Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Terroir (okunuşu: Teruar); Fransızca "terre: toprak" kelimesinden türetilmiştir. Bir ürünün fenotipini etkileyen çevresel faktörleri tanımlamak için kullanılan bir Fransızca terimdir; buna benzersiz çevre bağlamları, çiftçilik uygulamaları ve bir ürünün belirli büyüme ortamı dahildir. Toplu olarak, bu bağlamsal özelliklerin bir karakteri olduğu söylenir; terroir aynı zamanda bu karakteri de ifade eder.Türkçe'ye "Yöre" olarak çevrilebilir.
Teruarın uygulanabileceği bazı el yapımı ürünler ve yiyecekler arasında şarap, peynir, kahve, tek malt viski, soğan ve çay bulunur.
Terroir , Fransa'da ve dünyada şarap adlandırma ve düzenlemesi için bir model olan Fransız şarap appellation d'origine contrôlée (AOC) sisteminin temelini oluşturur. AOC sistemi, üzümlerin yetiştirildiği toprağın, o yetiştirme alanına (bitkilerin yaşam alanı) özgü benzersiz bir kalite sağladığını varsayar. Terroir'un öneminin kapsamı şarap endüstrisinde tartışılmaktadır.
Kökeni
Yüzyıllar boyunca, Fransız şarap üreticileri farklı bölgelerden, bağlardan veya hatta aynı bağın farklı bölümlerinden gelen şaraplardaki farklılıkları gözlemleyerek terroir kavramını geliştirdiler. Fransızlar terroir kavramını, bir yerin şarabı etkileyen ve şekillendiren benzersiz yönlerini tanımlamanın bir yolu olarak kristalleştirmeye başladılar. Fransızlardan çok önce, antik dünyanın şarap üretim bölgeleri, aynı üzümlerden bile çok farklı ve belirgin şaraplar üretme potansiyeline sahip farklı bölgeler kavramını geliştirmişti. Antik Yunanlılar amforalara geldikleri bölgenin mührünü basarlardı ve farklı bölgeler şaraplarının kalitesine göre itibar kazanırdı. Yüzyıllar boyunca, Benediktin ve Sistersiyen tarikatlarının okur yazar ve disiplinli üyeleri Burgonya'nın çoğunda üzüm yetiştirdi. Geniş toprak mülkiyeti sayesinde rahipler, çeşitli toprak parçalarının ürettiği şarap üzerindeki etkilerini geniş çaplı olarak gözlemleyebiliyordu. Bazı efsanelerde rahiplerin farklı bölgelerin sınırlarını belirlediği söylenir; bunların birçoğu bugün hâlâ Burgonya'nın Grand Cru üzüm bağları olarak varlığını sürdürmektedir.
Unsurları
Şarap uzmanları kesin tanım konusunda fikir birliğine varamasa da, insanların kontrolü dışında olan doğal unsurlara özel önem verilmektedir.
Teruarın yönleri olarak sıklıkla tanımlanan bileşenleri şunlardır:
- İklim
- Toprak tipi
- Jeomorfoloji
- Asmaların içinde, üzerinde ve çevresinde büyüyen diğer organizmalar
İklim ve teruarın etkileşimi genellikle daha büyük bir alanın makro ikliminden (Örneğin, Burgonya'nın Côte de Nuits bölgesi), o bölgenin daha küçük bir alt bölümünün mezo iklimine (Vosne-Romanée köyü gibi) ve hatta belirli bir bağın veya asma sırasının bireysel mikro iklimine (La Grande Rue'daki Grand Cru bağı gibi) kadar bozulur. Toprak unsuru, hem bağ topraklarının bileşimi hem de içsel yapısıyla ilgilidir, örneğin verimlilik, drenaj ve ısıyı tutma yeteneği.Jeomorfoloji, iklimin bölgeyle nasıl etkileşime girdiğini etkileyen dağlar, vadiler ve su kütleleri gibi doğal manzara özelliklerini ifade eder ve bağ yerinin yön ve yükseklik unsurlarını içerir. Asma parsellerinde, üzerinde ve etrafında büyüyen diğer organizmalar, bağlarda bulunan bölgeye özgü faunayı, florayı ve mikroflorayı ifade eder. Bağlardaki mikrobiyal popülasyonlar, genel teruarın ölçülebilir bir yönü olarak tanımlanmıştır.
Kaliforniya Üniversitesi, Davis'te bağcılık ve bitki fizyolojisi profesörü olan Mark A. Matthews, terroir'un yaygın anlayışını bir mit olarak tanımlamıştır. Matthews, yerel özelliklerin bitki büyümesi ve belirli üzümlerden yapılan şaraplar üzerinde bir etkisi olabileceğini kabul ederken, terimin kesin olarak tanımlanmadığını ve ayrıca terroir kavramının öncelikle geleneksel inanca dayalı olarak kabul edildiğini ve kesin veriler veya araştırmalarla desteklenmediğini ileri sürmektedir.
İnsan kontrollü unsurlar
Terroir tanımı, insanlar tarafından kontrol edilen veya etkilenen unsurları da içerecek şekilde genişletilebilir. Bu, hangi üzüm çeşidinin ekileceği kararını içerebilir, ancak bu üzüm çeşidinin kaliteli şarap üretip üretmeyeceği, insan etkisinin ötesinde olabilen, terroir'un doğal bir unsurudur. Bazı üzüm çeşitleri, belirli bölgelerde diğerlerinden daha iyi gelişir. Fermantasyonda kültür veya laboratuvarda üretilen maya yerine yabani veya ortam mayası kullanma şarap yapım kararı, terroir'un bir yansıması olabilir. Meşe kullanımı tartışmalı bir unsurdur, çünkü bazıları kullanımının doğal terroir özelliklerini ortaya çıkarmada faydalı olduğunu savunurken diğerleri kullanımının terroir'un etkilerini maskeleyebileceğini savunacaktır. Bağ yönetimi (örneğin, daha geleneksel bir çiftçilik yöntemi yerine üzümleri organik veya biyodinamik olarak yetiştirmek) de terroir'un insan tarafından kontrol edilen bir yönü olarak görülebilir.
Bağcılık ve şarapçılığın etkileri
Bağcılık ve şarap yapım sürecinde alınan birçok karar, şaraptaki teruar ifadesini azaltabilir veya artırabilir. Bunlara budama, sulama ve hasat zamanının seçilmesiyle ilgili kararlar dahildir. Şarap imalathanesinde meşe, kültürlü veya ortam mayası (vahşi fermantasyon) kullanımı, maserasyon uzunluğu ve tortuyla temas süresi, fermantasyon sırasındaki sıcaklık ve mikro oksijenasyon, şaptalizasyon, inceltici maddelerle berraklaştırma ve ters ozmoz gibi işlemlerin tümü, teruardan türetilen bazı yönleri azaltma veya vurgulama potansiyeline sahiptir. Şarap üreticileri, teruar odaklı ve yalnızca bir bölgenin teruarının benzersiz yönlerini ifade etmeye odaklanmış şarap üretme veya teruar dikkate alınmadan yapılan şarap yapımı arasındaki uç noktalarda çalışabilirler. Dahası, hedef teruar odaklı şarap yerine iyi şarap yapmak ise hangi üzüm çeşidinin ekileceği gibi şeylere karar verirken iklim ve toprak tipi gibi teruar yönleri dikkate alınabilir.
Bu etkilerin önemi belirli bir şarap bölgesinin kültürüne bağlıdır. Fransa'da, özellikle Burgonya'da, bir şarap üreticisinin rolünün bir şarabın teruarının ifadesini ortaya çıkarmak olduğuna dair bir inanış vardır. "Şarap üreticisi" anlamına gelen Fransızca kelime olan vigneron, "şarap üreticisi" yerine "şarap yetiştiricisi" olarak daha uygun bir şekilde tercüme edilir. Teruarın şaraptaki baskın etki olduğuna dair inanç, Fransız şarap etiketlerinin üzüm çeşidinden daha belirgin bir şekilde bölgeyi, bağı veya AOC'yi ve genellikle üreticiden daha belirgin bir şekilde vurgulamasının ardındaki temeldir.
İsimlendirme sistemleri
Terroir etkisi, belirli bir bölgeden gelen şarapların benzersiz olduğu, üzüm çeşidi ve şarap yapım teknikleri özenle kopyalansa bile o bölgenin dışında yeniden üretilemeyeceği anlamına gelir. Burgonya'daki şarap üreticileri, Burgonya'da yetişen Pinot noir ürettiklerine değil, Pinot noir'dan yapılmış benzersiz Burgonya şarapları ürettiklerine inanırlar. Fransız AOC sistemleri gibi isimlendirme sistemleri, "benzersiz bir bölgeden benzersiz şaraplar" kavramları etrafında gelişmiştir. Bu sistemler ayrıca Avrupa Birliği genelinde korumalı menşe tanımı haline gelmiştir, böylece örneğin Toskana gibi bir bölgenin dışından gelen şarap üreticileri bir Sangiovese şarabı üretip buna Chianti diyemez. Şarap, Toskana üretim yöntemini kullanan şarap üreticileriyle Chianti bölgesinde bulunan aynı toprak bileşiminde, aynı klonal Sangiovese çeşidinden yapılmış olsa da, iki şarabın terroir nedeniyle farklı olacağı varsayımı vardır.
Bu Avrupa şarap bölgelerinin adları, farklı bölgelerden ve farklı teruarlardan gelen şarapların o bölgelerden gelen şaraplarla karıştırılmaması için korunmaktadır; örneğin İspanyol veya Avustralya "chianti"si. Amerika Birleşik Devletleri'nde Şampanya ve Porto gibi yarı genel adların kullanımı konusunda bir miktar karışıklık vardır ancak Amerikan şarap endüstrisi, 2005 Napa Yer Anlaşması gibi, bu yerlerde üretilen şaraplarla yer adlarının benzersiz ilişkisini tanımak için daha fazla çaba sarf etmiştir. Adlandırma sistemleri ve korunan menşe adları "benzersiz teruar"ı korumanın bir yolu olabilirken, teruarın ticari önemi şarap endüstrisinde çokça tartışılan bir konu olmuştur. 2018'de İspanya'da, şarap üreticilerinden oluşan ağlar, İspanyol kırsal şarap kültürünü geliştirme niyetiyle teruar değeri katılmış şaraplar üretmek için bir taban hareketi başlattı.
İklim değişikliğinin etkisi
İklim değişikliği, şarap yetiştirme bölgelerinde uzun zamandır var olan sıcaklık ve yağış modellerini bozup daha aşırı hava olaylarına neden oldukça, bunun toprak ve şarap endüstrisi üzerinde potansiyel olarak ciddi etkileri bulunmaktadır. Daha yüksek sıcaklıklar ve daha erken bir büyüme sezonu, meyveleri daha yüksek şeker içeriğine, daha az aside ve aromalar için önemli olan ikincil bileşiklerdeki farklılıklara doğru itebilir. Üreticiler buna yanıt olarak çeşitli şekillerde uyum sağlamaya çalışmaktadır. 2021'de, tartışmalı bir hamleyle, Fransız Ulusal Tarım, Gıda ve Çevre Enstitüsü, Bordeaux bölgesindeki şarap üreticilerine Fransa'nın diğer bölgelerinden seçilen dört kırmızı ve iki beyaz asma türüyle deneme amaçlı deneyler yapma yetkisi verdi. Yeni türler, nihai şarap karışımının %10'undan fazlasını oluşturamaz. Geri kalanı, bölgede 2.000 yıllık tarihi boyunca geleneksel olarak yetiştirilen altı kırmızı ve sekiz beyaz üzüm çeşidinden olmalıdır. Bitkileri iklim değişikliğinin etkilerine karşı korumaya yönelik bir diğer yaklaşım, stresli koşullar altında dayanıklı, güçlü ve suyu daha verimli kullanan bitkiler geliştirmek için anaçlarla denemeler yapmayı içerir. Dikim, sulama ve hasat uygulamalarındaki farklılıklar da incelenmektedir. Avustralya, İsrail, Güney Amerika ve İspanya gibi daha sıcak iklimlerde geliştirilen uygulamalar, sıcaklıklar arttıkça daha önce daha soğuk olan ülkelerde kullanılmak üzere uyarlanmaktadır.
Diğer içeceklerde
Terroir kavramı diğer içeceklerde de mevcuttur, özellikle çayda (Wuyi kaya özü çayı dikkate değer bir örnektir) ve konyakta, tebeşirli toprak, iklim ve okyanustan uzaklık ürünün kalitesini etkileyen faktörlerdir. Tek malt viski, bourbon, rom ve votka üreticileri, fıçıda olgunlaşmadan elde edilen odun aromaları da dahil olmak üzere üretim süreçlerinde terroir öğelerini kullanırlar.
Zanatkar peynirinde
Terroir ilkesi zanaatkar (kraft, butik) peynir üretimine de uygulandı ve Fransız yetkililer geleneksel peynir üreticilerinin terroir peynirleriyle ilgili endişelerini büyük sanayicilerin endişeleriyle dengelemek için mücadele etti.
Peynirlerin (ve diğer süt ürünlerinin) lezzeti, üretim yerinden etkilenir. Örneğin, Alplerdeki meralar, ovalardakilerden daha fazla çeşitlilikte ot, bitki ve çiçekten oluşur. Daha yüksek rakımlarda, bitki örtüsü otlatma dönemi boyunca (ilkbahardan sonbahara) da önemli ölçüde değişir ve bu da farklı partilerde üretilen peynirlerin lezzetini etkiler. İsviçre'de, Alp peyniri genellikle Appellation d'origine protégée (AOP)' ye ek olarak özel bir logo ile belirtilir.
Ticari çıkarlar
Terroir'un önemi, tarımsal ürünün fiyatını ve üründen yapılan ürünleri etkiler. Markalaşma, çeşitlilik ve çiftçi kimliği bir ürünün fiyatını etkiler. Slow Food hareketi, bir bitki veya hayvan çeşidinin tarihini, onu üreten çiftçinin hikayesini ve nihayetinde ürünün kalitesini takdir eder. Şefler ve fırıncılar, yaratımları için arzu ettikleri niteliklerin kendi listesini geliştirirler ve terroir bunları etkiler.
Şarap eleştirmenleri, Burgonya Grand Cru bağından gelen bir Pinot noir şarabının, Premier Cru bağındaki "daha az toprak"tan üretilen bir şaraba göre değerini ve daha yüksek fiyatı hak edip etmediğini sorgular. Bu şüpheler, şarap yapımının kalitesi ve diğer insan etkileri hesaba katıldığında da ortaya çıkar; bu, "daha az" premier cru ile daha yüksek bir standartta olabilir.
Bu eleştirmenler ayrıca ve arasındaki farkı ve modern şarap yapım tekniklerinin - önemli meşe etkileri, aşırı olgunlaşmış meyve, kültür mayası, mikro oksijenasyon ve renk pigment katkı maddeleri gibi - farklı bölgeleri benzersiz kılan teruarın etkisini gizleyip gizlemediğini veya ortadan kaldırıp kaldırmadığını sorgulamaktadır. Eleştirmenler genellikle Chardonnay gibi popüler çeşitlerden yapılan seri üretim şaraplardaki homojenleştirici etkiye işaret etmektedir; bu tür çeşitlerin teruar özellikleri istilacı ve yoğun şarap yapımcılığı tarafından gizlenebilmektedir. Kaliforniya'dan gelen aşırı meşe fıçılarında dinlendirilmiş, aşırı olgunlaşmış bir Chardonnay, başka yerlerden gelen aynı şarap stiline çok benzer bir tada sahip olabilir. Farklı bölgelerden ve üreticilerden gelen şarapların pazarlanabilirliği, hem şarap endüstrisi hem de tüketici şarap pazarları tarafından teruar'a verilen önemden etkilenmektedir ve bazı üreticiler teruar'ı ve şarapları üzerindeki etkisini önemsememektedir.
Avrupa dışında
Amerika Birleşik Devletleri'nde, terroir ilkeleri, üretim alanı Amerika Birleşik Devletleri Tarım Bakanlığı tarafından tanımlanmış olan Vidalia soğanları ve yalnızca Amerika Birleşik Devletleri Federal Ticaret Komisyonu tarafından tanımlanmış bir alanda yetiştirilirse bu etiketi taşıyabilen Indian River meyvesi gibi birkaç sınırlı örnekte uygulanmıştır.
Bazı Doğu Asya ülkelerinde, terroir veya evlilik gibi terimler Japon mangaları tarafından popüler hale getirildi. Çoğu baş karakterin şarapla çalıştığı 2008-09 Kore dizisi, ana mekandan sonra Terroir adını aldı, bu da konseptten dolayı bir şarap restoranının adını aldı.
Popüler kültürde
Terroir kavramı birçok filmde ve televizyon dizisinde tartışılmıştır. 'in 2004 belgeseli Mondovino, şarap işinin küreselleşmesini inceler ve çoğunluğu Fransız olan ve terroir hakkında konuşan bir dizi küçük üreticiyle yapılan röportajları içerir. 2006 BBC dizisi Oz and James's Big Wine Adventure'da, bir bölüm neredeyse tamamen 'ın James May'e terroir hakkında bilgi vermesine ayrılmıştır. Bölümün sonunda May, üç şarabı başarıyla belirler ve bunları geldikleri terroir kalitesine göre doğru sıraya koyar.
ve 'in 2007 belgeseli All In This Tea, Çin çay pazarının kalitesi ve gelecekteki sürdürülebilirliği için terroir ve organik yetiştirme yöntemlerinin önemini araştırıyor. Terroir, Japon şarap çizgi romanı Les Gouttes de Dieu'da da sıkça tartışılan bir konudu. French Kiss ve A Good Year filmleri de terroir'a göndermeler yapmaktadır. Terroir tanınması, Louis de Funès'in oynadığı 1976 Fransız komedisi 'de (Eti senin kemiği benim) bir dönüm noktasıdır. , 2014'te 'ın Edgar Allan Poe'dan esinlenen filmi 'da rol aldı. Terroir, 'in 2014 romanı 'de sıkça referans alınır.
Ayrıca bakınız
Konuyla ilgili yayınlar
- Nowak, Zachary (Haziran 2012). "Terroir'a Karşı". Petites Propos Mutfak Ürünleri . 96: 92–108.
- Parker, Thomas (2015). Fransız Terroir'ını Tatmak: Bir Fikrin Tarihi. Berkeley: California Üniversitesi Yayınları. ISBN .
- Rice, Thomas J. & Cervellone, Tracy G. (2007). Paso Robles: Bir Amerikan Terroir'ı. Paso Robles, Kaliforniya: Thomas J. Rice & Tracy G. Cervellone. .
- Sommers, Brian J. (2008). Şarap Coğrafyası: Manzaralar, Kültürler, Terroir ve Hava Durumu İyi Bir Damlayı Nasıl Oluşturur. New York: Plume Publishing. ISBN .
- Torres, Olivier (2006). Şarap Savaşları: Mondavi Olayı, Küreselleşme ve Terroir. New York: Palgrave Macmillan Yayıncılık. .
- Trubek, Amy B. (2008). Yer Tadı: Terroir'a Kültürel Bir Yolculuk. Berkeley: California Üniversitesi Yayınları. ISBN .
- Wilson, James E. (1999). Terroir: Fransız Şaraplarının Yapımında Jeolojinin, İklimin ve Kültürün Rolü. Berkeley: California Üniversitesi Yayınları. ISBN .
Kaynakça
- ^ "What is terroir? | Winophilia". web.archive.org. 24 Temmuz 2015. 24 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2024.
- ^ a b "The Oxford Companion to Wine, 3rd Edition: 9780198609902 - AbeBooks". www.abebooks.com (İngilizce). 29 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2024.
- ^ "French Wine For Dummies - McCarthy, Ed; Ewing-Mulligan, Mary: 9780764553547 - AbeBooks". www.abebooks.co.uk (İngilizce). Erişim tarihi: 22 Ağustos 2024.
- ^ MacNeil, Karen (13 Ekim 2015). The Wine Bible (İngilizce). Workman Publishing Company. ISBN .
- ^ The Wine Bible. Karen MacNeil (İngilizce). Workman Publishing Company. 2001. s. 190. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2024.
- ^ Fraga, Helder; Malheiro, Aureliano C.; Moutinho-Pereira, José; Cardoso, Rita M.; Soares, Pedro M. M.; Cancela, Javier J.; Pinto, Joaquim G.; Santos, João A. (24 Eyl 2014). "Integrated Analysis of Climate, Soil, Topography and Vegetative Growth in Iberian Viticultural Regions". PLOS ONE (İngilizce). 9 (9): e108078. doi:10.1371/journal.pone.0108078. ISSN 1932-6203. (PMC) 4176712 $2. (PMID) 25251495. 22 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2024.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Terroir okunusu Teruar Fransizca terre toprak kelimesinden turetilmistir Bir urunun fenotipini etkileyen cevresel faktorleri tanimlamak icin kullanilan bir Fransizca terimdir buna benzersiz cevre baglamlari ciftcilik uygulamalari ve bir urunun belirli buyume ortami dahildir Toplu olarak bu baglamsal ozelliklerin bir karakteri oldugu soylenir terroir ayni zamanda bu karakteri de ifade eder 1 Turkce ye Yore olarak cevrilebilir Alman sarabinin teruar ozellikleri dik yamaclar toprak kalitesi ve Moselle nehrinin etkisidir Teruarin uygulanabilecegi bazi el yapimi urunler ve yiyecekler arasinda sarap peynir kahve tek malt viski sogan ve cay bulunur Terroir Fransa da ve dunyada sarap adlandirma ve duzenlemesi icin bir model olan Fransiz sarap appellation d origine controlee AOC sisteminin temelini olusturur AOC sistemi uzumlerin yetistirildigi topragin o yetistirme alanina bitkilerin yasam alani ozgu benzersiz bir kalite sagladigini varsayar Terroir un oneminin kapsami sarap endustrisinde tartisilmaktadir 2 Icindekiler 1 Kokeni 2 Unsurlari 2 1 Insan kontrollu unsurlar 3 Bagcilik ve sarapciligin etkileri 3 1 Isimlendirme sistemleri 4 Iklim degisikliginin etkisi 5 Diger iceceklerde 6 Zanatkar peynirinde 7 Ticari cikarlar 8 Avrupa disinda 9 Populer kulturde 10 Ayrica bakiniz 11 Konuyla ilgili yayinlar 12 KaynakcaKokenidegistirYuzyillar boyunca Fransiz sarap ureticileri farkli bolgelerden baglardan veya hatta ayni bagin farkli bolumlerinden gelen saraplardaki farkliliklari gozlemleyerek terroir kavramini gelistirdiler Fransizlar terroir kavramini bir yerin sarabi etkileyen ve sekillendiren benzersiz yonlerini tanimlamanin bir yolu olarak kristallestirmeye basladilar Fransizlardan cok once antik dunyanin sarap uretim bolgeleri ayni uzumlerden bile cok farkli ve belirgin saraplar uretme potansiyeline sahip farkli bolgeler kavramini gelistirmisti 3 Antik Yunanlilar amforalara geldikleri bolgenin muhrunu basarlardi ve farkli bolgeler saraplarinin kalitesine gore itibar kazanirdi Yuzyillar boyunca Benediktin ve Sistersiyen tarikatlarinin okur yazar ve disiplinli uyeleri Burgonya nin cogunda uzum yetistirdi Genis toprak mulkiyeti sayesinde rahipler cesitli toprak parcalarinin urettigi sarap uzerindeki etkilerini genis capli olarak gozlemleyebiliyordu 4 Bazi efsanelerde rahiplerin farkli bolgelerin sinirlarini belirledigi soylenir bunlarin bircogu bugun hala Burgonya nin Grand Cru uzum baglari olarak varligini surdurmektedir 5 Unsurlaridegistir nbsp Terroir kavrami Burgonya ya ozgu olmasa da Chablis premier cru Fourchaume gibi yerlerden gelen Burgonya saraplarinin ornekleri terroir odaklidir Sarap uzmanlari kesin tanim konusunda fikir birligine varamasa da insanlarin kontrolu disinda olan dogal unsurlara ozel onem verilmektedir Teruarin yonleri olarak siklikla tanimlanan bilesenleri sunlardir 2 Iklim Toprak tipi Jeomorfoloji Asmalarin icinde uzerinde ve cevresinde buyuyen diger organizmalar Iklim ve teruarin etkilesimi genellikle daha buyuk bir alanin makro ikliminden Ornegin Burgonya nin Cote de Nuits bolgesi o bolgenin daha kucuk bir alt bolumunun mezo iklimine Vosne Romanee koyu gibi ve hatta belirli bir bagin veya asma sirasinin bireysel mikro iklimine La Grande Rue daki Grand Cru bagi gibi kadar bozulur Toprak unsuru hem bag topraklarinin bilesimi hem de icsel yapisiyla ilgilidir ornegin verimlilik drenaj ve isiyi tutma yetenegi 6 Jeomorfoloji iklimin bolgeyle nasil etkilesime girdigini etkileyen daglar vadiler ve su kutleleri gibi dogal manzara ozelliklerini ifade eder ve bag yerinin yon ve yukseklik unsurlarini icerir Asma parsellerinde uzerinde ve etrafinda buyuyen diger organizmalar baglarda bulunan bolgeye ozgu faunayi florayi ve mikroflorayi ifade eder Baglardaki mikrobiyal populasyonlar genel teruarin olculebilir bir yonu olarak tanimlanmistir Kaliforniya Universitesi Davis te bagcilik ve bitki fizyolojisi profesoru olan Mark A Matthews terroir un yaygin anlayisini bir mit olarak tanimlamistir Matthews yerel ozelliklerin bitki buyumesi ve belirli uzumlerden yapilan saraplar uzerinde bir etkisi olabilecegini kabul ederken terimin kesin olarak tanimlanmadigini ve ayrica terroir kavraminin oncelikle geleneksel inanca dayali olarak kabul edildigini ve kesin veriler veya arastirmalarla desteklenmedigini ileri surmektedir Insan kontrollu unsurlardegistir Terroir tanimi insanlar tarafindan kontrol edilen veya etkilenen unsurlari da icerecek sekilde genisletilebilir Bu hangi uzum cesidinin ekilecegi kararini icerebilir ancak bu uzum cesidinin kaliteli sarap uretip uretmeyecegi insan etkisinin otesinde olabilen terroir un dogal bir unsurudur Bazi uzum cesitleri belirli bolgelerde digerlerinden daha iyi gelisir Fermantasyonda kultur veya laboratuvarda uretilen maya yerine yabani veya ortam mayasi kullanma sarap yapim karari terroir un bir yansimasi olabilir Mese kullanimi tartismali bir unsurdur cunku bazilari kullaniminin dogal terroir ozelliklerini ortaya cikarmada faydali oldugunu savunurken digerleri kullaniminin terroir un etkilerini maskeleyebilecegini savunacaktir Bag yonetimi ornegin daha geleneksel bir ciftcilik yontemi yerine uzumleri organik veya biyodinamik olarak yetistirmek de terroir un insan tarafindan kontrol edilen bir yonu olarak gorulebilir Bagcilik ve sarapciligin etkileridegistirBagcilik ve sarap yapim surecinde alinan bircok karar saraptaki teruar ifadesini azaltabilir veya artirabilir Bunlara budama sulama ve hasat zamaninin secilmesiyle ilgili kararlar dahildir Sarap imalathanesinde mese kulturlu veya ortam mayasi vahsi fermantasyon kullanimi maserasyon uzunlugu ve tortuyla temas suresi fermantasyon sirasindaki sicaklik ve mikro oksijenasyon saptalizasyon inceltici maddelerle berraklastirma ve ters ozmoz gibi islemlerin tumu teruardan turetilen bazi yonleri azaltma veya vurgulama potansiyeline sahiptir Sarap ureticileri teruar odakli ve yalnizca bir bolgenin teruarinin benzersiz yonlerini ifade etmeye odaklanmis sarap uretme veya teruar dikkate alinmadan yapilan sarap yapimi arasindaki uc noktalarda calisabilirler Dahasi hedef teruar odakli sarap yerine iyi sarap yapmak ise hangi uzum cesidinin ekilecegi gibi seylere karar verirken iklim ve toprak tipi gibi teruar yonleri dikkate alinabilir Bu etkilerin onemi belirli bir sarap bolgesinin kulturune baglidir Fransa da ozellikle Burgonya da bir sarap ureticisinin rolunun bir sarabin teruarinin ifadesini ortaya cikarmak olduguna dair bir inanis vardir Sarap ureticisi anlamina gelen Fransizca kelime olan vigneron sarap ureticisi yerine sarap yetistiricisi olarak daha uygun bir sekilde tercume edilir Teruarin saraptaki baskin etki olduguna dair inanc Fransiz sarap etiketlerinin uzum cesidinden daha belirgin bir sekilde bolgeyi bagi veya AOC yi ve genellikle ureticiden daha belirgin bir sekilde vurgulamasinin ardindaki temeldir Isimlendirme sistemleridegistir Terroir etkisi belirli bir bolgeden gelen saraplarin benzersiz oldugu uzum cesidi ve sarap yapim teknikleri ozenle kopyalansa bile o bolgenin disinda yeniden uretilemeyecegi anlamina gelir Burgonya daki sarap ureticileri Burgonya da yetisen Pinot noir urettiklerine degil Pinot noir dan yapilmis benzersiz Burgonya saraplari urettiklerine inanirlar Fransiz AOC sistemleri gibi isimlendirme sistemleri benzersiz bir bolgeden benzersiz saraplar kavramlari etrafinda gelismistir Bu sistemler ayrica Avrupa Birligi genelinde korumali mense tanimi haline gelmistir boylece ornegin Toskana gibi bir bolgenin disindan gelen sarap ureticileri bir Sangiovese sarabi uretip buna Chianti diyemez Sarap Toskana uretim yontemini kullanan sarap ureticileriyle Chianti bolgesinde bulunan ayni toprak bilesiminde ayni klonal Sangiovese cesidinden yapilmis olsa da iki sarabin terroir nedeniyle farkli olacagi varsayimi vardir Bu Avrupa sarap bolgelerinin adlari farkli bolgelerden ve farkli teruarlardan gelen saraplarin o bolgelerden gelen saraplarla karistirilmamasi icin korunmaktadir ornegin Ispanyol veya Avustralya chianti si Amerika Birlesik Devletleri nde Sampanya ve Porto gibi yari genel adlarin kullanimi konusunda bir miktar karisiklik vardir ancak Amerikan sarap endustrisi 2005 Napa Yer Anlasmasi gibi bu yerlerde uretilen saraplarla yer adlarinin benzersiz iliskisini tanimak icin daha fazla caba sarf etmistir Adlandirma sistemleri ve korunan mense adlari benzersiz teruar i korumanin bir yolu olabilirken teruarin ticari onemi sarap endustrisinde cokca tartisilan bir konu olmustur 2018 de Ispanya da sarap ureticilerinden olusan aglar Ispanyol kirsal sarap kulturunu gelistirme niyetiyle teruar degeri katilmis saraplar uretmek icin bir taban hareketi baslatti Iklim degisikliginin etkisidegistirIklim degisikligi sarap yetistirme bolgelerinde uzun zamandir var olan sicaklik ve yagis modellerini bozup daha asiri hava olaylarina neden oldukca bunun toprak ve sarap endustrisi uzerinde potansiyel olarak ciddi etkileri bulunmaktadir Daha yuksek sicakliklar ve daha erken bir buyume sezonu meyveleri daha yuksek seker icerigine daha az aside ve aromalar icin onemli olan ikincil bilesiklerdeki farkliliklara dogru itebilir Ureticiler buna yanit olarak cesitli sekillerde uyum saglamaya calismaktadir 2021 de tartismali bir hamleyle Fransiz Ulusal Tarim Gida ve Cevre Enstitusu Bordeaux bolgesindeki sarap ureticilerine Fransa nin diger bolgelerinden secilen dort kirmizi ve iki beyaz asma turuyle deneme amacli deneyler yapma yetkisi verdi Yeni turler nihai sarap karisiminin 10 undan fazlasini olusturamaz Geri kalani bolgede 2 000 yillik tarihi boyunca geleneksel olarak yetistirilen alti kirmizi ve sekiz beyaz uzum cesidinden olmalidir Bitkileri iklim degisikliginin etkilerine karsi korumaya yonelik bir diger yaklasim stresli kosullar altinda dayanikli guclu ve suyu daha verimli kullanan bitkiler gelistirmek icin anaclarla denemeler yapmayi icerir Dikim sulama ve hasat uygulamalarindaki farkliliklar da incelenmektedir Avustralya Israil Guney Amerika ve Ispanya gibi daha sicak iklimlerde gelistirilen uygulamalar sicakliklar arttikca daha once daha soguk olan ulkelerde kullanilmak uzere uyarlanmaktadir Diger iceceklerdedegistirTerroir kavrami diger iceceklerde de mevcuttur ozellikle cayda Wuyi kaya ozu cayi dikkate deger bir ornektir ve konyakta tebesirli toprak iklim ve okyanustan uzaklik urunun kalitesini etkileyen faktorlerdir Tek malt viski bourbon rom ve votka ureticileri ficida olgunlasmadan elde edilen odun aromalari da dahil olmak uzere uretim sureclerinde terroir ogelerini kullanirlar Zanatkar peynirindedegistir nbsp Alp peynirleri yuksek rakimlarda bulunan cesitli otlar ve ciceklerle karakterize edilir Terroir ilkesi zanaatkar kraft butik peynir uretimine de uygulandi ve Fransiz yetkililer geleneksel peynir ureticilerinin terroir peynirleriyle ilgili endiselerini buyuk sanayicilerin endiseleriyle dengelemek icin mucadele etti Peynirlerin ve diger sut urunlerinin lezzeti uretim yerinden etkilenir Ornegin Alplerdeki meralar ovalardakilerden daha fazla cesitlilikte ot bitki ve cicekten olusur Daha yuksek rakimlarda bitki ortusu otlatma donemi boyunca ilkbahardan sonbahara da onemli olcude degisir ve bu da farkli partilerde uretilen peynirlerin lezzetini etkiler Isvicre de Alp peyniri genellikle Appellation d origine protegee AOP ye ek olarak ozel bir logo ile belirtilir Ticari cikarlardegistirTerroir un onemi tarimsal urunun fiyatini ve urunden yapilan urunleri etkiler Markalasma cesitlilik ve ciftci kimligi bir urunun fiyatini etkiler Slow Food hareketi bir bitki veya hayvan cesidinin tarihini onu ureten ciftcinin hikayesini ve nihayetinde urunun kalitesini takdir eder Sefler ve firincilar yaratimlari icin arzu ettikleri niteliklerin kendi listesini gelistirirler ve terroir bunlari etkiler Sarap elestirmenleri Burgonya Grand Cru bagindan gelen bir Pinot noir sarabinin Premier Cru bagindaki daha az toprak tan uretilen bir saraba gore degerini ve daha yuksek fiyati hak edip etmedigini sorgular Bu supheler sarap yapiminin kalitesi ve diger insan etkileri hesaba katildiginda da ortaya cikar bu daha az premier cru ile daha yuksek bir standartta olabilir Bu elestirmenler ayrica Yeni Dunya ve Eski Dunya saraplari arasindaki farki ve modern sarap yapim tekniklerinin onemli mese etkileri asiri olgunlasmis meyve kultur mayasi mikro oksijenasyon ve renk pigment katki maddeleri gibi farkli bolgeleri benzersiz kilan teruarin etkisini gizleyip gizlemedigini veya ortadan kaldirip kaldirmadigini sorgulamaktadir Elestirmenler genellikle Chardonnay gibi populer cesitlerden yapilan seri uretim saraplardaki homojenlestirici etkiye isaret etmektedir bu tur cesitlerin teruar ozellikleri istilaci ve yogun sarap yapimciligi tarafindan gizlenebilmektedir Kaliforniya dan gelen asiri mese ficilarinda dinlendirilmis asiri olgunlasmis bir Chardonnay baska yerlerden gelen ayni sarap stiline cok benzer bir tada sahip olabilir Farkli bolgelerden ve ureticilerden gelen saraplarin pazarlanabilirligi hem sarap endustrisi hem de tuketici sarap pazarlari tarafindan teruar a verilen onemden etkilenmektedir ve bazi ureticiler teruar i ve saraplari uzerindeki etkisini onemsememektedir Avrupa disindadegistirAmerika Birlesik Devletleri nde terroir ilkeleri uretim alani Amerika Birlesik Devletleri Tarim Bakanligi tarafindan tanimlanmis olan Vidalia soganlari ve yalnizca Amerika Birlesik Devletleri Federal Ticaret Komisyonu tarafindan tanimlanmis bir alanda yetistirilirse bu etiketi tasiyabilen Indian River meyvesi gibi birkac sinirli ornekte uygulanmistir Bazi Dogu Asya ulkelerinde terroir veya evlilik gibi terimler Japon mangalari tarafindan populer hale getirildi Cogu bas karakterin sarapla calistigi 2008 09 Kore dizisi ana mekandan sonra Terroir adini aldi bu da konseptten dolayi bir sarap restoraninin adini aldi Populer kulturdedegistirTerroir kavrami bircok filmde ve televizyon dizisinde tartisilmistir Jonathan Nossiter in 2004 belgeseli Mondovino sarap isinin kuresellesmesini inceler ve cogunlugu Fransiz olan ve terroir hakkinda konusan bir dizi kucuk ureticiyle yapilan roportajlari icerir 2006 BBC dizisi Oz and James s Big Wine Adventure da bir bolum neredeyse tamamen Oz Clarke in James May e terroir hakkinda bilgi vermesine ayrilmistir Bolumun sonunda May uc sarabi basariyla belirler ve bunlari geldikleri terroir kalitesine gore dogru siraya koyar Les Blank ve Gina Leibrecht in 2007 belgeseli All In This Tea Cin cay pazarinin kalitesi ve gelecekteki surdurulebilirligi icin terroir ve organik yetistirme yontemlerinin onemini arastiriyor Terroir Japon sarap cizgi romani Les Gouttes de Dieu da da sikca tartisilan bir konudu French Kiss ve A Good Year filmleri de terroir a gondermeler yapmaktadir Terroir taninmasi Louis de Funes in oynadigi 1976 Fransiz komedisi L aile ou la cuisse de Eti senin kemigi benim bir donum noktasidir Keith Carradine 2014 te John Charles Jopson in Edgar Allan Poe dan esinlenen filmi Terroir da rol aldi Terroir Jeff VanderMeer in 2014 romani Authority de sikca referans alinir Ayrica bakinizdegistirEkolojik bolge Habitat Bitki genetigi Eski Dunya sarabi Golgede yetistirilen kahveKonuyla ilgili yayinlardegistirVikipedi nin kardes projelerinden Terroir hakkinda daha fazla bilgi edinin nbsp Vikisozluk te tanimlar nbsp Commons ta dosyalar nbsp Vikisoz de alintilar nbsp Vikikaynak ta belgeler nbsp Vikikitap ta kitaplar nbsp Vikiversite de egitim kaynaklari nbsp Meta Wiki de tartisma Parker Thomas 2015 Fransiz Terroir ini Tatmak Bir Fikrin Tarihi Berkeley California Universitesi Yayinlari ISBN 978 0520277502 Fanet Jacques 2004 Harika Sarap Terroirlari Berkeley California Universitesi Yayinlari ISBN 0 520 23858 3 Nowak Zachary Haziran 2012 Terroir a Karsi Petites Propos Mutfak Urunleri 96 92 108 Parker Thomas 2015 Fransiz Terroir ini Tatmak Bir Fikrin Tarihi Berkeley California Universitesi Yayinlari ISBN 978 0520277519 Rice Thomas J amp Cervellone Tracy G 2007 Paso Robles Bir Amerikan Terroir i Paso Robles Kaliforniya Thomas J Rice amp Tracy G Cervellone ISBN 978 0 9799406 1 3 Sommers Brian J 2008 Sarap Cografyasi Manzaralar Kulturler Terroir ve Hava Durumu Iyi Bir Damlayi Nasil Olusturur New York Plume Publishing ISBN 978 0 452 28890 4 Torres Olivier 2006 Sarap Savaslari Mondavi Olayi Kuresellesme ve Terroir New York Palgrave Macmillan Yayincilik ISBN 0 230 00210 2 Trubek Amy B 2008 Yer Tadi Terroir a Kulturel Bir Yolculuk Berkeley California Universitesi Yayinlari ISBN 978 0 520 25281 3 Wilson James E 1999 Terroir Fransiz Saraplarinin Yapiminda Jeolojinin Iklimin ve Kulturun Rolu Berkeley California Universitesi Yayinlari ISBN 0 520 21936 8 Kaynakcadegistir What is terroir Winophilia web archive org 24 Temmuz 2015 24 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Agustos 2024 a b The Oxford Companion to Wine 3rd Edition 9780198609902 AbeBooks www abebooks com Ingilizce 29 Temmuz 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Agustos 2024 French Wine For Dummies McCarthy Ed Ewing Mulligan Mary 9780764553547 AbeBooks www abebooks co uk Ingilizce Erisim tarihi 22 Agustos 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link MacNeil Karen 13 Ekim 2015 The Wine Bible Ingilizce Workman Publishing Company ISBN 978 0 7611 8715 8 The Wine Bible Karen MacNeil Ingilizce Workman Publishing Company 2001 s 190 Erisim tarihi 19 Agustos 2024 Fraga Helder Malheiro Aureliano C Moutinho Pereira Jose Cardoso Rita M Soares Pedro M M Cancela Javier J Pinto Joaquim G Santos Joao A 24 Eyl 2014 Integrated Analysis of Climate Soil Topography and Vegetative Growth in Iberian Viticultural Regions PLOS ONE Ingilizce 9 9 e108078 doi 10 1371 journal pone 0108078 ISSN 1932 6203 PMC 4176712 2 PMID 25251495 22 Agustos 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Agustos 2024 KB1 bakim PMC bicimi link https tr wikipedia org w index php title Terroir amp oldid 33943719 sayfasindan alinmistir