Stokolm

Stockholm () ya da Stokholm, Stockholm ilinin merkezi ve İsveç'in başkentidir. 2008 verilerine göre Stockholm metropol alanı, tüm İsveç nüfusunun %21'inin yaşadığı ve tüm İsveç'in sanayisinin %35'inin bulunduğu bir merkezdir. Stockholm 810.120'lik kent nüfusu, 1,3 milyonluk çevre nüfusu ve toplamda 2 milyonluk nüfusuyla İsveç'in en büyük kentidir.

Stockholm
Başkent
Stockholm
Gamla stan Drottningholm Sarayı
Bayrak Arma
Stockholm Stockholm'un İsveç'teki konumu
İl	Stockholm
Belediye
Şehir	1252
Alt idari birimler	Liste Stockholm Huddinge Järfälla Solna Sollentuna Botkyrka Haninge Tyresö Sundbyberg Nacka Danderyd
Yüzölçümü
• Başkent	6519 km²
• Kent	381,63 km² (14.734 mil²)
Nüfus  (2019)
• Başkent	975.904
• Yoğunluk	oto/km²
• Kent	1.605.030
• Kent yoğunluğu	4.200/km² (10.000/mil²)
• Metropol	2.383.269
• Metropol yoğunluğu	370/km² (900/mil²)
Zaman dilimi	(OAS)
• Yaz (YSU)	(OAYS)
Alan kodu	+46-8
Resmî site stockholm.se

Stockholm, 13. yüzyıldan beri bir İskandinavya kültür, siyaset, medya ve ekonomi merkezidir.

Kent, anakara dışında on dört adaya ve Mälaren Gölü'nün denizle birleştiği kanala sahiptir. Stockholm Takımadaları tarihsel olarak da önemlidir. Kentin adalara ve kanallara yayılmış olması, ona Kuzeyin Venediği sıfatını kazandırmıştır.

Stockholm; yapıları, parkları, tarihî merkezleri, yeşil alanları ve eğitim merkezleriyle oldukça ileri bir Avrupa şehridir. Euromonitor'e göre Stockholm, yıllık 1 milyonun üzerindeki turist sayısıyla İskandinavya'da en çok ziyaretçi alan şehirdir.

Tarihi

Kentin kurulduğu alan tarihte gibi Norveç sagalarında geçmektedir. Bölgenin efsanevî kralı de bu sagalarda bulunmaktadır. Yazılı kaynaklarda bilinen ilk Stockholm tarifi ise 1252'ye kadar uzanmaktadır. Bu tarih, Stockholm'ün yakınlarındaki kentinde yapılan demir madenciliği ile yakın zamana denk gelmektedir. Kentin adı İsveççe kütük, Eski Almanca sağlamlaştırma anlamına gelen Stock ve adacık anlamına gelen holm kelimelerinden türemiştir. Kentin tarafından, İsveç'i yabancı düşman donanmalarından kurtarmak için kurulduğu düşünülmektedir.

Stockholm'ün merkezi olan ve günümüzde Eski Kent olarak bilinen Gamla Stan, Helgeandsholmen'in yanındaki merkez adada 1300'lerden 1500'lere kadar kent olarak kalmıştır. Kent bu süreçte bir Baltık ticaret ortaklığı olan Hansa Birliği'nin ilgisini çekti. Kent bu dönemde Lübeck, Hamburg, Danzig, Visby, Reval (Tallinn) ve Riga ile yakın ilişkiler kurdu. 1296 ve 1478 yılları arasında kent meclisi 24 üyeye sahipti. Bunların yarısı ise Hansa Birliği'nin temsilcisiydi.

Stratejik ve ekonomik önemi, kenti kısa sürede Danimarka krallarının ve 15. yüzyıldaki bağımsızlık çalışmalarının bir ilgi merkezi yaptı. Danimarka kralı II. Christian kente 1520 yılında girdi. 8 Kasım 1520'de kent bir kan gölüne döndü. Bu katliam Kalmar Birliği adındaki bir diğer örgütü de yıktı. İsveç kralı Gustav Vasa'ın 1523'te kente yeniden girişiyle beraber kraliyet gücü yükseldi ve kent hızla büyümeye başladı. Bu sayede Stockholm 1600 yılında 10,000'lik nüfusu geçti. 17. yüzyılda şehir Avrupa ortalamalarına göre çok daha hızlı büyüdü. 1610'dan 1680'e kadar nüfus altı kat arttı. 1634'te Stockholm, İsveç İmparatorluğu'nun resmî başkenti oldu. Ticaret ise kenti önemli kılmaya başladı.

1690 yılında hızla büyüyen İsveç'in bir parodisi. Ortada Eski Kent olan Gamla Stan yer almaktadır.

1710'da kentte veba salgınları yayılmaya başladı. Bu salgının bir de Büyük Kuzey Savaşı'nın ardından yaşanınca, kent birden durakladı. Nüfus artışı dururken, ekonomik büyüme yavaşladı. Ancak zamanla III. Gustav'ın katkılarıyla kent hızla toparlandı. Kraliyet Operası ise bu dönemin ünlü bir mimarî yapısıdır.

19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren kent ekonomik rolünü iyice etkinleştirdi. Yeni sanayi dallarına destek verilirken kent baştan sona bir ticaret ve hizmet merkezi oldu. Kent nüfusu göçler ve sık doğumlar sayesinde ivmeli olarak arttı. Yüzyılın sonlarına doğru ülkede doğanların %40'ından biraz daha azı Stockholm doğumluydu. Yine kentteki bu hızlı büyüme, ek olarak şehri de genişletti. 19. yüzyılda kentte birçok sanayi ve bilim merkezi açıldı. Üniversiteler ve güzel sanatlar okulları bunların başında yer alır.

20. yüzyıla gelindiğinde kent tamamen çağdaş, teknolojik donanımlı ve etnik farklılıklara sahip bir kent oldu. Birçok tarihî bina yıkılarak yeni gereksinimleri karşılayan çağdaş binalar yapıldı. Bu yüzyıl boyunca tüm sanayi alanları ve organize sanayi bölgeleri kent dışına taşındı. Kent nüfusça gelişimini sürdürdü ve bu nedenle yeni bölgeler yerleşime açıldı. Bu yeni yerleşmelerin arasında Rinkeby ve Tensta da yer almaktadır.

Kent panoraması

Coğrafya

Metropol Stockholm

Konum

Stockholm, İsveç'in orta-güneydoğu kuşağında, Mälaren Gölü'nün Baltık Denizi ile birleştiği bölgede kuruludur. Kent merkezi Stockholm takımadalarını takip eden on dört adayı kapsar. Coğrafî kent merkezi su üzerinde olup Riddiarfjärden Körfezi'nde yer almaktadır. Şehrin alanının onda üçü su yollarıyla kaplı olduğu gibi, bir diğer onda üçlük kısmı parklar ve yeşil alanlarla örülüdür. Bu yeşil alanlar sayesinde Stockholm, Avrupa başkentleri arasında en temiz havaya sahip şehirlerden biridir.

Stockholm belediyeleriyle bilinen bir kenttir. Kentin kuzeyinde Järfälla, Solna, Täby, Sollentuna, Lidingö, Upplands Väsby, Österåker, Sigtuna, Sundbyberg, Danderyd, Vallentuna, Ekerö, Upplands-Bro, Vaxholm ve Norrtälje bulunmaktadır. Güney Stockholm'de ise Huddinge, Nacka, Botkyrka, Haninge, Tyresö, Värmdö, Södertälje, Salem, Nykvarn ve Nynäshamn bulunmaktadır.

Stockholm Belediyesi

Stockholm Belediyesi'nin ilçeleri

Stockholm Belediyesi, net coğrafî sınırlarla çevrili bir yönetim birimidir. Belediyenin bir diğer yarı resmî adı Stockholm kenti (İsveççe: Stockholms stad) şeklindedir. Bir belediye olarak Stockholm, bölgelere ayrılmış durumdadır. Bu alt birimler eğitimden, toplumsal yaşamdan ve kültürel hizmetlerden sorumludurlar. Belediye çoğunlukla üç bölge altında incelenir:

• Stockholm Kent Merkezi (Innerstaden)
• Güney Stockholm (Söderort)
• Batı Stockholm (Västerort)

Stockholm Kent Merkezi	Güney Stockholm	Batı Stockholm
Kungsholmen Norrmalm Södermalm Östermalm	Enskede-Årsta-Vantör Farsta Hägersten-Liljeholmen Skarpnäck Skärholmen Älvsjö	Bromma Hässelby-Vällingby Rinkeby-Kista Spånga-Tensta

İklim

Stockholm, nemli kıta iklimine sahiptir. Kentin çok kuzeyde yer alması gündüzlerin yazın 18, kışın 6 saat yaşanmasına neden olmaktadır. Ancak konumuna rağmen kent, yıl boyunca ılık ve yumuşak bir iklime sahiptir. Bu ılımlı iklimin sebebi Gulf Stream adlı sıcak su akıntılarıdır. Kent yılda ortalama 1.981 saat güneş görmektedir.

Kent yazları bir kuzey ülkesine göre sıcaktır. Bu mevsimde şehir en fazla 20 - 23 °C, en az 15 °C değerlerine ulaşır. Ancak kimi sıcak rüzgârlar kenti 25 °C+ üzerine çıkarabilmektedir. Kışları ise kent soğuktur. Bu mevsimde sıcaklıklar en fazla -3 ilâ 1 °C, en düşük −10 °C değerlerindedir. Bahar mevsimleri ise genelde serin ile ılık arasındadır. Yıllık yağış 539 mm kadardır. Yıl boyunca kentte ortalama 164 yağışlı gün bulunmaktadır. Yağışlar baharda ve yazın yağmur olarak düşerken, kışın genelde kar şeklindedir.

Stockholm iklimi
Aylar	Oca	Şub	Mar	Nis	May	Haz	Tem	Ağu	Eyl	Eki	Kas	Ara	Yıl
En yüksek sıcaklık (°C)	11,0	12,2	17,8	26,1	29,0	32,2	36,0	35,4	27,9	20,2	14,0	12,2	36,0
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C)	−0,7	−0,6	3,0	8,6	15,7	20,7	21,9	20,4	15,1	9,9	4,5	1,1	10,0
Ortalama sıcaklık (°C)	−2,8	−3	0,1	4,6	10,7	15,6	17,2	16,2	11,9	7,5	2,6	−1	6,6
Ortalama en düşük sıcaklık (°C)	−5	−5,3	−2,7	1,1	6,3	11,3	13,4	12,7	9,0	5,3	0,7	−3,2	3,6
En düşük sıcaklık (°C)	−32	−25,5	−22	−11,5	−4,5	1,0	6,0	4,8	−1,5	−9	−17	−21	−32
Ortalama yağış (mm)	39	27	26	30	30	45	72	66	55	50	53	46	539
Kaynak: Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi ve İsveç Meteoroloji Enstitüsü

Siyaset ve yönetim

Belediyeler, yönetimin istediği görevleri yapmakla yükümlüdür. Yine mecliste alınan kararlar tüm belediyeleri ilgilendirmektedir. Kentin belediye başkanı Nisan 2008 itibarıyla Ilımlılar'dan Sten Nordin'dir. 2010 yılındaki yerel seçimlerde aşağıdaki partiler çoğunluklu oyları almıştır:

Yönetim partileri	Muhalefet partileri
Ilımlılar 38 Liberal Demokratlar 10 Hristiyan Demokratlar 1 Merkezciler 3	Sosyal Demokratlar 25 Solcular 8 Yeşilciler 16

Ekonomi

LM Ericsson firmasının genel merkezi

Stockholm'ün en yüksek ikinci yapısı olan 84 m uzunluğundaki Skatteskrapan

Dagens Nyheter binası

Stockholm'de işçi halkının onda sekizinden fazlası hizmet sektöründe çalışmaktadır. Sanayi merkezlerinin kent dışında olması kenti temiz bir başkent yapmaktadır. Özellikle, son yıllarda kentteki sanayi merkezlerinin hemen hemen hepsi yüksek teknolojiye sahip, temiz fabrikalardan ibarettir. Kentte sanayi merkezlerinde yer alan en büyük şirketler IBM, Ericsson ve Electrolux'tür.

Stockholm İsveç'in finans merkezidir. Merkez İsveç bankaları olan Swedbank, ve Skandinaviska Enskilda Banken gibi bankaların merkezi Stockholm'dedir. Yine büyük sigorta şirketleri olan ve buradadır. Stockholm Borsası (Stockholmsbörsen), Avrupa'nın en önemli borsalarından biridir. Ünlü adlı giyim şirketinin de merkezi Stockholm'de yer almaktadır. Son yıllarda şehirde turizm de önemli bir yer tutmaktadır. 1991–2004 yılları arasında yıllık turistik ziyaret sayısı 4 milyondan 7.7 milyona yükselmiştir.

İşçi sayısının fazlalığına göre kentteki en büyük şirketler aşağıdaki gibidir.

• Ericsson - 8,430
• Posten - 4,710
• Skandinaviska Enskilda Banken (SEB) - 4,240
• Swedbank - 3,610
• - 3,610
• Nordea - 2,820
• - 2,800
• IBM Svenska - 2,640
• Capgemini - 2,500
• - 2,360
• - 2,300
• ISS - 2,000
• Sveriges Television - 1,880
• - 1,580

Eğitim

Kraliyet Teknoloji Enstitüsü'nün merkezi

Stockholm'de deneye ve ileri düzey bilime dayanan eğitim atılımları 18. yüzyılda başladı. Stockholm Gözlemevi de bunlardan biridir. Kent ilk defa 1811'de Karolinska Institutet adlı enstitünün kurulmasıyla tıp eğitimine başladı. Kraliyet Teknik Üniversitesi (Kungliga Tekniska Högskolan veya KTH) ise 1827 yılında kurulmuş olup, 13.000 öğrencisiyle İskandinavya'nın en büyük eğitim merkezidir. 1878 yılında kurulan Stockholm Üniversitesi, 1960'ta resmî üniversite olarak tanındı. Bu eğitim kurumunda 2008 yılı verilerine göre 52,000 öğrenci öğrenim görmektedir.

Güzel sanatlar alanında Stockholm'de en kayda değer eğitim kurumlarından biri de Kraliyet Müzik Fakültesi'dir. Bu fakültenin geçmişi 1771 yılına kadar uzanmaktadır. Kentte bunların yanında Kraliyet Pandomim ve Oyunculuk Akademisi ve Greta Garbo tarafından kurulan Kraliyet Dramatik Tiyatrosu yer almaktadır. 1844 yılında kurulan Konstfack adlı okul ve Opera Okulu da kentin önemli eğitim yapılarındandır.

Diğer yüksek eğitim kurumları aşağıdaki gibidir:

Karlberg Askerî Akademisi

• Karlberg Askerî Akademisi; dünyanın ilk kurulduğu yerde bulunan en eski okuludur.
• Ersta Sköndal Üniversitesi
• Teologiska Högskolan
• Gymnastik- och idrottshögskolan

Nüfus

Stockholm bölgesi, İsveç'in toplam nüfusunun beşte birinden fazlasının yaşadığı bir bölgedir. Aynı şekilde toplam ülke sanayisinin onda üçünden fazlası Stockholm'dedir. Coğrafî olarak sürekli yeri başka yerlere kayan Stockholm, 19. yüzyılda bugünkü merkezinin bulunduğu yere doğru gelişmeye başladı. Peşi sıra gelen yıllarda ise Brännkyrka ve Spånga gibi belediyelerle birleşerek nüfusunu arttırdı. Günümüz belediye sınırları ise 1971 yılında belirlenmiştir.

2004 yılı verilerine bakıldığında 765,044'lük nüfusun 370,482 kadarı erkek, 394,562 kadarı kadındır. Ortalama yaş 39.8 olup, nüfusun %40.5 kadarı 20 ve 44 yaş arasındadır. 15 yaş üstü nüfusun onda dördü evli değilken, onda üçü evlidir. Aynı şekilde bu nüfusun onda biri de boşanmış insanlardan oluşmaktadır. Kent halkının %28'i Stockholm'lü değildir. Kentte en çok konuşulan diller İsveççe, İngilizce, Arapça, Türkçe, Kürtçe, Fince, Farsça, İspanyolca ve Sırpçadır.

Tarihte nüfus

Aşağıda 1570 yılından günümüze, kentin nüfus verileri bulunmaktadır:

Yıl Nüfus 1570 9,100 1610 8,900 1630 15,000 1650 35,000 1690 55,000 1730 57,000 1750 60,018 1770 69,000 1800 75,517 1810 65,474 1820 75,569 1830 80,621 1840 84,161 1850 93,070 1860 113,063 1870 136,016

Yıl Nüfus 1880 168,775 1890 246,454 1900 300,624 1910 342,323 1920 419,429 1930 502,207 1940 590,543 1950 745,936 1960 808,294 1970 740,486 1980 647,214 1990 674,452 2000 750,348 2005 771,038 2007 788,269 2008 807,301

2007 verilerine göre Stockholm kentsel bölgesinin 1,252,020'lik bir nüfusu vardır. Bu nüfusa oranla, Huddinge'nin 90,182; Järfälla'nın 62,342; Solna'nın 61,717; Sollentuna'nın 77,553; Botkyrka'nın 77,553; Haninge'nin 72,956; Tyresö'nün 41,476; Sundbyberg'in 33,868; Nacka'nın 82,421; Danderyd'in 30,492'lik nüfusları vardır. Tüm Stockholm kentsel bölgesinde ve 26 belediyesinde nüfus 2 milyonu aşmaktadır.

Kültür

Drottningholm Kalesi

Djurgården adasından Strandvägen

Eski kent merkezi

Stockholm, diğer birçok kültürel merkezden uzak oluşuyla ve bir ülkenin başkenti oluşuyla birçok kültürel ögeyi içinde barındırmaktadır. 1998 yılında Avrupa Kültür Başkenti seçilen Stockholm'de UNESCO tarafından korumaya alınan iki bölge vardır:

• Drottningholm Sarayı
• Skogskyrkogården

Edebiyat

Stockholm, İsveç Edebiyatı'nın önemli yazarlarını yetiştiren bir kenttir. Bunlardan birkaçı şair (1740-1795), roman yazarı August Strindberg (1849-1912) ve yazar (1869-1941)'dir. Diğer önemli edebiyatçılar ise Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Eyvind Johnson (1900-1976) ve şair/besteci (1890-1976) gibi önemli isimlerdir. Roman yazarı (1917-1998) da kentten çıkan önemli bir başka yazardır.

Mimarî

Borsa binası

Kentin eski merkezi olan Gamla Stan, günümüzde hâlen bulunmaktadır ve Orta Çağ'ın tüm İskandinav mimarîsinin izlerini taşımaktadır. Alman Kilisesi (Tyska kyrkan), Riddiarhuset, Bonde Sarayı, Tessin Sarayı ve Oxenstierna Sarayı, buradaki birkaç önemli yapıdır. Kentteki en eski yapı ise Riddiarholmskyrkan adlı kilisedir. Bu kilise de 13. yüzyıldan kalmadır. 1697'deki bir yangında özgün kent kalesi yıkıldı. Ancak yerine barok tarzda Stockholm Sarayı inşa edildi.

15. yüzyıl başlarında kent, o zamanki sınırlarının dışına taşmaya başladı. Södermalm adlı yerde, bu dönemden kalma eski yapılar hâlen bulunmaktadır. 19. yüzyılda kentte yükselen sanayi, mimarîde de kendini gösterdi. Bu yeni binalar, Avrupa'nın diğer büyük başkentleri olan Berlin ve Viyana'dan esinlenerek tasarlandı. Kraliyet Opera Binası bu dönemin en önemli eseridir.

20. yüzyılda milliyetçi bir akım belirdi. Bu dönemde İsveç mimarî örnekleri çok ileri düzeye çıktı. 1930'larda çağdaşlaşma sayesinde yeni alanlar konuta çevrildi. Sanayi merkezleri yapıldı. Stockholm metrosu da bu yıllarda yapıldı. Yeni yüksek binalar yapılmaya başlandığında birçok kesim tarafından eleştirildi.

86 m uzunluğundaki Södertorn

Büyüme sürerken birçok eski bina yıkılarak veya yeniden düzenlenerek çağdaş hâle getirildi. Bunların arasında Norrmalmsregleringen ve Sergels Torg bulunmaktadır. 1980'lerde özellikle çağdaş kent tasarımı gündeme geldi ve sanayi merkezleri şehir dışına alındı. Bacalı fabrikalar, yerini temiz yüksek teknolojili fabrikalara bıraktı.

Müzeler

İskandinav Müzesi

Stockholm, dünyanın en büyük müze-kentlerinden biridir. Kentte yılda 1 milyon insan tarafından ziyaret edilen 100 kadar müze yer almaktadır. En bilinen müze ise 30,000 el sanatı eserinin ve 16,000 tablonun bulunduğu Nationalmuseum adlı ulusal müzedir. Müzelerin temelleri de yine 16. yüzyılda Gustav Vasa tarafından atıldı. O dönemde Rembrandt ve Antoine Watteau gibi sanatçıların eserleri toplanarak sergileniyordu.

Çağdaş Sanatlar Müzesi veya İsveççe adıyla Moderna Museet, İsveç'in ulusal sanat müzesidir. Bu müzede Picasso ve Salvador Dalí gibi isimlerin çalışmaları yer almaktadır.

Ulusal Müze

Diğer kayda değer müzeler:

• Stockholm Kent Müzesi
• Skansen
• İskandinav Müzesi
• Kraliyet Para Müzesi
• Vasa Müzesi

Varoşlar

Stockholm varoşları ve mahalleleri farklı kültürlerin bir sentezidir. İçte yer alan varoşların büyük bir kısmı göçlerle ülkeye gelen halklar tarafından kurulmuştur. Kente yerleşen yabancı kökenli halkların büyük kısmı Orta Doğu ve Avrasya'dan gelen göçmenlerdir. En bilinen göçmenler ise Suriyeliler, Türkler, Kürtler ve Sırplardır. Ancak kentte Afrika, Güneydoğu Asya ve Latin Amerika'dan gelen insanlar da mevcuttur.

Tiyatrolar

Opera Binası

Kungsträdgården Parkı

Stockholm tiyatrolarıyla da ünlü bir kenttir. Şehirdeki Kraliyet Dramatik Tiyatrosu (Kungliga Dramatiska Teatern) Avrupa'nın en bilinen tiyatroları arasındadır. Yine Kraliyet İsveç Operası da 1773 yılında açılan eski bir opera binasıdır. Stockholms stadsteater, Folkoperan, Moderna dansteatern, Chinateatern, Göta Lejon, Mosebacke ve Oscarsteatern diğer kayda değer tiyatrolardır.

