiflatacagini soyledi Hatta Agustos ayinda partisinin Florida da duzenledigi mitingde yaptigi konusmada Obama nin ISID in kurucusu oldugunu Demokrat Parti nin baskan adayi Hillary Clinton in da teror orgutunun kurucu ortaklarindan oldugunu iddia etti Subat 2016 da guc dusuncesi ile savundugu baris tezinin radikal Islamci ISID nukleer tehdidi olan Iran ve komunist Cin e karsi caydirici bir etken olarak kullanilmasi gerekcesiyle Nobel Baris Odulu ne aday gosterildi Trump in gocmen karsiti soylemleri sadece Muslumanlara yonelik olmayip ulkede yasa disi yasadigi dusunulen 11 milyon kisiye karsi oldu Bu kisilerin Amerika dan cikartilmasi gerektigini savundu ardindan yabanci dusmanligi ve bunun icin gereken maliyet konusunda elestirilere maruz kaldi Gocmenleri de kapsayan dogumla gelen vatandaslik uygulamasina da karsi oldugunu acikladi Rusya ve Vladimir Putin le Obama donemindeki iliskilerden daha saglikli iliskiler kurabilecegini iddia etti Iran la varilan nukleer program anlasmasini baskan secilmesi durumunda hemen iptal edecegini soyledi Kadinlara yonelik soylemleri Baskanligi 20 Ocak 2017 de devralmasindan sonra ABD de baslayan Trump karsiti protestolarda kadinlar ve ellerindeki pankartlar Adaylik suresince gocmen ve Musluman karsiti soylemlere sahip olan Trump ayrica cinsiyetci soylemleriyle de tepki cekti Hillary Clinton in Barack Obama ya 2008 de maglup olmasini becerildi anlamina gelen argo bir kelime ile degerlendirdi Kurtaj karsiti olarak bilinen Trump 1973 ten beri ABD de yasal olan kurtajin kaldirilmasi durumunda kurtaj olan kadinlarin cezalandirilmasi gerektigini soyledi Karsilastigi tepkilerden sonra da kurtaj yapan doktorlar cezalandirilsin seklinde duzeltmede bulundu Kendisinin bu soylemleri kadin ve sivil toplum orgutlerinin sert tepkisine neden oldu Kuzey Karolina eyaletindeki secim calismalarinda duzenledigi konusmaya katilan Davud Yildizi takip uzerine Musluman yazan ve Selam baris icin geldim yazili bir tisort giyen 56 yasindaki bir kadin guvenlik guclerince salondan atildi ve protesto edildi 1993 ve 1997 yillarinda hakkinda iki taciz davasi acilan Trump secim kampanyalari suresince bircok taciz iddiasi ile gundeme geldi 15 kadin farkli zaman ve makanlarda Trump in kendilerini taciz ettigi iddiasinda bulundu Bu iddialardan birisi de Hollywood yildizi Salma Hayek e aitti Secimlerden birkac hafta once kendisinin bir ses kaydi Washington Post tarafindan yayimlandi Bir yildiz oldugunda kadinlara istedigin gibi muamele edebilecegini Billy Bush a soyledigi ses kaydindaki kadinlar hakkindaki agir asagilayici ve kufurlu ifadeleri hem rakipleri hem de kendi partisinden bircok kimsenin tepkisini cekti Hakkindaki iddialari hayal urunu olarak niteleyen Trump ses kaydi icin de yazili ve sesli aciklamalar ile ozur diledi SecimlerEyaletlere gore secim sonuclari Kirmizi Trump Pence Mavi Clinton Kaine 16 Haziran 2015 te Cumhuriyetci partiden baskanlik kampanyalarina baslayan Trump partisinden senator Ted Cruz ve Ohio Valisi John Kasich den yapilan on secimler sonrasinda siyrilarak partinin tek adayi olarak kaldi 2016 Haziraninin son gunlerine dogru parti icinde gereken 1238 delege sayisina ulasarak partinin resmi adayi olmasi kesinlesti Yaygin goruslere ve genel anket sonuclarinda cogu kez Clinton un gerisinde gosterilen Trump 8 Kasim 2016 da yapilan secimleri kazanarak 45 Amerika Birlesik Devletleri baskani oldu Trump yapilan son anketlerde rakibinin dort puan gerisinde gosteriliyordu Secimlerde Trump 46 1 Clinton ise 48 2 oy aldi Clinton daha fazla oy almasina ragmen baskanlik icin gerekli olan 270 eyalet delegesi sayisina ulasamadi ABD medyasi secim sonuclarini surpriz olarak gordu Trump in secilmesinden Obama dan gorevi devralmasina kadar gecen surecte basinda Rusya nin secimleri mudahil olarak Trump a yardim ettigi iddialari ortaya atildi Bu iddialar arasinda Rusya nin elinde Trump in seks kaseti oldugu veya secimlere siber olarak mudahale ettigi yonundeydi CIA nin da Rusya nin mudahalesi ve yardimi sonucuna vardigi iddialarin arastirilmasi icin Baskan Barack Obama tarafindan talimat verildi Secilmis Baskan Trump ise bu iddialari gulunc bularak Bu da yeni bir bahane Ben inanmiyorum Biz ulke genelinde buyuk bir zafer kazandik Her hafta ayri bir bahane getiriyorlar ifadelerini kullandi Rusya tarafi ise iddialari ABD Rusya iliskilerine zarar verme amacli oldugunu belirterek yalanladi Secim analizlerine gore universite mezunu Amerikan secmenlerinin 44 u ABD ortalamasi 29 lisansustu egitim gorenlerin yaklasik 37 si Trump a oy verdi Kadinlarin ise yaklasik 41 i Trump a oy verdi bu oran beyaz kadinlarda 52 olarak saptandi Hane halki gelirinin ortalama 56 bin dolar oldugu ABD de Trump a oy veren ailelerin ortalama geliri 72 bin dolar iken Clinton a oy verenlerin ise 61 bin dolardi Kendisinin baskan secilmesini politika analistleri gozlemciler ve siyaset bilimcileri neredeyse imkansiz olarak gormekteydi Trump karsiti protestolar Donald Trump hem secim kampanyalari hem de baskanlik gorevini devralmasindan sonraki surecte bircok protesto ile karsilasti Daha once kadinlari Muslumanlari ve gocmenleri hedef alan soylemleri secim kampanyasi suresince miting ve konferanslarinda protesto edilmisti Ozellikle gorevi devraldigi yemin toreni sirasinda baslayanTrump karsiti protestolar ulke geneline yayilmakla kalmayip Londra ve Paris gibi kuresel sehirlere de sicradi Kapitalizm ve Trump karsiti dovizler tasiyan gostericiler cesitli magaza ve dukkanlarin camini kirinca guvenlik guclerince gruba mudahale edildi New York Boston Chicago Portland ve Oakland gibi sehirlerdeki protestolar yogun katilim gordu Bazi noktalarda gostericiler polisle catisti Ayrica Kadin Yuruyusu Women s March adindaki kadin protestolari baskent Washington ve New York gibi yerlerde yayilim gosterdi Dag Hammarskjold Parki ndaki gosterilere 200 bin kisi katilim gosterdi Ellerinde benim bedenim benim secimim bedenime dokunma gelecek kadinlarin olacak benim baskanim degil ellerini cek sevgi nefreti yenecek gibi pankartlar tasiyan kadinlarin protestosuna Madonna Scarlett Johansson ve Alicia Keys gibi bircok isim katildi Bu gosterilerde en az 217 kisi gozaltina alindi ABD Baskanligi 2017 2021 Bu alt basligin genisletilmesi gerekiyor Sayfayi duzenleyerek yardimci olabilirsiniz Trump Suudi Arabistan Krali Selman ve Misir Devlet Baskani Abdulfettah es Sisi Suudi Arabistan da duzenlenen 2016 Amerika Birlesik Devletleri baskanlik secimleri sonrasi Hillary Clinton i ikinci sirada birakarak ABD Baskanligi gorevine secilen Trump 20 Ocak 2017 tarihinde ABD kongresi nde yapilan torende yemin ederek gorevine basladi Goreve geldikten sonra Oval Ofis te Obama tarafindan depoya kaldirilmis olan eski Ingiltere Basbakani Winston Churchill in bustunu geri getirip eski yerine koydurdu Ilk hafta 15 kararnameyi imzaladi bunlar cogunlukla secim kampanyasi suresince degindigi konular uzerineydi Barack Obama tarafindan uygulamasina gecilen Obamacare adli saglik reformunun surec icerisinde kaldirilmasi icin calisma baslatti Tepki ceken vaatlerinden olan Meksika sinirina duvar orulmesini ulkeye yasal olmayan yollardan girisi engellemenin bir parcasi olarak gorup ilgili baskanlik kararini imzaladi Bu karari Meksika ile ABD arasinda gerilim yaratti Duvarin maliyetini Meksika ya odetecegini soyleyen Trump a Pena Nieto tepki gosterdi Duvar maliyeti konusunda Meksika dan ithal edilen urunlere yuzde yirmi vergi koyacagi bildirildi Baskan adayligi suresince yogun bir sekilde elestirdigi Trans Pasifik Ortakligi ndan ABD nin cekilmesini iceren baskanlik emrini ise 24 Ocak 2017 de imzaladi Bir gun sonra kurtaji destekleyen uluslararasi kuruluslara olan ABD destegini kesti Ilk haftasinda en tepki ceken imzasi ise yine secim vaatlerinden olan siniri Muslumanlara kapatma girisimiydi Irak Suriye Yemen Iran Sudan Somali ve Libyali vatandaslara vize kisitlamasi uygulayarak ulkeye girmelerini yasakladi Suriyeli multecilerin de ikinci bir emre kadar ulkeye alinmasini durdurdu Baskanlik imzasindan sonra ABD deki bazi havalimanlarinda gozaltina alinan Muslumanlar oldu Ardindan bircok sehirde protesto edilen bu uygulama Amerikan Sivil Ozgurlukler Birligi ACLU tarafindan acilan dava sonrasinda federal yargic tarafindan askiya alindi Donald Trump globalizmi kureselcilik sert bir sekilde redderken vatanseverligi ve ekonomik milliyetciligi savunmaktadir Baskanligi boyunca da vatanseverligi ve ekonomik milliyetciligi on plana cikaran hamlelerde bulunmustur bazi ulkelerle ticarette ek ithalat vergileri cesitli ulkelere vize yasagi getirmesi kuresel fonlara devlet destegini kesmesi v b Erken eylemler Trump 20 Ocak 2017 de goreve basladi Gorevdeki ilk haftasinda alti icra emri imzaladi Uygun Fiyatli Bakim Yasasinin Obamacare yururlukten kaldirilmasi beklentisiyle gecici prosedurler Trans Pasifik Ortakligi muzakerelerinden cekilme Mexico City politikasi Keystone XL ve Dakota Access Boru Hatti insaat projelerine yetki vermek sinir guvenligini guclendirmek ve ABD ile Meksika siniri boyunca bir duvar insa etmek icin planlama ve tasarim surecini baslatmak Trump in kizi Ivanka ve damadi Jared Kushner sirasiyla yardimcisi ve kidemli danismani oldu Cikar catismalari Goreve baslamadan once Trump islerini ogullari Eric ve Donald Jr ve bir is ortagi tarafindan yonetilen feshedilebilir bir trost haline getirdi Islerinden kar elde etmeye ve yonetiminin politikalarinin islerini nasil etkiledigini ogrenmeye devam etti Trump yeni dis anlasmalardan kacinacagini soylese de Trump Organizasyonu Dubai Iskocya ve Dominik Cumhuriyeti ndeki operasyonlarini genisletmeye devam etti Trump ABD Anayasasinin Yerli ve Yabanci Maas Maddelerini ihlal ettigi icin dava edildi ve bu hukumlerin esasli bir sekilde dava edildigi ilk kez oldu Davacilar Trump in ticari cikarlarinin yabanci hukumetlerin onu etkilemesine izin verebilecegini soylediler Trump in gorev suresi sona erdikten sonra ABD Yuksek Mahkemesi davalari tartismali olarak reddetti Ic politika Baskan Donald Trump Baskan Danismani Ivanka Trump ve oglu Donald Trump Jr ile birlikte 4 Ocak 2021Ekonomi Donald Trump in baskanligi doneminde ABD ekonomisi genel anlamda buyume gosterdi 2017 2019 yillari arasindaki 3 yillik donemde ABD ekonomisinin buyume hizi yillik bazda 2 5 oldu ve buyume hizinin ortalama 2 0 oldugu Barack Obama donemini geride birakti 2012 yilindan beri dusus trendi gosteren enflasyon orani baskanliginin ilk aylarinda tekrar yukselse de 3 seviyesinin uzerine cikmadi ve 2018 yilinda yillik enflasyon 1 9 2019 yilinda ise 2 3 olarak gerceklesti 2008 Ekonomik Krizi sonrasinda 10 u bulan issizlikte Barack Obama doneminde yasanan gerileme Donald Trump in baskanligi suresince de devam etti 2019 yili sonunda ABD de issizlik orani 3 5 olarak gerceklesti Ekim 2017 de Trump kurumlar vergisini kalici olarak 21 e dusuren kisisel gelir vergisinde 2025 e kadar azalma saglayan cocugu olan bireylerin vergi avantajini arttiran muaf olma sinirini iki katina cikararak 11 2 milyon yapan ve yerel ve eyalet vergilerindeki indirimi 10 000 ile sinirlayan en adli vergi yasasini imzaladi Donald Trump yonetimindeki ABD ekonomisi 2017 2019 yillari arasinda buyume gosterse de 2019 yilinin sonunda Cin de ortaya cikan ve 2020 nin ilk aylarindan itibaren tum dunyada etkisini gosteren Covid 19 Pandemisi sebebi ile cok ciddi bir duraklama donemine girdi 2008 krizine gore etkileri katbekat daha buyuk olan bu duraklama ABD de issizligin 3 ay icerisinde 3 5 tan 14 7 ye firlamasina ve ekonominin 2020 yilinin ikinci ceyreginde 31 3 kuculmesine yol acti 2020 yili Ekim ayi itibari ile ABD de issizlik orani tekrar 7 9 a geriledi Enflasyon oraninda dusus devam etti ve yillik enflasyon 1 3 olarak gerceklesti Iklim degisikligi cevre ve enerji Trump iklim degisikligi konusundaki bilimsel fikir birligini reddediyor Yenilenebilir enerji arastirma butcesini 40 oraninda azaltti ve iklim degisikligini engellemeye yonelik Obama donemi politikalarini tersine cevirdi Haziran 2017 de Trump ABD nin Paris Anlasmasi ndan cekildigini duyurdu ve ABD yi dunyada anlasmayi onaylamayan tek ulke yapti Trump fosil yakitlarin uretimini ve ihracatini artirmayi hedefliyordu Dogal gaz Trump doneminde genisledi ancak komur dusmeye devam etti Trump sera gazi emisyonlarini hava ve su kirliligini ve zehirli maddelerin kullanimini sinirlayanlar da dahil olmak uzere 100 den fazla federal cevre duzenlemesini geri aldi Federal altyapi projeleri icin hayvanlara yonelik korumalari ve cevre standartlarini zayiflatti ve Kuzey Kutbu Siginagi nda sondaj yapilmasina izin vermek gibi sondaj ve kaynak cikarma icin izin verilen alanlari genisletti Trump in baskan iken yaptiklari yasalarimizi yeniden yazmaya ve cevre korumalarinin anlamini yeniden yorumlamaya yonelik cok agresif bir girisim olarak adlandirildi Deregulasyon 30 Ocak 2017 de Trump idari kurumlarin cikardigi her yeni duzenleme icin ortadan kaldirilmak uzere en az iki onceki duzenlemenin belirlenmesini yoneten 13771 sayili Icra Emri ni imzaladi Teskilat savunuculari burokrasinin insanlari iyi organize edilmis iyi finanse edilen cikar gruplarina karsi korumak icin var oldugunu soyleyerek Trump in elestirilerine karsi olduklarini ifade ettiler Trump diger konularin yani sira saglik emek ve cevre Trump aralarinda agir akil hastalarinin silah almasini kolaylastiran bir yasa tasarisinin da bulundugu federal duzenlemeleri yururlukten kaldiran 14 Kongre Inceleme Yasasi karari imzaladi Goreve geldigi ilk alti hafta boyunca genellikle duzenlenen endustrilerin talepleri uzerine yapilan doksan federal yonetmeligi erteledi askiya aldi veya tersine cevirdi Politika Durustlugu Enstitusu Trump in onerilerinin 78 inin mahkemeler tarafindan engellendigini veya davaya ustun gelmedigini tespit etti Saglik hizmeti Trump kampanyasi sirasinda Uygun Fiyatli Bakim Yasasini ACA yururlukten kaldirma ve degistirme sozu verdi Gorevdeyken Kanun un uygulanmasini 13765 ve 13813 sayili kararnamelerle kuculttu Trump Obamacare in basarisiz olmasina izin verme arzusunu dile getirdi yonetimi ACA kayit suresini yariya indirdi ve reklam ve kaydi tesvik etmenin diger yollari icin finansmani buyuk olcude azaltti Trump yanlis bir sekilde ACA tarafindan saglanan onceden var olan kosullarin kapsamini korudugunu iddia etti Haziran 2018 de Trump yonetimi bireysel yetkinin kaldirilmasinin ACA yi anayasaya aykiri hale getirdigini Yuksek Mahkeme onunde tartisan 18 Cumhuriyetci liderligindeki eyalete katildi Basarili olsalardi 23 milyona kadar Amerikali icin saglik sigortasi kapsamini ortadan kaldirirdi 2016 kampanyasi sirasinda Trump Medicare ve diger sosyal guvenlik agi programlarinin finansmanini koruma sozu verdi ancak Ocak 2020 de bu tur programlarda kesinti yapmayi dusunmeye istekli oldugunu one surdu Opioid salginina yanit olarak Trump 2018 de uyusturucu tedavileri icin finansmani artirmak uzere bir yasa imzaladi ancak somut bir strateji olusturamadigi icin genis capta elestirildi ABD opioid asiri doz olumleri 2018 de biraz azaldi ancak 2019 da 50 052 olum rekoruna yukseldi Sosyal sorunlar Trump 2016 da Roe v Wade davasini otomatik olarak bozacak yargiclari atama sozu vererek yasam yanlisi yargiclar atamaya kararli oldugunu soyledi Ayrica geleneksel evliligi destekledigini ancak escinsel evliligin ulke capinda yasalligini yerlesmis bir sorun olarak gordugunu soyledi Mart 2017 de yonetimi Obama yonetiminin LGBT kisilerin ayrimciliga karsi isyeri korumalarinin temel bilesenlerini geri aldi Trump gorusleri zamanla degisse de genel olarak silah kontrolune karsi oldugunu soyledi Gorev suresi boyunca birkac toplu infazdan sonra silahli siddeti azaltmak icin yasa teklif edecegini soyledi ancak bu Kasim 2019 da terk edildi Yonetimi koruma saglayan Obama donemi politikalarini iptal ederek marihuana karsiti bir pozisyon aldi Trump uzun suredir idam cezasinin savunucusudur Onun yonetimi altinda federal hukumet onceki 56 yilda ve 17 yillik bir moratoryumdan sonra toplam 13 mahkumu idam etti 2016 da Trump Waterboarding gibi sorgulama iskencesi yontemlerinin kullanilmasini destekledigini soyledi ancak daha sonra Savunma Bakani James Mattis in muhalefeti nedeniyle bundan vazgecmis gibi gorundu Ceza aflari Trump in af ve cezalarinin cogu onunla kisisel veya siyasi baglantilari olan kisilere verildi Trump gorev suresi boyunca aflari degerlendirmek icin Adalet Bakanligi nin olagan prosedurlerinden kacindi bunun yerine sik sik is arkadaslarindan veya unlulerden gelen af taleplerini agirladi 2017 den 2019 a kadar aflar arasinda eski Arizona serifi Joe Arpaio bir denizaltinin icindeki gizli alanlarin gizli fotograflarini cekmekten suclu bulunan eski Donanma denizcisi Kristian Saucier ve sagci yorumcu Dinesh D Souza Unlu Kim Kardashian in talebi uzerine Trump uyusturucu kacakciligindan hukum giyen Alice Marie Johnson in muebbet hapis cezasini hafifletti Trump Afganistan veya Irak ta savas suclari islemekle suclanan veya hukum giyen uc Amerikan askerini affetti veya cezalarini geri aldi Kasim ve Aralik 2020 de Trump 2007 Nisour Meydani katliaminda Irakli sivilleri oldurmekten suclu bulunan dort Blackwater ozel guvenlik yuklenicisini affetti beyaz yakali suclular Michael Milken ve Bernard Kerik ve kizi Ivanka nin kayinpederi Charles Kushner Ayrica 2016 cumhurbaskanligi secimlerine Rusya nin mudahalesine iliskin sorusturmalar sonucunda mahkum edilen bes kisiyi de affetti Michael Flynn George Papadopoulos Alex van der Zwaan Kongre ye yalan soylemek tanik kurcalamak ve engelleme suclarindan 40 ay hapis cezasi Temmuz ayinda coktan hafifletilmis olan Stone ve Paul Manafort Trump gorevdeki son tam gununde 143 af ve ceza verdi affedilenler arasinda Steve Bannon Trump bagis toplayan Elliott Broidy ve uc eski Cumhuriyetci kongre uyesi yer aliyor Cezasi hafifletilenler arasinda eski Detroit belediye baskani ve Demokrat Kwame Kilpatrick ve spor kumarbazi Billy Walters vardi ikincisi Trump a karsi davasini savunmasi icin eski Trump avukati John M Dowd a on binlerce dolar odemisti Lafayette Meydani protestocularinin kaldirilmasi ve fotograf cekimi 1 Haziran 2020 de federal kolluk kuvvetleri Beyaz Saray in disindaki Lafayette Meydani ndan buyuk olcude bariscil bir protestocu kalabaligini uzaklastirmak icin coplar plastik mermiler biber gazi mermileri ses bombalari ve duman kullandi Trump daha sonra protestocularin onceki gece kucuk bir ates yaktigi St John s Piskoposluk Kilisesi ne yurudu elinde bir Incil tutan fotograflar icin poz verdi ve daha sonra ust duzey yonetim yetkilileri fotograflarda ona katildi Trump 3 Haziran da protestocularin 31 Mayis ta kiliseyi yakmaya calistiklari ve neredeyse basardiklari icin temize cikarildigini soyledi ve kiliseyi agir sekilde yaralanmis olarak nitelendirdi Dini liderler protestoculara yonelik muameleyi ve fotograf firsatinin kendisini kinadi Pek cok emekli askeri lider ve savunma yetkilisi Trump in ABD ordusunu polis siddeti karsiti protestoculara karsi kullanma onerisini kinadi Genelkurmay Baskani General Mark A Milley daha sonra yuruyuste Trump a eslik ettigi ve boylece ordunun ic siyasete karistigi algisini yarattigi icin ozur diledi Gocmenlik Trump in onerdigi gocmenlik politikalari kampanya sirasinda sert ve tartismali bir tartisma konusuydu Yasadisi hareketi kisitlamak icin Meksika Amerika Birlesik Devletleri sinirina bir duvar insa etme sozu verdi ve bunun bedelini Meksika nin odeyecegine soz verdi Amerika Birlesik Devletleri nde ikamet eden milyonlarca yasadisi gocmeni sinir disi etme sozu verdi ve dogustan vatandasligi capa bebekleri tesvik ettigi icin elestirdi Baskan olarak sik sik yasadisi gocu bir istila olarak tanimladi ve gocmenleri suc cetesi MS 13 ile birlestirdi ancak mevcut arastirmalar gosteriyor ki belgesiz gocmenler yerli Amerikalilardan daha dusuk bir suc oranina sahiptir Trump Orta Amerika dan gelen siginmacilara karsi herhangi bir modern ABD baskanindan daha sert gocmenlik uygulama politikalari uygulamak da dahil olmak uzere gocmenlik yaptirimlarini buyuk olcude artirmaya calisti 2018 den itibaren Trump cogu Orta Amerikali gocmenin ABD ye siginma talebinde bulunmasini durdurmak icin ABD Meksika sinirina yaklasik 6 000 asker konuslandirdi ve 2020 den itibaren devlet yardimlarini kullanan gocmenlerin yesil yoluyla daimi ikamet izni almasini kisitlamak icin kamuya acik suclama kuralini kullandi Trump ABD ye kabul edilen multeci sayisini rekor seviyelere indirdi Trump goreve geldiginde yillik sinir 110 000 idi Trump 2020 mali yilinda 18 000 ve 2021 mali yilinda 15 000 sinir belirledi Trump yonetimi tarafindan uygulanan ek kisitlamalar multeci basvurularinin islenmesinde onemli darbogazlara neden oldu ve izin verilen sinirlara kiyasla daha az sayida multecinin kabul edilmesine neden oldu Seyahat yasagi ardindan Trump Musluman yabancilarin daha guclu inceleme sistemleri uygulanincaya kadar Amerika Birlesik Devletleri ne girmesini yasaklamayi onerdi Daha sonra onerilen yasagi kanitlanmis bir terorizm gecmisi olan ulkelere uygulanacak sekilde yeniden cercevelendirdi 27 Ocak 2017 de Trump guvenlik endiselerini gerekce gostererek multecilerin kabulunu 120 gun sureyle askiya alan ve Irak Iran Libya Somali Sudan Suriye ve Yemen vatandaslarinin girisini 90 gun sureyle reddeden 13769 sayili Kararnameyi imzaladi Kararin derhal ve uyari yapilmadan yururluge girmesi havalimanlarinda kafa karisikligina ve kaosa neden oldu Ertesi gun havalimanlarinda yasaga karsi protestolar basladi Duzene yonelik yasal itirazlar ulke capinda ihtiyati tedbir kararlariyla sonuclandi Irak i haric tutan ve baska muafiyetler taniyan 6 Mart ta gozden gecirilmis bir karar uc eyaletteki federal yargiclar tarafindan yeniden engellendi Haziran 2017 de bir kararla mahkeme yasagin Amerika Birlesik Devletleri ndeki bir kisi veya kurulusla gercek bir iliski olduguna dair inandirici bir iddiasi olmayan ziyaretcilere uygulanabilecegine karar verdi Gecici duzen 24 Eylul 2017 de Irak ve Sudan disinda baslangicta hedef alinan ulkelerden seyahatleri kisitlayan ve bazi Venezuelali yetkililerle birlikte Kuzey Kore ve Cad dan gelen yolculari daha da yasaklayan Baskanlik Bildirisi 9645 ile degistirildi Alt mahkemeler yeni kisitlamalari kismen bloke ettikten sonra Yuksek Mahkeme Eylul versiyonunun 4 Aralik 2017 de tam olarak yururluge girmesine izin verdi ve nihayetinde Haziran 2019 da verdigi bir kararla seyahat yasagini onadi Sinirda aile ayriligi Trump yonetimi ABD Meksika sinirinda gocmen ailelerin 5 400 den fazla cocugunu ABD ye girmeye calisirken ebeveynlerinden ayirdi 2017 yazindan itibaren sinirda aile ayriliklarinin sayisinda keskin bir artis oldu Nisan 2018 de Trump yonetimi yasa disi giris yaptigindan suphelenilen her yetiskinin cezai kovusturmaya tabi tutulacagi bir sifir tolerans politikasini duyurdu Bu gocmen yetiskinler kovusturma icin cezai tutukluluga tabi tutulurken cocuklari refakatsiz yabanci kucukler olarak ayrildigindan aile ayriliklariyla sonuclandi Idare yetkilileri politikayi yasadisi gocu caydirmanin bir yolu olarak tanimladi Aile ayirma politikasi onceki yonetimlerde emsalsizdi ve halkin ofkesine yol acti Trump yonetiminin politikasi ayriliklar olmasina ragmen yonetiminin Demokratlari suclayarak yanlis bir sekilde yonetiminin yalnizca yasalara uydugunu iddia etti Trump baslangicta ayriliklarin bir kararname ile durdurulamayacagini savunsa da 20 Haziran 2018 de yonetim cocuga zarar verecegine karar vermedikce gocmen ailelerin birlikte gozaltina alinmasini zorunlu kilan bir baskanlik emri imzaladi 26 Haziran 2018 de bir federal yargic Trump yonetiminin ayrilmis cocuklari takip edecek bir sistemi olmadigi ve aile iletisimi ve yeniden birlesmesi icin etkili onlemlerin olmadigi sonucuna vardi yargic ailelerin yeniden birlestirilmesine karar verdi ve ebeveyn ler in cocuga bakmaya uygun olmadigina karar verildigi veya ebeveyn onayinin oldugu durumlar disinda aile ayriliklari durduruldu Federal mahkeme kararina ragmen Trump yonetimi binden fazla gocmen cocugun ayrilmasiyla aile ayrimlarini uygulamaya devam etti Trump duvari ve hukumetin kapanmasi Trump in ana kampanya vaatlerinden biri Meksika ya 1 600 kilometrelik bir sinir duvari insa etmek ve bunun bedelini Meksika ya odemekti Gorev suresinin sonunda ABD hicbir engelin olmadigi yerlerde 64 km yeni birincil duvar ve 53 km ikincil duvar ve 587 km ucuncul duvar insa etmisti 2018 de Trump Kongre sinir duvari icin 5 6 milyar dolarlik fon tahsis etmedikce hukumet fonunu uzatmayi reddetti bunun sonucunda federal hukumet Aralik 2018 den Ocak 2019 a kadar 35 gun boyunca kismen kapandi bu ABD hukumetinin tarihteki en uzun kapali kalmasiydi Yaklasik 800 000 devlet calisani ucretsiz izine cikarildi veya ucretsiz calistirildi Trump ve Kongre hukumet calisanlarina gecikmis odemeler saglayan ancak duvar icin fon saglamayan gecici finansmani onaylayarak kapatmayi sona erdirdi Kongre Butce Ofisi ne gore kapatma ekonomide tahminen 3 milyar dolarlik kalici bir kayipla sonuclandi Ankete katilanlarin yaklasik yarisi kapatma icin Trump i sucladi ve Trump in onay notlari dustu Subat 2019 da baska bir yakin kapanmayi onlemek icin Kongre gecti ve Trump 89 km baba sinir citi icin 1 375 milyar iceren bir finansman tasarisini imzaladi Trump ayrica Kongre nin baska amaclara ayirdigi 6 1 milyar dolarlik fonu yonlendirmek amaciyla Amerika Birlesik Devletleri nin Guney Siniriyla Ilgili Ulusal Acil Durum ilan etti Trump deklarasyonu bozmak icin ortak bir karari veto etti ve Senato veto gecersiz kilma kararina karsi oy kullandi Baslangicta Savunma Bakanligi nin uyusturucu yasaklama cabalari anlamina gelen 2 5 milyar in saptirilmasina yonelik yasal itirazlar ve baslangicta icin 3 6 milyar dolar askeri insaatlar icindi Dis iliskiler Ticaret Trump ticaretin serbestlestirilmesine supheyle yaklasiyor 1980 lerde bu gorusleri benimsiyor ve 2015 teki Cumhuriyetci birincil kampanya sirasinda NAFTA yi sert bir sekilde elestirdi ABD yi Trans Pasifik Ortakligi TPP muzakerelerinden cekti celik ve aluminyum ithalatina tarifeler koydu ve ABD ye ithal edilen 818 kategorideki 50 milyar dolar degerinde Cin mallari uzerindeki tarifeleri keskin bir sekilde artirarak Cin ile bir ticaret savasi baslatti Trump ithalat vergilerinin ABD tarafindan odendigini soylerken Cin in ABD Hazinesine girmesi Cin den mal ithal eden Amerikan sirketleri tarafindan odeniyor Kampanya sirasinda ABD nin buyuk ticaret aciklarini onemli olcude azaltma sozu vermesine ragmen Temmuz 2020 deki ticaret acigi COVID 19 salgini sirasinda Temmuz 2008 den bu yana en buyuk aylik acikti 2017 2018 yeniden muzakeresinin ardindan Amerika Birlesik Devletleri Meksika Kanada Anlasmasi USMCA NAFTA nin halefi olarak Temmuz 2020 de yururluge girdi Turkiye ile iliskiler Barack Obama doneminin ozellikle son zamanlarinda ABD ve Turkiye arasinda gergin iliskiler hakimdi Bu gerginligin ana sebepleri arasinda 2016 Turkiye askeri darbe girisimi Suriye Ic Savasi Irak sorunu Turkiye de gecerli haklar ve ozgurlukler Fethullah Gulen in iadesi ile Suriye de Halk Savunma Birlikleri YPG ve Suriye Demokratik Gucleri SDG ne olan ABD destegi bulunmaktaydi Secim kampanyasi sirasinda dis politikaya cok fazla yer ayirmayan Trump in ozellikle New York Times a Temmuz 2016 da verdigi bir roportaj ikili iliskilerin nasil seyredecegi acisindan analistler icin onemliydi Roportajinda Turkiye de ve benzer iliskili devletlerde olan insan hakki ihlalleri konusuna nasil mudahale edecegi sorusunu ABD nin baska ulkelerle ilgilenmeden once kendi bozukluklarini duzeltmesi gerektigini belirterek Bence baskalarina nutuk atma hakkimiz yok Ulkemizde olup bitenlere bir baksaniza Birileri polis memurlarini sogukkanlilikla vururken nasil baskalarina ders verebiliriz ki ifadelerini kullandi Ayni roportajinda Cumhurbaskani Recep Tayyip Erdogan a guvenini aciklayarak darbe girisimini tersine cevirdigini belirtip takdir ettigini soyledi Turkiye Obama doneminde genel olarak ABD nin YPG ye olan desteginden rahatsiz olurken Donald Trump ise Kurt guclerinin hayrani oldugunu ve onlara olan destegin devam etmesi gerektigini baskan olmasindan onceki bir soyleminde belirterek Turkiye ile olumlu iliskilerinin olabilecegini ikisini bir araya getirmenin de harika olacagini acikladi Ayrica Donald Trump Turkiye ile yakin iliskileri olan Musluman Kardesler i radikal Islamci gruplar arasinda saydi Turkiye de Trump in baskan secilmesi ve Cumhuriyetcilerin iktidara gelmesi ikili iliskiler acisindan Demokratlara gore daha olumlu olacagi yorumlari yapildi Trump in yemin toreninde Turkiye yi Disisleri Bakani Mevlut Cavusoglu temsil etti Sonrasinda yaptigi aciklamalarda ve diger Turk siyasilerinin agirlikli goruslerinde YPG sorunu ve Fethullah Gulen in iadesi istegi one cikti Avrupa ile iliskiler Trump in baskan secilmesinden bes gun sonra AB Disisleri bakanlari acil olarak Bruksel de toplanti yapti Toplantida savunma ve dis iliskiler konusunda daha etkili ve yogun bir isbirligine gidilmesi kararlastirildi Toplantiya katilan bazi kisiler Trump in soylemlerini Avrupa icin tehlikeli bulduklarini ve yikici sonuclara gidebilecegini belirtirken kimileri de abartili veya bir firsat olarak gorduklerini acikladi Yapilan toplantiya Ingiltere Fransa ve Macaristan Disisleri bakanlari cesitli gerekcelerle katilmadi Trump i Beyaz Saray da ziyaret eden ilk Avrupali lider ise Ingiltere Basbakani Theresa May oldu May Avrupa Birligi nden ayrilmis bir Ingiltere ile Trump yonetimindeki ABD nin yeniden dunyayi yonetebilecegini belirtti Ayrica Trump i iskenceyi oneren ve Musluman gocmenlere yasak getirmeyi iceren dusuncelerini ise elestirdi AB nin zamanla cozulecegi ve NATO nun islevsiz oldugunu soyleyen Trump a en buyuk tepkiyi Fransa Cumhurbaskani Francois Hollande verdi Cin Baskanligindan once ve baskanligi sirasinda Trump defalarca Cin i ABD den haksiz avantaj elde etmekle sucladi Baskan olarak Trump Cin e karsi genis capta basarisizlik olarak nitelendirilen bir ticaret savasi baslatti Huawei ye Iran ile iddia edilen baglari nedeniyle yaptirim uyguladi Cinli ogrenciler ve akademisyenler uzerindeki vize kisitlamalarini onemli olcude artirdi ve Cin i kur manipulatoru olarak siniflandirdi Trump ayrica Cin e yonelik sozlu saldirilari Cin Komunist Partisi lideri Xi Jinping in ovgusuyle yan yana koydu lider ile ticaret savasi muzakerelerine atfedildi Baslangicta Cin i COVID 19 pandemisini ele aldigi icin ovdukten sonra Mart 2020 den itibaren tepkisi uzerine bir elestiri kampanyasi baslatti Trump ticaret muzakerelerini tehlikeye atma korkusuyla kuzeybati Sincan bolgesindeki etnik azinliklara yonelik insan haklari ihlalleri nedeniyle Cin i cezalandirmaya direndigini soyledi Temmuz 2020 de Trump yonetimi ulkenin Uygur Musluman etnik azinliginin bir milyondan fazlasini tutan genisleyen toplu gozalti kamplarina yanit olarak ust duzey Cinli yetkililere yaptirimlar ve vize kisitlamalari getirdi Suudi Arabistan Trump Yemen de Husilere karsi Suudi Arabistan liderligindeki mudahaleyi aktif olarak destekledi ve 2017 de Suudi Arabistan a silah satmak icin 110 milyar dolarlik bir anlasma imzaladi 2018 de ABD mudahale icin sinirli istihbarat ve lojistik destek sagladi 2019 da ABD ve Suudi Arabistan in Iran i sucladigi Suudi petrol tesislerine yonelik saldirinin ardindan Trump savas filolari iki Patriot bataryasi ve bir Terminal Yuksek Irtifa Alan Savunmasi da dahil olmak uzere 3 000 ek ABD askerinin konuslandirilmasini onayladi Israil Trump Israil Basbakani Binyamin Netanyahu nun politikalarinin cogunu destekledi Trump yonetimi altinda ABD Kudus u Israil in baskenti ve Israil in Golan Tepeleri uzerindeki egemenligini tanidi Afganistan Afganistan daki ABD askerlerinin sayisi Ocak 2017 de 8 500 den bir yil sonra 14 000 e yukseldi bu da Trump in Afganistan a daha fazla mudahale etme konusundaki kritik secim oncesi tutumunu tersine cevirdi Subat 2020 de Trump yonetimi Taliban ile Taliban in Afgan topraklarinin teroristler tarafindan ABD ye veya muttefiklerine saldirmak ve ABD nin Afgan hukumeti tarafindan hapsedilen 5 000 Taliban uyesinin serbest birakilmasini istemesi Trump in gorev suresinin sonunda 5 000 Taliban uyesi serbest birakildi ve Taliban in Afgan guclerine yonelik saldirilarini surdurmesine ve El Kaide uyelerini liderligine entegre etmesine ragmen ABD birliklerinin sayisi 2 500 e dusuruldu Suriye Trump sirasiyla Khan Shaykhun ve Duma kimyasal saldirilarina misilleme olarak Suriye deki Esad rejimine karsi Nisan 2017 de ve Nisan 2018 de fuze saldirilari emri verdi Aralik 2018 de Trump Savunma Bakanligi nin degerlendirmeleriyle celiserek ISID e karsi kazandigimizi ilan etti ve Suriye deki tum birliklerin geri cekilmesi emrini verdi Ertesi gun Mattis protesto amaciyla istifa etti ve kararini ABD nin ISID le mucadelede kilit rol oynayan Kurt muttefiklerinden vazgecmesi olarak nitelendirdi Trump aciklamasindan bir hafta sonra Suriye deki Amerikan konuslandirmasinin herhangi bir sekilde uzatilmasini onaylamayacagini soyledi Ekim 2019 da Trump Turkiye cumhurbaskani Recep Tayyip Erdogan ile gorustukten sonra Suriye nin kuzeyindeki ABD birlikleri bolgeden cekildi ve Turkiye Kuzey Suriye de operasyon baslatti O ayin ilerleyen saatlerinde ABD Temsilciler Meclisi 354 e karsi 60 lik iki partili ender bir oyla Trump in ABD birliklerini Suriye den cekmesini ABD muttefiklerini terk etmek ISID e karsi mucadeleyi baltalamak ve bir insani felakete yol acmak nedeniyle kinadi Iran 29 Ocak 2017 de Iran in fuze denemesi ve Suudi savas gemilerine Husi saldirilarinin ardindan Trump yonetimi Iran in fuze programina karistigindan suphelenilen 12 sirkete ve 13 kisiye yaptirim uyguladi Mayis 2018 de Trump Iran in kisitlamalari kabul etmesi karsiliginda Iran a karsi ekonomik yaptirimlarin cogunu kaldiran Iran ABD ve diger bes ulke arasindaki 2015 tarihli Ortak Kapsamli Eylem Plani ndan JCPOA ABD yi geri cekti Analistler Iran in geri cekilmesinden bu yana nukleer silah gelistirmeye yaklastigini belirledi Ocak 2020 de Trump son yirmi yilda Iran kuvvetlerinin neredeyse tum onemli operasyonlarini planlamis olan Iranli general Kasim Suleymani yi olduren bir ABD hava saldirisi emri verdi Trump Iran misilleme yaparsa bazilari Iran ve Iran kulturu icin onemli olanlar da dahil olmak uzere 52 Iran bolgesini vurmakla tehdit etti Kulturel siteleri vurma tehdidi yasa disi olarak goruldu ve hem Savunma Bakani Mark Esper hem de Disisleri Bakani Mike Pompeo ABD nin bu tur sitelere saldirmayacagini ancak silahli catisma yasalarina uyacagini ve iceride davranacagini soylediler Iran Irak taki iki ABD hava ussune balistik fuze saldirilariyla misilleme yapti Ayni gun Amerika Birlesik Devletleri ile Iran arasindaki artan gerilimin ortasinda Iran Tahran havaalanindan kalktiktan sonra kazaraUkrayna Uluslararasi Havayollari na ait 752 sefer sayili ucusu dusurdu Agustos 2020 de Trump yonetimi anlasmanin bir parcasi olan ve Iran a yonelik BM yaptirimlarinin geri getirilmesine yol acacak bir mekanizmayi tetikleme girisiminde basarisiz oldu Kuzey Kore 2017 de Kuzey Kore nin nukleer silahlari giderek ciddi bir tehdit olarak goruldugunde Trump Kuzey Kore saldirganliginin dunyanin hic gormedigi kadar ates ve ofkeyle karsilanacagi konusunda uyarida bulunarak soylemini artirdi 2017 de Trump Kuzey Kore nin tamamen nukleer silahlardan arindirilmasini istedigini acikladi ve lider Kim Jong un ile isim takmaya basladi Bu gerilim doneminden sonra Trump ve Kim iki adamin sicak bir kisisel dostlugu anlattigi en az 27 mektup alisverisinde bulundu Trump Kim ile uc kez gorustu 2018 de Singapur da 2019 da Hanoi de ve 2019 da Kore Askerden Arindirilmis Bolgesi nde gorustu Trump Kuzey Kore lideriyle gorusen veya Kuzey Kore topraklarina ayak basan gorevdeki ilk ABD baskani oldu Trump Kuzey Kore ye yonelik bazi ABD yaptirimlarini da kaldirdi Ancak nukleer silahlardan arindirma anlasmasina varilamadi ve Ekim 2019 daki gorusmeler bir gun sonra bozuldu 2017 den beri hicbir nukleer test yapmayan Kuzey Kore nukleer silah ve balistik fuze cephaneligini gelistirmeye devam etti Rusya Trump yonetimi Rusya nin 2014 yilinda Kirim i ilhak etmesinden sonra ABD nin Rus varliklarina uyguladigi en sert cezalari sulandirdi Trump Rusya nin sozde uyumsuzluguna atifta bulunarak ABD yi Orta Menzilli Nukleer Kuvvetler Anlasmasi ndan geri cekti ve Rusya nin potansiyel olarak G7 ye donusunu destekledi Trump Rusya Devlet Baskani Vladimir Putin i defalarca ovdu ve nadiren elestirdi ancak Rus hukumetinin bazi eylemlerine karsi cikti Temmuz 2018 de Helsinki Zirvesi nde Putin ile gorustukten sonra Trump ABD istihbarat teskilatlarinin bulgularini kabul etmek yerine Putin in 2016 cumhurbaskanligi secimlerine Rusya nin mudahalesini reddetmesini kabul ettigi icin iki partiden de elestiri aldi Trump Afganistan da Amerikan askerlerine saldiran Taliban savascilarina Rusya nin verdigi iddia edilen odulleri tartismadi Putin ile hem istihbarattan suphe ettigini hem de bu konuda kendisine bilgi verilmedigini soyledi COVID 19 Pandemisi Aralik 2019 da COVID 19 Cin in Wuhan kentinde patlak verdi SARS CoV 2 virusu haftalar icinde dunya capinda yayildi ABD de teyit edilen ilk vaka 20 Ocak 2020 de bildirildi Salgin 31 Ocak 2020 de Saglik ve Insan Hizmetleri HHS Sekreteri Alex Azar tarafindan resmi olarak bir halk sagligi acil durumu ilan edildi Trump in COVID 19 ile ilgili kamuoyuna yaptigi aciklamalar ozel aciklamalariyla celisiyordu Subat 2020 de Trump ABD deki salginin gripten daha az olumcul oldugunu cok kontrol altinda oldugunu ve yakinda sona erecegini acikca iddia etti Ayni zamanda Bob Woodward ile ozel bir gorusmede bunun tersini kabul etti Mart 2020 de Trump Woodward a panik yaratmamak icin kasitli olarak toplum icinde bunu kucumsedigini ozel olarak soyledi Ilk tepki Trump hastaligin yayilmasini ele almakta yavas davrandi baslangicta yakin tehdidi goz ardi etti ve yonetimindeki saglik gorevlileri ve Sekreter Azar in israrli halk sagligi uyarilarini ve eylem cagrilarini gormezden geldi Bunun yerine Ocak ve Subat boyunca salginin ekonomik ve politik degerlendirmelerine odaklandi Mart ortasina kadar kuresel finans piyasalarinin cogu ortaya cikan salgina yanit olarak ciddi sekilde daralmisti HHS ve Hastalik Kontrol ve Onleme Merkezleri CDC yetkilileri ona defalarca asi gelistirmenin mumkun oldugunu soylemesine ragmen Trump bir asinin bulunmasina bir yildan az bir sure kaldigini iddia etmeye devam etti 12 18 ay surer Trump testlerin mevcudiyeti ciddi sekilde sinirli olmasina ragmen yanlis bir sekilde test isteyen herkes test yaptirabilir iddiasinda bulundu 6 Mart ta Trump federal kurumlar icin 8 3 milyar dolarlik acil durum fonu saglayan Koronaviruse Hazirlik ve Mudahale Ek Odenekler Yasasini imzaladi 11 Mart ta Dunya Saglik Orgutu WHO COVID 19 un yayilmasini bir salgin olarak kabul etti ve Trump 13 Mart tan itibaren Avrupa nin cogu icin kismi seyahat kisitlamalari duyurdu Ayni gun virusle ilgili ilk ciddi degerlendirmesini ulke capinda bir Oval Ofis adresinde yapti salgini korkunc ancak gecici bir an olarak nitelendirdi ve mali kriz olmadigini soyledi 13 Mart ta ulusal acil durum ilan etti Eylul 2019 da Trump yonetimi Amerika Birlesik Devletleri Uluslararasi Kalkinma Ajansi nin yurtdisindaki salginlara karsi erken uyari saglamak icin 2009 da baslatilan 200 milyon dolarlik bir epidemiyolojik arastirma programi olan PREDICT programini sonlandirdi Program altmis yabanci laboratuvardaki bilim adamlarini salginlara neden olma potansiyeline sahip virusleri tespit etmek ve bunlara yanit vermek uzere egitti Boyle bir laboratuvar COVID 19 a neden olan virusu ilk kez tanimlayan Wuhan laboratuvariydi Nisan 2020 de yeniden canlandiktan sonra programa ABD de ve diger ulkelerde COVID 19 ile mucadeleye yardimci olmak icin 6 aylik iki uzatma verildi 22 Nisan da Trump Amerika Birlesik Devletleri ne bazi goc bicimlerini kisitlayan bir yurutme emri imzaladi Ilkbaharin sonlarinda ve yazin baslarinda enfeksiyonlar ve olum sayilari artmaya devam ederken pandeminin seyrine iliskin ilk degerlendirmelerinin asiri iyimser veya asiri iyimser oldugunu kabul etmek yerine buyuyen salgin icin eyaletleri suclama stratejisini benimsedi Dunya Saglik Orgutu Pandemi oncesinde Trump ABD yardimindan yararlandigini iddia ettigi Dunya Saglik Orgutu nu WHO ve diger uluslararasi kuruluslari elestirmisti Yonetiminin Subat ayinda yayinlanan onerilen 2021 federal butcesi DSO finansmaninin yaridan fazla azaltilmasini onerdi Mayis ve Nisan aylarinda Trump DSO yu koronavirusun yayilmasini ciddi sekilde kotu yonetmek ve ortbas etmekle sucladi ve hicbir kanit olmaksizin orgutun Cin kontrolu altinda oldugunu ve Cin hukumetinin salginin kokenlerini gizlemesine olanak sagladigini iddia etti Daha sonra orgut icin fonlari geri cektigini duyurdu Trump in DSO ile ilgili elestirileri ve eylemleri dikkatleri kendi salgini yanlis idaresinden uzaklastirma girisimleri olarak goruldu Temmuz 2020 de Trump ABD nin Temmuz 2021 den itibaren gecerli olmak uzere DSO den resmi olarak cekildigini duyurdu Karar saglik ve hukumet yetkilileri tarafindan kisa goruslu olmakla genis capta kinandi Pandemi onlemlerinden vazgecme baskisi Nisan 2020 de Cumhuriyetci baglantili gruplar eyalet hukumetlerinin salginla mucadele icin aldigi onlemlere karsi sokaga cikma yasagina karsi protestolar duzenlediler Trump Twitter da protestolari tesvik etti hedef alinan eyaletler Trump yonetiminin yeniden acilmayla ilgili kendi kurallarina uymamasina ragmen Nisan 2020 de Georgia Valisi Brian Kemp in bazi gereksiz isletmeleri yeniden acma planini once destekledi sonra elestirdi Bahar boyunca ulke ekonomisine verilen zarari tersine cevirmenin bir yolu olarak kisitlamalarin kaldirilmasi icin giderek daha fazla baski yapti Trump kendi yonetiminin Nisan 2020 de Amerikalilarin toplum icinde maske takmasi gerektigine dair yonergesinin ve maskelerin virusun yayilmasini onlemek icin onemli oldugu konusunda neredeyse oybirligiyle kabul edilen tibbi fikir birligine ragmen halka acik etkinliklerde yuz maskesi takmayi sik sik reddetti Haziran ayina kadar Trump maskelerin iki ucu keskin kilic oldugunu soylemisti maske taktigi icin Biden ile alay etti maske takmanin istege bagli oldugunu surekli vurguladi ve maske takmanin kisisel olarak kendisine karsi siyasi bir aciklama oldugunu one surdu Trump in tibbi tavsiyelerle celismesi salgini hafifletmeye yonelik ulusal cabalari zayiflatti ABD de Haziran ortasindan itibaren rekor sayida COVID 19 vakasina ve pozitif test sonuclarinin artan yuzdesine ragmen Trump 2020 Temmuz basinda yaptigi COVID 19 vakalarinin yuzde 99 unun olumcul oldugu seklindeki yanlis iddiasi da dahil olmak uzere salgini buyuk olcude kucumsemeye devam etti Ayrica bildirilen vakalarda Temmuz da gorulen artisa ragmen tum eyaletlerin sonbaharda okullari yuz yuze egitime acmasi konusunda israr etmeye basladi Saglik kuruluslari uzerindeki siyasi baski Trump kanitlanmamis tedavi yontemlerini veya asilarin onaylanmasini hizlandirmak gibi tercih ettigi onlemleri almalari icin federal saglik kurumlarina defalarca baski yapti Trump yonetiminin HHS de siyasi olarak atadigi kisiler Trump in salginin kontrol altinda oldugu iddialarini baltalayan CDC nin halka iletisimini kontrol etmeye calisti CDC degisikliklerin coguna direndi ancak HHS personelinin makaleleri gozden gecirmesine ve yayinlanmadan once degisiklik onermesine giderek daha fazla izin verdi Trump FDA bilim adamlarinin kendisine karsi cikan ve kendisine siyasi olarak zarar vermek icin asilarin ve tedavilerin onaylanmasini geciktiren derin bir devletin parcasi oldugunu kanit olmadan iddia etti Beyaz Saray da salgin 2 Ekim 2020 de Trump COVID 19 icin test sonucunun pozitif oldugunu tweetledi Karisi ogullari Barron ve cok sayida personel ve ziyaretci de enfekte oldu O gunun ilerleyen saatlerinde Trump bildirildigine gore nefes darligi ve ates nedeniyle Walter Reed Ulusal Askeri Tip Merkezinde hastaneye kaldirildi Antiviral ve deneysel antikor ilaclari ve bir steroid ile tedavi edildi 5 Ekim de hala hastalikla mucadele ederek Beyaz Saray a dondu Tedavisi sirasinda ve sonrasinda virusu onemsiz gostermeye devam etti 2021 de durumunun ok daha ciddi oldugu ortaya cikti tehlikeli derecede dusuk kan oksijen seviyeleri yuksek atesi ve ciddi bir hastalik vakasini gosteren akciger sizintilari vardi Baskanlik sonrasi 2021 gunumuz 20 Ocak 2021 tarihinde gorevini Joe Biden e devreden Trump Florida nin Palm Beach kentindeki ya dondu 13 Subat 2021 tarihinde 6 Ocak taki Kongre baskini dolayisiyla Senato Genel Kurulunda azil istemiyle yargilanan Trump yapilan oylama sonucunda aklandi Tarihsel degerlendirmeler ve yapilan anketlere gore Trump en kotu 5 ABD baskani listesine girmektedir Baskanlik sonrasi sorusturmalar Trump is anlasmalarina ve hem baskanlik oncesi hem de baskanlik sirasindaki eylemlerine yonelik birkac sorusturmanin konusu Subat 2021 de Georgia Fulton County bolge savcisi Trump in Georgia Disisleri Bakani Brad Raffensperger ile yaptigi telefon gorusmelerine iliskin cezai sorusturma acildigini duyurdu New York Eyalet Bassavciligi Manhattan Bolge Savciligi ile birlikte Trump in ticari faaliyetlerine iliskin cezai sorusturmalar yurutuyor Mayis 2021 de ozel bir buyuk juri iddianameleri degerlendiriyordu Temmuz 2021 de New York savcilari Trump Organizasyonunu hukumeti 15 yillik dolandirma plani ile sucladi Orgutun finans muduru Allen Weisselberg buyuk hirsizlik vergi dolandiriciligi ve diger suclamalarla mahkemeye cikarildi Aralik 2021 de New York Eyaleti Bassavciligi Trump i isle ilgili belgeler sunmasi icin mahkemeye cagirdi 25 Nisan 2022 de New York eyalet yargici Arthur Engoron Trump i mahkeme celbine uymadigi icin mahkemeye saygisizlik etti Itaat edene kadar gunluk 10 000 dolar para cezasi verdi Trump Agustos ayinda gorevden alindi ve kendi kendini suclamaya karsi Besinci Degisikligine 400 den fazla kez basvurdu Eylul 2022 de New York Bassavcisi Trump en buyuk uc cocugu ve Trump Organizasyonu aleyhine bir hukuk dolandiriciligi davasi acti FBI Sorusturmasi Trump Ocak 2021 de Beyaz Saray dan ayrildiginda yaninda hukumet belgelerini ve malzemelerini goturdu Mayis 2021 de hukumet kayitlarini tutan federal kurum olan Ulusal Arsivler ve Kayitlar Idaresi NARA Trump in gorev suresinin sonunda onemli belgelerin kendilerine teslim edilmedigini fark etti ve ofisinden bu belgeleri bulmasini istedi Ocak 2022 de Mar a Lago dan 15 kutu Beyaz Saray kaydi aldilar NARA daha sonra Adalet Bakanligi na ele gecirilen belgelerden bazilarinin siniflandirilmis malzeme oldugunu bildirdi Adalet Bakanligi Nisan 2022 de bir sorusturma baslatti ve bir buyuk juri topladi Adalet Bakanligi 11 Mayis ta Trump a ek materyal icin bir mahkeme celbi gonderdi 3 Haziran da Adalet Bakanligi yetkilileri Mar a Lago yu ziyaret etti ve Trump in avukatlarindan bazi gizli belgeler aldi Avukatlardan biri gizli olarak isaretlenen tum materyallerin hukumete iade edildigini dogrulayan bir bildiri imzaladi O ayin ilerleyen saatlerinde saglanan Mar a Lago dan gozetim goruntuleri talep eden ek bir mahkeme celbi gonderildi 8 Agustos 2022 de FBI ajanlari Trump in Cumhurbaskanligi Kayitlari Yasasini ihlal ederek gorevden ayrilirken yanina aldigi hukumet belgelerini ve materyalleri kurtarmak icin Trump in Mar a Lago daki konutunu ofisini ve depo alanlarini aradi ABD Bassavcisi Merrick Garland tarafindan yetkilendirilen ve bir federal yargic tarafindan onaylanan arama emri ve ele gecirilen esyalarin yazili envanteri 12 Agustos ta kamuoyuna aciklandi Aramada alinan ogeler dordu cok gizli ve biri en yuksek siniflandirma duzeyi olan cok gizli SCI olarak etiketlenmis 11 grup siniflandirilmis belgeyi iceriyordu Smith ozel avukat sorusturmasi 18 Kasim 2022 de Garland Trump in Mar a Lago da hukumet mulkunu elinde tutmasina yonelik federal cezai sorusturmalari denetlemesi ve 6 Ocak 2021 e giden olaylarda Trump in rolunu incelemesi icin ozel bir avukat federal savci Jack Smith atadi Meclis 6 Ocak Komitesi tarafindan suc duyurusu 19 Aralik 2022 de 6 Ocak Saldirisi ile ilgili Birlesik Devletler Temsilciler Meclisi Secim Komitesi Trump aleyhine resmi bir kovusturmayi engellemek ABD yi dolandirmak icin komplo kurmak ve bir isyana kiskirtmak veya yardim etmekle suc duyurusunda bulunulmasini tavsiye etti 2024 baskanlik kampanyasi 15 Kasim 2022 de Trump 2024 Amerika Birlesik Devletleri baskanlik secimleri icin adayligini acikladi ve bir bagis toplama hesabi acti Donald Trump in yapmis oldugu projelerFifth Avenue Gokdeleni Trump Tower Trump World Tower United Nations Plaza Trump Park Avenue Park Avenue Trump Place Trump International Hotel amp Tower Trump International Hotel amp Tower Chicago Trump National Golf Clubs Trump Vineyard Estates Trump Hollywood Trump Grande Trump Soho Trump Parc Stamford Trump Ocean Club Trump TowersKaynakca Rich Frank 29 Nisan 2018 Frank Rich Roy Cohn Donald Trump and the New York Cesspool That Created Them Intelligencer Ingilizce 15 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Temmuz 2023 a b www biyografi info 25 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Mart 2022 Age at Inauguration Presidents of the United States POTUS Ingilizce 7 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Kasim 2020 Sheehey Maeve 30 Haziran 2021 Trump debuts at 41st in C SPAN presidential rankings POLITICO Ingilizce 6 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Haziran 2023 American Presidents Greatest and Worst Siena College Research Institute scri siena edu 15 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Haziran 2023 a b Iste Donald Trump in dedesinin Almanya macerasi Hurriyet 21 Kasim 2016 24 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mayis 2017 a b Soner Yalcin Sozcu 11 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Ocak 2017 Cassidy John 4 Ocak 2016 What Sort of Man is Donald Trump The New Yorker 6 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mayis 2017 Donald Trump kimdir BBC Turkce 9 Kasim 2016 10 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mayis 2017 Eder Steve 1 Agustos 2016 Donald Trump s Draft Deferments Four for College One for Bad Feet New York Times 15 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mayis 2017 Investopedia 26 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Mayis 2017 Bloomberg 10 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Ocak 2017 Donald Trump kimdir BBC Turkce 10 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Ocak 2017 a b c d Al Jazeera 26 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Ocak 2017 CNN Turk 11 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Ocak 2017 Trump officially joins Reform Party CNN 12 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Ocak 2017 Here s Donald Trump s Presidential Announcement Speech TIME 29 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Ocak 2017 Emlak Krali Donald Trump ABD Baskanligina Aday Oldu Euronews 21 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Ocak 2017 Mahler Jonathan Eder Steve 27 Agustos 2016 No Vacancies for Blacks How Donald Trump Got His Start and Was First Accused of Bias The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 27 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Blair Gwenda 6 Ekim 2015 The Trumps Three Generations of Builders and a Presidential Candidate Ingilizce Simon and Schuster ISBN 978 1 5011 3936 9 15 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Rich Frank 29 Nisan 2018 Frank Rich Roy Cohn Donald Trump and the New York Cesspool That Created Them Intelligencer Ingilizce 15 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 3 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Kranish Michael Fisher Marc 10 Ocak 2017 Trump Revealed The Definitive Biography of the 45th President Ingilizce Simon and Schuster ISBN 978 1 5011 5652 6 Geist William E 8 Nisan 1984 THE EXPANDING EMPIRE OF DONALD TRUMP The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 1 Subat 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 3 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 a b Haberman Maggie 31 Ekim 2019 Trump Lifelong New Yorker Declares Himself a Resident of Florida The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 5 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 a b c PDF 9 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Reuters 12 Aralik 1992 COMPANY NEWS TRUMP S PLAZA HOTEL BANKRUPTCY PLAN APPROVED The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 20 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Gilpin David Stout With Kenneth N 12 Nisan 1995 Trump Is Selling Plaza Hotel To Saudi and Asian Investors The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 22 Mart 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Segal David 16 Ocak 2016 What Donald Trump s Plaza Deal Reveals About His White House Bid The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 22 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Kranish Michael Fisher Marc 23 Agustos 2016 Trump Revealed An American Journey of Ambition Ego Money and Power Ingilizce Simon and Schuster ISBN 978 1 5011 5578 9 Bagli Charles V 1 Haziran 2005 Trump Group Selling West Side Parcel for 1 8 Billion The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 16 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Peterson Withorn Chase Forbes Ingilizce 23 Nisan 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Town amp Country Ingilizce 8 Agustos 2022 29 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 a b Wooten Sara Mcintosh 1 Ocak 2009 Donald Trump From Real Estate to Reality TV Ingilizce Enslow Publishing LLC ISBN 978 0 7660 2890 6 15 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Kranish Michael Fisher Marc 10 Ocak 2017 Trump Revealed The Definitive Biography of the 45th President Ingilizce Simon and Schuster ISBN 978 1 5011 5652 6 15 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Kranish Michael Fisher Marc 10 Ocak 2017 Trump Revealed The Definitive Biography of the 45th President Ingilizce Simon and Schuster ISBN 978 1 5011 5652 6 15 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Glynn Lenny 8 Nisan 1990 Trump s Taj Open at Last With a Scary Appetite The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 25 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Kranish Michael Fisher Marc 10 Ocak 2017 Trump Revealed The Definitive Biography of the 45th President Ingilizce Simon and Schuster ISBN 978 1 5011 5652 6 15 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 UPI Ingilizce 22 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 O Connor Clare Forbes Ingilizce 26 Agustos 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Norris Floyd 7 Haziran 1995 Trump Plaza Casino Stock Trades Today on Big Board The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 26 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 McQuade Dan 16 Agustos 2015 Philadelphia Magazine Ingilizce 4 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Fortune Ingilizce 11 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 NBC to Donald Trump You re fired USA TODAY Ingilizce 1 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Temmuz 2023 Golfweek Ingilizce 28 Temmuz 2022 14 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 20 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 a b 13 Nisan 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Martin Jonathan 29 Haziran 2016 Trump Institute Offered Get Rich Schemes With Plagiarized Lessons The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 29 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 26 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 ESPN com Ingilizce 14 Temmuz 2015 8 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Fortune Ingilizce 24 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Trump Gets Tyson Fight The New York Times Ingilizce 25 Subat 1988 ISSN 0362 4331 24 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 O Donnell amp Rutherford 1991 John R Rutherford James Kavsak Basin Ticaret Surumu 1991 s 137 ISBN 978 1 946025 26 5 Hogan Kevin POLITICO Magazine Ingilizce 10 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Buettner Russ Craig Susanne 7 Mayis 2019 Decade in the Red Trump Tax Figures Show Over 1 Billion in Business Losses The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 Erisim tarihi 15 Ocak 2023 a b Jorgensen Phil Mattingly Sarah 22 Agustos 2016 CNN Ingilizce 23 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 11 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 a b Barstow David Craig Susanne Buettner Russ 2 Ekim 2018 Trump Engaged in Suspect Tax Schemes as He Reaped Riches From His Father The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Blair Gwenda POLITICO Magazine Ingilizce 4 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Koblin John 14 Eylul 2015 Trump Sells Miss Universe Organization to WME IMG Talent Agency The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 4 Subat 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Nededog Jethro Business Insider Ingilizce 16 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Rutenberg Jim 22 Haziran 2002 Three Beauty Pageants Leaving CBS for NBC The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 11 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 11 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 21 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Puente Maria USA TODAY Ingilizce 1 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Nast Conde 3 Aralik 2013 Vanity Fair Ingilizce 11 Subat 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Barbaro Michael 19 Mayis 2011 New York Attorney General Is Investigating Trump s For Profit School The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 27 Subat 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 27 Subat 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 McCoy Kevin USA TODAY Ingilizce 30 Agustos 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Barbaro Michael Eder Steve 1 Haziran 2016 Former Trump University Workers Call the School a Lie and a Scheme in Testimony The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 2 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 1 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Eder Steve 18 Kasim 2016 Donald Trump Agrees to Pay 25 Million in Trump University Settlement The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 18 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Roberts Andrea Suozzo Ken Schwencke Mike Tigas Sisi Wei Alec Glassford Brandon 9 Mayis 2013 ProPublica Ingilizce 3 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 2 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 11 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Solnik Claude 15 Eylul 2016 Ingilizce 16 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 16 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Frehse Eric Bradner Rob 13 Eylul 2016 CNN Ingilizce 14 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Trump Vakfi NY bassavciligi tarafindan bagis toplamayi durdurma emri verdi 24 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 the Guardian Ingilizce 24 Aralik 2016 25 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Schuman Chris Isidore Melanie 14 Haziran 2018 CNN Ingilizce 14 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Thomsen Jacqueline 15 Haziran 2018 The Hill Ingilizce 16 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Goldmacher Shane 18 Aralik 2018 Trump Foundation Will Dissolve Accused of Shocking Pattern of Illegality The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 8 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 News A B C ABC News Ingilizce 7 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Judge orders Trump to pay 2m for misusing Trump Foundation funds BBC News Ingilizce 7 Kasim 2019 8 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 a b Mahler Jonathan Flegenheimer Matt 20 Haziran 2016 What Donald Trump Learned From Joseph McCarthy s Right Hand Man The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 10 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 24 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Dunlap David W 30 Temmuz 2015 www nytimes com Ingilizce 31 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Nast Conde 28 Haziran 2017 Vanity Fair Ingilizce 28 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 web archive org 25 Nisan 2022 10 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 a b NBC News Ingilizce 24 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Art of the spin Trump bankers question his portrayal of financial comeback Reuters Ingilizce 17 Temmuz 2016 18 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Smith Allan Business Insider Ingilizce 8 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Egan Charles Riley Matt 12 Ocak 2021 CNN Ingilizce 12 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Trump sues Deutsche Bank and Capital One over Democratic subpoenas BBC News Ingilizce 30 Nisan 2019 30 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 22 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Savage Charlie 20 Mayis 2019 Accountants Must Turn Over Trump s Financial Records Lower Court Judge Rules The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 7 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Flitter Emily McKinley Jesse Enrich David Fandos Nicholas 22 Mayis 2019 Trump s Financial Secrets Move Closer to Disclosure The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 22 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 22 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Newsweek Ingilizce 21 Mayis 2019 22 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Lawfare Ingilizce 10 Haziran 2019 20 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 29 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 The Independent Ingilizce 4 Temmuz 2018 4 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Nast Conde 18 Temmuz 2016 The New Yorker Ingilizce 18 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 the Guardian Ingilizce 2 Haziran 2020 2 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 LaFrance Adrienne 21 Aralik 2015 The Atlantic Ingilizce 22 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 POLITICO Ingilizce 17 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Wetherbee Chris Kelly Brandon 9 Aralik 2016 Slate Magazine Ingilizce 6 Mart 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Kranish Michael Fisher Marc 10 Ocak 2017 Trump Revealed The Definitive Biography of the 45th President Ingilizce Simon and Schuster ISBN 978 1 5011 5652 6 15 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Peoplemag Ingilizce 7 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Tedeschi Bob 6 Subat 2006 Now for Sale Online the Art of the Vacation The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 21 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 www cbsnews com Ingilizce 25 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 9 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Grynbaum Michael M Parker Ashley 16 Temmuz 2016 Donald Trump the Political Showman Born on The Apprentice The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 8 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 4 Subat 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Peoplemag Ingilizce 7 Subat 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 a b Washington District of Columbia 1800 I Street NW Dc 20006 politifact Ingilizce 9 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Trump officially joins Reform Party October 25 1999 edition cnn com 15 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 a b Oreskes Michael 2 Eylul 1987 TRUMP GIVES A VAGUE HINT OF CANDIDACY The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 19 Subat 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Butterfield Fox 18 Kasim 1987 Trump Urged To Head Gala Of Democrats The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 24 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Kader ve Guc George Herbert Walker Bush un Amerikan Destani Meacham Jon Random House Yayin Grubu 2016 s 326 ISBN 9780812979473 Ingilizce 8 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Clift Eleanor 18 Temmuz 2016 The Last Time Trump Wrecked a Party The Daily Beast Ingilizce 29 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 archive nytimes com 16 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Donald Trump Beyaz Saray da bir kosuyu izliyor Johnson Glen Standart Hoparlor Hazleton a b the Guardian Ingilizce 16 Mayis 2011 30 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 HuffPost Ingilizce 22 Subat 2017 22 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Silverleib Mark Preston Alan 2 Subat 2012 CNN Ingilizce 2 Subat 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 HuffPost Ingilizce 11 Subat 2011 18 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Engel Pamela Ocak 2018 How Trump came up with his slogan Make America Great Again Businies Insider 29 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2017 Trump kampanyasina haftada iki milyon dolar harcayacak BBC Turkce 22 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Ocak 2017 Sabah 2 Subat 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Ocak 2017 Rolling Stones tan Trump a Sarkilarimizi kullanmayi birak BBC Turkce 8 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Ocak 2017 Trump ilk TV reklaminda Muslumanlari hedef aldi BBC Turkce Ocak 2016 22 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2017 Donald Trump a New York ta buyuk tepki AA Aralik 2015 20 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2017 a b Sozcu Aralik 2015 18 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Ocak 2017 Zuckerberg ten Muslumanlara destek mesaji Haberturk Aralik 2015 14 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2017 Ingiliz sarkici Adele den Donald Trump a veto BBC Turkce Subat 2016 22 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2017 Trump Meksika ya gitti duvari savundu BBC Turkce Eylul 2016 2 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2017 Papa dan Trump a goc yaniti Duvarlar oren Hristiyan olamaz BBC Turkce 20 Subat 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Ocak 2017 a b Donald Trump Muslumanlarin ABD ye girisi durdurulsun BBC Turkce 22 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2017 Trump dan irksal fisleme onerisi DW 11 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2017 a b Trump Suriyeli multecileri ulkelerine geri yollayacagim BBC Turkce 29 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Ocak 2017 Trump Israil Ortadogu nun tek demokrasisi Euronews 24 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2017 Trump Obama ISID in kurucusu Clinton da ortagidir Hurriyet gazetesi 11 Agustos 2016 30 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Eylul 2020 Donald Trump Nobel Baris Odulu ne aday gosterildi Hurriyet 2 Subat 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Ocak 2017 Donald Trump secim mitinginde yine gocmenleri hedef aldi Euronews 29 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2017 Iste ABD Baskani Donald Trump in bilinmeyen yonleri Hurriyet 29 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2017 10 baslikta Trump in otekileri hedef alan sozleri BBC Turkce 11 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2017 Trump Baskan secilirsem ilk is Iran anlasmasini feshedecegim BBC Turkce 4 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Ocak 2017 a b Trump tan bu kez de cinsiyetci soylemler Cumhuriyet 29 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Ocak 2017 Washington daki kurtaj karsiti yuruyuse Baskan Yardimcisi Pence de katildi Euronews 28 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Ocak 2017 Trump Kurtaj olan kadin cezalandirilmali NTV 2 Subat 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Ocak 2017 Sozcu 14 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Ocak 2017 Trump a taciz suclamalari Ahtapot gibi saldirdi BBC Turkce 18 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Ocak 2017 Trump a cinsel taciz suclamasi Hurriyet 24 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Ocak 2017 Donald Trump a iki taciz suclamasi daha NTV 2 Subat 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Ocak 2017 Salma Hayek ten Donald Trump hakkinda taciz iddiasi NTV 2 Subat 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Ocak 2017 O kaset ortaligi karistirdi Milliyet 10 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Ocak 2017 Trump in kadinlarla ilgili sozleri ABD de buyuk tartisma yaratti BBC Turkce 10 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Ocak 2017 Sozcu 11 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Ocak 2017 Donald Trump apologizes for sexist comments about groping women 20 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Subat 2020 Bloomberg 11 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Ocak 2017 Trump yeterli delege sayisina ulasti Euronews 24 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Ocak 2017 Iste ABD deki baskanlik secimi oncesi yapilan son anketler Hurriyet 23 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Ocak 2017 ABD Baskanlik secimi Kim kazanir BBC Turkce 9 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Ocak 2017 ABD de secimi Trump kazandi arastirma sirketleri yine yanildi BBC Turkce 10 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Ocak 2017 Secim sonuclari CNN 27 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Ocak 2017 10 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Ocak 2017 ABD Putin Trump gizli baglantisini konusuyor NTV 26 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Ocak 2017 Eurotopics 29 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Ocak 2017 CIA Rusya Trump in kazanmasina yardim etti Milliyet 11 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Ocak 2017 Sputnik 12 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Ocak 2017 Kremlin den Trump ile ilgili iddialara yalanlama AA 12 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Ocak 2017 CNN Turk 18 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Ocak 2017 Kardas Tuncay Ocak 2017 Al Jazeera 2 Subat 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Ocak 2017 Amerikanin Sesi 2 Subat 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Ocak 2017 Dunyanin dort bir yaninda kadinlar Trump a karsi sokaga cikti NTV 2 Subat 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Ocak 2017 ABD halkindan ulke capinda Trump karsiti protesto Haberturk 11 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Ocak 2017 Kadinlardan Trump protestosu DW 2 Subat 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Ocak 2017 Yemin eden Donald Trump resmen ABD Baskani oldu NTV 20 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Ocak 2017 Sputnik 29 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Ocak 2017 Trump ilk haftasina 15 imza sigdirdi AA 4 Subat 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Ocak 2017 a b Sputnik 25 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Ocak 2017 ABD ve Meksika arasindaki duvar gerilimi artiyor NTV 26 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Ocak 2017 ABD duvarin parasini Meksika dan boyle alacak Haberturk 2 Subat 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Ocak 2017 ABD ortakliktan ayrildi Hurriyet 24 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Ocak 2017 Diken 2 Subat 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Ocak 2017 Trump ABD Sinirini Multecilere ve 7 Musluman ulke vatandasina kapatti Euronews 28 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Ocak 2017 Trump tan Suriyeli multecilere ABD ye giris yasagi BBC Turkce 3 Subat 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Ocak 2017 Gocmenler ABD havaalanlarinda gozaltina aliniyor BBC Turkce 3 Subat 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Ocak 2017 Trump imza atti iki Irakli gozaltina alindi DW 2 Subat 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Ocak 2017 Sputnik 29 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Ocak 2017 Amerikanin Sesi 2 Subat 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Ocak 2017 Quigley Aidan The Agenda Ingilizce 25 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Ivanka Trump s new job The Economist ISSN 0013 0613 15 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Schmidt Michael S Lipton Eric Savage Charlie 21 Ocak 2017 Jared Kushner Trump s Son in Law Is Cleared to Serve as Adviser The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 1 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 20 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 a b Donald Trump A list of potential conflicts of interest BBC News Ingilizce 1 Aralik 2016 21 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 a b c Venook Jeremy 9 Agustos 2017 The Atlantic Ingilizce 4 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 a b Polantz Erica Orden Katelyn 17 Agustos 2020 CNN Ingilizce 17 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 a b PDF 21 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 LaFraniere Sharon 26 Ocak 2018 Lawsuit on Trump Emoluments Violations Gains Traction in Court The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 26 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Cole Ariane de Vogue Devan 25 Ocak 2021 CNN Ingilizce 25 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Andrews Wilson Parlapiano Alicia 15 Aralik 2017 What s in the Final Republican Tax Bill Published 2017 The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 Erisim tarihi 4 Kasim 2020 Parker Ashley Davenport Coral 26 Mayis 2016 Donald Trump s Energy Plan More Fossil Fuels and Fewer Rules The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 1 Mart 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 22 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 National Geographic Ingilizce 11 Kasim 1996 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 7 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Senate confirms Brouillette former Ford lobbyist as energy secretary Reuters Ingilizce 2 Aralik 2019 15 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 AP NEWS Ingilizce 24 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Lipton Eric 5 Ekim 2020 The Coal Industry Is Back Trump Proclaimed It Wasn t The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 16 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Subramaniam Tara 30 Ocak 2021 CNN Ingilizce 30 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Popovich Nadja Albeck Ripka Livia Pierre Louis Kendra 16 Ekim 2020 The Trump Administration Rolled Back More Than 100 Environmental Rules Here s the Full List The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Plumer Brad 30 Ocak 2017 Vox Ingilizce 31 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Time Ingilizce 9 Mart 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Thompson Frank J 9 Ekim 2020 Brookings Ingilizce 23 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 a b c ProPublica Ingilizce 25 Kasim 2020 25 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Economic Policy Institute Ingilizce 24 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Baker Cayli 15 Aralik 2020 Brookings Ingilizce 15 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 The National Law Review Ingilizce 17 Subat 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Lipton Eric Appelbaum Binyamin 5 Mart 2017 Leashes Come Off Wall Street Gun Sellers Polluters and More The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 31 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 www documentcloud org 8 Mart 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 policyintegrity org Ingilizce 3 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 9 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Davis Julie Hirschfeld Pear Robert 21 Ocak 2017 Trump Issues Executive Order Scaling Back Parts of Obamacare The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 10 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Luhby Tami 12 Ekim 2017 CNNMoney 13 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 POLITICO Ingilizce 18 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 HuffPost Ingilizce 31 Agustos 2017 3 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Washington District of Columbia 1800 I Street NW Dc 20006 politifact Ingilizce 5 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 a b Stolberg Sheryl Gay 26 Haziran 2020 Trump Administration Asks Supreme Court to Strike Down Affordable Care Act The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 3 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 26 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Rappeport Alan Haberman Maggie 22 Ocak 2020 Trump Opens Door to Cuts to Medicare and Other Entitlement Programs The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 24 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 29 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Vogue Ariane de 14 Kasim 2016 CNN Ingilizce 14 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 NBC News Ingilizce 30 Mart 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Krieg Gregory 20 Haziran 2016 CNN Ingilizce 20 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 1 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Chicago Tribune 22 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Wolf Zachary B 27 Temmuz 2019 CNN Ingilizce 27 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 In Trump s final days a rush of federal executions BBC News Ingilizce 9 Aralik 2020 26 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 AP NEWS Ingilizce 20 Nisan 2021 15 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 the Guardian Ingilizce 7 Subat 2016 7 Subat 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 News A B C ABC News Ingilizce 7 Subat 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Hassner Ron E 2 Ocak 2020 What Do We Know about Interrogational Torture International Journal of Intelligence and CounterIntelligence 33 1 4 42 doi 10 1080 08850607 2019 1660951 ISSN 0885 0607 a b c 25 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 NBC News Ingilizce 26 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 9 Mart 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 31 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 6 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Philipps Dave 16 Kasim 2019 Trump s Pardons for Servicemen Raise Fears That Laws of War Are History The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 29 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 a b Haberman Maggie Schmidt Michael S 23 Aralik 2020 Trump Pardons Two Russia Inquiry Figures and Blackwater Guards The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 23 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Shear Michael D Haberman Maggie 18 Subat 2020 Trump Grants Clemency to Blagojevich Milken and Kerik The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 24 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Haberman Maggie Vogel Kenneth P Lipton Eric Schmidt Michael S 20 Ocak 2021 With Hours Left in Office Trump Grants Clemency to Bannon and Other Allies The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 20 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 a b 2 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 2 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 News A B C ABC News Ingilizce 1 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Shear Michael D Rogers Katie 3 Haziran 2020 Trump and Aides Try to Change the Narrative of the White House Protests The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 15 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 news yahoo com Ingilizce 3 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Scores of retired military leaders publicly denounce Trump AP NEWS Ingilizce 20 Nisan 2021 15 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 11 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Donald Trump s Mexico wall Who is going to pay for it BBC News Ingilizce 1 Eylul 2016 1 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Oh Inae Donald Trump issues an insane statement on immigration and the Constitution Mother Jones Ingilizce 15 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 20 Agustos 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Fritze John Trump used words like invasion and killer to discuss immigrants at rallies 500 times USA TODAY analysis USA TODAY Ingilizce 9 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Gomez Alan USA TODAY Ingilizce 1 Subat 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 News A B C ABC News Ingilizce 16 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Johnson Kevin R 2017 Immigration and Civil Rights in the Trump Administration Law and Policy Making by Executive Order Santa Clara Law Review 57 611 15 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Subat 2023 Villazor Rose Cuison Johnson Kevin R 2019 The Trump Administration and the War on Immigration Diversity Wake Forest Law Review 54 575 15 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Subat 2023 Mitchell Ellen 29 Ocak 2019 The Hill Ingilizce 30 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 AP NEWS Ingilizce 20 Nisan 2021 6 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Donald Trump has cut refugee admissions to America to a record low The Economist ISSN 0013 0613 26 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Kanno Youngs Zolan Shear Michael D 1 Ekim 2020 Trump Virtually Cuts Off Refugees as He Unleashes a Tirade on Immigrants The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 31 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Hesson Ted POLITICO Ingilizce 11 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 the Guardian Ingilizce 8 Aralik 2015 7 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 26 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 a b the Guardian Ingilizce 28 Ocak 2017 28 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 a b www cbsnews com Ingilizce 29 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023 Frosch Devlin Barrett and Dan WSJ Ingilizce 3 Subat 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2023