Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mutfak ya da ocaklık, yemek hazırlamak için kullanılan alandır. Modern mutfak tipik olarak; set üstü ocak, fırın, mikrodalga fırın gibi pişirme aletlerine sahiptir. Bulaşık yıkamak gibi işleri yapabilmek için bir evyesi vardır. Modern mutfaklarda genellikle bulaşık makinesi de bulunur. Yemek depolamak için kullanılan kiler, mutfak dolabı ya da buzdolabı gibi ekler de mevcuttur.
Mutfağın temel işlevi yemek pişirmek olsa da özellikle evlerde büyüklüğüne, içindeki donanıma bağlı olarak değişik faaliyetler de yürütülebilir. Eğer bir çamaşır makinesi varsa, mutfakta yıkama ve kurutma yapılabilir. Mutfak eğer yeterince büyükse ailenin yemek yediği yer olabilir. Bazen ailenin ve misafirlerin bir araya gelmek için tercih ettiği en rahat oda olabilir. Ayrıca yemek (veya kahvaltı gibi küçük öğünler), eğlence ve çamaşır yıkama için de kullanılabilir.
Ticari mutfaklar, restoran, kantin, otel, hastane, ofis ve iş yeri tesisleri, askeri kışla ve benzeri kuruluşlarda bulunur. Bu mutfaklar genellikle daha daha ağır iş ekipmanlarıyla donatılmıştır. Örneğin, büyük bir restoranda büyük bir gömme buzdolabı ve büyük bir ticari bulaşık makinesi olabilir.
Mutfağın evrimi
Mutfağın gelişimi temelde ocağın ateş yeri ve ocağın gelişimiyle bağlantılıdır. 18. yüzyıla kadar, açık ateş yemek pişirmenin yegâne yöntemiydi ve mutfağın mimarisi hep bunu yansıtır. Teknik ilerlemeler yemek pişirmeye 18. ve 19. yüzyıllarda yeni yöntemler getirince yeni kazanılan bu esneklik mimarlara mutfaklarda temel değişiklikler yapma fırsatını verdi. Musluk suyu sanayileşme dönemi boyunca kademe kademe mümkün hâle geldi; önceleri su en yakın kuyudan çekiliyor ve mutfakta ısıtılıyordu.
Erken tarihi
Antik Yunan’daki evler genellikle avlu biçimliydi; odalar merkezî bir avlunun etrafına yerleştirilmişti. Böyle birçok evde, bu avlu mutfak görevini görürdü. Üst sınıftan insanların evlerinde, genellikle banyonun yanında ayrı bir oda mutfak olarak kullanılırdı (böylece iki oda da mutfak ateşinin yardımıyla ısıtılabilirdi), iki odaya da avludan kolaylıkla ulaşılabilirdi. Böyle evlerde, mutfağın arkasında yiyecek ve kap kacağın bulunduğu ayrı bir oda vardı.
Roma İmparatorluğu’nda alt sınıfların evlerinde mutfak yoktu; yemeklerini ortak halk mutfaklarında pişirirlerdi. Bazılarının taşınabilir, üzerinde ateş yakılabilen bronz ocakları vardı. Üst sınıftan olan Romalıların görece daha iyi donanımlı mutfakları vardı. Bir Romalı evinde mutfak ana binaya eklenmiş ayrı bir odaydı. Pratik ve sosyolojik nedenlerden dolayı ayrıydı bu oda: Mutfağın yarattığı duman ve köleler tarafından kullanılıyor olması, onun ayrı tutulmasını gerektiriyordu. Ocak genelde zemindeydi, duvara yerleştirilmişti –bazen azıcık yükseltilmişti–; öyle ki pişirenin diz çökmesi gerekiyordu. Baca yoktu.
Erken Orta Çağ'da Avrupa’nın tek odalı evlerinde binanın en yüksek yerinde açıkta bir ateş olurdu. Mutfak bölgesi girişle bu ateşin bulunduğu yer arasındaydı. Şöminenin yerine, çatıda dumanın dışarı çıkmasına yardımcı olan bir delik bulunurdu. Pişirmenin ötesinde, bu ateş ısı ve ışık kaynağı olurdu.
Avrupa’daki soylu sınıfın geniş çiftlik evlerinde, mutfak ana binanın en altında ayrı bir katta bulunurdu.
Bilinen ilk ocaklar Japonya’da ortaya çıktı. En erken bulgular Kofun Dönemine (3.-6. yüzyıllar) aittir. Kamado adı verilen bu ocaklar, kilden ve harçtan yapılıyordu; odun ve mangal kömürüyle ateşleniyor, tepesinde kabın asılabileceği bir delik barındırıyordu. Bu ocak ancak ufak değişikliklerle yüzyıllar boyunca kullanıldı. Avrupa’daki gibi, üst sınıfların evleri yemek pişirme işi için ayrı bir odaya sahiptiler. Mangal kömürüyle ateşlenen, irori adlı bir çeşit açık ateş çukuru, ikinci bir ocak olarak birçok evde Edo dönemine (17.-19. yüzyıllar) kadar kullanıldı. Kamado ana yemekleri (örneğin pirinç) pişirmek için kullanılırken, irori yan yemekleri pişirmek için ve ısı kaynağı olarak kullanılıyordu.
Mutfak Orta Çağ boyunca mimari gelişimden etkilenmedi ve açık ateş yegâne yemek pişirme yöntemi olarak kaldı. Orta çağdaki Avrupa mutfakları karanlık, dumanlı, isli mutfaklardı ve bundan dolayı “dumanlı mutfak” olarak anılıyorlardı.
10. Yüzyıldan 12. yüzyıla, Orta Çağ Avrupa’sının şehirlerinde, mutfaklar hala odanın ortasında açıkta ateş kullanıyorlardı. Üst sınıftan insanların evlerinde, zemin kat ahır olarak kullanılırken mutfak, yatak odası ve hol gibi bir üst katta yer almaktaydı. Bu dönemlerde Japonların evlerinde, mutfak ayrı bir oda haline gelmeye başlamıştı.
Kalelerde ve manastırlarda, yaşama ve çalışma alanları ayrılmıştı; mutfak ayrı bir binaya taşında ve böylece oturma odalarına ısı sağlayan bir yer olmaktan çıktı.
Şöminenin gelişiyle, ocak odanın merkezinden, duvara taşındı ve ilk tuğla-harç ocaklar yapıldı. Ateş yapının üzerinde yakılıyor, alt kısım odun koymak için kullanılıyordu. Demirden, bronzdan ya da bakırdan yapılmış kaplar, önceden kullanılan kil kapların yerini almaya başladı. Isının azaltılıp arttırılması, kabı yukarı ya da aşağı asarak ya da bir nihalenin üzerinde doğrudan ateşe yerleştirerek sağlanıyordu.
Leonardo da Vinci ateşin üzerine yerleştirilen şişler için, onların kendiliğinden dönmesini sağlayan otomatik bir sistem icat etti. Bu sistem üst sınıfların evlerinde yaygın olarak kullanıldı.
Isıtmak ve pişirmek için açıktaki ateşin kullanılması riskliydi; tüm şehri yok eden yangınlar çok sık oluyordu.
Geç Orta Çağ'ın başlarında, Avrupa’daki mutfaklar evi ısıtma işlevini yitirdiler ve yaşama alanının dışına çıkarak ayrı bir odaya taşındılar. Oturma odası artık mutfaktan ayarlanan kiremit ocaklarla ısıtılıyordu; böylece içerisinin duman olmaması sağlanıyordu. Dumandan ve kirden muaf olarak, oturma odası böylece sosyal işlevlere hizmet eden bir yer haline geldi ve kişinin zenginliğini gösteren bir vitrin olarak bazen şık bir şekilde döşenmeye başlandı. Üst sınıflarda, yemek yapma işi ve mutfak hizmetçilerin alanıydı ve mutfak oturma odalarının dışına, hatta yemek odasının bile uzağına konuldu. Daha fakir olan alt sınıfların evleri henüz ayrı bir mutfağa sahip değillerdi; genellikle bütün işlerin görüldüğü tek bir odaya ya da genellikle girişte bir mutfak bölümüne sahiplerdi.
Orta Çağ'ın dumanlı mutfağı genellikle aynı kaldı. Özellikle kırsal çiftlik evlerinde ya da fakir evlerde çok sonraya kadar böyle sürdü. Avrupa’daki birkaç çiftlik evinde, dumanlı mutfak 20. yüzyılın ortasına kadar kullanımdaydı. Bu evlerde genellikle hiç şömine yoktu ama ateş yakılan yerin hemen üzerinde odundan yapılan ve kille kaplanan bir duman başlığı vardı; eti tütsülemek için kullanılıyordu. Duman daha sonra yükseliyor, üstteki odaları ısıtıyor ve zemini haşeratlardan koruyordu.
Çin'deki mutfaklara chúfáng(厨房) denir. 3000 yıldan daha uzun bir süre önce, eski Çinliler yemek pişirmek için ding'i kullandılar. Çin aile mutfaklarında ve restoran mutfaklarında en çok kullanılan pişirme ekipmanları wok'lar, buharlı sepetler ve tencerelerdir. Yakıt veya ısıtma kaynağı da pişirme becerilerini uygulamak için önemli bir teknikti. Geleneksel olarak Çinliler, yemek pişirmek için yakıt olarak odun veya saman kullanıyorlardı.
Japonya'daki mutfaklara Daidokoro (台所; "mutfak") denir. Daidokoro, Japonya'da evler'de yemeklerin hazırlandığı yerdir. Meiji dönemine kadar bir mutfağa kamado (かまど; yanan soba) da deniyordu.Japon mutfağı bir evin sembolü olarak kabul edildiğinden içerir ve terim "aile" veya "ev" anlamında bile kullanılabilir.
Hindistan'da bir mutfağa "Rasoi" (Hintçe\Sanskritçe) veya Marathi dilinde "Swayampak ghar" denir. Ülke genelinde birçok farklı pişirme yöntemi mevcuttur ve mutfak yapımında kullanılan yapı ve malzemeler bölgeye göre değişiklik göstermektedir. Örneğin, kuzey ve orta Hindistan'da yemek pişirme, "Chulha" adı verilen kil fırınlarda yapılırdı. Hint mutfakları, vastushastra adı verilen bir Hint mimari bilimi üzerine inşa edilmiştir. Hindistan'da mutfaklar tasarlarken Hint mutfağı vastu çok önemlidir. Yoksul ailelere ait birçok mutfak, kil sobaları ve eski yakıt türlerini kullanmaya devam ederken, kentsel orta ve üst sınıflar genellikle tüplü veya borulu gazlı gaz sobalarına sahiptir.
Kolonyal Amerikan mutfakları
Kolonyal Amerikan mutfaklarında, Orta Çağ Avrupa'sı mutfaklarının özellikleri görülür. Kuzey bölgesindeki erken göçmenlerin genellikle ayrı bir mutfağı yoktu; kulübenin köşesindeki bir ocak, mutfak boşluğu işlevini görürdü. Sonraları mutfak ayrı bir oda haline geldi ama, kulübenin içinde olmaya devam etti.
Güney eyaletlerindeki gelişim tamamen farklıydı ama iklim ve sosyolojik şartlar da buna paralel olarak farklıydı. Güney eyaletlerinde, Orta Çağ Avrupa'sındakine benzer nedenlerden dolayı, mutfak malikânenin dışına sürülmüştü; mutfak köleler tarafından işletiliyordu ve onların çalışma yeri zamanın sosyal standartları nedeniyle efendilerinkinden ayrı olmalıydı. Buna ek olarak, bölgenin sıcak iklimi bir mutfağı işletmeyi, özellikle de yazın, sıkıntılı bir iş haline getiriyordu.
Ana binadan tamamen ayrılmış “yaz mutfakları”, tarlada çalışan işçilere yemek hazırlama ve konserve yapma işleri yüzünden evin ısınmasını önlemek amacıyla uzak kuzey bölgelerindeki geniş çiftliklerde gelişti.
Sanayileşme
Sanayileşme dönemindeki teknolojik ilerlemeler mutfaklara büyük değişiklikler getirdi. Ateşi tamamen kuşatan daha etkili demir ocaklar belirdi. Yeni ocak modelleri 1740’larda belirdi. Bunlar pişirme için değil ısıtma için tasarlanmıştı. İngiltere’de Benjamin Thompson 1800’lerde Rumford ocağını tasarladı. Bu ocak önceki ocaklara nazaran daha etkiliydi; ocağın üzerindeki deliklere asılı ve böylece yalnızca alttan değil tüm yönlerden birçok kabı ısıtmak için tek bir ateş kullanıyordu. Bununla birlikte bu ocak geniş mutfaklar için tasarlanmıştı. Evde kullanmak için çok büyüktü. Bu teknikle üretilmiş daha küçük bir ocak olarak Oberlin ocağının 1834 yılında ABD'de patenti alındı ve sonraki 30 yıl boyunca 90.000 adet satarak ticari bir başarı haline geldi. Bu ocaklar hala odunla ya da kömürle yakılıyordu. 1820’lerin başında Paris’e Londra’ya ve Berlin’e gazlı sokak lambaları yerleştirilmiş ve 1825’te ABD'de ilk gazlı ocağın patenti alınmış olmakla birlikte, kentsel alanlarda aydınlatma ve yemek pişirme için gaz kullanılmasının sıradan bir şey haline gelmesi 19. yüzyılın sonunu buldu.
19. yüzyılın ikinci yarısındaki kentleşme ve diğer kayda değer gelişmeler eninde sonunda mutfağa yansıyacaktı. Koşulların dayatmasıyla, şehir planlamasına, evlere su dağıtım şebekesinin kurulmasına ve atık suyun üstesinden gelmek için kanalizasyon yapılmasına başlandı. Gaz boruları döşendi; gaz başlangıçta aydınlatma için kullanılıyordu ama şebeke yeterli derecede büyüyünce, gazı ısıtmak ve ocakta yemek pişirmek için kullanmak mümkün hale geldi. 20. yüzyıla geçerken, elektrik gazın karşısında önemli bir alternatif olarak belirmişti ve yavaş yavaş onun yerini almaya başladı. Fakat gazlı ocak gibi elektrikli ocağın da başlangıcı yavaş oldu. İlk elektrikli ocak 1893 yılında Chicago dünya fuarında sunuldu ama teknolojinin onu kaldıracak kadar gelişmesi 1930’ları buldu.
Sanayileşme sosyal değişimlere de yol açtı. Burjuvazinin yükselişi sürerken, şehirlerdeki fabrika emekçileri uygun olmayan koşullarda barınıyorlardı. Bütün aileler altı kat ve üstü harap apartmanlarda, kötü 'na sahip ve yetersiz ışıklandırılmış tek ya da iki odalı dairelerde kalıyorlardı. Bazen dairelerini evsizler (night sleepers) denilen, yalnızca gece için yatak kiralayan bekar adamlarla paylaşıyorlardı. Böyle bir dairede mutfak, sıklıkla yatak odası, oturma odası ve hatta banyo olarak kullanılıyordu. Su kuyulardan çekilmek zorundaydı ve ocakta ısıtılırdı. Su boruları ancak 19. yüzyılın sonuna doğru döşendi ve bundan sonra bina ya da kat başına bir musluk düşmeye başladı. Kaplar ve mutfak eşyaları genelde açık raflarda saklanıyordu ve odalar basit perdeler kullanılarak birbirinden ayrılıyordu.
Tüm bunların tersine, sömüren sınıfın tarafında dramatik değişiklikler gerçekleşmedi. Bodrum katında ya da zemin kattaki mutfak, hizmetçiler tarafından işletmeye devam edildi. Bazı evlere su pompaları yerleştirildi ve bazılarında lavabo ve su çekicileri vardı (kalelerdeki bazı feodallerin mutfakları dışında henüz su musluğu yoktu). Demir plakalardan yapılan ve odun, mangalkömürü, kömürle ateşlenen ve bacaya bağlı boruları olan ocakların yapılmasıyla, mutfaklar daha temiz yerler haline geldi. Hizmetçiler için mutfak yatak odası görevini de görüyordu; yerde ya da alçaltılmış tavanın arasında buldukları boşluklarda yatıyorlardı, çünkü yeni ocakların bacayla bağlantısı mutfağın yüksek bir tavana sahip olmasını gerektirmiyordu. Mutfağın zemini döşeliydi; eşyalar tozdan ve buhardan korunmaları için kapalı dolaplarda temiz olarak saklanmaya başlandı. Büyük bir masa tezgâh olarak kullanılıyordu; bu masa aynı zamanda hizmetçiler için yemek masası olarak da kullanıldığından, etrafında bir sürü sandalye de olurdu.
Orta sınıf, elinden geldiğince üst sınıfların lüks yemek biçimlerini taklit etmeye çalıştı. Küçük dairelerde yaşayan orta sınıf için mutfak ailenin yaşadığı ana odaydı. Çalışma ya da oturma odası, ara sıra yapılan yemek davetleri gibi özel durumlar için saklanıyordu. Bu nedenle, bu orta sınıf mutfakları, yalnızca hizmetçilerin kullandığı üst sınıf mutfaklarından daha gösterişsizdi. Burası mutfak eşyalarını saklamak için kullanılan dolaplardan başka, ailenin beraber yemek yiyebileceği bir masayı ve sandalyeleri; bazen –eğer yeterince yer varsa– koltuk ya da sediri barındırırdı.
Gaz boruları ancak 19. yüzyılın sonlarında döşendi ve gazlı ocaklar eski kömür ocaklarının yerini aldı. Gaz kömürden daha pahalı olduğu için, bu yeni teknoloji önce burjuvaların evlerinde kullanıldı. Gazlı ocakların kullanıldığı işçi apartmanlarında gaz dağıtımı jetonla çalışan bir makine sayesinde gerçekleşiyordu.
Tarımsal bölgelerde, odun ya da kömür ocakları hatta açık ateşli ocaklar kullanılmaya devam etti. Gaz ve su boruları önce büyük şehirlere döşendi; küçük köyler çok daha sonra bundan yararlanabilir hale getirildi.
Modernleşme
Elektriğin ve gazın kullanılması eğilimi 20. yüzyıla geçildiğinde de devam etti. Sanayide, üretim sürecinin en etkili hale getirilmeye çalışıldığı modernizm dönemine gelinmişti. Taylorculuk doğdu ve süreci optimize etmek için kullanılmaya başlandı. Bu fikirler, 19. yüzyılın ortasında tarafından ortaya atılan ve ’in 1910’larda yaptığı yayınlarla ayrıntı andırılan ev işinin profesyonelleştirilmesi olarak anılan yükselen eğilime bağlı olarak ev mimarisine de sıçradı.
Emekçi kadınlar, erkeklerin maaşı yetmediğinden, aileyi ayakta tutabilmek için sıklıkla fabrikalarda çalışıyorlardı. Sosyal konut projeleri yeni bir dönüm noktası oldular: . 1926’da geliştirilen bu mutfak, 1,9 metreye 3,4 metre standart uzunluktaydı. İki amaç için üretilmişti: pişirme zamanını azaltmak için mutfak işini etmek (böylece kadınlar fabrikaya daha çok zaman ayırabilecekti) ve yeterince donanımlı mutfakların üretilmesinin fiyatını azaltmak. Margarete Schütte-Lihotzky tarafından tasarlanan mutfak, ayrıntılı hareket zaman etütlerinin ve dönemin yemekli vagonların verdiği esinin sonucuydu. Mimar Ernst May tarafından tasarlanıp Frankfurt’ta yapılan sosyal konut projesinde 10.000 daireye bu mutfaklardan yapıldı.
Bu mutfaklara getirilen ilk tepki ağır bir şekilde eleştireldi: insanlar Schütte-Lihotzky tarafından yapılan tasarımla gelen değişime alışkın değillerdi; mutfak o kadar küçüktü ki, içinde yalnızca bir kişi iş görebiliyordu; bazı saklama yerleri un gibi bazı çiğ yemek malzemelerinin çocuklar tarafından ulaşılabilmesine imkân veriyordu. Ancak Frankfurt mutfağı, kiralık dairede 20. yüzyıl boyunca belli bir standardı temsil eder hale geldi: iş mutfağı (work kitchen). İçinde yaşamak ya da yemek için çok dardı ve sonraları “kadını mutfağa sürgün etmekle” eleştirildi ama II. Dünya Savaşı sonrasının muhafazakarlığı ekonomik nedenlerle de birleşince galip geldi. Mutfak tekrar yaşam alanından kesin olarak ayrılması gereken bir yer olarak görüldü. Bu gelişimde pratik nedenler de rol oynadı: geçmişin burjuva evlerinde olduğu üzere, mutfağı ayırmanın bir nedeni de oturma odasından dumanı ve kokuyu uzak tutmaktı.
Tekniğe Geçiş
Frankfurt mutfağı için geliştirilen standart ölçüler ve yerleşim fikrinin etkisi altında kalındı. Bu donanım ilerleyen yıllar boyunca standart olarak kaldı: soğuk ve sıcak su musluğu, lavabo, elektrikli ya da gazlı ocak ve fırın. Kısa süre sonra buzdolabı da standart olarak eklendi. Mutfak dolaplarının ön kısmında tahta olan modüler mobilya kullanılmasıyla, bu yeni mutfak “İsveç mutfak” olarak rötuşlandı. Bu konsept, öncelikle steril laboratuvarların ve hastanelerin temizliğini çağrıştıran beyaz sentetik kapı ve çekmece kaplamalarıyla, daha sonra da canlı ve renklerle değiştirildi. ABD'de 1940’larda mutfağı blender, tost makinesi ve mikrodalga fırın gibi küçük ve büyük elektrikli araçlarla donatma eğilimi başladı. II. Dünya Savaşı sonrasında Avrupa’da ortaya çıkan düşük fiyat-ileri teknoloji talebiyle, Batı Avrupa mutfakları buzdolabı ve elektrikli/gazlı ocakları da barındırabilecek şekilde tasarlanmaya başlandı.
Kiralık evlerdeki bu gelişme, ev sahibi olanların mutfaklarındaki gelişmeyle paralel olarak ilerledi. Buralarda mutfaklar biraz daha geniş ve yemek odası olarak günlük kullanıma uygundu ama diğer taraftan devam eden teknik gelişme aynıydı ve modüler mobilya kullanımı bu pazarda standart haline geldi.
Teknoloji merkezli bu eğilim, bazı tasarımcıların iş mutfağını daha uzağa taşıyarak, Luigi Colani’nin “uydu mutfak” gibi fütürist tasarımlarla son noktaya erişmesinin yolunu açtı. Oda ortasında bir sandalye olan bir küreye indirgenmişti, öyle ki bütün uygulamalar kol mesafesindeydi, yemeği ısıtmak için en iyi ayarlamalar yapılmıştı ama aslında yemek pişirmek için uygun değildi. Buna rağmen böyle çıkışlar genel eğilimin dışındadır.
Eski Doğu Bloğu ülkelerinde, resmi öğreti yemek yapmayı önemsiz bir gereklilik olarak görmekteydi ve kadınlar “toplum için” fabrikalarda çalışmalıydı, evde değil. Aynı zamanda, barınma prefabrike levhalar kullanarak standardize edilen daireler yapılarak düşük fiyatla ve kısa sürede çözülmeliydi. Mutfak asgari ölçülerine indirgendi ve iş mutfağı düşüncesi uçlara taşındı: örneğin Doğu Almanya’da P2 model standart 55 metrekarelik dairelerde 4 metrekarelik mutfaklar vardı (pencere yoktu) ve bunlar bir diğerinden pencereyle ya da geçişle ayrılan yemek ve oturma odasına bağlanıyordu. Bununla birlikte tüm nüfusuna ev sağlamak ve gelir adaletsizliğini yok etmek üzere yola çıkan bir düşüncenin, karşılaması gereken ihtiyaç düşünüldüğünde bu durum o kadar vahim gözükmez. Kapitalist toplumlardaki gecekonduları, evsizleri ve gettoları hatırlayınız.
Diğer mutfak çeşitleri
Oteller, hastaneler, eğitim ve iş yeri tesisleri, kışla ve benzeri kurumlarda bulunan restoran ve kantin mutfakları genellikle halk sağlığı yasalarına tabidir. Profesyonel mutfaklarda genellikle gazlı ocaklar bulunur, çünkü bunlar aşçıların ısıyı elektrikli ocaklardan daha hızlı ve daha hassas bir şekilde düzenlemesine olanak tanır. Büyük yerleşik , buğulama veya benmari gibi bazı özel cihazlar profesyonel mutfaklar için tipiktir.
Fast food ve hazır yemek trendleri, restoran mutfaklarının çalışma şeklini değiştirdi. Bu tür restoranlardan bazıları, kendilerine teslim edilen hazır yiyecekleri yalnızca "bitirebilir" veya tamamen hazırlanmış yemekleri yeniden ısıtabilir. En fazla hamburger veya steak yapabilirler.
Gemilerdeki, uçaklardaki ve bazen vagonlardaki mutfaklara genellikle denir. Yatlarda, bir sıvılaştırılmış petrol gazı şişesiyle beslenen bir veya iki brülörle mutfaklar genellikle sıkışıktır. Buna karşılık, savaş gemisi veya büyük kruvaziyer mutfaklar, restoranlar veya kantin mutfaklarıyla her açıdan karşılaştırılabilir. Yolcu uçağı türlerinde mutfak bir kilere indirgenmiştir. Mürettebatın rolü, bir catering şirketi tarafından verilen uçak içi yemekleri ısıtmak ve servis etmektir. Astronotların yiyecekleri genellikle uçuştan önce tamamen hazırlanır, kurutulur ve plastik torbalarda kapatılır. Mutfak, bir rehidrasyon ve ısıtma modülüne indirgenmiştir.
Yiyeceklerin hazırlandığı açık alanlar genellikle mutfak sayılmaz. Bununla birlikte, örneğin zamanı, kamp yaparken, düzenli yemek hazırlamak için kurulan bir açık alan, "açık mutfak" olarak adlandırılabilir. Kamp alanındaki açık mutfak, bir kuyu, su pompası veya su musluğunun yanına yerleştirilebilir ve masalar sağlayabilir.
, gıda teknolojisi veya öğretildiği okullarda, genellikle yalnızca öğretim amacıyla birden fazla donanıma sahip (bazı bakımlardan laboratuvarlara benzer) bir dizi mutfak vardır.
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Temmuz 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2022.
- ^ Nothingam, Sherry (4 Haz 2015). "100 Awesome Industrial Kitchen Ideas". decoist.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2022.
Ayrıca bakınız
Galeri
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mutfak ya da ocaklik yemek hazirlamak icin kullanilan alandir Modern mutfak tipik olarak set ustu ocak firin mikrodalga firin gibi pisirme aletlerine sahiptir Bulasik yikamak gibi isleri yapabilmek icin bir evyesi vardir Modern mutfaklarda genellikle bulasik makinesi de bulunur Yemek depolamak icin kullanilan kiler mutfak dolabi ya da buzdolabi gibi ekler de mevcuttur Modern bir Mutfak Mutfagin temel islevi yemek pisirmek olsa da ozellikle evlerde buyuklugune icindeki donanima bagli olarak degisik faaliyetler de yurutulebilir Eger bir camasir makinesi varsa mutfakta yikama ve kurutma yapilabilir Mutfak eger yeterince buyukse ailenin yemek yedigi yer olabilir Bazen ailenin ve misafirlerin bir araya gelmek icin tercih ettigi en rahat oda olabilir Ayrica yemek veya kahvalti gibi kucuk ogunler eglence ve camasir yikama icin de kullanilabilir Ticari mutfaklar restoran kantin otel hastane ofis ve is yeri tesisleri askeri kisla ve benzeri kuruluslarda bulunur Bu mutfaklar genellikle daha daha agir is ekipmanlariyla donatilmistir Ornegin buyuk bir restoranda buyuk bir gomme buzdolabi ve buyuk bir ticari bulasik makinesi olabilir Mutfagin evrimiMutfagin gelisimi temelde ocagin ates yeri ve ocagin gelisimiyle baglantilidir 18 yuzyila kadar acik ates yemek pisirmenin yegane yontemiydi ve mutfagin mimarisi hep bunu yansitir Teknik ilerlemeler yemek pisirmeye 18 ve 19 yuzyillarda yeni yontemler getirince yeni kazanilan bu esneklik mimarlara mutfaklarda temel degisiklikler yapma firsatini verdi Musluk suyu sanayilesme donemi boyunca kademe kademe mumkun hale geldi onceleri su en yakin kuyudan cekiliyor ve mutfakta isitiliyordu Erken tarihi Antik Yunan daki evler genellikle avlu bicimliydi odalar merkezi bir avlunun etrafina yerlestirilmisti Boyle bircok evde bu avlu mutfak gorevini gorurdu Ust siniftan insanlarin evlerinde genellikle banyonun yaninda ayri bir oda mutfak olarak kullanilirdi boylece iki oda da mutfak atesinin yardimiyla isitilabilirdi iki odaya da avludan kolaylikla ulasilabilirdi Boyle evlerde mutfagin arkasinda yiyecek ve kap kacagin bulundugu ayri bir oda vardi Roma Imparatorlugu nda alt siniflarin evlerinde mutfak yoktu yemeklerini ortak halk mutfaklarinda pisirirlerdi Bazilarinin tasinabilir uzerinde ates yakilabilen bronz ocaklari vardi Ust siniftan olan Romalilarin gorece daha iyi donanimli mutfaklari vardi Bir Romali evinde mutfak ana binaya eklenmis ayri bir odaydi Pratik ve sosyolojik nedenlerden dolayi ayriydi bu oda Mutfagin yarattigi duman ve koleler tarafindan kullaniliyor olmasi onun ayri tutulmasini gerektiriyordu Ocak genelde zemindeydi duvara yerlestirilmisti bazen azicik yukseltilmisti oyle ki pisirenin diz cokmesi gerekiyordu Baca yoktu Orta Cag Avrupasinda mutfak Erken Orta Cag da Avrupa nin tek odali evlerinde binanin en yuksek yerinde acikta bir ates olurdu Mutfak bolgesi girisle bu atesin bulundugu yer arasindaydi Sominenin yerine catida dumanin disari cikmasina yardimci olan bir delik bulunurdu Pisirmenin otesinde bu ates isi ve isik kaynagi olurdu Avrupa daki soylu sinifin genis ciftlik evlerinde mutfak ana binanin en altinda ayri bir katta bulunurdu Bilinen ilk ocaklar Japonya da ortaya cikti En erken bulgular Kofun Donemine 3 6 yuzyillar aittir Kamado adi verilen bu ocaklar kilden ve harctan yapiliyordu odun ve mangal komuruyle atesleniyor tepesinde kabin asilabilecegi bir delik barindiriyordu Bu ocak ancak ufak degisikliklerle yuzyillar boyunca kullanildi Avrupa daki gibi ust siniflarin evleri yemek pisirme isi icin ayri bir odaya sahiptiler Mangal komuruyle ateslenen irori adli bir cesit acik ates cukuru ikinci bir ocak olarak bircok evde Edo donemine 17 19 yuzyillar kadar kullanildi Kamado ana yemekleri ornegin pirinc pisirmek icin kullanilirken irori yan yemekleri pisirmek icin ve isi kaynagi olarak kullaniliyordu Mutfak Orta Cag boyunca mimari gelisimden etkilenmedi ve acik ates yegane yemek pisirme yontemi olarak kaldi Orta cagdaki Avrupa mutfaklari karanlik dumanli isli mutfaklardi ve bundan dolayi dumanli mutfak olarak aniliyorlardi 10 Yuzyildan 12 yuzyila Orta Cag Avrupa sinin sehirlerinde mutfaklar hala odanin ortasinda acikta ates kullaniyorlardi Ust siniftan insanlarin evlerinde zemin kat ahir olarak kullanilirken mutfak yatak odasi ve hol gibi bir ust katta yer almaktaydi Bu donemlerde Japonlarin evlerinde mutfak ayri bir oda haline gelmeye baslamisti Kalelerde ve manastirlarda yasama ve calisma alanlari ayrilmisti mutfak ayri bir binaya tasinda ve boylece oturma odalarina isi saglayan bir yer olmaktan cikti Sominenin gelisiyle ocak odanin merkezinden duvara tasindi ve ilk tugla harc ocaklar yapildi Ates yapinin uzerinde yakiliyor alt kisim odun koymak icin kullaniliyordu Demirden bronzdan ya da bakirdan yapilmis kaplar onceden kullanilan kil kaplarin yerini almaya basladi Isinin azaltilip arttirilmasi kabi yukari ya da asagi asarak ya da bir nihalenin uzerinde dogrudan atese yerlestirerek saglaniyordu Leonardo da Vinci atesin uzerine yerlestirilen sisler icin onlarin kendiliginden donmesini saglayan otomatik bir sistem icat etti Bu sistem ust siniflarin evlerinde yaygin olarak kullanildi Isitmak ve pisirmek icin aciktaki atesin kullanilmasi riskliydi tum sehri yok eden yanginlar cok sik oluyordu Gec Orta Cag in baslarinda Avrupa daki mutfaklar evi isitma islevini yitirdiler ve yasama alaninin disina cikarak ayri bir odaya tasindilar Oturma odasi artik mutfaktan ayarlanan kiremit ocaklarla isitiliyordu boylece icerisinin duman olmamasi saglaniyordu Dumandan ve kirden muaf olarak oturma odasi boylece sosyal islevlere hizmet eden bir yer haline geldi ve kisinin zenginligini gosteren bir vitrin olarak bazen sik bir sekilde dosenmeye baslandi Ust siniflarda yemek yapma isi ve mutfak hizmetcilerin alaniydi ve mutfak oturma odalarinin disina hatta yemek odasinin bile uzagina konuldu Daha fakir olan alt siniflarin evleri henuz ayri bir mutfaga sahip degillerdi genellikle butun islerin goruldugu tek bir odaya ya da genellikle giriste bir mutfak bolumune sahiplerdi Orta Cag in dumanli mutfagi genellikle ayni kaldi Ozellikle kirsal ciftlik evlerinde ya da fakir evlerde cok sonraya kadar boyle surdu Avrupa daki birkac ciftlik evinde dumanli mutfak 20 yuzyilin ortasina kadar kullanimdaydi Bu evlerde genellikle hic somine yoktu ama ates yakilan yerin hemen uzerinde odundan yapilan ve kille kaplanan bir duman basligi vardi eti tutsulemek icin kullaniliyordu Duman daha sonra yukseliyor ustteki odalari isitiyor ve zemini haseratlardan koruyordu Cin mutfagi Cin deki mutfaklara chufang 厨房 denir 3000 yildan daha uzun bir sure once eski Cinliler yemek pisirmek icin ding i kullandilar Cin aile mutfaklarinda ve restoran mutfaklarinda en cok kullanilan pisirme ekipmanlari wok lar buharli sepetler ve tencerelerdir Yakit veya isitma kaynagi da pisirme becerilerini uygulamak icin onemli bir teknikti Geleneksel olarak Cinliler yemek pisirmek icin yakit olarak odun veya saman kullaniyorlardi Japon mutfagi Japonya daki mutfaklara Daidokoro 台所 mutfak denir Daidokoro Japonya da evler de yemeklerin hazirlandigi yerdir Meiji donemine kadar bir mutfaga kamado かまど yanan soba da deniyordu Japon mutfagi bir evin sembolu olarak kabul edildiginden icerir ve terim aile veya ev anlaminda bile kullanilabilir Hint mutfagi Hindistan da bir mutfaga Rasoi Hintce Sanskritce veya Marathi dilinde Swayampak ghar denir Ulke genelinde bircok farkli pisirme yontemi mevcuttur ve mutfak yapiminda kullanilan yapi ve malzemeler bolgeye gore degisiklik gostermektedir Ornegin kuzey ve orta Hindistan da yemek pisirme Chulha adi verilen kil firinlarda yapilirdi Hint mutfaklari vastushastra adi verilen bir Hint mimari bilimi uzerine insa edilmistir Hindistan da mutfaklar tasarlarken Hint mutfagi vastu cok onemlidir Yoksul ailelere ait bircok mutfak kil sobalari ve eski yakit turlerini kullanmaya devam ederken kentsel orta ve ust siniflar genellikle tuplu veya borulu gazli gaz sobalarina sahiptir Kolonyal Amerikan mutfaklari Kolonyal Amerikan mutfaklarinda Orta Cag Avrupa si mutfaklarinin ozellikleri gorulur Kuzey bolgesindeki erken gocmenlerin genellikle ayri bir mutfagi yoktu kulubenin kosesindeki bir ocak mutfak boslugu islevini gorurdu Sonralari mutfak ayri bir oda haline geldi ama kulubenin icinde olmaya devam etti Guney eyaletlerindeki gelisim tamamen farkliydi ama iklim ve sosyolojik sartlar da buna paralel olarak farkliydi Guney eyaletlerinde Orta Cag Avrupa sindakine benzer nedenlerden dolayi mutfak malikanenin disina surulmustu mutfak koleler tarafindan isletiliyordu ve onlarin calisma yeri zamanin sosyal standartlari nedeniyle efendilerinkinden ayri olmaliydi Buna ek olarak bolgenin sicak iklimi bir mutfagi isletmeyi ozellikle de yazin sikintili bir is haline getiriyordu Ana binadan tamamen ayrilmis yaz mutfaklari tarlada calisan iscilere yemek hazirlama ve konserve yapma isleri yuzunden evin isinmasini onlemek amaciyla uzak kuzey bolgelerindeki genis ciftliklerde gelisti Sanayilesme Turkiye den klasik bir mutfak Sanayilesme donemindeki teknolojik ilerlemeler mutfaklara buyuk degisiklikler getirdi Atesi tamamen kusatan daha etkili demir ocaklar belirdi Yeni ocak modelleri 1740 larda belirdi Bunlar pisirme icin degil isitma icin tasarlanmisti Ingiltere de Benjamin Thompson 1800 lerde Rumford ocagini tasarladi Bu ocak onceki ocaklara nazaran daha etkiliydi ocagin uzerindeki deliklere asili ve boylece yalnizca alttan degil tum yonlerden bircok kabi isitmak icin tek bir ates kullaniyordu Bununla birlikte bu ocak genis mutfaklar icin tasarlanmisti Evde kullanmak icin cok buyuktu Bu teknikle uretilmis daha kucuk bir ocak olarak Oberlin ocaginin 1834 yilinda ABD de patenti alindi ve sonraki 30 yil boyunca 90 000 adet satarak ticari bir basari haline geldi Bu ocaklar hala odunla ya da komurle yakiliyordu 1820 lerin basinda Paris e Londra ya ve Berlin e gazli sokak lambalari yerlestirilmis ve 1825 te ABD de ilk gazli ocagin patenti alinmis olmakla birlikte kentsel alanlarda aydinlatma ve yemek pisirme icin gaz kullanilmasinin siradan bir sey haline gelmesi 19 yuzyilin sonunu buldu 19 yuzyilin ikinci yarisindaki kentlesme ve diger kayda deger gelismeler eninde sonunda mutfaga yansiyacakti Kosullarin dayatmasiyla sehir planlamasina evlere su dagitim sebekesinin kurulmasina ve atik suyun ustesinden gelmek icin kanalizasyon yapilmasina baslandi Gaz borulari dosendi gaz baslangicta aydinlatma icin kullaniliyordu ama sebeke yeterli derecede buyuyunce gazi isitmak ve ocakta yemek pisirmek icin kullanmak mumkun hale geldi 20 yuzyila gecerken elektrik gazin karsisinda onemli bir alternatif olarak belirmisti ve yavas yavas onun yerini almaya basladi Fakat gazli ocak gibi elektrikli ocagin da baslangici yavas oldu Ilk elektrikli ocak 1893 yilinda Chicago dunya fuarinda sunuldu ama teknolojinin onu kaldiracak kadar gelismesi 1930 lari buldu Sanayilesme sosyal degisimlere de yol acti Burjuvazinin yukselisi surerken sehirlerdeki fabrika emekcileri uygun olmayan kosullarda bariniyorlardi Butun aileler alti kat ve ustu harap apartmanlarda kotu na sahip ve yetersiz isiklandirilmis tek ya da iki odali dairelerde kaliyorlardi Bazen dairelerini evsizler night sleepers denilen yalnizca gece icin yatak kiralayan bekar adamlarla paylasiyorlardi Boyle bir dairede mutfak siklikla yatak odasi oturma odasi ve hatta banyo olarak kullaniliyordu Su kuyulardan cekilmek zorundaydi ve ocakta isitilirdi Su borulari ancak 19 yuzyilin sonuna dogru dosendi ve bundan sonra bina ya da kat basina bir musluk dusmeye basladi Kaplar ve mutfak esyalari genelde acik raflarda saklaniyordu ve odalar basit perdeler kullanilarak birbirinden ayriliyordu Tum bunlarin tersine somuren sinifin tarafinda dramatik degisiklikler gerceklesmedi Bodrum katinda ya da zemin kattaki mutfak hizmetciler tarafindan isletmeye devam edildi Bazi evlere su pompalari yerlestirildi ve bazilarinda lavabo ve su cekicileri vardi kalelerdeki bazi feodallerin mutfaklari disinda henuz su muslugu yoktu Demir plakalardan yapilan ve odun mangalkomuru komurle ateslenen ve bacaya bagli borulari olan ocaklarin yapilmasiyla mutfaklar daha temiz yerler haline geldi Hizmetciler icin mutfak yatak odasi gorevini de goruyordu yerde ya da alcaltilmis tavanin arasinda bulduklari bosluklarda yatiyorlardi cunku yeni ocaklarin bacayla baglantisi mutfagin yuksek bir tavana sahip olmasini gerektirmiyordu Mutfagin zemini doseliydi esyalar tozdan ve buhardan korunmalari icin kapali dolaplarda temiz olarak saklanmaya baslandi Buyuk bir masa tezgah olarak kullaniliyordu bu masa ayni zamanda hizmetciler icin yemek masasi olarak da kullanildigindan etrafinda bir suru sandalye de olurdu Orta sinif elinden geldigince ust siniflarin luks yemek bicimlerini taklit etmeye calisti Kucuk dairelerde yasayan orta sinif icin mutfak ailenin yasadigi ana odaydi Calisma ya da oturma odasi ara sira yapilan yemek davetleri gibi ozel durumlar icin saklaniyordu Bu nedenle bu orta sinif mutfaklari yalnizca hizmetcilerin kullandigi ust sinif mutfaklarindan daha gosterissizdi Burasi mutfak esyalarini saklamak icin kullanilan dolaplardan baska ailenin beraber yemek yiyebilecegi bir masayi ve sandalyeleri bazen eger yeterince yer varsa koltuk ya da sediri barindirirdi Gaz borulari ancak 19 yuzyilin sonlarinda dosendi ve gazli ocaklar eski komur ocaklarinin yerini aldi Gaz komurden daha pahali oldugu icin bu yeni teknoloji once burjuvalarin evlerinde kullanildi Gazli ocaklarin kullanildigi isci apartmanlarinda gaz dagitimi jetonla calisan bir makine sayesinde gerceklesiyordu Tarimsal bolgelerde odun ya da komur ocaklari hatta acik atesli ocaklar kullanilmaya devam etti Gaz ve su borulari once buyuk sehirlere dosendi kucuk koyler cok daha sonra bundan yararlanabilir hale getirildi Modernlesme Bulgar koyu yaz mutfak Elektrigin ve gazin kullanilmasi egilimi 20 yuzyila gecildiginde de devam etti Sanayide uretim surecinin en etkili hale getirilmeye calisildigi modernizm donemine gelinmisti Taylorculuk dogdu ve sureci optimize etmek icin kullanilmaya baslandi Bu fikirler 19 yuzyilin ortasinda tarafindan ortaya atilan ve in 1910 larda yaptigi yayinlarla ayrinti andirilan ev isinin profesyonellestirilmesi olarak anilan yukselen egilime bagli olarak ev mimarisine de sicradi Emekci kadinlar erkeklerin maasi yetmediginden aileyi ayakta tutabilmek icin siklikla fabrikalarda calisiyorlardi Sosyal konut projeleri yeni bir donum noktasi oldular 1926 da gelistirilen bu mutfak 1 9 metreye 3 4 metre standart uzunluktaydi Iki amac icin uretilmisti pisirme zamanini azaltmak icin mutfak isini etmek boylece kadinlar fabrikaya daha cok zaman ayirabilecekti ve yeterince donanimli mutfaklarin uretilmesinin fiyatini azaltmak Margarete Schutte Lihotzky tarafindan tasarlanan mutfak ayrintili hareket zaman etutlerinin ve donemin yemekli vagonlarin verdigi esinin sonucuydu Mimar Ernst May tarafindan tasarlanip Frankfurt ta yapilan sosyal konut projesinde 10 000 daireye bu mutfaklardan yapildi Bu mutfaklara getirilen ilk tepki agir bir sekilde elestireldi insanlar Schutte Lihotzky tarafindan yapilan tasarimla gelen degisime aliskin degillerdi mutfak o kadar kucuktu ki icinde yalnizca bir kisi is gorebiliyordu bazi saklama yerleri un gibi bazi cig yemek malzemelerinin cocuklar tarafindan ulasilabilmesine imkan veriyordu Ancak Frankfurt mutfagi kiralik dairede 20 yuzyil boyunca belli bir standardi temsil eder hale geldi is mutfagi work kitchen Icinde yasamak ya da yemek icin cok dardi ve sonralari kadini mutfaga surgun etmekle elestirildi ama II Dunya Savasi sonrasinin muhafazakarligi ekonomik nedenlerle de birlesince galip geldi Mutfak tekrar yasam alanindan kesin olarak ayrilmasi gereken bir yer olarak goruldu Bu gelisimde pratik nedenler de rol oynadi gecmisin burjuva evlerinde oldugu uzere mutfagi ayirmanin bir nedeni de oturma odasindan dumani ve kokuyu uzak tutmakti Teknige Gecis Frankfurt mutfagi icin gelistirilen standart olculer ve yerlesim fikrinin etkisi altinda kalindi Bu donanim ilerleyen yillar boyunca standart olarak kaldi soguk ve sicak su muslugu lavabo elektrikli ya da gazli ocak ve firin Kisa sure sonra buzdolabi da standart olarak eklendi Mutfak dolaplarinin on kisminda tahta olan moduler mobilya kullanilmasiyla bu yeni mutfak Isvec mutfak olarak rotuslandi Bu konsept oncelikle steril laboratuvarlarin ve hastanelerin temizligini cagristiran beyaz sentetik kapi ve cekmece kaplamalariyla daha sonra da canli ve renklerle degistirildi ABD de 1940 larda mutfagi blender tost makinesi ve mikrodalga firin gibi kucuk ve buyuk elektrikli araclarla donatma egilimi basladi II Dunya Savasi sonrasinda Avrupa da ortaya cikan dusuk fiyat ileri teknoloji talebiyle Bati Avrupa mutfaklari buzdolabi ve elektrikli gazli ocaklari da barindirabilecek sekilde tasarlanmaya baslandi Kiralik evlerdeki bu gelisme ev sahibi olanlarin mutfaklarindaki gelismeyle paralel olarak ilerledi Buralarda mutfaklar biraz daha genis ve yemek odasi olarak gunluk kullanima uygundu ama diger taraftan devam eden teknik gelisme ayniydi ve moduler mobilya kullanimi bu pazarda standart haline geldi Teknoloji merkezli bu egilim bazi tasarimcilarin is mutfagini daha uzaga tasiyarak Luigi Colani nin uydu mutfak gibi futurist tasarimlarla son noktaya erismesinin yolunu acti Oda ortasinda bir sandalye olan bir kureye indirgenmisti oyle ki butun uygulamalar kol mesafesindeydi yemegi isitmak icin en iyi ayarlamalar yapilmisti ama aslinda yemek pisirmek icin uygun degildi Buna ragmen boyle cikislar genel egilimin disindadir Eski Dogu Blogu ulkelerinde resmi ogreti yemek yapmayi onemsiz bir gereklilik olarak gormekteydi ve kadinlar toplum icin fabrikalarda calismaliydi evde degil Ayni zamanda barinma prefabrike levhalar kullanarak standardize edilen daireler yapilarak dusuk fiyatla ve kisa surede cozulmeliydi Mutfak asgari olculerine indirgendi ve is mutfagi dusuncesi uclara tasindi ornegin Dogu Almanya da P2 model standart 55 metrekarelik dairelerde 4 metrekarelik mutfaklar vardi pencere yoktu ve bunlar bir digerinden pencereyle ya da gecisle ayrilan yemek ve oturma odasina baglaniyordu Bununla birlikte tum nufusuna ev saglamak ve gelir adaletsizligini yok etmek uzere yola cikan bir dusuncenin karsilamasi gereken ihtiyac dusunuldugunde bu durum o kadar vahim gozukmez Kapitalist toplumlardaki gecekondulari evsizleri ve gettolari hatirlayiniz Diger mutfak cesitleriOteller hastaneler egitim ve is yeri tesisleri kisla ve benzeri kurumlarda bulunan restoran ve kantin mutfaklari genellikle halk sagligi yasalarina tabidir Profesyonel mutfaklarda genellikle gazli ocaklar bulunur cunku bunlar ascilarin isiyi elektrikli ocaklardan daha hizli ve daha hassas bir sekilde duzenlemesine olanak tanir Buyuk yerlesik bugulama veya benmari gibi bazi ozel cihazlar profesyonel mutfaklar icin tipiktir Fast food ve hazir yemek trendleri restoran mutfaklarinin calisma seklini degistirdi Bu tur restoranlardan bazilari kendilerine teslim edilen hazir yiyecekleri yalnizca bitirebilir veya tamamen hazirlanmis yemekleri yeniden isitabilir En fazla hamburger veya steak yapabilirler Gemilerdeki ucaklardaki ve bazen vagonlardaki mutfaklara genellikle denir Yatlarda bir sivilastirilmis petrol gazi sisesiyle beslenen bir veya iki brulorle mutfaklar genellikle sikisiktir Buna karsilik savas gemisi veya buyuk kruvaziyer mutfaklar restoranlar veya kantin mutfaklariyla her acidan karsilastirilabilir Yolcu ucagi turlerinde mutfak bir kilere indirgenmistir Murettebatin rolu bir catering sirketi tarafindan verilen ucak ici yemekleri isitmak ve servis etmektir Astronotlarin yiyecekleri genellikle ucustan once tamamen hazirlanir kurutulur ve plastik torbalarda kapatilir Mutfak bir rehidrasyon ve isitma modulune indirgenmistir Yiyeceklerin hazirlandigi acik alanlar genellikle mutfak sayilmaz Bununla birlikte ornegin zamani kamp yaparken duzenli yemek hazirlamak icin kurulan bir acik alan acik mutfak olarak adlandirilabilir Kamp alanindaki acik mutfak bir kuyu su pompasi veya su muslugunun yanina yerlestirilebilir ve masalar saglayabilir gida teknolojisi veya ogretildigi okullarda genellikle yalnizca ogretim amaciyla birden fazla donanima sahip bazi bakimlardan laboratuvarlara benzer bir dizi mutfak vardir Kaynakca Arsivlenmis kopya 29 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Temmuz 2023 Arsivlenmis kopya 3 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ocak 2022 Arsivlenmis kopya 3 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ocak 2022 Arsivlenmis kopya 3 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ocak 2022 Arsivlenmis kopya 3 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ocak 2022 Arsivlenmis kopya 3 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ocak 2022 Arsivlenmis kopya 3 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ocak 2022 Arsivlenmis kopya 3 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ocak 2022 Arsivlenmis kopya 3 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ocak 2022 Arsivlenmis kopya 3 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ocak 2022 Arsivlenmis kopya 28 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ocak 2022 Arsivlenmis kopya 3 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ocak 2022 Arsivlenmis kopya 3 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ocak 2022 Arsivlenmis kopya 3 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ocak 2022 Arsivlenmis kopya 3 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ocak 2022 Arsivlenmis kopya 3 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ocak 2022 Arsivlenmis kopya 3 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ocak 2022 Nothingam Sherry 4 Haz 2015 100 Awesome Industrial Kitchen Ideas decoist Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Arsivlenmis kopya 3 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ocak 2022 Arsivlenmis kopya 3 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ocak 2022 Arsivlenmis kopya 3 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ocak 2022 Arsivlenmis kopya 3 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ocak 2022 Arsivlenmis kopya 3 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ocak 2022 Arsivlenmis kopya 3 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ocak 2022 Arsivlenmis kopya 20 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ocak 2022 Arsivlenmis kopya 3 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ocak 2022 Arsivlenmis kopya 3 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ocak 2022 Arsivlenmis kopya 3 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ocak 2022 Arsivlenmis kopya 3 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ocak 2022 Arsivlenmis kopya 3 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ocak 2022 Arsivlenmis kopya 3 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ocak 2022 Arsivlenmis kopya 3 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ocak 2022 Arsivlenmis kopya 3 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ocak 2022 Ayrica bakinizEvrensel tasarim AscilikGaleri