Destek
www.wikipedia.tr-tr.nina.az
Musluman kadinlarin Arapca مسلمات Muslimat tekil مسلمة Muslime deneyimleri farkli toplumlarda ve ayni toplum icinde buyuk farkliliklar gosterir Ortak yonleri ise hayatlarini degisen derecelerde etkileyen aralarindaki genis kulturel sosyal ve ekonomik farkliliklar arasinda kopru kurmaya hizmet edebilecek ortak bir kimlik veren Islam dinine bagliliklaridir Eserlerinde siklikla egitim faaliyetlerinde bulunan kadinlari gosteren Osmanli bilgesi ve ressami Osman Hamdi Bey in Kur an Okuyan Kiz isimli 1880 yilina ait tablosu Kur an da bircok kadindan bahsedilmesine ragmen sadece birinin adi gecer o da Isa nin annesi Meryem dir Kur an in 19 suresi olan Meryem Suresi onun adini alir Kur an da Meryem in adi Incil den daha fazla gecer 34 defa Kur an a gore dogustan itibaren Meryem i ilahi bir lutuf sarmis genc ve bakire kadin Cebrail araciligiyla Allah in kendisini sectigine dair bir mesaj almis Allah onu arindirmis ve alemlerin kadinlarindan ustun tutmustur Islam toplumlarinda kadinin gerek aile hayatinda gerekse siyasi hukuki sosyal ve ekonomik alanlardaki konumunu bir taraftan dini kurallar diger taraftan ise sosyal ve siyasi cevre etnik yapi ve Islam oncesinden gelen kultur mirasi belirlemistir Bu sebeple Islam dunyasinda kadinin konumu her donemde degismistir Hatta ayni bolgede ve ayni zaman diliminde yasayan kadinlar arasinda bile sehirde veya kirsal kesimlerde bulunmalarina gore farkliliklar olmustur Islam tarihinde kadinin sosyal hukuki ve manevi statusunun belirlenmesinde rol oynayan temel kaynaklar sunlardir Kur an Islam peygamberi Muhammed e ve arkadaslarina atfedilen geleneksel rivayetlerden olusan fiiller ve sozler olan hadis ve sunnet hukuki meselede ilmi fikir birligi olan icma Kur an daki yasalarin sunnetin veya peygamberlik geleneginin bu iki yasama kaynagi tarafindan acikca kapsanmayan durumlara uygulandigi ilke olan kiyas dini veya hukuki durum ile ilgili baglayici olmayan yayinlanmis gorus veya kararlar olan fetva Ek etkiler arasinda ise Islam oncesi kulturel gelenekler Islami ilkelere dogrudan aykiri olmadigi surece Islam da tamamen kabul edilen laik yasalar Endonezya Ulema Konseyi ve Turkiye Diyanet Isleri Baskanligi gibi devlet kontrolundeki kurumlar ve ozellikle tasavvuf akiminda one cikan manevi ogretmenler vardir Orta Cag Musluman filozoflarindan Muhyiddin Ibnu l Arabi 1165 1240 de dahil olmak uzere Muslumanlarin cogu Islam daki disil ilkenin metafizik sembolizmini aydinlatan cesitli metinler uretmislerdir Islam in Sunni kolu icinde dini ve yasal kaynaklarin yorumlanmasi konusunda onemli farkliliklar vardir Vehhabiler ve Selefiler gibi asirilikci ve koktendinci Sunni hareketler kadinlarin bu ideolojik mezhepler icinde algilanma bicimleri uzerinde derin etkileri bulunan mistisizmi sufilik ve teolojiyi dogrudan reddetme egilimindedirler Tersine Islami ortodoksluk icinde hem yerlesik teolojik okullar hem de Sufizm en azindan bir sekilde etkilidir Etki kaynaklariMusluman kadinlar icin Islam in dort etki kaynagi vardir Bunlardan ilk ikisi olan Kur an ve hadis literaturu birincil kaynaklar olarak kabul edilirken diger ikisi cesitli Musluman mezhepler ve Islam hukuku ekolleri arasinda farkliliklar gosteren ikincil ve turetilmis kaynaklardir Bu ikincil etki kaynaklari arasinda icma kiyas fetva ve ictihad yer alir Birincil kaynaklar Kur an in dorduncu suresi Nisa Suresi nin ilk uc ayetinin bolumlerini ve Fars Arap ve Kufi harflerini iceren bir parca muhtemelen Ilhanlilar donemine ait Tebriz 1250 1350 Medine de inen Nisa Suresi adini Arapcada kadinlar anlamindaki nisa sozcugunden almistir Kur an kadini ve erkegi Allah in huzurunda esit gorur ve kadin ve erkegin tek bir nefisten yaratildiginin altini cizer 4 1 39 6 ve baska yerlerde Sunni Islam da kadinlara fikih Islam hukuku tarafindan anlasildigi sekliyle Kur an ve hadis literaturu ile Sunni Musluman alimlerin cogunlugu tarafindan hadis calismalarina dayali olarak supheye yer birakmayacak sekilde sahih oldugu kabul edilen hadislerden turetilen yorumlara uygun olarak bir dizi yonerge sunulmaktadir Islam in kutsal metni Kur an erkeklerin ve kadinlarin esit ahlaki guce sahip oldugunu ve her ikisinin de obur dunyada esit oduller alacagini belirtir Bu yorum ve uygulamalara yazildiklari donemin tarihsel anlayisi baglaminda sekil verilmistir Islam peygamberi Muhammed hayati boyunca eslerinin kimler olduguna dair farkli anlatimlar olmakla beraber ancak genel kabule gore dokuz ya da on bir kadinla evlendi Islam oncesi Arap kulturunde evlilik genellikle kabilenin daha buyuk ihtiyaclari dogrultusunda yapilirdi ve kabile icinde ve diger kabilelerle ittifaklar kurma ihtiyacina dayanirdi Evlilik sirasinda bekaret kabile onuru olarak vurgulanirdi Iskoc yazar tarihci oryantalist ve din adami W Montgomery Watt 1909 2006 Muhammed in tum evliliklerinin dostane iliskileri guclendirmek gibi siyasi bir yonu oldugunu ve Islam oncesi Arap geleneklerine dayandigini belirtmektedir Nisa Suresi Nisa Suresi Kur an in dorduncu bolumudur 176 ayetten olusur ve Medine de indirildigine inanilir Surenin basliginin nisa kadinlar olmasi surenin 34 ve 127 130 ayetleri de dahil olmak uzere sure boyunca kadinlara yapilan cok sayida atiftan kaynaklanmaktadir Sure Islam da evlilik kadin erkek iliskileri ve miras hukuku gibi konulari duzenlemektedir Ikincil kaynaklar Musluman kadinlar uzerinde etkili olan yukaridaki birincil kaynaklar zaman icinde akla gelebilecek her durumu ele almamaktadir Bu durum Muslumanlar icin dinen onaylanmis dogru hareket tarzini bulmak icin otantik belgeleri tespit etmek ic tartismalar yapmak ve bir fikir birligi olusturmak gibi kaynaklara basvuran Islam alimleri ile ictihad ve dini okullarin gelismesine yol acmistir Bunlar kadinlar icin ikincil etki kaynaklarini olusturmustur Bunlar arasinda mezhebe ve ilgili Islam hukuku ekollerine bagli olarak icma kiyas ictihad ve digerleri yer almaktadir Ikincil kaynaklar arasinda genellikle Musluman din adamlari tarafindan sozlu veya yazili olarak kitlelere yerel dilde yaygin bir sekilde dagitilan ve kadinlarin dini gerekliliklere uygun davranislarini rollerini ve haklarini tanimlayan fetvalar yer almaktadir Fetvalar teorik olarak baglayici olmamakla birlikte ciddiye alinmakta ve cogu Musluman tarafindan uygulanmaktadir Ikincil kaynaklar Musluman erkek ve kadinlarin yasal ve yasadisi davranislarini siniflandirir ve bunlar genellikle bes kategoriye el ahkam el hamse ayrilir vacip farz zorunlu mustehap tavsiye edilen mubah notr mekruh onaylanmayan ve haram yasaklanan Ikincil kaynaklar arasinda onemli olcude tartisma zaman icinde degisim ve catisma vardir Cinsiyet rolleriDorduncu halife Ali ile Muhammed in karisi Aise arasinda gerceklesen Cemel Muharebesi ni tasvir eden bir on besinci yuzyil Pers minyaturu Gelenekciler bu olayi kadinlarin aktif bir siyasete katiliminin yanlisligini modernistler ise Islamda cinsiyet esitligini savunmada kullandilar Kuran daki bir ayetin cinsler arasinda manevi esitlik sagladigi dusunulur Muhakkak ki Musluman erkek ve kadinlar mumin erkekler ve kadinlar itaat eden erkek ve kadinlar dogru sozlu erkek ve kadinlar sabreden erkek ve kadinlar korkan erkek ve kadinlar sadaka veren erkek ve kadinlar oruc tutan erkek ve kadinlar irzlarini koruyan erkek ve kadinlar kalbleri ve dilleriyle Allah i cok zikreden erkekler ve kadinlara gelince Allah onlar icin bir magfiret ve rahmet hazirlamistir 33 35 Mistik felsefi dusuncede kadin ve erkege iliskin temel gorus kadin ve erkegin Evrendeki diger her sey gibi cift olarak yaratildigi Zariyat 49 hicbirinin digeri olmadan tamam olmayacagi evrenin uyumlu kutupsal iliskiler uzerine kurulu bir denge ve her seyin nihayetinde Tanri nin yansimalarindan ibaret oldugu seklindedir Islam in disil eril kutuplulugu ve dolayisiyla tamamlayiciliga yaptigi vurgu sosyal islevlerin ayrilmasiyla sonuclanir Genel olarak bir kadinin faaliyet alani baskin figur oldugu ev erkegin alani ise dis dunyadir Kadinlar rituel uzmanlari sifacilar bakicilar ve topluluklarinda evlilikleri duzenleyenler olarak bilgilerinden dolayi ovulmek gibi ev yasaminin bircok alaninda buyuk saygi gorurler Sultanlar kraliceler secilmis devlet baskanlari ve zengin is kadinlari olmak uzere kamusal hayatta onemli roller oynamis Musluman kadinlarin sayisi goz onune alindiginda hem Islam in erken tarihi hem de cagdas dunyada bu ayrim gorundugu kadar kati degildir Ayrica Islam da ev ve ailenin bu dunyadaki ve toplumdaki yasamin merkezinde siki bir sekilde yer aldigini kabul etmek onemlidir bir erkegin calismasi ozel alanin onune gecemez Kuran Nisa 176 ayet ile Musluman kadinlarin rolleri gorevleri ve haklarina yer verir Hadis e gore Muhammed erkek takipcilerine eslerine karsi nazik olmalarini emretti Cinslerin ayrimi Camide kadinlara ozel mescitTaliban in dini polisinin bir uyesi 13 Eylul 2001 de Kabil de bir kadini yuzunu actigi icin dovdu video RAWA tarafindan cekildi Taliban yonetimi altinda Afgan kadinlari tum vucutlarini ortmeye zorlandi Islam bazen ilerici bir kadin tasviri icin ovulurken digerleri kadinlara uygulanan kisisel statu ve ceza yasalarinin ayrimci dogasi nedeniyle Islami elestiriyor Islam in ataerkil degerleri en cok tartisilan ilkelerinden biri olmaya devam ediyor ancak bu degerlerin farkli Islam ulkeleri inde degisiklik gosterdigini belirtmek onemli Bununla birlikte erkek ve kadin haklari Islami kisisel statu yasalarina gore onemli olcude farklilik gosterir Ornegin Musluman erkeklerin cok eslilik yapmasi ve Gayrimuslim kadinlarla evlenmesine izin verilirken Musluman kadinlarin birden fazla kocaya sahip olmalari ve gayrimuslim erkeklerle evlenmeleri yasaktir ve kadinlarin mirasi erkek kardeslerinin yarisidir Ayrica Islam ceza hukuku unda mahkumiyet agirlikli olarak tanik ifadesine dayanir ve bir katili mahkum etmek icin kadinlarin tanikliklari yetersiz kabul edilir ve dogrulama icin bir erkek tanikligi gerekir Kuranda Nur suresi 31 ayette kadinlarin baslarini boyun ve goguslerini ortmelerini gerekli kilan Basortulerini yakalarinin uzerinden baglasinlar seklindeki ifade yer almaktadir Musluman erkek ve kadinlar icin cinsel cagrisim yapmayan ilimli ve duzgun giyim ayrica hadis literaturu ve sunnet ile emredilmistir Cinsiyet ayrimciliginin bir bicimi olarak zorunlu hicab bazi bolgelerde kendini gosteriyor Zorla ortunme uygulamasi herhangi bir evrensel Islami anlayisi yansitmiyor uygulama farkli baglamsal kosullar altinda yukselmistir Taliban rejimi tarafindan uygulanan kiyafet yonetmeligi zorunlu ortunmeye ornektir Zorunlu ortunme politikalari kadin ozerkligi ve failligini reddeden cinsiyet ayrimi icin zorlayici araclar olarak elestirilmistir Bununla birlikte bu argumana yapilan itirazlar zorla ortunmenin cinsiyet ayrimciligi olusturmadigi ve ortunun toplumsal insasinin haksiz bir sekilde onu cinsiyet esitsizliginin bir simgesi haline getirdigini one suruyor Afganistan Islam Emirligi nin bes yillik tarihi boyunca Taliban rejimi Seriat yasasini Hanefi fikih okulu ve Molla Omer in dini emirlerine gore yorumladi Kadinlarin calismasi kizlarin okullara veya universitelere gitmesi yasaklandi erkek akrabalar tarafindan evlerinin disinda perde cinslerin ayriligi yapmalari ve refakat etmeleri istendi Bu kisitlamalari ihlal edenler cezalandirildi Taliban ayrica erkeklerin sakal tirasini yasakladi sakallarini Taliban in begenisine gore uzatmalari ve evlerinin disinda turban takmalarini istedi Ayrica futbol ve satranc da dahil olmak uzere hem erkek hem de kadinlarin spora katilimi ucurtma ucurmak guvercin veya diger evcil hayvanlari beslemek gibi eglence aktiviteleri de yasaklandi ve kuslar olduruldu kadinin statusu ve toplumla olan iliskisinin Islami koktendinciligi tarafindan Islami duzenin otantikliginin en yuksek testi olarak belirlendigini yaziyor Bu perde fiziksel ayrim ve avret tanimlari ile sembolize edilir Islami koktenciligin yeniden canlandigi 20 yuzyilin sonuna kadar Dunyanin bircok yerinde kadinlari baski altina alan kurumlar bu kadar guclu olmadilar Velid Fares koktenci cinsiyet ayrimciligini Turkiye laikligi ve Sovyetler ve Cin deki Marksist din karsitliginin kadinlari din karsiti bir topluma entegre olmaya zorlamasina bagliyor ve diger dinlerin de benzer tarihsel mucadelelere tanik oldugunu belirtiyor Namaz Kadinlar adet donemleri ve dogumdan sonra bir sure namaz kilmakla yukumlu degildir Bazi Islami mezheplerde kadinlar icin ozel dua cesitleri bulunur Dunya capindaki camilerin cogunda sadece bayanlara ozel ibadet yerleri bulunmaktadir Bunlar arasinda Endonezya Malezya Turkiye Suudi Arabistan ve Birlesik Arap Emirlikleri gibi Musluman cogunluklu ulkelerdeki camilerin yani sira Singapur Guney Kore Japonya ve Amerika Birlesik Devletleri gibi Muslumanlarin azinlik bir grup oldugu ulkelerdeki camiler de bulunur Hindistan da ve Ingiltere deki Guney Asyali gocmen topluluklar tarafindan kurulan bazi camilerde kadinlarin camilere girmesine izin verilmez Bu bircok Musluman kadin icin onemli bir endise ve psikolojik sikintiya neden oluyor Kadin egitimiFas in Fes kentindeki Karaviyyin Universitesi Zengin bir tuccarin egitimli kizi Fatima el Fihri tarafindan bir cami kompleksi olarak 859 da kuruldu UNESCO ya gore halen faaliyette olan dunyanin en eski universitesidir 1963 te Fas in modern devlet universitesi sistemine dahil edildi Klasik pozisyon Mustensihler hadis literaturunde ilim aramanin erkek veya kadin herkesin gorevi oldugu vurguladilar Kuran ise insanlari Tanri nin dogadaki isaretlerini okumaya dusunmeye tefekkur etmeye ve ogrenmeye biyolojik cinsiyetlerinden bagimsiz olarak tesvik eder Dahasi Muhammed ilim ogrenmenin her Musluman erkek ve kadin icin baglayici bir dini gorev oldugunu ilan etti Klasik anlayista her kadin da bilgi aramak aklini gelistirmek bakis acisini genisletmek yeteneklerini gelistirmek ve sonra potansiyelini ruhunun ve toplumunun yararina kullanmak icin ahlaki ve dini bir yukumluluk altindaydi Musluman dunyasindaki bircok kadin yasalarin izin verdigi kadar egitim almak icin bu firsati degerlendirdi Bu ideallerin yani sira okuma yazma bilen egitimli bir kadinin zehirli olarak nitelendirildigine inanan bazi kisiler tereddutle geldi Muhammed in ogretileri her iki cinsiyet tarafindan da genis capta takip edildi Muhammed in esleri ozellikle Ayse hem kadinlara hem de erkeklere ogreticilik yapti arkadas ve takipcileri Ayse den Kuran hadis ve Islami hukuk ogrendi Not olarak edinilen bilginin turune kisitlama getirildi bir kadin kendisini ilgilendiren baska bir konu degil dini olan herhangi bir bilgi alanini secmekte ozgurdu Islam kadinin esas itibariyla es ve anne oldugunu kabul ettiginden bu toplumsal rolleri tamamlayici olan alanlarda bilgi edinme konusuna ozellikle vurgu yapilmistir Kadinlarin egitim tarihi Hayber Pakhtunkhwa da Pakistanli kiz ogrenciler Sahih i Muslim de Aise ve Muhammed e atfedilen bir hadise gore ensar kadinlari din hakkinda ayrintili sorular sormaktan dolayi ovguye degerdi James E Lindsay Islam in Musluman kadinlarin dini egitimini tesvik ettigini belirtir Resmi okullara ogrenci kaydi yaygin olmasa da kadinlarin cami medrese ve diger halka acik resmi olmayan ders ve toplantilara katilmalari yaygindi Fatimi Halifeligi nin hikmet toplantilarina kadinlarin katilimi Ibnu t Tuvayr ve el Musabbihi tarafindan not edilmistir Fatima el Fihri nin 859 da daha sonra El Karaviyyin Universitesi ne donusen Karaviyyini camisini kurmasi gibi bircok egitim kurumunun kurulusunda kadinlar onemli rol oynadi Memluk Kahire sinde kadinlar bes medresenin vakfiyesinden sorumluydu ve bir kurucu ile ailevi baglari varsa medrese idaresine nezaret etme sorumlulugunu da alabiliyorlardi Ibn Asakir e gore Islamin Altin Cagi nda kadin egitimi icin cesitli firsatlar vardi O kadinlarin okuyabildigini icazet kazanabilecegini ve ulema ve Islami ogretmen olmaya hak kazanabilecegini yaziyor 196 198 Onde gelen sehirli kadinlar ozel ortamlarda egitim gormus ve bircogu hadis hat ve siir okumada icazet almis ve daha sonra yayinlamistir El Sakhawi biyografik sozlugu Daw al Lami nin on iki cildinden birini 700 ile 1800 yillari arasindaki 1 075 kadin din bilginine ayirmistir Hadis nakline hayati onem atfedildigi bir donemde Suhde Zeyneb Aise ve Fatima gibi kadinlar genis bir takipci kitlesine ulasarak bircok kisiye egitim verilmesine katki sagladilar Calisan kadinlar ozel evlerde dini metinler ve pratik becerileri birbirlerinden ogrendiler ancak camilerde erkeklerle birlikte de egitim aldilar Britanya Imparatorlugu altinda yasayan Muslumanlar arasinda Somurge doneminden 20 yuzyilin baslarina kadar bir cinsiyet mucadelesi oldu Erkeklerin dunyasi Musluman kimliginin bir kaynagi olarak goruluyor kadin egitimi toplumsal kaos ve ahlaki duzene bir tehdit olarak degerlendiriliyordu Yine de Ingiliz Hindistan daki kadinlar erkeklerden bagimsiz olarak haklarini aradilar 1930 larda okullara kayitli 2 5 milyon kiz cocugunun yarim milyonu Musluman ailelerin cocuklariydi Egitimci olarak kadinlar Cesitli lt i id mwAj8 gt hadis lt i gt koleksiyonlari Kadinlarin dini katilim ve egitimlerine tesvik14 yuzyilin ortalarinda onlarin hadis ogretimine katilimi artirdi Alimler ve camiyle temas hadis ogretimi icin onlarin icazet edinmelerini sagladi Bu hareket kadinlarin rolu konusunda kadinlarin eve ait geleneksel rolune meydan okumaya ve bilginin daha fazla genislemesineve statu kazanmalarina da izin verdi Hadislerin nakledilmesine katilan kadinlara muhaddisat dendi Bilgi icin seyahat etmek Islam alimlerinin bilgi edinme yollarindan biri olan seyahat kadin arasinda da tesvik edildi Kadinlar mahrem veya akrabalari ile birlikte baska sehirlere edebiyat ve hukuk gibi diger bilgi turlerini ogretmek gibi egitim faaliyetleri veya hadis literaturunu ogrenmek uzere seyahat edebiliyor boylece yurtlarinin disinda gelisen dini ogretilerde yer alma olanagi elde edebiliyorlardi Unlu muhaddisat Zeynep bint el Kemal Zeyneb bint al Kamal 1248 1339 CE unlu bir hadis alimiydi Hayati boyunca ozellikle ilk yillarinda cok sayida icazet aldigi bilinmektedir Ilk icazetini Abdulhalik el Nistibri den aldi Babasi unlu bir hadis ravicisi degildi Bununla birlikte amcasi Semseddin Muhammed in rivayet alaninda buyuk olasilikla onun calismalarini kolaylastiran kisi oldugu kaydedildi Unu al Nishtibri ile olan iliskisinden geliyordu ogrenciler onun ogretilerini duymak icin uzaklara seyahat ediyor farkli arastirma turlerini kapsayan guvenilir bir otorite olarak biliniyordu Bir cami olan el Medrese el Diya iyyah ta ve evinde karma dersler verdi Ogrenciler onun ogretilerini dinlemek icin uzaktan gelirlerdi Ayrica eserlerini ogretmek icin Misir ve Medine ye seyahat ettigi bilinmektedir Sonraki yillarda ogretmen olarak gelismeye devam etti ogrencilerine icazet vererek kendi dongusunu tekrarladi Erkek hadis hocalarinin cogunlukta oldugu bir alanda onun unu daha fazla kadinin yolunun acilmasina yardimci oldu Mevcut durum Urdun Kralicesi Rania Al Abdullah Islam dunyasinin en yuksek profilli egitim kampanyacilarindan biridir 2013 yilinda kurulan vakfi cevrimici ogrenme platformu Edraak org da dahil olmak uzere bir dizi egitim programi gelistiriyor Arnavutluk tan ilkokul kizlari Arnavutluk 2009 ve 2015 yillari arasinda her uc PISA dersinde de tutarli ve onemli gelismeler kaydetti Okuryazarlik Islam Isbirligi Teskilati 2013 yilinda egitime kisitli erisimin kiz cocuklari ve kadinlarin karsilastigi zorluklar arasinda yer aldigini UNICEF kadinlarin ilkogretime kayit oranlarinin 60 in altinda oldugu 24 ulkeden 17 sinin Islam ulkeleri oldugunu kaydetti Bircok Islam ulkesinde yetiskin nufusun yarisindan fazlasi okuma yazma bilmiyor ve bu oran kadinlar arasinda 70 e ulasiyor UNESCO yetiskin kadinlar arasinda okuryazarlik oraninin Fas Yemen Banglades Pakistan Nijer Mali Gambiya Gine Gine Bissau ve Cad gibi bir dizi ulkede 50 veya daha dusuk oldugunu tahmin ediyor 2010 yilinda kadinlarin okuryazarlik orani Misir da 64 Irak ta 71 ve Endonezya da 90 idi Suudi Arabistan da 1970 lerden bu yana okuryazarlik gelisiyor 2017 de 15 24 yas arasi kadinlar icin okuryazarlik orani kadin ve erkeklerde esit 99 3 Cinsiyet ve egitime katilim Bazi akademisyenler egitimde en yuksek cinsiyet farkina Islam uluslarinin sahip oldugunu iddia ediyor Dunya Ekonomik Forumu 2012 yillik cinsiyet farki arastirmasi toplam 135 ulkeden en kotu performans gosteren 18 ulkeden 17 sinin asagidaki Islam Isbirligi Teskilati uyeleri oldugunu ortaya koyuyor Cezayir Urdun Lubnan Turkiye Umman Misir Iran Mali Fas Fildisi Sahili Suudi Arabistan Suriye Cad Pakistan ve Yemen Digeri Nepal Bursa Turkiye deki Uludag Universitesi Psikoloji Bolumu ndeki kadin cogunluklu siniftan bir sahne Turkiye de ilk bes universitedeki personelin 47 5 i kadindir ve bu oran Amerika Birlesik Devletleri 35 9 Danimarka 31 ve Japonya daki 12 7 muadillerinden daha yuksektir Buna karsilik UNESCO Arap ulkelerindeki kadin arastirmacilarin 37 lik payinin diger bolgelerle yaristigini belirtiyor Turkiye de kadin universite arastirmacilarinin orani 2012 itibariyla 27 uyeli Avrupa Birligi ortalamasinin 33 biraz uzerindedir 36 Kuzey Afrika da universite ve bilim merkezlerindeki kadin arastirmacilarin orani 36 5 ile dunya 22 5 Avrupa 33 ve gelismis ulke 26 ortalamalarinin uzerindedir Iran da kadinlar universite ogrencilerinin 60 indan fazlasini olusturuyor Benzer sekilde son yillarda Malezya Cezayir ve Suudi Arabistan da universite ogrencilerinin cogunlugunu 2016 da Birlesik Arap Emirlikleri ndeki universitelere kayitli kisilerin 76 8 ini Urdun Universitesi nde 2013 yilinda ogrencilerin 65 i kadinlar olusturdu Katar 2015 yili itibariyla her erkek icin yuksek ogrenimde 6 66 kadinla dunya lideridir Kuveytte kadinlarin 41 i erkeklerin 18 inin Brunei Sultanliginda erkeklerin 18 ine karsilik kadinlarin 33 u universiteye kaydoldugu biliniyor Universite egitiminde kadin erkek orani Bahreynde 2 18 Tunusta 1 62 ve Kirgizistanda 1 61 Kazakistan da 1999 yilinda yuksekogretimde her 100 erkek ogrenciye 115 kiz ogrenci dusuyordu Dunya Bankasi na gore bu oran 2008 yilina kadar 144 100 e yukselmisti Fizik calismasina ozgu kayda deger bir durum ABD de kadinlar fizik lisans ogrencilerinin 21 ini ve doktora ogrencilerinin 20 sini olustururken Musluman cogunluklu ulkeler icin esdeger rakamlar sirasiyla 60 ve 47 dir Benzer sekilde Tunus Urdun ve Malezya yaklasik 50 kadin muhendis oraniyla dikkat cekiyor ABD de 15 20 Amerika Birlesik Devletleri nde Sosyal Politika ve Anlayis Enstitusu Musluman Amerikali kadinlarin 73 Musluman Amerikali erkeklerden 57 daha fazla yuksek ogrenim elde etme olasiliginin oldugunu kaydetti Kadin istihdamiBazi akademisyenler Kuran daki 28 23 ayetiyle Muhammed in ilk karisi Hatice ye Musluman kadinlarin evlerinin disinda is bulabileceklerinin isaretleri olarak atifta bulunur Medyen suyuna gelince orada sulayan bir grup adam buldu ve onlarin yaninda surulerini geri ceken iki kadin buldu Dedi ki Neyiniz var Dediler ki Cobanlar koyunlarini sudan almadikca biz sulayamayiz ve babamiz cok yasli bir adamdir Kur an 28 23 Islam in geleneksel yorumlarinda bir kadinin evden ayrilmak ve ise gitmek icin kocasindan izin almasi gerekir Ancak Basmuftu Ali Gomaa ve Buyuk Ayetullah Mohammad Ebrahim Jannaati kadinlarin buna ihtiyaci olmadigini soylediler Tarihce Orta Cag Ispanyol Halifeligi ndeki kadin isgucu ciftcilik insaat tekstil iscileri kole kizlari yonetme fahiselerden vergi toplama gibi cesitli mesleklerde ekonomik faaliyetlerde bulunanlari ayrica lonca baskanlari kredi acanlar ve din alimlerini iceriyordu 12 yuzyilda Ibn Rusd Araplar Yunanlilar ve Afrikalilar arasindaki kadin savasci orneklerini one surerek kadinlarin her bakimdan erkeklerle esit kapasiteye sahip oldugunu iddia etti Islam in erken tarihinde Musluman fetihleri ve ic savaslar Fitne asker veya general olarak savasan onemli Musluman kadin ornekleri arasinda Nusayba bint Ka ab aka Um Umara Ayse Kahula ve Wafeyra bulunuyor Orta Cag in Bimaristan veya hastaneleri hemsire olarak kadin personel calistirdi 12 yuzyilda Muvahhid halife hukumdari Ebu Yusuf Yakub el Mansur a hizmet eden Banu Zuhr ailesi kadin doktorlari ilk calistiranlardi Islami hastanelerde kadin ve erkek hastalarin ayrilmasi nedeniyle bu gerekliydi 15 yuzyilda Serafeddin Sabuncuoglu nun Cerrahiyyetu l Haniyye sinde kadin cerrahlar istihdam edildi Islam inancinda Mekke ye hac ziyareti de dahil olmak uzere kadin ve erkegin ayni dini gorevleri yerine getirmelerine erkeklerle birlikte dua etmesine ticari etkilesimlere katilmasina ve egitimde rol oynamasina izin verildi Onceki Arap kulturleri kadinlarin bu tur faaliyetlerine izin vermediginden bu kadinlar icin ozgurluk ve esitlik yonunde bir isaret kabul edilir Muhammed in kadinlardan nasihat istedigi ve ozellikle Kur an ile ilgili dusuncelerini dikkate aldigina dair kanitlar vardir Muhammed in eslerinden Aise tip tarih ve retorikte onemli bir rol oynadi Bununla birlikte kadinlar dini unvanlara sahip olamadilar ancak bazilari kocalariyla veya kendi baslarina siyasi iktidara sahip oldular Kadinlarin tarihi rolu Kuran dan cok ataerkil toplumsal ideallerle baglantilidir Kadin sorunu modern Islam toplumlarinda genislemektedir ITB Berlin turizm fuarinda resmedilen uc kadin Garuda Endonezya calisani Endonezya da kadinlarin ustlendigi ust duzey is rollerinin orani 46 en yuksek ASEAN da ve Brezilya 19 Almanya 18 Hindistan 17 ve Japonya 7 gibi ulkelerin seviyesinin cok uzerinde Modern cag 2005 itibariyla Pakistanli kadinlarin 16 si Endonezyali kadinlarin ise 52 si ekonomik olarak aktif durumdaydi 2012 Dunya Ekonomik Forumu ve diger raporlara gore Orta Dogu ve Kuzey Afrika bolgesindeki Islam ulkeleri kadinlar icin ekonomik ve istihdam firsatlari yaratmalarini artiriyor bununla birlikte dunyadaki diger tum bolgelerle karsilastirildiginda Orta Dogu ve Kuzey Afrika bolgesi ekonomik katilim istihdam firsati ve kadinlarin siyasi olarak guclendirilmesi acisindan en alt siralarda yer almaktadir Dunyada kadinlarin is gucune katiliminin en dusuk oldugu 10 ulke Urdun Umman Fas Iran Turkiye Cezayir Yemen Suudi Arabistan Pakistan ve Suriye kadin parlamenter olmayan dort ulke gibi Islam ulkeleridir Islam da kadinlarin maddi ihtiyacinin olmasi ve calismasinin anne ve es olarak rolunu ihmal etmesine neden olmamasi gibi belirli kosullara tabi olarak calismasina izin verilir Kadinlarin Kur an da belirtilen haklarina saygi duyuldugu bir Musluman kulturel atmosferinde yapabilecegi calismalari organize etmenin Musluman toplumun sorumlulugunda oldugu iddia edildi Ancak Islam kadinlarin evinin disinda herhangi bir is yaparken iffetinin korunacagi alkol servisi gibi Islam hukukunu ihlal etmesini gerektirmeyen islere izin verir Kadinlarin egitim aldigi ve calisma hakki oldugu bazi durumlarda is firsatlari erkeklerinkiyle pratikte esit olmayabilir Ornegin Misir da calisan kadinlarin kadinlarin ailedeki rollerini yine de ilk siraya koymalari beklenmekte bu da onlarin ozel sektorde calisma firsatlari sinirlamaktadir Suudi Arabistan da kadinlarin Haziran 2018 e kadar araba kullanmasi yasa disiydi Suudi kadinlarin Birlesik Arap Emirlikleri ve Bahreyn gibi diger Korfez Isbirligi Konseyi ulkelerinden ehliyet almalari giderek yayginlasiyor Kuresel muhasebe agi Grant Thornton tarafindan yayinlanan International Business Report a 2014 gore dunyanin en buyuk Musluman nufuslu ulkesi olan Endonezya Amerika Birlesik Devletleri 22 ve Danimarka dan 14 daha buyuk bir oranda kadinlar tarafindan isgal edilen ust duzey isletme yonetimi pozisyonlarina 40 ina sahiptir Islam dunyasinin onde gelen kadin sirket yoneticileri arasinda sanayi ve finans holdingi Sabanci Holding in CEO su Guler Sabanci 2010 2013 yillari arasinda TUSIAD Turkiye Sanayici ve Isadamlari Dernegi nin baskanligini yuruten Boyner Holding de icraci olmayan bir yonetici olan Umit Boyner ASEAN ticaret blogundaki en buyuk ilac sirketi olan PT Kalbe Farma Tbk nin CEO su Bernadette Ruth Irawati Setiady Endonezya daki buyuk bir televizyon kanali Trans TV nin direktoru Atiek Nur Wahyuni ve BAE merkezli yatirim platformu WOMENA nin kurucu ortagi Elissa Freiha bulunuyor Amerika Birlesik Devletleri nde Sosyal Politika ve Anlayis Enstitusune gore 2016 ABD baskanlik secimlerinden bu yana Musluman erkeklerin 19 luk oranina karsilik Musluman kadinlarin yaklasik 30 u kendi inanc topluluklariyla iliskili bir kurulusa bagis yaparak finansal bagimsizliklarini gosterdiler Mali ve yasal konularKadinlarla ilgili yasal konularda ulkeye gore Seriat kullanimi Islam seriatinin emirleri Islam hukukunun tum okullarina gore olgunluk cagina ulasmis erkek ve kadin her Musluman icin gecerlidir Musluman cogunluklu ve onemli bir Musluman azinlik nufusuna sahip olan bazi ulkeler pozitif yasa ve mahkemeler yani sira seriat temelli yasa ve dini mahkemelerden olusan karma bir hukuk sistemi izlemektedir Hukuki meseleler icin seriati kullanan ulkeler onu cogunlukla kisisel hukuk aile hukuku icin benimsiyor ancak Suudi Arabistan Iran Afganistan Pakistan ve Yemen gibi birkac Islam ulkesinde seriat temelli ceza kanunlari bulunmaktadir Jan Michiel Otto ya gore antropolojik arastirmalar insanlarin yerel topluluklardaki norm ve uygulamalarinin dini veya yerel gelenek kabile gelenegi olup olmadigini acikca ayirt etmediklerini gosteriyor du Vani Ba ad ve namus cinayeti gibi kabile uygulamalari bazi bolgelerde Musluman kadinlari etkileyen yasal sureclerin ayrilmaz bir parcasi olmaya devam ediyor Buna karsilik Urdun Ceza Kanunu nun Islam hukukundan turetildigine inanilan kadinlarin zina nedeniyle akrabalari tarafindan oldurulme cezalarini azaltan 340 maddesi aslinda Osmanli doneminde Fransiz ceza hukukundan odunc alinmistir Uygulanan yasalar disinda hukuki konularda taniklik ve kabul edilebilir kanit bicimleri surecinde cinsiyete dayali farkliliklar vardir Bazi Islam hukukculari kadinlarin belirli turdeki sahitliklerinin kabul edilmeyebilecegini diger durumlarda iki kadinin tanikliginin bir erkegin tanikligina esit olacagini kabul ederler Mali ve yasal ajanda Klasik tutum Kuran in 4 32 ayetine gore hem erkeklerin hem de kadinlarin bagimsiz bir ekonomik konumu vardir Erkeklere kazandiklarindan bir pay kadinlara da kazandiklarindan bir pay vardir Buna dayanarak kadinlarin satin alma satma ipotek etme kiralama odunc alma veya odunc verme ve sozlesmeleri ve yasal belgeleri imzalama ozgurlugune sahip olduklari ifade edilir Ek olarak kadinlar para bagisinda bulunabilir mutevelli olarak hareket edebilir ve bir is veya sirket kurabilir ve mali haklar medeni duruma gore degismez Bir kadin evlendiginde damat evlilik sirasinda geline odeme yapar Kadin mali nitelikte olan mehir veya ceyiz uzerinde tam kontrole sahiptir ve bosanma durumunda da bu kontrolu elinde tutar Zekatin kadinlara cesitli ekonomik faaliyetlere katilma kazanc ve birikimlerini kendi takdirlerine gore sahiplenme yatirim yapma biriktirme ve dagitmaya tesvik ettigine inanilir Islam da kadin kendi soyadini koruma hakkina sahiptir Musluman kadin geleneksel olarak bireyselliginin ve yasal kimliginin bir gostergesi olarak ailesinin adiyla anilmistir evli bosanmis veya dul kadinlarin isimlerini degistirmek icin tarihsel olarak uygulanan bir islem yoktu Bati tarzi devlet burokrasilerinin 19 yuzyildan itibaren Islam dunyasinda yayilmasiyla birlikte bu son gelenek artan baski altina girdi ve artik Musluman kadinlarin evlendikten sonra isimlerini degistirmeleri olagan hale geldi Mulkiyet haklari Bir camide bir Kazak dugun toreni Kuran der ki Az veya cok Anne baba ve yakin akrabanin biraktiklarindan erkeklere bir pay kadinlara da bir pay vardir Kuran 4 7 Bernard Lewis klasik Islam medeniyetinin efendi kole erkek kadin mumin kafir arasindaki uc temel esitsizligi kutsamasina ragmen onlara Bati daki kadinlara oranla daha fazla mulkiyet hakki tanidigini soyluyor Bati da mulkiyet haklarinin verildigi durumlarda bile bunlar cok sinirli ve sadece ust sinif kadinlari kapsiyordu Kadin haklari baska yerlerde zamanla iyilesirken Muslumanlarin cogunlukta oldugu bircok ulkede bu kisitlilik devam etti Islam da kadinlara yonelik miras yasalari yaygin yasal duzene gore belirlenenlerden farklidir Aciklamalara gore bu esitsizligin nedeni bir hanede erkegin payinin bir kisminin ailenin bakimi ve ihtiyaclarinin karsilanmasina gitmesi gerektigi bu arada kadinin kendi payiyla ozgurce hareket edebilmesidir Kadinlarin Kuran daki mulkiyet haklari anne babadan ve yakin akrabalardan gelir Islam gelenegine gore bir kadin evlilik oncesi veya sonrasina ait mal varligi veya ceyizini mehir kocasina vermek zorunda degildir Ayrica bir kadinin kazanci kendisine aittir ve aile masraflarina katkida bulunmasi gerekmez Kadin evin bakimindan sorumlu degildir ve ev icinde yaptigi her is icin ucret talep edebilir Cinsel boyun egme karsiliginda kadinin makul barinma yiyecek ve diger hane masraflarinin mali sorumlulugu tamamen kocaya aittir Kadinin nikahin sona ermesinden sonra da kadinin nafaka hakki vardir Mulkiyet haklari bazi Musluman kadinlarin onemli varliklara sahip olmalarini ve hayir kurumlarina fon saglamalarini sagladi 16 yuzyilda Istanbul da vakiflarin 36 8 i on sekizinci yuzyilda Kahire deki 496 hayir vakfindan 126 si 25 4 1770 ile 1840 yillari arasinda Halep teki 468 hayir kurumunun 241 i veya 51 i kadinlar tarafindan kurulmustur Kuran olenin esi kizi ve kiz kardeslerine miras hakki verir ancak kadinin babasinin mulku uzerindeki miras haklari erkek kardeslerinin yarisidir Miras orani hayatta kalan anne ve diger hak sahiplerine gore degisir Miras kurallari Bakara Suresi 180 ve 240 Nisa Suresi 7 11 19 ve 33 ayetler ve Maide Suresi 106 108 ayetler de dahil olmak uzere bir dizi Kuran ayetinde belirtilmistir Nisa Suresi 11 12 ve 176 deki uc ayet yakin akrabalarin payini anlatmaktadir Ekonomik esitlik Mali iliskilerde kadinlara adil davranma ogretisi Hanefi Hukuk Mektebi nin kurucusu olan Ebu Hanife el Nu man ibn Sabit 700 767 uzerinden bir hikaye ile orneklenir Ebu Hanife bir tekstil tuccariydi ve dukkanina bir kadin gelerek kendisine ipek giysi satmak istemisti Yazar ve yatirim bankacisi Harris Irfan hikayeyi soyle anlatiyor Kadin elbiseyi Ebu Hanife ye 100 dirheme satmayi teklif eder fakat Ebu Hanife onu satin almaz ve kadina Yuzden fazla eder der Ne kadar diye tekrar sorar kadin 200 dirheme satmayi teklif eder onu da geri cevirir Sonra 300 sonra 400 ister bu noktada cileden cikan kadin onu azarlar ve Benimle alay ediyorsun diyerek sansini baska bir yerde denemek icin uzaklasmaya hazirlanir Bunun uzerine baska bir tuccari cagirirlar ve tuccar o elbiseye ciddiyetle 500 dirhem deger bicer Ebu Hanife hayati boyunca bagli kalacagi bir ilkeyle kadinin cehaletinden yararlanmak yerine adil bir ticaretle yetinmeyi secmistir Cinsel suclar ve gunahlar Zina Zina eden kadin ve erkek her birine yuz degnek vurun Eger Allah a ve ahiret gunune gercekten inaniyorsaniz Allah in dini konusunda size hicbir acima kalmamali ve muminlerden bir grup onlarin cezalarina sahit olmalidir Zina eden erkek ancak zina eden veya musrik bir kadinla evlenir ve zina eden kadin ancak zina eden veya musrik bir erkekle evlenir Ve bu mu minlere haram kilinmistir Kuran 24 2 3 Geleneksel hukuk Zina seriatta yasa disi cinsel iliskiye atifta bulunan bir terimdir Terimin neleri kapsadigi konusunda kesin bir gorus birligi bulunmamakla birlikte yoruma gore nikahsiz cinsel iliskilerin yaninda fuhus hayvanlarla cinsel iliski ve bazi alimlere gore tecavuzu kapsayabilir O donemde Arabistan da hukum suren rastgeleligi Kuran onaylamaz ve zina edenler icin 100 kirbac cezasini ongoren bir ayet de dahil olmak uzere bircok ayet yasadisi cinsel iliskiye atifta bulunur Bu sebeple zina Kuran da cezalari belirtilen hadd cogul hudud suclarina girer Kur an da bahsi gecmemekle birlikte failin muhsan yetiskin hur Musluman ve evli olmasi halinde hadislere dayanilarak bazi fikih mezhepleri zina icin recm cezasini ongorur ve sarta baglarlar Buna gore Suclular kendi ozgur iradeleriyle hareket etmis olmali fiili penetrasyon eylemi dort yetiskin dindar erkek gorgu taniginin tanikligiyla veya dort kez tekrarlanan ve daha sonra geri alinmayan bir itirafla kanitlanmalidir Maliki mezhebi evli olmayan bir kadinin hamileliginin delil olarak kullanilmasina izin verir ancak ceza gecersiz bir evlilik sozlesmesinin varligi gibi bir takim yasal suphe ile duser Baska bir Muslumani zina ile suclayan ancak gerekli sahitleri getirmeyen bir Musluman yalan itham kazf القذف sucunu islemis olur Bu sucun cezasi 80 sopadir Bazilari zinanin genellikle gorgu tanigi olmadan islenen bir suc olmasi dolayisiyla bu gerekliliklerin zinayi pratikte kanitlamayi neredeyse imkansiz hale getirdigini ve cezanin acikca islenen eylemleri amacladigini ifade ederler Tarih Modern oncesi donemden birkac munferit olay ve son zamanlardaki birkac vaka disinda zina icin yasal olarak taslama yapildigina dair tarihsel kayit yoktur Zina modern zamanlarda hukumet ve Islamci hareketlerin kamusal ahlaksizliga karsi polemikleriyle acil bir konu haline geldi Modern cagda seriat temelli ceza kanunlarinin yerini buyuk olcude Avrupa esinli kanunlar aldiktan sonra birkac ulke kendi kanunlarina had cezalarini dahil etti Iran Islam devriminin ardindan zina icin kamuoyunda cokca duyurulan birkac taslamaya tanik oldu Nijerya da yerel mahkemeler hepsi temyizde bozulan veya uygulanmayan birkac recm cezasi verdi Hudud Nizamnamelerinin cezalari Pakistan da hic uygulanmamis olsa da 2005 yilinda Insan Haklari Izleme Orgutu Pakistan hukuk sisteminin cesitli duzeylerinde kadinlara karsi 200 000 den fazla zina davasinin surdugunu bildirdi Kazf ve Li an Kazf ta iffetli bir kadini dort erkek sahidi olmaksizin itham eden kimse seksen kirbacla cezalandirilir Tovbe edip duzelmedigi surece tanikligi sonsuza kadar kabul edilemez 24 4 5 Ancak lian da koca karisini tanik olmadan zina yapmakla suclayabilir ancak davasini desteklemek icin her birinin bes kez yemin etmesi gerekir Koca yemin ederse kadin 100 kirbac ve recm cezasina carptirilir eger o da davasini desteklemek icin ayni sekilde yemin ederse cezasi duser 24 6 9 Iffetli kadinlara iftira atip da dort sahit getirmeyenlere seksen degnek vurun ve sehadetlerini ebediyen kabul etmeyin gercekten onlar necistirler Ancak bundan sonra tovbe edip kendini duzeltenler mustesna O halde Allah bagislayici ve merhametlidir Karilarina zina isnadinda bulunup da sahidleri olmayanlarin her birine Allah a dorder yemin vardir ki o dogrulardandir Besincisi eger yalancilardan ise Allah in laneti onun uzerine olsun Ve Allah a dort defa onun yalanci olduguna yemin etmesi onu azaptan kurtarir Ve besinci defa eger dogrulardan ise Allah in gazabi onun uzerine olsun Kur an 24 4 9 Tecavuz Geleneksel hukuk Tecavuz Bir erkegin yasal olarak evli olmadigi bir kadinla ozgur irade ve rizasi olmadan zorla yasadigi yasadisi cinsel iliski dir Bu tanim evlilik icin cinsel zorlamayi kapsam disina alir ve Zina ile tecavuz arasindaki ayrim temel metinler tarafindan degil fikih tarafindan yapilir Profesor Oliver Leaman in yorumu gore fiili penetrasyonu goren dort erkek tanigin gerekliligi tecavuz icin gecerli degildir Soyle diyor Tecavuz suclamalari iddialari ikinci dereceden delillerin desteklemesi kosuluyla magdurun tek ifadesine dayali olarak dava kanitlanabilir Islam hukuku yuzunden Kadinlara karsi adaletsizligin meydana geldigi sik sik gozlemlenmesine yol acan bu kati kanit kriterleridir Bu ya bu konulari yoneten seriat yasalarinin karmasikligi ya da kulturel gelenekler ya carpitma ve yasalarin bariz bir sekilde goz ardi edilmesi ya da bunlarin bazi kombinasyonlarindan dolayidir Tecavuz durumunda fiilin yetiskin erkek faili hadd cezasi alir ancak riza gostermeyen yani tecavuz magduru kadin masum kabul edilir ve zina cezasindan kurtulur Modern ceza kanunlari Tecavuz yasalari bazi ulkelerde tartisma konusu oldu Fas gibi bazilarinda ceza kanunu ne Islam hukukuna dayanir ne de ondan onemli olcude etkilenir Pakistan in Hudud Yonetmelikleri gibi diger durumlarda ise kanun Islam hukukunun unsurlarini icerir Afganistan ve Dubai de tecavuz suclamalarinda bulunan bazi kadinlar zina ile suclandilar Bu durum 2006 yilinda Pakistan da degistirilmistir Kadinin tanigi Kuran da 2 282 suresi iki kadini bir erkegin sahitligine denk gormektedir Ey iman edenler Belirli bir sure icin birbirinize borc verdiginiz zaman onlari yaziya indirgeyin Katip taraflar arasinda dogru yazsin katip yazmaktan kacinmasin Allah in kendisine ogrettigi gibi yazsin Borcu olan yazdirsin Rabbi Allah tan korksun ve borcundan eksiltmesin Eger sorumlu olanlar akli kusurlu zayif veya kendisi yazdiramayacak durumdaysa vasisi sadakatle yazdirsin ve kendi adamlarinizdan iki sahit getirsin ve eger iki adam yoksa bir adam ve iki kadin Tanik olarak sectiginiz kadinlardan biri yanilirsa digeri ona hatirlatsindedi Taniklar cagrildiklarinda delil icin reddetmemelidirler Ister kucuk ister buyuk olsun gelecek bir doneme sozlesmenizi indirgemeyin Allah katinda daha adil delil olarak daha uygun ve aranizda supheye dusmemek icin daha uygundur ancak ticaret ise aranizda yaptiklarinizi yaziya indirgememenizde size bir gunah yoktur Kur an 2 282Ebu Said el Hudri anlatiyor Peygamber Kadinin sahitligi erkegin sahitliginin yarisi kadar degil midir buyurdu Kadinlar Evet dediler Bu onun aklinin kitligidir dedi Sahih Buhari Sahitlik Kitabi Kadinlarin Sahitligi bolumu i 2658 No lu Hadis Hamidi ve el Mevrid mensuplari bu hadisi guvenilir bulmaz 27 37 Hamidi ayrica yukarida gecen Kuran ayetinin sadece mali meselelerle ilgili oldugunu ve genellestirilemeyecegini iddia eder Bir baska Pakistanli Ishak sayilarin degil kesin delil elde etmenin onemli oldugunu Ibnu l Kayyim ve Ibn Teymiyye nin de benzer goruslere sahip oldugunu iddia ediyor 11 31 Ibn el Kayyim ayetin bir mahkemeyle degil servet sahibinin haklarini koruduguna dair taniklikla ilgili oldugunu bu ikisinin birbirinden tamamen farkli oldugunu emrin Kuran in kadinlara zorluk cikarmak amaci tasimadigini ileri surulmektedir Hem Ibnu l Kayyim hem de Ibn Teymiyye erkeklerin ve kadinlarin sahitliginin delil degeri farkliligina inanmakla birlikte Ibn Teymiyye de kadinlara karsi ayrimciligi Kuran 2 282 yi ile kanitlamaya karsi cikarlar Ibnu l Kayyim in kadinlarin hata yapmaya daha yatkin oldugunu ancak genel ayrim yapmak yerine kadin tanikliginin bireysel olarak ele alinmasini ikinci sahitlige unutma veya yanlis hatirlamasindan korkuldugunda basvurulmasi gerektigini hadis nakli gibi istisnai durumlarda bir kadinin baska bir kadin tarafindan tasdik edilen tanikliginin bir erkegin dogrulanmamis tanikligindan daha guclu olarak kabul edilebilecegini iddia eder Ayrica Ibnu l Kayyim hadis nakli gibi istisnai durumlarda 2 kadinin sahitligini tek bir erkekten daha itibarli kabul etmistir Ibn Teymiyye yazdi ف م ا ك ان م ن الش ه اد ات ل ا ي خ اف ف يه الض ل ال ف ي ال ع اد ة ل م ت ن ف يه ع ل ى را عل ى را عل ى ر ا عل ى را علا عل ى را علا ر نا رام علا علم Kadinlarin sahitliklerinde adetten korkmayan her ne varsa bunlar erkegin yarisi sayilmaz Ibnu l Kayyim soyle yaziyor Kadin durustluk guven ve takvada erkege esittir unutacagi veya yanlis hatirlayacagindan korkuldugunda kendisi gibi bir baskasiyla guclendirlir Bu onlari tek bir erkek veya onun gibilerden daha guclu kilar Klasik Islam hukukunda sehadet bir kisinin bir ucuncu kisiye karsi hakkina iliskin bilginin tasdiki icin kullanilir Yemin itiraf ve ikinci derece kanitlar gibi kanit bicimlerinin arasinda bulunur Seriat hukukunda kadin ve erkek delil ve kan parasi bakimindan farkli muamele gorur Erkegin tanikligi bir kadinin tanikligindan iki kat daha gucludur Ancak had suclari ve misilleme konusunda kadin taniklarin ifadeleri kesinlikle kabul edilmemektedir Arap dunyasinda bazi Musluman cogunluklu ulkeler kadin tanikligini bir erkegin tanikliginin yarisi olarak kabul etmektedir Klasik yorumcular taniklikta esit olmayan muameleyi genellikle kadin dogasinin onlari hataya daha yatkin hale getirdigini one surerek aciklamaya calisir Misirli reformcu Muhammed Abduh u ilgili kutsal metinlerin kadinlarin dogustan asagi zihinsel kapasitelerinden ziyade o donemde hukum suren farkli cinsiyet rolleri ve yasam deneyimlerine bagli gorme egilimindeydi Bu sebeple kural her zaman ve yerde genel olarak uygulanabilir degildi Aile ici siddet UNICEF e 2013 gore bazi Islam ulkelerinde kadinlar tarafindan aile ici siddetin kabulu Allah in birine digerinden fazla bahsetmis olmasi ve mallariyla onlara destek olduklari icin erkekler kadinlarin velileridir O halde salih kadinlar itaatkardirlar ve Allah in korumasini emrettigini kocanin giyabinda da korurlar Sadakatsizlik ve kotu davranislardan korktugunuz kadinlara ogut verin yataklarini paylasmaktan kacinin ve onlari dovun Ama eger itaate donerlerse onlarin aleyhlerinde aramayin Allah cok yucedir buyuktur Eger aralarinda bir gedik olmasindan korkarsaniz onun ehlinden bir hakem onun ehlinden de bir hakem tayin edin barismak isterlerse Allah aralarini duzeltir gercekten Allah her seyi bilendir her seyden haberdardir Kuran 35 Bu ayetteki geleneksel olarak vurmak olarak cevrilen w aḍribuhunna kelimesi ayirmak salinim yapmak ve muzik calmak gibi 15 farkli anlamda kullanilabilen Darb fiilinden turetilen emir kipidir Yaygin muhafazakar yorumlara gore bu ayette carpma veya dovme anlamina gelen kelime meallerde ozellikle hafifce ilavesi eklenerek verilir Bazi yazarlar kelimenin Kuran in kendi icinde bile farkli anlamlarda kullanildigini ayetin kadinlari dovmeyi mesrulastirmak icin kullanilamayacagini iddia ederler Onlara gore ayet sadakatsizlik durumunda karinizi birakin ve onlarin sadakatsiz davranislarini protesto etmek icin gecici olarak onlarla yatmayin gibi anlamlara gelmektedir Seriat hukukunda zarar kavrami fiziksel istismar da dahil olmak uzere bir ese karsi cesitli istismar turlerini ifade icin kullanilir Kanunlar bir kadinin evliliginde bir zarara ugramasi halinde bunu iptal ettirebilecegini belirtmektedir Bir kadina fiziksel olarak saldirmak evlilik akdine aykiri ve acil bosanma sebebidir Osmanli donemi ait seriat mahkemesi kayitlari kadinlarin fiziksel tacize maruz kaldiklarinda adalet aramalarini gostermektedir Halep teki dikkate deger bir 1687 vakasinin gosterdigi gibi mahkemeler tacizci kocalara bedensel cezalar verdi Osmanli Seyhulislam i tarafindan verilen bir on altinci yuzyil fetvasinda bir hakimin kocanin karisina mumkun olan her sekilde zarar vermesi gibi ciddi es istismarindan haberdar olmasi durumunda karinin istegi uzerine ayrilmalarini emretmek de dahil yasal yetkiye sahip oldugu belirtilmistir Jonathan AC Brown ayetle ilgili bilimsel egilimi verir Sunni hukuk okullarindaki ulemanin buyuk cogunlugu Muhammedin kadin dovme Ayeti nin acik anlamina kisitlama getiren aile ici siddet konusundaki rahatsizligini dile getirir Muslumanlarin ikinci neslinden bir Mekke alimi olan Ata bin Ebi Rabah bir kocaya karisini gormezden gelse bile dovmemesini ofkesini baska bir sekilde ifade etmesini tavsiye etti Tirmizi ve Muslim bin Haccac in hocasi ve ayni zamanda Iran in onde gelen alimlerinden biri olan Darimi Muhammed in dovmeyi onaylamadigini gosteren tum hadisleri Kadinlara Vurma Yasagi baslikli bir bolumde topladi Ibn Faras bir ulema gurubunun kadina vurmayi tamamen yasaklayan bir durus sergiledigini ve dayak atmaya izin veren Hadislerin dogrulugunu reddettigini belirtiyor Ibn Hacer Kuran da acik bir emir gibi gorunenin aksine Muhammed in hadislerinin birinin karisini disipline etmesi icin vurmasinin aslinda seriatin kesinlikle sevilmeyen veya begenilmeyen anlamina gelen yasak hukmu kapsamina girdigi konusunda hicbir suphe birakmadigi sonucuna varir Son yillarda ortodoks Islam geleneginde aile ici siddete karsi cok sayida fetva yayinlandi Bunlar arasinda 2007 de Uluslararasi Kadina Yonelik Siddetin Ortadan Kaldirilmasi Gunu munasebetiyle Islam in erkeklerin kadinlara karsi her turlu siddet uygulamasini yasakladigini belirten bir fetva yayinlayan Huseyin Fadlallah Hisam Kabbani ve Amerika Islam Yuksek Konseyi Baskani Islam da Aile Ici Siddetin Yasaklanmasi 2011 kitabinin yazarlarindan Dr Homayra Ziad in fetvalari bulunuyor Turk Kadinlari Kultur Dernegi TURKKAD Baskani Cemalnur Sargut aile ici siddete basvuran erkeklerin bir anlamda sirk yaptiklarini belirterek Boyle insanlar egolarinin arzularini frenlemek icin asla diyet yapmazlar Tersine Rumi Mesnevi sinde kadinlara olan sevginin Allah i varliklarinin aynasinda yansidigi gibi gormekten kaynaklandigini soyluyor Tasavvufa gore kadin Allah in yeryuzune sactigi guzelliklerin nurudur Yine Mesnevi Rumi de akilli ve iyi kalpli bir erkegin bir kadina karsi anlayisli ve sefkatli olacagini ve asla onu incitmek veya yaralamak istemeyecegini soyluyor Bazi akademisyenler Kuran in 4 34 ayeti nde oldugu gibi Islam hukukunun kocaya nusuzundan itaatsizlik sadakatsizlik isyan kotu davranis suphelendiginde siddete izin verdigini ve tesvik ettigini digeleri nasiza karisini dovmenin Kuran in modern bakis acisiyla tutarli olmadigini iddia ediyor Bu ayetin cok sayida tercumesinin hepsi bir dereceye kadar farklilik gosterir Islami feminist gruplar Musluman erkeklerin metni aile ici siddet icin bahane olarak kullandigini iddia ediyor Taberi nin Tarihi nde verilen Veda Hutbesi ve Ebu Davud tarafindan derlenen bir Sahih Hadis inde kocalara ف اض ر ب وه ن ض ر ب ا غ ي ر م ب ر ح Onlari dovun sert olmayan bir dovusle diyor Bunun nasil olacagini soran Ibn Abbas a soyle cevap verdi misvak ve benzeri diye cevap verir Muhammed in kendisinin asla bir kadina vurmadigi ve bunu yasakladigini soyleyen kaynaklar var Ebu Davud tarafindan derlenen bir hadiste Muhammed erkeklere karilarinin yuzune vurmamalarini soylemistir Muaviye el Kuseyri anlatiyor Muaviye sordu Ey Allah in Resulu birimizin karisinin onun uzerindeki hakki nedir O da Yemek yediginizde yedirmeniz giyindiginizde giydirmeniz yuzune vurmamaniz ona sovmemeniz evin disinda ondan ayrilmamaniz Ebu Davud a gore sovme nin anlami Allah lanet etsin demekti Veda hutbesinin baska hadis rivayeti Sunen Ibn Mace de gecmektedir Yukarida bahsi gece ibare bu rivayette soyledir Onlara vur ama yaralamadan ve iz birakmadan Dedi ki Suleyman bin Amr bin Ahvas dedi ki Babam bana Veda Hacci nda Resulullah in yaninda bulundugunu soyledi Sonra Ben kadinlara iyi davranmayi emrediyorum cunku onlar sizin yaninizda esirdirler ve apacik bir edepsizlik yapmadikca onlara baska turlu davranmaya hakkiniz yoktur Eger bunu yaparlarsa yataklarinda birakin ve dovun dedi ancak onlara eziyet ve iz birakmadan Eger size itaat ederlerse onlara darlik aramayin Sizin kadinlariniz uzerinde hakkiniz var kadinlarinizin da sizin uzerinizde haklari var hoslanmadiginiz kisilerin yataginiza basmasina evlerinize girmesine izin vermemeleridir Onlarin uzerinizdeki haklari giyecekleri ve yiyecekleri konusunda onlara iyi davranmanizdir Derece SahihAise dedi ki Rasulullah hicbir hizmetci ve kadina vurmadi Aile ici siddete karsi bircok fetva var Islam ve aile ici siddet arasindaki iliski Islam alimleri tartisilmaktadir Muhafazakarlar Musluman kocalarin eslerine karsi misvakla vurup cezalandirmak gibi hafif guc kullanmalarina izin verildigini iddia ediyor Lubnanli egitimci ve gazeteci Abdulkadir al Magribi 1928 tarihli Muhammed ve Kadin adli makalesinde Muhammed bir kisinin karisini gunduz dovup geceleri evlilik iliskilerine bir baslangic olarak ovmesinin ahlaki ve mantiksal tutarsizliginin altini cizdi seklinde dovmenin evlilik iliskisine uygun olmadigini belirtti diyor Avusturyali Kuran tercumani Muhammed Esed Pek cok sahih hadisten acikca anlasiliyor ki Muhammed kadinlarin dovulmesini onaylamamis ve bir rivayete gore ise Allah in cariyelerini asla dovmeyin sozleriyle kadinin dovulmesini yasaklamistir der Uygulamada bircok ulusun hukukculari aile ici siddet vakalarini degerlendirme veya kovusturmayi seriat a dayanarak reddetti ve Musluman kadinlara donuk yasal korumalari sinirlandirdi Birlesik Arap Emirlikleri ceza yasasinin 53 maddesi saldiri Seriat tarafindan belirlenen sinirlari asmadigi surece bir kocanin karisi ve kucuk cocuklarina ceza verme hakkini tanir 2010 da yuksek mahkeme kocanin fiziksel azarlama hakki ni onayladi Lubnanli kadinlarin dortte ucu hayatlarinin bir noktasinda kocalari veya erkek akrabalari tarafindan fiziksel kotu muameleye maruz kaldilar Afganistan kadinlarin 85 inden fazlasi aile ici siddeti bildiriyor cok yuksek aile ici siddet oranlarina ve sinirli yasal haklara sahip diger ulkeler arasinda Suriye Pakistan Misir Fas Iran Yemen ve Suudi Arabistan bulunmaktadir Aile ici siddete karsi yasal koruma saglanan Turkiye de bir hukumet raporuna gore kocasi ve ailenin diger erkek uyeleri tarafindan yapilan seri aile ici siddet cogunlukla gormezden gelinmekte hukuki yardim alinmamakta ve kadinlar tarafindan kabullenilmektedir Turkiye Mart 2012 de Avrupa da Istanbul sozlesmesi olarak bilinen Kadina Yonelik Siddet ve Aile Ici Siddetin Onlenmesi ve Bunlarla Mucadeleye Iliskin Avrupa Konseyi Sozlesmesi ni onaylayan ilk ulke oldu Onemli Musluman nufusa sahip c 20 diger uc Avrupa ulkesi de Arnavutluk Bosna Hersek ve Karadag sozlesmeyi onayladi Makedonya ise imza atti Turkiye daha sonra bu anlasmadan Cumhurbaskanligi karariyla cekildi Sozlesmenin amaci kadina yonelik siddet ve aile ici siddetten arinmis bir Avrupa yaratmakti 10 Aralik 2014 te Sirp Turk pop yildizi Emina Jahovic Balkanlar da aile ici siddet konusunda farkindaligi artirmaya yardimci olmak icin Ne plasim se Korkmuyorum baslikli bir video klip yayinladi Ne plasim se alkol tuketimi ve aile ici istismar arasindaki baglantiyi vurguladi Amerika Birlesik Devletleri nde Sosyal Politika ve Anlayis Enstitusu tarafindan yapilan bir 2017 arastirmasina gore Musluman toplulukta aile ici siddet sikligi Hristiyan ve baglantisi olmayan topluluklardan farkli degildi Ankete katilan Amerikali Muslumanlarin 13 u Katoliklerin 15 Protestanlarin 17 dini olmayanlarin 14 ve genel halkin 15 i kendi toplumlarinda aile ici siddete sahit olduklarini ifade ettiler Aile ici siddet olayini bilen Amerikali Muslumanlar arasinda sucun kolluk kuvvetlerine bildirildigini soyleyenlerin yuzdesi 50 de diger gruplar ve genel halkla karsilastirilabilir duzeydedir Arastirmada Amerikali Musluman katilimcilar aile ici siddetin yaklasik yarisinin inanc lideri tarafindan bilindigini diger inanc gruplarina gore oldukca yuksek bir oran kaydetti AskKlasik Musluman yazarlar arasinda ask kavrami uc kavramsal hat boyunca gelistirildi dogal ask entelektuel ask ve ilahi ask Ask veya tutkulu ask kavrami Kuran da yoktu ve Iranli yazar Ahmed Gazali tarafindan tanitildi Romantik ask Hindistan da Agra yakinlarindaki Tac Mahal Babur Imparatoru Sah Cihan 1628 1658 tarafindan esi Mumtaz Mahal in anisina yaptirilmis ve 1648 de tamamlanmistir Neredeyse tamami Farsca siir ve Kuran dan olan cok sayida yazitla suslenmistir Ulema Tac Mahal kompleksinin cennetin bir temsili oldugunu one surdu Musluman dunyasinin populer ve klasik edebiyati ask uzerine eserlerle dolu ve Islam toplumlarinda kadin erkek arasindaki ask kutlanan bir seydir Islam tarihinde entelektuel ilahiyatci ve mistikler romantik askin dogasi ve ozelliklerini kapsamli bir sekilde tartistilar Islam Altin Cagi nin entelektuel yorumunda ask sevgiliye sahip olmak icin karsi konulmaz bir arzu ve asigin mukemmele ulasmak icin gidermesi gereken bir eksiklikti Muslumanlar arasinda Leyla ile Mecnun ve Molla Cami nin Kuran daki Yusuf Suresi nin uzerine Yusuf ve Zuleyhasi hikayesini yeniden anlatmasi Farsca Urduca ve Bengalce edebi kanonlarinda ufuk acici bir metindir Sevginin tutkulu aska donusmesi en kapsamli ve gercekci analizini Enduluslu bilgin Ibn Hazm in Guvercin Yuzugu nde almistir Romantik ask temasi Islam dunyasinin modern ve postmodern kurgusunda gelistirilmeye devam ediyor Nobel odullu Orhan Pamuk un Kara Kitap 1990 tasavvuf ve takintili ask uzerine kapsamli meditasyonlari olan nominal bir dedektif hikayesi iken bir baska Turk yazar Elif Safak 2010 yilinda yazdigi Askin Kirk Kurali Bir Mevlana Romani kitabinda romantik ask ve tasavvufu ic ice geciriyor Tasavvufta ask metafizik bir metafor olarak Tanri sevgisini ifade eder bazen de otesine gecer Bu tasavvufun en buyuk sairi olarak kabul edilen Mevlana ile akil hocasi Sems Tebrizi arasindaki romantik iliskide acikca gorulmektedir Ibni Arabi ayrica erkek icin bir kadinla cinsel iliskinin Tanri nin en buyuk kendini ifsasini deneyimleme firsati oldugunu one surdu Allah in en yogun ve en mukemmel tecellisi kadinlar araciligiyladir ve en yogun birlik evlilik eylemidir Evlilik fiilinin yuceligine yapilan bu vurgu hem bu dunya hem de obur dunya icin gecerlidir Islam in cinsel iliskileri cennetin nihai zevklerinden biri olarak gordugu gercegi iyi bilinir ustelik bunun cocuk yetistirmek icin yapildigina dair bir ima da yoktur Erotik tur Cin Hint ve Japon gibi uygarliklarla ortak olarak Bati da kulturel olarak kabul edilebilir hale gelmesinden yuzyillar once Muhammed ibn Muhammed el Nafzavi tarafindan Islam dunyasinda 15 yy da Itirli Bahce yazildi Richard Burton in esasen tarafindan kaleme alinan 15 yuzyildan kalma bir seks el kitabi olan Itirli Bahce ersatz 1886 cevirisi Viktorya donemi Ingiltere sinin puriten adetleri ve buna karsilik gelen sansur yasalari nedeniyle yalnizca ozel dolasim icin olarak etiketlendi Kadin aski Din baglaminda genellikle cinsel cilecilikle iliskilendirilen bir alan Muhammedin kadinlari sevmenin onemini vurgulamasi dikkate degerdir Meshur bir hadise gore Muhammed Bu dunyadan bana uc sey sevdirildi Kadinlar guzel kokular ve gozumun serinligi namaz der Islam inancinda Muhammed tanimi geregi en mukemmel insan ve en mukemmel erkektir Kadina olan sevgisi insanin mukemmelliginin sadece Tanri sevgisiyle degil diger insanlara duyulan sevgiyle de baglantili oldugunu daha spesifik olarak erkek mukemmelliginin kadinlarda ve dolayli olarak da kadin mukemmelliginin erkeklerde yattigini gosterir Sonuc olarak Muhammed in kadinlara olan sevgisi tanim olarak ornek alinmasi gereken mukemmellik modeliydi ve tum erkeklere zorunluydu Alinti yapilan bir hadis var Birbirini seven iki kisi icin evlilikten daha guzel bir sey yoktur Islam tasavvufunun onde gelenleri bu temayi detaylandirdi Ibn Arabi yukaridaki hadisi su sekilde yorumlar O kadinlardan Dunya da kendisine sevimli kildigi uc seyden biri olarak bahsetti Onu Rabbinden uzaklastiracak bir sey ona sevdirildi mi saniyorsunuz Tabii ki degil Onu Rabbine yaklastiran sey kendisine sevimli kilindi Kadinlarin olcu ve sirlarini bilen onlara sevgiden vazgecmez Bilakis ariflerin kemallerinden biri de onlara sevgidir cunku bu bir peygamberlik mirasi ve ilahi asktir Cunku Peygamber kadinlar bana sevimli kilindi dedi Bu yuzden onlara olan sevgisini sadece Tanri ya bagladi Bu bolumu iyice dusunun harikalar goreceksiniz Ibn Arabi Tanri ya kadin suretinde tanikligin en mukemmel taniklik sekli oldugunu savundu Eger Muhammede kadinlar sevdirildiyse bunun nedeni kadinlarin Tanri yi yansitmasidir Rumi onlari Tanrinin kadinsi nitelikleriyle iliskilendirmistir O Tanri nin nurudur o sizin sevgiliniz degildir O Yaraticidir onun yaratilmadigini soyleyebilirsiniz Gai Eaton ayni konuda Muhammed in kadinlari sevmenin onemine iliskin ogretisinin altini cizen birkac hadis kaydetti Kadinina sacinin kokusundan parmak uclarina kadar deger vermelisin Sizin en hayirliniz esine karsi en hayirli olaninizdir Butun dunya zevk almak icindir ama dunyadaki en iyi sey iyi bir kadindir Bir baska hadis kisinin karisina karsi sevgi dolu davranisinin gelismis dini anlayisla esanlamli oldugunu acikca belirtir Mu minlerin imani en mukemmeli ahlaki en guzel ve hanimina en iyi davranandir GuzellikGuzellik kavrami ve gercekligi Islam dininde istisnai bir oneme sahiptir Ihsan guzellik erdem mukemmellik olarak da tercume edilir Islam in kanonik taniminin inanc ve islamdan sonraki ucuncu unsurudur 53 31 ayetlerinde Kuran cirkin eylemlerden kacinmanin onemini vurgularken 10 26 ayetinde ise soyle der Guzel olani yapanlar en guzelini alacaklar ve artiracaklar Kadin guzelligi Kadin guzelligi Islam da Tanri nin guzelligi yumusakligi merhameti ve bagislayiciliginin en dogrudan tezahuru olarak kabul edilen merkezi bir temadir Bu tema Islam mistisizmi veya Sufizm de gelistirildi Annemarie Schimmel Islam in Mistik Boyutlari adli calismasinda genellikle en buyuk Sufi olarak kabul edilen Ibn Arabi yi degerlendiriyor Fususul Hikem in Peygamber Muhammed le ilgili olan kapanis bolumu Peygamber e guzel kokular kadin sevgisi ve dua sevincinin verildigi unlu rivayeti merkezine alir Kadin sevgisi Peygamber den miras kaldigi ve ilahi bir ask oldugu icin ariflerin kemalindendir fikrini Ibn Arabi bu sebeple savunabildi Kadin Ibn Arabi ye gore sefkatli Allah in sirrini aciklar Zat oz kelimesinin disil oldugu dilbilgisi gercegi Ibn Arabi ye Tanri daki bu disil unsuru kesfetmek icin farkli yontemler sunar EvlilikYasal cerceve Evlilik Islam aile ve toplumunun merkezi kurumudur Teknik olarak gelinin bir ceyiz veya mehir karsiliginda evlilige rizasina taniklik edenlerce onaylanan bir sozlesme ile gerceklestirilir Ayrica kadinin es adayi ile tanistirilirken susmasi da riza sayilir Kadin istedigi erkege evlenme teklif etme ozgurlugune de sahiptir Muhammed in kendisi de bir hanimdan Kendimi size sunuyorum seklinde bir evlilik teklifi almis ancak onu baska bir erkekle evlendirmisti Evlilik sozlesmesinde gelin kocasinin baska bir es alamamasi ve gerekli gorurse kendi inisiyatifiyle birlikteligi feshedebilmesi gibi kendi sartlarini belirleme hakkina sahiptir Ayrica biri evlilikte digeri bosanma durumuna ertelenen ceyizler belirlenmeli ve yazilmalidir Ceyiz kadinin munhasir mulkudur ve ne ailesine ne de akrabalarina verilmemelidir Kuran a gore 4 2 kadin ceyizinin bir kismini kocaya vermeyi ozgurce secebilir Fikih doktrini bir kadinin munhasiran onun adina tutulan malina kocasi erkek kardesi veya babasi tarafindan el konulamayacagini soyler Yuzyillar boyunca bu Hristiyan Avrupa da kadinlarin daha sinirli mulkiyet haklariyla taban tabana zitti Buna gore cagdas Amerika daki Musluman kadinlar mal varliklarini ayri olarak listeleme konusunda dikkatli olmalarina ragmen bunlarin evlilikten sonra ortak mallar olarak kabul edilebilecegini gorunce bazen sok oluyorlar Endonezya nin Lombok kentinde canli muzik esliginde gelin alayi Endonezya Ulusal Istatistik Burosu na gore kadinlar icin ortalama evlenme yasi artiyor 2010 da 22 3 1970 ortalamasi 19 erkeklerde karsilik gelen rakamlar 25 7 ve 23 yaslari Evlilik toreni ve kutlamalar Evlilik toreninde hazir bulunanlar Fatiha duasini okurlar Normalde evlilikler camilerde degil ozel evlerde veya bir hakimin kaḍi ofislerinde yapilir Torenin formati ve icerigi genellikle ulusal veya kabile gelenekleri ile ona eslik eden kutlamalardir Islam dunyasinin bazi bolgelerinde bunlar gelin hediyesinin sergilendigi alaylari icerebilir gelinin gosterisli kostumler ve mucevherlerle suslendigi resepsiyonlar ve gelinin bir arabayla tasinabilecegi yeni eve torensel yerlestirilmesini icerir Damat arkadaslari ve iyi dilekler tarafindan takip edilen bir at uzerinde sokaklarda gezebilir ve her zaman velime adi verilen bir ziyafet vardir Bosanmanin tarihsel yayginligi Bosanmanin modern zamanlara kadar nispeten nadir oldugu Bati ve Dogu dunyasinin aksine gec Orta Cag Musluman dunyasinin bazi bolgeleri Memluk ve Osmanlilarda bosanma orani yuksekti Al Sakhavi nin 1428 1497 kadin yasami uzerine yaptigi calisma on besinci yuzyilda Misir ve Suriye kent toplumunun evlilik duzeninin pratikte cok eslilikten degil buyuk olcude kolay bosanmadan etkilendigini gostermektedir 11 yuzyildan 13 yuzyila kadar olan eski Misir belgeleri de daha ileri bir model gosterdi 273 kadindan olusan bir orneklemde kadinlarin 45 i ikinci veya ucuncu kez evlenmislerdi Edward Lane in on dokuzuncu yuzyilin baslarindaki kentsel Misir i dikkatli bir sekilde gozlemlemesi nadir cok eslilik yaninda sik bosanma rejiminin hala gecerli oldugunu gosteriyor 20 yuzyilin baslarinda bati Java ve Malay yarimadasindaki bazi koylerde bosanma oranlari 70 e kadar cikiyordu Cok eslilik Musluman ulkelerde evlilik gelenekleri farklilik gostermektedir Islam hukuku Musluman bir erkegin belirli kosullar altinda ayni anda dort kadinla evlenebildigi cok eslilige izin verir Seriat cok esli erkeklerin tum eslere esit davranmasini talep ettiginden klasik Islam alimleri cok eslilikten tamamen kacinmayi tavsiye ederler Fas taki Moudavvana gibi bazi bolgelerde cok eslilik yeni aile kodlariyla sinirlandirilmistir Iran ve Irakta Sii erkeklerin sigeh ve Mut a gibi isimlerle anilan gecici evliliklerine izin veriliyor Sunni Islam da yasak olan bir erkegin gecici bir es iliskisi karsiliginda bir kadina veya ailesine bir miktar para odedigi bir zevk evliligi Sii inancinda bulunur ve Iran da yasal kabul edilir Gecici evliliklerin sayisi sinirsizdir resmi bir sertifika ile taninir ve sertifikada belirtilen tarih ve saatte otomatik olarak sona erdigi icin bosanma gereksizdir Her gecici evlilikte erkegin kadina mehir yerine gecen bir odeme yapmasi zorunludur Gecici bir evliligin asgari suresi ulema arasinda tartisiliyor bazilari asgari surenin 3 gun kadar dusuk oldugunu bazilari ise 1 yil kadar yuksek oldugunu soyluyor Uygulayicilari uygulamaya izin veren seriat hukukundan bahsederken kadin haklari gruplari bunu yasallastirilmis bir fuhus bicimi olarak adlandiriyor Poliandri Buna karsilik bir kadinin birden fazla kocasi olmasi olan poliandriye izin verilmez Endogami Muhammedin tarihcilerin cok guzel oldugunu soyledikleri eslerinden biri olan Zeyneb bint Cahs kolesi ve evlatligi Zeydin karisi Muhammedin kuzeniydi Eslerinden Safiyye bint Huyey ve Reyhana bint Zeyd in de Yahudi kokenli olduklari kaydedilir Musluman ulkelerde gozlenen endogami esas itibariyla akraba evlilikleridir En yaygin gorulen evlilikler birinci kuzen evlilikleri olup bunu ikinci dereceden kuzen evlilikleri izlemektedir Akraba ici evlilikler Orta Dogu Kuzey Afrika ve Islami Orta Asya daki Musluman topluluklardaki kadinlar icin en yaygin olanidir Suudi Arabistan Iran ve Pakistan daki tum evliliklerin yaklasik 3 te 1 i birinci dereceden kuzen evlilikleridir Orta Dogu Kuzey Afrika ve Islami Orta Asya nin cesitli Islami topluluklarinda genel olarak akraba ici evlilikler 65 ila 80 i asmaktadir Musluman dunyasinda akraba evliligi oranlari Malezya da 5 9 ile Suudi Arabistan da gt 50 arasinda degismektedir Suudi Arabistan ve Pakistan daki tum evliliklerin 65 inden fazlasi endogamik ve akrabalar arasi gorucu usulu evliliklerdir Moritanya Libya Sudan Irak Iran Urdun Suriye Yemen Kuveyt BAE ve Umman da tum evliliklerin 40 indan fazlasi akraba evliligidir Yasak evlilikler Islam hukukunda evlilik toplum onunde yapilan bir taahhut oldugu icin gizli evliliklere izin verilmemektedir Avrupa Fetva ve Arastirma Konseyi Muslumanlar arasindaki bir evliligin devlet kaydi ve karsilikli riza olmasi halinde iki tanigin katilmasiyla gecerli sayilacagini ifade eder Seriata gore Musluman kadin ve erkekler arasinda bazi evlilikler yasaktir Nisa Suresi yasak evliliklerin bir listesini verir Kur an 4 22 Kadinlara ornek olarak uvey oglu oglu babasi kardesi kardesinin oglu amcasi sut oglu veya sut kardesi kizinin kocasi annesi ile cinsel iliskiye girmis bir uvey baba ve kayinpederi ile Sunni Islam fikhinin Hanefi Maliki Safii ve Hanebeli ekolleri arasinda bu tur evliliklerin fasid olup olmadigi ancak halihazirda yapilmissa hangilerinin gecersiz batil evlilikler oldugu konusunda anlasmazliklar vardir Evlilik yasi Gecmiste kuresel olarak kabul edilen bir olgu olan cocuk yasta evlilik cogu ulkede yasaklanmasina ragmen Musluman dunyasinin bazi bolgelerinde bir dereceye kadar devam ediyor Kadinlar icin evlenme yasi ulkeden ulkeye degisir Geleneksel Islamda kucuk kizlarin evlenmesine izin verilir Seriata gore Muhammed in uygulamalari Islam hukukunun bir temelini olusturur Sunni islamin en sahih iki hadis kitabi olan Buhari ve Muslim e gore Muhammed ucuncu karisi Aise ile alti yasinda nikah sozlesmesi yapar ve evlilik dokuz veya on yasinyken gerceklesir Olaylarin bu versiyonu Sii Muslumanlar tarafindan reddedilmekte ve bazi Sunni alimler tarafindan da tartisilmaktadir Bazi Islam alimleri onemli olanin takvim yasi degil kizin biyolojik yasi oldugunu one suruyor Bunlara gore evlenme yasi bir kizin en yakin erkek velisi tarafindan belirlenen cinsel olgunluga ulastigi zaman olarak belirlenmelidir Bu yas 10 veya 12 yasindan kucuk veya her kiza bagli olarak degisen baska bir yas olabilir Yemen deki Musluman topluluklarin bazi din adamlari ve muhafazakarlar eski Suudi Arabistan Hindistan Banglades Pakistan Endonezya Misir Nijerya ve baska yerlerde 15 yasin altindaki kizlarla evlenmenin Islami haklari oldugu konusunda israr ettiler Aralik 2019 da Suudi Arabistan yasayi degistirdi ve evlilik yasini 18 e yukseltti Dinlerarasi evlilikler ve kadinlar Dinler arasi evlilik Muslumanlarla Kitap Ehli kabul edilen Yahudi Hristiyan ve Sabiler arasinda soz konusu olabilir Islam kulturu ve geleneksel Islam hukukunda Musluman erkeklerin Hristiyan veya Yahudi kadinlarla evlenmelerine izin verilirken kadinlarin Hristiyan veya Yahudi erkeklerle evlenmeleri yasaktir Sunni Islam kadinlarin Musluman olmayan erkeklerle evlenmesini yasaklamis olsa da gunumuzde dunyanin cesitli yerlerinde Musluman kadinlar ve Gayrimuslim erkekler arasindaki evlilikler onemli oranlarda gerceklesmektedir Ornegin Amerika Birlesik Devletleri nde yaklasik on Musluman kadindan biri 40 yasin altindaki alti Musluman kadindan biri ve kendilerini daha az dindar olarak tanimlayan Musluman kadinlarin yaklasik beste biri veya 20 si dahil olmak uzere gayrimuslim erkeklerle evlidir Reformist ve ilerici Islam gelenegi Musluman kadinlarla Gayrimuslim erkekler arasindaki evlilige izin verir Bu gorusu benimseyen Islam alimleri Halil Muhammed Hassan Al Turabi dir Ayse Elmali Karakaya 2020 arastirmasinda Musluman kadinlarin gayrimuslim erkeklerle evlenmesinin etkisinin olumlu bulundugunu soyluyor Elmali Karakaya Musluman kadinlarin dindar ailelerinde Islam in ve Muslumanlarin elcisi olma duygularinin inanclar arasi evliliklerin dini bilgilerinin artmasina yardimci oldugunu soyluyor Musluman bir erkegin Hristiyan veya Yahudi bir kadinla evlenmesine izin verilmemesi onemli sayida gayrimuslim erkegin Islama girmesine yol acmistir Kuresellesmenin derinlesmesiyle Musluman kadinlarin Islam disinda kalan erkeklerle evlenmeleri daha yayginlasti Bu evlilikler ortama bagli olarak degisen derecelerde sosyal onayla karsilanir Musluman olmayan erkeklerin evlilik amaciyla Islam a donusleri devam etmektedir Musluman bir erkek Hristiyan veya Yahudi bir kadinla evlenmek isterse onun anne ve babasini tanimali ve kizlariyla evlenmek icin izin istemelidir Musluman alimlerin cogu Musluman kadinlarin gayrimuslim erkeklerle evlenmesine 60 Surenin 10 ayeti ile karsi cikar Kecia Ali bu tur yorumlarin haksiz bir sekilde kadinlarin kocalarina dogustan tabi oldugunu varsaydigini ve bunun babalari gayrimuslim ise cocuklarin gayrimuslim olarak yetistirilmesiyle sonuclanabilecegini savunuyor Ek olarak ona gore soz konusu Kuran ayeti Kuran in Musluman erkekler icin uygun ortaklar olarak tanimladigi Yahudi veya Hristiyan inanclarindan degil inkarcilardan bahsetmekte dolayisiyla Musluman kadinlarin Musluman olmayan erkeklerle evlenip evlenemeyecekleri konusunda genellleme yapmak yerine potansiyel es kategorilerini tartismaktaydi Evlilikte davranis ve haklar Islami hukuk ve uygulama evlilikte kadina ayri hak ve yukumlulukler vererek kismen cinsiyet esitsizligini tanir Kadinin alani evin ozeli erkeginki ise kamusal alandir Kadinlarin evlilikte onceligi annelik erkeklerinki mali ve idari gorevlerdir Seyyid Kutub a gore Kur anin erkege aile yapisi uzerinde vesayet veya ustunluk hakki vermesi esler arasindaki ihtilaf ve surtusmeleri onlemek icindi Sistemin hakkaniyeti Allah in erkegi koruyuculuk icin gerekli nitelik ve becerilere sahip kilmasi yaninda yapinin bakimini saglamakla gorevlendirmesinde yatmaktaydi Kuran kadin ve erkek arasindaki sevgiyi Tanri nin bir isareti olarak kabul etmekle Kur an 30 21 birlikte karisinda nusuzdan itaatsizlik vefasizlik isyan kotu davranis suphelenirse erkeklerin eslerini once uyarmasi sonra da hafifce vurmasi itmesi ve hatta dovmesine izin verir Kur an 4 34 Islam da Avrupa Amerika ve Islam disi Asya ortak hukukunda olan merkezi bir fikir ve evlilik mulkiyeti ilkesinin yasal temeli yoktur Islami evlilikte erkek ve kadin kimliklerini birlestirmezler ve evlilik bir sozlesme olarak kabul edildigi icin evlilik suresince edinilen mallar uzerinde ortak mulkiyet haklari yoktur Erkek ve kadinin evlenmeden onceki ve evlilik suresince kazandigi mal varliklari bosanma halinde kendilerine kalir ve esler kendi bireysel mallariyla uzaklasirlar Ancak Musluman kadinlar sozlesmeyi imzalamadan once erkegin ona odemeyi kabul ettigi ertelenmis mehri alabilirler Ve eger cocuklari yoksa eslerinizin biraktiklarinin yarisi sizedir Fakat cocuklari olursa yaptiklari vasiyetten veya borctan sonra biraktiklarinin dortte biri sizindir Ve eger cocuk birakmazsaniz esler icin dortte birdir Fakat bir cocuk birakirsaniz yaptiginiz vasiyetten veya borctan sonra biraktiginizin sekizde biri onlar icindir Ve bir erkek veya kadin ne mirascisi ne de soyunu birakip da bir erkek veya kiz kardesi varsa o zaman her biri icin altida bir vardir Fakat ikiden fazla iseler herhangi bir vasiyetten veya borctan sonra hicbir zarara ugramadikca ucte birini paylasirlar Bu Allah in bir hukmudur ve Allah bilendir halimdir Kuran 4 12 Kocanin olumu halinde malinin bir kismi eslerine miras kalir Erkek cocuk birakmamissa malin dortte biri karilarina kalir kalan dortte ucunu ise kocanin kan hisimlari ornegin anne baba kardesler paylasir Eslerinden herhangi birinden cocuklari olursa malin sekizde biri eslerine kalani ise sag kalan cocuklari ve ana babasina kalir Kadinin ertelenmis mehri ve olen kocanin kalan borclari herhangi bir miras uygulanmadan once odenir Seriat mirasin olen kisinin erkek akrabalarini icermesini bir kizin ogul olarak mirasin yarisini almasini ve dul bir kadinin kizlarindan daha azini almasini zorunlu kilar Cinsellik Cariyeler haremlerde barindirilir ve harem agalari tarafindan korunurdu Genel parametreler Cinselligin evlilik uzerinden kutsallastirildigi Hristiyanligin aksine Islami anlayista cinsellik basli basina kutsaldi ve bir nimetti Ibn Arabi ye gore seks uygulayicilarini Allah a yaklastirabilecek yuce bir eylemdir Ancak Hristiyanlik ve Yahudilikte oldugu gibi evlilik disi cinsel iliski Tanri nezdinde ciddi bir gunah olarak algilanir Cinsel tatmin ve iliski sikligi Kadinin cinsel tatmini klasik Islam inanc ve literaturunde onemli bir yere sahiptir Musluman Ingiliz yazar Ruqayyah Waris Maqsood The Muslim Marriage Guide adli kitabinda Ilk Muslumanlar cinsel cesareti ve bir kadini tatmin etme yetenegini erkekligin onemli bir parcasi olarak gorduler Aise binti Ebu Bekir in yegeni alim ve guzel bir kadin olan Aise bint Talha Omer ibn Ubeydilah ile evlendi Dugun gecesi onunla en az yedi kez sevisti sabah olunca Sen her yonden mukemmel bir Muslumansin bunda bile dedi diye kaydetti Halife Omer 584 644 evli bir kadinin en az dort gunde bir seks yapma hakkina sahip olduguna inanirdi Hadis alimi hukukcu ve mutasavvif Ebu Talib el Mekki ye gore d 996 koca karisinin daha fazlasina ihtiyaci oldugunu bilirse uymak zorundadir On sevisme Muhammed cinsel iliskilerde on sevisme ve duygusal yakinligin onemini vurguladi Hicbiriniz karisinin uzerine hayvan gibi basmasin once aranizda bir elci olsun Peki o haberci nedir diye sordular soyle cevap verdi Opucukler ve sozler Islami aydinlar bu temayi genisletti Filozof mutasavvif ve hukukcu Al Gazzali c 1058 1111 Seks yumusak sozler ve opusmeyle baslamalidir derken Hintli bilgin el Zabidi 1732 1790 Gazzali nin basyapiti Ihya ulum ed din e Bu sadece yanaklari ve dudaklari icermemeli sonra goguslerini ve meme uclarini ve vucudunun her yerini oksamalidir nasihatini ekledi Es zamanli orgazm Klasik Islam alimleri kari kocanin eszamanli orgazma erisme ve arzu edilirligi hakkinda kapsamli yazilar yazdilar Gazzali Dini Ilimlerin Ihyasi adli eserinde su ogudu verir Orgazma inzal gelince esi de orgazma gelinceye kadar onu beklemelidir cunku onun doruk noktasi yavas gelebilir Kadinin arzusunu uyandirir ve geri cekilirse bu onu incitecek ve bir yabancilasma duygusu yaratacaktir Eszamanli bir orgazm onun icin en zevkli olacak ozellikle kocasi kendi orgazmiyla ondan uzaklasacagindan ve bu nedenle utangacliktan etkilenmeyecek Kuran ve Sahih Muslim e gore Islam sadece vajinal sekse izin verir Isterse sirtinda veya onunde olabilir iliskiye girebilir ancak bir acikliktan vajina olmalidir Muslim 3365 Islam alimleri arasinda evlilik icinde vajinal olmayan cinsel iliskinin onaylanmadigi kabul edilmekle birlikte yasaklanip yasaklanmadigi konusunda anlasmazlik vardir Kuran in 2 223 te Kadinlariniz tarlalarinizdir kadinlarina diledigin gibi gidin seklindeki ifadesi adet sirasinda cinsel iliski anal iliski ve esin iradesine aykiri siddet ve zorlama yasaktir seklinde kisitlanir Islam erkek ve kadinlarin cinsel iliski ve adetten sonra gusul su ile yikanma ve bazi Islam topluluklarinda arinma isteyen dualar yapmasini gerektirir cunku cinsellik ve adet gorme dinen insanlari necis yapan bir seydir Bazi Islam hukukculari nufuz etmeden dokunma ve on sevismenin abdesti gerektirdigini one surmektedir Muslumanlar oruc ve hac sirasinda cinsel iliskiden kacinmalidirlar Musluman kadinin hastalik hayiz dogum sonrasi oruc ve bazi dini faaliyetler ve iddette cinsel iliskiye girmesi caiz degildir Escinsel iliski ve evlilikler Islam da kadinlara da yasaktir Tup bebek IVF Islam da kabul edilebilir ancak yumurta bagisi ile sperm bagisi embriyo bagisi Islam tarafindan yasaklanmistir Bu evlilikler ortama bagli olarak degisen derecelerde sosyal onayla karsilanir Ancak Islam in Sii mezhebine ait bazi tartismali fetvalar ucuncu kisilerin katilimina izin vermektedir Kadin iffetine yuksek deger verilir ve teshircilik yasaktir Kadin sunneti Hristiyan cogunluklu Uganda da kadin sunnetine karsi bir kampanya afisi Afrika nin Tanzanya Nijerya ve Nijer eyaletlerinde kadin sunneti Hristiyanlar arasinda Muslumanlardan daha yaygindir Cariyeler haremlerde barindirilir ve harem agalari tarafindan korunurdu Klasik pozisyon Kadin sunnetinin kokeni Islami olmadigi ilk olarak eski Misir da uygulandigi sanilmaktadir Alternatif olarak uygulamanin kulturel yayilma yoluyla Misir a aktarilan eski bir Afrika ergenlik ayini olabilecegi one surulmustur Kuran da kadin sunnetinden soz edilmedigi gibi rivayetlerde Muhammedin boyle bir uygulamasi bulunmuyor Buna ragmen tamamen olmasa da bazi Sahra alti Afrika ulkelerinde kadin sunneti ozellikle klitorisin kukuletasi veya basliginin kesilmesi ni tavsiye eden bir avuc hadisin varligina dair bir inanc vardir Bununla birlikte bu hadisler genellikle sahih olmayan guvenilmez ve zayif kabul edilir Kadin sunnetine Islami bakis acilari Islam dusuncesinde uzmanlasmis bir akademisyen ve Islam da Kadin Haklari Otantik Bir Yaklasim in yazari olan Haifaa A Jawad Uygulamanin hicbir Islami temeli olmadigi sonucuna varmistir Ona gore bu Islami gelenege yanlis bir sekilde asimile edilmis eski bir gelenekten baska bir sey degildi ve zaman gectikce bazi Musluman ulkelerde Islami bir emir olarak sunulmus ve kabul edilmisti Jawad bu kapsamda kadin sunnetinin Islam dunyasinin cogunda uygulanmadigi aksine Brezilya Meksika ve Peru gibi Latin Amerika ulkelerinde uygulandigi argumanini sunuyor Fransiz aydin gazeteci ve cevirmen Renee Saurel kadin sunnetinin Islam in kutsal metniyle dogrudan celistigini gozlemlemistir Kur an Hristiyanlik ve Yahudiligin aksine kadina fiziksel ve psikolojik zevk verilmesine izin verir ve bunu tavsiye eder Zorla parcalanan yirtilan kopan dokular ne sehvet ne de haz arayisina ve acidan kacisa katilirken verilen ve paylasilan kutsanmis duyguya elverislidir Misirli feminist Neval El Saadavi klitorisin yaratilmasini kadin sunnetine karsi dogrudan Islami bir arguman olarak sunar Eger din Tanri dan geliyorsa yarattigi hastalikli veya deforme olmayan bir organi kesmesini insana nasil emredebilir Bu ne gercek dinin ne de Yaradan in icine dusemeyecegi bir celiskidir Allah klitorisi yegane islevi kadin icin cinsel haz almak gibi gorunen cinsel acidan hassas bir organ olarak yaratmissa bu zevki de kadinlar icin normal ve mesru dolayisiyla ruh sagliginin ayrilmaz bir parcasi saydigi sonucu cikar Grande Mosquee de Paris teki L institut Musulman in Rektoru Seyh Abbas kadin sunneti icin Islami teolojik gerekcelerin tamamen yokluguna isaret etti Erkek icin sunnet zorunlu olmasa da estetik ve hijyenik bir amac tasir Islam ulkelerinin cogunda bu uygulamanin tamamen mevcut olmadigi gerceginin kanitladigi gibi kadin sunneti lehine dikkate alinmasi gereken mevcut dini Islami bir metin yoktur Ezher in eski Seyhi Mahmud Shaltut da kadin sunnetinin teolojik bir temeli olmadigini belirtti bazi hususlar bunun kesinlikle zararli veya ahlaksiz oldugunu kanitliyorsa bu zarara veya ahlaksizliga son vermek icin mesru olarak durdurulmalidir Kadin sunnetinin zarari sabit oldugundan kadinlarin klitorislerinin alinmasi vacip olmadigi gibi sunnet de degildir IKO de kadin sunnetini sona erdirme girisimleri Yirmi birinci yuzyilda IKT icindeki bir dizi ust duzey dini makam her turlu kadin sunnetinin durdurulmasini istedi Islam hukuku ve ictihatlari hakkinda yasal gorusler yayinlayan etkili bir organ olan Misir in Dar al ifta si tarafindan 2006 da duzenlenen uluslararasi bir konferansta su sonuca varildi Islam in yetkili kaynaklarinda Kuran da ve Muhammed in uygulamasinda hicbir gerekce yoktur Bu kabul edilemez gelenege son vermek icin tum onlemler alinmalidir Kasim 2006 da Kahire deki El Ezher Universitesi nde Misir Basmuftusunun himayesinde duzenlenen bir konferansta fetva ile ayni hukuki agirliga sahip kadin sunnetinin cezalandirilabilir bir suc oldugu cunku bunun bir suc eylemi teskil ettigi yonunde bir karar kabul edildi saldirganlik ve insanliga karsi bir suctur 2007 yilinda IKT nin en onemli ilahiyat universitelerinden biri olarak kabul edilen bir kurulusa ait olan Kahire merkezli El Ezher Islami Arastirmalar Yuksek Konseyi kadin sunnetinin Islam hukukunda hicbir temeli olmadigina karar verdi 2012 yilinda o zamanki Islam Isbirligi Teskilati Genel Sekreteri Profesor Dr Ekmeleddin Ihsanoglu ulkeleri uygulamanin Islam a ve insan haklarina aykiri oldugunu soyleyerek kadin sunnetini FGM kaldirmaya cagirdi yuzyillar boyunca hayatta kaldi ve Islam in desteklemedigi icin durdurulmasi gerekiyor 2016 yilinda Birlesmis Milletler deki IIT Daimi Gozlemci Misyonu Surdurulebilir Kalkinma Hedefleri baglaminda BM tarafindan belirlenen kuresel bir hedefe uygun olarak FGM C yi 2030 yilina kadar ortadan kaldirma kararliligini yeniden teyit etti IKT de kadin sunnetinin yayginligi UNICEF e 2014 gore kadin sunnetinin yogun olarak siniflandirildigi yirmi dokuz ulkeden yirmi altisi Sahra alti Afrika dadir Yemen disinda hicbir Afrikali olmayan IKT uyesi ulkede kaydedilmis bir yayginlik yoktur Yayginlik Yemende 19 ve Irak ta 8 Dogum kontrolu Islam da cok eski zamanlardan beri cesitli dogum kontrol yontemleri uygulanmistir Sunni ve Sii hukukcular genel olarak dogum kontrolu ve aile planlamasinin seriat tarafindan yasaklanmadigi konusunda hemfikirdirler evli esler kabul ederse dogum kontrol cihazlarinin kullanimina izin verilir Onuncu yuzyildan on dokuzuncu yuzyila kadar tum Islami hukuk ekolleri dogum kontrolune ciddi onem verdiler Esas olarak en yaygin yontem olan cinsel iliski kesintisi ile ilgilendiler ve ozgur esin izin vermesi kosuluyla Cunku kadin cocuk ve cinsel doyum haklarina sahipti ve geri cekilmenin bunlari azaltacagina inaniliyordu bunun mesru oldugu konusunda oybirligiyle anlastilar Hukukcularin yazilarindan cogunlukla intravajinal tamponlarin modern oncesi kadinlar tarafindan da kullanildigi ve en yaygin goruse gore bunlarin ancak kocanin da kabul etmesi halinde kullanilmasi gerektigi anlasilmaktadir Hristiyan ve Yahudi geleneginin dogum kontrolunu yasakladigi goz onune alindiginda Muslumanlarin dogum kontrolune yonelik tutumu pragmatik olarak bulunur Ibni Sina gibi Orta Cag doktorlari dogum kontrolunu tibbin normal bir parcasi olarak gormusler ve ders kitaplarinda dogum kontrolu ve kurtaja bolumler ayirmislardir Islam dusuncesinde kurtajin caiz olmasi bir dizi faktore gore degisiklik gosterir Orta Cag Muslumanlari doguma bagli cok sayida sonuctan kacinmak icin dogum kontrolunu uyguladi mulkiyeti korumak bir cocugun egitimini garanti altina almak bir kadini ozellikle genc veya hasta ise dogum risklerinden korumak ya da sadece sagligini ve guzelligini korumak icin Kiz bebek katli Islam kiz cocuklarinin oldurulmesini kinar Diri diri gomulen disi bebek sorgulandiginda Hangi suctan olduruldugu Kur an 81 8 Bazi toplumlarda dogumda anormal derecede yuksek erkek kiz oranlari nedeniyle cinsiyete dayali kurtajlarin arttigindan endise ediliyor Ornegin Azerbaycan da dogum cinsiyet orani 1990 larin basinda 100 kiz bebege karsilik 105 108 araliginda olan erkek bebek 115 in uzerine cikti ve son 20 yildir yuksek seviyesini korudu Kadinlarda cinsiyete bagli kurtaj anlamina gelen yuksek dogum cinsiyet oranina sahip diger Musluman cogunluklu ulkeler arasinda Arnavutluk 112 ve Pakistan 111 bulunmaktadir Bosanmak Cariyeler haremlerde barindirilir ve harem agalari tarafindan korunurdu Islam da kadin kocasini ancak belirli sartlar altinda bosayabilir Bunlar maddi olarak desteklenmeme kocanin iktidarsizligi irtidat delirme tehlikeli hastalik veya evlilikteki diger bazi kusurlardan olusur Karsilikli riza ile bosanmanin etkili olabilmesi icin her iki tarafin da uzerinde anlasmasi gerekir Musluman bir kadin kocasindan bosanmak isterse seriat kanunlarina gore iki secenegi vardir Tafrik belirli izin verilen sebeplerden dolayi bosanmadir Bu bosanma karari saldiri veya terk edilme iddialarinin kabul edilmesi halinde dini bir yargic olan kadi tarafindan verilir Tefrik kadi tarafindan reddedilirse kadin bosayamaz Tefrik kabul edilirse evlilik feshedilir ve koca evlilik akdindeki ertelenmis mehri odemekle yukumludur Eslerin bosanmalarinda cok daha yaygin olan ikinci yontem olan hul karsilikli riza ile sebepsiz bosamadir Bu bosama kocanin rizasini gerektirir ve karidan kocaya gecen dusunce ile desteklenmelidir Cogu zaman bu dusunce hemen hemen her zaman kadinin ertelenmis mehr uzerindeki talebinden vazgecmesiyle olusur Gercek uygulamada ve Islami hukuk teorisinin disinda bir kadinin bosanma hakki erkeklerle karsilastirildiginda genellikle son derece sinirlidir Kadin icin mevcut olan sinirli bosanma yontemlerinin aksine Islam Musluman bir kocanin karisini hicbir sebep gostermeksizin tek tarafli olarak bosamasina talak izin verir Tunus Kisisel Statu Yasasi 1957 bir mahkeme tarafindan onaylanana kadar bir kocanin reddetmesini gecersiz kilar ve kadina daha fazla mali tazminat saglar Hem geleneksel seriat hukukunun yorumlayici bir cercevesi icinde hem de seriata dayanmayan medeni kanunlarin isleyisi yoluyla baska yerlerde benzer yasalar cikarilmistir Talak uzerine koca karisina ertelenmis mehrini odemelidir Suriye Kisisel Durum Yasasi 1953 ise ek olarak ayriliktan sonra bir yil boyunca kocanin esine nafaka odemesini zorunlu kilar Koca bosandiktan hemen sonra tekrar evlenmekte serbesttir ancak kadinin bosanmadan sonra yeniden evlenebilmesi icin iddet yani 3 ay beklemesi gerekir Kocasinin olumu halinde baska bir Musluman erkekle nikah akdedebilmesi icin iddet suresi 4 ay 10 gundur Bosanma sirasinda yukumlulukler Bosanma sirasinda kadinin yukumlulugune iliskin bir ayet 2 228 dir Bosanmis kadinlar uc hayiz beklerler ve Allah a ve ahiret gunune inaniyorlarsa Allah in rahimlerinde yarattigini gizlemeleri kendilerine helal olmaz Ve kocalari eger barismak istiyorlarsa bu donemde onlari geri almaya daha cok hak sahibidirler Ve onlar icin orfe gore erkeklerinkine benzer haklar vardir fakat erkeklerin onlarin uzerinde bir dereceleri vardir Allah ustundur hukum ve hikmet sahibidir Kur an 2 228 Cariyelik Cariyeler haremlerde barindirilir ve harem agalari tarafindan korunurdu Fikihta kole ve cariyenin mulkiyet konusu mal hukmunde oldugu genel kabuldur Ancak bu genel goruse aykiri olarak efendilerin koleler uzerindeki haklarini kisitlayici iddialar da ileri surulur Hanbeli hukukcusu Ibn Kudame bir erkegin cariyeleriyle cinsel iliskide bulunmaya hizmetinde calistirmaya kiralamaya ve onunla evlenmeye hakki oldugunu cariyelerini satmasi veya mulkiyetini devretmesine izin verilmedigi gorusundedir Ibn Kesir Mu minun 5 6 ayetindeki sag ellerinizin sahip olduklari ifadesiyle bir erkegin kolesiyle cinsel iliskiye girmesine izin verildigini yazar Cariye statusunun yari kole olarak degismesi de olasidir Bunlardan birisi de efendisinden bir cocuk dogurdugunda umm veled meydana gelir Ibnu l Humam kole sahibinin cocugun akrabaligini kabul etmesi gerektigini ekler Islam Tarihinde Kadinlar ve Kolelik Cariyeler ve Fahiseler adli eserde yazarlar Kuran in sag elin sahip olduklari ifadesiyle cariyelerle yapilan seksin onaylanmasinin olumlu bir tarafina dikkat cekmek istediler Buna gore bu cocuklar zina urunu olmayan mesru cocuklar kabul edilmis ve Hristiyan alemindeki benzerleri gibi ayrimciliga ugramamislardi Rabb Intisar Islami kaynaklarin kolelerle riza disi cinsel iliskiyi zina veya tecavuz olarak ele aldigini iddia ediyor Ancak Kecia Ali buna itiraz ediyor ve bu konumu modern oncesi Musluman hukuk gelenegi icinde bulamadigini soyluyor Muhammed Esad ve Mustafa Islamoglu Islamda cariyelerle cinsel iliskiye nikah esasina gore izin verildigi ve bu bakimdan onlarin hur kadinlardan hicbir farklarinin olmadigini Islamin her turlu cariyeligi tamamen reddettigini ileri surduler AileKuran vahyinin gelmesiyle birlikte aile Arap toplumunun temel birimi olarak kabilenin yerini aldi ve bugun aile Islam dunyasinda hala birincil sosyal orgutlenme aracidir Muslumanlarin cogunlukta oldugu ulkelerdeki aileler diger bircok geleneksel toplumda oldugu gibi yalnizca ebeveyn ve cocuklardan olusan cekirdek modelle sinirli degildir Buyukanne ve buyukbaba amca hala teyze ve kuzenler gibi daha genis bir agdan olusur Hamilelik dogum ve emzirme Hamilelik dogum ve emzirme kadinlarin Allah tarafindan odullendirildigi sureclerdir Bir kadin Peygamber e Muhammed e sordu Erkekler savasa giderler ve bunun karsiliginda buyuk bir mukafat vardir oyleyse kadinlarin elinde ne var Cevap verdi Bir kadin hamile kaldiginda gecesini ibadetle gunduzunu orucla geciren kimsenin sevabi vardir kasilmalar onu vurdugunda bunu yasamak zorunda kaldigi icin Tanri nin ona ne kadar odul verdigini kimse bilmiyor ve cocugunu dogurdugunda ondan aldigi her emme icin bir ruhu canli tutmanin odulunu aliyor Bosandiktan sonra bebekleri konusunda Emzirmeyi tamamlamak isteyenler icin anneler cocuklarini iki tam yil emzirirler Onlarin yiyecegi ve giyecegi bilinen orf e uygun olarak cocuk kendisinin olana babaya aittir Kimseye guc yetireceginin disinda yuk ve sorumluluk teklif edilmez Anne cocugu yuzunden cocuk kendisinin olan baba da cocugu nedeniyle zarara ugratilmasin mirasci uzerinde ki sorumluluk ve gorev de bunun gibidir Eger aralarinda riza ile ve danisarak cocugu iki yil tamamlanmadan sutten ayirmayi isterlerse ikisi icin de bir gucluk yoktur Ve eger cocuklarinizi bir sutanneye emzirtmek isterseniz vereceginizi ucretlerini orfe uygun olarak odedikten sonra size bir sorumluluk yoktur Kur an 2 233 Muhammed ayrica bir kadin dogum sirasinda olurse sehit sayilacagini soyler ki mukafati cennettir Annelik Unlu bir hadisde Cennet annelerin ayaklari altindadir denilir ve tum geleneksel sistemler gibi Islam annelik isini en yuksek deger olarak onurlandirir Islami ogretilerde kadinlarin calismasi ve ucret almasini engelleyen hicbir sey yokken Seyyed Hossein Nasr in The Heart of Islam Enduring Values for Humanity adli kitabina gore Islam toplumu hicbir zaman bir ofiste calismanin cocuk yetistirmekten daha onemli daha yuksek bir mertebe oldugunu dusunmemistir AdetMusluman kadin adet halinde veya lohusa iken camiye giremez ve namaz kilmaktan muaftir Cunku vucut sivilari necis kabul edilir Bazi Islam alimleri kadinin bu haldeyken evinde veya evinin yakininda kalmasini onermektedir Bazi Islam hukukculari bunun seriatin yanlis bir yorumu oldugunu iddia ediyor ve Islami amacin hijyenle ilgili oldugunu dini rituelden arinma ile ilgili olmadigini one suruyor Eyyub anlatiyor Hafsa soyle dedi Biz genc kadinlarimiza iki bayramda disari cikmalarini yasaklardik Beni Halef sarayinda evinde kalan bir kadin gelip alti savasa kocasiyla birlikte katilan kiz kardesinin sozlerini anlatir Yaralilari tedavi eder hastalara bakardik Bir keresinde Peygamber e evde kalmayi sorar Ashabim salini ortmeli hayirlara ve Muslumanlarin toplantilarina katilmalidir der Ummu Atiye Peygamber in Sik sik taranan bakire ve olgun kizlar ve adet goren kadinlar disari cikip hayirlara ve toplantilara katilsinlar hayizli kadinlar mescitten uzak dursunlar dedigini soyler Bukhari 1 6 321 Bazi alimler hayizli kadinlarin Kur an okumasinin caiz olmadigini digerleri bunun mumkun oldugunu soyler Hayizli kadinlar bayram namazina sahitlik edebilirler Kadin ozgurluguKuran da kadinlarin kendi baslarina seyahat etmeleri konusunda herhangi bir sinirlama veya yasaktan soz edilmez Bir hadiste bir kadinin uc gunden uzun yolculukta tek basina seyahat edemeyecegi ancak baska bir hadiste kadinlarin Allah tan baska korku olmadigi surece uzun mesafeler kat edebilecekleri ifade edilir Pek cok alim yolculuk emniyetli oldugu muddetce kadinlarin tek baslarina seyahat etmelerini onaylar Avrupa Fetva ve Arastirma Konseyi ne gore kadinlara seyahat yasagi Orta Cag da gecerli olan seyahatin daha tehlikeli oldugu zamanlarda kadinlarin guvenligine yonelik korkulardan kaynaklanmisti Yasaga inanan ulema guvenilir bir gurupla veya varista kadinla karsilanacagi modern bir tren veya ucak seyahati gibi yolculuklar icin bu yasagi gevsetiyor 1990 2017 Suudi Arabistan da kadinlarin araba kullanma yasagi Suudi Icisleri Bakanligi tarafindan yayinlanan 1990 tarihli bir fetva kadinlarin araba kullanmasini resmen yasakladi ve uluslararasi bir alay konusu oldu 26 Eylul 2017 de veliahd prens Salman bin Abdulaziz tarafindan imzalanan bir kararnameyle Icisleri Bakanligi na yasagi kaldirmasi talimati verildi Kararnamede Kadinlarin araba kullanmasina iliskin asil Islami hukmun izin vermek oldugu ve bu goruse karsi cikanlarin asilsiz ve dusunce hakimiyeti olmayan bahanelere dayandiklari kaydedildi Kararnamenin uygulanmasi Haziran 2018 olarak planlandi Harvard Universitesi Radcliffe Ileri Arastirma Enstitusu nden Suudi akademisyen Hala Al Dosari araba kullanma yasaginin dini ve hatta kulturel degil siyasi oldugunu one surdu Muhammed 570 632 doneminde kadinlar sorun olmadan deveye binerken araba kullanmalarini yasaklamanin sacmaligina dikkat cekti Yazar Haifaa Jawad Kuran veya Hadislerde yasagin hicbir temeli olmadigindan hareketle kraliyet kararnamesinin dini yorum sunmaya yonelik cesur bir girisim olmadigini ifade etti Ek olarak bazi analistler Suudi Arabistan Kralligi Kamu Yatirim Fonu tarafindan araba paylasim uygulamasi Uber e yapilan 3 5 milyar ABD Dolari tutarindaki yatirimin ongorulen diger ekonomik kazanimlarla birlikte kadinlarin araba kullanma yasaginin kaldirilmasinda etkili oldugunu iddia ettiler Kiyafet kurallariEski Arap kadinlarinin ilk kostumleri Haya Islam da dini bir recete ve merkezi bir karakter ozelligidir Uhud Savasi nda Hind liderligindeki Mekkeli kadinlarin sergiledikleri davranista ornegi goruldugu sekliyle Islam oncesi Araplar savasa gittiklerinde Arap kadinlari savasirken veya erkekleri savasmaya tesvik etmek icin goguslerini acarlardi Bircok geleneksel toplumda ornegin cocugun emzirilmesinde kadinlarin memelerini acmalari ayiplanacak bir sey degildir Kuran 24 31 de gecen ve suslerini ortmelerini onlari aile disindaki yabancilara gostermemelerini ifade eden ayeti bu baglamda degerlendirildiginde Kur anin kamusal alanda yeni bir haya olcegi getirdigi dusunulebilir Bu tur davranislar Islam alimleri ve benzer sekilde daha genis Musluman kamuoyu tarafindan manevi bir cehalet halinin Cahiliyye simgesi olarak gorulur Geleneksel hukuk sistemlerinin hicbirinde kadinlarin ortunme sarti bulunmaz ve bunu giymeleri talimati verilenler yalnizca Muhammed in esleriydi 33 59 Buna ragmen tum ortodoks seriat okullari vucudun ozellikle boyun ayak bilekleri ve dirsegin alti gibi yerlerinin halka yerlerde kapatilmasini emrettiler Saclarini ortmek kadinlar tarafindan bir tevazu gostergesi ve ozellikle de Allah a karsi bir saygi gostergesi olarak hayatin dogal bir parcasi olarak gorulmustur Hristiyan sanatinda Meryem Ana ikonografisi onu her zaman saclari ortulu olarak gosterir ve bu gelenegi modern cagda Dogulu Yahudi kadinlarin yani sira hem Gurcu hem de Ermeni Hristiyanlar takip etti Katolik kadinlar yirminci yuzyila kadar baslarini ortmeden kiliseye gitmezlerdi Islam dunyasinin farkli bolgelerinde haya temelinde gelistirilen bu normlarin bazilarinin Islam oncesi Yakin Dogunun eski Yahudi ve Hristiyan topluluklarindan miras alinan tarzlari yansittigi dusunulmektedir Istanbul da bir kafeteryada oturan kadinlarHindistan Jaisalmer yakinlarindaki Thar colunde genc bir Musluman kadin Islam dunyasinin cografi ve kulturel acidan cok cesitli olmasi nedeniyle Musluman kadinlarin giyim tarzlarinda muazzam farkliliklar olmaya devam ediyor Son yillarda batililasma yolundaki laik Turkiye ve Tunus gibi ulkelerde kadinlarin modern Bati tarzi giysiler giymesini zorlayan kurallar gevsetilirken benzer surecler Arnavutluk ve Yugoslav cumhuriyetlerinde komunizmin sona ermesiyle yasandi Bu ulkelerdeki kadinlarin post modern Islami kimligi cagristiran giysileri basortusu yasal ancak zorunlu degildir Tersine koktendinci rejime sahip Sii Iran vb ulkelerde kadinlarin yirminci yuzyilin ikinci yarisinda zorunlu hale getirilen yalnizca dini giysiler giymesini sart kosan kiyafet kurallari halen yururluktedir Bununla birlikte bu ulkeler Islam dunyasi icerisinde hem teolojik hem de kulturel olarak atipiktir Cogunlugu Musluman olan ulkelerin ezici cogunlugunda laik veya dini kiyafetlerin giyilmesini zorunlu kilan yasalar yoktur ve Arnavutluk Lubnan ve Fas gibi ulkelerde bikiniden peceye kadar kadin kiyafetlerinin tum yelpazesi gorulebilir Sosyal Politika ve Anlayis Enstitusu tarafindan 2018 de yapilan bir arastirmada diger yerel dini topluluklarla karsilastirildiginda Amerikali Musluman kadinlarin inanc kimliklerini baskalari tarafindan bilinir kilan gorunur bir sembol takma olasiligi daha yuksek bulundu Ankete katilan kadinlarin 46 si toplum icinde inanclarini belirten buna basortusu de dahildir bir sembolu tasiyacaklarini soylerken 19 u bazen kullanabilecegini 35 i ise hicbir zaman kullanmayacagini ifade etti Gunumuzde neden basortusu taktigi sorusu Musluman Amerikali kadinlar tarafindan cesitli yanitlarla karsilaniyor en populer olani dindarlik ve Tanri yi memnun etmek 54 Musluman olduklarinin bilinmesi 21 haya 12 ve bir sosyal baski dan dolayi bir aile uyesi veya esi gerekli istedigi icin 1 Giyim malzemeleri Pembe pece giyen bir Bengalli kadinIpek Islami gelenekte ipek Cennet ile iliskilendirilir Kur an bircok yerde erdemlilerin cennette giyecekleri ipek kumaslardan bahseder 22 23 ve 35 33 Fikih mezhepleri ipekle ilgili hemen hemen her ayrintida erkeklerin diger liflerle karisik ipek giymesinin caiz olmasi gibi farklilik gostermesine ragmen butun Islam fikhi mezheplerine gore sadece kadinlarin tene yakin saf ipekli giysiler giymesine izin verilir Altin Benzer sekilde seriat yasasi yalnizca kadinlarin mucevher gibi altin takilar takabilecegini varsayar Genel ve ozel gorunum Basortusu carsaf ve burka gibi giysiler tipik olarak yalnizca toplum icinde giyilir Avrupa Birligi ndeki ulkelerin 32 sinde geleneksel tesettur giyimi farkli derecelerde kisitlamalara tabidir Birlesmis Milletler Insan Haklari Komitesi kadinlarin dini amaclarla belirli bir sekilde giyinme haklarini ihlal ettigini iddia ederek bu yasaklari alenen kinadi Musluman Avrupali kadinlar Islami basortusu takmalarinin is bulma konusunda engel teskil ettigini belirtmislerdir Ozel yasamda kadinlarin Bati tarzi giysiler giymesi yaygindir Zara ve Victoria s Secret gibi kuresel moda perakende zincirlerinin Suudi Arabistan gibi IIT uyesi ulkelerde subeleri var Ayrica bakinizMeryem Huri Muhammed in evlilikleri NamusKaynakca How To Talk About Art History 27 Nisan 2017 21 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Haziran 2018 TDV Islam Ansiklopedisi 24 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Mart 2023 a b Siraj Asifa October 2011 Meanings of modesty and the hijab amongst Muslim women in Glasgow Scotland PDF Taylor amp Francis 18 6 716 731 doi 10 1080 0966369X 2011 617907 ISSN 1360 0524 15 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2022 a b Herbert L Bodman Nayereh Esfahlani Tohidi Ed 1998 Women in Muslim Societies Diversity Within Unity Lynne Rienner Publishers ss 2 3 ISBN 978 1 55587 578 7 Ibrahim I A Abu Harb Ibrahim Ali Ibrahim 1997 A Brief Illustrated Guide to Understanding Islam Ingilizce Darussalam ISBN 978 9960 34 011 1 Islam ve Ihsan 13 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Mart 2023 Surah Maryam alqurankarim net 10 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Subat 2022 Qur an 3 42 cf trans Arberry and Pickthall Stowasser Barbara Freyer Mary in Encyclopaedia of the Qurʾan General Editor Jane Dammen McAuliffe Georgetown University Washington DC www eslam de 27 Temmuz 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Aralik 2022 Stowasser Barbara Freyer Mary in Encyclopaedia of the Qurʾan General Editor Jane Dammen McAuliffe Georgetown University Washington DC a b TDV Islam Ansiklopedisi 24 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mart 2023 The eternal and Islamic feminine Sexuality in Islam 1 1yil 2008 bas London and New York City Routledge ss 19 30 ISBN 9780415439152 Glasse Cyril 1989 The Concise Encyclopaedia of Islam London England Stacey International ss 141 143 Glasse Cyril 1989 The Concise Encyclopaedia of Islam London England Stacey International s 182 Glasse Cyril 1989 The Concise Encyclopaedia of Islam London England Stacey International s 325 TDV Islam Ansiklopedisi 29 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mart 2023 Nasr Seyyed Hossein 2004 The Heart of Islam Enduring Values for Humanity New York HarperOne ss 121 122 ISBN 978 0 06 073064 2 Schleifer Yigal 27 Nisan 2005 The Christian Science Monitor 7 Mayis 2005 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Haziran 2015 Murata Sachiko 1992 The Tao of Islam A Sourcebook on Gender Relationships in Islamic Thought Albany State University of New York Press ss 188 202 ISBN 978 0 7914 0914 5 Schleifer Professor S Abdallah 2015 The Muslim 500 The World s 500 Most Influential Muslims 2016 Amman The Royal Islamic Strategic Studies Centre s 28 ISBN 978 1 4679 9976 2 Oliveti Vicenzo 2002 Terror s Source The Ideology of Wahhabi Salafism and its Consequences Birmingham United Kingdom Amadeus Books ss 34 35 ISBN 978 0 9543729 0 3 Schleifer Prof S Abdallah 2015 The Muslim 500 The World s 500 Most Influential Muslims 2016 Amman The Royal Islamic Strategic Studies Centre ss 28 30 ISBN 978 1 4679 9976 2 a b Motahhari Morteza 1983 Jurisprudence and Its Principles translator Salman Tawhidi 0 940368 28 5 a b Kamali Mohammad Hashim Principles of Islamic Jurisprudence Cambridge Islamic Text Society 1991 0 946621 24 1 USC MSA Compendium of Muslim Texts University of Southern California 18 Eylul 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b e Center for Muslim Jewish Engagement 1 Mayis 2015 1 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Center for Muslim Jewish Engagement 20 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Temmuz 2016 Jawad Haifaa 1998 The Rights of Women in Islam An Authentic Approach London England Palgrave Macmillan ss 85 86 ISBN 978 0 333 73458 2 Stowasser B F 1994 Women in the Qur an Traditions and Interpretation Oxford University Press a b Haddad and Esposito 1998 Islam Gender and Social Change Oxford University Press ss xii xx Asma Afsaruddin 2020 Women and the Qur an Mustafa Shah and Muhammad Abdel Haleem Ed The Oxford Handbook of Qur anic Studies Oxford University Press s 527 this Qur anic verse took an unequivocal position women and men have equal moral and spiritual agency in their quest for the good and righteous life in this world for which they reap identical rewards in the afterlife Amira Sonbol Rise of Islam 6th to 9th century Encyclopedia of Women and Islamic Cultures Watt 1956 Sacred texts com 8 Kasim 2001 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mayis 2016 Haleem M A S Abdel The Qur an New York Oxford University Press 2008 Print Quran 4 U 30 Nisan 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Aralik 2019 Campo Juan Eduardo 2009 Encyclopedia of Islam New York City Infobase Publishing s 284 ISBN 9781438126968 Erisim tarihi 8 Temmuz 2014 Agrama H A 2010 Ethics tradition authority Toward an anthropology of the fatwa American Ethnologist 37 1 Romirowsky Asaf 2007 Fatwa Rules to Live By Political Studies Review 19 1 2 174 176 Hosen N 2004 Behind the scenes fatwas of Majelis Ulama Indonesia 1975 1998 Journal of Islamic Studies 15 2 147 179 doi 10 1093 jis 15 2 147 The Concise Encyclopaedia of Islam London England Stacey International 1989 s 29 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Asma Sayeed 2009 John L Esposito Ed The Oxford Encyclopedia of the Islamic World r eksik soyadi1 yardim Ghazala Anwar 2009 John L Esposito Ed The Oxford Encyclopedia of the Islamic World r eksik soyadi1 yardim Remembering God Reflections on Islam Cambridge England The 2000 ss 91 ISBN 978 0 946621 84 2 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Quran 4 U 30 Nisan 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Aralik 2019 4 Temmuz 2015 4 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b c The Tao of Islam A Sourcebook on Gender Relationships in Islamic Thought Albany 1992 ss 14 ISBN 978 0 7914 0914 5 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim a b Remembering God Reflections on Islam Cambridge England The 2000 ss 92 ISBN 978 0 946621 84 2 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim a b Remembering God Reflections on Islam Cambridge England The Islamic Texts Society 2000 ss 93 ISBN 978 0 946621 84 2 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Rethinking Public and Private Space Religion and Women in Muslim Society Journal of Architectural and Planning Research 18 4 307 308 Kis 2001 1 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Kasim 2022 JSTOR vasitasiyla Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Riyad as Salihin 278 The Book of Miscellany كتاب المقدمات Sunnah com Sayings and Teachings of Prophet Muhammad صلى الله عليه و سلم sunnah com 16 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Mayis 2022 a b c d e f g The Taliban s Religious Attitude The Taliban Phenomenon Afghanistan 1994 1997 Karachi Oxford University Press 1999 ss 34 43 ISBN 0 19 579274 2 Erisim tarihi 8 Temmuz 2020 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim a b Gender Islam and Politics Social Research 67 2 453 474 2000 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim a b Taylor amp Francis 18 6 716 731 October 2011 doi 10 1080 0966369X 2011 617907 ISSN 1360 0524 15 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2022 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim a b c d PDF Bloomington Indiana 84 2 743 772 2009 ISSN 0019 6665 23 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 25 Agustos 2021 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim a b Cheruvallil Contractor Sariya Ed 2020 Being Married to a Non Muslim Husband Religious Identity in Muslim Women s Interfaith Marriages Research in the Social Scientific Study of Religion A Diversity of Paradigms 31 Leiden and Boston Brill Publishers ss 388 410 doi 10 1163 9789004443969 020 ISBN 978 90 04 44348 8 ISSN 1046 8064 Bilinmeyen parametre yazarurl gormezden gelindi yardim r eksik soyadi1 yardim a b The Pew Forum on Religion amp Public Life Washington D C Pew Research Center 25 Temmuz 2017 16 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Agustos 2021 a b The Huffington Post 21 Mart 2017 25 Mart 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Agustos 2021 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim kuran diyanet gov tr 3 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Temmuz 2023 a b Muslim Women and Western Feminists The Debate on Particulars and Universals Monthly Review 50 7 19 30 December 1998 doi 10 14452 mr 050 07 1998 11 2 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Heidi Bauer Michele Manos August 1998 Women s Health and Human Rights in Afghanistan Journal of the American Medical Association 280 5 449 55 doi 10 1001 jama 280 5 449 PMID 9701081 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Yazar eksik soyadi2 yardim Students protest forced veiling Iran Focus 19 Ekim 2004 8 Mart 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mart 2013 a b British schools where girls must wear the Islamic veil The Telegraph 2 Ekim 2010 29 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mart 2013 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim a b The Crusade over the Bodies of Women Patterns of Prejudice 43 3 4 269 286 2009 doi 10 1080 00313220903109185 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim US Country Report on Human Rights Practices Afghanistan 2001 State gov 4 Mart 2002 22 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mart 2020 Gender and Sacred Space Segregation in Indonesian Mosques 1 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Kasim 2022 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim 4 Beautiful Mosques in Saudi Arabia to Explore www visitsaudi com Ingilizce 18 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Nisan 2022 Ramadan 2022 UAE clarifies COVID 19 rules for worshippers Al Arabiya English Ingilizce 30 Mart 2022 3 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Nisan 2022 Majlis Ugama Islam Singapura ourmosques commonspaces sg 3 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Nisan 2022 Masjid Omar Kampong Melaka Infopedia eresources nlb gov sg 3 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Nisan 2022 Visit Seoul Seoul Central Mosque english visitseoul net Ingilizce 24 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Nisan 2022 Women are becoming more involved in U S mosques Pew Research Center Ingilizce 3 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Nisan 2022 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Aly Remona 19 Subat 2018 UK mosques must make space for women not turn us away The Guardian 26 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Aralik 2019 United Nations Educational Scientific and Cultural Organization UNESCO 19 Kasim 2005 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Temmuz 2016 The Rights of Women in Islam An Authentic Approach London England Palgrave Macmillan 1998 s 8 ISBN 978 0 333 73458 2 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim a b The Rights of Women in Islam An Authentic Approach London England Palgrave Macmillan 1998 s 9 ISBN 978 0 333 73458 2 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim The Rights of Women in Islam An Authentic Approach London England Palgrave Macmillan 1998 s 20 ISBN 978 0 333 73458 2 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim a b c Irwin Robert Ed 2000 Education The New Cambridge History of Islam 1 Cambridge University Press ss 495 531 doi 10 1017 chol9780521838245 022 ISBN 978 1 139 05614 4 erisim tarihi 14 Aralik 2020 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim a b The Rights of Women in Islam An Authentic Approach London England Palgrave Macmillan 1998 ss 20 21 ISBN 978 0 333 73458 2 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim The Rights of Women in Islam An Authentic Approach London England Palgrave Macmillan 1998 s 21 ISBN 978 0 333 73458 2 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim a b Daily Life in the Medieval Islamic World Greenwood Publishing Group 2005 s 196 ISBN 0 313 32270 8 In addition Muhammad is reported to have praised the women of Medina because of their desire for religious knowledge How splendid were the women of the ansar shame did not prevent them from becoming learned in the faith Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Sahih Muslim 332 c Sunnah com 29 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Kasim 2016 The Ismailis in the Middle Ages A History of Survival A Search for Salvation New York Oxford University Press 2007 s 159 ISBN 978 0 19 531173 0 a b Daily Life in the Medieval Islamic World Greenwood Publishing Group 2005 ISBN 0 313 32270 8 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim a b A History of Islamic Societies Cambridge University Press Kindle edition 2014 s 210 ISBN 978 0 521 51430 9 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim The Formation of Islam Religion and Society in the Near East 600 1800 Cambridge University Press 2003 s 227 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Beck Lois Ed 2003 Women in Iran from the Rise of Islam to 1800 Urbana IL University of Illinois Press s 69 ISBN 0 252 07121 2 r eksik soyadi1 yardim Al Muhaddithat The Women Scholars in Islam 2007 ss 77 82 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim a b Francis Robinson The British Empire and Muslim Identity in South Asia 3 Mayis 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Oxford University Press pages 18 21 Francis Robinson 1982 Atlas of the Islamic World Since 1500 978 0 87196 629 2 a b c d e Women and the Transmission of Religious Knowledge in Islam Ingilizce New York Cambridge University 2013 ss 144 169 ISBN 9781107031586 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim a b c d Women and Ḥadith Transmission Two Case Studies from Mamluk Damascus Studia Islamica 95 95 71 94 2002 doi 10 2307 1596142 ISSN 0585 5292 1 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Kasim 2022 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim a b c Al Muhaddithat Ingilizce Oxford Interface Publications 2007 ss 59 96 ISBN 9780955454530 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Women Political Participation in the Era of Prophet Muhammad Study on the Hadith Transmitters of the Women Companions Al Albab 6 55 61 2017 doi 10 24260 alalbab v6i1 608 1 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Kasim 2022 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Hadith Literature Its Origin Development and Special Features Ingilizce United Kingdom Islamic Texts Society 1993 ss 40 43 ISBN 9780946621385 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim No Truth Without Beauty Ingilizce Springer International Publishing 2021 ss 33 35 ISBN 9783030835811 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim a b Achievements of Muslim Women in the Religious and Scholarly Fields Ingilizce Darul Ishaat 2005 ss 24 26 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Queen Rania Al Abdullah 10 Mayis 2017 22 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Mayis 2018 a b Adult and Youth Literacy 1990 2015 3 Mayis 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde UNESCO 2012 978 92 9189 117 7 Saudi Arabia uis unesco org 27 Kasim 2016 23 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2020 The Global Gender Gap Report 2012 8 Eylul 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde World Economic Forum Switzerland 2013 Nepal a South Asian nation is not OIC member provided here for completeness and accuracy of list per the cited source Global Gender Index 2013 Times Higher Education 2 Mayis 2013 13 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Haziran 2017 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim UNESCO science report towards 2030 UNESCO 9 Kasim 2015 s 37 ISBN 9789231001291 Gender in Research and Innovation 24 Subat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde She Figures 2012 EU page 26 North Africa women researcher share among world highest University World News 16 Aralik 2016 11 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Mayis 2021 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Roksana Bahramitash 2013 The Oxford Encyclopedia of Islam and Women ISBN 978 0 19 976446 4 Boris Johnson criticised for suggesting women go to university to find husband The Guardian 8 Temmuz 2013 6 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Temmuz 2014 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Algerian women outpace men in academic achievement Magharebia 31 Agustos 2008 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Temmuz 2014 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim A small step for female education in Saudi Arabia The Independent 5 Temmuz 2013 23 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Temmuz 2014 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim UAE women rising in positions of power and influence Khaleej Times 1 Mayis 2016 7 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mayis 2017 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim The Jordan Times 5 Mart 2013 2 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Temmuz 2014 a b c d Here are the 19 countries with the highest ratio of women to men in higher education Business Insider 22 Kasim 2015 27 Mart 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mayis 2017 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim An Overview of Women s Work and Employment in Kazakhstan PDF An Overview of Women s Work and Employment in Kazakhstan Decisions for Life MDG3 Project Country Report No 10 University of Amsterdam March 2010 20 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 20 Haziran 2015 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim More Women Study Physics in Muslim Countries Find Out Why MOST 15 Mart 2021 22 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Mayis 2021 US study into higher rates of female engineers in Muslim countries The Engineer 7 Eylul 2016 13 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Mayis 2021 a b c d e American Muslim Poll 2017 ISPU Institute for Social Policy and Understanding Ingilizce 21 Mart 2017 21 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Haziran 2018 a b c d Al Qaradawy Yusuf The Status Of Women In Islam 1 Kasim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Chapter The Woman as Member of the Society When is a woman allowed to work a b Ziba Mir Hosseini 2009 Towards Gender Equality Muslim Family Laws and the Shari ah Wanted Equality and Justice in the Muslim Family Editor Zainah Anwar Musawah Kuala Lumpur 978 983 2622 26 0 pp 31 33 a b Doi A Rahman amp Bewley A 1992 Women in Shari ah Ta Ha 4th Edition 978 1 84200 087 8 Elizabeth Fernea 1985 Women and the Family in the Middle East New Voices of Change University of Texas Press 978 0 292 75529 1 pages 264 269 Does the woman have the right to work 8 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Eylul 2017 No one can object to a sensible and adult woman s legal right to engage in work that is lawful or to her right to be financially independent Selected Rulings 8 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Eylul 2017 Wife should seek her husband s permission for going out of home if it is against his rights or else obtaining his permission is not required So in this case she can without permission go out for learning and teaching doing social and political activities and visiting parent and relatives Ibn Rushd 4 9 September 1994 14 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Ekim 2008 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Banking on Baghdad Inside Iraq s 7 000 Year History of War Profit and Conflict John Wiley and Sons 2004 s 34 ISBN 0 471 70895 X Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Hale Sarah Josepha Buell 1853 Woman s Record Or Sketches of All Distinguished Women from The Beginning Till A D 1850 Arranged in Four Eras with Selections from Female Writers of Every Age Harper Brothers s 120 Islamic Culture and the Medical Arts The Art as a Profession Nlm nih gov 9 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Mayis 2016 Bademci 2006 First illustrations of female Neurosurgeons in the fifteenth century by Serefeddin Sabuncuoglu PDF Neurocirugia 17 2 162 165 doi 10 4321 s1130 14732006000200012 PMID 16721484 29 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan PDF ResearchGate Ingilizce 1 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2022 Women and Islam Oxford Islamic Studies Online www oxfordislamicstudies com 30 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Kasim 2022 Indonesia has the Highest Senior Business Roles Held by Women in ASEAN at 46 HR in Asia 16 Mart 2017 20 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Mayis 2018 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Women of Our World 2005 PDF 6 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 8 Eylul 2013 a b The Global Gender Gap Report 2012 8 Eylul 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde World Economic Forum Switzerland 2013 page 11 25 Priscilla Offenhauer WOMEN IN ISLAMIC SOCIETIES A SELECTED REVIEW OF SOCIAL SCIENTIFIC LITERATURE 23 Aralik 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Library of Congress Washington DC 2005 pp 73 76 a b JAMAL NASIR THE STATUS OF WOMEN UNDER ISLAMIC LAW AND MODERN ISLAMIC LEGISLATION 3d edition 2009 Assaad R 2003 Gender amp Employment Egypt in Comparative Perspective in Doumato E A amp Posusney M P Women and Globalization in the Arab Middle East Gender Economy and Society Colorado Lynne Rienner Publishers Sebastian Maisel and John A Shoup 2009 Saudi Arabia and the Gulf Arab States Today An Encyclopedia of Life in the Arab States 978 0 313 34442 8 Greewood Saudi women seek driving licenses in UAE Arab News 5 Mayis 2013 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Temmuz 2014 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim The Countries With the Highest Number of Female Executives Are Not the Ones You d Expect World Mic 7 Mart 2014 20 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Haziran 2015 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim 2 Guler Sabanci The Financial Times 15 Kasim 2011 8 Haziran 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Haziran 2015 Boyner Boyner Holding 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Haziran 2015 99 Most Powerful Women Edition The Jakarta Globe 1 Ekim 2011 20 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Haziran 2015 TRANS TV Milik Kita Bersama 16 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Haziran 2015 Meet the team Meet the WOMENA team Pan Arab Angels FZ LLC 20 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Haziran 2015 Womena the Middle East s First Women Only Angel Investor Group Getting to Know Womena The Middle East s First Women Only Angel Investor Group and the Duo Behind It All Savoir Flair 11 Kasim 2014 20 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Haziran 2015 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim The Heart of Islam Enduring Values for Humanity New York HarperOne 2004 s 125 ISBN 978 0 06 073064 2 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Sharia and National Law in Muslim Countries Amsterdam University Press 30 Agustos 2008 ss 23 47 ISBN 978 90 8728 048 2 Erisim tarihi 19 Ekim 2013 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim John L Esposito Ed 2009 The Oxford Encyclopedia of the Islamic World Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim r eksik soyadi1 yardim Sharia and National Law in Muslim Countries Tensions and Opportunities for Dutch and EU Foreign Policy PDF Amsterdam University Press 2008 s 30 ISBN 978 90 8728 048 2 9 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 1 Kasim 2022 Alissa Rubin Punishment of Elder s Misdeeds Afghan Girl Pays the Price New York Times February 16 2012 Vani verdict 8 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Tribune Pakistan October 9 2012 Haideh Moghissi Ed 2005 Women and Islam Social conditions obstacles and prospects Volume 2 Taylor amp Francis s 113 ISBN 978 0 415 32420 5 r eksik soyadi1 yardim a b Donna E Arzt The Application of International Human Rights Law in Islamic States Human Rights Quarterly Vol 12 No 2 May 1990 pp 202 230 a b c Rudolph Peters Crime and Punishment in Islamic Law Cambridge University Press 978 0 521 79226 4 pp 15 29 and 177 178 a b c d e The Rights of Women in Islam An Authentic Approach London England Palgrave Macmillan 1998 s 7 ISBN 978 0 333 73458 2 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim The Concise Encyclopaedia of Islam London England Stacey International 1989 s 248 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim a b The Rights of Women in Islam An Authentic Approach London England Palgrave Macmillan 1998 s 9 ISBN 978 0 333 73458 2 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Joseph and Naǧmabadi Encyclopedia of Women and Islamic Cultures Family Law and Politics Brill Academic pp 137 138 978 9004128187 Joseph and Naǧmabadi Encyclopedia of Women and Islamic Cultures Family Law and Politics Brill Academic pp 299 305 978 9004128187 Naila Kabeer 1999 Resources agency achievements Reflections on the measurement of women s empowerment Development and change 30 3 435 464 M Keshavjee 2013 Islam Sharia and Alternative Dispute Resolution 978 1 84885 732 2 pp 30 31 the rights of women in merit Wael hafed Khalaf 19 Ekim 2014 1 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Kasim 2022 The status of women in Islam 25 Mayis 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde June 4 2008 1368 Reliance of the Traveller PDF Amana Publications s 19 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 14 Mayis 2020 1368 A Classic Manual of Islamic Scared Law PDF Shafiifiqh com s 10 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 14 Mayis 2020 Women and Waqf An Analysis of the Istanbul Tahrir of 1546 Asian and African Studies 1983 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Women Property and Power in Eighteenth Century Cairo Author Mary Ann Fay Bodies in Contact Rethinking Colonial Encounters in World History Duke University Press 2005 ss 129 130 ISBN 978 0 8223 3467 5 Women and Waqf Revisited The Case of Aleppo 1770 1840 Author Margaret L Meriwether Women in the Ottoman Empire Middle Eastern Women in the Early Modern Era Brill 1997 ss 131 132 ISBN 978 9004108042 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim The Concise Encyclopaedia of Islam London England Stacey International 1989 ss 188 189 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Chapter 2 The Nature of Money Heaven s Bankers Inside the Hidden World of Islamic Finance London England Constable 2015 ISBN 978 1 4721 2169 1 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim a b c d e f g h John L Esposito Ed 2009 The Oxford Encyclopedia of the Islamic World ISBN 978 0 19 530513 5 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim r eksik soyadi1 yardim a b c d e f P Bearman Th Bianquis Ed 2012 Encyclopaedia of Islam Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim r ad1 eksik soyadi1 yardim Esmaeili H amp Gans J 1999 Islamic law across cultural borders the involvement of western nationals in Saudi murder trials Denver Journal of International Law and Policy 28 145 see also Kur an 24 4 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi aq97 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Cheema 2008 From the Hudood Ordinances to the Protection of Women Act Islamic Critiques of the Hudood Laws of Pakistan UCLA Journal of Islamic and Near East Law 8 1 101 Kamali 1998 Punishment in Islamic law A critique of the hudud bill of Kelantan Malaysia Arab Law Quarterly 13 3 203 234 doi 10 1163 026805598125826102 Emad El Din Shahin Ed 2014 The Oxford Encyclopedia of Islam and Politics Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim r eksik soyadi1 yardim Gunnar J Weimann 2010 Islamic Criminal Law in Northern Nigeria Politics Religion Judicial Practice Amsterdam University Press s 77 ISBN 9789056296551 Sharia and National Law in Muslim Countries Tensions and Opportunities for Dutch and EU Foreign Policy PDF Amsterdam University Press 2008 s 20 ISBN 978 90 8728 048 2 9 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 1 Kasim 2022 Pakistan 7 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Human Rights Watch 2005 Woman as a witness 12 Kasim 2010 1 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Kasim 2022 Noor 1 Ocak 2010 Rape A Problem of Crime Classification in Islamic Law Arab Law Quarterly 24 4 417 438 doi 10 1163 157302510X526724 a b Controversies in Contemporary Islam New York Routledge 2013 s 78 ISBN 978 0 415 67613 7 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Feminism Law and Religion Farnham England Ashgate 2013 ss 328 329 ISBN 978 1 4094 4421 3 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Lill Scherdin 2016 Capital Punishment A Hazard to a Sustainable Criminal Justice System Routledge s 279 ISBN 978 1 317 16992 5 Jon Henley 3 Ocak 2002 French rape victim faces jail for adultery The Guardian Erisim tarihi 6 Ocak 2013 Afghanistan Surge in Women Jailed for Moral Crimes 19 Ekim 2013 tarihinde Archive is sitesinde arsivlendi Human Rights Watch May 21 2013 In Pakistan Rape Victims Are the Criminals 22 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Seth Mydans New York Times May 17 2002 Pakistan senate backs rape bill BBC News 23 Kasim 2006 16 Subat 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Kasim 2022 Engineer A 2008 The rights of women in Islam Sterling Publishers Pvt Ltd 978 8120739338 page 73 74 The Woman and the Islamic Law Part 1 2 Javed Ahmad Ghamidi www javedahmadghamidi com 24 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Mayis 2016 Questions Al Mawrid www al mawrid org 2 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Mayis 2016 a b Is woman s testimony half the weight of man s Ingilizce 9 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 24 Aralik 2019 I lam al Muwwaqi in 1st ed vol 1 Beirut Dar al Jayl 1973 91 PDF International Journal of Middle East Studies 29 2 185 204 1 Ocak 1997 doi 10 1017 S0020743800064461 30 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 20 Mayis 2020 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Turuq Al Hukmiya 1 128 الطرق الحكمية في السياسة الشرعية s 430 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Wael B Hallaq 2009 Shari a Theory Practice Transformations Cambridge University Press s 347 Kelly S 2010 Recent gains and new opportunities for women s rights in the Gulf Arab states Women s Rights in the Middle East and North Africa Gulf Edition Editors Kelly and Breslin 978 1 4422 0396 9 Mohammad Fadel 1997 Two Women One Man Knowledge Power and Gender in Medieval Sunni Legal Thought International Journal of Middle East Studies 29 2 187 Percentage of women aged 15 49 who think that a husband partner is justified in hitting or beating his wife partner under certain circumstances 4 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde UNICEF 2013 The Prohibition of Domestic Violence in Islam Washington DC World Organization for Resource Development and Education 2011 s 6 ISBN 978 1 930409 97 2 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim The Prohibition of Domestic Violence in Islam Washington DC World Organization for Resource Development and Education 2011 ss 9 12 ISBN 978 1 930409 97 2 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim a b c Dawud 31 Ekim 2010 SeekersHub 8 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Haziran 2016 Misquoting Muhammad The Challenge and Choices of Interpreting the Prophet s Legacy Oneworld Publisher 2014 ss 275 276 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Domestic violence fatwa stirs outrage The National Mubadala Development Company 28 Ekim 2008 9 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Haziran 2016 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim The Prohibition of Domestic Violence in America Washington DC World Organization for Resource Development and Education 2011 ISBN 978 1 930409 97 2 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Al Monitor 24 Mart 2015 27 Mart 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Haziran 2017 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Hajjar 2004 Religion state power and domestic violence in Muslim societies A framework for comparative analysis Law amp Social Inquiry 29 1 1 38 doi 10 1086 423688 Treacher 2003 Reading the Other Women Feminism and Islam Studies in Gender and Sexuality 4 1 59 71 doi 10 1080 15240650409349215 a b John C Raines amp Daniel C Maguire Ed Farid Esack What Men Owe to Women Men s Voices from World Religions State University of New York 2001 see pages 201 203 Jackson Nicky Ali ed Encyclopedia of domestic violence CRC Press 2007 see chapter on Quranic perspectives on wife abuse AYAH an Nisa 4 34 Islam Awakened 9 Kasim 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Aralik 2014 The Washington Post 22 Ekim 2006 22 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim al Tabari History of Al Tabari Vol IX The Last Years of the Prophet tr Poonawala I K Albany NY 1990 pp 112 113 sunnah com 1 Kasim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sunan Abu Dawud 10 1900 Jami Al Bayan An Ta Wil Aayi al Qur an Dar al Fikr ss volume 5 page 68 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Tafseer al Tabari for 4 34 al tafsir com 4 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Created on Monday 8 August 2011 22 48 8 Agustos 2011 The Mercy of Prophet PBUH on Women Systemoflife com 19 Aralik 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Haziran 2013 Sunan Abu Dawud Hadith 2137 cited in Philips A A B amp Jones J Polygamy in Islam 2nd edition International Islamic Publish House Riyad 2005 p 25 QuranX com The most complete Quran Hadith Tafsir collection available quranx com 1 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Kasim 2022 sunnah com 4 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Mart 2018 hadith 4786 Book 43 Hadith 14 Book 42 Hadith 4768 20 Subat 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF Islamic Supreme Council of Canada Ingilizce 13 Ekim 2014 8 Kasim 2014 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 22 Eylul 2018 a b Ahmed Ali S V Jibouri Yasin T 2004 The Koran Translation Elmhurst NY Tahrike Tarsile Quran Print Bakhtiar Laleh Verse in Koran on beating wife gets a new translation 22 Eylul 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde New York Times March 25 2007 Following verses of Quran and Hadiths are most cited by secondary and tertiary sources on permissibility of domestic violence under Islamic law a b Modernist Islam 1840 1940 A Sourcebook New York Oxford University Press 2002 ss 207 214 ISBN 978 0 19 515468 9 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim The Quran Women and Modern Society New Delhi New Dawn Press 2005 ss 53 ISBN 978 1 932705 42 3 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Fluehr Lobban 1990 Obedience Ta a in Muslim Marriage Religious Interpretation and Applied Law in Egypt Journal of Comparative Family Studies 21 1 39 53 doi 10 3138 jcfs 21 1 39 Maghraoui Abdeslam Political authority in crisis Mohammed VI s Morocco Middle East Report 218 2001 12 17 Critelli Filomena M Women s rights Human rights Pakistani women against gender violence J Soc amp Soc Welfare 37 2010 pages 135 142 Oweis 2009 Violence Against Women Unveiling the Suffering of Women with a Low Income in Jordan Journal of Transcultural Nursing 20 1 69 76 doi 10 1177 1043659608325848 PMID 18832763 UAE Spousal Abuse Never a Right Human Rights Watch 19 Ekim 2010 26 Subat 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Mayis 2016 IRIN Move to take domestic violence cases out of religious courts IRIN 23 Eylul 2009 12 Agustos 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Mayis 2016 Lebanon Enact Family Violence Bill to Protect Women Human Rights Watch 6 Temmuz 2011 20 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Mayis 2016 Afghanistan Ending Child Marriage and Domestic Violence 10 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Human Rights Watch September 2013 pages 11 13 Moha Ennaji and Fatima Sadiq Gender and Violence in the Middle East Routledge 2011 978 0 415 59411 0 see pages 162 247 Council of Europe Convention on preventing and combating violence against women and domestic violence Istanbul Convention Council of Europe Convention on preventing and combating violence against women and domestic violence Istanbul Convention Information Platform humanrights ch 20 Mayis 2014 29 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Haziran 2015 Council of Europe Convention on preventing and combating violence against women and domestic violence CETS No 210 Council of Europe Council of Europe 27 Haziran 2015 18 Agustos 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Haziran 2015 PDF Council of Europe Council of Europe 11 Nisan 2013 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 27 Haziran 2015 Balkanika Music Television 9 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Eylul 2017 a b c d e Arkoun M 1997 P Bearman Th Bianquis Ed Encyclopaedia of Islam r ad1 eksik soyadi1 yardim The Concise Encyclopaedia of Islam London England Stacey International 1989 s 240 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim a b Living Islam From Samarkand to Stornoway London England BBC Books Limited 1993 ss 95 96 ISBN 0 563 36441 6 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim a b c Dahlen 2008 a b The Cambridge Illustrated History of the Islamic World Cambridge England Cambridge University Press 1996 ss 197 ISBN 978 0 521 66993 1 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim The Forty Rules of Love By Elif Shafak The Independent 9 Temmuz 2010 3 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Temmuz 2015 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim The Tao of Islam A Sourcebook on Gender Relationships in Islamic Thought Albany New York State University of New York Press 1992 s 186 ISBN 978 0 7914 0914 5 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Islam and the Destiny of Man Cambridge England The 1994 s 63 ISBN 978 0 946621 47 7 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim The Tao of Islam A Sourcebook on Gender Relationships in Islamic Thought Albany New York State University of New York Press 1992 ss 186 187 ISBN 978 0 7914 0914 5 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Resonances of the Raj India in the English Musical Imagination 1897 1947 New York OUP USA 2014 s 207 ISBN 978 0 19 931489 8 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim a b c The Tao of Islam A Sourcebook on Gender Relationships in Islamic Thought Albany NY State University of New York Press 1992 s 183 ISBN 978 0 7914 0914 5 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim a b The Tao of Islam A Sourcebook on Gender Relationships in Islamic Thought Albany NY State University of New York Press 1992 s 186 ISBN 978 0 7914 0914 5 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim
Üst