Bir matematikçi, genellikle matematik problemlerini çözmek için çalışmalarında kapsamlı bir matematik bilgisini kullanan kişidir. Matematikçiler sayılar, veriler, miktar, yapı, alan, modeller ve ilgilenirler.
Meslek türü | Akademik |
---|---|
Yeterlikler | Matematik, ve eleştirel düşünme becerileri |
Gerekli eğitimler | Doktora derecesi, bazen Yüksek lisans |
Çalışma alanları | üniversiteler, özel şirketler, finans sektörü, devlet |
İlgili meslekler | , Aktüer |
Matematikçiler, başta bilimsel araştırmalar olmak üzere; iktisat, pazarlama ve sigorta ile ilgili alanlarda, okullarda ve üniversitelerde, meteoroloji, lojistik ve görüntü işleme mesleklerinde ve özellikle bilişim teknolojisi alanında çalışmaktadırlar. Matematikçilerin , istatistik, matematiksel mantık, cebir, geometri, analiz, modeller kuramı, olasılık kuramı gibi ağırlıklı eğitim aldıkları özel ilgi alanları vardır.
Tarihçe
Bilinen en eski matematikçilerden biri Miletli Thales'tir (MÖ 624 - y. 546); o ilk gerçek matematikçi ve bir matematiksel keşfin atfedildiği bilinen ilk kişi olarak takdir edildi.Thales Teoreminin dört sonucunu türeterek, geometriye uygulanan tümdengelimli akıl yürütmenin ilk kullanımı da kendisine atfedilmektedir.
Bilinen matematikçilerin sayısı, Sisamlı Pisagor (MÖ 582 - MÖ 507) doktrini matematiğin evreni yönettiği ve sloganı "Her şey sayıdır" olan Pisagor Okulu'nu kurduğunda arttı. "Matematik" terimini icat eden ve kendi isteği için matematik çalışmalarının onlarla birlikte başladığı Pisagorculardı.
Tarih tarafından kaydedilen ilk kadın matematikçi İskenderiyeli Hypatia'ydı (MS 350 - 415). Babasının yerine Büyük Kütüphane'de Kütüphaneci oldu ve uygulamalı matematik üzerine birçok eser yazdı. Siyasi bir anlaşmazlık nedeniyle, İskenderiye'deki Hristiyan toplumu, işin içinde onun da olduğunu varsayarak, çırılçıplak soyarak ve istiridye kabuğu ile (bazıları çatı kiremitleri derler) derisini kazıyarak onu cezalandırdı.
Orta Çağ boyunca İslam dünyasında bilim ve matematik, öncelikle bilim adamlarına dayalı olarak çeşitli finansman modelleri ve yöntemleri izlemiştir. Bunlar, bilimsel bilginin birçok alanda gelişmesine izin veren, belirli yöneticiler tarafından uygulanan kapsamlı bir himaye ve güçlü entelektüel politikalardı. Bilimsel metinlerin başka dillere çevrilmesi için finansman, bazı halifelerin hükümdarlığı boyunca devam etmekteydi ve bazı âlimlerin, tercüme ettikleri eserlerde uzman oldukları ve karşılığında belirli bilimlerin geliştirilmesine devam etmek için daha fazla destek aldıkları ortaya çıktı. Bu bilimler elit kesimden daha fazla ilgi gördükçe, belirli bilimleri incelemek için daha fazla akademisyen davet ve finanse edildi. Bu tür bir destekten yararlanan bir çevirmen ve matematikçi örneği Hârizmî'dir. Orta Çağ'da Müslüman yönetim altında çalışan birçok alimin dikkate değer bir özelliği, onların genellikle polimat olmalarıdır. Örnekler arasında İbn-i Heysem'in optik, matematik ve astronomi çalışmaları yer alır.
Rönesans, Avrupa'ya matematik ve bilime artan bir önem getirdi. Esas olarak feodal ve dini bir kültürden ağırlıklı olarak seküler bir kültüre geçişin bu döneminde, birçok önemli matematikçinin başka meslekleri vardı: Luca Pacioli (muhasebenin kurucusu); Niccolò Fontana Tartaglia (önemli bir mühendis ve muhasebeci); Gerolamo Cardano (olasılık ve binom açılımının ilk kurucusu); (hekim) ve François Viète (avukat).
Zaman geçtikçe birçok matematikçi üniversitelere yöneldi. İngiltere'nin en eski üniversitelerinde, bilim adamları Robert Hooke ve Robert Boyle ile Oxford'da ve Isaac Newton'un Lucasian Matematik ve Fizik Profesörü olduğu Cambridge'de, on yedinci yüzyılda başlayarak, özgür düşünce ve deneyselliğe vurgu ve önem verme başlamıştı. 19. yüzyıla geçerken, tüm Avrupa'daki üniversitelerin amacı, “bilginin yetersizliğini” öğretmekten “üretken düşünmeyi teşvik etmeye” doğru gelişti. 1810'da Humboldt, Prusya Kralı'nı Friedrich Schleiermacher'in liberal fikirlerine dayanarak Berlin'de bir üniversite kurmaya ikna etti; amaç, bilginin keşfi sürecini göstermek ve öğrencilere "tüm düşüncelerinde bilimin temel yasalarını dikkate almalarını" öğretmekti. Böylece seminerler ve laboratuvarlar gelişmeye başladı.
Bu dönemin İngiliz üniversiteleri, İtalyan ve Alman üniversitelerine aşina olan bazı yaklaşımları benimsedi, ancak halihazırda önemli özgürlüklere ve özerkliğe sahip oldukları için, oradaki değişiklikler Humboldt'a ilham veren aynı etkilerle Aydınlanma Çağı ile başlamıştı. Oxford ve Cambridge Üniversiteleri, Humboldt'un üniversite fikrini, devlet otoritesine tabi olan Alman üniversitelerinden bile daha gerçekçi bir şekilde uygulayarak araştırmanın önemini vurguladılar. Genel olarak, bilim (matematik dahil) 19. ve 20. yüzyıllarda üniversitelerin odak noktası haline geldi. Öğrenciler seminer veya laboratuvarlarda araştırma yapıp daha bilimsel içerikli doktora tezleri üretmeye başladılar. Humboldt'a göre, Berlin Üniversitesi'nin misyonu bilimsel bilgiyi takip etmekti. Alman üniversite sistemi, İngiltere ve Fransa'daki özel ve bireysel akademisyenler tarafından yapılan türden araştırmalar yerine, iyi donanımlı laboratuvarlarda gerçekleştirilen profesyonel, bürokratik olarak düzenlenmiş bilimsel araştırmaları teşvik etti. Aslında Rüegg, Alman sisteminin modern araştırma üniversitesinin gelişiminden sorumlu olduğunu, çünkü "bilimsel araştırma, öğretim ve çalışma özgürlüğü" fikrine odaklandığını iddia etmektedir.
Gerekli eğitim
Matematikçiler genellikle önlisans eğitimlerinde matematikle ilgili geniş bir konuyu ele alır ve daha sonra lisans düzeyinde kendi seçtikleri konularda uzmanlaşmaya devam ederler. Bazı üniversitelerde lisansüstü eğitimin bir parçası olarak yeterlilik sınavı, öğrencinin matematik anlayışının hem genişliğini hem de derinliğini test etmeye yarar; sınavı geçen öğrencilerin üzerinde çalışmalarına izin verilir.
Aktiviteler
Uygulamalı matematik
Gerçek hayattaki uygulamalarla problem çözme ile ilgilenen matematikçilere, uygulamalı matematikçiler denir. Uygulamalı matematikçiler, uzmanlık bilgileri ve mesleki metodolojileri ile ilgili bilimsel alanlarda sunulan zorlayıcı problemlerin çoğuna yaklaşan matematik bilimcileridir. Uygulamalı matematikçiler, çok çeşitli problemlere, teorik sistemlere ve yerelleştirilmiş yapılara profesyonel olarak odaklanarak, düzenli olarak matematiksel modellerin incelenmesi ve formülasyonunda çalışırlar. Matematikçiler ve uygulamalı matematikçiler, STEM (science, technology, engineering, and mathematics: bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik) kariyerlerinden ikisi olarak kabul edilir.
Uygulamalı matematik disiplini, tipik olarak bilim, mühendislik, işletme ve endüstride kullanılan matematiksel yöntemlerle ilgilidir; bu nedenle, "uygulamalı matematik", uzmanlık bilgisine sahip bir . "Uygulamalı matematik" terimi aynı zamanda matematikçilerin problemler üzerinde çalıştıkları, genellikle somut ama bazen soyut olan mesleki uzmanlığı tanımlar. Profesyoneller problem çözmeye odaklanırken, uygulamalı matematikçiler bilim, mühendislik, işletme ve diğer matematiksel uygulama alanlarında matematiksel modellerin formülasyonuna, çalışmasına ve kullanımına bakarlar.
Soyut matematik
Saf matematik, tamamen soyut kavramları inceleyen matematiktir. On sekizinci yüzyıldan itibaren, bu, bazen spekülatif matematik olarak nitelendirilen ve navigasyon, astronomi, fizik, ekonomi, mühendislik ve diğer uygulamaların ihtiyaçlarını karşılama eğilimine uymayan, tanınmış bir matematiksel etkinlik kategorisiydi.
Öne sürülen bir başka kavrayışa sahip görüş, saf matematiğin zorunlu olarak uygulamalı matematik olmadığıdır: soyut varlıkları içsel doğalarına göre incelemek ve gerçek dünyada nasıl tezahür ettikleri ile ilgilenmek mümkün değildir. Saf ve uygulamalı bakış açıları farklı felsefi pozisyonlar olsa da, pratikte saf ve uygulamalı matematikçilerin faaliyetlerinde çok fazla örtüşme vardır.
Gerçek dünyayı tanımlamak için doğru modeller geliştirmek amacıyla birçok uygulamalı matematikçi, genellikle "saf" matematik olarak kabul edilen araç ve tekniklerden yararlanır. Öte yandan, birçok saf matematikçi soyut araştırmaları için ilham kaynağı olarak doğal ve sosyal fenomenlerden yararlanır.
Matematik öğretimi
Birçok profesyonel matematikçi, matematik öğretimi ile de ilgilenir. Görevler şunları içerebilir:
- Üniversite matematik derslerinin öğretilmesi;
- Lisans ve lisansüstü araştırmaları denetlemek; ve
- Akademik komitelerde görev yapmak.
Danışmanlık
Matematikte üniversiteler dışındaki birçok kariyer, danışmanlığı içerir. Örneğin, aktüerler, ölüm, hastalık, yaralanma, sakatlık veya mal kaybı gibi bir olayın meydana gelme olasılığını ve muhtemel maliyetini tahmin etmek için verileri bir araya getirir ve analiz eder. Aktüerler ayrıca, belirli bir emeklilik geliri elde etmek için gereken emeklilik katkıları düzeyini ve bir şirketin potansiyel risk ışığında yatırım getirisini en üst düzeye çıkarmak için kaynaklara nasıl yatırım yapması gerektiğini içeren finansal soruları da ele alır. Aktüerler, geniş bilgi birikimlerini kullanarak, planların sağlam bir mali temelde sürdürülmesini sağlamaya yardımcı olacak bir şekilde sigorta poliçelerinin, emeklilik planlarının ve diğer mali stratejilerin tasarlanmasına ve fiyatlandırılmasına yardımcı olur.
Başka bir örnek olarak, matematiksel finans, gözlemlenen piyasa fiyatlarını girdi olarak alarak, finansal teori ile illaki bir bağlantı kurmadan matematiksel veya sayısal modelleri türetecek ve genişletecektir. Ekonomik teori ile uyumluluk değil, matematiksel tutarlılık gereklidir. Bu nedenle, örneğin, bir finansal iktisatçı, bir şirketin neden belirli bir sahip olabileceğinin yapısal nedenlerini inceleyebilirken, bir finansal matematikçi hisse fiyatını verili olarak alabilir ve buna karşılık gelen hisse senedinin türevlerin değerini elde etmek için kullanmaya çalışabilir. (bakınız: ; ).
Meslekler
göre matematikteki meslekler aşağıdakileri içerir.
- Matematikçi
- Yöneylem Araştırma Analisti
- Matematiksel İstatistikçi
- Matematik Teknisyeni
- Aktüer
- Uygulamalı İstatistikçi
- Yük Analisti
Matematikçiler hakkında alıntılar
Aşağıdakiler, matematikçiler hakkında veya matematikçiler tarafından yapılan alıntılardır.
- Bir matematikçi, kahveyi teoremlere dönüştürmek için kullanılan bir cihazdır.
- —Hem hem de Paul Erdős'e atfedilmiştir.
- Die Mathematiker sind eine Art Franzosen; redet man mit ihnen, so übersetzen siees in the ihre Sprache, und dann ist es alsobald ganz et was anderes. (Matematikçiler bir tür Fransız [gibidir]; onlarla konuşursanız, bunu kendi dillerine çevirirler ve bu hemen sonra oldukça farklı bir şey olur.)
- Her neslin birkaç harika matematikçisi vardır ... ve [diğerlerinin] araştırması kimseye zarar vermez.
- - Alfred W. Adler (~ 1930), "Matematik ve Yaratıcılık (Mathematics and Creativity)"
- Kısacası, eşit köklerden dolayı güvenilebilecek bir matematikçiyle ya da bunu gizlice x kare + px kesinlikle ve koşulsuz olarak q'ya eşit olduğuna inancının bir noktası olarak kabul etmeyen biriyle henüz karşılaşmadım. Bu beylerden birine, deney yoluyla, lütfen, x kare + px'in büsbütün q'ya eşit olmadığı durumlar da olabileceğine inandığınızı söyleyin ve ne demek istediğinizi anlamasını sağladıktan sonra, onun erişiminden şu şekilde çıkın: Elverişli olduğu kadar hızlı bir şekilde, çünkü şüphenin ötesinde, sizi yere sermek için çaba gösterecektir.
- - Edgar Allan Poe, Çalınan mektup (The purloined letter)
- Bir ressam veya şair gibi bir matematikçi, bir kalıp yapımcısıdır. Onun kalıpları onlarınkinden daha kalıcı ise, bunun nedeni fikirlerle yapılmış olmalarıdır.
- - G. H. Hardy, Bir Matematikçinin Savunması (A Mathematician's Apology)
- Bazılarınız matematikçilerle tanışmış ve bu yola nasıl geldiklerini merak etmiş olabilirsiniz.
- Ruhu şair olmadan matematikçi olmak imkansızdır.
- Harika matematik yapmanın iki yolu vardır. Birincisi, herkesten daha akıllı olmak. İkinci yol, herkesten daha aptal olmak ama ısrarcı olmaktır.
- -
- Matematik bilimlerin kraliçesidir ve aritmetik matematiğin kraliçesidir.
Matematikte ödüller
Matematikte Nobel Ödülü yoktur, ancak bazen matematikçiler ekonomi gibi farklı bir alanda Nobel Ödülü'nü kazanmıştır. Matematikte öne çıkan ödüller arasında Abel Ödülü, Chern Madalyası, Fields Madalyası, Gauss Ödülü, , Balzan Ödülü, , , , Wolf Ödülü, ve Nevanlinna Ödülü vardır. (Detaylı liste için bkz. Matematik ödülleri listesi)
Fields madalyası Uluslararası Matematikçiler Birliği tarafından 40 yaşın altındaki 2, 3 ya da 4 matematikçiye 4 senede bir yapılan Uluslararası Matematikçiler Kongresinde verilen, matematiğin Nobeli olarak görülen ödüldür.
American Mathematical Society, Association for Women in Mathematics ve diğer matematik toplulukları, matematiğin geleceğinde kadınların ve azınlıkların temsilini artırmayı amaçlayan çeşitli ödüller sunmaktadır.
Matematiksel otobiyografiler
Birkaç tanınmış matematikçi, genel bir okuyucuya hayatlarını çalışmaya adamaya neden olan şeyin, matematiğin ne olduğunu açıklamak için kısmen otobiyografiler yazmıştır. Bunlar, matematikçi olmanın ne anlama geldiğine dair en iyi fikirlerden bazılarını sağlar. Aşağıdaki liste, otobiyografi olmayan, daha çok matematik ve güçlü otobiyografik unsurlara sahip matematikçiler üzerine denemeler içeren bazı eserler içermektedir.
- Hayatımın Kitabı (The Book of My Life) - Girolamo Cardano
- Bir Matematikçinin Savunması (A Mathematician's Apology)- G. H. Hardy
- (Littlewood's Miscellany olarak yeniden yayınlandı) - J. E. Littlewood
- Ben bir Matematikçiyim (I am a Mathematician) - Norbert Wiener
- Matematikçi olmak istiyorum (I Want to be a Mathematician) -
- Bir Matematikçinin Maceraları (Adventures of a Mathematician) - Stanislaw Ulam
- Şansın Gizemi (Enigmas of Chance) -
- Rastgele Eğriler (Random Curves) -
- (Love and Math) -
- Özürsüz Matematik (Mathematics Without Apologies) -
Ayrıca bakınız
Notlar
- ^ A History of Mathematics, 1991, s. 43
- ^ Boyer 1991
- ^ . 14 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2014.
- ^ Abattouy, M., Renn, J. & Weinig, P., 2001. Transmission as Transformation: The Translation Movements in the Medieval East and West in a Comparative Perspective. Science in Context, 14(1-2), 1-12.
- ^ Röhrs, "The Classical Idea of the University," Tradition and Reform of the University under an International Perspective p.20
- ^ Rüegg, "Themes", A History of the University in Europe, Vol. III, p.5-6
- ^ Rüegg, "Themes", A History of the University in Europe, Vol. III, p.12
- ^ Rüegg, "Themes", A History of the University in Europe, Vol. III, p.13
- ^ Rüegg, "Themes", A History of the University in Europe, Vol. III, p.16
- ^ Rüegg, "Themes", A History of the University in Europe, Vol. III, p.17-18
- ^ Rüegg, "Themes", A History of the University in Europe, Vol. III, p.31
- ^ . 16 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2021.
- ^ See for example titles of works by from the mid-18th century: Essays on Several Curious and Useful Subjects in Speculative and Mixed Mathematicks, Miscellaneous Tracts on Some Curious and Very Interesting Subjects in Mechanics, Physical Astronomy and Speculative Mathematics. Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911). "Simpson, Thomas". Encyclopædia Britannica. 25 (11. bas.). Cambridge University Press. s. 135.
- ^ . Dictionary Of Occupational Titles. 2 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2013.
- ^ . History.mcs.st-andrews.ac.uk. 23 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2012.
- ^ Maximen und Reflexionen, Sechste Abtheilung cited in On Mathematics / A Collection of Witty, Profound, Amusing Passages about Mathematics and Mathematicians, Dover, 1958 [1914], s. 123, ISBN
- ^ Alfred Adler, "Mathematics and Creativity," The New Yorker, 1972, reprinted in Timothy Ferris, ed., The World Treasury of Physics, Astronomy, and Mathematics, Back Bay Books, reprint, June 30, 1993, p, 435.
- ^ Sartorius von Waltershausen: Gauss zum Gedachtniss. (Leipzig, 1856), p. 79 cited in Moritz, Robert Edouard (1958) [1914], On Mathematics / A Collection of Witty, Profound, Amusing Passages about Mathematics and Mathematicians, Dover, s. 271, ISBN
- ^ Cardano, Girolamo (2002), The Book of My Life (De Vita Propria Liber), The New York Review of Books, ISBN
- ^ Hardy 1992
- ^ (1990) [Originally A Mathematician's Miscellany published in 1953], Béla Bollobás (Ed.), Littlewood's miscellany, Cambridge University Press, ISBN
- ^ Wiener, Norbert (1956), I Am a Mathematician / The Later Life of a Prodigy, The M.I.T. Press, ISBN
- ^ Ulam, S. M. (1976), Adventures of a Mathematician, Charles Scribner's Sons, ISBN
- ^ Kac, Mark (1987), Enigmas of Chance / An Autobiography, University of California Press, ISBN
- ^ Harris, Michael (2015), Mathematics without apologies / portrait of a problematic vocation, Princeton University Press, ISBN
Kaynakça
- Hardy, G. H. (1992) [İlk basım 1940], A Mathematician's Apology (C. P. Snow'un önsözüyle), Cambridge University Press, ISBN
- . I Want to Be a Mathematician. Springer-Verlag 1985.
- . The Mathematical Universe. John Wiley 1994.
Konuyla ilgili yayınlar
- (2012), A Mathematician comes of age, , ISBN
Dış bağlantılar
Vikisöz'de Mathematicians ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
Wikimedia Commons'ta Matematikçi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- . 6 Şubat 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi.
(ABD Çalışma Bakanlığı'ndan matematikçinin mesleği hakkında bilgiler.) - . 9 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi.
(ABD merkezli olmasına rağmen, bir matematikçi olarak kariyere ilgi duyan herkes için yararlı bir kaynak. Matematikçilerin günlük olarak neler yaptığını, nerede çalıştıklarını, ne kadar kazandıklarını ve daha fazlasını öğrenin.) - . 25 Ocak 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2021.
(MacTutor Matematik Tarihi arşivi - Ayrıntılı biyografilerin kapsamlı bir listesi.) - . 6 Ocak 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2021.
(Matematik Şecere Projesi - Akademisyenlerin, yaşayan ya da ölmüş çoğu matematikçi için ardışık tez danışmanlarını takip etmelerini sağlar.) - Eric W. Weisstein, Unsolved Problems (MathWorld)
(MathWorld - "Çözülmemiş Problemler") - "Middle School Mathematician Project". 14 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
(Ortaokul Matematikçi Projesi - Ortaokul öğrencileri tarafından bir araya getirilen seçilmiş matematikçilerin kısa biyografileri.) - . MathMajor.org. 10 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
(Matematik Öğrencileri ve Gelecek Vadeden Matematikçiler için Kariyer Bilgileri)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bir matematikci genellikle matematik problemlerini cozmek icin calismalarinda kapsamli bir matematik bilgisini kullanan kisidir Matematikciler sayilar veriler miktar yapi alan modeller ve ilgilenirler MatematikciOklid kumpasi tutan Yunan matematikci Geometrinin Babasi olarak bilinir Meslek turuAkademikYeterliklerMatematik ve elestirel dusunme becerileriGerekli egitimlerDoktora derecesi bazen Yuksek lisansCalisma alanlariuniversiteler ozel sirketler finans sektoru devletIlgili meslekler Aktuer Matematikciler basta bilimsel arastirmalar olmak uzere iktisat pazarlama ve sigorta ile ilgili alanlarda okullarda ve universitelerde meteoroloji lojistik ve goruntu isleme mesleklerinde ve ozellikle bilisim teknolojisi alaninda calismaktadirlar Matematikcilerin istatistik matematiksel mantik cebir geometri analiz modeller kurami olasilik kurami gibi agirlikli egitim aldiklari ozel ilgi alanlari vardir TarihceBilinen en eski matematikcilerden biri Miletli Thales tir MO 624 y 546 o ilk gercek matematikci ve bir matematiksel kesfin atfedildigi bilinen ilk kisi olarak takdir edildi Thales Teoreminin dort sonucunu tureterek geometriye uygulanan tumdengelimli akil yurutmenin ilk kullanimi da kendisine atfedilmektedir Bilinen matematikcilerin sayisi Sisamli Pisagor MO 582 MO 507 doktrini matematigin evreni yonettigi ve slogani Her sey sayidir olan Pisagor Okulu nu kurdugunda artti Matematik terimini icat eden ve kendi istegi icin matematik calismalarinin onlarla birlikte basladigi Pisagorculardi Tarih tarafindan kaydedilen ilk kadin matematikci Iskenderiyeli Hypatia ydi MS 350 415 Babasinin yerine Buyuk Kutuphane de Kutuphaneci oldu ve uygulamali matematik uzerine bircok eser yazdi Siyasi bir anlasmazlik nedeniyle Iskenderiye deki Hristiyan toplumu isin icinde onun da oldugunu varsayarak cirilciplak soyarak ve istiridye kabugu ile bazilari cati kiremitleri derler derisini kaziyarak onu cezalandirdi Orta Cag boyunca Islam dunyasinda bilim ve matematik oncelikle bilim adamlarina dayali olarak cesitli finansman modelleri ve yontemleri izlemistir Bunlar bilimsel bilginin bircok alanda gelismesine izin veren belirli yoneticiler tarafindan uygulanan kapsamli bir himaye ve guclu entelektuel politikalardi Bilimsel metinlerin baska dillere cevrilmesi icin finansman bazi halifelerin hukumdarligi boyunca devam etmekteydi ve bazi alimlerin tercume ettikleri eserlerde uzman olduklari ve karsiliginda belirli bilimlerin gelistirilmesine devam etmek icin daha fazla destek aldiklari ortaya cikti Bu bilimler elit kesimden daha fazla ilgi gordukce belirli bilimleri incelemek icin daha fazla akademisyen davet ve finanse edildi Bu tur bir destekten yararlanan bir cevirmen ve matematikci ornegi Harizmi dir Orta Cag da Musluman yonetim altinda calisan bircok alimin dikkate deger bir ozelligi onlarin genellikle polimat olmalaridir Ornekler arasinda Ibn i Heysem in optik matematik ve astronomi calismalari yer alir Ronesans Avrupa ya matematik ve bilime artan bir onem getirdi Esas olarak feodal ve dini bir kulturden agirlikli olarak sekuler bir kulture gecisin bu doneminde bircok onemli matematikcinin baska meslekleri vardi Luca Pacioli muhasebenin kurucusu Niccolo Fontana Tartaglia onemli bir muhendis ve muhasebeci Gerolamo Cardano olasilik ve binom aciliminin ilk kurucusu hekim ve Francois Viete avukat Zaman gectikce bircok matematikci universitelere yoneldi Ingiltere nin en eski universitelerinde bilim adamlari Robert Hooke ve Robert Boyle ile Oxford da ve Isaac Newton un Lucasian Matematik ve Fizik Profesoru oldugu Cambridge de on yedinci yuzyilda baslayarak ozgur dusunce ve deneysellige vurgu ve onem verme baslamisti 19 yuzyila gecerken tum Avrupa daki universitelerin amaci bilginin yetersizligini ogretmekten uretken dusunmeyi tesvik etmeye dogru gelisti 1810 da Humboldt Prusya Krali ni Friedrich Schleiermacher in liberal fikirlerine dayanarak Berlin de bir universite kurmaya ikna etti amac bilginin kesfi surecini gostermek ve ogrencilere tum dusuncelerinde bilimin temel yasalarini dikkate almalarini ogretmekti Boylece seminerler ve laboratuvarlar gelismeye basladi Bu donemin Ingiliz universiteleri Italyan ve Alman universitelerine asina olan bazi yaklasimlari benimsedi ancak halihazirda onemli ozgurluklere ve ozerklige sahip olduklari icin oradaki degisiklikler Humboldt a ilham veren ayni etkilerle Aydinlanma Cagi ile baslamisti Oxford ve Cambridge Universiteleri Humboldt un universite fikrini devlet otoritesine tabi olan Alman universitelerinden bile daha gercekci bir sekilde uygulayarak arastirmanin onemini vurguladilar Genel olarak bilim matematik dahil 19 ve 20 yuzyillarda universitelerin odak noktasi haline geldi Ogrenciler seminer veya laboratuvarlarda arastirma yapip daha bilimsel icerikli doktora tezleri uretmeye basladilar Humboldt a gore Berlin Universitesi nin misyonu bilimsel bilgiyi takip etmekti Alman universite sistemi Ingiltere ve Fransa daki ozel ve bireysel akademisyenler tarafindan yapilan turden arastirmalar yerine iyi donanimli laboratuvarlarda gerceklestirilen profesyonel burokratik olarak duzenlenmis bilimsel arastirmalari tesvik etti Aslinda Ruegg Alman sisteminin modern arastirma universitesinin gelisiminden sorumlu oldugunu cunku bilimsel arastirma ogretim ve calisma ozgurlugu fikrine odaklandigini iddia etmektedir Gerekli egitimMatematikciler genellikle onlisans egitimlerinde matematikle ilgili genis bir konuyu ele alir ve daha sonra lisans duzeyinde kendi sectikleri konularda uzmanlasmaya devam ederler Bazi universitelerde lisansustu egitimin bir parcasi olarak yeterlilik sinavi ogrencinin matematik anlayisinin hem genisligini hem de derinligini test etmeye yarar sinavi gecen ogrencilerin uzerinde calismalarina izin verilir AktivitelerEmmy Noether matematik teorisyeni ve ogretmenUygulamali matematik Gercek hayattaki uygulamalarla problem cozme ile ilgilenen matematikcilere uygulamali matematikciler denir Uygulamali matematikciler uzmanlik bilgileri ve mesleki metodolojileri ile ilgili bilimsel alanlarda sunulan zorlayici problemlerin coguna yaklasan matematik bilimcileridir Uygulamali matematikciler cok cesitli problemlere teorik sistemlere ve yerellestirilmis yapilara profesyonel olarak odaklanarak duzenli olarak matematiksel modellerin incelenmesi ve formulasyonunda calisirlar Matematikciler ve uygulamali matematikciler STEM science technology engineering and mathematics bilim teknoloji muhendislik ve matematik kariyerlerinden ikisi olarak kabul edilir Uygulamali matematik disiplini tipik olarak bilim muhendislik isletme ve endustride kullanilan matematiksel yontemlerle ilgilidir bu nedenle uygulamali matematik uzmanlik bilgisine sahip bir Uygulamali matematik terimi ayni zamanda matematikcilerin problemler uzerinde calistiklari genellikle somut ama bazen soyut olan mesleki uzmanligi tanimlar Profesyoneller problem cozmeye odaklanirken uygulamali matematikciler bilim muhendislik isletme ve diger matematiksel uygulama alanlarinda matematiksel modellerin formulasyonuna calismasina ve kullanimina bakarlar Soyut matematik Saf matematik tamamen soyut kavramlari inceleyen matematiktir On sekizinci yuzyildan itibaren bu bazen spekulatif matematik olarak nitelendirilen ve navigasyon astronomi fizik ekonomi muhendislik ve diger uygulamalarin ihtiyaclarini karsilama egilimine uymayan taninmis bir matematiksel etkinlik kategorisiydi One surulen bir baska kavrayisa sahip gorus saf matematigin zorunlu olarak uygulamali matematik olmadigidir soyut varliklari icsel dogalarina gore incelemek ve gercek dunyada nasil tezahur ettikleri ile ilgilenmek mumkun degildir Saf ve uygulamali bakis acilari farkli felsefi pozisyonlar olsa da pratikte saf ve uygulamali matematikcilerin faaliyetlerinde cok fazla ortusme vardir Gercek dunyayi tanimlamak icin dogru modeller gelistirmek amaciyla bircok uygulamali matematikci genellikle saf matematik olarak kabul edilen arac ve tekniklerden yararlanir Ote yandan bircok saf matematikci soyut arastirmalari icin ilham kaynagi olarak dogal ve sosyal fenomenlerden yararlanir Matematik ogretimi Bircok profesyonel matematikci matematik ogretimi ile de ilgilenir Gorevler sunlari icerebilir Universite matematik derslerinin ogretilmesi Lisans ve lisansustu arastirmalari denetlemek ve Akademik komitelerde gorev yapmak Danismanlik Matematikte universiteler disindaki bircok kariyer danismanligi icerir Ornegin aktuerler olum hastalik yaralanma sakatlik veya mal kaybi gibi bir olayin meydana gelme olasiligini ve muhtemel maliyetini tahmin etmek icin verileri bir araya getirir ve analiz eder Aktuerler ayrica belirli bir emeklilik geliri elde etmek icin gereken emeklilik katkilari duzeyini ve bir sirketin potansiyel risk isiginda yatirim getirisini en ust duzeye cikarmak icin kaynaklara nasil yatirim yapmasi gerektigini iceren finansal sorulari da ele alir Aktuerler genis bilgi birikimlerini kullanarak planlarin saglam bir mali temelde surdurulmesini saglamaya yardimci olacak bir sekilde sigorta policelerinin emeklilik planlarinin ve diger mali stratejilerin tasarlanmasina ve fiyatlandirilmasina yardimci olur Baska bir ornek olarak matematiksel finans gozlemlenen piyasa fiyatlarini girdi olarak alarak finansal teori ile illaki bir baglanti kurmadan matematiksel veya sayisal modelleri turetecek ve genisletecektir Ekonomik teori ile uyumluluk degil matematiksel tutarlilik gereklidir Bu nedenle ornegin bir finansal iktisatci bir sirketin neden belirli bir sahip olabileceginin yapisal nedenlerini inceleyebilirken bir finansal matematikci hisse fiyatini verili olarak alabilir ve buna karsilik gelen hisse senedinin turevlerin degerini elde etmek icin kullanmaya calisabilir bakiniz Meslekler1938 de Amerika Birlesik Devletleri nde matematikciler ogretmen hesap makinesi operatorleri makine muhendisleri muhasebe denetcisi muhasebeci ve aktuer istatistikcileri olarak isteniyordu gore matematikteki meslekler asagidakileri icerir Matematikci Yoneylem Arastirma Analisti Matematiksel Istatistikci Matematik Teknisyeni Aktuer Uygulamali Istatistikci Yuk AnalistiMatematikciler hakkinda alintilarAsagidakiler matematikciler hakkinda veya matematikciler tarafindan yapilan alintilardir Bir matematikci kahveyi teoremlere donusturmek icin kullanilan bir cihazdir Hem hem de Paul Erdos e atfedilmistir dd Die Mathematiker sind eine Art Franzosen redet man mit ihnen so ubersetzen siees in the ihre Sprache und dann ist es alsobald ganz et was anderes Matematikciler bir tur Fransiz gibidir onlarla konusursaniz bunu kendi dillerine cevirirler ve bu hemen sonra oldukca farkli bir sey olur Johann Wolfgang von Goethe dd Her neslin birkac harika matematikcisi vardir ve digerlerinin arastirmasi kimseye zarar vermez Alfred W Adler 1930 Matematik ve Yaraticilik Mathematics and Creativity dd Kisacasi esit koklerden dolayi guvenilebilecek bir matematikciyle ya da bunu gizlice x kare px kesinlikle ve kosulsuz olarak q ya esit olduguna inancinin bir noktasi olarak kabul etmeyen biriyle henuz karsilasmadim Bu beylerden birine deney yoluyla lutfen x kare px in busbutun q ya esit olmadigi durumlar da olabilecegine inandiginizi soyleyin ve ne demek istediginizi anlamasini sagladiktan sonra onun erisiminden su sekilde cikin Elverisli oldugu kadar hizli bir sekilde cunku suphenin otesinde sizi yere sermek icin caba gosterecektir Edgar Allan Poe Calinan mektup The purloined letter dd Bir ressam veya sair gibi bir matematikci bir kalip yapimcisidir Onun kaliplari onlarinkinden daha kalici ise bunun nedeni fikirlerle yapilmis olmalaridir G H Hardy Bir Matematikcinin Savunmasi A Mathematician s Apology dd Bazilariniz matematikcilerle tanismis ve bu yola nasil geldiklerini merak etmis olabilirsiniz Tom Lehrer dd Ruhu sair olmadan matematikci olmak imkansizdir Sofia Kovalevskaya dd Harika matematik yapmanin iki yolu vardir Birincisi herkesten daha akilli olmak Ikinci yol herkesten daha aptal olmak ama israrci olmaktir dd Matematik bilimlerin kralicesidir ve aritmetik matematigin kralicesidir Carl Friedrich Gauss dd Matematikte odullerMatematikte Nobel Odulu yoktur ancak bazen matematikciler ekonomi gibi farkli bir alanda Nobel Odulu nu kazanmistir Matematikte one cikan oduller arasinda Abel Odulu Chern Madalyasi Fields Madalyasi Gauss Odulu Balzan Odulu Wolf Odulu ve Nevanlinna Odulu vardir Detayli liste icin bkz Matematik odulleri listesi Fields madalyasi Uluslararasi Matematikciler Birligi tarafindan 40 yasin altindaki 2 3 ya da 4 matematikciye 4 senede bir yapilan Uluslararasi Matematikciler Kongresinde verilen matematigin Nobeli olarak gorulen oduldur American Mathematical Society Association for Women in Mathematics ve diger matematik topluluklari matematigin geleceginde kadinlarin ve azinliklarin temsilini artirmayi amaclayan cesitli oduller sunmaktadir Matematiksel otobiyografilerBirkac taninmis matematikci genel bir okuyucuya hayatlarini calismaya adamaya neden olan seyin matematigin ne oldugunu aciklamak icin kismen otobiyografiler yazmistir Bunlar matematikci olmanin ne anlama geldigine dair en iyi fikirlerden bazilarini saglar Asagidaki liste otobiyografi olmayan daha cok matematik ve guclu otobiyografik unsurlara sahip matematikciler uzerine denemeler iceren bazi eserler icermektedir Hayatimin Kitabi The Book of My Life Girolamo Cardano Bir Matematikcinin Savunmasi A Mathematician s Apology G H Hardy Littlewood s Miscellany olarak yeniden yayinlandi J E Littlewood Ben bir Matematikciyim I am a Mathematician Norbert Wiener Matematikci olmak istiyorum I Want to be a Mathematician Bir Matematikcinin Maceralari Adventures of a Mathematician Stanislaw Ulam Sansin Gizemi Enigmas of Chance Rastgele Egriler Random Curves Love and Math Ozursuz Matematik Mathematics Without Apologies Ayrica bakinizMatematikcilerin listeleri Insan bilgisayar Bir Matematikcinin Savunmasi kitap Matematik yarismalarinin listesi Matematik tarihi Geometri Matematigin dallari Matematigin felsefesiNotlar A History of Mathematics 1991 s 43 Boyer 1991 14 Agustos 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Kasim 2014 Abattouy M Renn J amp Weinig P 2001 Transmission as Transformation The Translation Movements in the Medieval East and West in a Comparative Perspective Science in Context 14 1 2 1 12 Rohrs The Classical Idea of the University Tradition and Reform of the University under an International Perspective p 20 Ruegg Themes A History of the University in Europe Vol III p 5 6 Ruegg Themes A History of the University in Europe Vol III p 12 Ruegg Themes A History of the University in Europe Vol III p 13 Ruegg Themes A History of the University in Europe Vol III p 16 Ruegg Themes A History of the University in Europe Vol III p 17 18 Ruegg Themes A History of the University in Europe Vol III p 31 16 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Subat 2021 See for example titles of works by from the mid 18th century Essays on Several Curious and Useful Subjects in Speculative and Mixed Mathematicks Miscellaneous Tracts on Some Curious and Very Interesting Subjects in Mechanics Physical Astronomy and Speculative Mathematics Chisholm Hugh Ed 1911 Simpson Thomas Encyclopaedia Britannica 25 11 bas Cambridge University Press s 135 Dictionary Of Occupational Titles 2 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Ocak 2013 History mcs st andrews ac uk 23 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Agustos 2012 Maximen und Reflexionen Sechste Abtheilung cited in On Mathematics A Collection of Witty Profound Amusing Passages about Mathematics and Mathematicians Dover 1958 1914 s 123 ISBN 0 486 20489 8 Alfred Adler Mathematics and Creativity The New Yorker 1972 reprinted in Timothy Ferris ed The World Treasury of Physics Astronomy and Mathematics Back Bay Books reprint June 30 1993 p 435 Sartorius von Waltershausen Gauss zum Gedachtniss Leipzig 1856 p 79 cited in Moritz Robert Edouard 1958 1914 On Mathematics A Collection of Witty Profound Amusing Passages about Mathematics and Mathematicians Dover s 271 ISBN 0 486 20489 8 Cardano Girolamo 2002 The Book of My Life De Vita Propria Liber The New York Review of Books ISBN 1 59017 016 4 Hardy 1992 1990 Originally A Mathematician s Miscellany published in 1953 Bela Bollobas Ed Littlewood s miscellany Cambridge University Press ISBN 0 521 33702 X KB1 bakim Editorler parametresini kullanan link Wiener Norbert 1956 I Am a Mathematician The Later Life of a Prodigy The M I T Press ISBN 0 262 73007 3 Ulam S M 1976 Adventures of a Mathematician Charles Scribner s Sons ISBN 0 684 14391 7 Kac Mark 1987 Enigmas of Chance An Autobiography University of California Press ISBN 0 520 05986 7 Harris Michael 2015 Mathematics without apologies portrait of a problematic vocation Princeton University Press ISBN 978 0 691 15423 7 KaynakcaHardy G H 1992 Ilk basim 1940 A Mathematician s Apology C P Snow un onsozuyle Cambridge University Press ISBN 0 521 42706 1 I Want to Be a Mathematician Springer Verlag 1985 The Mathematical Universe John Wiley 1994 Konuyla ilgili yayinlar 2012 A Mathematician comes of age ISBN 978 0 88385 578 2 Dis baglantilarVikisoz de Mathematicians ile ilgili sozleri bulabilirsiniz Wikimedia Commons ta Matematikci ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir 6 Subat 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi ABD Calisma Bakanligi ndan matematikcinin meslegi hakkinda bilgiler 9 Haziran 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi ABD merkezli olmasina ragmen bir matematikci olarak kariyere ilgi duyan herkes icin yararli bir kaynak Matematikcilerin gunluk olarak neler yaptigini nerede calistiklarini ne kadar kazandiklarini ve daha fazlasini ogrenin 25 Ocak 2001 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Subat 2021 MacTutor Matematik Tarihi arsivi Ayrintili biyografilerin kapsamli bir listesi 6 Ocak 2003 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Subat 2021 Matematik Secere Projesi Akademisyenlerin yasayan ya da olmus cogu matematikci icin ardisik tez danismanlarini takip etmelerini saglar Eric W Weisstein Unsolved Problems MathWorld MathWorld Cozulmemis Problemler Middle School Mathematician Project 14 Aralik 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Ortaokul Matematikci Projesi Ortaokul ogrencileri tarafindan bir araya getirilen secilmis matematikcilerin kisa biyografileri MathMajor org 10 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Matematik Ogrencileri ve Gelecek Vadeden Matematikciler icin Kariyer Bilgileri