Eğlence merkezleri

Gröna Lund, Djurgården adasının üzerinde kurulmuş olan bir eğlence merkezidir. Bu merkezde otuzdan fazla parkur ve lokanta mevcuttur. Bu merkeze her gün binlerce insan gelmektedir. Nisandan eylüle kadar açık olan park, Noel zamanı da mağazalarla açıktır. Gröna Lunda ayrıca bir konser merkezidir.

Medya

Stockholm İsveç'in medya merkezidir. Kentte dört ulusal günlük gazete yayımlanmaktadır. Ayrıca kentte yer alan SR, İsveç'in ulusal radyo kanalıdır. Yine SVT adlı televizyon kanalı, İsveç'in ulusal televizyonudur. Bunların dışında kentte özel birtakım kanallar mevcuttur. TV3, TV4, TV5, TV6 bunların başında gelir. İsveç'te yayımlanan başlıca dergilerin büyük bir kısmı da burada basılır. Bonnier adlı basımevi buradadır.

Spor

Stockholm Olimpiyat Stadyumu

Kentte en çok izleyiciye sahip spor dalları futbol ve buz hokeyidir. Kentin üç büyükleri AIK, Djurgårdens IF ve Hammarby IF adlı takımlardır.

Tarihsel olarak kent, 1912 Yaz Olimpiyatları'nın ev sahibidir. O günlerdeki Stockholm Olimpiyat Stadyumu, defalarca geliştirildi ve birçok karşılaşmaya ev sahipliği yaptı. Råsunda Stadyumu, Ulusal Stadyum ve ünlü Ericsson Globe da kentteki bir diğer stadyumlardır. Kent yine İskandinav oyunlarına da ev sahipliği yapmıştır.

Mutfak

Stockholm, mutfağıyla da ünlüdür. Göçler nedeniyle birçok mutfağı çatısı altında birleştiren kent, farklı lokantalarıyla bilinmektedir. Her ne kadar Amerikan hazır besin sanayisi çok revaçtaysa da, kentte Asya, İtalya, Fransa, Türk, Yunan, İskandinavya, İspanyol ve Orta Doğu mutfaklarından örnekler mevcuttur. Kafeteryalar ise kentin herhangi bir yerinde bulunabilmektedir.

Yıllık olaylar

2008 Stockholm Maratonu

• Stockholm Caz Festivali - Temmuz
• Stockholm Karnavalı - Temmuz
• Stockholm Maratonu - Haziran
• Nobel Ödülleri - 10 Aralık

Bazı ünlü yapılar

• Eski kent merkezindeki tarihî binalar
• Stockholm Sarayı
• Stockholm Belediye Binası
• Kraliyet Dramatik Tiyatrosu
• Beş yıldızlı bir otel
• Ünlü Ericsson Globe
• Bir alışveriş merkezi
• Gröna Lund adlı eğlence merkezi

Ulaşım

Genel ulaşım

Stockholm demir yolu terminali

Stockholm, geniş bir genel ulaşım hattına sahiptir. Bu hatta Stockholm metrosu (Tunnelbana), iki demiryolu hattı olan Roslagsbanan ve Saltsjöbanan, üç hafif demir yolu hattı olan Nockebybanan, Lidingöbanan ve Tvärbanan'ı içermektedir. Bunların dışında otobüs hatları, şehir içi bot hatları ve geniş bir kara yolu ağı kentin ulaşımında önemli yerlere sahiptir. Kentte havalimanına giden otobüsler hariç tüm otobüs hatları SL tarafından, yine bot trafiği Waxholmsbolaget tarafından yönetilmektedir.

Stockholm metrosu

SL, tüm Stockholm'de bilindik bir bilet sistemine sahiptir. Kentteki biletler seyahat kartları ve tek bilet olarak ikiye ayrılmaktadır. 1 Nisan 2007'den başlayarak yeni bir bölgede de tekli bilet geçmektedir. Biletlerin satıldığı birçok farklı nokta mevcuttur. Kentte toplu ulaşım yaygındır. Stockholm'de geçerli olan 30 günlük kartlar 790 İsveç Kronu (73 Euro; 115 Amerikan doları) ücretindedir. Biletler 20 yaş altı ve 65 yaş üstü kullanıcılar için indirimlidir.

Yollar

Stockholm, Avrupa karayolu hatlarının önemli bir merkezidir. E4, E18 ve E20 hatları buradan geçmektedir. Kentin tüm çevresinde geniş ve güvenli karayolu hatları mevcuttur. Özellikle kentin batısında ve güneyinde ulaşım daha çok karayolu hattıyla sağlanmaktadır.

Trafik sıkışıklığı cezası

E4 ve E20 yollarının bir bölümü olan Essingeleden

Trafik sıkışıklığı kontrol noktası

Stockholm'de trafik sıkışıklığı cezası adı verilen bir sistem bulunmaktadır. Bu sistem 1 Ağustos 2007 tarihinden beri uygulanmaktadır. Stockholm merkezinde de bu uygulama yapılmaktadır. Tüm kent noktalarında ve kapılarda plaka tanıyan ve sıkışıklığı kontrol eden bir sistem bulunmaktadır. Sıkışıklık tespit edilen bir bölgeye giren her araç günün saatine göre 10–20 SEK (1.09–2.18 Euro, 1.49–2.98 Amerikan doları) ödemek zorundadır. Ödemeler kontrol noktalarına yapılabilmektedir.

Feribotlar

Djurgården feribotu

Stockholm'den Finlandiya'daki Helsinki ve Turku'ya, Estonya'daki Tallinn'e, Letonya'daki Riga'ya ve Åland'a düzenli feribot seferleri mevcuttur. Ancak 1998'den beri eskiden olduğu gibi bu kentten Rusya'daki St. Petersburg'a direkt ulaşım sağlanamamaktadır. Bunun için Helsinki'de aktarma yapılması zorunludur.

Havalimanları

Stockholm-Arlanda Havalimanı İsveç'in ve Stockholm'ün en büyük havalimanıdır

Stockholm-Arlanda Havalimanı, 2007 itibarıyla taşıdığı 18 milyon yolcuyla İsveç'in en büyük havalimanıdır. Bu havalimanı kentin 40 km kuzeyindedir.

• Uluslararası ve ülke içi:
  • Stockholm-Arlanda Havalimanı, kentin 40 km kuzeyindedir.
  • Stockholm-Bromma Havalimanı, kentin 8 km batısındadır.
• Sadece uluslararası:
  • Stockholm-Skavsta Havalimanı, kentin 100 km güneyindedir.
  • Stockholm-Västerås Havalimanı, kentin 110 km batısındadır

Şehir içi demiryolu

Stockholm Merkez İstasyonu

Stockholm Merkez İstasyonu, İsveç'in hemen hemen tüm şehirlerine, Oslo'ya ve Kopenhag'a düzenli demiryolu ulaşımı fırsatı tanımaktadır. Ünlü X 2000 hizmeti sayesinde Göteborg kentine üç saatte ulaşılabilmektedir. SJ AB ise kentteki trenleri yöneten kurumdur.

Uluslararası dereceler

Stockholm birçok defa uluslararası olarak derecelerde gösterilmektedir. Bazıları aşağıdaki gibidir:

• Dennis Craythorn ve Rich Hanna tarafından yazılan The Ultimate Guide to International Marathons (1997) adlı kitapta Stockholm Maratonu, dünyanın en iyi maratonu olarak gösterildi.
• 2002 yılındaki bir Robert Huggins Associates raporuna göre Stockholm, 90 kent arasından iş gücünü en iyi işe çeviren 22. kent seçildi. Stockholm, bu dereceyi Amerikan kentlerinden sonra alan ilk kenttir. Ayrıca New York, Londra, Tokyo, Hamburg ve Hong Kong gibi dünya şehirleri Stockholm'ün altında yer almıştır.
• 2006'da Maastricht Yenilik ve Teknoloji'de Ekonomik Araştırma Enstitüsü (MERIT) adlı kuruluşun düzenlediği Avrupa Yenilikler Puanlaması'na göre Stockholm Avrupa'nın en yenilikçi kenti seçildi.
• Uluslararası Rekabet Merkezi'nin düzenlediği 2008 Dünya Bilgi Rekabeti Dizini'ne göre Stockholm dünyanın en rekabetçi altıncı kenti olup, ABD dışındaki birinci kenttir.
• Jones Lang LaSalle tarafından düzenlenen 2006 Avrupa Yerel Büyüme Dizini'ne göre (E-REGI), Stockholm Avrupa'da beşincidir.
• Cushman & Wakefield tarafından düzenlenen 2007 Avrupa Kentleri Monitörü'ne göre Stockholm, iş alanında en iyi İskandinav kentidir. Aynı rapora göre Stockholm, Avrupa'da en çevre dostu kent olmuştur.
• Çevresel ekonomist Matthew Kahn'ın Reader's Digest dergisi adına yaptığı bir incelemeye göre Stockholm, dünyanın en yeşil ve en yaşanabilir kenti seçildi.
• Yine Reader's Digest dergisinin bir araştırmasına göre, Stockholm, Avrupa'daki en dürüst birinci, dünyadaki en dürüst dördüncü kent oldu.
• National Geographic Traveler dergisinin 2008 yılı araştırmasına göre, eski kent merkezi olan Gamla Stan, dünyanın en otantik ve en iyi korunmuş altıncı turistik merkezi seçildi.
• Foreign Policy dergisinin 2008 yılı incelemelerine göre Stockholm, dünyanın en küresel 24. kenti oldu.

Kaynakça ve notlar

1. ^ "Folkmängd i riket, län och kommuner. Totalt". SCB. 9 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 July 2016. 
2. ^ "Stockholm". (İsveççe). 10 Mart 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ocak 2014. 
3. ^ "Folkmängd per tätort och småort 2010, per kommun" (XLS) (İsveççe). . 20 Haziran 2013. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Şubat 2014. 
4. ^ "Folkmängd i riket, län och kommuner 31/12/2008 och befolkningsförändringar 2008". 20 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Nisan 2009. 
5. ^ ^{a b} . 15 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2009. 
6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Şubat 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Nisan 2009. 
7. ^ SARISÖZEN, Serhat. . Hürriyet. 1 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2022. 
8. ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Mart 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ekim 2020. 
9. ^ . World Weather Information Service. 22 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2008. 
10. ^ "Stockholm İklim Verileri 1961−1990". Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi. 17 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2013. 
11. ^ (PDF). İsveç Meteoroloji Enstitüsü. 23 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2012. 
12. ^ ^{a b} Näringslivet i siffror 20 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . — Stockholm Business Region website
13. ^ "Besöksnäring" 12 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . — Stockholm Business Region website
14. ^ Statistical Yearbook of Stockholm 2006, section Labour Market and Manufacturing, p. 244 pdf file 10 Kasım 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
15. ^ ^{a b} Stockholm Statistical Yearbook, 2006 (Stockholms statistiska årsbok för 2006) 26 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . City of Stockholm website, May 2006. The numbers provided by Stockholm Office of Research and Statistics, or Utrednings- och statistikkontoret (USK), in Swedish. (USK official web information in English 26 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
16. ^ ^{a b} x
17. ^ OECD Territorial Reviews: Stockholm 20 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., May 2006
18. ^ "Skönhetsrådet". 12 Şubat 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Şubat 2009. 
19. ^ . 7 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2009. 
20. ^ . 15 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2009. 
21. ^ "Stockholm Pride". 19 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Nisan 2009. 
22. ^ . Swedish Road Administration. 2 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2007. 
23. ^ . Swedish Road Administration. 9 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2007. 
24. ^ "Odramatisk start för biltullarna". Dagens Nyheter. 1 Ağustos 2007. 19 Mart 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ağustos 2007. 
25. ^ . Stockholmsförsöket. 25 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2007. 
26. ^ . Swedish Road Administration. 3 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2007. 
27. ^ . Swedish Road Administration. 29 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2007. 
28. ^ Craythorn, Dennis (1997). The Ultimate Guide to International Marathons. ABD: Capital Road Race Publications. ISBN . 
29. ^ ^{a b} "Stockholm ranked world leader in putting knowledge to work". Invest in Sweden Agency. 20 Aralık 2002. 5 Aralık 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Aralık 2008. 
30. ^ (PDF). Maastricht Economic Research Institute on Innovation and Technology; Institute for the Protection and the Security of the Citizen. 2006. 25 Şubat 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2008. 
31. ^ . Centre for International Competitiveness. 2008. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2008. 
32. ^ . Jones Lang LaSalle. 7 Kasım 2006. 6 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2008. 
33. ^ (PDF). Cushman & Wakefield. 2007. 9 Aralık 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2008. 
34. ^ Kahn, Matthew. "Living Green". Reader's Digest. 29 Eylül 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Aralık 2008. 
35. ^ "Top 10 Most Honest Cities in the World". Tourism-Review.com. 19 Kasım 2008. 7 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Aralık 2008. 
36. ^ Tourtellot, Jonathan (Kasım-Aralık 2008). . National Geographic Traveler. 27 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2008. 
37. ^ . Foreign Policy. Kasım 2008. 10 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2008. 

Ayrıca bakınız

• Avrupa'daki büyük şehirler listesi
• Stockholm sendromu

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Stockholm ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• Stockholm Ziyaretçi Rehberi - Wikivoyage 27 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• [1] 21 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - Resmî site
• - Resmî ziyaretçi rehberi
• Stockholm'deki Faaliyetler 16 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .