Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Adalet ve Kalkınma Partisi, 14 Ağustos 2001 tarihinde Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren bir siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "AK PARTİ" şeklindedir. Simgesi ampuldür.TBMM'de 265 milletvekili ile temsil edilmektedir. Genel başkanı Türkiye cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'dır.
Parti, siyasi ideolojisini muhafazakâr demokrasi olarak tanımlar. Üçüncü taraf kaynaklar genellikle partiyi millî muhafazakârlık, sosyal muhafazakârlık ve Yeni Osmanlıcılık ideolojilerini benimseyen bir parti olarak tanımlamaktadır. Partinin genellikle siyasi yelpazede sağ kanatta yer aldığı kabul edilir, ancak bazı kaynaklar 2021'den bu yana partiyi aşırı sağ olarak tanımlamıştır.
Kurucuları ve önde gelen isimlerinden bir bölümü, eski Fazilet Partisi'ne (FP) yakın ya da FP kadrosundan olup FP'nin kapatılmasından sonra devamı olan Saadet Partisi'ne (SP) katılmayanlardır. Kuruluşunda ve sonraki dönemlerdeki kadroları farklı siyasi görüşlerden isimler barındırmıştır. Fazilet Partisi'nin veya ilgili siyasi geleneğin bir uzantısı olarak gösterilmesi partililer tarafından kabul görmemektedir. Ayrıca Anavatan Partisi'nin (ANAP) devamı olduğu da iddia edilmiştir.
Adalet ve Kalkınma Partisi, kurulduğu günden 2024'e dek katıldığı seçimlerin tamamında birinci parti olmuş ve katıldığı yedi genel seçimin altısında (2002, 2007, 2011 ve Kasım 2015, 2018, 2023) tek başına iktidar olmuştur. Partinin 2001'deki kuruluşundan itibaren genel başkanlık görevini sürdüren Erdoğan'ın, 2014 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçiminde cumhurbaşkanı seçilmesinin ardından bu göreve eski dışişleri bakanı Ahmet Davutoğlu getirildi. Parti, Davutoğlu liderliğinde katıldığı Haziran 2015 Türkiye genel seçimlerinde %8,96 oy kaybederek %40,87'ye geriledi. Kasım 2015 genel seçimlerindeyse tarihindeki en büyük oy sayısı ve %49,5 ile 2011'den sonra en büyük oy oranına sahip olarak, 317 milletvekili elde etti ve TBMM'de tek başına iktidar olabilecek çoğunluğa ulaştı. Ahmet Davutoğlu'nun istifa etmesinin ardından gerçekleştirilen kongrede Binali Yıldırım partinin genel başkanlık görevine seçildi. Yıldırım 24 Mayıs 2016 tarihinde 65. Türkiye Hükûmeti'ni kurarak başbakanlık görevine başladı. 24 Haziran 2018 Genel seçimlerinde %42.56 oy alan AK Parti iktidarını devam ettirdi. 10 Temmuz 2018 tarihinde 66. Türkiye Hükûmeti kuruldu. 14 Mayıs 2023 Genel seçimlerinde %35,62 oy alan AK Parti iktidarını devam ettirdi. 4 Haziran 2023 tarihinde 67.Türkiye Hükûmeti kuruldu.
AK Parti, 2002 yılından bu yana Türk siyasetinde önemli bir yer almaktadır. Üye sayısı açısından dünyanın en büyük altıncı siyasi partisidir ve Hindistan, Çin ve ABD'de bulunan siyasi partiler dışında dünyanın en çok üyeye sahip siyasi partisidir.
Tarihçe
Kuruluşu: 1998–2001
16 Ocak 1998'de Refah Partisi'nin Anayasa Mahkemesi tarafından kapatılmasıyla Millî Görüş geleneğinden gelen siyasiler Fazilet Partisi altında tekrar birleşti. Ancak değişmeyen politikalar ve değişmeyen yaşlı lider kadro sebebiyle partinin halk tabanında karşılık bulamadığını düşünen Abdullah Gül liderliğindeki Yenilikçiler, Gelenekçiler ile Fazilet Partisi kongresinde başkanlık yarışına girdiler ancak kaybettiler. Haziran 2001'de ise Fazilet Partisi AYM kararıyla kapatıldı. Erdoğan'ın da aralarına katılması ile Yenilikçiler yeni parti çalışmalarına başladı. 14 Ağustos 2001 tarihinde Adalet ve Kalkınma Partisi kuruldu.
Partinin kuruluşunda Recep Tayyip Erdoğan, Abdullah Gül, Bülent Arınç ve Ali Babacan'ın da aralarında bulunduğu toplam 74 Kurucular Kurulu üyesi yer aldı. Bünyesinde Millî Görüş, merkez sağ ve diğer görüşlerden oluşan isimler bulunuyordu. Parti isminin bulunması, logosu ve sloganlarının belirlenmesinde reklamcı Erol Olçok'un etkisinin olduğu kaynaklarda bahsedilmektedir.
İlk dönemi: 2002–2007
Parti, 14 Ağustos 2001 yılında kurulduktan yaklaşık 1 yıl sonra Recep Tayyip Erdoğan önderliğinde 2002 genel seçimleri yapıldı. AK Parti 365 milletvekili çıkararak tek başına iktidara geldi. Erdoğan, siyasi yasağı bulunduğu için seçimlere giremeyerek milletvekili seçilemedi. Seçim sonrasında 58. Türkiye Hükûmeti, Abdullah Gül başbakanlığında kuruldu. Hükûmet döneminde Erdoğan'ın siyasi yasağının kaldırılması için Türkiye Büyük Millet Meclisine yasa teklifi sunuldu. Değişiklik Cumhurbaşkanı Sezer tarafından veto edildi. Daha sonra aynı yasa değiştirilmeden mecliste tekrar kabul edildi. Sezer yasa değişikliğini bu kez onayladı. Siirt'teki seçimlerin tekrar edilmesine karar verilerek 2003 ara seçimlerine gidildi. Seçimlerde AK Parti'nin ilk sıra adayı Mervan Gül'ün adaylıktan çekilmesi ile Erdoğan partinin birinci sıra adayı olarak Siirt seçimlerine girdi ve oyların %85'ini alarak milletvekili oldu.
Erdoğan'ın milletvekili seçilmesinin ardından başbakan Abdullah Gül ve kabine istifasını verdi. Ahmet Necdet Sezer hükûmeti kurma görevini Erdoğan'a verdi ve genel seçimlerden yaklaşık dört ay sonra Erdoğan başbakanlığında 59. hükûmet kuruldu. Bu seçimin ardından 2004 yerel seçimleri yapıldı. AK Parti 1750 belediye almaya hak kazandı. 2003-2009 yılları arasında, Türkiye'nin GSMH'si dünya toplamının %1,11'inden %1,37'sine yükselmiştir.
İkinci dönemi: 2007–2014
2007 cumhurbaşkanlığı seçimleri, CHP'li ve AK Partili politikacılar arasındaki gerilimlerin doruğa çıkmasıyla bir siyasi krize dönüştü. Baykal döneminde CHP, ordu ve yargının "demokratik olmayan" girişimlerine destek verdi. Cumhurbaşkanı adayı Abdullah Gül'e karşı ortaya çıkan protestolar; Gül'ün İslamcı siyaset geçmişi ve eşinin başörtüsü takması gibi popüler nedenlerle düzenlendi. CHP'nin seçimi boykot etmesiyle beraber 367 Krizi çıktı. E-muhtıra yayınlandı. Olayların ardından erken seçim kararı alındı ve Anayasa'da bazı değişiklikler yapıldı. Cumhurbaşkanının meclis tarafından değil, halk tarafından iki turlu oylamayla seçilmesi kararlaştırıldı; yedi yıl olan görev süresi beş yıla düşürülerek, iki kez seçilebilmesinin önü açıldı. Anayasa değişiklikleri, 21 Ekim 2007 tarihinde yapılan halk oylamasında, %68,95'lik kabul oyuyla yürürlüğe girdi. 28 Ağustos 2007 tarihinde Abdullah Gül Türkiye'nin 11. Cumhurbaşkanı seçildi. Yemin töreni CHP ve Genelkurmay Başkanı Yaşar Büyükanıt tarafından boykot edildi.
2008 yılında Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Yalçınkaya, "Adalet ve Kalkınma Partisi'nin laikliğe aykırı eylemlerin odağı durumuna geldiği" savıyla, Anayasa Mahkemesi'nde "Adalet ve Kalkınma Partisi'nin temelli kapatılma davasını" açtı. 30 Temmuz 2008'de açıklanan kararla, 10 üyenin 6'sının kapatılması yönünde, 4'ünün hazine yardımının kesilmesi yönünde tercihi oldu. AYM Başkanı Haşim Kılıç'ın ret oyuyla parti kapatılmadı ancak hazine yardımlarının yarısının kesilmesi kararı alındı.
Parti, 2009 yerel seçimlerinde 1442 belediye başkanlığı kazandı. Ayrıca 16 büyükşehir belediye başkanlığından 10 tanesini kazandı.
2009'da İsrail'in Filistin'e saldırısının ardından Davos'taki Dünya Ekonomik Forumu toplantısında, Şimon Peres'in uzun süre konuşmasına karşılık Erdoğan "Benim için de bundan böyle Davos bitmiştir. Daha Davos'a gelmem." diyerek podyumu terk etmiştir. Erdoğan Davos dönüşü büyük bir kutlamayla karşılanmıştır. Ayrıca Gazze Savaşı'ndaki diplomatik çabaları nedeniyle Ahmet Davutoğlu dışişleri bakanlığına getirilmiştir.
Parti 2011 genel seçimlerinde %49,8'lik bir oy oranıyla üçüncü kez tek başına iktidar olmayı başardı.
Erdoğansız dönem: 2014–2017
2014 yerel seçimlerinde AK Parti %43.4 oy alarak birinci parti oldu. Parti, bu seçimlerde 30 büyükşehir belediye başkanlığından 18 tanesini kazandı. 2014 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Mehmet Ali Şahin Erdoğan'ın adaylığını ''İstanbul milletvekilimiz, Genel Başkanımız, Başbakanımız Recep Tayyip Erdoğan'dır.'' şeklinde açıklamıştır. 10 Ağustos 2014 tarihinde Erdoğan'ın %51,8 oy oranıyla 12. Türkiye cumhurbaşkanı olarak seçilmesinin ardından 27 Ağustos'ta düzenlenen kongrede AK Parti genel başkanlığına Ahmet Davutoğlu seçilmiştir.
Parti, Ahmet Davutoğlu liderliğinde katıldığı 2015 genel seçimlerinde tarihinde ilk kez meclis çoğunluğunu kaybetti. Seçimlerin ardından koalisyon görüşmeleri başarısız oldu. MHP, CHP liderliğindeki bir hükûmette HDP ile birlikte yer almayı reddetti. CHP ise haftalar süren müzakerelerin ardından AK Parti ile hükûmet kurmayı reddetti. Kasım ayında yapılan erken seçimde AK Parti meclis çoğunluğunu yeniden kazandı. Bu tarihten sonraki seçimlerde Adalet ve Kalkınma Partisi meclisin salt çoğunluğunu elde edemedi.
2015 yılında Ahmet Davutoğlu, partinin 5. Olağan Kongresinde ikinci kez genel başkan seçildi. Kamuoyunda ilk olarak, Ocak 2015'te Başbakan Ahmet Davutoğlu tarafından açıklanan ancak hayata geçirilemeyen 'şeffaflık paketi' Davutoğlu-Erdoğan arasında gerginlik çıktığı iddia edildi. Ardından MKYK'da alınan kararla, genel başkana "il ve il başkanı atama yetkisi" verildi. Kararın toplantıdan önce Erdoğan'a yakın üyeler tarafından alındığı ve toplantı sırasında Davutoğlu'na imzalatıldığı iddia edildi. 2016'da 'Pelikan Dosyası' adı altında anonim bir blogda Davutoğlu'nun Erdoğan'a ihanet ettiği ve istifa etmesi gerektiği savunuldu. Bu blog medyada büyük yankı uyandırdı. 4 Mayıs 2016'da iddialara göre Külliyede Erdoğan ve Davutoğlu arasında yapılan ikili toplantıda, Davutoğlu'nun doğrudan istifa etmemesi, ancak AK Parti'yi kongreye götürmesi ve yeniden genel başkan adayı olmaması konusunda anlaştılar. Davutoğlu, toplantının ardından bir gün sonra yaptığı açıklamada, "4 yıllık sürenin daha kısa sürmesi benim tercihim değildir. Zarurettir" diyerek partiyi yeni genel başkan seçimi için 2. Olağanüstü Büyük Kongre'ye çağırdı.
22 Mayıs 2016 tarihinde düzenlenen kongrede Binali Yıldırım AK Parti'nin 3. genel başkanı seçildi. Yıldırım, yeni hükûmetin öncelikli konusunun yeni anayasa başkanlık sistemi de dahil olmak üzere yeni yönetim sistemini belirleyecek değişikliğin olduğunu ve yeni anayasayı gerçekleştirmek için çalışmalara hemen başlanacağını açıkladı. Ayrıca 12 Eylül Darbesi sırasında yazılmış mevcut anayasayla 2023 Hedeflerine ulaşamayacağını belirterek muhalefet partilerine yeni anayasa çağrısı yaptı.2017 anayasa değişikliği referandumunda sunulan değişiklikler %51,41 oranında evet oyuyla kabul edildi. Anayasa değişikliğinin kabul edilmesiyle genel seçimlerin artık cumhurbaşkanlığı seçimleri ile aynı gün yapılmasına karar verildi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, resmi sonuçlar açıklandıktan sonra AK Parti'ye döneceğini açıkladı.
Cumhurbaşkanlığı sistemi: 2017–günümüz
Erdoğan, 2 Mayıs 2017 tarihinde tekrar AK Parti üyesi oldu. 21 Mayıs 2017'de yapılan olağanüstü kongreyle yeniden genel başkan seçildi. Böylece cumhuriyet tarihinde Celâl Bayar'ın ardından siyasi parti üyeliği olan ilk cumhurbaşkanı oldu.
2018 genel seçimlerinde partilerin ittifak yapması için seçim kanunu değiştirildi. AK Parti ve MHP'den oluşan Cumhur İttifakı ve CHP ve diğer dört partiden oluşan Millet İttifakı kuruldu. Parti, 2018 genel seçimlerinde ikinci kez TBMM'deki çoğunluğunu kaybetti. Bu durum, MHP ve BBP'nin desteğiyle meclis çoğunluğunun sağlanmasına neden oldu. 24 Haziran'da Erdoğan %52,59 ile birinci turda cumhurbaşkanı seçildi. 9 Temmuz'da başbakanlık makamı kaldırıldı. Son başbakan Binali Yıldırım, 12 Temmuz 2018'de yeni dönemin TBMM başkanı seçildi.
2019 yerel seçimlerinde muhalefet uzun bir süre sonra AK Parti'ye karşı bir başarı elde etti. AK Parti tarafından yapılan itirazlar sonucu Millet İttifakı'nın kazandığı İBB seçimleri, YSK tarafından iptal edildi ve seçimler 23 Haziran 2019 tarihinde yeniden yapıldı. Yenilenen seçimde de Millet İttifakı'nın adayı Ekrem İmamoğlu, AK Parti adayı Binali Yıldırım'a karşı kazandı ve büyükşehir belediye başkanı oldu. Bu dönemin ardından İmamoğlu, çeşitli anketlerde, kamuoyu tartışmalarında ve siyaset gündeminde Erdoğan'ın muhtemel rakibi olarak değerlendirilmeye başlandı.
Partinin kurucularından ve en uzun süre görev yapmış bakanı olan Ali Babacan, yaptığı açıklamada "Aklen ve kalben bir ayrışma yaşadım" diyerek Temmuz 2019'da parti üyeliğinden istifa etti. Ardından 2020 yılında Babacan liderliğinde Demokrasi ve Atılım Partisi kuruldu. Kurucuları arasında uzun yıllar AK Parti kabinelerinde bulunan Sadullah Ergin, Nihat Ergün, Selma Aliye Kavaf ve Ahmet Edip Uğur yer aldı. Kurulan yeni parti hakkında Abdullah Gül'ün desteğini aldığı yönünde spekülasyonlar yapılmaktadır
Partinin eski genel başkanı Davutoğlu, 2019 yerel seçimleri sonrasında partisine yönelik eleştirilerde bulundu ve Eylül 2019'da partiden istifa etti. Aralık 2019'da Davutoğlu liderliğinde Gelecek Partisi kuruldu.
Partinin 2021 yılında düzenlenen 7. Olağan Büyük Kongresinde Recep Tayyip Erdoğan yeniden genel başkan seçildi.
2023 genel seçimlerinde Erdoğan, seçimlerin CHP iktidarının sona erdiği 14 Mayıs 1950 seçimlerine atfen 14 Mayıs'ta yapılacağını belirtti. 10 Mart'ta Erdoğan, milletvekili ve cumhurbaşkanlığı seçimlerinin 14 Mayıs'ta yapılmasına dair karar aldı ve Resmi Gazete'de yayımlandı. "Türkiye Yüzyılı" ve "Türkiye için hemen şimdi" sloganları kampanyanın temasını oluşturdu. Erdoğan, seçimleri ikinci turda %52,18'lik bir oy oranı ile kazandı. Yeni döneminin başlamasının ardından Külliye'de yaptığı açılış konuşmasında, mevcut anayasanın 1980 darbesinin ürünü olduğunu ve demokrasiyi güçlendirecek "özgürlükçü, sivil ve kapsayıcı" bir anayasa ile değiştirilmesi gerektiğini söyledi. Ekim 2023'te partinin 4. Olağanüstü Büyük Kongresi yapıldı. Erdoğan yeniden genel başkan olarak seçildi.
2024 yerel seçimlerinde 22 yılın ardından parti ilk kez Türkiye genelinde ikinci parti konumuna geldi. Erdoğan, "Partimizin organlarında 31 Mart neticelerini değerlendireceğiz, özeleştirimizi yapacağız. Sandık sonuçları irtifa kaybı yaşadığımızı gösteriyor." dedi.
İdeoloji ve politikalar
Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
2023 hedefleri
AK Parti'nin Türkiye'yi ekonomi, adalet, sağlık, ulaşım, turizm, sanat alanında ilerletmek ve 2023 yılında dünyada ekonomisi gelişmiş ilk 10 ülke arasına girmesini sağlamak olarak koyduğu hedef "Hedef 2023" olarak slogan haline getirilmiştir. Kişi başına millî geliri artırmak, işsizliği düşük rakamlara indirmek, ekonomik sıkıntılardan tamamen uzaklaşmak, Türkiye'ye ait yerli tank, uçak,araba ve silahlı aletler yapmak gibi hedefler 2011 ve 2015 genel seçimlerinde partinin temel söylemleri arasında yer almıştır. Başkanlık sistemi de 2015 Seçim Beyannamesi'nde "Hedef 2023" arasında yer almıştır.
Ekonomi politikaları
Parti; ekonomik liberalizmi benimsemiş, parti programının 3. maddesindeki "Özelleştirme" başlığı altında "Özelleştirme daha rasyonel bir ekonomik yapının oluşması için önemlidir. Özelleştirme, ekonomide verimi artırmayı, devleti tam rekabet ortamını bozabilecek faaliyetlerden çıkarmayı sağlayacak bir uygulamadır." şeklinde belirttiği özelleştirme işini çokça uygulamış, birçok devlet kurumunu özelleştirmiştir.
Muhafazakârlık
14 Ağustos 2001 tarihinde Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde kurulan AK Parti, kendisini “muhafazakâr demokrat” kimliğe ve siyasal vizyona sahip bir kitle partisi olarak tanımlamaktadır. Recep Tayyip Erdoğan, partinin siyasi yelpazedeki yerinin muhafazakâr demokratlık olduğunu özellikle Türkiye'nin Avrupa Birliği üyelik sürecinde sık sık belirtmiştir.
İslamcılık tartışmaları
Bazı medya grupları tarafından İslamcı bir parti olarak nitelendirilse de parti yetkilileri bu iddiaları reddetmektedir. AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Hüseyin Çelik, "Batı basınında, AK Parti yönetimi isimlendirilirken, bazen maalesef 'İslamcı', 'Ilımlı İslamcı' ve bunun gibi bir dil kullanılmakta. Bu tanımlamalar gerçeği yansıtmamakta ve bizi üzmektedir. AK Parti muhafazakâr demokrat bir partidir. AK Parti'nin muhafazakârlığı ahlaki ve sosyal konular ile sınırlıdır" demiştir.
Erdoğan, 2001'de “AK Parti'ye İslamcı parti yakıştırması hem İslam'a saygısızlıktır hem de partimize saygısızlıktır” demiş, 2005 yılında yapılan başka bir konuşmada "Biz İslamcı bir parti değiliz ve aynı zamanda 'Müslüman-demokrat' gibi etiketleri de kabul etmiyoruz" demiştir. Erdoğan, AK Parti'nin gündeminin "muhafazakâr demokrasi" olduğunu belirtmiş, 2006'da yaptığı başka bir konuşmada “Biz din eksenli bir parti değiliz. Biz laik, demokratik, sosyal bir hukuk devletinin mensubuyuz ve bütün çalışmalarımızı bu çerçeve içerisinde yürütüyoruz. Bireysel olarak durumumu sorarsan dindar olmaya çalışan bir Müslümanım, ama bunun derecesini takdir etme yetkim yok." demiştir.
Parti, Ocak 2016 tüzüğünün 129. sayfasında ve parti programının 2. maddesindeki "Temel Hak ve Özgürlükler" başlığı altında laiklik hakkındaki fikirlerini "Partimiz, dini insanlığın en önemli kurumlarından biri, laikliği ise demokrasinin vazgeçilmez şartı, din ve vicdan hürriyetinin teminatı olarak görür. Laikliğin, din düşmanlığı şeklinde yorumlanmasına ve örselenmesine karşıdır. Esasen laiklik her türlü din ve inanç mensuplarının ibadetlerini rahatça icra etmelerini, dini kanaatlerini açıklayıp bu doğrultuda yaşamalarını ancak inançsız insanların da hayatlarını tanzim etmelerini sağlar. Bu bakımdan laiklik, özgürlük ve toplumsal barış ilkesidir." şeklinde belirtmiştir.
Nisan 2016'da TBMM Başkanı İsmail Kahraman, İstanbul Üniversitesi Rektörlüğü'nde, İslam Ülkeleri Akademisyen ve Yazarlar Birliğince düzenlenen “Yeni Türkiye ve Yeni Anayasa” başlıklı konferansta, "Yeni anayasada Laiklik maddesi olmamalı, dindar bir anayasa olmalı" diyerek pek çok kesimden, muhalefet partilerinden ve AK Parti'den tepki almış, daha sonra yanlış anlaşıldığını belirtmiştir.Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan bu tartışmalar üzerine "...benim düşüncem AK Parti'yi kurduğum dönemden itibaren belli. Laiklikle ilgili düşüncemizin ne olduğu, kurucusu olduğum AK Parti'nin programında kayıtlı. Kaldı ki İsmail Bey de AK Parti'nin mensubu olarak Parlamento Başkanı seçildi. Bu da onun, AK Parti programında belirtilenleri kabul ederek oraya gelmiş olduğunu gösterir. Ama ne yapmış? Yeni hazırlanmakta olan anayasa ile ilgili bir bilimsel toplantıda kendine göre, dünyadan bazı örnekler vererek bazı şahsi kanaatlerini paylaşmış. Ben bu konudaki görüşümü, Mısır'da Kahire'de o dev opera binasındaki konuşmamda da söyledim. Laikliğin, devletin tüm farklı inanç grupları için bir güvence olduğunu, bütün farklı inanç gruplarına eşit mesafede durması olduğunu anlattım. Hatta o zaman, şimdi hapiste olan Müslüman Kardeşler yetkilisi Muhammed Bedii, ‘Bu dediğiniz nasıl bir şey' diyerek şaşkınlığını dile getirmişti. Kendisine anlatınca, ‘Böyle olduktan sonra ben de bunu tasvip ediyorum' demişti. Laikliği, ladinilik, din karşıtlığı gibi sunar ya da uygularsanız, elbette itirazlarla karşılaşırsınız. Oysa laiklik, devletin, tüm inançlara, ateistler dahil tüm gruplara eşit mesafede olması; tüm inanç gruplarının devletin güvencesi altında olmasıdır..." demiştir.
Ancak partinin; bu konulardaki samimiyeti ve icraatları zaman zaman tartışma konusu olmuştur. Partiye ayrıca "Adalet ve Kalkınma Partisi'nin laikliğe aykırı eylemlerin odağı durumuna geldiği" gerekçesiyle 2008 yılında kapatma davası açılmış, dönemin Anayasa Mahkemesi Başkanının ret oyu ile kapatılmamıştır. Partinin İslamcı bir örgüt olan Müslüman Kardeşler ile ilişkileri vardır.
Avrupa Birliği üyeliği
2005 yılında, partiye Avrupa Halk Partisi'nde gözlemci üyelik verildi. Ancak Kasım 2013'te, parti AHP'den ayrılarak onun yerine Avrupa Muhafazakârlar ve Reformcular İttifakı'na katıldı. Bu hamle, AK Parti'nin AHP'ye tam üyeliğinin henüz verilmemesinden kaynaklanan bir hayal kırıklığının ve AMRİ'de tam üyeliğe kabul edilmesinin bir sonucu olabileceği olarak yorumlandı. Ayrıca Türkiye ve Avrupa açısından; Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne üyelik isteğinde sürücü güç olan iktidar partisinin Avrupa Birliği karşıtı ve Avrupa Birliği'nde fazla gücü olmayan bir birlik olan AMRİ'ye katılması ve daha etkili Avrupa Birliği yanlısı bir muhafazakâr birlik olan AHP'den ayrılması, AK Parti'nin Avrupa Birliği üyelik sürecini sulandırdığını düşündürdü ve fazlaca tepki çekti.
Yapılanma
Partinin ekonomisi
Partinin kendi web sitesinde yayınladığına göre 1 Ocak 2019 tarihinde partiye yapılan devletçe yardımlar 335.533.239 Türk lirasıdır parti gelirinin %87,5'luk bir oranını oluşturmaktadır. Ayrıca 2018, 2017, 2016 yılları devletçe yapılan yardımlar sırasıyla şu şekildedir: 2018 yılı için 417.050.988, 2017 yılı için 119.170.658, 2016 yılı için 104.678.215 Türk lirasıdır. AK Parti'nin 4 yıllık devlet yardımı 976.433.100 Türk lirasıdır. Partinin 2019 yılında bankalarda bulunan parası 137.096.716 Türk lirasıdır. 2023 genel seçimlerinde, daha önceki seçimlerde en yüksek oyu alan AK Parti, Hazine yardımlarında öne çıktı. 10 Ocak 2023 tarihinde, partiye Hazine'den gelen yardım nedeniyle 653.8 milyon TL gelir verildi. 2024 yerel seçimlerinde, hazine yardımı, seçimde seçim barajını aşan partilerin oy oranlarına göre dağıtıldığı için AK Parti'nin oy oranı nedeniyle Hazine yardımından en yüksek miktarı alması bekleniyor. 2024 yılının Ocak ayında, AK Parti'ye 1 milyar 329 milyon lira Hazine yardımı verilmesi planlandığı güncel bilgiler arasında yer aldı.
Genel başkanlar
| # | İsim | Resim | Görev Başlangıcı | Görev Bitişi | Görev Süresi |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Recep Tayyip Erdoğan 26 Şubat 1954 |  | 14 Ağustos 2001 | 27 Ağustos 2014 | 13 yıl, 13 gün |
| 2 | Ahmet Davutoğlu 26 Şubat 1959 |  | 27 Ağustos 2014 | 22 Mayıs 2016 | 1 yıl, 269 gün |
| 3 | Binali Yıldırım 20 Aralık 1955 |  | 22 Mayıs 2016 | 21 Mayıs 2017 | 364 gün |
| (1) | Recep Tayyip Erdoğan 26 Şubat 1954 |  | 21 Mayıs 2017 | Görevde | 7 yıl, 38 gün |
Merkez Yürütme Kurulu üyeleri
2024'te AK Parti'nin Merkez Yürütme Kurulunu (MYK) oluşturan üyeleri:
| # | Adı | Görevi |
|---|---|---|
| 1 | Recep Tayyip Erdoğan | Genel Başkan |
| 2 | Efkan Âlâ | Genel Başkan Vekili |
| 3 | Mustafa Elitaş | |
| 4 | Hayati Yazıcı | Genel Başkan Yardımcısı (Siyasi ve Hukuki İşler) |
| 5 | Erkan Kandemir | Genel Başkan Yardımcısı (Teşkilat İşleri) |
| 6 | Ali İhsan Yavuz | Genel Başkan Yardımcısı (Seçim İşleri) |
| 7 | Hamza Dağ | Genel Başkan Yardımcısı (Tanıtım ve Medya) |
| 8 | Genel Başkan Yardımcısı (Dış İlişkiler) | |
| 9 | Fatma Betül Sayan Kaya | Genel Başkan Yardımcısı (Sosyal Politikalar) |
| 10 | Belgin Uygur | Genel Başkan Yardımcısı (Sivil Toplum ve Halkla İlişkiler) |
| 11 | Yusuf Ziya Yılmaz | Genel Başkan Yardımcısı (Yerel Yönetimler) |
| 12 | Nihat Zeybekci | Genel Başkan Yardımcısı (Ekonomi İşleri) |
| 13 | Vedat Demiröz | Genel Başkan Yardımcısı (Mali ve İdari İşler) |
| 14 | Mustafa Şen | Genel Başkan Yardımcısı (Ar-Ge) |
| 15 | Genel Başkan Yardımcısı (İnsan Hakları) | |
| 16 | Ömer İleri | Genel Başkan Yardımcısı (Bilgi ve İletişim Teknolojileri) |
| 17 | Çiğdem Karaaslan | Genel Başkan Yardımcısı (Çevre, Şehir ve Kültür) |
| 18 | Fatih Şahin | Genel Sekreter |
| 19 | Ömer Çelik | Parti Sözcüsü |
| 20 | Abdullah Güler | TBMM Grup Başkanı |
| 21 | Özlem Zengin | TBMM Grup Başkan Vekili |
| 22 | Abdülhamit Gül | |
| 23 | Leyla Şahin Usta | |
| 24 | Muhammet Emin Akbaşoğlu | |
| 25 | Bahadır Yenişehirlioğlu | |
| 26 | Ayşe Keşir | Kadın Kolları Başkanı |
| 27 | Eyyüp Kadir İnan | Gençlik Kolları Başkanı |
Merkez Karar ve Yönetim Kurulu üyeleri
2024'te AK Parti'nin Merkez Karar ve Yönetim Kurulunu (MKYK) oluşturan üyeleri:
| # | Adı |
|---|---|
| 1 | Adnan Günnar |
| 2 | Ahmet Arslan |
| 3 | Ahmet Bilal Kıymaz |
| 4 | Ahmet Büyükgümüş |
| 5 | Ahmet Mücahit Arınç |
| 6 | Ali Demirel |
| 7 | Ali İhsan Yavuz |
| 8 | Ali Karakaş |
| 9 | Atakan Yılmaz |
| 10 | Ayşe Nevin Sert |
| 11 | Aziz Babuşcu |
| 12 | Belgin Uygur |
| 13 | Betül Altınsoy |
| 14 | Cem Duran Uzun |
| 15 | Cemal Donat |
| 16 | Ceren Tuncer |
| 17 | Çiğdem Karaaslan |
| 18 | Dilek Yıldız Büyükdağ |
| 19 | Efkan Âlâ |
| 20 | Emir Yasin Kekeç |
| 21 | Emre Ete |
| 22 | Erdoğan Özegen |
| 23 | Erkan Güral |
| 24 | Erkan Kandemir |
| 25 | Eyüp Gökhan Özekin |
| 26 | Fahrettin Yahşi |
| 27 | Fatih Şahin |
| 28 | Fatma Betül Sayan Kaya |
| 29 | Fevzi Polat |
| 30 | Hamza Dağ |
| 31 | Hasan Basri Yalçın |
| 32 | Hasan Sert |
| 33 | Hatice Kübra Öztürk Gökkaya |
| 34 | Nurhayati İnanç |
| 35 | Hayati Yazıcı |
| 36 | Hülya Terzioğlu |
| 37 | İbrahim Halil Yıldız |
| 38 | İlyas Şeker |
| 39 | Kuddusi Müftüoğlu |
| 40 | Lütfiye Selva Çam |
| 41 | Mahir Ünal |
| 42 | Mehmet Sait Kirazoğlu |
| 43 | Mehmet Şükrü Erdinç |
| 44 | Mehmet Umut Tuncer |
| 45 | Melek Şimşek |
| 46 | Menderes Türel |
| 47 | Metin Tarhan |
| 48 | Muhammed Ali Kaldırım |
| 49 | Mustafa Elitaş |
| 50 | Mustafa Sever |
| 51 | Mustafa Şen |
| 52 | Nihat Zeybekci |
| 53 | Orhan Karasayar |
| 54 | Orhan Miroğlu |
| 55 | Ömer Çelik |
| 56 | Ömer Faruk Besli |
| 57 | Ömer İleri |
| 58 | Ömer Serdar |
| 59 | Önder Matlı |
| 60 | Remzi Albasan |
| 61 | Reşide Yüksel |
| 62 | Sena İpşirli |
| 63 | Serdar Kılıç |
| 64 | Serpil Kavrak |
| 65 | Sevan Sıvacıoğlu |
| 66 | Sevilay Tuncer |
| 67 | Sibel Betül Birer |
| 68 | Sümeyye Bozkurt |
| 69 | Şebnem Koçakelçi Elgörmüş |
| 70 | Türk İslam Karakoç |
| 71 | Umut Arman Sonay |
| 72 | Vedat Demiröz |
| 73 | Yelda Erol Gökcan |
| 74 | Yusuf Ziya Yılmaz |
| 75 | Zafer Sırakaya |
Merkez Disiplin Kurulu üyeleri
| # | Adı | Görevi |
|---|---|---|
| 1 | Mehmet Sarı | MDK Başkanı |
| 2 | Mehmet Altay | MDK Başkan vekili |
| 3 | Saliha Dönmez | MDK Sekreteri |
| 4 | Abbas Aydın | MDK Üyeleri |
| 5 | Ayşe Deniz Çelik | |
| 6 | Büşra Koyuncu | |
| 7 | Halit Coşkan | |
| 8 | Mehmet Hakan Yılmaz | |
| 9 | Muhammet Ali Yılmaz | |
| 10 | Nazif Barış Çiftçioğlu | |
| 11 | Salih Çetinkaya | |
| 12 | Vahit Atalan | |
| 13 | Zahir Soğanda | |
| 14 | Zeynep Gül Yılmaz |
Kurucu üyeler
Adalet ve Kalkınma Partisi'nin kurucu üyeleri:
Parti içi gruplar
Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
Bazı iddialara göre parti aşağıdaki gruplardan oluşmaktadır:
- Tayyipçiler grubu, Recep Tayyip Erdoğan'ı destekleyenleri oluşturan yapılanma. Grup parti içinde Erdoğanizm görüşünü temsil etmektedir.
- Pelikancılar, Berat Albayrak ve Recep Tayyip Erdoğan'a yakın olan, partinin ana çizgisine uymayanların tasfiyesini destekleyen bir grup. Pelikan grubunun varlığı Redhack aracılığıyla ortaya çıkmıştır. Ahmet Davutoğlu'nun istifasında bu grubun rolü olduğu düşünülmektedir.
- Soylucular, eski Demokrat Parti başkanı Süleyman Soylu'nun AK Parti'ye entrizmini ve İçişleri Bakanlığı görevini destekleyen gruptur.
- Bilalciler, parti içinde Recep Tayyip Erdoğan'ın oğlu Bilal Erdoğan'ın başını çektiği Erdoğanizm yanlısı gruptur.
- Küskünler grubu, partinin son dönem politikalarını onaylamayanları tanımlayan gruptur. İdeolojik olarak AK Parti'nin ilk yıllarındaki liberal muhafazakâr ve Avrupa Birliği yanlısı görüşleri desteklemektedir. Eski cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Bülent Arınç ve AK Parti'den ayrılan Demokrasi ve Atılım Partisi kurucusu Ali Babacan ile Gelecek Partisi kurucusu Ahmet Davutoğlu'nun bu grubun başını çektiği söylenmektedir.
- Davutoğlucular, Ahmet Davutoğlu'nun başbakanlığını ve görüşlerini destekleyen grup. Görüş olarak daha İslamcı olması ve milliyetçilik yerine ümmetçiliği savunması üzerine partinin ana akım siyasetinden farklıdır. Son dönemlerde popülerliği biten grup Davutoğlu'nun partiden ayrılması ve Gelecek Partisi'ni kurmasıyla dağılmıştır.
Gençlik kolları
14 Ağustos 2001 tarihinde, AK Parti'nin kuruluşuyla birlikte kurulmuştur. Türkiye'nin 81 ilinde ve illere bağlı ilçelerde teşkilatları bulunmaktadır. AK Parti Gençlik Kolları İl veya İlçe Başkanları, AK Parti parti tüzüğüne göre bulunduğu teşkilat kademesi ana kademe Yönetim ve Yürütme Kurulları'nın doğal üyesidir. Ayrıca Genel Merkez Gençlik Kolları Başkanı da hem MYK hem de MKYK tabii üyesidir. Mevcut genel başkan Eyyüp Kadir İnan'dır.
Gençlik kolları, parti yönetimi ile eşgüdüm hâlinde çalışır, gençlik kolu başkanları aynı zamanda parti yönetim ve yürütme kurullarının doğal üyesidir. Bir üye parti üyeliğinden çıktığı zaman otomatik olarak gençlik kolu üyeliğinden de çıkar ayrıca gençlik kolu yönetiminde görev almayanların üyeliği 30 yaşını doldurduklarında sona erer.
Genel merkez gençlik kolları başkanlığı yapmış olanlar, AK Parti MKYK'sı kararıyla toplanan büyük kongrenin onur konuğu sayılırlar.
Kongreler
| Kongre | Tarih | Seçilen başkan | Aday | Seçim Nedeni |
|---|---|---|---|---|
| 12 Ekim 2003 | Recep Tayyip Erdoğan | Recep Tayyip Erdoğan (Tek aday) | Başkanlık (Tüzük ve Siyasi Partiler Kanunu gereği) | |
| 2. Olağan Kongre | 11 Kasım 2006 | |||
| 3. Olağan Kongre | 9 Ekim 2009 | |||
| 4. Olağan Kongre | 30 Eylül 2012 | |||
| 1. Olağanüstü Kongre | 27 Ağustos 2014 | Ahmet Davutoğlu | Ahmet Davutoğlu (Tek aday) | Erdoğan'ın cumhurbaşkanı seçilmesi |
| 5. Olağan Kongre | 12 Eylül 2015 | Başkanlık (Tüzük ve Siyasi Partiler Kanunu gereği) | ||
| 2. Olağanüstü Kongre | 22 Mayıs 2016 | Binali Yıldırım | Binali Yıldırım (Tek aday) | Davutoğlu'nun genel başkanlıktan ayrılması |
| 3. Olağanüstü Kongre | 21 Mayıs 2017 | Recep Tayyip Erdoğan | Recep Tayyip Erdoğan (Tek aday) | Yıldırım'ın genel başkanlıktan ayrılması |
| 6. Olağan Kongre | 18 Ağustos 2018 | Başkanlık (Tüzük ve Siyasi Partiler Kanunu gereği) | ||
| 7. Olağan Kongre | 24 Mart 2021 | |||
| 7 Ekim 2023 | Erdoğan'ın kongre çağrısı |
Belediye başkanları
| # | İl | Başkan | Büyükşehir |
|---|---|---|---|
| 1 | Bingöl | Erdal Arıkan | |
| 2 | Bitlis | Nesrullah Tanğlay | |
| 3 | Çorum | Halil İbrahim Aşkın | |
| 4 | Elazığ | Şahin Şerifoğulları | |
| 5 | Erzurum | Mehmet Sekmen | ✓ |
| 6 | Gaziantep | Fatma Şahin | ✓ |
| 7 | Hatay | Mehmet Öntürk | ✓ |
| 8 | Isparta | Şükrü Başdeğirmen | |
| 9 | Kahramanmaraş | Fırat Görgel | ✓ |
| 10 | Kayseri | Memduh Büyükkılıç | ✓ |
| 11 | Kocaeli | Tahir Büyükakın | ✓ |
| 12 | Konya | Uğur İbrahim Altay | ✓ |
| 13 | Malatya | Sami Er | ✓ |
| 14 | Niğde | Emrah Özdemir | |
| 15 | Ordu | Mehmet Hilmi Güler | ✓ |
| 16 | Rize | Rahmi Metin | |
| 17 | Sakarya | Yusuf Alemdar | ✓ |
| 18 | Samsun | Halit Doğan | ✓ |
| 19 | Trabzon | Ahmet Metin Genç | ✓ |
| 20 | Aksaray | ||
| 21 | Bayburt | ||
| 22 | Şırnak | Mehmet Yarka | |
| 23 | Karabük | ||
| 24 | Düzce | Faruk Özlü |
Adalet ve Kalkınma Partisi ve seçimler
Adalet ve Kalkınma Partisi kuruluşundan bu yana yedi genel seçime, beş yerel seçime ve bir milletvekili ara seçimine katılmıştır.
Milletvekilliği seçimleri
| Seçim | Lider | Seçim sonuçları | Sandalye | Hükûmet | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Oy sayısı | % | ± | # | ± | |||
| 2002 | Recep Tayyip Erdoğan | 10.808.229 | 34,28 (#1) | Yeni | 363 / 550 | Yeni | Gül (2002-2003) I. Erdoğan (2003-2007) |
| 2007 | 16.327.291 | 46,58 (#1) |  12,9 | 341 / 550 |  22 | II. Erdoğan | |
| 2011 | 21.399.082 | 49,83 (#1) | 3,25 | 327 / 550 | 14 | III. Erdoğan (2011-2014) I. Davutoğlu (2014-2015) | |
| 2015 (Haziran) | Ahmet Davutoğlu | 18.867.411 | 40,87 (#1) | 8,96 | 258 / 550 | 69 | Seçim hükûmeti |
| 2015 (Kasım) | 23.681.926 | 49,50 (#1) | 8,63 | 317 / 550 | 25 | III. Davutoğlu (2015-2016) Yıldırım (2016-2018) | |
| 2018 | Recep Tayyip Erdoğan | 21.335.581 | 42,56 (#1) | 6,94 | 295 / 600 | 22 | IV. Erdoğan |
| 2023 | 19.392.462 | 35,62 (#1) | 6,94 | 268 / 600 | 27 | V. Erdoğan | |
Cumhurbaşkanlığı seçimleri
İki dereceli
| Seçim | Aday | Turlar | Sonuç | ||
|---|---|---|---|---|---|
| Oy sayısı | % | Son tur | |||
| (2007) |  Abdullah Gül | 352 / 550 | 63.9% (#1) | 1. | AYM tarafından iptal edildi |
| (2007 (Ağustos)) | 339 / 550 | 61.6% (#1) | 3. |  Seçildi | |
Tek dereceli
| Seçim | Aday | Birinci tur | İkinci tur | Sonuç | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Oy sayısı | % | ± | Oy sayısı | % | |||
| 2014 |  Recep Tayyip Erdoğan | 21.000.143 | 51.79% (#1) | Yeni | — | — | Seçildi |
| 2018 | Recep Tayyip Erdoğan Cumhur İttifakı ortak adayı | 26.324.482 | 52.59% (#1) | 0,80 | — | — | Seçildi |
| 2023 | Recep Tayyip Erdoğan Cumhur İttifakı ortak adayı | 27.133.849 | 49.52% (#1) | 3,07 | 27.725.131 | 52.16% (#1) | Seçildi |
Yerel seçimler
| Seçim | Lider | Belediye Meclisleri | Belediye Başkanlığı | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Oy sayısı | % | ± | Oy sayısı | % | # | ± | ||
| 2004 | Recep Tayyip Erdoğan | 9.635.145 | 40,33 (#1) | Yeni | 9.674.306 | 40,19 (#1) | 1.750 / 3.193 | Yeni |
| 2009 | 12.237.325 | 38,16 (#1) | 2,17 | 12.449.187 | 38,64 (#1) | 1.442 / 2.903 | 308 | |
| 2014 | 17.802.976 | 42,87 (#1) | 4,71 | 17.952.504 | 43,13 (#1) | 812 / 1.381 | 630 | |
| 2019 | 18.299.576 | 42,56 (#1) | 0,31 | 18.368.421 | 42,55 (#1) | 757 / 1.389 | 55 | |
| 2024 | 13.874.511 | 32,38 (#2) | 10,18 | 14.224.559 | 33,05 (#2) | 526 / 1.389 | 231 | |
Ara genel seçimler
| Seçim | Lider | Oy sayısı | % | Sandalye | Not |
|---|---|---|---|---|---|
| 2003 | Recep Tayyip Erdoğan | 55.203 | 84,8 (#1) | 3 / 3 | Erdoğan, Siirt milletvekili seçildi. Başbakanlığında 59. Hükûmet kuruldu. |
Ara yerel seçimler
| Seçim | Aday | Seçim sonuçları | Not | ||
|---|---|---|---|---|---|
| Oy sayısı | % | ± | |||
| 2019 İstanbul | Binali Yıldırım | 3.936.068 | 45,0 (#2) | 3,61 | Ekrem İmamoğlu, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığına seçildi. 1989 yılında belediyeyi kazanan SHP'nin ardından CHP ilk kez İstanbul'u kazandı. |
Seçim sloganları
'Onlar Konuşur AK Parti Yapar, Daima Adalet Daima Kalkınma, Birlikte Daha Güçlü, Yeni Türkiye Yolunda İkinci Yarı Başlıyor, Yeni Güç Büyük Türkiye', Adalet ve Kalkınma Partisi'nin 2015 genel seçimlerinde kullandığı sloganlardır.
Seçim şarkıları
Ayrıca bakınız
Notlar
- ^ Parti, kendi siyasi ideolojisini ve politik pozisyonunu bu şekilde tanımlamıştır.
Kaynakça
- ^ "Parti Tüzüğü". 7 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Nisan 2015.
- ^ "AK Parti mi AKP mi". 16 Haziran 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Haziran 2016.
- ^ "Hangisi doğru.. AK Parti mi, AKP mi". 11 Haziran 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Haziran 2016.
- ^ a b "AK Parti'de yeni MYK belli oldu". TRT Haber. 7 Ekim 2023. 8 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ekim 2023.
- ^ Ak Parti, Bize Ulaşın, akparti.org.tr, 18 Ekim 2021 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 26 Eylül 2019
- ^ "Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı". 12 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ocak 2020.
- ^ . June 2014. 26 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Çağliyan‐iÇener, Zeyneb (Dec 2009). "The Justice and Development Party's Conception of "Conservative Democracy": Invention or Reinterpretation?". Turkish Studies. 10 (4): 595-612. doi:10.1080/14683840903384851. hdl:11693/22548. 15 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mayıs 2022.
- ^ Kaddorah, Emad Y. (18 Mayıs 2015). (İngilizce). Arab Center for Research & Policy Studies. 7 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2016.
- ^ Gunes, Cengiz (2013). "The Kurdish Question in Turkey" (İngilizce). Routledge. s. 270.
- ^ Konak, Nahide (2015). Waves of Social Movement Mobilizations in the Twenty-First Century: Challenges to the Neo-Liberal World Order and Democracy. Lexington Books. s. 64.
Jones, Jeremy (2007). Negotiating Change: The New Politics of the Middle East (İngilizce). I.B. Tauris. s. 219. - ^ İbrahim, Osman Rıfat (23 Mayıs 2014). "AKP and the great neo-Ottoman travesty". AlJezeera. 17 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Aralık 2015.
- ^ Yavuz, M. Hakan. "Turkish identity and foreign policy in flux: The rise of Neo‐Ottomanism". Critique: Journal for Critical Studies of the Middle East. 7 (12). ss. 19-41. doi:10.1080/10669929808720119. 18 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Aralık 2015.
- ^ Kardaş, Şaban (15 Mart 2010). "Turkey: Redrawing the Middle East Map Or Building Sandcastles?". Middle East Policy. 17 (1). doi:10.1111/j.1475-4967.2010.00430.x. 5 Ocak 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Aralık 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ağustos 2021.
- ^ Baris Gulmez, Seckin (Şubat 2013). "Rising euroscepticism in Turkish politics: The cases of the AKP and the CHP". Acta Politica. 48 (3): 326-344. doi:10.1057/ap.2013.2. 3 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Aralık 2021.
- ^ Gülmez, Seçkin Barış (Nisan 2020). "Rethinking Euroscepticism in Turkey: Government, Opposition and Public Opinion". Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi. 5 (1): 1-22. doi:10.30784/epfad.684764. 3 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Aralık 2021.
- ^ Borger, Julian (26 Ekim 2020). "Republicans closely resemble autocratic parties in Hungary and Turkey – study". The Guardian. 27 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Aralık 2021.
- ^ Kastoryano, Riva (2013). Turkey between Nationalism and Globalization. Routledge. s. 97.
- ^ Picq, Manuela (2015). Sexualities in World Politics. Routledge. s. 126.
- ^ Bugra, Ayse (2014). New Capitalism in Turkey: The Relationship between Politics, Religion and Business. Edward Elgar Publishing. s. 49.
- ^ Yesilada, Birol (2013). Islamization of Turkey under the AKP Rule. Routledge. s. 63.
- ^ . 18 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2022.
- ^ . 31 Temmuz 2022. 31 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2022.
- ^ Guerin, Selen Sarisoy (2011). On the Road to EU Membership: The Economic Transformation of Turkey. Brussels University Press. s. 63.
- ^ Bugra, Ayse (2014). New Capitalism in Turkey: The Relationship between Politics, Religion and Business. Edward Elgar Publishing. s. 60.
- ^ "When democratic spin conceals a descent into dictatorship". Financial Times. 13 Mayıs 2022. 13 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Mayıs 2022.
- ^ . openDemocracy (İngilizce). 6 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2022.
- ^ "CHP'nin ABD karşıtı olması talihsizlik". Hürriyet. 8 Haziran 2005. 20 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Haziran 2023.
- ^ Çevik, Savaş; Batrancea, Larissa; Erdoğdu, M. Mustafa, (Ed.) (19 Kasım 2020). Behavioural Public Finance Individuals, Society, and the State. United Kingdom: Taylor & Francis. s. 135. ISBN . 22 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Haziran 2023.
- ^ Erisen, Cengiz (2016). Political Psychology of Turkish Political Behavior. Routledge. s. 102.
- ^ McKeever, Vicky (15 Ocak 2020). "Turkish soccer star Hakan Sukur is now an Uber driver in the US". CNBC. 6 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Nisan 2023.
After retiring from soccer Sukur went into politics, winning a seat in Turkey’s parliament as a member of President Recep Tayyip Erdogan’s right-wing Justice and Development Party in 2011.
- ^ a b Aditya, Prasanna (31 Ağustos 2020). "'Neo-Ottomanism' in Turkish foreign policy". Observer Research Foundation. 21 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Nisan 2023.
- ^ Coşar, Simten; Özman, Aylin (2004). "Centre-right politics in Turkey after the November 2002 general election: Neo-liberalism with a Muslim face". Contemporary Politics. 10: 57-74. doi:10.1080/13569770410001701233.
- ^ . 14 Haziran 2023. 14 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b (PDF). AKP. 13 Şubat 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2021.
- ^ "Muhafazakâr demokrat bir partiyiz!". haberturk.com. 11 Haziran 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Haziran 2022.
- ^ "Muhafazakâr Demokrat Siyasi Kimlik" (PDF). akparti.org.tr. 15 Mart 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 27 Haziran 2022.
- ^ Osman Rifat Ibrahim (23 Mayıs 2014). . Al Jazeera. 24 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2015.
- ^ Yavuz, M. Hakan (1998). "Turkish identity and foreign policy in flux: The rise of Neo‐Ottomanism". Critique: Critical Middle Eastern Studies. 7 (12): 19-41. doi:10.1080/10669929808720119.
- ^ Kardaş, Şaban (2010). "Turkey: Redrawing the Middle East Map or Building Sandcastles?". Middle East Policy. 17: 115-136. doi:10.1111/j.1475-4967.2010.00430.x.
- ^ Jongerden, Joost; Gunes, Cengiz; Day, Bahar Simsek (18 Aralık 2021). The Commentaries – Volume 1, 2021 (İngilizce). Transnational Press London. ISBN . 15 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Mayıs 2023.
- ^ . The Jerusalem Post | JPost.com (İngilizce). 12 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2023.
- ^ . www.vice.com (İngilizce). 24 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2023.
- ^ Çınar, Alev (2011). "The Justice and Development Party: Turkey's Experience with Islam, Democracy, Liberalism, and Secularism". International Journal of Middle East Studies. 43 (3): 529-541. doi:10.1017/S0020743811000651. hdl:11693/38147. JSTOR 23017316. 4 Haziran 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ağustos 2021.
- ^ . Akşam. İHA. 8 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2009.
- ^ Yalnız, Murat. . Yeni Aktüel. 17 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2009.
- ^ (PDF). Yüksek Seçim Kurulu. 22 Kasım 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2015.
- ^ (PDF). Yüksek Seçim Kurumu. 22 Kasım 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2015.
- ^ "Davutoğlu'na hükûmeti kurma görevi verildi". Milliyet. 17 Kasım 2015. 19 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Haziran 2023.
- ^ "AK Parti'ye 7 seçim kazandıran reklamcı". NTV. 27 Haziran 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Haziran 2018.
- ^ "AK Parti'nin isim babası". Yeni Şafak. 27 Haziran 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Haziran 2018.
- ^ . secim-sonuclari.com. 26 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2015.
- ^ . Radikal. 18 Kasım 2002. 26 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2015.
- ^ . dunya48.com. 26 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2015.
- ^ . Siirt Mücadele Gazetesi. 23 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2015.
- ^ "59. Hükümet kuruldu". bigpara. Hürriyet. 14 Mart 2003. 15 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Şubat 2021.
- ^ . yerelsecim.com. 26 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2015.
- ^ a b Çarkoğlu, Ali (20 Ekim 2009). "A New Electoral Victory for the 'Pro-Islamists' or the 'New Centre-Right'? The Justice and Development Party Phenomenon in the July 2007 Parliamentary Elections in Turkey". South European Society and Politics. 12 (4). ss. 501-519. doi:10.1080/13608740701731457
![image]()
. - ^ "Anayasa değişiklik paketi bugün yayımlandı, referandum süreci başladı". memurlar.net. 16 Haziran 2007. 26 Mart 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Mart 2014.
- ^ . Sabah. 21 Ekim 2007. 3 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2014.
- ^ Koylu, Hilal. . Radikal. 16 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2015.
- ^ a b . NTV-MSNBC. 13 Mart 2008. 17 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . secim.haberler.com. 26 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2015.
- ^ "Davos'ta kriz". cnnturk.com. CNN Türk. 29 Ocak 2009. 19 Ekim 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Şubat 2021.
- ^ "Dünya basını Davos şokunu böyle duyurdu". Radikal. 30 Ocak 2009. 26 Haziran 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Haziran 2015.
- ^ "Ahmet Davutoğlu kimdir?". cumhuriyet.com.tr. Cumhuriyet. 29 Ağustos 2014. 16 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Şubat 2021.
- ^ . 6 Temmuz 2011. 26 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2015.
- ^ "AK Parti'nin cumhurbaşkanı adayı Recep Tayyip Erdoğan". hurriyet.com.tr. Hürriyet. 1 Temmuz 2014. 28 Haziran 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Haziran 2015.
- ^ "62. Hükümet kuruldu! İşte yeni kabine ve yeni bakanlar". Türkiye Gazetesi. 28 Ağustos 2014. 26 Haziran 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Haziran 2015.
- ^ Toksabay, Ece (25 Ağustos 2016). "Turkish opposition leader targeted by Kurdish militants - minister". Reuters. 27 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mayıs 2024.
- ^ "AK Parti 5. Olağan kongresi tamamlandı". sabah.com.tr. Sabah. 12 Eylül 2015. 22 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Şubat 2020.
- ^ a b . Sözcü. 6 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2016.
- ^ . Diken. 6 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2016.
- ^ . Diken.com.tr. 6 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2016.
- ^ "Turkish prime minister quits after rift with Erdogan". Financial Times. 18 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2016.
- ^ "Ahmet Davutoglu, Turkey's Prime Minister, Is Expected to Be Replaced". The New York Times. 5 Mayıs 2016. 5 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2016.
- ^ a b "Davutoğlu, Erdoğan'ı yalanlayıp gitti: Tercih değil, zaruret". Cumhuriyet. 6 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2016.
- ^ "Binali Yıldırım AK Parti'nin 3'üncü genel başkanı oldu". haberturk.com. Haber Türk. 22 Mayıs 2016. 17 Haziran 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Haziran 2016.
- ^ "Hükümetin ilk hedefi başkanlık yolunda yeni yönetim sistemi". cumhuriyet.com.tr. Cumhuriyet. 24 Mayıs 2016. 20 Şubat 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Kasım 2016.
- ^ "Binali Yıldırım Yeni Anayasa'yı Gerçekleştirmek İçin Çalışmalara Hemen Başlayacağız -2". haberler.com. 24 Mayıs 2016. 15 Haziran 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Kasım 2016.
- ^ "Binali Yıldırım'dan muhalefete yeni anayasa çağrısı". cnnturk.com. CNN Türk. 24 Mayıs 2016. 17 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Kasım 2016.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Mart 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Mart 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Mart 2021.
- ^ . Habertürk. 16 Mart 2018. 16 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2021.
- ^ . Medyascope. 2 Ekim 2019. 28 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2021.
- ^ . DW Türkçe. 12 Temmuz 2018. 12 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2021.
- ^ "Seçim Sonuçları: Mart 2019 Yerel Seçim Sonuçları". Sözcü. 11 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ağustos 2022.
- ^ "İstanbul seçimleri iptal edildi!". birgun.net. 11 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ağustos 2022.
- ^ "Seçim Sonuçları: 23 Haziran 2019 İstanbul Büyükşehir Belediyesi Seçim Sonuçları". Sözcü. 23 Haziran 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ağustos 2022.
- ^ "Ali Babacan: Çalışmaları başlatmış bulunmaktayız". BBC News Türkçe. 9 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mayıs 2024.
- ^ . Amerika'nin Sesi | Voice of America - Turkish. 29 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2021.
- ^ . Amerika'nin Sesi | Voice of America - Turkish. 1 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2021.
- ^ . Cumhuriyet. 10 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2021.
- ^ "Ahmet Davutoğlu AK Parti üyeliğinden istifa etti". 18 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Ekim 2021.
- ^ . euronews. 24 Mart 2021. 24 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2021.
- ^ "Erdoğan seçim tarihi için 14 Mayıs'ı işaret etti: 73 yıl sonra bir daha aynı gün". Evrensel. 18 Ocak 2023. 22 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Mart 2023.
- ^ "Erdoğan imzayı attı, tarih netleşti: Seçim kararnamesi Resmi Gazete'de". Türkiye Gazetesi. 10 Mart 2023. Erişim tarihi: 20 Mart 2023.
- ^ SELVİ, Abdulkadir. . Hürriyet. 27 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2023.
- ^ . www.china.org.cn. 3 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2023.
- ^ "Erdoğan: Sonuçlar irtifa kaybı yaşadığımızı gösteriyor, özeleştirimizi yapacağız". Independent Türkçe. 1 Nisan 2024. 6 Nisan 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mayıs 2024.
- ^ a b . akparti.org.tr. AK Parti. 8 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2016.
- ^ Erler, Özgün (2007). "Yeni Muhafazakarlık, AKP ve "Muhafazakar Demokrat" Kimliği" (PDF). Stratejik Araştırmalar Dergisi, 10. TASAM. ss. 126-132. 12 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından (PDF).
- ^ "Justice and Development Party" (İngilizce). Encyclopaedia Britannica. 11 Haziran 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Temmuz 2016.
Unlike its predecessors, the AKP did not centre its image around an Islamic identity; indeed, its leaders underscored that it was not an Islamist party and emphasized that its focus was democratization, not the politicization of religion
- ^ . Hürriyet Daily News (İngilizce). Hürriyet. 28 Mart 2010. 20 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2016.
- ^ . arsiv.ntv.com.tr. NTV. 4 Eylül 2001. 11 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2016.
- ^ Taşpınar, Ömer (26 Nisan 2012). . brookings.edu (İngilizce). Brookings Institution. 6 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2016.
- ^ . hurriyet.com.tr. Hürriyet. AA. 21 Mayıs 2006. 12 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2016.
- ^ (PDF). Ak Parti. 19 Eylül 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2016.
- ^ "AK Parti'den laiklik yanıtı: Tartışmadık bile". haberturk.com. Haber Türk. 26 Nisan 2016. 14 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Ağustos 2016.
Anayasa Komisyonu Başkanı, AK Parti İstanbul Milletvekili Mustafa Şentop, "Laikliğin anayasadan çıkarılmasını tartışmadık bile" dedi. Şentop, AK Parti'nin teklifinde laikliğin olduğunu söyledi.
- ^ . hurriyet.com.tr. Hürriyet. AA. 26 Nisan 2016. 7 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2016.
- ^ Munyar, Vahap (28 Nisan 2016). . hurriyet.com.tr. Hürriyet. 12 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2016.
- ^ Çalışkan, Koray (6 Ağustos 2015). . BirGün. 21 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2016.
- ^ Keyif, Ömer Şahin (5 Haziran 2016). . BirGün. 18 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2016.
ABD’nin saygın üniversitelerinden Stanford’da Osmanlı ve İslam Dünyası Tarihi dersleri veren Ali Yaycıoğlu, Türkiye’de siyasal İslamcılığın kökenlerini en iyi bilen isimlerden biri. AK Parti’nin siyasal İslamcı kimliğini konuştuğumuz Yaycıoğlu, bugün Türkiye’nin içinde bulunduğu siyasi durumu “İslamın devletleşmesi” olarak tespit ediyor. Yaycıoğlu bu “yeni” İslamcılığa ise “Erdoğanizm” diyor.
- ^ Akdoğan, Yalçın (23 Mayıs 2013). . Star Gazetesi. Star. 11 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2016.
Oysa biz yıllardır farklı sebeplerle AK Parti’nin İslamcılık kategorisinde tanımlanmasının doğru olmadığını söylüyoruz. AK Parti, RP ile temsil olunan İslamcı siyasi çizgiden AB, özelleştirme gibi temel politikalarda ayrışmıştır. Siyaset tarzı, yöntemi ve üslubu açısından da AK Parti farklıdır.
- ^ Aydın-Düzgit, Senem (24 Temmuz 2014). . carnegieendowment.com (İngilizce). Carnegie Endowment for International Peace. 14 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Yinanç, Barçın (19 Kasım 2013). . Hürriyet Daily News (İngilizce). Hürriyet. 7 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2016.
- ^ . euractiv.com. Euractiv. 13 Kasım 2013. 13 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2016.
- ^ . www.akparti.org.tr. 15 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2021.
- ^ Büro, Ankara (13 Mart 2023). . Medyascope. 13 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2023.
- ^ Gazetesi, Dünya (20 Ekim 2023). . www.dunya.com/gundem/olasi-istanbul-depremi-marmarada-tsunamiye-neden-olabilir-haberi-708427. 21 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2023.
- ^ "Merkez Yürütme Kurulu". 10 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ekim 2023.
- ^ https://www.akparti.org.tr/ak-kadro/merkez-karar-ve-yonetim-kurulu/
- ^ . AK Parti. 28 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "AK Parti içinde 3 grup çekişiyor: Albayrak, Soylu ve Erdoğan". milligazete.com.tr. Milli Gazete. 10 Temmuz 2019. 11 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ocak 2021.
- ^ . Gözlem Gazetesi. 2 Nisan 2019. 10 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "AKP içinde ekip çekişmesi: 'Beratçılar', 'Soylucular' ve 'Bilalciler' olarak bölünen gruplar sıkıntı yaratıyor". t24.com.tr. T24. 3 Aralık 2018. 27 Ocak 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ocak 2021.
- ^ "AK Parti küskünleri kimlerdir? Parti mi kuracaklar?". SuperHaber. 22 Nisan 2019. 22 Nisan 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ocak 2021.
- ^ "Davutoğluculardan AKP'ye isyan". odatv4.com. oda TV. 27 Nisan 2018. 18 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ocak 2021.
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Adalet ve Kalkınma Partisi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Resmî site
- X'te Adalet ve Kalkınma Partisi
- Instagram'da Adalet ve Kalkınma Partisi
- TikTok'ta Adalet ve Kalkınma Partisi
- YouTube'da Adalet ve Kalkınma Partisi
- AK Parti Gençlik Kolları 1 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- AK Parti Kadın Kolları 6 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- AK Parti Siyaset Akademisi 6 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Adalet ve Kalkinma Partisi 14 Agustos 2001 tarihinde Recep Tayyip Erdogan liderliginde kurulan ve Turkiye de faaliyet gosteren bir siyasi partidir Parti tuzugune gore resmi kisaltmasi AK PARTI seklindedir Simgesi ampuldur TBMM de 265 milletvekili ile temsil edilmektedir Genel baskani Turkiye cumhurbaskani Recep Tayyip Erdogan dir Adalet ve Kalkinma PartisiKisaltmaAK PARTI resmi AKP gayriresmi Genel baskanRecep Tayyip ErdoganGenel sekreterFatih SahinParti sozcusuOmer CelikKurucuRecep Tayyip Erdogan Abdullah Gul Bulent ArincGenel baskan vekilleriMustafa Elitas Efkan AlaGrup baskaniAbdullah GulerSlogan lar Turkiye Yuzyili Sehirleri Icin Gercek BelediyecilikKurulus tarihi14 Agustos 2001 22 yil once 2001 08 14 BirlesmeHalkin Sesi Partisi 2012 BolunmeTurkiye Partisi 2009 2012 Demokratik Gelisim Partisi 2014 2015 Millet ve Adalet Partisi 2014 2015 Gelecek Partisi 2019 gunumuz Demokrasi ve Atilim Partisi 2020 gunumuz OnceliFazilet Partisi 1997 2001 MerkezSogutozu Cankaya AnkaraGenclik koluAK GenclikUyelik 2024 11 041 464IdeolojiMuhafazakar demokrasi Muhafazakarlik Sag populizm Yeni Osmanlicilik Erdogancilik Ilimli Avrupa supheciligi IlliberalizmTarihsel Liberal muhafazakarlikMuhafazakar liberalizmNeoliberalizmEkonomik liberalizmPro AvrupacilikAtlantikcilikSiyasi pozisyonSag Tarihsel Merkez sagUlusal uyelikCumhur IttifakiAvrupa uyeligiAvrupa Halk Partisi 2005 2013 gozlemci Avrupa Muhafazakarlar ve Reformcular Partisi 2013 2018 Resmi renkler Turuncu beyaz ve maviTBMM265 600Buyuksehir Belediye Baskanligi12 30Il Belediye Baskanligi12 51Ilce Belediye Baskanligi347 922Belde Belediye Baskanligi170 388Il Genel Meclisleri592 1 282Belediye Meclisleri8 174 20 953Internet sitesiakparti org trParti bayragiTurkiye Parti siyasi ideolojisini muhafazakar demokrasi olarak tanimlar Ucuncu taraf kaynaklar genellikle partiyi milli muhafazakarlik sosyal muhafazakarlik ve Yeni Osmanlicilik ideolojilerini benimseyen bir parti olarak tanimlamaktadir Partinin genellikle siyasi yelpazede sag kanatta yer aldigi kabul edilir ancak bazi kaynaklar 2021 den bu yana partiyi asiri sag olarak tanimlamistir Kuruculari ve onde gelen isimlerinden bir bolumu eski Fazilet Partisi ne FP yakin ya da FP kadrosundan olup FP nin kapatilmasindan sonra devami olan Saadet Partisi ne SP katilmayanlardir Kurulusunda ve sonraki donemlerdeki kadrolari farkli siyasi goruslerden isimler barindirmistir Fazilet Partisi nin veya ilgili siyasi gelenegin bir uzantisi olarak gosterilmesi partililer tarafindan kabul gormemektedir Ayrica Anavatan Partisi nin ANAP devami oldugu da iddia edilmistir Adalet ve Kalkinma Partisi kuruldugu gunden 2024 e dek katildigi secimlerin tamaminda birinci parti olmus ve katildigi yedi genel secimin altisinda 2002 2007 2011 ve Kasim 2015 2018 2023 tek basina iktidar olmustur Partinin 2001 deki kurulusundan itibaren genel baskanlik gorevini surduren Erdogan in 2014 Turkiye cumhurbaskanligi seciminde cumhurbaskani secilmesinin ardindan bu goreve eski disisleri bakani Ahmet Davutoglu getirildi Parti Davutoglu liderliginde katildigi Haziran 2015 Turkiye genel secimlerinde 8 96 oy kaybederek 40 87 ye geriledi Kasim 2015 genel secimlerindeyse tarihindeki en buyuk oy sayisi ve 49 5 ile 2011 den sonra en buyuk oy oranina sahip olarak 317 milletvekili elde etti ve TBMM de tek basina iktidar olabilecek cogunluga ulasti Ahmet Davutoglu nun istifa etmesinin ardindan gerceklestirilen kongrede Binali Yildirim partinin genel baskanlik gorevine secildi Yildirim 24 Mayis 2016 tarihinde 65 Turkiye Hukumeti ni kurarak basbakanlik gorevine basladi 24 Haziran 2018 Genel secimlerinde 42 56 oy alan AK Parti iktidarini devam ettirdi 10 Temmuz 2018 tarihinde 66 Turkiye Hukumeti kuruldu 14 Mayis 2023 Genel secimlerinde 35 62 oy alan AK Parti iktidarini devam ettirdi 4 Haziran 2023 tarihinde 67 Turkiye Hukumeti kuruldu AK Parti 2002 yilindan bu yana Turk siyasetinde onemli bir yer almaktadir Uye sayisi acisindan dunyanin en buyuk altinci siyasi partisidir ve Hindistan Cin ve ABD de bulunan siyasi partiler disinda dunyanin en cok uyeye sahip siyasi partisidir TarihceKurulusu 1998 2001 16 Ocak 1998 de Refah Partisi nin Anayasa Mahkemesi tarafindan kapatilmasiyla Milli Gorus geleneginden gelen siyasiler Fazilet Partisi altinda tekrar birlesti Ancak degismeyen politikalar ve degismeyen yasli lider kadro sebebiyle partinin halk tabaninda karsilik bulamadigini dusunen Abdullah Gul liderligindeki Yenilikciler Gelenekciler ile Fazilet Partisi kongresinde baskanlik yarisina girdiler ancak kaybettiler Haziran 2001 de ise Fazilet Partisi AYM karariyla kapatildi Erdogan in da aralarina katilmasi ile Yenilikciler yeni parti calismalarina basladi 14 Agustos 2001 tarihinde Adalet ve Kalkinma Partisi kuruldu Partinin kurulusunda Recep Tayyip Erdogan Abdullah Gul Bulent Arinc ve Ali Babacan in da aralarinda bulundugu toplam 74 Kurucular Kurulu uyesi yer aldi Bunyesinde Milli Gorus merkez sag ve diger goruslerden olusan isimler bulunuyordu Parti isminin bulunmasi logosu ve sloganlarinin belirlenmesinde reklamci Erol Olcok un etkisinin oldugu kaynaklarda bahsedilmektedir Ilk donemi 2002 2007 Parti 14 Agustos 2001 yilinda kurulduktan yaklasik 1 yil sonra Recep Tayyip Erdogan onderliginde 2002 genel secimleri yapildi AK Parti 365 milletvekili cikararak tek basina iktidara geldi Erdogan siyasi yasagi bulundugu icin secimlere giremeyerek milletvekili secilemedi Secim sonrasinda 58 Turkiye Hukumeti Abdullah Gul basbakanliginda kuruldu Hukumet doneminde Erdogan in siyasi yasaginin kaldirilmasi icin Turkiye Buyuk Millet Meclisine yasa teklifi sunuldu Degisiklik Cumhurbaskani Sezer tarafindan veto edildi Daha sonra ayni yasa degistirilmeden mecliste tekrar kabul edildi Sezer yasa degisikligini bu kez onayladi Siirt teki secimlerin tekrar edilmesine karar verilerek 2003 ara secimlerine gidildi Secimlerde AK Parti nin ilk sira adayi Mervan Gul un adayliktan cekilmesi ile Erdogan partinin birinci sira adayi olarak Siirt secimlerine girdi ve oylarin 85 ini alarak milletvekili oldu Erdogan in milletvekili secilmesinin ardindan basbakan Abdullah Gul ve kabine istifasini verdi Ahmet Necdet Sezer hukumeti kurma gorevini Erdogan a verdi ve genel secimlerden yaklasik dort ay sonra Erdogan basbakanliginda 59 hukumet kuruldu Bu secimin ardindan 2004 yerel secimleri yapildi AK Parti 1750 belediye almaya hak kazandi 2003 2009 yillari arasinda Turkiye nin GSMH si dunya toplaminin 1 11 inden 1 37 sine yukselmistir Ikinci donemi 2007 2014 Basbakan Erdogan sol ve Cumhurbaskani Gul sag 2007 cumhurbaskanligi secimleri CHP li ve AK Partili politikacilar arasindaki gerilimlerin doruga cikmasiyla bir siyasi krize donustu Baykal doneminde CHP ordu ve yarginin demokratik olmayan girisimlerine destek verdi Cumhurbaskani adayi Abdullah Gul e karsi ortaya cikan protestolar Gul un Islamci siyaset gecmisi ve esinin basortusu takmasi gibi populer nedenlerle duzenlendi CHP nin secimi boykot etmesiyle beraber 367 Krizi cikti E muhtira yayinlandi Olaylarin ardindan erken secim karari alindi ve Anayasa da bazi degisiklikler yapildi Cumhurbaskaninin meclis tarafindan degil halk tarafindan iki turlu oylamayla secilmesi kararlastirildi yedi yil olan gorev suresi bes yila dusurulerek iki kez secilebilmesinin onu acildi Anayasa degisiklikleri 21 Ekim 2007 tarihinde yapilan halk oylamasinda 68 95 lik kabul oyuyla yururluge girdi 28 Agustos 2007 tarihinde Abdullah Gul Turkiye nin 11 Cumhurbaskani secildi Yemin toreni CHP ve Genelkurmay Baskani Yasar Buyukanit tarafindan boykot edildi 2008 yilinda Yargitay Cumhuriyet Bassavcisi Yalcinkaya Adalet ve Kalkinma Partisi nin laiklige aykiri eylemlerin odagi durumuna geldigi saviyla Anayasa Mahkemesi nde Adalet ve Kalkinma Partisi nin temelli kapatilma davasini acti 30 Temmuz 2008 de aciklanan kararla 10 uyenin 6 sinin kapatilmasi yonunde 4 unun hazine yardiminin kesilmesi yonunde tercihi oldu AYM Baskani Hasim Kilic in ret oyuyla parti kapatilmadi ancak hazine yardimlarinin yarisinin kesilmesi karari alindi Parti 2009 yerel secimlerinde 1442 belediye baskanligi kazandi Ayrica 16 buyuksehir belediye baskanligindan 10 tanesini kazandi 2009 da Israil in Filistin e saldirisinin ardindan Davos taki Dunya Ekonomik Forumu toplantisinda Simon Peres in uzun sure konusmasina karsilik Erdogan Benim icin de bundan boyle Davos bitmistir Daha Davos a gelmem diyerek podyumu terk etmistir Erdogan Davos donusu buyuk bir kutlamayla karsilanmistir Ayrica Gazze Savasi ndaki diplomatik cabalari nedeniyle Ahmet Davutoglu disisleri bakanligina getirilmistir Parti 2011 genel secimlerinde 49 8 lik bir oy oraniyla ucuncu kez tek basina iktidar olmayi basardi Erdogansiz donem 2014 2017 Davutoglu Davos 2016Yildirim Munih 2018 2014 yerel secimlerinde AK Parti 43 4 oy alarak birinci parti oldu Parti bu secimlerde 30 buyuksehir belediye baskanligindan 18 tanesini kazandi 2014 cumhurbaskanligi secimlerinde Mehmet Ali Sahin Erdogan in adayligini Istanbul milletvekilimiz Genel Baskanimiz Basbakanimiz Recep Tayyip Erdogan dir seklinde aciklamistir 10 Agustos 2014 tarihinde Erdogan in 51 8 oy oraniyla 12 Turkiye cumhurbaskani olarak secilmesinin ardindan 27 Agustos ta duzenlenen kongrede AK Parti genel baskanligina Ahmet Davutoglu secilmistir Parti Ahmet Davutoglu liderliginde katildigi 2015 genel secimlerinde tarihinde ilk kez meclis cogunlugunu kaybetti Secimlerin ardindan koalisyon gorusmeleri basarisiz oldu MHP CHP liderligindeki bir hukumette HDP ile birlikte yer almayi reddetti CHP ise haftalar suren muzakerelerin ardindan AK Parti ile hukumet kurmayi reddetti Kasim ayinda yapilan erken secimde AK Parti meclis cogunlugunu yeniden kazandi Bu tarihten sonraki secimlerde Adalet ve Kalkinma Partisi meclisin salt cogunlugunu elde edemedi 2015 yilinda Ahmet Davutoglu partinin 5 Olagan Kongresinde ikinci kez genel baskan secildi Kamuoyunda ilk olarak Ocak 2015 te Basbakan Ahmet Davutoglu tarafindan aciklanan ancak hayata gecirilemeyen seffaflik paketi Davutoglu Erdogan arasinda gerginlik ciktigi iddia edildi Ardindan MKYK da alinan kararla genel baskana il ve il baskani atama yetkisi verildi Kararin toplantidan once Erdogan a yakin uyeler tarafindan alindigi ve toplanti sirasinda Davutoglu na imzalatildigi iddia edildi 2016 da Pelikan Dosyasi adi altinda anonim bir blogda Davutoglu nun Erdogan a ihanet ettigi ve istifa etmesi gerektigi savunuldu Bu blog medyada buyuk yanki uyandirdi 4 Mayis 2016 da iddialara gore Kulliyede Erdogan ve Davutoglu arasinda yapilan ikili toplantida Davutoglu nun dogrudan istifa etmemesi ancak AK Parti yi kongreye goturmesi ve yeniden genel baskan adayi olmamasi konusunda anlastilar Davutoglu toplantinin ardindan bir gun sonra yaptigi aciklamada 4 yillik surenin daha kisa surmesi benim tercihim degildir Zarurettir diyerek partiyi yeni genel baskan secimi icin 2 Olaganustu Buyuk Kongre ye cagirdi 22 Mayis 2016 tarihinde duzenlenen kongrede Binali Yildirim AK Parti nin 3 genel baskani secildi Yildirim yeni hukumetin oncelikli konusunun yeni anayasa baskanlik sistemi de dahil olmak uzere yeni yonetim sistemini belirleyecek degisikligin oldugunu ve yeni anayasayi gerceklestirmek icin calismalara hemen baslanacagini acikladi Ayrica 12 Eylul Darbesi sirasinda yazilmis mevcut anayasayla 2023 Hedeflerine ulasamayacagini belirterek muhalefet partilerine yeni anayasa cagrisi yapti 2017 anayasa degisikligi referandumunda sunulan degisiklikler 51 41 oraninda evet oyuyla kabul edildi Anayasa degisikliginin kabul edilmesiyle genel secimlerin artik cumhurbaskanligi secimleri ile ayni gun yapilmasina karar verildi Cumhurbaskani Erdogan resmi sonuclar aciklandiktan sonra AK Parti ye donecegini acikladi Cumhurbaskanligi sistemi 2017 gunumuz Erdogan Istanbul 2018Cumhurbaskani ve AK Parti Genel Baskani Erdogan 2021Recep Tayyip Erdogan in ucuncu goreve baslama toreni Erdogan 2 Mayis 2017 tarihinde tekrar AK Parti uyesi oldu 21 Mayis 2017 de yapilan olaganustu kongreyle yeniden genel baskan secildi Boylece cumhuriyet tarihinde Celal Bayar in ardindan siyasi parti uyeligi olan ilk cumhurbaskani oldu 2018 genel secimlerinde partilerin ittifak yapmasi icin secim kanunu degistirildi AK Parti ve MHP den olusan Cumhur Ittifaki ve CHP ve diger dort partiden olusan Millet Ittifaki kuruldu Parti 2018 genel secimlerinde ikinci kez TBMM deki cogunlugunu kaybetti Bu durum MHP ve BBP nin destegiyle meclis cogunlugunun saglanmasina neden oldu 24 Haziran da Erdogan 52 59 ile birinci turda cumhurbaskani secildi 9 Temmuz da basbakanlik makami kaldirildi Son basbakan Binali Yildirim 12 Temmuz 2018 de yeni donemin TBMM baskani secildi 2019 yerel secimlerinde muhalefet uzun bir sure sonra AK Parti ye karsi bir basari elde etti AK Parti tarafindan yapilan itirazlar sonucu Millet Ittifaki nin kazandigi IBB secimleri YSK tarafindan iptal edildi ve secimler 23 Haziran 2019 tarihinde yeniden yapildi Yenilenen secimde de Millet Ittifaki nin adayi Ekrem Imamoglu AK Parti adayi Binali Yildirim a karsi kazandi ve buyuksehir belediye baskani oldu Bu donemin ardindan Imamoglu cesitli anketlerde kamuoyu tartismalarinda ve siyaset gundeminde Erdogan in muhtemel rakibi olarak degerlendirilmeye baslandi Partinin kurucularindan ve en uzun sure gorev yapmis bakani olan Ali Babacan yaptigi aciklamada Aklen ve kalben bir ayrisma yasadim diyerek Temmuz 2019 da parti uyeliginden istifa etti Ardindan 2020 yilinda Babacan liderliginde Demokrasi ve Atilim Partisi kuruldu Kuruculari arasinda uzun yillar AK Parti kabinelerinde bulunan Sadullah Ergin Nihat Ergun Selma Aliye Kavaf ve Ahmet Edip Ugur yer aldi Kurulan yeni parti hakkinda Abdullah Gul un destegini aldigi yonunde spekulasyonlar yapilmaktadir Partinin eski genel baskani Davutoglu 2019 yerel secimleri sonrasinda partisine yonelik elestirilerde bulundu ve Eylul 2019 da partiden istifa etti Aralik 2019 da Davutoglu liderliginde Gelecek Partisi kuruldu Partinin 2021 yilinda duzenlenen 7 Olagan Buyuk Kongresinde Recep Tayyip Erdogan yeniden genel baskan secildi 2023 genel secimlerinde Erdogan secimlerin CHP iktidarinin sona erdigi 14 Mayis 1950 secimlerine atfen 14 Mayis ta yapilacagini belirtti 10 Mart ta Erdogan milletvekili ve cumhurbaskanligi secimlerinin 14 Mayis ta yapilmasina dair karar aldi ve Resmi Gazete de yayimlandi Turkiye Yuzyili ve Turkiye icin hemen simdi sloganlari kampanyanin temasini olusturdu Erdogan secimleri ikinci turda 52 18 lik bir oy orani ile kazandi Yeni doneminin baslamasinin ardindan Kulliye de yaptigi acilis konusmasinda mevcut anayasanin 1980 darbesinin urunu oldugunu ve demokrasiyi guclendirecek ozgurlukcu sivil ve kapsayici bir anayasa ile degistirilmesi gerektigini soyledi Ekim 2023 te partinin 4 Olaganustu Buyuk Kongresi yapildi Erdogan yeniden genel baskan olarak secildi 2024 yerel secimlerinde 22 yilin ardindan parti ilk kez Turkiye genelinde ikinci parti konumuna geldi Erdogan Partimizin organlarinda 31 Mart neticelerini degerlendirecegiz ozelestirimizi yapacagiz Sandik sonuclari irtifa kaybi yasadigimizi gosteriyor dedi Ideoloji ve politikalarBu alt basligin genisletilmesi gerekiyor Sayfayi duzenleyerek yardimci olabilirsiniz 2023 hedefleri AK Parti nin Turkiye yi ekonomi adalet saglik ulasim turizm sanat alaninda ilerletmek ve 2023 yilinda dunyada ekonomisi gelismis ilk 10 ulke arasina girmesini saglamak olarak koydugu hedef Hedef 2023 olarak slogan haline getirilmistir Kisi basina milli geliri artirmak issizligi dusuk rakamlara indirmek ekonomik sikintilardan tamamen uzaklasmak Turkiye ye ait yerli tank ucak araba ve silahli aletler yapmak gibi hedefler 2011 ve 2015 genel secimlerinde partinin temel soylemleri arasinda yer almistir Baskanlik sistemi de 2015 Secim Beyannamesi nde Hedef 2023 arasinda yer almistir Ekonomi politikalari Parti ekonomik liberalizmi benimsemis parti programinin 3 maddesindeki Ozellestirme basligi altinda Ozellestirme daha rasyonel bir ekonomik yapinin olusmasi icin onemlidir Ozellestirme ekonomide verimi artirmayi devleti tam rekabet ortamini bozabilecek faaliyetlerden cikarmayi saglayacak bir uygulamadir seklinde belirttigi ozellestirme isini cokca uygulamis bircok devlet kurumunu ozellestirmistir Muhafazakarlik 14 Agustos 2001 tarihinde Recep Tayyip Erdogan liderliginde kurulan AK Parti kendisini muhafazakar demokrat kimlige ve siyasal vizyona sahip bir kitle partisi olarak tanimlamaktadir Recep Tayyip Erdogan partinin siyasi yelpazedeki yerinin muhafazakar demokratlik oldugunu ozellikle Turkiye nin Avrupa Birligi uyelik surecinde sik sik belirtmistir Islamcilik tartismalari Bazi medya gruplari tarafindan Islamci bir parti olarak nitelendirilse de parti yetkilileri bu iddialari reddetmektedir AK Parti Genel Baskan Yardimcisi Huseyin Celik Bati basininda AK Parti yonetimi isimlendirilirken bazen maalesef Islamci Ilimli Islamci ve bunun gibi bir dil kullanilmakta Bu tanimlamalar gercegi yansitmamakta ve bizi uzmektedir AK Parti muhafazakar demokrat bir partidir AK Parti nin muhafazakarligi ahlaki ve sosyal konular ile sinirlidir demistir Erdogan 2001 de AK Parti ye Islamci parti yakistirmasi hem Islam a saygisizliktir hem de partimize saygisizliktir demis 2005 yilinda yapilan baska bir konusmada Biz Islamci bir parti degiliz ve ayni zamanda Musluman demokrat gibi etiketleri de kabul etmiyoruz demistir Erdogan AK Parti nin gundeminin muhafazakar demokrasi oldugunu belirtmis 2006 da yaptigi baska bir konusmada Biz din eksenli bir parti degiliz Biz laik demokratik sosyal bir hukuk devletinin mensubuyuz ve butun calismalarimizi bu cerceve icerisinde yurutuyoruz Bireysel olarak durumumu sorarsan dindar olmaya calisan bir Muslumanim ama bunun derecesini takdir etme yetkim yok demistir Parti Ocak 2016 tuzugunun 129 sayfasinda ve parti programinin 2 maddesindeki Temel Hak ve Ozgurlukler basligi altinda laiklik hakkindaki fikirlerini Partimiz dini insanligin en onemli kurumlarindan biri laikligi ise demokrasinin vazgecilmez sarti din ve vicdan hurriyetinin teminati olarak gorur Laikligin din dusmanligi seklinde yorumlanmasina ve orselenmesine karsidir Esasen laiklik her turlu din ve inanc mensuplarinin ibadetlerini rahatca icra etmelerini dini kanaatlerini aciklayip bu dogrultuda yasamalarini ancak inancsiz insanlarin da hayatlarini tanzim etmelerini saglar Bu bakimdan laiklik ozgurluk ve toplumsal baris ilkesidir seklinde belirtmistir Nisan 2016 da TBMM Baskani Ismail Kahraman Istanbul Universitesi Rektorlugu nde Islam Ulkeleri Akademisyen ve Yazarlar Birligince duzenlenen Yeni Turkiye ve Yeni Anayasa baslikli konferansta Yeni anayasada Laiklik maddesi olmamali dindar bir anayasa olmali diyerek pek cok kesimden muhalefet partilerinden ve AK Parti den tepki almis daha sonra yanlis anlasildigini belirtmistir Cumhurbaskani Recep Tayyip Erdogan bu tartismalar uzerine benim dusuncem AK Parti yi kurdugum donemden itibaren belli Laiklikle ilgili dusuncemizin ne oldugu kurucusu oldugum AK Parti nin programinda kayitli Kaldi ki Ismail Bey de AK Parti nin mensubu olarak Parlamento Baskani secildi Bu da onun AK Parti programinda belirtilenleri kabul ederek oraya gelmis oldugunu gosterir Ama ne yapmis Yeni hazirlanmakta olan anayasa ile ilgili bir bilimsel toplantida kendine gore dunyadan bazi ornekler vererek bazi sahsi kanaatlerini paylasmis Ben bu konudaki gorusumu Misir da Kahire de o dev opera binasindaki konusmamda da soyledim Laikligin devletin tum farkli inanc gruplari icin bir guvence oldugunu butun farkli inanc gruplarina esit mesafede durmasi oldugunu anlattim Hatta o zaman simdi hapiste olan Musluman Kardesler yetkilisi Muhammed Bedii Bu dediginiz nasil bir sey diyerek saskinligini dile getirmisti Kendisine anlatinca Boyle olduktan sonra ben de bunu tasvip ediyorum demisti Laikligi ladinilik din karsitligi gibi sunar ya da uygularsaniz elbette itirazlarla karsilasirsiniz Oysa laiklik devletin tum inanclara ateistler dahil tum gruplara esit mesafede olmasi tum inanc gruplarinin devletin guvencesi altinda olmasidir demistir Ancak partinin bu konulardaki samimiyeti ve icraatlari zaman zaman tartisma konusu olmustur Partiye ayrica Adalet ve Kalkinma Partisi nin laiklige aykiri eylemlerin odagi durumuna geldigi gerekcesiyle 2008 yilinda kapatma davasi acilmis donemin Anayasa Mahkemesi Baskaninin ret oyu ile kapatilmamistir Partinin Islamci bir orgut olan Musluman Kardesler ile iliskileri vardir Avrupa Birligi uyeligi 2005 yilinda partiye Avrupa Halk Partisi nde gozlemci uyelik verildi Ancak Kasim 2013 te parti AHP den ayrilarak onun yerine Avrupa Muhafazakarlar ve Reformcular Ittifaki na katildi Bu hamle AK Parti nin AHP ye tam uyeliginin henuz verilmemesinden kaynaklanan bir hayal kirikliginin ve AMRI de tam uyelige kabul edilmesinin bir sonucu olabilecegi olarak yorumlandi Ayrica Turkiye ve Avrupa acisindan Turkiye nin Avrupa Birligi ne uyelik isteginde surucu guc olan iktidar partisinin Avrupa Birligi karsiti ve Avrupa Birligi nde fazla gucu olmayan bir birlik olan AMRI ye katilmasi ve daha etkili Avrupa Birligi yanlisi bir muhafazakar birlik olan AHP den ayrilmasi AK Parti nin Avrupa Birligi uyelik surecini sulandirdigini dusundurdu ve fazlaca tepki cekti YapilanmaPartinin ekonomisi Partinin kendi web sitesinde yayinladigina gore 1 Ocak 2019 tarihinde partiye yapilan devletce yardimlar 335 533 239 Turk lirasidir parti gelirinin 87 5 luk bir oranini olusturmaktadir Ayrica 2018 2017 2016 yillari devletce yapilan yardimlar sirasiyla su sekildedir 2018 yili icin 417 050 988 2017 yili icin 119 170 658 2016 yili icin 104 678 215 Turk lirasidir AK Parti nin 4 yillik devlet yardimi 976 433 100 Turk lirasidir Partinin 2019 yilinda bankalarda bulunan parasi 137 096 716 Turk lirasidir 2023 genel secimlerinde daha onceki secimlerde en yuksek oyu alan AK Parti Hazine yardimlarinda one cikti 10 Ocak 2023 tarihinde partiye Hazine den gelen yardim nedeniyle 653 8 milyon TL gelir verildi 2024 yerel secimlerinde hazine yardimi secimde secim barajini asan partilerin oy oranlarina gore dagitildigi icin AK Parti nin oy orani nedeniyle Hazine yardimindan en yuksek miktari almasi bekleniyor 2024 yilinin Ocak ayinda AK Parti ye 1 milyar 329 milyon lira Hazine yardimi verilmesi planlandigi guncel bilgiler arasinda yer aldi Genel baskanlar Isim Resim Gorev Baslangici Gorev Bitisi Gorev Suresi1 Recep Tayyip Erdogan 26 Subat 1954 70 yasinda 14 Agustos 2001 27 Agustos 2014 13 yil 13 gun2 Ahmet Davutoglu 26 Subat 1959 65 yasinda 27 Agustos 2014 22 Mayis 2016 1 yil 269 gun3 Binali Yildirim 20 Aralik 1955 68 yasinda 22 Mayis 2016 21 Mayis 2017 364 gun 1 Recep Tayyip Erdogan 26 Subat 1954 70 yasinda 21 Mayis 2017 Gorevde 7 yil 38 gunMerkez Yurutme Kurulu uyeleri 2024 te AK Parti nin Merkez Yurutme Kurulunu MYK olusturan uyeleri Adi Gorevi1 Recep Tayyip Erdogan Genel Baskan2 Efkan Ala Genel Baskan Vekili3 Mustafa Elitas4 Hayati Yazici Genel Baskan Yardimcisi Siyasi ve Hukuki Isler 5 Erkan Kandemir Genel Baskan Yardimcisi Teskilat Isleri 6 Ali Ihsan Yavuz Genel Baskan Yardimcisi Secim Isleri 7 Hamza Dag Genel Baskan Yardimcisi Tanitim ve Medya 8 Genel Baskan Yardimcisi Dis Iliskiler 9 Fatma Betul Sayan Kaya Genel Baskan Yardimcisi Sosyal Politikalar 10 Belgin Uygur Genel Baskan Yardimcisi Sivil Toplum ve Halkla Iliskiler 11 Yusuf Ziya Yilmaz Genel Baskan Yardimcisi Yerel Yonetimler 12 Nihat Zeybekci Genel Baskan Yardimcisi Ekonomi Isleri 13 Vedat Demiroz Genel Baskan Yardimcisi Mali ve Idari Isler 14 Mustafa Sen Genel Baskan Yardimcisi Ar Ge 15 Genel Baskan Yardimcisi Insan Haklari 16 Omer Ileri Genel Baskan Yardimcisi Bilgi ve Iletisim Teknolojileri 17 Cigdem Karaaslan Genel Baskan Yardimcisi Cevre Sehir ve Kultur 18 Fatih Sahin Genel Sekreter19 Omer Celik Parti Sozcusu20 Abdullah Guler TBMM Grup Baskani21 Ozlem Zengin TBMM Grup Baskan Vekili22 Abdulhamit Gul23 Leyla Sahin Usta24 Muhammet Emin Akbasoglu25 Bahadir Yenisehirlioglu26 Ayse Kesir Kadin Kollari Baskani27 Eyyup Kadir Inan Genclik Kollari BaskaniMerkez Karar ve Yonetim Kurulu uyeleri 2024 te AK Parti nin Merkez Karar ve Yonetim Kurulunu MKYK olusturan uyeleri Adi1 Adnan Gunnar2 Ahmet Arslan3 Ahmet Bilal Kiymaz4 Ahmet Buyukgumus5 Ahmet Mucahit Arinc6 Ali Demirel7 Ali Ihsan Yavuz8 Ali Karakas9 Atakan Yilmaz10 Ayse Nevin Sert11 Aziz Babuscu12 Belgin Uygur13 Betul Altinsoy14 Cem Duran Uzun15 Cemal Donat16 Ceren Tuncer17 Cigdem Karaaslan18 Dilek Yildiz Buyukdag19 Efkan Ala20 Emir Yasin Kekec21 Emre Ete22 Erdogan Ozegen23 Erkan Gural24 Erkan Kandemir25 Eyup Gokhan Ozekin26 Fahrettin Yahsi27 Fatih Sahin28 Fatma Betul Sayan Kaya29 Fevzi Polat30 Hamza Dag31 Hasan Basri Yalcin32 Hasan Sert33 Hatice Kubra Ozturk Gokkaya34 Nurhayati Inanc35 Hayati Yazici36 Hulya Terzioglu37 Ibrahim Halil Yildiz38 Ilyas Seker39 Kuddusi Muftuoglu40 Lutfiye Selva Cam41 Mahir Unal42 Mehmet Sait Kirazoglu43 Mehmet Sukru Erdinc44 Mehmet Umut Tuncer45 Melek Simsek46 Menderes Turel47 Metin Tarhan48 Muhammed Ali Kaldirim49 Mustafa Elitas50 Mustafa Sever51 Mustafa Sen52 Nihat Zeybekci53 Orhan Karasayar54 Orhan Miroglu55 Omer Celik56 Omer Faruk Besli57 Omer Ileri58 Omer Serdar59 Onder Matli60 Remzi Albasan61 Reside Yuksel62 Sena Ipsirli63 Serdar Kilic64 Serpil Kavrak65 Sevan Sivacioglu66 Sevilay Tuncer67 Sibel Betul Birer68 Sumeyye Bozkurt69 Sebnem Kocakelci Elgormus70 Turk Islam Karakoc71 Umut Arman Sonay72 Vedat Demiroz73 Yelda Erol Gokcan74 Yusuf Ziya Yilmaz75 Zafer Sirakaya Merkez Disiplin Kurulu uyeleri Adi Gorevi1 Mehmet Sari MDK Baskani2 Mehmet Altay MDK Baskan vekili3 Saliha Donmez MDK Sekreteri4 Abbas Aydin MDK Uyeleri5 Ayse Deniz Celik6 Busra Koyuncu7 Halit Coskan8 Mehmet Hakan Yilmaz9 Muhammet Ali Yilmaz10 Nazif Baris Ciftcioglu11 Salih Cetinkaya12 Vahit Atalan13 Zahir Soganda14 Zeynep Gul YilmazKurucu uyeler Adalet ve Kalkinma Partisi nin kurucu uyeleri Ahmet Aktas Abdullatif Sener Alaattin Buyukkaya Ali Babacan Ali Aydin Dumanoglu Ali Ihsan Arslan Ali Yuksel Kavustu Ayse Bohurler Binali Yildirim Burhan Kuzu Bulent Gedikli Besir Atalay Cemal Kamaci Cemil Cicek Erol Oral Ersin Nazif Gurdogan Guldal Aksit Gursoy Erol Halil Urun Haluk Ipek Hasan Cuneyd Zapsu Hasan Murat Mercan Hayati Yazici Ibrahim Caglar Ibrahim Reyhan Ozal Ilhan Albayrak Ismail Safi Ismet Ucma Lokman Ayva Mehmet Ali Bulut Mehmet Beyazit Denizolgun Mahmut Kocak Mehmet Hilmi Guler Mehmet Ozlek Mehmet Sayim Tekelioglu Mevlut Cavusoglu Mihrimah Belma Satir Muharrem Karsli Muharrem Tozcoken Mustafa Unal Nazim Ekren Nimet Bas Nur Dogan Topaloglu Nurettin Canikli Osman Nuri Filiz Recep Tayyip Erdogan Reha Denemec Remziye Oztoprak Sami Guclu Sema Ramazanoglu Suleyman Gunduz Saban Disli Tamer Ozyegitoglu Tayyar Altikulac Turhan Comez Ziyaettin YagciParti ici gruplar Bu alt basligin genisletilmesi gerekiyor Sayfayi duzenleyerek yardimci olabilirsiniz Bazi iddialara gore parti asagidaki gruplardan olusmaktadir Tayyipciler grubu Recep Tayyip Erdogan i destekleyenleri olusturan yapilanma Grup parti icinde Erdoganizm gorusunu temsil etmektedir Pelikancilar Berat Albayrak ve Recep Tayyip Erdogan a yakin olan partinin ana cizgisine uymayanlarin tasfiyesini destekleyen bir grup Pelikan grubunun varligi Redhack araciligiyla ortaya cikmistir Ahmet Davutoglu nun istifasinda bu grubun rolu oldugu dusunulmektedir Soylucular eski Demokrat Parti baskani Suleyman Soylu nun AK Parti ye entrizmini ve Icisleri Bakanligi gorevini destekleyen gruptur Bilalciler parti icinde Recep Tayyip Erdogan in oglu Bilal Erdogan in basini cektigi Erdoganizm yanlisi gruptur Kuskunler grubu partinin son donem politikalarini onaylamayanlari tanimlayan gruptur Ideolojik olarak AK Parti nin ilk yillarindaki liberal muhafazakar ve Avrupa Birligi yanlisi gorusleri desteklemektedir Eski cumhurbaskani Abdullah Gul Bulent Arinc ve AK Parti den ayrilan Demokrasi ve Atilim Partisi kurucusu Ali Babacan ile Gelecek Partisi kurucusu Ahmet Davutoglu nun bu grubun basini cektigi soylenmektedir Davutoglucular Ahmet Davutoglu nun basbakanligini ve goruslerini destekleyen grup Gorus olarak daha Islamci olmasi ve milliyetcilik yerine ummetciligi savunmasi uzerine partinin ana akim siyasetinden farklidir Son donemlerde populerligi biten grup Davutoglu nun partiden ayrilmasi ve Gelecek Partisi ni kurmasiyla dagilmistir Genclik kollari 14 Agustos 2001 tarihinde AK Parti nin kurulusuyla birlikte kurulmustur Turkiye nin 81 ilinde ve illere bagli ilcelerde teskilatlari bulunmaktadir AK Parti Genclik Kollari Il veya Ilce Baskanlari AK Parti parti tuzugune gore bulundugu teskilat kademesi ana kademe Yonetim ve Yurutme Kurullari nin dogal uyesidir Ayrica Genel Merkez Genclik Kollari Baskani da hem MYK hem de MKYK tabii uyesidir Mevcut genel baskan Eyyup Kadir Inan dir Genclik kollari parti yonetimi ile esgudum halinde calisir genclik kolu baskanlari ayni zamanda parti yonetim ve yurutme kurullarinin dogal uyesidir Bir uye parti uyeliginden ciktigi zaman otomatik olarak genclik kolu uyeliginden de cikar ayrica genclik kolu yonetiminde gorev almayanlarin uyeligi 30 yasini doldurduklarinda sona erer Genel merkez genclik kollari baskanligi yapmis olanlar AK Parti MKYK si karariyla toplanan buyuk kongrenin onur konugu sayilirlar KongrelerKongre Tarih Secilen baskan Aday Secim Nedeni12 Ekim 2003 Recep Tayyip Erdogan Recep Tayyip Erdogan Tek aday Baskanlik Tuzuk ve Siyasi Partiler Kanunu geregi 2 Olagan Kongre 11 Kasim 20063 Olagan Kongre 9 Ekim 20094 Olagan Kongre 30 Eylul 20121 Olaganustu Kongre 27 Agustos 2014 Ahmet Davutoglu Ahmet Davutoglu Tek aday Erdogan in cumhurbaskani secilmesi5 Olagan Kongre 12 Eylul 2015 Baskanlik Tuzuk ve Siyasi Partiler Kanunu geregi 2 Olaganustu Kongre 22 Mayis 2016 Binali Yildirim Binali Yildirim Tek aday Davutoglu nun genel baskanliktan ayrilmasi3 Olaganustu Kongre 21 Mayis 2017 Recep Tayyip Erdogan Recep Tayyip Erdogan Tek aday Yildirim in genel baskanliktan ayrilmasi6 Olagan Kongre 18 Agustos 2018 Baskanlik Tuzuk ve Siyasi Partiler Kanunu geregi 7 Olagan Kongre 24 Mart 20217 Ekim 2023 Erdogan in kongre cagrisiBelediye baskanlari Il Baskan Buyuksehir1 Bingol Erdal Arikan2 Bitlis Nesrullah Tanglay3 Corum Halil Ibrahim Askin4 Elazig Sahin Serifogullari5 Erzurum Mehmet Sekmen 6 Gaziantep Fatma Sahin 7 Hatay Mehmet Onturk 8 Isparta Sukru Basdegirmen9 Kahramanmaras Firat Gorgel 10 Kayseri Memduh Buyukkilic 11 Kocaeli Tahir Buyukakin 12 Konya Ugur Ibrahim Altay 13 Malatya Sami Er 14 Nigde Emrah Ozdemir15 Ordu Mehmet Hilmi Guler 16 Rize Rahmi Metin17 Sakarya Yusuf Alemdar 18 Samsun Halit Dogan 19 Trabzon Ahmet Metin Genc 20 Aksaray21 Bayburt22 Sirnak Mehmet Yarka23 Karabuk24 Duzce Faruk OzluAdalet ve Kalkinma Partisi ve secimlerAdalet ve Kalkinma Partisi kurulusundan bu yana yedi genel secime bes yerel secime ve bir milletvekili ara secimine katilmistir Milletvekilligi secimleri Secim Lider Secim sonuclari Sandalye HukumetOy sayisi 2002 Recep Tayyip Erdogan 10 808 229 34 28 1 Yeni 363 550 Yeni Gul 2002 2003 I Erdogan 2003 2007 2007 16 327 291 46 58 1 12 9 341 550 22 II Erdogan2011 21 399 082 49 83 1 3 25 327 550 14 III Erdogan 2011 2014 I Davutoglu 2014 2015 2015 Haziran Ahmet Davutoglu 18 867 411 40 87 1 8 96 258 550 69 Secim hukumeti2015 Kasim 23 681 926 49 50 1 8 63 317 550 25 III Davutoglu 2015 2016 Yildirim 2016 2018 2018 Recep Tayyip Erdogan 21 335 581 42 56 1 6 94 295 600 22 IV Erdogan2023 19 392 462 35 62 1 6 94 268 600 27 V ErdoganCumhurbaskanligi secimleri Iki dereceli Secim Aday Turlar SonucOy sayisi Son tur2007 Abdullah Gul 352 550 63 9 1 1 AYM tarafindan iptal edildi2007 Agustos 339 550 61 6 1 3 SecildiTek dereceli Secim Aday Birinci tur Ikinci tur SonucOy sayisi Oy sayisi 2014 Recep Tayyip Erdogan 21 000 143 51 79 1 Yeni Secildi2018 Recep Tayyip ErdoganCumhur Ittifaki ortak adayi 26 324 482 52 59 1 0 80 Secildi2023 Recep Tayyip ErdoganCumhur Ittifaki ortak adayi 27 133 849 49 52 1 3 07 27 725 131 52 16 1 SecildiYerel secimler Secim Lider Belediye Meclisleri Belediye BaskanligiOy sayisi Oy sayisi 2004 Recep Tayyip Erdogan 9 635 145 40 33 1 Yeni 9 674 306 40 19 1 1 750 3 193 Yeni2009 12 237 325 38 16 1 2 17 12 449 187 38 64 1 1 442 2 903 3082014 17 802 976 42 87 1 4 71 17 952 504 43 13 1 812 1 381 6302019 18 299 576 42 56 1 0 31 18 368 421 42 55 1 757 1 389 552024 13 874 511 32 38 2 10 18 14 224 559 33 05 2 526 1 389 231Ara genel secimler Secim Lider Oy sayisi Sandalye Not2003 Recep Tayyip Erdogan 55 203 84 8 1 3 3 Erdogan Siirt milletvekili secildi Basbakanliginda 59 Hukumet kuruldu Ara yerel secimler Secim Aday Secim sonuclari NotOy sayisi 2019 Istanbul Binali Yildirim 3 936 068 45 0 2 3 61 Ekrem Imamoglu Istanbul Buyuksehir Belediye Baskanligina secildi 1989 yilinda belediyeyi kazanan SHP nin ardindan CHP ilk kez Istanbul u kazandi Secim sloganlari Onlar Konusur AK Parti Yapar Daima Adalet Daima Kalkinma Birlikte Daha Guclu Yeni Turkiye Yolunda Ikinci Yari Basliyor Yeni Guc Buyuk Turkiye Adalet ve Kalkinma Partisi nin 2015 genel secimlerinde kullandigi sloganlardir Secim sarkilariAyrica bakinizMuhafazakar demokrasi Adalet ve Kalkinma Partisinin kapatilma davasiNotlar Parti kendi siyasi ideolojisini ve politik pozisyonunu bu sekilde tanimlamistir Kaynakca Parti Tuzugu 7 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Nisan 2015 AK Parti mi AKP mi 16 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Haziran 2016 Hangisi dogru AK Parti mi AKP mi 11 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Haziran 2016 a b AK Parti de yeni MYK belli oldu TRT Haber 7 Ekim 2023 8 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ekim 2023 Ak Parti Bize Ulasin akparti org tr 18 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 26 Eylul 2019 Yargitay Cumhuriyet Bassavciligi 12 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Ocak 2020 June 2014 26 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Cagliyan iCener Zeyneb Dec 2009 The Justice and Development Party s Conception of Conservative Democracy Invention or Reinterpretation Turkish Studies 10 4 595 612 doi 10 1080 14683840903384851 hdl 11693 22548 15 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mayis 2022 Kaddorah Emad Y 18 Mayis 2015 Ingilizce Arab Center for Research amp Policy Studies 7 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Agustos 2016 Gunes Cengiz 2013 The Kurdish Question in Turkey Ingilizce Routledge s 270 Konak Nahide 2015 Waves of Social Movement Mobilizations in the Twenty First Century Challenges to the Neo Liberal World Order and Democracy Lexington Books s 64 Jones Jeremy 2007 Negotiating Change The New Politics of the Middle East Ingilizce I B Tauris s 219 Ibrahim Osman Rifat 23 Mayis 2014 AKP and the great neo Ottoman travesty AlJezeera 17 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Aralik 2015 Yavuz M Hakan Turkish identity and foreign policy in flux The rise of Neo Ottomanism Critique Journal for Critical Studies of the Middle East 7 12 ss 19 41 doi 10 1080 10669929808720119 18 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Aralik 2015 Kardas Saban 15 Mart 2010 Turkey Redrawing the Middle East Map Or Building Sandcastles Middle East Policy 17 1 doi 10 1111 j 1475 4967 2010 00430 x 5 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Aralik 2015 Arsivlenmis kopya 15 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Agustos 2021 Baris Gulmez Seckin Subat 2013 Rising euroscepticism in Turkish politics The cases of the AKP and the CHP Acta Politica 48 3 326 344 doi 10 1057 ap 2013 2 3 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Aralik 2021 Gulmez Seckin Baris Nisan 2020 Rethinking Euroscepticism in Turkey Government Opposition and Public Opinion Ekonomi Politika amp Finans Arastirmalari Dergisi 5 1 1 22 doi 10 30784 epfad 684764 3 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Aralik 2021 Borger Julian 26 Ekim 2020 Republicans closely resemble autocratic parties in Hungary and Turkey study The Guardian 27 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Aralik 2021 Kastoryano Riva 2013 Turkey between Nationalism and Globalization Routledge s 97 Picq Manuela 2015 Sexualities in World Politics Routledge s 126 Bugra Ayse 2014 New Capitalism in Turkey The Relationship between Politics Religion and Business Edward Elgar Publishing s 49 Yesilada Birol 2013 Islamization of Turkey under the AKP Rule Routledge s 63 18 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Temmuz 2022 31 Temmuz 2022 31 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Temmuz 2022 Guerin Selen Sarisoy 2011 On the Road to EU Membership The Economic Transformation of Turkey Brussels University Press s 63 Bugra Ayse 2014 New Capitalism in Turkey The Relationship between Politics Religion and Business Edward Elgar Publishing s 60 When democratic spin conceals a descent into dictatorship Financial Times 13 Mayis 2022 13 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Mayis 2022 openDemocracy Ingilizce 6 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Mayis 2022 CHP nin ABD karsiti olmasi talihsizlik Hurriyet 8 Haziran 2005 20 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Haziran 2023 Cevik Savas Batrancea Larissa Erdogdu M Mustafa Ed 19 Kasim 2020 Behavioural Public Finance Individuals Society and the State United Kingdom Taylor amp Francis s 135 ISBN 9781351107365 22 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Haziran 2023 Erisen Cengiz 2016 Political Psychology of Turkish Political Behavior Routledge s 102 McKeever Vicky 15 Ocak 2020 Turkish soccer star Hakan Sukur is now an Uber driver in the US CNBC 6 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Nisan 2023 After retiring from soccer Sukur went into politics winning a seat in Turkey s parliament as a member of President Recep Tayyip Erdogan s right wing Justice and Development Party in 2011 a b Aditya Prasanna 31 Agustos 2020 Neo Ottomanism in Turkish foreign policy Observer Research Foundation 21 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Nisan 2023 Cosar Simten Ozman Aylin 2004 Centre right politics in Turkey after the November 2002 general election Neo liberalism with a Muslim face Contemporary Politics 10 57 74 doi 10 1080 13569770410001701233 14 Haziran 2023 14 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b PDF AKP 13 Subat 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 22 Subat 2021 Muhafazakar demokrat bir partiyiz haberturk com 11 Haziran 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Haziran 2022 Muhafazakar Demokrat Siyasi Kimlik PDF akparti org tr 15 Mart 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 27 Haziran 2022 Osman Rifat Ibrahim 23 Mayis 2014 Al Jazeera 24 Mayis 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Haziran 2015 Yavuz M Hakan 1998 Turkish identity and foreign policy in flux The rise of Neo Ottomanism Critique Critical Middle Eastern Studies 7 12 19 41 doi 10 1080 10669929808720119 Kardas Saban 2010 Turkey Redrawing the Middle East Map or Building Sandcastles Middle East Policy 17 115 136 doi 10 1111 j 1475 4967 2010 00430 x Jongerden Joost Gunes Cengiz Day Bahar Simsek 18 Aralik 2021 The Commentaries Volume 1 2021 Ingilizce Transnational Press London ISBN 978 1 80135 107 2 15 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Mayis 2023 The Jerusalem Post JPost com Ingilizce 12 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Nisan 2023 www vice com Ingilizce 24 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Nisan 2023 Cinar Alev 2011 The Justice and Development Party Turkey s Experience with Islam Democracy Liberalism and Secularism International Journal of Middle East Studies 43 3 529 541 doi 10 1017 S0020743811000651 hdl 11693 38147 JSTOR 23017316 4 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Agustos 2021 Aksam IHA 8 Nisan 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Mart 2009 Yalniz Murat Yeni Aktuel 17 Mayis 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Nisan 2009 PDF Yuksek Secim Kurulu 22 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 12 Kasim 2015 PDF Yuksek Secim Kurumu 22 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 12 Kasim 2015 Davutoglu na hukumeti kurma gorevi verildi Milliyet 17 Kasim 2015 19 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Kasim 2015 Arsivlenmis kopya 1 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Haziran 2023 AK Parti ye 7 secim kazandiran reklamci NTV 27 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Haziran 2018 AK Parti nin isim babasi Yeni Safak 27 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Haziran 2018 secim sonuclari com 26 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Haziran 2015 Radikal 18 Kasim 2002 26 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Haziran 2015 dunya48 com 26 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Haziran 2015 Siirt Mucadele Gazetesi 23 Subat 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Haziran 2015 59 Hukumet kuruldu bigpara Hurriyet 14 Mart 2003 15 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Subat 2021 yerelsecim com 26 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Haziran 2015 a b Carkoglu Ali 20 Ekim 2009 A New Electoral Victory for the Pro Islamists or the New Centre Right The Justice and Development Party Phenomenon in the July 2007 Parliamentary Elections in Turkey South European Society and Politics 12 4 ss 501 519 doi 10 1080 13608740701731457 Anayasa degisiklik paketi bugun yayimlandi referandum sureci basladi memurlar net 16 Haziran 2007 26 Mart 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Mart 2014 Sabah 21 Ekim 2007 3 Mayis 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Mart 2014 Koylu Hilal Radikal 16 Subat 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Subat 2015 a b NTV MSNBC 13 Mart 2008 17 Mart 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi secim haberler com 26 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Haziran 2015 Davos ta kriz cnnturk com CNN Turk 29 Ocak 2009 19 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Subat 2021 Dunya basini Davos sokunu boyle duyurdu Radikal 30 Ocak 2009 26 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Haziran 2015 Ahmet Davutoglu kimdir cumhuriyet com tr Cumhuriyet 29 Agustos 2014 16 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Subat 2021 6 Temmuz 2011 26 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Haziran 2015 AK Parti nin cumhurbaskani adayi Recep Tayyip Erdogan hurriyet com tr Hurriyet 1 Temmuz 2014 28 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Haziran 2015 62 Hukumet kuruldu Iste yeni kabine ve yeni bakanlar Turkiye Gazetesi 28 Agustos 2014 26 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Haziran 2015 Toksabay Ece 25 Agustos 2016 Turkish opposition leader targeted by Kurdish militants minister Reuters 27 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mayis 2024 AK Parti 5 Olagan kongresi tamamlandi sabah com tr Sabah 12 Eylul 2015 22 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Subat 2020 a b Sozcu 6 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Mayis 2016 Diken 6 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Mayis 2016 Diken com tr 6 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Mayis 2016 Turkish prime minister quits after rift with Erdogan Financial Times 18 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Mayis 2016 Ahmet Davutoglu Turkey s Prime Minister Is Expected to Be Replaced The New York Times 5 Mayis 2016 5 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Mayis 2016 a b Davutoglu Erdogan i yalanlayip gitti Tercih degil zaruret Cumhuriyet 6 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Mayis 2016 Binali Yildirim AK Parti nin 3 uncu genel baskani oldu haberturk com Haber Turk 22 Mayis 2016 17 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Haziran 2016 Hukumetin ilk hedefi baskanlik yolunda yeni yonetim sistemi cumhuriyet com tr Cumhuriyet 24 Mayis 2016 20 Subat 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Kasim 2016 Binali Yildirim Yeni Anayasa yi Gerceklestirmek Icin Calismalara Hemen Baslayacagiz 2 haberler com 24 Mayis 2016 15 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Kasim 2016 Binali Yildirim dan muhalefete yeni anayasa cagrisi cnnturk com CNN Turk 24 Mayis 2016 17 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Kasim 2016 Arsivlenmis kopya 18 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Mart 2021 Arsivlenmis kopya 18 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Mart 2021 Arsivlenmis kopya 18 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Mart 2021 Haberturk 16 Mart 2018 16 Mart 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Haziran 2021 Medyascope 2 Ekim 2019 28 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Haziran 2021 DW Turkce 12 Temmuz 2018 12 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Haziran 2021 Secim Sonuclari Mart 2019 Yerel Secim Sonuclari Sozcu 11 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Agustos 2022 Istanbul secimleri iptal edildi birgun net 11 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Agustos 2022 Secim Sonuclari 23 Haziran 2019 Istanbul Buyuksehir Belediyesi Secim Sonuclari Sozcu 23 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Agustos 2022 Ali Babacan Calismalari baslatmis bulunmaktayiz BBC News Turkce 9 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mayis 2024 Amerika nin Sesi Voice of America Turkish 29 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Subat 2021 Amerika nin Sesi Voice of America Turkish 1 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Subat 2021 Cumhuriyet 10 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Eylul 2021 Ahmet Davutoglu AK Parti uyeliginden istifa etti 18 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Ekim 2021 euronews 24 Mart 2021 24 Mart 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Mart 2021 Erdogan secim tarihi icin 14 Mayis i isaret etti 73 yil sonra bir daha ayni gun Evrensel 18 Ocak 2023 22 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Mart 2023 Erdogan imzayi atti tarih netlesti Secim kararnamesi Resmi Gazete de Turkiye Gazetesi 10 Mart 2023 Erisim tarihi 20 Mart 2023 SELVI Abdulkadir Hurriyet 27 Mart 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Mayis 2023 www china org cn 3 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Haziran 2023 Erdogan Sonuclar irtifa kaybi yasadigimizi gosteriyor ozelestirimizi yapacagiz Independent Turkce 1 Nisan 2024 6 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mayis 2024 a b akparti org tr AK Parti 8 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Agustos 2016 Erler Ozgun 2007 Yeni Muhafazakarlik AKP ve Muhafazakar Demokrat Kimligi PDF Stratejik Arastirmalar Dergisi 10 TASAM ss 126 132 12 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan PDF Justice and Development Party Ingilizce Encyclopaedia Britannica 11 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Temmuz 2016 Unlike its predecessors the AKP did not centre its image around an Islamic identity indeed its leaders underscored that it was not an Islamist party and emphasized that its focus was democratization not the politicization of religion Hurriyet Daily News Ingilizce Hurriyet 28 Mart 2010 20 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Agustos 2016 arsiv ntv com tr NTV 4 Eylul 2001 11 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Agustos 2016 Taspinar Omer 26 Nisan 2012 brookings edu Ingilizce Brookings Institution 6 Subat 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Agustos 2016 hurriyet com tr Hurriyet AA 21 Mayis 2006 12 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Agustos 2016 PDF Ak Parti 19 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 10 Agustos 2016 AK Parti den laiklik yaniti Tartismadik bile haberturk com Haber Turk 26 Nisan 2016 14 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Agustos 2016 Anayasa Komisyonu Baskani AK Parti Istanbul Milletvekili Mustafa Sentop Laikligin anayasadan cikarilmasini tartismadik bile dedi Sentop AK Parti nin teklifinde laikligin oldugunu soyledi hurriyet com tr Hurriyet AA 26 Nisan 2016 7 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Agustos 2016 Munyar Vahap 28 Nisan 2016 hurriyet com tr Hurriyet 12 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Agustos 2016 Caliskan Koray 6 Agustos 2015 BirGun 21 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Agustos 2016 Keyif Omer Sahin 5 Haziran 2016 BirGun 18 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Agustos 2016 ABD nin saygin universitelerinden Stanford da Osmanli ve Islam Dunyasi Tarihi dersleri veren Ali Yaycioglu Turkiye de siyasal Islamciligin kokenlerini en iyi bilen isimlerden biri AK Parti nin siyasal Islamci kimligini konustugumuz Yaycioglu bugun Turkiye nin icinde bulundugu siyasi durumu Islamin devletlesmesi olarak tespit ediyor Yaycioglu bu yeni Islamciliga ise Erdoganizm diyor Akdogan Yalcin 23 Mayis 2013 Star Gazetesi Star 11 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Agustos 2016 Oysa biz yillardir farkli sebeplerle AK Parti nin Islamcilik kategorisinde tanimlanmasinin dogru olmadigini soyluyoruz AK Parti RP ile temsil olunan Islamci siyasi cizgiden AB ozellestirme gibi temel politikalarda ayrismistir Siyaset tarzi yontemi ve uslubu acisindan da AK Parti farklidir Aydin Duzgit Senem 24 Temmuz 2014 carnegieendowment com Ingilizce Carnegie Endowment for International Peace 14 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Yinanc Barcin 19 Kasim 2013 Hurriyet Daily News Ingilizce Hurriyet 7 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Agustos 2016 euractiv com Euractiv 13 Kasim 2013 13 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Agustos 2016 www akparti org tr 15 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Temmuz 2021 Buro Ankara 13 Mart 2023 Medyascope 13 Mart 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Ekim 2023 Gazetesi Dunya 20 Ekim 2023 www dunya com gundem olasi istanbul depremi marmarada tsunamiye neden olabilir haberi 708427 21 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Ekim 2023 Merkez Yurutme Kurulu 10 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ekim 2023 https www akparti org tr ak kadro merkez karar ve yonetim kurulu AK Parti 28 Subat 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi AK Parti icinde 3 grup cekisiyor Albayrak Soylu ve Erdogan milligazete com tr Milli Gazete 10 Temmuz 2019 11 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Ocak 2021 Gozlem Gazetesi 2 Nisan 2019 10 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi AKP icinde ekip cekismesi Beratcilar Soylucular ve Bilalciler olarak bolunen gruplar sikinti yaratiyor t24 com tr T24 3 Aralik 2018 27 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Ocak 2021 AK Parti kuskunleri kimlerdir Parti mi kuracaklar SuperHaber 22 Nisan 2019 22 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Ocak 2021 Davutogluculardan AKP ye isyan odatv4 com oda TV 27 Nisan 2018 18 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Ocak 2021 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Adalet ve Kalkinma Partisi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Resmi site X te Adalet ve Kalkinma Partisi Instagram da Adalet ve Kalkinma Partisi TikTok ta Adalet ve Kalkinma Partisi YouTube da Adalet ve Kalkinma Partisi AK Parti Genclik Kollari 1 Mayis 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde AK Parti Kadin Kollari 6 Mayis 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde AK Parti Siyaset Akademisi 6 Mayis 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde