Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Anadolu halkları veya tarih öncesi Antik Anadolulular, Hint Avrupa dil ailesinin, Anadolu dilleri grubunu konuşmuş, aynı zamanda, genel Hint-Avrupa halklarının ön köken evresi olan Proto Hint-Avrupa topluluğundan çok daha erken bir dönemde ayrılmış,arkaik bir Hint-Avrupa etno-dil grubu ve Küçük Asya coğrafyasının tarihsel Hint-Avrupa halkıydı.
Tarih
Kökenler
Anadolu halklarının, Küçük Asya'ya girişinin kesin zamanı ve yönü bilinmemekle beraber, yaygın anlamda kabul gören Kurgan hipotezi çerçevesinde, Doğuya göç eden Proto-Toharlar ile birlikte, erken Proto-Anadolu halkı'da, Avrasya steplerin'den başlamış ve Batı Avrupa'dan, Hint Yarımadasına kadar uzanan geniş bir coğrafyada gerçekleşmiş olan Hint-Avrupalı göç dalgalarının bilinen ilk kitlesini oluşturmuşlardır. Anadolu halkının, MÖ 3000 yıllarında Balkanlar veya Kafkaslar üzerinden Küçük Asya ve Yakın Doğu'ya ulaşmaları muhtemel olmakla beraber, bu göç yolu hareketi henüz arkeolojik olarak belgelenmemiştir.
Tekerlekli arabaları olmasına rağmen, muhtemelen Hint-Avrupalılar savaş için savaş arabalarını kullanmayı öğrenmeden önce göç ettiler.Hitit tarım terimlerinin diğer Batı-Avrupa alt gruplarıyla karşılaştırılması, Anadolu halklarının ortak bir tarımsal adlandırma kurulmadan çok önce diğer Hint-Avrupa halklarından ayrıldıklarını gösteriyor, bu durum, Yakın doğu bölgesine ortak bir yol ile birbirine bağlı bir halk olarak girdiklerini gösteriyor. Anadolu halkı, yerel halkın halihazırda şehirler ve okur-yazar bürokrasileri oluşturduğu, krallıklar ve saray kültleri kurduğu bir bölgenin davetsiz misafirleriydi. Bölgeye girdiklerinde, yerel halkların kültürleri özellikle Hattiler) onları dilsel, politik ve dini açıdan önemli ölçüde etkilemiştir. Dilbilimci Christopher I. Beckwith; Anadolu halklarının, Hattiler tarafından diğer işgalci Avrupa gruplarıyla savaşmak üzere savaşçılar olarak istihdam edilmelerinden sonra, Anadolu'da bir dayanak noktası kazandıklarını ileri sürmektedir, benzer bir şekilde Hint-Avrupa uzmanı Francisco Villar ise, erken Anadolu halklarının, kendilerini, itaatkar tarım üreticileri olan Hattilerin egemen oldukları kalelere, tünemiş askeri bir kast olarak dayattıklarını ifade etmektedir.
Colin Renfrew tarafından ileri sürülen Anadolu hipotezi (1987) ise Anadolu'yu Proto Hint-Avrupalılar'ın ve dolayısıylada Anadolu halklarının'da asıl vatanı olduğunu ileri sürer. Bu hipotez çoğunlukla arkeolojik alanda desteklenirken genelde dilbilimciler tarafından reddedilir.
Bronz çağı
Anadolu halklarının en eski dilbilimsel ve tarihsel tasviri, Kaniş'teki MÖ 19. yüzyıldan kalma Asur ticari metinlerinde bahsedilen isimlerdir. Kaniş, o dönemde, Asur ve Anadolu devletleri arasındaki ticareti denetleyen Asur ticaret ağının merkeziydi ve kentte yaşayan Anadolu halklarının gücünü artıran bir etkendi.Hititler, Anadolu halklarının en iyi bilinen grubudur. Hatti'den ele geçirilen Kaniş'teki başkentlerinden sonra, kendilerini Nesiler olarak tanıtan Hititler, Hattuşa'nın başkentini ele geçirdiler ve sonrasında Hitit dili, Anadolu'da baskın bir dil olarak Hatti dilinin yerini aldı. Anadolu'daki birkaç bağımsız Hatti krallığını birleştiren Hititler, MÖ 17. yüzyılda bir Ortadoğu imparatorluğu kurmaya başladılar.Babili istila edip, Asur şehirlerini ele geçirdiler ve eski dünyanın en büyük (Savaş arabası) savaşları olan Kadeş Muharebesi'nde Mısır İmparatorluğu ile durma noktasına kadar savaştılar. İmparatorlukları, MÖ 12. yüzyılda Bronz Çağı Çöküşüyle ortadan kalktı. Hitit dili, seçkinlerin dili olduğu için İmparatorluk ile birlikte ortadan kalktı.
Bir diğer Anadolu halkı Erken Tunç Çağı'nda güneybatı Anadolu'ya göç etmiş olan Luvilerdir. Hititçe'den farklı olarak Luvi dili, Hatti dilinden ödünç kelimeler içermez ve bu durum başlangıcından itibaren Batı Anadolu'da konuşulduğunu gösterir. Luviler geniş bir alanda yaşadılar ve dilleri Hitit İmparatorluğu'nun çöküşünden sonra konuşuldu.
En az bilinen Anadolu halkları grubu ise, Kuzey Anadolu'daki Pala bölgesinde yaşayan ve Palaca dilini konuşmuş olan Palaik halklarıydı. Bu bölge muhtemelen daha önce Hattiler tarafından iskan edilmişti. Palaiklerin, MÖ 15. yüzyılda Kaşkalar'ın işgali ile tarih sahnesinde silinmeleri muhtemeldir.
Demir Çağı
Tunç Çağı çöküşünün ardından, bir dizi Geç Hitit Devletleri MÖ 8. yüzyıla kadar ayakta kaldı. Daha sonra Demir Çağı'nda Anadolu dilleri Likyalılar, Lidyalılar, Karyalılar, Pisidyalılar ve diğerleri tarafından konuşuldu. Bu diller büyük ölçüde Helenistik dönemde, MÖ 3. yüzyılda yok olmuştu, ancak bazı kalıntıların daha geç dönemlere kadar kalması mümkündü ve Luvice ile bağlantılı olan İsaurian dili, MS 5. yüzyılın sonlarına kadar, kayda geçmiş cenaze yazıtları ile Geç Antik Çağ'a kadar hayatta kalmış olabilir.
Anadolu halkları
- (Hititler)
- Kapadokyalılar? / Beyaz Suriyeliler ? (Kapadokyalılar ve Beyaz Suriyeliler aynı insanlardı ve Kapadokya Farsça adıydı, Beyaz Suriyelilerin (Grekçe:Λευκόσυροι, Leukosuroi – Yunanca adıydı) (Kapadokyalılar, başlangıçta Kapadokya'nın bir parçası olan Batı Pontus'ta da yaşadılar.
- Amiseniler?; Batı Pontus'daki Themiskira bölgesinde yaşadılar.
- Kasesler?
- (Luviler)
- Karyalılar
- Kataonia - Kataonyalılar) muhtemelen Klasik Çağ'da Kapadokyalılar tarafından asimile edildiler.
- Kilikyalılar
- Dananayim veya Danuna sakinleri ya da Denyen'ler; Kilikya'da Adana - Adanya) şehir ve bölgesinin sakinleri olabilir veya eski Mısırlılar tarafından 'Denyen' olarak adlandırılan Deniz Halklarından insanlarda olabilir.
- Kommageneler ?
- İsauryalılar
- Lelegesliler?
- Likaonyalılar
- Likyalılar
- Lidyalılar / Maeonyalılar(Maíones)
- Kaystroslular / Kaystrianoi
- Kilboslular - Kilbianoi / Kilbiani
- Antik Filistinliler?
- Pisidyalılar - Pamfilyalılar (Pamfilyalılar kıyıda ve Pisidyalılar ise iç kesimlerde yaşadılar, aynı insanlardı ve aynı dili konuştular, fark ise Anadolu Pamfilyalıları Demir çağından bu yana Yunan etkileşimine girmiş olmalarıdır. (Pisidya dilinin bir parçası olan Anadolu dilleri Pamfilya lehçesi ve Helenleşme derecesine bağlı olarak Antik Yunancanın bir parçası olan Pamfilya Yunanca lehçesi vardı.)
- Homonadlar
- Sideliler
- Pisidyalılar - Pamfilyalılar (Pamfilyalılar kıyıda ve Pisidyalılar ise iç kesimlerde yaşadılar, aynı insanlardı ve aynı dili konuştular, fark ise Anadolu Pamfilyalıları Demir çağından bu yana Yunan etkileşimine girmiş olmalarıdır. (Pisidya dilinin bir parçası olan Anadolu dilleri Pamfilya lehçesi ve Helenleşme derecesine bağlı olarak Antik Yunancanın bir parçası olan Pamfilya Yunanca lehçesi vardı.)
- Milyaslılar - Solimler)
- Telhinesliler?
- Truvalılar
- (Palalar)
- Paflagonyalılar?
- Kaukonesliler?
- Enetler ve Henetiler?
- Mariandinliler?
- Paflagonyalılar?
Olası Anadolu Hint-Avrupa halkları
- Misyalılar; (muhtemelen daha çok Friglerle ilgiliydiler ve Anadolu grubundan olmayan bir Hint-Avrupa halkıydılar, Misya aynı zamanda Phrygia Hellespontica olarak da biliniyordu ve muhtemelen Lidyalılara daha yakın bir Anadolu halkıyla, eski yazarların çelişkili ifadelerini açıklayacak bir karışım yaşadılar.
- Milatai
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Dipnotlar
- ^ a b c d Mallory 1997, ss. 12–16
- ^ a b c d e f g h Anthony 2007, ss. 43–48
- ^ a b Beckwith 2009, s. 32
- ^ Hock & Joseph 1996, ss. 520–521
- ^ a b c d . Encyclopædia Britannica. 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2018.
- ^ a b c Beckwith 2009, ss. 37–39
- ^ Anthony 2007, ss. 64–65
- ^ a b Francisco Villar, The Indo-Europeans and the origins of Europe, s. 343-348..
- ^ Fortson, IV 2011, s. 48
- ^ a b . Encyclopædia Britannica. 19 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2018.
- ^ Ramat, Anna Giacalone; Ramat, Paolo (2015). The Indo-European Languages. Routledge. s. 172. ISBN . 19 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ekim 2020.
The Palaic peoples were very quickly overwhelmed by the invasions of the Kaskas, a non-IE people from the East, who swept them away and for centuries kept attacking the Hittite kingdom
Kaynaklar
- (2007). . Princeton University Press. ISBN .
- Beckwith, Christopher I. (2009). Empires of the Silk Road: A History of Central Eurasia from the Bronze Age to the Present. Princeton University Press. ISBN . 19 Ocak 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ekim 2012.
- Fortson, IV, Benjamin W. (2011). Indo-European Language and Culture: An Introduction. . ISBN . 3 Şubat 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ekim 2012.
- ; Joseph, Brian Daniel (1996). Language History, Language Change, and Language Relationship: An Introduction to Historical and Comparative Linguistics. . ISBN . Erişim tarihi: 30 Ekim 2012.
- Mallory, J. P. (1997). Encyclopedia of Indo-European Culture. . ISBN . 22 Eylül 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mart 2013.
- Melchert, H. Craig (2012). (PDF). 9 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- Sharon R. Steadman; Gregory McMahon (15 Eylül 2011). The Oxford Handbook of Ancient Anatolia: (10,000–323 BCE). Oxford University Press. ISBN . 2 Haziran 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mart 2013.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Anadolu halklari veya tarih oncesi Antik Anadolulular Hint Avrupa dil ailesinin Anadolu dilleri grubunu konusmus ayni zamanda genel Hint Avrupa halklarinin on koken evresi olan Proto Hint Avrupa toplulugundan cok daha erken bir donemde ayrilmis arkaik bir Hint Avrupa etno dil grubu ve Kucuk Asya cografyasinin tarihsel Hint Avrupa halkiydi TarihMO 2 binyilda Anadolu halklari Mavi Luviler Sari Hititler Kirmizi Palalar Kokenler Anadolu halklarinin Kucuk Asya ya girisinin kesin zamani ve yonu bilinmemekle beraber yaygin anlamda kabul goren Kurgan hipotezi cercevesinde Doguya goc eden Proto Toharlar ile birlikte erken Proto Anadolu halki da Avrasya steplerin den baslamis ve Bati Avrupa dan Hint Yarimadasina kadar uzanan genis bir cografyada gerceklesmis olan Hint Avrupali goc dalgalarinin bilinen ilk kitlesini olusturmuslardir Anadolu halkinin MO 3000 yillarinda Balkanlar veya Kafkaslar uzerinden Kucuk Asya ve Yakin Dogu ya ulasmalari muhtemel olmakla beraber bu goc yolu hareketi henuz arkeolojik olarak belgelenmemistir Tekerlekli arabalari olmasina ragmen muhtemelen Hint Avrupalilar savas icin savas arabalarini kullanmayi ogrenmeden once goc ettiler Hitit tarim terimlerinin diger Bati Avrupa alt gruplariyla karsilastirilmasi Anadolu halklarinin ortak bir tarimsal adlandirma kurulmadan cok once diger Hint Avrupa halklarindan ayrildiklarini gosteriyor bu durum Yakin dogu bolgesine ortak bir yol ile birbirine bagli bir halk olarak girdiklerini gosteriyor Anadolu halki yerel halkin halihazirda sehirler ve okur yazar burokrasileri olusturdugu kralliklar ve saray kultleri kurdugu bir bolgenin davetsiz misafirleriydi Bolgeye girdiklerinde yerel halklarin kulturleri ozellikle Hattiler onlari dilsel politik ve dini acidan onemli olcude etkilemistir Dilbilimci Christopher I Beckwith Anadolu halklarinin Hattiler tarafindan diger isgalci Avrupa gruplariyla savasmak uzere savascilar olarak istihdam edilmelerinden sonra Anadolu da bir dayanak noktasi kazandiklarini ileri surmektedir benzer bir sekilde Hint Avrupa uzmani Francisco Villar ise erken Anadolu halklarinin kendilerini itaatkar tarim ureticileri olan Hattilerin egemen olduklari kalelere tunemis askeri bir kast olarak dayattiklarini ifade etmektedir Colin Renfrew tarafindan ileri surulen Anadolu hipotezi 1987 ise Anadolu yu Proto Hint Avrupalilar in ve dolayisiylada Anadolu halklarinin da asil vatani oldugunu ileri surer Bu hipotez cogunlukla arkeolojik alanda desteklenirken genelde dilbilimciler tarafindan reddedilir Bronz cagi Anadolu halklarinin en eski dilbilimsel ve tarihsel tasviri Kanis teki MO 19 yuzyildan kalma Asur ticari metinlerinde bahsedilen isimlerdir Kanis o donemde Asur ve Anadolu devletleri arasindaki ticareti denetleyen Asur ticaret aginin merkeziydi ve kentte yasayan Anadolu halklarinin gucunu artiran bir etkendi Hititler Anadolu halklarinin en iyi bilinen grubudur Hatti den ele gecirilen Kanis teki baskentlerinden sonra kendilerini Nesiler olarak tanitan Hititler Hattusa nin baskentini ele gecirdiler ve sonrasinda Hitit dili Anadolu da baskin bir dil olarak Hatti dilinin yerini aldi Anadolu daki birkac bagimsiz Hatti kralligini birlestiren Hititler MO 17 yuzyilda bir Ortadogu imparatorlugu kurmaya basladilar Babili istila edip Asur sehirlerini ele gecirdiler ve eski dunyanin en buyuk Savas arabasi savaslari olan Kades Muharebesi nde Misir Imparatorlugu ile durma noktasina kadar savastilar Imparatorluklari MO 12 yuzyilda Bronz Cagi Cokusuyle ortadan kalkti Hitit dili seckinlerin dili oldugu icin Imparatorluk ile birlikte ortadan kalkti Bir diger Anadolu halki Erken Tunc Cagi nda guneybati Anadolu ya goc etmis olan Luvilerdir Hititce den farkli olarak Luvi dili Hatti dilinden odunc kelimeler icermez ve bu durum baslangicindan itibaren Bati Anadolu da konusuldugunu gosterir Luviler genis bir alanda yasadilar ve dilleri Hitit Imparatorlugu nun cokusunden sonra konusuldu En az bilinen Anadolu halklari grubu ise Kuzey Anadolu daki Pala bolgesinde yasayan ve Palaca dilini konusmus olan Palaik halklariydi Bu bolge muhtemelen daha once Hattiler tarafindan iskan edilmisti Palaiklerin MO 15 yuzyilda Kaskalar in isgali ile tarih sahnesinde silinmeleri muhtemeldir Demir Cagi Tunc Cagi cokusunun ardindan bir dizi Gec Hitit Devletleri MO 8 yuzyila kadar ayakta kaldi Daha sonra Demir Cagi nda Anadolu dilleri Likyalilar Lidyalilar Karyalilar Pisidyalilar ve digerleri tarafindan konusuldu Bu diller buyuk olcude Helenistik donemde MO 3 yuzyilda yok olmustu ancak bazi kalintilarin daha gec donemlere kadar kalmasi mumkundu ve Luvice ile baglantili olan Isaurian dili MS 5 yuzyilin sonlarina kadar kayda gecmis cenaze yazitlari ile Gec Antik Cag a kadar hayatta kalmis olabilir Anadolu halklariDavid W Anthony At Tekerlek ve Dil 2007 kitabindaki Hint Avrupa gocleri Hititler Kapadokyalilar Beyaz Suriyeliler Kapadokyalilar ve Beyaz Suriyeliler ayni insanlardi ve Kapadokya Farsca adiydi Beyaz Suriyelilerin Grekce Leykosyroi Leukosuroi Yunanca adiydi Kapadokyalilar baslangicta Kapadokya nin bir parcasi olan Bati Pontus ta da yasadilar Amiseniler Bati Pontus daki Themiskira bolgesinde yasadilar Kasesler Luviler Karyalilar Kataonia Kataonyalilar muhtemelen Klasik Cag da Kapadokyalilar tarafindan asimile edildiler Kilikyalilar Dananayim veya Danuna sakinleri ya da Denyen ler Kilikya da Adana Adanya sehir ve bolgesinin sakinleri olabilir veya eski Misirlilar tarafindan Denyen olarak adlandirilan Deniz Halklarindan insanlarda olabilir Kommageneler Isauryalilar Lelegesliler Likaonyalilar Likyalilar Lidyalilar Maeonyalilar Maiones Kaystroslular Kaystrianoi Kilboslular Kilbianoi Kilbiani Antik Filistinliler Pisidyalilar Pamfilyalilar Pamfilyalilar kiyida ve Pisidyalilar ise ic kesimlerde yasadilar ayni insanlardi ve ayni dili konustular fark ise Anadolu Pamfilyalilari Demir cagindan bu yana Yunan etkilesimine girmis olmalaridir Pisidya dilinin bir parcasi olan Anadolu dilleri Pamfilya lehcesi ve Helenlesme derecesine bagli olarak Antik Yunancanin bir parcasi olan Pamfilya Yunanca lehcesi vardi Homonadlar Sideliler Milyaslilar Solimler Telhinesliler Truvalilar Palalar Paflagonyalilar Kaukonesliler Enetler ve Henetiler Mariandinliler Olasi Anadolu Hint Avrupa halklari Misyalilar muhtemelen daha cok Friglerle ilgiliydiler ve Anadolu grubundan olmayan bir Hint Avrupa halkiydilar Misya ayni zamanda Phrygia Hellespontica olarak da biliniyordu ve muhtemelen Lidyalilara daha yakin bir Anadolu halkiyla eski yazarlarin celiskili ifadelerini aciklayacak bir karisim yasadilar MilataiAyrica bakinizAnadolu dilleri Deniz Kavimleri Anadolu hipotezi Anadolu tarihi Hiksoslar Mitanni Maryannu Turkiye deki antik kentler listesi Yakin Dogu Kavimler Gocu MO 1900 Bati Anadolu kulturuKaynakcaDipnotlar a b c d Mallory 1997 ss 12 16 a b c d e f g h Anthony 2007 ss 43 48 a b Beckwith 2009 s 32 Hock amp Joseph 1996 ss 520 521 a b c d Encyclopaedia Britannica 6 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Temmuz 2018 a b c Beckwith 2009 ss 37 39 Anthony 2007 ss 64 65 a b Francisco Villar The Indo Europeans and the origins of Europe s 343 348 Fortson IV 2011 s 48 a b Encyclopaedia Britannica 19 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Temmuz 2018 Ramat Anna Giacalone Ramat Paolo 2015 The Indo European Languages Routledge s 172 ISBN 978 1134921874 19 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ekim 2020 The Palaic peoples were very quickly overwhelmed by the invasions of the Kaskas a non IE people from the East who swept them away and for centuries kept attacking the Hittite kingdom Kaynaklar 2007 Princeton University Press ISBN 978 0 691 05887 0 Beckwith Christopher I 2009 Empires of the Silk Road A History of Central Eurasia from the Bronze Age to the Present Princeton University Press ISBN 978 1 4008 2994 1 19 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ekim 2012 Fortson IV Benjamin W 2011 Indo European Language and Culture An Introduction John Wiley amp Sons ISBN 978 1 4443 5968 8 3 Subat 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ekim 2012 Joseph Brian Daniel 1996 Language History Language Change and Language Relationship An Introduction to Historical and Comparative Linguistics ISBN 3 1101 4784 X Erisim tarihi 30 Ekim 2012 Mallory J P 1997 Encyclopedia of Indo European Culture ISBN 1884964982 22 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mart 2013 Melchert H Craig 2012 PDF 9 Temmuz 2010 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Sharon R Steadman Gregory McMahon 15 Eylul 2011 The Oxford Handbook of Ancient Anatolia 10 000 323 BCE Oxford University Press ISBN 978 0 19 537614 2 2 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mart 2013