Boraks (sodyum borat, tinkal ve tinkar olarak da anılır), kimyasal formülü Na
2H
20B
4O
17 olan hidratlanmış veya susuz bir sodyum borat olan tuzdur (iyonik bileşik). Suda çözündüğünde bazik bir çözelti oluşturan renksiz kristal yapıda bir katıdır.
Yaygın olarak toz veya granül formda bulunur ve pestisit, metal lehim pastası, cam, emaye ve çanak çömlek sırlarının bileşeni, derinin tabaklanması ve suni yaşlandırma dahil olmak üzere birçok endüstriyel ve evsel kullanıma alanına sahiptir. Ahşap mantarına karşı koruyucu olarak ve farmasötik bir alkalileştirici olarak kullanılmaktadır. Kimya laboratuvarlarında tamponlama maddesi olarak kullanılır.
Tinkal ve tinkar terimi, tarihsel olarak Asya'nın çeşitli yerlerinde kuru göl yataklarından çıkarılan doğal boraks anlamına gelir.
Tarih
Boraks ilk olarak Tibet'teki kuru göl yataklarında keşfedilmiştir. Tibet, İran ve Asya'nın diğer bölgelerinden gelen tinkal, MS 8. yüzyılda İpek Yolu üzerinden Arap Yarımadası'na ulaşmıştır.
Boraks ilk olarak 19. yüzyılın sonlarında, Francis Marion Smith'in Pacific Coast Borax Company'nin, adını boraksın orijinal olarak çıkarıldığı yöntemden alan 20 Mule Team Borax ticari markası altında Kaliforniya ve Nevada çöllerinden çıkarılan boraksın çok çeşitli kullanımlarının pazarlamaya ve yaygınlaştırmaya başlamasıyla yaygın kullanıma girdi.
Etimoloji
İngilizce borax kelimesi Orta İngilizce: boras, Eski Fransızca: boras, bourras kökeninden gelmektedir. Bunlar da Orta Çağ Latince: baurach (başka bir İngilizce yazım), borac(-/um/em), borax kelimelerinden köken almaktadır.
Tincal ve tincar kelimeleri İngilizceye 17. yüzyılda Malayca: tingkal ve Urduca/Farsçadan تنکار tinkār/tankār kökenlerinden geçmiştir. Bunların hepsi Sanskrit: टांकण ṭānkaṇa ile ilgili görünmektedir.
Doğal Kaynaklar
Boraks doğal olarak mevsimlik göllerin tekrarlayan buharlaşmasıyla oluşan evaporit yataklarında bulunur. Ticari açıdan en önemli yataklar şu ülkelerde bulunur: Türkiye ve Searles Gölü, Kaliforniya. Ayrıca, Güneybatı Amerika Birleşik Devletleri'ndeki diğer birçok yerde, Şili'deki Atacama çölünde, Bolivya'da ve Tibet ve Romanya'da yeni keşfedilen yataklarda boraks bulunmuştur. Boraks diğer bor bileşiklerinden sentetik olarak da üretilebilir.
Doğal olarak oluşan boraks (Amerika Birleşik Devletleri'nde ve diğer birçok ülkede Rasorite-46 ticari adıyla bilinir) yeniden kristalleştirme işlemiyle rafine edilir.
Kullanımlar
Boraks karıncalar için toksik olduğu için kontrol solüsyonlarında kullanılır. Yavaş etki gösterdiğinden işçi karıncalar boraksı yuvalarına taşır ve koloninin geri kalanını da zehirlerler.
Boraks, 20 Mule Team Borax gibi çamaşır güçlendirici, Boraxo toz el sabunu ve bazı diş beyazlatma formülleri dahil olmak üzere çeşitli ev tipi çamaşır ve temizlik ürünlerinde kullanılır.
Borat iyonları (genellikle borik asit olarak), biyokimya ve kimya laboratuvarlarında tampon yapmak için kullanılır. Bu amaçla DNA ve RNA'nın poliakrilamid jel elektroforezi için, TBE tamponu (borat tamponlu tris-hidroksimetilaminometonyum) veya Kaplama prosedürlerinde SB tamponu veya (borat tamponlu salin) olarak kullanılmaktadır. Borat tamponları (genellikle pH 8'de) ayrıca dimetil pimelimidat (DMP) bazlı çapraz bağlama reaksiyonlarında tercihli dengeleme çözeltileri olarak kullanılır.
Borat kaynağı olarak boraks çeşitli maddelerle kompleks iyonlar oluşturmak için boratın sudaki diğer maddelerle birlikte kompleks oluşturma yeteneğinden yararlanmak amacıyla kullanılmıştır.
Boraks, suyu yumuşatmak amacıyla kullanılmasına rağmen tek başına sertlik katyonları için yüksek bir afiniteye sahip değildir. Su yumuşatma için kimyasal denklemi aşağıda verilmiştir:
Katılan sodyum iyonları suyu "sert" yapmaz. Bu yöntem, hem geçici hem de kalıcı sertlik türlerinin giderilmesi için uygundur.
Demir ve çeliğin kaynağında eritken olarak boraks ve amonyum klorür karışımı kullanılır. İstenmeyen demir oksidin erime noktasını düşürerek akıp gitmesini sağlar. Boraks ayrıca erimiş lehimin metali ıslatmasına ve eklem içine eşit şekilde akmasına izin verdiği altın veya gümüş gibi takı metallerini lehimlerken bir akışkan olarak su ile karıştırılarak kullanılır. Boraks aynı zamanda tungsteni yumuşak lehimlenebilir hale getirmek için kullanılır. Boraks genellikle dövme kaynağı için toz olarak kullanılır.
Zanaatkar altın madenciliğinde bazen, doğrudan cıvanın yerini alamamasına rağmen, altın çıkarma işleminde toksik cıva ihtiyacını ortadan kaldırmayı amaçlayan boraks yöntemi (bir akış olarak) olarak bilinen bir işlemin parçası olarak kullanılır. Boraksın 1900'lerde Filipinler'in bazı bölgelerinde altın madencileri tarafından kullanıldığı bildirilmiştir. Çevresel etkiyi azaltmanın yanı sıra, bu yöntemin uygun cevherler için daha iyi altın kazanımı sağladığına ve daha ucuz olduğuna dair kanıtlar mevcuttur. Bu boraks yöntemi Filipinler'in kuzeyindeki Luzon'da kullanılır. Yöntem ayrıca Bolivya ve Tanzanya'da da desteklenmiştir.
Diğer kullanımlar:
- Emaye sırlarında
- Cam, çömlek ve seramik bileşeni
- Islak, yeşil eşya ve bisque üzerine uyumu iyileştirmek için seramik astarlarda ve sırlarda katkı maddesi olarak
- Yangıngeciktirici
- Selüloz yalıtımı için mantar önleyici
- Yün için güve koruma solüsyonu
- İnatçı haşerelerin önlenmesi için toz (örn. Alman hamamböcekleri) dolaplarda, boru ve kablo girişlerinde, duvar kaplama boşluklarında ve sıradan pestisitlerin istenmediği erişilemeyen yerlerde kullanılır.
- Deterjanlarda kullanılan sodyum perborat monohidratın yanı sıra borik asit ve diğer boratların öncüsü
- Kazein, nişasta ve dekstrin bazlı yapıştırıcılarda yapışkanlaştırıcı bileşen
- Polivinil asetat, polivinil alkol bazlı yapıştırıcılarda yapışkanlaştırıcı bileşen olan borik asit öncüsü
- Şellak'ı ısıtılmış boraksta eriterek daldırma kalemler için silinmez mürekkep yapmak için
- Yılan derileri için kürleme maddesi
- Somon balığı balıkçılığında kullanım amacıyla somon yumurtaları için kürleme maddesi
- pH'ı kontrol etmek için yüzme havuzu tamponlama maddesi
- Nötron soğurucu, reaktiviteyi kontrol etmek ve bir nükleer zincir reaksiyonunu durdurmak için nükleer reaktörlerde ve kullanılmış yakıt havuzlarında kullanılır.
- Bor eksikliği olan toprakları düzeltmek için bir mikro besin gübresi olarak
- Tahnitçilikte koruyucu
- Alevleri yeşil bir tonla renklendirmek için
- Geleneksel olarak görünümü iyileştirmek ve sinekleri kovmak amacıyla jambon gibi kuru etleri kaplamak için kullanılır
- Dövme kaynağında demirciler tarafından kullanılır
- Safsızlıkları çıkarmak ve oksidasyonu önlemek için dökümde metalleri ve alaşımları eritmek için eritici olarak kullanılır
- Parçacık fiziğinde, yüklü parçacık izlerinin gizli görüntü ömrünü uzatmak için nükleer emülsiyona bir katkı maddesi olarak. 1950 Nobel Ödülü'ne layık görülen pion'un ilk gözleminde bu tür bir emülsiyon kullanıldı.
Toksisite
Bir araştırmaya göre boraks akut olarak toksik değildir. LD50 (medyan öldürücü doz) skoru farelerde 2,66 g/kg olarak tespit edilmiştir, bu da ciddi semptomlara veya ölüme neden olmak için kimyasalın önemli bir dozunun gerekli olduğu anlamına gelir. Ölümcül doz insanlar için aynı değildir. Pestisit bilgi web sitelerinde öldürücü olmayan bir bileşik olarak listelenir.
Boraks, 1946'dan beri Amerika Birleşik Devletleri'nde çeşitli kısıtlamalarla böcek ilacı olarak kullanılmaktadır. Borik asit ve boraks ile ilgili iki EPA belgesinde belirtildiği gibi boraksın düşük toksisitesi nedeniyle tüm kısıtlamalar Şubat 1986'da kaldırılmıştır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b PubChem. "Borax". pubchem.ncbi.nlm.nih.gov (İngilizce). 27 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Aralık 2021.
- ^ "CompTox Chemicals Dashboard". comptox.epa.gov. 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.
- ^ a b "Borax (Na2B4O7·10H2O ) – Sodium Borate – Occurrence, Discovery and Applications". Amoz.com. 16 Ağustos 2004. 21 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Mart 2023.
- ^ "American Borax Production" Scientific American September 22, 1877
- ^ Hildebrand, G. H. (1982) "Borax Pioneer: Francis Marion Smith." San Diego: Howell-North Books. p. 267
- ^ "Tincal." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.
- ^ Chemical Age of India, Vol. 37, No.10 & 11 (1976)
- ^ Wizniak, Jaime (July 2005). "Borax, Boric Acid, and Boron – From exotic to commodity" (PDF). Indian Journal of Chemical Technology. 12 (4). ISSN 0975-0991. 13 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 21 Mart 2023.
- ^ Klotz, John H.; Greenberg, Les; Amrhein, Christopher; Rust, Michael K. (1 Ağustos 2000). "Toxicity and Repellency of Borate-Sucrose Water Baits to Argentine Ants (Hymenoptera: Formicidae)". Journal of Economic Entomology. 93 (4). ss. 1256-1258. doi:10.1603/0022-0493-93.4.1256. (PMID) 10985039.
- ^
- ^ "The Many, Many Uses of Borax for Laundry". U.S. Borax. 30 Haziran 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Haziran 2022.
- ^ Hammond, C. R. (2004). The Elements, in Handbook of Chemistry and Physics 81st edition. CRC press. ISBN .
- ^ O'Neil, M.J. (ed.). The Merck Index — An Encyclopedia of Chemicals, Drugs, and Biologicals. Cambridge, UK: Royal Society of Chemistry, 2013., p. 1595
- ^ Peacock, Andrew C.; Dingman, C. Wesley (1967). "Resolution of Multiple Ribonucleic Acid Species by Polyacrylamide Gel Electrophoresis". Biochemistry. 6 (6). ss. 1818-1827. doi:10.1021/bi00858a033. (PMID) 6035921.
- ^ Anderson, S. (1981). "Shotgun DNA sequencing using cloned DNase I-generated fragments". Nucleic Acids Research. 9 (13). ss. 3015-27. doi:10.1093/nar/9.13.3015. (PMC) 327328 $2. (PMID) 6269069.
- ^ Dodd, J.G. (1966). "Soft soldering to tungsten wire". Am. J. Phys. 34 (10). ss. xvi. Bibcode:1966AmJPh..34D..16D. doi:10.1119/1.1972398.
- ^ . Blacksmithinstitute.org. 13 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2016.
- ^ (PDF). Borax replacing mercury in small-scale mining. The Geological Survey of Denmark and Greenland (GEUS). 6 Aralık 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2008.
- ^ Appel, Peter W. U.; Andersen, Astrid; Na-Oy, Leoncio D.; Onos, Rudy (1 Aralık 2015). "Introduction of Mercury-free Gold Extraction Methods to Medium-Scale Miners and Education of Health Care Providers to Reduce the use of Mercury in Sorata, Bolivia". Journal of Health and Pollution. 5 (9). ss. 12-17. doi:10.5696/2156-9614-5-9.12. (PMC) 6221499 $2. (PMID) 30524772.
- ^ Appel, Peter W.U.; Jønsson, Jesper Bosse (31 Aralık 1969). "Borax – an alternative to mercury for gold extraction by small-scale miners: introducing the method in Tanzania". Geological Survey of Denmark and Greenland (GEUS) Bulletin. Cilt 20. ss. 87-90. doi:10.34194/geusb.v20.4988 .
- ^ "Alphabetical information on pottery glaze making materials and clay body ingredients". Sheffield Pottery. 4 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Aralık 2019.
- ^ Schubert, David M. (2003). "Borates in Industrial Use". Roesky, Herbert W.; Atwood, David A. (Ed.). Group 13 Chemistry III. Group 13 Chemistry III: Industrial Applications. Structure and Bonding (İngilizce). 105. Springer Berlin Heidelberg. ss. 1-40. doi:10.1007/3-540-46110-8_1. ISBN .
- ^ Shen, Kelvin K.; O’Connor, Roderick (1998), Pritchard, Geoffrey (Ed.), "Flame retardants: borates", Plastics Additives: An A-Z reference, Polymer Science and Technology Series (İngilizce), Springer Netherlands, ss. 268-276, doi:10.1007/978-94-011-5862-6_30, ISBN
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "haynes2011" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "levy1978" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "NFPA2016" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "PGCH57" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "PGCH59" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "PGCH58" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "mari1962" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "vogel" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "BorCom.borax" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "appel2012" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "parr1998" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "ChemAboutXXXX" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "reil2019" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "HansonLtd2008" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "Chow2005" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "PomGo2021" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "IndonesiaDCP" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "CAltTech2016" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "murr1989" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "suar2011" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "rams2021" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "Pools2008" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "BARC2010" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "NatBer2016" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "SpeAnal2016" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "Taxid2021" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "marie2016" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "nich1991" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "NHSBH1906" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan ":1" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "latt1947" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "latt1947b" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "EPA.Pest" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "EPA.BoraxOK" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "EPA.Reg62.4" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "OSHA2016" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "reig2009" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "ECHA2010" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "ECHA2015" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "bolt2012" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "CanHealth2016" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references>
üzerinde tanımlanan "akgu2021" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
<references>
üzerinde tanımlanan "sahin2002" adındaki <ref>
etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )Dış bağlantılar
- NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards 21 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Boraks sodyum borat tinkal ve tinkar olarak da anilir kimyasal formulu Na2 H20 B4 O17 olan hidratlanmis veya susuz bir sodyum borat olan tuzdur iyonik bilesik Suda cozundugunde bazik bir cozelti olusturan renksiz kristal yapida bir katidir Yaygin olarak toz veya granul formda bulunur ve pestisit metal lehim pastasi cam emaye ve canak comlek sirlarinin bileseni derinin tabaklanmasi ve suni yaslandirma dahil olmak uzere bircok endustriyel ve evsel kullanima alanina sahiptir Ahsap mantarina karsi koruyucu olarak ve farmasotik bir alkalilestirici olarak kullanilmaktadir Kimya laboratuvarlarinda tamponlama maddesi olarak kullanilir Tinkal ve tinkar terimi tarihsel olarak Asya nin cesitli yerlerinde kuru gol yataklarindan cikarilan dogal boraks anlamina gelir TarihBoraks ilk olarak Tibet teki kuru gol yataklarinda kesfedilmistir Tibet Iran ve Asya nin diger bolgelerinden gelen tinkal MS 8 yuzyilda Ipek Yolu uzerinden Arap Yarimadasi na ulasmistir Boraks ilk olarak 19 yuzyilin sonlarinda Francis Marion Smith in Pacific Coast Borax Company nin adini boraksin orijinal olarak cikarildigi yontemden alan 20 Mule Team Borax ticari markasi altinda Kaliforniya ve Nevada collerinden cikarilan boraksin cok cesitli kullanimlarinin pazarlamaya ve yayginlastirmaya baslamasiyla yaygin kullanima girdi EtimolojiIngilizce borax kelimesi Orta Ingilizce boras Eski Fransizca boras bourras kokeninden gelmektedir Bunlar da Orta Cag Latince baurach baska bir Ingilizce yazim borac um em borax kelimelerinden koken almaktadir Tincal ve tincar kelimeleri Ingilizceye 17 yuzyilda Malayca tingkal ve Urduca Farscadan تنکار tinkar tankar kokenlerinden gecmistir Bunlarin hepsi Sanskrit ट कण ṭankaṇa ile ilgili gorunmektedir Dogal KaynaklarBoraks pamuk Boraks dogal olarak mevsimlik gollerin tekrarlayan buharlasmasiyla olusan evaporit yataklarinda bulunur Ticari acidan en onemli yataklar su ulkelerde bulunur Turkiye ve Searles Golu Kaliforniya Ayrica Guneybati Amerika Birlesik Devletleri ndeki diger bircok yerde Sili deki Atacama colunde Bolivya da ve Tibet ve Romanya da yeni kesfedilen yataklarda boraks bulunmustur Boraks diger bor bilesiklerinden sentetik olarak da uretilebilir Dogal olarak olusan boraks Amerika Birlesik Devletleri nde ve diger bircok ulkede Rasorite 46 ticari adiyla bilinir yeniden kristallestirme islemiyle rafine edilir Boraks tasiyan cekisli buhar motoru Death Valley Ulusal Parki Kaliforniya 1904KullanimlarBoraks bazli camasir deterjani Boraks karincalar icin toksik oldugu icin kontrol solusyonlarinda kullanilir Yavas etki gosterdiginden isci karincalar boraksi yuvalarina tasir ve koloninin geri kalanini da zehirlerler Boraks 20 Mule Team Borax gibi camasir guclendirici Boraxo toz el sabunu ve bazi dis beyazlatma formulleri dahil olmak uzere cesitli ev tipi camasir ve temizlik urunlerinde kullanilir Borat iyonlari genellikle borik asit olarak biyokimya ve kimya laboratuvarlarinda tampon yapmak icin kullanilir Bu amacla DNA ve RNA nin poliakrilamid jel elektroforezi icin TBE tamponu borat tamponlu tris hidroksimetilaminometonyum veya Kaplama prosedurlerinde SB tamponu veya borat tamponlu salin olarak kullanilmaktadir Borat tamponlari genellikle pH 8 de ayrica dimetil pimelimidat DMP bazli capraz baglama reaksiyonlarinda tercihli dengeleme cozeltileri olarak kullanilir Borat kaynagi olarak boraks cesitli maddelerle kompleks iyonlar olusturmak icin boratin sudaki diger maddelerle birlikte kompleks olusturma yeteneginden yararlanmak amaciyla kullanilmistir Boraks suyu yumusatmak amaciyla kullanilmasina ragmen tek basina sertlik katyonlari icin yuksek bir afiniteye sahip degildir Su yumusatma icin kimyasal denklemi asagida verilmistir Ca 2 aq Na2 4 O7 aq CaB4 O7 s 2 Na aq 2 aq Na2 B4 O7 aq MgB4 O7 s 2 Na aq Katilan sodyum iyonlari suyu sert yapmaz Bu yontem hem gecici hem de kalici sertlik turlerinin giderilmesi icin uygundur Demir ve celigin kaynaginda eritken olarak boraks ve amonyum klorur karisimi kullanilir Istenmeyen demir oksidin erime noktasini dusurerek akip gitmesini saglar Boraks ayrica erimis lehimin metali islatmasina ve eklem icine esit sekilde akmasina izin verdigi altin veya gumus gibi taki metallerini lehimlerken bir akiskan olarak su ile karistirilarak kullanilir Boraks ayni zamanda tungsteni yumusak lehimlenebilir hale getirmek icin kullanilir Boraks genellikle dovme kaynagi icin toz olarak kullanilir Zanaatkar altin madenciliginde bazen dogrudan civanin yerini alamamasina ragmen altin cikarma isleminde toksik civa ihtiyacini ortadan kaldirmayi amaclayan boraks yontemi bir akis olarak olarak bilinen bir islemin parcasi olarak kullanilir Boraksin 1900 lerde Filipinler in bazi bolgelerinde altin madencileri tarafindan kullanildigi bildirilmistir Cevresel etkiyi azaltmanin yani sira bu yontemin uygun cevherler icin daha iyi altin kazanimi sagladigina ve daha ucuz olduguna dair kanitlar mevcuttur Bu boraks yontemi Filipinler in kuzeyindeki Luzon da kullanilir Yontem ayrica Bolivya ve Tanzanya da da desteklenmistir Diger kullanimlar Emaye sirlarinda Cam comlek ve seramik bileseni Islak yesil esya ve bisque uzerine uyumu iyilestirmek icin seramik astarlarda ve sirlarda katki maddesi olarak Yangingeciktirici Seluloz yalitimi icin mantar onleyici Yun icin guve koruma solusyonu Inatci haserelerin onlenmesi icin toz orn Alman hamambocekleri dolaplarda boru ve kablo girislerinde duvar kaplama bosluklarinda ve siradan pestisitlerin istenmedigi erisilemeyen yerlerde kullanilir Deterjanlarda kullanilan sodyum perborat monohidratin yani sira borik asit ve diger boratlarin oncusu Kazein nisasta ve dekstrin bazli yapistiricilarda yapiskanlastirici bilesen Polivinil asetat polivinil alkol bazli yapistiricilarda yapiskanlastirici bilesen olan borik asit oncusu Sellak i isitilmis boraksta eriterek daldirma kalemler icin silinmez murekkep yapmak icin Yilan derileri icin kurleme maddesi Somon baligi balikciliginda kullanim amaciyla somon yumurtalari icin kurleme maddesi pH i kontrol etmek icin yuzme havuzu tamponlama maddesi Notron sogurucu reaktiviteyi kontrol etmek ve bir nukleer zincir reaksiyonunu durdurmak icin nukleer reaktorlerde ve kullanilmis yakit havuzlarinda kullanilir Bor eksikligi olan topraklari duzeltmek icin bir mikro besin gubresi olarak Tahnitcilikte koruyucu Alevleri yesil bir tonla renklendirmek icin Geleneksel olarak gorunumu iyilestirmek ve sinekleri kovmak amaciyla jambon gibi kuru etleri kaplamak icin kullanilir Dovme kaynaginda demirciler tarafindan kullanilir Safsizliklari cikarmak ve oksidasyonu onlemek icin dokumde metalleri ve alasimlari eritmek icin eritici olarak kullanilir Parcacik fiziginde yuklu parcacik izlerinin gizli goruntu omrunu uzatmak icin nukleer emulsiyona bir katki maddesi olarak 1950 Nobel Odulu ne layik gorulen pion un ilk gozleminde bu tur bir emulsiyon kullanildi ToksisiteBir arastirmaya gore boraks akut olarak toksik degildir LD50 medyan oldurucu doz skoru farelerde 2 66 g kg olarak tespit edilmistir bu da ciddi semptomlara veya olume neden olmak icin kimyasalin onemli bir dozunun gerekli oldugu anlamina gelir Olumcul doz insanlar icin ayni degildir Pestisit bilgi web sitelerinde oldurucu olmayan bir bilesik olarak listelenir Boraks 1946 dan beri Amerika Birlesik Devletleri nde cesitli kisitlamalarla bocek ilaci olarak kullanilmaktadir Borik asit ve boraks ile ilgili iki EPA belgesinde belirtildigi gibi boraksin dusuk toksisitesi nedeniyle tum kisitlamalar Subat 1986 da kaldirilmistir Ayrica bakinizKaynakca a b PubChem Borax pubchem ncbi nlm nih gov Ingilizce 27 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Aralik 2021 CompTox Chemicals Dashboard comptox epa gov 1 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Ocak 2022 a b Borax Na2B4O7 10H2O Sodium Borate Occurrence Discovery and Applications Amoz com 16 Agustos 2004 21 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Mart 2023 American Borax Production Scientific American September 22 1877 Hildebrand G H 1982 Borax Pioneer Francis Marion Smith San Diego Howell North Books p 267 0 8310 7148 6 Tincal Oxford Dictionary of English 2e Oxford University Press 2003 Chemical Age of India Vol 37 No 10 amp 11 1976 Wizniak Jaime July 2005 Borax Boric Acid and Boron From exotic to commodity PDF Indian Journal of Chemical Technology 12 4 ISSN 0975 0991 13 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 21 Mart 2023 Klotz John H Greenberg Les Amrhein Christopher Rust Michael K 1 Agustos 2000 Toxicity and Repellency of Borate Sucrose Water Baits to Argentine Ants Hymenoptera Formicidae Journal of Economic Entomology 93 4 ss 1256 1258 doi 10 1603 0022 0493 93 4 1256 PMID 10985039 The Many Many Uses of Borax for Laundry U S Borax 30 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Haziran 2022 Hammond C R 2004 The Elements in Handbook of Chemistry and Physics 81st edition CRC press ISBN 978 0 8493 0485 9 O Neil M J ed The Merck Index An Encyclopedia of Chemicals Drugs and Biologicals Cambridge UK Royal Society of Chemistry 2013 p 1595 Peacock Andrew C Dingman C Wesley 1967 Resolution of Multiple Ribonucleic Acid Species by Polyacrylamide Gel Electrophoresis Biochemistry 6 6 ss 1818 1827 doi 10 1021 bi00858a033 PMID 6035921 Anderson S 1981 Shotgun DNA sequencing using cloned DNase I generated fragments Nucleic Acids Research 9 13 ss 3015 27 doi 10 1093 nar 9 13 3015 PMC 327328 2 PMID 6269069 Dodd J G 1966 Soft soldering to tungsten wire Am J Phys 34 10 ss xvi Bibcode 1966AmJPh 34D 16D doi 10 1119 1 1972398 Blacksmithinstitute org 13 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Agustos 2016 PDF Borax replacing mercury in small scale mining The Geological Survey of Denmark and Greenland GEUS 6 Aralik 2008 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 2 Agustos 2008 Appel Peter W U Andersen Astrid Na Oy Leoncio D Onos Rudy 1 Aralik 2015 Introduction of Mercury free Gold Extraction Methods to Medium Scale Miners and Education of Health Care Providers to Reduce the use of Mercury in Sorata Bolivia Journal of Health and Pollution 5 9 ss 12 17 doi 10 5696 2156 9614 5 9 12 PMC 6221499 2 PMID 30524772 Appel Peter W U Jonsson Jesper Bosse 31 Aralik 1969 Borax an alternative to mercury for gold extraction by small scale miners introducing the method in Tanzania Geological Survey of Denmark and Greenland GEUS Bulletin Cilt 20 ss 87 90 doi 10 34194 geusb v20 4988 Alphabetical information on pottery glaze making materials and clay body ingredients Sheffield Pottery 4 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Aralik 2019 Schubert David M 2003 Borates in Industrial Use Roesky Herbert W Atwood David A Ed Group 13 Chemistry III Group 13 Chemistry III Industrial Applications Structure and Bonding Ingilizce 105 Springer Berlin Heidelberg ss 1 40 doi 10 1007 3 540 46110 8 1 ISBN 978 3 540 46110 4 Shen Kelvin K O Connor Roderick 1998 Pritchard Geoffrey Ed Flame retardants borates Plastics Additives An A Z reference Polymer Science and Technology Series Ingilizce Springer Netherlands ss 268 276 doi 10 1007 978 94 011 5862 6 30 ISBN 978 94 011 5862 6 Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan haynes2011 adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan levy1978 adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan NFPA2016 adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan PGCH57 adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan PGCH59 adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan PGCH58 adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan mari1962 adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan vogel adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan BorCom borax adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan appel2012 adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan parr1998 adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan ChemAboutXXXX adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan reil2019 adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan HansonLtd2008 adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan Chow2005 adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan PomGo2021 adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan IndonesiaDCP adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan CAltTech2016 adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan murr1989 adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan suar2011 adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan rams2021 adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan Pools2008 adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan BARC2010 adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan NatBer2016 adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan SpeAnal2016 adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan Taxid2021 adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan marie2016 adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan nich1991 adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan NHSBH1906 adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan 1 adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan latt1947 adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan latt1947b adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan EPA Pest adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan EPA BoraxOK adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan EPA Reg62 4 adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan OSHA2016 adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan reig2009 adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan ECHA2010 adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan ECHA2015 adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan bolt2012 adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan CanHealth2016 adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan akgu2021 adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan sahin2002 adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Dis baglantilarNIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards 21 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde