Mehdi, İslami eskatolojide kıyamet öncesinde ortaya çıkacağı ve Dünyayı adaletsizlik ve zulümden kurtaracağına inanılan bir Mesih figürüdür. Mehdi olduklarını iddia eden kişiler, Müslüman dünyasında - Güney Asya, Afrika ve Orta Doğu'da - ve İslam'ın doğuşundan (MS 610) bu yana tarih boyunca ortaya çıktı.
Mehdi olduğunu iddia eden kişi manevi olduğu kadar dünyevi bir güce de sahip olabilir: iddia sahibi kişiler Mehdiyet gibidevletler veya Babizm veya Ahmediye hareketiinde olduğu gibi cemaatler oluşturabilirler. Doktrininin Müslüman dünyasındaki önemi, en son 1979'da Suudi Arabistan'ın Mekke kentinde Mescid-i Haramın Cüheyman el-Uteybi liderliğindeki en az 200 militan tarafından ele geçirilmesi sırasında vurgulandı. O kayınbirderiMuhammed bin abdullah el-Kahtaniyi Mehdi ilan etmişti.
Arka plan
Geleneksel olarak Mehdi'nin zuhurunun merkezde yer aldığı "kıyamet spekülasyonu"na olan ilgi, ana akım Şiiler (Onikicilik), İsmailizm ve "doktrinsel ve coğrafi olarak günümüz Fas'ı veya Sudan'ınının sınırlarında" yaşayan Sünni Müslümanlar arasında güçlü, ancak Sünni İslam'ın merkezinde zayıftı.
Şii İslam'da Mehdi'yi beklemek en azından "bir ibadet biçimi olarak selamlanır; ortaya çıktığında ona katılarak dünyayı adaletle doldurmak için onun sancağı altında savaşmak müminlerin her günkü özlemidir". Mehdi olduğunu inandırıcı bir şekilde iddia eden birini desteklemeye dindar Müslümanların ilgi duymalarına rağmen iddia sahibi ile diğer inananlar ve İslam alimleri arasında önemli çatışmalar görülebilir. Örneğin Irak'ta kendini mehdi ilan eden biri (Dia Abdul Zehra Kadim) ve mehdinin kendisini vasi olarak atadığını iddia eden biri () Şii İslam'ın Ayetullahlarınca "kafirler, şarlatanlar ve yalancılar" olarak kınandı.
Mahmud Pargo, Şii hadislerine göre mehdinin zor kazanılan İslami öğrenimi ve sevilen, yerleşik dini ritüel ve kurumları "gereksiz" hale getiren "yeni bir din, yeni bir kitap ve yeni bir kanun getireceği" açıklamasını sunar.
Salih bin Tarif
8. yüzyılın ortalarında, Emevi Halifesi Hişam dönemi (hicri 2.yy)'nde Ṣāliḥ ibn Tarif, kendisini yeni bir dinin peygamberi ilan etti. İbn Haldun'un kaynaklarına göre, Allah'tan Berberi dilinde yazılmış ve 80 bölümden oluşan Kuran adlı yeni bir vahiy almıştı. Kavmi için ona Salih al-Mu'minin ('Müminlerin Restoratörü') ve son Mehdi adını veren kanunlar koydu.
İslami (Ortodoks) literatür "Hırsızlık için ölüm cezası, sınırsız boşanma, Ramazan yerine Recep ayında oruç tutmak ve günlük beş yerine on zorunlu namaz gibi öğretileri" nedeniyle inancını sapkın görüyor. Motivasyonu muhtemelen kendisine politik olarak, Emevilerden bağımsızlık ve meşruiyet kazandıran bir ideoloji kurmaktı. Bazı modern Berberi aktivistler, onu Arap fethine karşı direniş ve Berguta devletini kurması nedeniyle bir kahraman olarak görüyor.
Abdullah ibn Muaviye
Abdullah bin Muaviye, Cafer ibn Ebi Talib'in soyundan geliyordu. Şiiler H.127 / MS 744'ün sonunda onu Kufe'de imam tayin ettiler. Şiiler ve Ctesiphon'un desteğiyle Emevi Halifesi III. Yezid'e karşı ayaklandı. İran'ın batısı, İsfahan ve İstakhr'a taşındı. İki yıl boyunca İran'ın batısını kontrol etmeyi başardı. 746-7'de halife ordularına yenildi ve Horasan'daki Herat'a kaçtı. İddiaya göre rakibi Ebu Müslim tarafından hapsedilmiş olarak öldü. Takipçileri onun gaybet olduğunu ve Mehdi olarak döneceğini söylediler.
Muhammed bin İsmail
İsmail bin Cafer'in oğlu Muhammed ibn İsmail (MS 740-MS 813) (İslam'ın İsmaili mezhebi adını almıştır), aslında bir Mehdi olduğunu iddia etmemesine rağmen İsmailileri çoğu, İmamların soyunun oğlu Ahmed el-Vafi (Abadullah ibn Muhammed) aracılığıyla devam ettiğine inanır ve takipçileri tarafından "geleneksel olarak atfedilen işaretler ve yetkiler altında dönüşü beklenen ... yedinci ve son imam, mehdi" olarak saygı görür."
MS 10. yüzyıl
Onuncu yüzyılda İsmaili mezhebi ikiye bölündü;
- Salamiya'da bulunan ve Abdullah el-Mehdi Billah liderliğindeki Salamidler;
- El-Hasa ( Doğu Arabistan ) merkezli Karmatiler.
Karmatiler, Abdullah el-Mehdi Billah'ın (Selamid lideri) kendisini mehdi ilan etmesinden sonra Salamiyadan ayrılanlardan oluşuyordu. Ancak yaklaşık 30 yıl sonra, liderleri Ebu Tahir el-Cennabi, "genç bir mahkum" olan Ebu'l-Fadl el-İsfehaniyi kendi Mehdi'si ilan etti.
Abdullah el-Mehdi Billah
MS 899'da, zamanın İsmaili mezhebinin lideri olanAbdullah Said, Abdullah el-Mehdi Billah adıyla (909–934) kendisini Mehdi ilan etti. 909'da kurulan Fatımi devletinin ilk halifesi, devlet kurmayı başaran iki talipten biriydi. (Aşağıda Muhammed Ahmed'e bakın). Mehdi olarak 903'te orta Suriye'yi ele geçirmek için çağrıldı, ancak Irak birlikleri tarafından ezildi. Vaizi veya Da'isi Abu 'Abdullah El-Husayn Al-Shii, birkaç yıl sonra Berberi yerlilerinin desteğiyle Kuzey Afrika'nın bazı kısımlarını güvence altına almasına yardım etti. Mehdi'nin gelişini takip edecek olan kıyamet tarihi "süresiz olarak ertelendi". Abdullah, Mehdi olarak (teoride) sahip olduğu doğaüstü güçlerin hiçbirini kullanamadı - onları kullanmakta ısrar edenler görevden alındı ve bazen idam edildi.
Sonunda Fatımiler "bin yıllık retoriği tamamen terk ederek" kendilerini imparatorluk inşa etmeye adadılar.Kahire'yi başkent olarak inşa ettiler ve Fatımi soyundan gelenler halife olarak hüküm sürmeye devam etti. Altıncı halife El-Hakim, aşırı şiddetle yerine getirilen "öngörülemeyen emirler" (kiliselerin yok edilmesi, gece ateşkesleri, tüm köpeklerin tasfiyesi, müziğin yasaklanması vb.) ile tanınıyordu ve bazen de aynı hızla görevden alınıyordu. Bazıları onun ilahi ilhamına ve Dürzi dinine ilham verdiğine inandı.
Selahaddin Eyubi Mısır'ı ele geçirip Fatımi devletine son verdiğinde hanedan sona erdi. Son Fatımi Halifesi ve ailesini ölümüne kadar Fatımi Sarayı'nda hapsetti.
Ebu'l-Fadl el-İsfahani
İsfahan Mehdisi olarak da bilinen Ebu'l-Fadl el-İsfahani, MS 931'de Bahreyn'in Karmati lideri Ebu Tahir el-Cannabi tarafından "Tanrı'nın vücut bulmuş hali" ilan edilen, İranlı genç bir adamdı. Bununla birlikte, bu yeni apokaliptik lider, İslam'ın geleneksel yönlerini ret ve Zerdüştlerin yaptığı gibi "takipçilerini" İbrahimi peygamberleri kınamak ve "ateşi kutlamaya" teşvik etmek gibi Zerdüştlük ile bağları teşvik ederek büyük bir karışıklığa neden oldu. Ebu Tahir, onu "sahtekar" olarak reddetti ve idam ettirdi.
Muhammed bin Mustakfi
Muhammed bin el-Mustakfi, Abbasi halifesi el-Mustakfi'nin oğlu ve atanmış varisiydi, Büveyhi Emirleri kukla halife El-Muti'yi devirmek için geliştirilen bir komploda Mehdi cübbesini giydi.
MS 12. yüzyıl
Alamutlu II. Hasan
On birinci yüzyılın sonlarında, Fatımi hanedanı bin yıllık doğaüstü iddialardan vazgeçtiğinde, İsmaililer başka bir bölünme yaşadı. Fatımi ordusunun başı El-Afdal, daha uyumlu bir damat için merhum halifenin atanmış varisi oğlu Ebu Mansur Nizar'ı saf dışı bıraktı. Ancak İran'daki İsmaili kuvvetlerinin komutanı Hasan Sabbah Kahire' Fatımilerinden ayrılarak Alamuttaki kalesinden hem Sünni Abbasi liderlerine hem de Kahire'deki Fatımi sarayına karşı bir terör saltanatı başlattı.
H. 559'da (MS 1164) Ramazan ayının ortasında, Hasan Sabbah'nın halefi II. Hasan ve birlikte toplananlar, sırtları Medine'ye dönük olarak, Ramazan orucuna aykırı olarak şeriata aykırı bir ritüele, şaraplı bir ziyafete katıldılar. Gizli imam onları şeriatın kutsal kurallarından kurtardığıni insan, cin ve meleklere ilan etmişti. II. Hasan şeriat'ın zahiri uygulamasını yürürlükten kaldırdığını ve kanunların batıni tarafını vurguladığını açıkladı. Ve "dıştan" Buzurgumid'in torunu olarak bilinirken", ezoterik gerçeklikte "zamanın İmamı" olduğunu iddia etti. İslami ayinlere uyulması en ağır şekilde cezalandırılırdı; Yine de direniş derindi ve Hasan kendi kayınbiraderi tarafından bıçaklanarak öldürüldü. İslam hukuku, oğlunun ölümünden sonra yeniden getirildi.
İbn Tumart
Sünni Fas'ta, 12. yüzyılın başlarında Murabıtların çöküşünde Muhammed ibn Abdullah İbn Tumart (c.1078/1080 - c.1130) reform yapmaya çalıştı. Allah'ın birliğine vurgu yaptıkları için müritleri Muvahhidun (Muvahhidler) olarak bilindi. Merakeş ve diğer şehirlerde reddedildi, destek için Atlas Dağları'ndaki Masmuda kabilesine döndü. İbn Tumart tüm diğer İslami hukuk okullarını reddetti ve yönetici Almorvid hanedanının gevşek ahlakında Kıyamet Saatinin yakın olduğuna dair işaretler gördü.
1121'de müritleri tarafından mehdi ilan edilmesi ve kendisini imam ve masum (veya günahtan korunmuş) demesine rağmen, ibn Tumart en eski on müritinden oluşan bir konseye danıştı ve geleneksel Berberi temsili hükûmetini elli kabile liderinden oluşan bir meclis ekleyerek değiştirdi. Almohad isyanı 1125'te Sus ve Marakeş dahil Fas şehirlerine yapılan saldırılarla başladı.[]
1130'da Marakeş'i ele geçirememesi "mesihlik iddialarını baltaladı" ve Abdülmümin'i halife unvanıyla halefi olarak atadıktan kısa bir süre sonra öldü. Abdülmümin, İslam'da evrensel liderlik iddiasında bulundu ve kendi ailesinin üyelerini iktidara getirecek bir sistemle saltanat kurdu.
MS on dördüncü yüzyıl
İran ve Irak'ta Şii
13. yüzyılda Moğol istilasıyla İran ve Irak Moğolların kontrolüne girdi, çok sayıda Müslüman katledildi. 14. yüzyıl başlarında İran ve Irak'taki Şiiler "gizli muhalefete" başladı. Orta Irak'ta bir Şii öğreti merkezi olan Hilla'da, her gün ikindiden akşam namazına kadar, 100 kasabalı Mehdi'nin yeniden ortaya çıkması için dua yapılan bir ritüele katıldı. Davullar vuruldu, boru ve borazanlar çalındı, Mehdi' için eyerlenmiş bir at, "Kıyametin Efendisi"nin mabedine götürüldü ve orada Şii kasabalılar "Kıyametin Efendisi Allah'ın adıyla" diye haykırdı. Allahım, gel, çünkü fitne kol geziyor, fesat kol geziyor! Ortaya çıkmanın tam zamanı! Senin sayende Allah, hakkı batıldan ayıracaktır!" Benzer mesih olayları İran'da da meydana geldi.
- Fazlallah al-Astarbadi
Moğol hanlığının Ebu Sa'id Bahadır Han'ın 1335'te ölümüyle dağılmasından sonra, gezgin tarikatlar önde gelen Şeyhiyye-Cüriyye ile "popüler ruhaniyeti" yaydılar; Mehdi'nin yaklaşmakta olduğunu ve Şiilerin silaha sarılarak O'nun gelişine hazırlanmasını ilan ettiler. 1381-1392 yılları arasında Timur'un boyunduruğu altına girdiler.
Mesih ajitasyonu, 1386'da, kendisini "ilahi ihtişamın tezahürü" ilan eden ve "Çağın efendisi" niteliklerine sahip, alfabenin harfleri (hurûfiyye) dahil olmak üzere gizli anlamları ayırt etme yeteneğine vurgu yapılan Fazlullah Esterabadî adlı bir rüya yorumcusu tarafından ele alındı. 1394'te idam edildi, ancak müritleri "ona ilahi bir enkarnasyon olarak saygı duydular" ve "Kılıç Ustası" nın işaretleri altında dönüşünü beklediler. Bu mezhep, İran ve Suriye'de "her türlü sapkınlığın peşine düştü" ve yavaşça Anadolu'daki Baktaşilerin Sufi kardeşliği içinde asimile edildi.
MS 15. yüzyıl
Nurbahş
Fazlallah al-Astarbadi'nin on beşinci yüzyılın başlarında idam edilmesinden bir nesil sonra, bugün Tacikistan'da bulunan Kübraviyye tarikatının Sufi üstadı İshak el-Kuttalani, müritlerinden biri olan Nurbahş'ı (Işığın Armağanı) beklenen Mesih (yani Mehdi) olarak ilan etti. Bu hareket "boyut ve etki olarak büyüdü", başarısız bir isyan düzenledi ve bunun üzerine Kuttalani ve düzinelerce takipçisi - Nurbahş hariç- 1425'te idam edildi. Sonunda Nurbahş Kürdistan'da kendi düzenini kurdu "ancak imamlık iddialarından vazgeçmek zorunda kaldı."
Muhammed bin Falah
"Bin yıllık ayaklanmanın" "yeni bir hanedan gücüne" yol açmasına dair bir başka örnek de Muhammed ibn Falah'tır (1400-1465/66). MS 1415 dolaylarında kendisini Mehdi'nin velisi (dostu) ilan etti. (İlk imam Ali, Şia tarafından Allah'ın velisi olarak kabul edilir.) 1436'da güneybatı İran'da takipçileri arttı ve kendini "yedinci imamın son enkarnasyonu" ilan etti ve "Mehdi'nin bir konuşmasını sundu. Onun mezhebi Muşa'şa'iyye olarak tanındı. Sapkınlığına karşı çıkanlar Irak'ın kutsal şehirlerinde ayaklandı, ancak gücü o kadar büyüktü ki, Ali'nin mezarına bile saygısızlık ederek Hilla ve Necef'i yok etti. Ayrıca, 1508'de emirliğin Safeviler tarafından fethinden sonra eyalet valisi olan torunlarına miras kalan Hurzistan'da bir emirlik kurdu.
Syed Muhammed Jaunpuri
Muhammad Jaunpuri (9 Eylül 1443 - 23 Nisan 1505) Kuzey hindistanda, günümüzün Uttar Pradesh'inde doğdu. Babası Syed Muhammed Abdullah, yedinci imam Musa Kazım'in soyundan geliyordu.
Muhammad Jaunpuri üç yerde Mehdi-yi Mev'ud (vadedilen Mehdi) olduğunu iddia etti:
- Mescid-i Haram'da rükün ve makam arası (H. 901)
- TaC Han Salar Camiinde Ahmedabad, Gujarat (AH 903)
- Badli, Gujarat. Burada çok sayıda takipçi toplar ancak ulemadan muhalefet alır. (905 H.)
Beş yardımcısı bulunmaktadır: 1)Bandagi Miyan Syed Mahmood, 2) Siddiq-e-Vilayat olarak da bilinen Bandagi Miyan , 3) Miqraz-e Bidda olarak da bilinen Bandagi Miyan , 4) Dariya-e-Wahdet-o-Aşam olarak da bilinen Bandagi Miyan , 5) Maqbul-i-Mehdi olarak da bilinen Bandagi Miyan .
Muhammad Jaunpuri 1505'te 63 yaşında Afganistan'ın Farah kentinde öldü. Mahdavia olarak bilinen takipçileri var olmaya devam ediyor ve Hindistan'ın Haydarabad şehri etrafında toplanıyorlar. Ancak dünyanın diğer bölgelerinde Hindistanın Haydarabad, Gujarat, Karnataka, Madhya Pradesh ve Maharashtra'nın yanı sıra Pakistan Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Avustralya, Birleşik Arap Emirlikleri, Katar, Suudi Arabistan, Kuveyt, Afrika ve Birleşik Krallık'ta göç eden Mahdavi toplulukları var.
Şeyh Bedreddin
Şeyh Bedreddin Mahmud Bin İsrail Bin Abdülaziz (1359–1420) etkili bir mutasavvıf, alim, ilahiyatçı ve devrimciydi. En çok, kendisi ve müritlerinin Sultan I. Mehmet ve Osmanlı devletinin otoritesine ciddi bir meydan okuma oluşturduğu, Osmanlı İmparatorluğu'na karşı bir 1416 isyanındaki rolüyle tanınır.
MS 16. yüzyıl
1509'da, soyunun Muhammed'den geldiğini iddia eden ve "bölgedeki en güçlü kardeşlik teşkilatı Şazelinin askeriyle desteklenen Banū Saʿdid, Sous'un kontrolünü ele geçirdi. Lideri Muhammed el-Mehdi hükümdar ilan edildi ve takipçileri, "Peygamber'in aynı adı taşıyan soyundan gelen Muhammed'in yeryüzünde adaleti yeniden tesis etmek için geleceğini" belirten ünlü bir hadisin "onda gerçekleştiğini gördü". Banū Saʿdid hanedanı, sonraki yüzyılın büyük bir bölümünde Fas'ı ateşli silahların yardımıyla yönetmeye devam etti.
Ahmed bin Abi Mahalli
Faslı bir imam ve 1610'da Sufi üstadını bir yenilikçi olarak suçladıktan ve iktidardaki Sa'did hanedanını sözde dini gevşeklik ve Batılı sömürgecilere saldırmamakla suçladıktan sonra kendini Mehdi ilan eden Sufi lider Ahmed ibn Abi Mahalli (1559-1613) idi. Fas'ın güneyindeki Marakeş şehrini aldı, ancak 1613'te çatışmada öldürüldükten sonra takipçileri "onun yenilmezliğine olan inançlarının çürütüldüğünü" gördüler ve kaçtılar. Kafası koptu ve parçalanana kadar şehir surlarına asıldı, ancak bu grafik kanıtlara rağmen bölgedeki "nüfusun bir kısmı" onun ölümünü kabul etmeyi reddetti ve "kendini kamuoyundan gizlediğine" inandı.
Şah İsmail I Safevi
Nurbahş etkisi Safevi hanedanında (1501-1736) hissedildi. Hanedan, (her ne kadar "muhtemelen Kürt kökenli" olsa da) adını on beşinci yüzyılda Şiiliğe geçen bir Sufi tarikatından (Safevilik) almıştır. Safeviler askerî güç için paganizm, şamanizm ve hatta ritüel yamyamlık ile suçlanan "Kızılbaş" olarak bilinen " fanatik Türkmen kabilelerine " bel bağladı. Lideri (Haydar) çatışmada ölünce yerine on iki yaşındaki oğlu I.İsmail geçti.
Nurbahş'ın müritlerinden biri tarafından "güçlü bir şekilde etkilenen" İsmail, kendisinin Mehdi olduğunu iddia ederek Kızılbaş vahşetini haklı çıkarmada eskatolojiyi kullandı. Vahşi Kızılbaş, sırasıyla Bakü, Tebriz, İsfahan, Şiraz ve Bağdat'ı aldı, ancak 1514'te Osmanlı topçusu tarafından bozguna uğratıldı.
"Artık Mehdi kılığına giremese de Gizli İmam'ın elçisi olduğunu iddia etti. Safevi ailesinin Anadolu kökenleri bir şekilde unutuldu ve bunun yerini Büyük Gaybet sırasında hanedanın kendisini on ikinci imamın aracı olarak temsil etmesine izin veren peygamberi bir soy aldı. Kızılbaşların bir azınlığı yine de Şah'ı bizzat Mehdi olarak görmeye devam etti."
Bu sapkınlık, İsmail'in oğlu ve halefi tarafından bastırıldı.
On yedinci yüzyıl
Ahmed el-Mansur
Ahmed el-Mansur (1578–1603), Fas sultanı. Hukukçu Ahmed bin Muhammed bin el-Sıddıq, yalnızca Mehdi üzerine bir risale yazdı ve Mansur'un Mehdiliğini destekleyen yüz argüman sundu.
Ahmed bin Abi Mahalli
Ahmed ibn Abi Mahalli (1559-1613), Fas'ın güneyinde mevcut Saadi hanedanına karşı bir devrime (1610-13) öncülük eden kadı ve kendisini mehdi ilan eden bir din alimiydi.
Onsekizinci yüzyıl
Ağa Muhammed Rıza
Bengal'in Sylhet bölgesinde yaşayan İran asıllı sufi piri Şii Ağa Muhammed Rıza öne çıktı. Binlerce takipçi kazandı ve 1799'da Kaçari Krallığı'nı işgal ederek İngilizlerden bağımsızlığını ilan eden bir hareket başlattı. Kendini Mehdi ilan etti, Doğu Hindistan Şirketi'ne karşı bir dizi çarpışmadan sonra yenildi. Kaçtı ama yakalanarak Kalküta'da ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı.
On dokuzuncu yüzyıl
19. yüzyıl, bazıları müritleri ve öğretileri günümüze kadar ulaşan birkaç Mehdi iddiacısı sağladı.
Bu Ziyan
İslam'ı yeniden icat etmeyi değil, onu kafir işgalcilere karşı savunmayı amaçlayan bir Mehdi, Bu Ziyan'dı. 1849'da Muhammed ona bir dizi rüyada göründü ve ona "üç kez" "Mehdi'nin görevlerini üstlenmesini" ve Fransız sömürgecilerini Cezayir'den kovmasını emretti. Bu Ziyan, Fransız karşıtı lider Abdülkadir'in temsilcisi olarak görev yapmıştı, ancak şimdi en güçlü Sufi kardeşliği Rahmaniyya'nın birçok üyesinin yardımıyla bir ayaklanmaya öncülük etti. Fransızlar, Zaʿatsha vahasındaki karargahlarını 52 gün boyunca kuşattı ve nüfusu yok etti. Bu Ziyan'ın kafası köyün girişinde bir mızrağa takıldı, ancak "Mehdi' - veya oğullarından en az birinin sağ kurtulduğu haberi Sahra'da yayıldı."
Ali Muhammed Şirazi (Báb)
Alí Muḥammad Şírází (20 Ekim 1819 - 9 Temmuz 1850), 23 Mayıs 1844'te Báb adını alarak Mehdi olduğu iddia edildi.Bábizmin kurucusudur. Tebrizde idam mangası tarafından idam edildi. Kalıntıları şu anda İsrail'in Hayfa kentindeki Bahai Dünya Merkezinde bir mezarda tutulmaktadır. Báb, Bahai Dini'nin merkezi bir figürü olarak kabul edilir.
Muhammed Ahmed
Muhammed Ahmed bin Abdullah (12 Ağustos 1844 - 22 Haziran 1885), Sufi Samaniyye tarikatının Sudanlı şeyhiydi. Püriten öfke patlamaları nedeniyle kovuldu, İngiliz-Mısır yönetimine karşı bin yıllık huzursuzluk ve Sudanlı halk protestosu arasında kendi düzenini kurdu. Haziran 1881'de, rüyasında Muhammed tarafından tahta çıkartıldığını gördüğünü söyleyerek kendisini Mehdi ilan etti. Kordofan eyaleti üzerinde kontrol sağladı ve Sudan'ın Türk-Mısır hükümetine karşı başarılı bir askeri harekat başlattı; İngiliz-Mısır ordusunu yendi ve 1885'te Sudan'ın başkenti Hartum'u ele geçirdi. Yakında Mekke, Medine, Kahire ve Kudüs'te dua edeceğini tahmin etti, ancak zaferinden birkaç ay sonra öldü.Mehdi devleti Omdurman Savaşı'nın ardından İngiliz ordusunun eline geçtiği 1898 yılına kadar halefi Abdallahi ibn Muhammed yönetminde devam etti.
Mīrza Ghulām Aḥmad
Mirza Gulam Ahmed (13 Şubat 1835 - 26 Mayıs 1908), Britanya Hindistan'ında 19. yüzyılın sonlarında hem Mehdi hem de İsa'nın ikinci gelişi olduğunu iddia etti. 1889'da, takipçileri tarafından İslam olarak görülse de ana akım Müslümanların çoğunluğu tarafından tanınmayan Ahmediye dini hareketini kurdu. 1880'de Ahmed, vahiy aldığını iddia ettiği Brahen-i-Ahmadiyye adlı kitabında Mehdi olduğunu iddia etti. 1974'te Pakistan parlamentosu Ahmedileri gayrimüslim ilan eden bir yasa çıkardı. Gulam Ahmed'in ölümünden bu yana, Ahmediye cemaati onun halefleri tarafından yönetiliyor.
Wallace Fard Muhammed
Wallace D. Fard Muhammed (26 Şubat 1877? - 1934?) İslami bir hareket, 4 Temmuz 1930'da Amerika Birleşik Devletleri'nin Detroit kentindeNation of Islam'ı kurdu, Nation of Islam, W. Fard Muhammed'in hem Yahudiliğin " Mesih "i hem de İslam'ın Mehdisi olduğunu öğretir.
Yirminci yüzyıl
Muhammed bin Abdullah al-Kahtani
Muhammed bin Abdullah el-Kahtani (1935 - 9 Ocak 1980), 20 Kasım 1979'da 200'den fazla militanın Mekke'deki Ulu Camii'yi ele geçirmesine önderlik eden kayın biraderi Cüheyman el-Uteybi tarafından Mehdi ilan edildi. Ayaklanma, en az 300 kişinin öldürüldüğü iki haftalık bir kuşatmanın ardından bastırıldı.
Riaz Aḥmed Gohar Şahi
Riaz Ahmed Gohar Şahi (25 Kasım 1941 doğumlu), Uluslararası Mesih Vakfı (MFI) ve Anjuman Serfaroshan-e-Islam ruhani hareketlerinin kurucusudur. MFI tarafından Mehdi, Mesih ve ilan edildi.
Şahi'nin destekçileri, yüzünün Mekke'deki Ay, Güneş, nebula yıldızı ve Kara Taş'ta öne çıktığını ve bu görünümlerin, Gohar Şahi'nin 1985'te beklenen İmam Mehdi, Mesih ve Kalki Avatarı olduğuna dair Tanrı'nın işaretleri olduğunu iddia ediyor. Şahi de kendisinin sorumlu olmadığı Ay'da ve çeşitli yerlerdeki görüntülerini Tanrı'nın ifşa ettiğini ve soru sorulacaksa bunların Tanrı'ya sorulması gerektiğini söyleyerek iddiayı destekliyor.
Şahinin Nerede olduğu bilinmiyor: Pakistanlı bir haber ajansı 2003 yılında öldüğünü söylüyor ve bazıları Pakistan'da müebbet hapis yattığını söylerken, diğerleri onun Birleşik Krallık'ta olduğunu söylüyor.
Arifin Muhammed
Yasaklanmış Sky Kingdom'ın lideri ve kurucusu "Ayah Pin" olarak da bilinen Ariffin Mohammed 1943'te Beris, Kampung Besar Bachok, Kelantan'da doğdu.
1975'te Bagan Lebai Tahir, Butterworth, Penang'da ruhani bir grup kuruldu.
İsa'nın yanı sıra Muhammed, Şiva ve Buda'nın enkarnasyonu olduğunu iddia etti.
Sky Kingdom adanmışları, Ayah Pin'in bir gün Mehdi olarak geri döneceğine inanıyor. Takipçileri onu gökyüzünün kralı ve tüm dinler için en yüksek bağlılık nesnesi olarak görüyorlar.
Şükrü Mustafa
Şükri Mustafa, Cemaat el-Müslimin olarak da bilinen Tekfir vel-Hicra'nın1978'de idam edilen lideriydi.
Muhammadu Limamou leye
Layene asıl adı Libasse Thiaw olan Seyydina Limamou Laye (1844-1909) tarafından Senegal merkezli Sufi Müslümanlarının dini bir kardeşliğidir. Kurucularının Mehdi (Muhammed'in reenkarnasyonu) ve oğlu Seyydina Issa Rouhou Laye'nin İsa'nın reenkarnasyonu olduğuna olan inancı dikkat çekicidir.
Yirmi birinci yüzyıl
Dia Abdul Zahra Kadim
"2006 yılında Dia Abdul Zahra Kadim, beklenen Mehdi olduğunu açıkladı ve "Cennetin Askerleri" adlı silahlı bir grup kurdu. Resmi raporlara göre, 2007 Ocak ayı sonlarında, Şii yetkililer ve Ayetullahları idam etmek ve "havzalarını ele geçirmek" için Şiilerin kutsal şehri Necef'e doğru yürüdü. Tehdide karşı alarma geçen Irak güçleri, Kadim'i kuşattı ve 2007 Necef Savaşı'nda onu ve "263 adamını" öldürdü. Gayri resmi olarak, Irak ve Amerikan güçleri, "Necef'in kuzeyindeki Zarga'daki bir kampta" kadınlar ve çocuklar da dahil olmak üzere Cennetin Askerleri topluluğunun tamamını yok etmekle suçlanıyor.
Muhammed Abdullah el-Nasr
2016'da Şeyh Mizo olarak bilinen Sünni Mısırlı televizyon vaizi Muhammed Abdullah el-Nasr; Facebook sayfasında Muhammed'den alıntı yaparak Mehdi olduğunu ilan etti ve hem Sünnileri hem de Şiileri onun hükmüne uymaya çağırdı.
Diğer durumlar
Ruhbanlık uzmanı Mehdi Gafari'ye göre, 2012'de İran'da 3.000'den fazla Mehdi iddiacısı hapisteydi.
Mehdi'nin temsilcisi olduğunu iddia eden kişiler
Şii inanışlarına göre, gizli imam/mehdi zuhur etmeden önce, "onu temsil eden ve onunla halk arasında aracılık yapan bir elçi" zuhur edecek, onun emirlerini iletecek ve bazı görevlerini yerine getirecektir.
- Al-Qahtani lakaplı Iraklı Haidar Machtat al-Munchidawi türban takıyor ve kendisini "Mehdi'nin arabulucusu" olarak tanımlıyor; takipçileri “Tamamen Adanmış Gençlik” başlıklı bir Facebook sayfası açtı. Al Monitor'e göre 2015 yılında Irak'taki kaos, "Şiilerin beklediği İmam Mehdi veya onun elçisi" olduklarını iddia eden artan sayıda insanın ortaya çıkmasına neden oldu. Adnan Ebu Zeed, bazılarının Şii dini otoriteleri ortadan kaldırmayı amaçladığını iddia ediyor.
- Tanrı tarafından tüm mezhepleri tek bir grupta birleştirmek için gönderilen, kendini “ilahi vaiz” olarak tanımlayan Fadel al-Marsoumi; facebook sayfası da vardır.
- Basralı bir mühendis ve İmam Mehdi'nin Irak Şii hareketi Ensar'ın lideri Ahmed el-Hassan, 1998'de Gizli İman'ın kendisini (Gizli İmam'ın) temsilcisi (vessi ) olarak atadığını açıkladı. Necef'teki din okullarının sapkınlığını kınadı ve İmam Mehdi'nin Destekçileri (Ensar el-İmam el-Mehdi ) adlı bir milis kurdu.
Irak yerlisi olmasına rağmen, kendisini el-Yamani olarak adlandırıyor. Amerika'nın Irak'ı işgalinin ardından, "Amerikan Şeytanı"na karşı savunma amaçlı bir Cihat çağrısında bulundu ve kendisine direnen herkesi kılıçtan geçirmekle veya "kılıcın gölgesinde" ölmekle tehdit etti. Ayrıca, İran Dini Lideri Ali Hamaney'i ve "diğer" liderleri "güçlerini ona teslim etmeye" ve "Büyük Gaybet'in sonunun yaklaştığını" inkâr eden tüm önde gelen Şiileri "azarlamaya" çağırdı.
Müritleri veya destekçileri tarafından Mehdi olduklarını iddia eden kişiler
- Mustafa Çabuk
- Adnan Oktar
- El-Hakim bi-Amr Allah
- Fethullah Gülen
- Ja'far al-Sadiq (Tawussite Şiilerine göre)
- Usta Fard Muhammed (İslam Milletine göre)
- Muhammed Bayazid Han Panni (Hizbut Tawheed'e göre)
- Muhammed ibn Abdullah el-Aftah ibn Cafer el-Sadık
- Muhammed ibn Abdullah An-Nefs Az-Zakiyya
- Muhammed ibn Ali el-Hadi
- Muhammed ibn Kasım (el-Alevi)
- Musa el-Kadhim (Vakıfi Şiilere göre)
- Yahya bin Ömer
Ayrıca bakınız
- sahte mesih
- Mesih
- Mesih kompleksi
- Yahudi Mesih iddiasında bulunanlar
- İsa olduğunu iddia eden kişilerin listesi
- mesih iddiasında bulunanların listesi
- Avatar talebinde bulunanların listesi
- Buda hak iddia edenlerin listesi
- Mesih'in İkinci Gelişi
- Gerçekleşmemiş Hristiyan dini kehanetleri
- Dini geleneklerin kurucularının listesi
- Tanrı olarak kabul edilen kişilerin listesi
- Muhammed el-Mehdi'nin zuhurunun alametleri
- Muhammed el-Mehdi'nin yeniden ortaya çıkışı
- mehdilik
Kaynakça
- ^ : p.49
- ^ Hardy, Roger (January 31, 2007). "Confusion surrounds Najaf battle" 19 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. BBC.
- ^ Roug, Louise; Fakhrildeen, Saad (January 30, 2007). "Religious cult targeted in fierce battle near Najaf" 27 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Los Angeles Times.
- ^ . news.yahoo.com. Associated Press. 29 Ocak 2007. 7 Şubat 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2007. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (); Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ a b c Abu Zeed (2 Şubat 2015). "'Messengers of God' multiply amidst Iraqi chaos". Al Monitor. 2 Haziran 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Haziran 2022.
- ^ a b Mahmoud Pargoo (April 2019). "Who is Ahmad al-Hassan al-Yamani, and why do so many Shīʿas think he is the promised messiah?". ABC. 1 Haziran 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mayıs 2022.
- ^ Shi'ism. 2nd. Columbia University Press. 2004. ss. 22. Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ a b c d e : p.50
- ^ a b c d : p.51
- ^ a b : p.52
- ^ Abbas Amanat (9 Şubat 2002). Imagining the End: Visions of Apocalypse from the Ancient Middle East to Modern America. I.B.Tauris. ss. 123-. ISBN .
- ^ The Assassins : A Radical Sect in Islam. Oxford University Press. 1967. s. 72.
- ^ The Assassins : A Radical Sect in Islam. Oxford University Press. 1967. s. 74.
- ^ : p.53
- ^ a b c : p.59
- ^ : p.59-60
- ^ a b : p.60
- ^ : p.55-6
- ^ : p.56
- ^ a b : p.57
- ^ a b c d : p.58
- ^ : p.57-8
- ^ a b . 27 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2006.
- ^ : p.61
- ^ Mercedes Garcia-Arenal, "Imam et Mahdi : Ibn Abî Mahallî", in Revue des mondes musulmans et de la Méditerranée, 2000, p. 157-180 (retrieved 3-2-2011) translation in English, in: Mercedes Garcia-Arenal, Messianism and puritanical reform: Mahdīs of the Muslim west, Brill, 2006
- ^ : p.61-2
- ^ Nabil Matar (2008). Queen Elizabeth I Through Moroccan Eyes
- ^ Ibraz al-Wahm al-Maknun min Kalam Ibn Khaldun aw al-Murshid al-Mahdi li-rad ta’an Ibn Khaldun bi Ahadith al-Mahdi, National Library of Rabat, MS Dal 1878
- ^ : p.62
- ^ a b : p.62-3
- ^ (PDF). 10 Haziran 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2010.
- ^ . 14 Ağustos 2013. 9 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2014.
- ^ . Messiah Foundation International. 8 Nisan 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2010.
- ^ . goharshahi.pk. 22 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2010.
- ^ . . 18 Kasım 1997. 28 Temmuz 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2010.
- ^ Claimed on the official site Gohar Shahi, and all other major sites of MFI http://www.goharshahi.com/ 27 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . as accessed on August 19, 2015
- ^ Face of Gohar Shahi appeared on Kaaba 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ahmadiyya.us
- ^ La Confrérie layenne et les Lébou du Sénégal: Islam et culture tradtionnelle (Fransızca). Bordeaux: Institut d'études politiques de Bordeaux: Université Montesquieu-Bordeaux IV. 1994. Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ "The Prophet Muhammad Reincarnated and His Son, Jesus: Re-centering Islam among the Layenne of Senegal". Journal of Historical Geography. 42: 24-35. 2013. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (); Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ "The Prophet Muhammad Reincarnated and His Son, Jesus: Re-centering Islam among the Layenne of Senegal". Journal of Historical Geography. 42: 24-35. 2013. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (); Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ a b c : p.160
- ^ . 21 Kasım 2016. 3 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Iran’s multiplicity of messiahs: You’re a fake 11 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . economist.com
- ^ . saviorofmankind.com. 12 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2016.
- ^ a b c : p.159
- ^ . ABC Editorial Standards. 1 Nisan 2019. 21 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2019. Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ "Milliyet Haber". 16 Şubat 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Şubat 2024.
- ^ . 16 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . Anadolu Ajansı. 16 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2022.
- ^ . www.odatv4.com (İngilizce). 30 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mehdi Islami eskatolojide kiyamet oncesinde ortaya cikacagi ve Dunyayi adaletsizlik ve zulumden kurtaracagina inanilan bir Mesih figurudur Mehdi olduklarini iddia eden kisiler Musluman dunyasinda Guney Asya Afrika ve Orta Dogu da ve Islam in dogusundan MS 610 bu yana tarih boyunca ortaya cikti Mehdi oldugunu iddia eden kisi manevi oldugu kadar dunyevi bir guce de sahip olabilir iddia sahibi kisiler Mehdiyet gibidevletler veya Babizm veya Ahmediye hareketiinde oldugu gibi cemaatler olusturabilirler Doktrininin Musluman dunyasindaki onemi en son 1979 da Suudi Arabistan in Mekke kentinde Mescid i Haramin Cuheyman el Uteybi liderligindeki en az 200 militan tarafindan ele gecirilmesi sirasinda vurgulandi O kayinbirderiMuhammed bin abdullah el Kahtaniyi Mehdi ilan etmisti Arka planGeleneksel olarak Mehdi nin zuhurunun merkezde yer aldigi kiyamet spekulasyonu na olan ilgi ana akim Siiler Onikicilik Ismailizm ve doktrinsel ve cografi olarak gunumuz Fas i veya Sudan ininin sinirlarinda yasayan Sunni Muslumanlar arasinda guclu ancak Sunni Islam in merkezinde zayifti Sii Islam da Mehdi yi beklemek en azindan bir ibadet bicimi olarak selamlanir ortaya ciktiginda ona katilarak dunyayi adaletle doldurmak icin onun sancagi altinda savasmak muminlerin her gunku ozlemidir Mehdi oldugunu inandirici bir sekilde iddia eden birini desteklemeye dindar Muslumanlarin ilgi duymalarina ragmen iddia sahibi ile diger inananlar ve Islam alimleri arasinda onemli catismalar gorulebilir Ornegin Irak ta kendini mehdi ilan eden biri Dia Abdul Zehra Kadim ve mehdinin kendisini vasi olarak atadigini iddia eden biri Sii Islam in Ayetullahlarinca kafirler sarlatanlar ve yalancilar olarak kinandi Mahmud Pargo Sii hadislerine gore mehdinin zor kazanilan Islami ogrenimi ve sevilen yerlesik dini rituel ve kurumlari gereksiz hale getiren yeni bir din yeni bir kitap ve yeni bir kanun getirecegi aciklamasini sunar Salih bin Tarif8 yuzyilin ortalarinda Emevi Halifesi Hisam donemi hicri 2 yy nde Ṣaliḥ ibn Tarif kendisini yeni bir dinin peygamberi ilan etti Ibn Haldun un kaynaklarina gore Allah tan Berberi dilinde yazilmis ve 80 bolumden olusan Kuran adli yeni bir vahiy almisti Kavmi icin ona Salih al Mu minin Muminlerin Restoratoru ve son Mehdi adini veren kanunlar koydu Islami Ortodoks literatur Hirsizlik icin olum cezasi sinirsiz bosanma Ramazan yerine Recep ayinda oruc tutmak ve gunluk bes yerine on zorunlu namaz gibi ogretileri nedeniyle inancini sapkin goruyor Motivasyonu muhtemelen kendisine politik olarak Emevilerden bagimsizlik ve mesruiyet kazandiran bir ideoloji kurmakti Bazi modern Berberi aktivistler onu Arap fethine karsi direnis ve Berguta devletini kurmasi nedeniyle bir kahraman olarak goruyor Abdullah ibn MuaviyeAbdullah bin Muaviye Cafer ibn Ebi Talib in soyundan geliyordu Siiler H 127 MS 744 un sonunda onu Kufe de imam tayin ettiler Siiler ve Ctesiphon un destegiyle Emevi Halifesi III Yezid e karsi ayaklandi Iran in batisi Isfahan ve Istakhr a tasindi Iki yil boyunca Iran in batisini kontrol etmeyi basardi 746 7 de halife ordularina yenildi ve Horasan daki Herat a kacti Iddiaya gore rakibi Ebu Muslim tarafindan hapsedilmis olarak oldu Takipcileri onun gaybet oldugunu ve Mehdi olarak donecegini soylediler Muhammed bin IsmailIsmail bin Cafer in oglu Muhammed ibn Ismail MS 740 MS 813 Islam in Ismaili mezhebi adini almistir aslinda bir Mehdi oldugunu iddia etmemesine ragmen Ismailileri cogu Imamlarin soyunun oglu Ahmed el Vafi Abadullah ibn Muhammed araciligiyla devam ettigine inanir ve takipcileri tarafindan geleneksel olarak atfedilen isaretler ve yetkiler altinda donusu beklenen yedinci ve son imam mehdi olarak saygi gorur MS 10 yuzyilOnuncu yuzyilda Ismaili mezhebi ikiye bolundu Salamiya da bulunan ve Abdullah el Mehdi Billah liderligindeki Salamidler El Hasa Dogu Arabistan merkezli Karmatiler Karmatiler Abdullah el Mehdi Billah in Selamid lideri kendisini mehdi ilan etmesinden sonra Salamiyadan ayrilanlardan olusuyordu Ancak yaklasik 30 yil sonra liderleri Ebu Tahir el Cennabi genc bir mahkum olan Ebu l Fadl el Isfehaniyi kendi Mehdi si ilan etti Abdullah el Mehdi Billah MS 899 da zamanin Ismaili mezhebinin lideri olanAbdullah Said Abdullah el Mehdi Billah adiyla 909 934 kendisini Mehdi ilan etti 909 da kurulan Fatimi devletinin ilk halifesi devlet kurmayi basaran iki talipten biriydi Asagida Muhammed Ahmed e bakin Mehdi olarak 903 te orta Suriye yi ele gecirmek icin cagrildi ancak Irak birlikleri tarafindan ezildi Vaizi veya Da isi Abu Abdullah El Husayn Al Shii birkac yil sonra Berberi yerlilerinin destegiyle Kuzey Afrika nin bazi kisimlarini guvence altina almasina yardim etti Mehdi nin gelisini takip edecek olan kiyamet tarihi suresiz olarak ertelendi Abdullah Mehdi olarak teoride sahip oldugu dogaustu guclerin hicbirini kullanamadi onlari kullanmakta israr edenler gorevden alindi ve bazen idam edildi Sonunda Fatimiler bin yillik retorigi tamamen terk ederek kendilerini imparatorluk insa etmeye adadilar Kahire yi baskent olarak insa ettiler ve Fatimi soyundan gelenler halife olarak hukum surmeye devam etti Altinci halife El Hakim asiri siddetle yerine getirilen ongorulemeyen emirler kiliselerin yok edilmesi gece ateskesleri tum kopeklerin tasfiyesi muzigin yasaklanmasi vb ile taniniyordu ve bazen de ayni hizla gorevden aliniyordu Bazilari onun ilahi ilhamina ve Durzi dinine ilham verdigine inandi Selahaddin Eyubi Misir i ele gecirip Fatimi devletine son verdiginde hanedan sona erdi Son Fatimi Halifesi ve ailesini olumune kadar Fatimi Sarayi nda hapsetti Ebu l Fadl el Isfahani Isfahan Mehdisi olarak da bilinen Ebu l Fadl el Isfahani MS 931 de Bahreyn in Karmati lideri Ebu Tahir el Cannabi tarafindan Tanri nin vucut bulmus hali ilan edilen Iranli genc bir adamdi Bununla birlikte bu yeni apokaliptik lider Islam in geleneksel yonlerini ret ve Zerdustlerin yaptigi gibi takipcilerini Ibrahimi peygamberleri kinamak ve atesi kutlamaya tesvik etmek gibi Zerdustluk ile baglari tesvik ederek buyuk bir karisikliga neden oldu Ebu Tahir onu sahtekar olarak reddetti ve idam ettirdi Muhammed bin Mustakfi Muhammed bin el Mustakfi Abbasi halifesi el Mustakfi nin oglu ve atanmis varisiydi Buveyhi Emirleri kukla halife El Muti yi devirmek icin gelistirilen bir komploda Mehdi cubbesini giydi MS 12 yuzyilAlamutlu II Hasan On birinci yuzyilin sonlarinda Fatimi hanedani bin yillik dogaustu iddialardan vazgectiginde Ismaililer baska bir bolunme yasadi Fatimi ordusunun basi El Afdal daha uyumlu bir damat icin merhum halifenin atanmis varisi oglu Ebu Mansur Nizar i saf disi birakti Ancak Iran daki Ismaili kuvvetlerinin komutani Hasan Sabbah Kahire Fatimilerinden ayrilarak Alamuttaki kalesinden hem Sunni Abbasi liderlerine hem de Kahire deki Fatimi sarayina karsi bir teror saltanati baslatti H 559 da MS 1164 Ramazan ayinin ortasinda Hasan Sabbah nin halefi II Hasan ve birlikte toplananlar sirtlari Medine ye donuk olarak Ramazan orucuna aykiri olarak seriata aykiri bir rituele sarapli bir ziyafete katildilar Gizli imam onlari seriatin kutsal kurallarindan kurtardigini insan cin ve meleklere ilan etmisti II Hasan seriat in zahiri uygulamasini yururlukten kaldirdigini ve kanunlarin batini tarafini vurguladigini acikladi Ve distan Buzurgumid in torunu olarak bilinirken ezoterik gerceklikte zamanin Imami oldugunu iddia etti Islami ayinlere uyulmasi en agir sekilde cezalandirilirdi Yine de direnis derindi ve Hasan kendi kayinbiraderi tarafindan bicaklanarak olduruldu Islam hukuku oglunun olumunden sonra yeniden getirildi Ibn Tumart Sunni Fas ta 12 yuzyilin baslarinda Murabitlarin cokusunde Muhammed ibn Abdullah Ibn Tumart c 1078 1080 c 1130 reform yapmaya calisti Allah in birligine vurgu yaptiklari icin muritleri Muvahhidun Muvahhidler olarak bilindi Merakes ve diger sehirlerde reddedildi destek icin Atlas Daglari ndaki Masmuda kabilesine dondu Ibn Tumart tum diger Islami hukuk okullarini reddetti ve yonetici Almorvid hanedaninin gevsek ahlakinda Kiyamet Saatinin yakin olduguna dair isaretler gordu 1121 de muritleri tarafindan mehdi ilan edilmesi ve kendisini imam ve masum veya gunahtan korunmus demesine ragmen ibn Tumart en eski on muritinden olusan bir konseye danisti ve geleneksel Berberi temsili hukumetini elli kabile liderinden olusan bir meclis ekleyerek degistirdi Almohad isyani 1125 te Sus ve Marakes dahil Fas sehirlerine yapilan saldirilarla basladi kaynak belirtilmeli 1130 da Marakes i ele gecirememesi mesihlik iddialarini baltaladi ve Abdulmumin i halife unvaniyla halefi olarak atadiktan kisa bir sure sonra oldu Abdulmumin Islam da evrensel liderlik iddiasinda bulundu ve kendi ailesinin uyelerini iktidara getirecek bir sistemle saltanat kurdu MS on dorduncu yuzyilIran ve Irak ta Sii 13 yuzyilda Mogol istilasiyla Iran ve Irak Mogollarin kontrolune girdi cok sayida Musluman katledildi 14 yuzyil baslarinda Iran ve Irak taki Siiler gizli muhalefete basladi Orta Irak ta bir Sii ogreti merkezi olan Hilla da her gun ikindiden aksam namazina kadar 100 kasabali Mehdi nin yeniden ortaya cikmasi icin dua yapilan bir rituele katildi Davullar vuruldu boru ve borazanlar calindi Mehdi icin eyerlenmis bir at Kiyametin Efendisi nin mabedine goturuldu ve orada Sii kasabalilar Kiyametin Efendisi Allah in adiyla diye haykirdi Allahim gel cunku fitne kol geziyor fesat kol geziyor Ortaya cikmanin tam zamani Senin sayende Allah hakki batildan ayiracaktir Benzer mesih olaylari Iran da da meydana geldi Fazlallah al Astarbadi Mogol hanliginin Ebu Sa id Bahadir Han in 1335 te olumuyle dagilmasindan sonra gezgin tarikatlar onde gelen Seyhiyye Curiyye ile populer ruhaniyeti yaydilar Mehdi nin yaklasmakta oldugunu ve Siilerin silaha sarilarak O nun gelisine hazirlanmasini ilan ettiler 1381 1392 yillari arasinda Timur un boyundurugu altina girdiler Mesih ajitasyonu 1386 da kendisini ilahi ihtisamin tezahuru ilan eden ve Cagin efendisi niteliklerine sahip alfabenin harfleri hurufiyye dahil olmak uzere gizli anlamlari ayirt etme yetenegine vurgu yapilan Fazlullah Esterabadi adli bir ruya yorumcusu tarafindan ele alindi 1394 te idam edildi ancak muritleri ona ilahi bir enkarnasyon olarak saygi duydular ve Kilic Ustasi nin isaretleri altinda donusunu beklediler Bu mezhep Iran ve Suriye de her turlu sapkinligin pesine dustu ve yavasca Anadolu daki Baktasilerin Sufi kardesligi icinde asimile edildi MS 15 yuzyilNurbahs Fazlallah al Astarbadi nin on besinci yuzyilin baslarinda idam edilmesinden bir nesil sonra bugun Tacikistan da bulunan Kubraviyye tarikatinin Sufi ustadi Ishak el Kuttalani muritlerinden biri olan Nurbahs i Isigin Armagani beklenen Mesih yani Mehdi olarak ilan etti Bu hareket boyut ve etki olarak buyudu basarisiz bir isyan duzenledi ve bunun uzerine Kuttalani ve duzinelerce takipcisi Nurbahs haric 1425 te idam edildi Sonunda Nurbahs Kurdistan da kendi duzenini kurdu ancak imamlik iddialarindan vazgecmek zorunda kaldi Muhammed bin Falah Bin yillik ayaklanmanin yeni bir hanedan gucune yol acmasina dair bir baska ornek de Muhammed ibn Falah tir 1400 1465 66 MS 1415 dolaylarinda kendisini Mehdi nin velisi dostu ilan etti Ilk imam Ali Sia tarafindan Allah in velisi olarak kabul edilir 1436 da guneybati Iran da takipcileri artti ve kendini yedinci imamin son enkarnasyonu ilan etti ve Mehdi nin bir konusmasini sundu Onun mezhebi Musa sa iyye olarak tanindi Sapkinligina karsi cikanlar Irak in kutsal sehirlerinde ayaklandi ancak gucu o kadar buyuktu ki Ali nin mezarina bile saygisizlik ederek Hilla ve Necef i yok etti Ayrica 1508 de emirligin Safeviler tarafindan fethinden sonra eyalet valisi olan torunlarina miras kalan Hurzistan da bir emirlik kurdu Syed Muhammed Jaunpuri Muhammed Jaunpuri nin Afganistan daki mezari Muhammad Jaunpuri 9 Eylul 1443 23 Nisan 1505 Kuzey hindistanda gunumuzun Uttar Pradesh inde dogdu Babasi Syed Muhammed Abdullah yedinci imam Musa Kazim in soyundan geliyordu Muhammad Jaunpuri uc yerde Mehdi yi Mev ud vadedilen Mehdi oldugunu iddia etti Mescid i Haram da rukun ve makam arasi H 901 TaC Han Salar Camiinde Ahmedabad Gujarat AH 903 Badli Gujarat Burada cok sayida takipci toplar ancak ulemadan muhalefet alir 905 H Bes yardimcisi bulunmaktadir 1 Bandagi Miyan Syed Mahmood 2 Siddiq e Vilayat olarak da bilinen Bandagi Miyan 3 Miqraz e Bidda olarak da bilinen Bandagi Miyan 4 Dariya e Wahdet o Asam olarak da bilinen Bandagi Miyan 5 Maqbul i Mehdi olarak da bilinen Bandagi Miyan Muhammad Jaunpuri 1505 te 63 yasinda Afganistan in Farah kentinde oldu Mahdavia olarak bilinen takipcileri var olmaya devam ediyor ve Hindistan in Haydarabad sehri etrafinda toplaniyorlar Ancak dunyanin diger bolgelerinde Hindistanin Haydarabad Gujarat Karnataka Madhya Pradesh ve Maharashtra nin yani sira Pakistan Amerika Birlesik Devletleri Kanada Avustralya Birlesik Arap Emirlikleri Katar Suudi Arabistan Kuveyt Afrika ve Birlesik Krallik ta goc eden Mahdavi topluluklari var Seyh Bedreddin Seyh Bedreddin Mahmud Bin Israil Bin Abdulaziz 1359 1420 etkili bir mutasavvif alim ilahiyatci ve devrimciydi En cok kendisi ve muritlerinin Sultan I Mehmet ve Osmanli devletinin otoritesine ciddi bir meydan okuma olusturdugu Osmanli Imparatorlugu na karsi bir 1416 isyanindaki roluyle taninir MS 16 yuzyil1509 da soyunun Muhammed den geldigini iddia eden ve bolgedeki en guclu kardeslik teskilati Sazelinin askeriyle desteklenen Banu Saʿdid Sous un kontrolunu ele gecirdi Lideri Muhammed el Mehdi hukumdar ilan edildi ve takipcileri Peygamber in ayni adi tasiyan soyundan gelen Muhammed in yeryuzunde adaleti yeniden tesis etmek icin gelecegini belirten unlu bir hadisin onda gerceklestigini gordu Banu Saʿdid hanedani sonraki yuzyilin buyuk bir bolumunde Fas i atesli silahlarin yardimiyla yonetmeye devam etti Ahmed bin Abi Mahalli Fasli bir imam ve 1610 da Sufi ustadini bir yenilikci olarak sucladiktan ve iktidardaki Sa did hanedanini sozde dini gevseklik ve Batili somurgecilere saldirmamakla sucladiktan sonra kendini Mehdi ilan eden Sufi lider Ahmed ibn Abi Mahalli 1559 1613 idi Fas in guneyindeki Marakes sehrini aldi ancak 1613 te catismada olduruldukten sonra takipcileri onun yenilmezligine olan inanclarinin curutuldugunu gorduler ve kactilar Kafasi koptu ve parcalanana kadar sehir surlarina asildi ancak bu grafik kanitlara ragmen bolgedeki nufusun bir kismi onun olumunu kabul etmeyi reddetti ve kendini kamuoyundan gizledigine inandi Sah Ismail I Safevi Nurbahs etkisi Safevi hanedaninda 1501 1736 hissedildi Hanedan her ne kadar muhtemelen Kurt kokenli olsa da adini on besinci yuzyilda Siilige gecen bir Sufi tarikatindan Safevilik almistir Safeviler askeri guc icin paganizm samanizm ve hatta rituel yamyamlik ile suclanan Kizilbas olarak bilinen fanatik Turkmen kabilelerine bel bagladi Lideri Haydar catismada olunce yerine on iki yasindaki oglu I Ismail gecti Nurbahs in muritlerinden biri tarafindan guclu bir sekilde etkilenen Ismail kendisinin Mehdi oldugunu iddia ederek Kizilbas vahsetini hakli cikarmada eskatolojiyi kullandi Vahsi Kizilbas sirasiyla Baku Tebriz Isfahan Siraz ve Bagdat i aldi ancak 1514 te Osmanli topcusu tarafindan bozguna ugratildi Artik Mehdi kiligina giremese de Gizli Imam in elcisi oldugunu iddia etti Safevi ailesinin Anadolu kokenleri bir sekilde unutuldu ve bunun yerini Buyuk Gaybet sirasinda hanedanin kendisini on ikinci imamin araci olarak temsil etmesine izin veren peygamberi bir soy aldi Kizilbaslarin bir azinligi yine de Sah i bizzat Mehdi olarak gormeye devam etti Bu sapkinlik Ismail in oglu ve halefi tarafindan bastirildi On yedinci yuzyilAhmed el Mansur Ahmed el Mansur 1578 1603 Fas sultani Hukukcu Ahmed bin Muhammed bin el Siddiq yalnizca Mehdi uzerine bir risale yazdi ve Mansur un Mehdiligini destekleyen yuz arguman sundu Ahmed bin Abi Mahalli Ahmed ibn Abi Mahalli 1559 1613 Fas in guneyinde mevcut Saadi hanedanina karsi bir devrime 1610 13 onculuk eden kadi ve kendisini mehdi ilan eden bir din alimiydi Onsekizinci yuzyilAga Muhammed Riza Bengal in Sylhet bolgesinde yasayan Iran asilli sufi piri Sii Aga Muhammed Riza one cikti Binlerce takipci kazandi ve 1799 da Kacari Kralligi ni isgal ederek Ingilizlerden bagimsizligini ilan eden bir hareket baslatti Kendini Mehdi ilan etti Dogu Hindistan Sirketi ne karsi bir dizi carpismadan sonra yenildi Kacti ama yakalanarak Kalkuta da omur boyu hapis cezasina carptirildi On dokuzuncu yuzyil19 yuzyil bazilari muritleri ve ogretileri gunumuze kadar ulasan birkac Mehdi iddiacisi sagladi Bu Ziyan Islam i yeniden icat etmeyi degil onu kafir isgalcilere karsi savunmayi amaclayan bir Mehdi Bu Ziyan di 1849 da Muhammed ona bir dizi ruyada gorundu ve ona uc kez Mehdi nin gorevlerini ustlenmesini ve Fransiz somurgecilerini Cezayir den kovmasini emretti Bu Ziyan Fransiz karsiti lider Abdulkadir in temsilcisi olarak gorev yapmisti ancak simdi en guclu Sufi kardesligi Rahmaniyya nin bircok uyesinin yardimiyla bir ayaklanmaya onculuk etti Fransizlar Zaʿatsha vahasindaki karargahlarini 52 gun boyunca kusatti ve nufusu yok etti Bu Ziyan in kafasi koyun girisinde bir mizraga takildi ancak Mehdi veya ogullarindan en az birinin sag kurtuldugu haberi Sahra da yayildi Ali Muhammed Sirazi Bab Ali Muḥammad Sirazi 20 Ekim 1819 9 Temmuz 1850 23 Mayis 1844 te Bab adini alarak Mehdi oldugu iddia edildi Babizmin kurucusudur Tebrizde idam mangasi tarafindan idam edildi Kalintilari su anda Israil in Hayfa kentindeki Bahai Dunya Merkezinde bir mezarda tutulmaktadir Bab Bahai Dini nin merkezi bir figuru olarak kabul edilir Muhammed Ahmed Muhammed Ahmed bin Abdullah 12 Agustos 1844 22 Haziran 1885 Sufi Samaniyye tarikatinin Sudanli seyhiydi Puriten ofke patlamalari nedeniyle kovuldu Ingiliz Misir yonetimine karsi bin yillik huzursuzluk ve Sudanli halk protestosu arasinda kendi duzenini kurdu Haziran 1881 de ruyasinda Muhammed tarafindan tahta cikartildigini gordugunu soyleyerek kendisini Mehdi ilan etti Kordofan eyaleti uzerinde kontrol sagladi ve Sudan in Turk Misir hukumetine karsi basarili bir askeri harekat baslatti Ingiliz Misir ordusunu yendi ve 1885 te Sudan in baskenti Hartum u ele gecirdi Yakinda Mekke Medine Kahire ve Kudus te dua edecegini tahmin etti ancak zaferinden birkac ay sonra oldu Mehdi devleti Omdurman Savasi nin ardindan Ingiliz ordusunun eline gectigi 1898 yilina kadar halefi Abdallahi ibn Muhammed yonetminde devam etti Mirza Ghulam Aḥmad Mirza Gulam Ahmed 13 Subat 1835 26 Mayis 1908 Britanya Hindistan inda 19 yuzyilin sonlarinda hem Mehdi hem de Isa nin ikinci gelisi oldugunu iddia etti 1889 da takipcileri tarafindan Islam olarak gorulse de ana akim Muslumanlarin cogunlugu tarafindan taninmayan Ahmediye dini hareketini kurdu 1880 de Ahmed vahiy aldigini iddia ettigi Brahen i Ahmadiyye adli kitabinda Mehdi oldugunu iddia etti 1974 te Pakistan parlamentosu Ahmedileri gayrimuslim ilan eden bir yasa cikardi Gulam Ahmed in olumunden bu yana Ahmediye cemaati onun halefleri tarafindan yonetiliyor Wallace Fard Muhammed Wallace D Fard Muhammed 26 Subat 1877 1934 Islami bir hareket 4 Temmuz 1930 da Amerika Birlesik Devletleri nin Detroit kentindeNation of Islam i kurdu Nation of Islam W Fard Muhammed in hem Yahudiligin Mesih i hem de Islam in Mehdisi oldugunu ogretir Yirminci yuzyilMuhammed bin Abdullah al Kahtani Muhammed bin Abdullah el Kahtani 1935 9 Ocak 1980 20 Kasim 1979 da 200 den fazla militanin Mekke deki Ulu Camii yi ele gecirmesine onderlik eden kayin biraderi Cuheyman el Uteybi tarafindan Mehdi ilan edildi Ayaklanma en az 300 kisinin olduruldugu iki haftalik bir kusatmanin ardindan bastirildi Riaz Aḥmed Gohar Sahi Riaz Ahmed Gohar Sahi 25 Kasim 1941 dogumlu Uluslararasi Mesih Vakfi MFI ve Anjuman Serfaroshan e Islam ruhani hareketlerinin kurucusudur MFI tarafindan Mehdi Mesih ve ilan edildi Sahi nin destekcileri yuzunun Mekke deki Ay Gunes nebula yildizi ve Kara Tas ta one ciktigini ve bu gorunumlerin Gohar Sahi nin 1985 te beklenen Imam Mehdi Mesih ve Kalki Avatari olduguna dair Tanri nin isaretleri oldugunu iddia ediyor Sahi de kendisinin sorumlu olmadigi Ay da ve cesitli yerlerdeki goruntulerini Tanri nin ifsa ettigini ve soru sorulacaksa bunlarin Tanri ya sorulmasi gerektigini soyleyerek iddiayi destekliyor Sahinin Nerede oldugu bilinmiyor Pakistanli bir haber ajansi 2003 yilinda oldugunu soyluyor ve bazilari Pakistan da muebbet hapis yattigini soylerken digerleri onun Birlesik Krallik ta oldugunu soyluyor Arifin Muhammed Yasaklanmis Sky Kingdom in lideri ve kurucusu Ayah Pin olarak da bilinen Ariffin Mohammed 1943 te Beris Kampung Besar Bachok Kelantan da dogdu 1975 te Bagan Lebai Tahir Butterworth Penang da ruhani bir grup kuruldu Isa nin yani sira Muhammed Siva ve Buda nin enkarnasyonu oldugunu iddia etti Sky Kingdom adanmislari Ayah Pin in bir gun Mehdi olarak geri donecegine inaniyor Takipcileri onu gokyuzunun krali ve tum dinler icin en yuksek baglilik nesnesi olarak goruyorlar Sukru Mustafa Sukri Mustafa Cemaat el Muslimin olarak da bilinen Tekfir vel Hicra nin1978 de idam edilen lideriydi Muhammadu Limamou leye Layene asil adi Libasse Thiaw olan Seyydina Limamou Laye 1844 1909 tarafindan Senegal merkezli Sufi Muslumanlarinin dini bir kardesligidir Kurucularinin Mehdi Muhammed in reenkarnasyonu ve oglu Seyydina Issa Rouhou Laye nin Isa nin reenkarnasyonu olduguna olan inanci dikkat cekicidir Yirmi birinci yuzyilDia Abdul Zahra Kadim 2006 yilinda Dia Abdul Zahra Kadim beklenen Mehdi oldugunu acikladi ve Cennetin Askerleri adli silahli bir grup kurdu Resmi raporlara gore 2007 Ocak ayi sonlarinda Sii yetkililer ve Ayetullahlari idam etmek ve havzalarini ele gecirmek icin Siilerin kutsal sehri Necef e dogru yurudu Tehdide karsi alarma gecen Irak gucleri Kadim i kusatti ve 2007 Necef Savasi nda onu ve 263 adamini oldurdu Gayri resmi olarak Irak ve Amerikan gucleri Necef in kuzeyindeki Zarga daki bir kampta kadinlar ve cocuklar da dahil olmak uzere Cennetin Askerleri toplulugunun tamamini yok etmekle suclaniyor Muhammed Abdullah el Nasr 2016 da Seyh Mizo olarak bilinen Sunni Misirli televizyon vaizi Muhammed Abdullah el Nasr Facebook sayfasinda Muhammed den alinti yaparak Mehdi oldugunu ilan etti ve hem Sunnileri hem de Siileri onun hukmune uymaya cagirdi Diger durumlar Ruhbanlik uzmani Mehdi Gafari ye gore 2012 de Iran da 3 000 den fazla Mehdi iddiacisi hapisteydi Mehdi nin temsilcisi oldugunu iddia eden kisilerSii inanislarina gore gizli imam mehdi zuhur etmeden once onu temsil eden ve onunla halk arasinda aracilik yapan bir elci zuhur edecek onun emirlerini iletecek ve bazi gorevlerini yerine getirecektir Al Qahtani lakapli Irakli Haidar Machtat al Munchidawi turban takiyor ve kendisini Mehdi nin arabulucusu olarak tanimliyor takipcileri Tamamen Adanmis Genclik baslikli bir Facebook sayfasi acti Al Monitor e gore 2015 yilinda Irak taki kaos Siilerin bekledigi Imam Mehdi veya onun elcisi olduklarini iddia eden artan sayida insanin ortaya cikmasina neden oldu Adnan Ebu Zeed bazilarinin Sii dini otoriteleri ortadan kaldirmayi amacladigini iddia ediyor Tanri tarafindan tum mezhepleri tek bir grupta birlestirmek icin gonderilen kendini ilahi vaiz olarak tanimlayan Fadel al Marsoumi facebook sayfasi da vardir Basrali bir muhendis ve Imam Mehdi nin Irak Sii hareketi Ensar in lideri Ahmed el Hassan 1998 de Gizli Iman in kendisini Gizli Imam in temsilcisi vessi olarak atadigini acikladi Necef teki din okullarinin sapkinligini kinadi ve Imam Mehdi nin Destekcileri Ensar el Imam el Mehdi adli bir milis kurdu Irak yerlisi olmasina ragmen kendisini el Yamani olarak adlandiriyor Amerika nin Irak i isgalinin ardindan Amerikan Seytani na karsi savunma amacli bir Cihat cagrisinda bulundu ve kendisine direnen herkesi kilictan gecirmekle veya kilicin golgesinde olmekle tehdit etti Ayrica Iran Dini Lideri Ali Hamaney i ve diger liderleri guclerini ona teslim etmeye ve Buyuk Gaybet in sonunun yaklastigini inkar eden tum onde gelen Siileri azarlamaya cagirdi Muritleri veya destekcileri tarafindan Mehdi olduklarini iddia eden kisilerMustafa Cabuk Adnan Oktar El Hakim bi Amr Allah Fethullah Gulen Ja far al Sadiq Tawussite Siilerine gore Usta Fard Muhammed Islam Milletine gore Muhammed Bayazid Han Panni Hizbut Tawheed e gore Muhammed ibn Abdullah el Aftah ibn Cafer el Sadik Muhammed ibn Abdullah An Nefs Az Zakiyya Muhammed ibn Ali el Hadi Muhammed ibn Kasim el Alevi Musa el Kadhim Vakifi Siilere gore Yahya bin OmerAyrica bakinizsahte mesih Mesih Mesih kompleksi Yahudi Mesih iddiasinda bulunanlar Isa oldugunu iddia eden kisilerin listesi mesih iddiasinda bulunanlarin listesi Avatar talebinde bulunanlarin listesi Buda hak iddia edenlerin listesi Mesih in Ikinci Gelisi Gerceklesmemis Hristiyan dini kehanetleri Dini geleneklerin kurucularinin listesi Tanri olarak kabul edilen kisilerin listesi Muhammed el Mehdi nin zuhurunun alametleri Muhammed el Mehdi nin yeniden ortaya cikisi mehdilikKaynakca p 49 Hardy Roger January 31 2007 Confusion surrounds Najaf battle 19 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde BBC Roug Louise Fakhrildeen Saad January 30 2007 Religious cult targeted in fierce battle near Najaf 27 Subat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Los Angeles Times news yahoo com Associated Press 29 Ocak 2007 7 Subat 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Ocak 2007 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim a b c Abu Zeed 2 Subat 2015 Messengers of God multiply amidst Iraqi chaos Al Monitor 2 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Haziran 2022 a b Mahmoud Pargoo April 2019 Who is Ahmad al Hassan al Yamani and why do so many Shiʿas think he is the promised messiah ABC 1 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mayis 2022 Shi ism 2nd Columbia University Press 2004 ss 22 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim a b c d e p 50 a b c d p 51 a b p 52 Abbas Amanat 9 Subat 2002 Imagining the End Visions of Apocalypse from the Ancient Middle East to Modern America I B Tauris ss 123 ISBN 978 1 86064 724 6 The Assassins A Radical Sect in Islam Oxford University Press 1967 s 72 The Assassins A Radical Sect in Islam Oxford University Press 1967 s 74 p 53 a b c p 59 p 59 60 a b p 60 p 55 6 p 56 a b p 57 a b c d p 58 p 57 8 a b 27 Eylul 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Temmuz 2006 p 61 Mercedes Garcia Arenal Imam et Mahdi Ibn Abi Mahalli in Revue des mondes musulmans et de la Mediterranee 2000 p 157 180 retrieved 3 2 2011 translation in English in Mercedes Garcia Arenal Messianism and puritanical reform Mahdis of the Muslim west Brill 2006 p 61 2 Nabil Matar 2008 Queen Elizabeth I Through Moroccan Eyes Ibraz al Wahm al Maknun min Kalam Ibn Khaldun aw al Murshid al Mahdi li rad ta an Ibn Khaldun bi Ahadith al Mahdi National Library of Rabat MS Dal 1878 p 62 a b p 62 3 PDF 10 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 6 Temmuz 2010 14 Agustos 2013 9 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Nisan 2014 Messiah Foundation International 8 Nisan 2000 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Mart 2010 goharshahi pk 22 Ekim 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Mart 2010 18 Kasim 1997 28 Temmuz 2001 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Mart 2010 Claimed on the official site Gohar Shahi and all other major sites of MFI http www goharshahi com 27 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde as accessed on August 19 2015 Face of Gohar Shahi appeared on Kaaba 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ahmadiyya us La Confrerie layenne et les Lebou du Senegal Islam et culture tradtionnelle Fransizca Bordeaux Institut d etudes politiques de Bordeaux Universite Montesquieu Bordeaux IV 1994 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim The Prophet Muhammad Reincarnated and His Son Jesus Re centering Islam among the Layenne of Senegal Journal of Historical Geography 42 24 35 2013 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim The Prophet Muhammad Reincarnated and His Son Jesus Re centering Islam among the Layenne of Senegal Journal of Historical Geography 42 24 35 2013 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim a b c p 160 21 Kasim 2016 3 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Iran s multiplicity of messiahs You re a fake 11 Mayis 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde economist com saviorofmankind com 12 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Agustos 2016 a b c p 159 ABC Editorial Standards 1 Nisan 2019 21 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Nisan 2019 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Milliyet Haber 16 Subat 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Subat 2024 16 Subat 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Anadolu Ajansi 16 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Kasim 2022 www odatv4 com Ingilizce 30 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Kasim 2022