Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bir aşı dozu, çok azı aktif bileşen olan immünojen olan birçok bileşen (stabilizatörler, adjuvanlar, artık inaktive edici bileşenler, artık hücre kültürü materyalleri, artık antibiyotikler ve koruyucular) içerir. Tek bir dozda sadece nanogram virüs partikülleri veya mikrogram bakteri polisakkaritleri bulunabilir. Bir aşı enjeksiyonu, ağızdan damla veya burun spreyi çoğunlukla sudur. Bağışıklık yanıtını güçlendirmek, güvenliği sağlamak veya depolamaya yardımcı olmak için diğer bileşenler eklenir ve üretim sürecinden arta kalan çok az miktarda malzeme bulunur. Çok nadiren, bu malzemeler kendilerine karşı çok hassas olan kişilerde alerjik reaksiyona neden olabilir.
Hacim
Bir aşı dozunun hacmi, uygulama yolundan etkilenir. Bazı aşılar ağızdan veya burundan verilirken, çoğu enjeksiyon gerektirir. Aşılar damar yoluyla kan dolaşımına enjekte edilmez. Çoğu enjeksiyon küçük bir dozu kas içine bırakır, ancak bazıları deri yüzeyinin hemen altına yüzeysel olarak veya derinin altına daha derine verilir.
Çocuklar için canlı bir grip aşısı olan Fluenz Tetra, her bir burun deliğine 0,1 ml sıvı püskürtülerek nazal yolla uygulanır. Canlı tifo aşısı Vivotif ve sadece askeri kullanım için ruhsatlı olan canlı adenovirüs aşısının her ikisi de gastro-dirençli sert tabletler olarak gelir.Sabin oral canlı çocuk felci aşısı, geçmişte küçük çocuklara verildiğinde küp şekerlere eklenen acı tuzlu bir sıvıdan iki adet 0.05 ml damla olarak alınır. Canlı bir rotavirüs aşısı olan Rotarix, tadını daha iyi hale getirmek için 1 g şeker içeren yaklaşık 1,5 ml sıvıya sahiptir. Dukoral kolera aşısı, 3 ml süspansiyon ve 5,6 g efervesan granül ile birlikte gelir; bunlar karıştırılır ve tatlı ahududu aromalı bir içecek yapmak için yaklaşık 150 ml suya eklenir.
Hacim ölçeğinin diğer ucunda yer alan çiçek aşısı, çatallı bir iğnenin yaklaşık 100 doz içeren bir şişeye batırılmasıyla elde edilen 0,0025 ml'lik küçük bir damlacıktır. Bu iğne, derinin küçük bir bölgesine 15 kez batırılır ve sadece bir damla kan oluşturacak kadar sıkılır. Biraz daha büyük olan BCG tüberküloz aşısı, bebekler ve 12 yaşın altındaki çocuklar için 0,05 ml, diğerleri için ise 0,1 ml'dir. Bu küçük doz derinin birkaç milimetre altına yerleştirilir ve küçük beyaz bir oluşturur. Kas içi enjeksiyon için birçok aşıda 0,5 ml sıvı vardır, ancak birkaçında 1 ml vardır.
Bazı aşılar, aktif bileşenleri çözelti içinde süspanse edilmiş ve şırınga önceden doldurulmuş olarak gelir (örneğin, Bexsero ). Diğerleri ise ayrı bir flakondan veya önceden doldurulmuş şırıngadan seyreltici kullanılarak uygulamadan önce sulandırılan dondurularak kurutulmuş tozdan oluşan bir flakon olarak tedarik edilir (örn. KKK aşısı). Altı hastalığa karşı koruma sağlayan aşı Infanrix hexa, bir kombinasyon yaklaşımı kullanmaktadır: toz halinde Hib aşısı ve süspansiyon halinde DTPa-HBV-IPV. Alternatif olarak iki ayrı aşı solüsyonu uygulamadan hemen önce karıştırılır (ViATIM ).
İmmünojenler
Yirminci yüzyılda geliştirilen birçok aşı, inaktive edilmiş (öldürülmüş), zayıflatılmış ya da insanlarda zararsız olması için seçilmiş bir tür olan bütün bakteri ya da virüsleri içermektedir. Bunlar çok küçük olduklarından, çok küçük bir miktarı bile çok sayıda birey içerir.
Bakteriyel aşılarda bunu yaklaşık bir bakteri hücresi sayısı ile sayabiliriz. Canlı , zayıflatılmış ve hastalığa neden olamayan iki milyar canlı hücresi içerir.Kolera aşısı, ısı veya formalin ile inaktive edilen dört Vibrio cholerae suşunun her birinden otuz milyardan fazla içerir.BCG aşısı, bebek dozu, 100.000 ila 400.000 arasında canlı zayıflatılmış Mycobacterium bovis içerir.
bir yolu da doku kültürlerinde konak hücreler üzerindeki etkilerini gözlemlemektir. Biri adenovirüs tip 4 ve diğeri tip 7 içeren iki adenovirüs aşısı tabletinin her biri 32.000 doku kültürü enfektif dozu (104,5 TCID50) içerir. Mevcut canlı çocuk felci aşısı iki poliovirüs serotipi içerir: 1 milyardan fazla doku kültürü enfektif doz (106 TCID50) tip 1 ve 630.000'den fazla (105,8 TCID50) tip 3. Çiçek aşısı doz başına 250.000 ile 1.250.000 arasında canlı aşı virüsü birimi içerir. KKK aşısı 1.000 TCID50kızamık, 12.500 TCID50kabakulak ve 1.000 TCID50 canlı zayıflatılmış virüsleri içerir.
Birçok modern aşı, patojenin sadece bağışıklık tepkisi oluşturmak için gerekli olan kısımlarından (bir alt birim aşı) yapılır - örneğin sadece virüsün yüzey proteinleri veya sadece bir bakterinin polisakkarit kaplaması. Bazı aşılar, bakterinin kendisi yerine bakteri tarafından üretilen toksine karşı bir bağışıklık tepkisi oluşturur. Bu toksoit aşılar tetanos, difteri ve boğmacaya karşı kullanılır. Bakteri polisakkarit kaplaması tek başına sadece zayıf bir bağışıklık tepkisi üretiyorsa, güçlü bir tepkiye neden olan bir proteinle birleştirilebilir (üzerinde taşınabilir) ve bu da zayıf bileşene verilen tepkiyi artırır. Bu tür konjuge aşılar, taşıyıcı protein olarak bir toksoid kullanabilir. Tüm bunlar için immünojen miktarı ağırlık olarak verilir ve bazen uluslararası birim (IU) olarak ifade edilir. HVP aşısı, dört tip insan papilloma virüsünden 120 mikrogram L1 kapsid proteini içerir., (bir ) ile konjuge edilmiş 32 mikrogram pnömokok polisakkarit içerir.
Diğer bir varyant ise lipid (yağ) nanopartiküllerine gömülü mRNA içeren RNA aşısıdır. mRNA, vücudun kendi hücre mekanizmasına bağışıklık tepkisini uyaran proteinleri üretme talimatı verir.Pfizer-BioNTech COVID-19 aşısı otuz mikrogram BNT162b2 RNA içermektedir.
Eksipiyanlar
Eksipiyanlar, aşıda bulunan ve temel immünolojik ajanlar olmayan maddelerdir. Bunlar aşının gücünü artırmak, güvenliğini sağlamak, depolamaya yardımcı olmak veya üretim sürecinden arta kalanlar için mevcut olabilir.
Adjuvanlar
Canlı aşılar uzun süre devam eden güçlü bir bağışıklık tepkisi oluşturur, ancak bağışıklık sistemi zayıf olan kişiler için uygun değildir. Patojenin inaktive edildiği veya patojenin sadece bir kısmını içeren diğer aşı türleri, genellikle tek başlarına daha zayıf bir yanıt üretir ve takviye dozları gerektirir. Bu aşılarda, bağışıklık tepkisini daha güçlü ve daha uzun süreli hale getirmek için adjuvan adı verilen bir madde eklenir.
En yaygın kullanılan adjuvanlar , veya (kısaca şap olarak da adlandırılır) gibi alüminyum tuzlarıdır. Bu alüminyum tuzları aşı yerinde ağrı ve kızarıklığa neden olabilir ancak insan sağlığına uzun vadede herhangi bir zarar vermez. Bu aşılardaki alüminyum miktarı pnömokok konjuge aşısında 0,125 miligram ile 6'sı 1 arada aşıda 0,82 miligram arasında değişmektedir. Meningokok Grup B aşısı 0,5 miligram içerir ve 'nda 6'sı 1 arada aşı ile aynı anda sekiz ve on altı haftada verilir ve 1,32 miligramlık bir kombine alüminyum dozu verir. Alüminyum tuzları yaygın ve doğal olarak küçük miktarlarda tüketilmektedir ve bu kombine aşı dozundaki miktar haftalık güvenli alım seviyesinden daha düşüktür. Alüminyum adjuvan içeren aşılar dondurulamaz veya buzdolabında kazara donmasına izin verilemez, çünkü bu partiküllerin pıhtılaşmasına ve antijene zarar vermesine neden olur.
Bazı grip aşılarında kullanılan bir başka adjuvan da su içinde yağ emülsiyonudur. Bu yağ, , tüm bitki ve hayvan hücrelerinde bulunur ve ticari olarak elde edilip saflaştırılır. Yaşlı yetişkinlere yönelik grip aşısı Fluad, skualen (9,75 miligram), sitrik asit (0,04 miligram) ve üç emülgatör içeren markalı bir adjuvan kullanmaktadır: , sorbitan trioleat, (sırasıyla 1,175, 1,175 ve 0,66 miligram).H1N1 domuz gribi aşısı Pandemrix, skualen (10,69 miligram), DL-α-tokoferol (11.86 miligram) ve polisorbat 80 (4,86 miligram) içeren AS03 markalı adjuvanı kullanmıştır.
Koruyucular
Koruyucular bakteri ve mantarların üremesini engeller ve daha çok çok dozlu flakon olarak üretilen aşılarda kullanılır. Ayrıca kullanılan dozda toksik olmamalı ve aşının olumsuz etkilememelidir.Tiyomersal en iyi bilinen ve en tartışmalı koruyucudur. Birleşik Krallık aşılarından 2003 ve 2005 yılları arasında aşamalı olarak çıkarılmıştır ve Birleşik Krallık'ta hiçbir rutin aşıda kullanılmamaktadır. ABD ve Avrupa da önlem olarak, herhangi bir zararı olduğuna dair kanıt olmamasına rağmen tiyomersali aşılardan çıkarmıştır. Rutin pediyatrik programdaki ABD lisanslı aşılarda genellikle hiç tiyomersal yoktur; birkaçında üretimden kalan kalıntı olarak sadece eser miktarda vardır (bir mikrogramdan az). Bu durum, ABD'de tek dozluk flakonlarda veya önceden doldurulmuş şırıngalarda bulunan grip aşıları için de geçerlidir. Bazı grip aşıları çok dozlu flakon olarak da mevcuttur ve bu formda tiyomersal (24,5 mikrogram cıva) içerir.
Fenol %0,25 v/v, bir olan Pneumovax 23'te ve çiçek aşısında kullanılır. Ancak fenol, difteri ve tetanoz toksoidi içeren aşıların etkisini azaltır. Benzer şekilde, tiomersal inaktive poliovirüs aşısının immünojenitesini zayıflatır, bu nedenle IPOL aşısı bunun yerine 2-3 mikrolitre 2-fenoksietanol içerir.
Stabilizatörler
Stabilizatörler aşıyı sıcaklığın etkilerinden korur ve depolamada bozulmamasını sağlar. Dondurularak kurutulan aşılar için gerekli bir hacim sağlarlar. Bunlar olmadan aşı tozu gözle görülemeyecek kadar küçük olur (nanogramdan birkaç on mikrograma kadar) ve flakon camına yapışır. Aşılar için kullanılan stabilizatörler arasında şekerler (sukroz, laktoz), sorbitol, amino asitler (glisin, monosodyum glutamat) ve proteinler (hidrolize jelatin) bulunmaktadır. Çok nadiren (iki milyon aşılamada bir) jelatindeki proteinlere karşı alerjik reaksiyon vakaları görülmüştür. Jelatinin kaynağı olan domuz eti, Yahudi ve Müslüman topluluklar için dini bir endişe kaynağıdır, ancak bazı liderler bunun yutulmak yerine enjekte edilen veya solunan aşıları reddetmek için bir neden olmadığına karar vermiştir. Jelatin içeren bazı aşılar için alternatifler bulunmaktadır.
Fosfat tuzları gibi , üretim sırasında ve nihai üründe pH'ı gerekli aralıkta tutar. Diğer tuzlar aşının vücut sıvıları ile izotonik olmasını sağlamaya yardımcı olur.
Üretim artıkları
Nihai aşıda hiçbir işlevi olmayan ancak üretim sürecinden arta kalan malzemeler vardır. Bakteriler ve virüsler formaldehit kullanılarak inaktive edilebilir. ABD'de ruhsatlı difteri veya tetanos toksoid aşılarında kalan miktarın 0,1 miligramdan (%0,02) az olması gerekmektedir. Formaldehit yüksek dozlarda potansiyel olarak toksik ve kanserojen özelliklere sahip olsa da kanda (doğal biyokimyasal süreçler nedeniyle) aşılarda izin verilenden çok daha yüksek konsantrasyonlarda bulunur. Bazı aşılarda kullanılan alternatifler arasında glutaraldehit ve bulunmaktadır. Aşı üretimi sırasında bakteri üremesini önlemek için antibiyotikler kullanılabilir ve bunların izleri kalabilir. Bazı kişilerin alerjik olduğu antibiyotikler (sefalosporinler, penisilinler ve gibi) kullanılmaz. Kullanılanlar arasında kanamisin, , neomisin, ve streptomisin bulunmaktadır.
Virüsleri büyütmek için kullanılan materyalden az miktarda protein kalabilir ve bazı insanlar buna karşı aşırı duyarlı olabilir. Bazı grip ve sarıhumma aşıları tavuk yumurtasında üretilir ve kızamık veya kabakulak aşıları civciv embriyo hücre kültüründe üretilebilir. Hepatit B için rekombinant bir olan Engerix-B mayada üretilir ve yüzde beşe kadar maya proteini içerebilir. Bir HPV aşısı olan , lahana güvesinden elde edilen bir hücre hattında yetiştirilmektedir. Geriye kalan böcek proteini miktarı kırk nanogramdan daha azdır.
Aşı flakonunun veya şırınganın bazı bileşenleri lateks kauçuk içerebilir. Bu, olanlar için bir sorundur, ancak lateks eldiven giydikten sonra olanlar için sorun değildir.
Notlar
- ^ 'nda yer alan aşılar: ,,,Hib/,KKK aşısı,,, Genç Güçlendirici ve tümü 0,5 ml'dir. Kombine , kombine ve kuduz aşısı 1 ml'dir.
Kaynakça
- ^ Joint Formulary Committee (7 Aralık 2018). "VACCINES". British National Formulary. BMJ Group and Pharmaceutical Press. 21 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Aralık 2020.
- ^ a b "Vivotif Gastro-resistant capsules, hard – Summary of Product Characteristics". electronic medicines compendium. Datapharm. October 2019. 24 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Aralık 2020.
- ^ a b "Package Insert – Adenovirus Type 4 and Type 7 Vaccine, Live, Oral". US Food & Drug Administration. Teva Pharmaceuticals USA, Inc. 3 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Aralık 2020.
- ^ a b "Polio Sabin™ One and Three (Oral)" (PDF). GSK for Healthcare Professionals. GlaxoSmithKline Biologicals. 30 Temmuz 2015. 10 Eylül 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 27 Aralık 2020.
- ^ "Rotarix Oral Applicator". electronic medicines compendium. Datapharm. 19 Şubat 2020. 26 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Aralık 2020.
- ^ a b "Dukoral suspension and effervescent granules for oral suspension, Cholera vaccine (inactivated, oral)". electronic medicines compendium. Datapharm. 7 Aralık 2015. 26 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Aralık 2020.
- ^ "ACAM2000 Product Insert". US Food & Drug Administration. Emergent Product Development Gaithersburg Inc. March 2018. 1 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Aralık 2020.
- ^ a b "BCG Vaccine AJV". electronic medicines compendium. Datapharm. 19 Haziran 2020. 10 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Aralık 2020.
- ^ a b "Infanrix hexa, Powder and suspension for suspension for injection". electronic medicines compendium. Datapharm. 8 Eylül 2020. 26 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Aralık 2020.
- ^ a b "Bexsero Meningococcal Group B vaccine for injection in pre-filled syringe". electronic medicines compendium. Datapharm. 13 Temmuz 2020. 18 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Aralık 2020.
- ^ a b "Prevenar 13 suspension for injection". electronic medicines compendium. Datapharm. 7 Aralık 2020. 24 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Aralık 2020.
- ^ "Menitorix Powder and solvent for solution for injection". electronic medicines compendium. Datapharm. 20 Mayıs 2020. 17 Haziran 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Aralık 2020.
- ^ a b c "MMRVAXPRO". electronic medicines compendium. Datapharm. 9 Kasım 2020. 19 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Aralık 2020.
- ^ "REPEVAX, suspension for injection, in pre-filled syringe". electronic medicines compendium. Datapharm. 6 Temmuz 2020. 17 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Aralık 2020.
- ^ a b "Gardasil suspension for injection". electronic medicines compendium. Datapharm. 21 Aralık 2020. 6 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Aralık 2020.
- ^ "REVAXIS suspension for injection in pre-filled syringe". electronic medicines compendium. Datapharm. 30 Temmuz 2020. 16 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Aralık 2020.
- ^ "Menveo Group A,C,W135 and Y conjugate vaccine". electronic medicines compendium. Datapharm. 29 Ocak 2020. 16 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Aralık 2020.
- ^ "Ambirix suspension for injection in pre-filled syringe". electronic medicines compendium. Datapharm. 7 Nisan 2020. 3 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Aralık 2020.
- ^ a b "ViATIM suspension and solution for suspension for injection in pre-filled syringe". electronic medicines compendium. Datapharm. 3 Eylül 2019. 19 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Aralık 2020.
- ^ . electronic medicines compendium. Datapharm. 28 Haziran 2020. 6 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2020.
- ^ a b c d "Types of vaccine". Vaccine Knowledge Project. Oxford Vaccine Group. 12 Ocak 2019. 16 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ocak 2020.
- ^ "Information for Healthcare Professionals on Pfizer/BioNtech Vaccine" (PDF). GOV.UK. December 2020. 15 Ocak 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 16 Ocak 2021.
- ^ Kocourkova, Aneta; Honegr, Jan; Kuca, Kamil; Danova, Jana (1 Şubat 2017). "Vaccine Ingredients: Components that Influence Vaccine Efficacy". Mini-Reviews in Medicinal Chemistry (İngilizce). 17 (5). ss. 451-466. doi:10.2174/1389557516666160801103303. (PMID) 27488583.
- ^ a b Garçon & Friede 2018, s. 61.
- ^ a b c d e f g "Vaccine ingredients". Vaccine Knowledge Project. Oxford Vaccine Group. 30 Ağustos 2019. 27 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Aralık 2020.
- ^ Garçon & Friede 2018, s. 64.
- ^ "Fluad, Suspension for injection in pre-filled syringe". electronic medicines compendium. Datapharm. 23 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2021.
- ^ "Pandremix Product Information" (PDF). European Medicines Agency. 10 Haziran 2016. 6 Kasım 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 16 Ocak 2021.
- ^ Finn & Egan 2018, s. 75.
- ^ Finn & Egan 2018, ss. 76–77.
- ^ Finn & Egan 2018, s. 76.
- ^ "IPOL Inactivated Poliomyelitis Vaccine" (PDF). Sanofi Australia & New Zealand. 10 Eylül 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 13 Şubat 2021.
- ^ Finn & Egan 2018, s. 78–79.
- ^ "Vaccines and porcine gelatine" (PDF). Public Health England. 2020. 5 Mart 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 13 Şubat 2021.
- ^ Finn & Egan 2018, s. 80.
- ^ a b c Finn & Egan 2018, s. 81.
- ^ "Cervarix suspension for injection in pre-filled syringe". electronic medicines compendium. Datapharm. 1 Haziran 2020. 11 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Nisan 2021.
- ^ Finn & Egan 2018, s. 82.
Konuyla ilgili yayınlar
- Garçon, Nathalie; Friede, Martin (2018). "Chapter 6: Evolution of Adjuvants Across the Centuries". Plotkin, Stanley A.; Orenstein, Walter A.; Offit, Paul A. (Ed.). Plotkin's vaccines. Seventh. Philadelphia, PA. ISBN .
- Finn, Theresa M.; Egan, William (2018). "Chapter 7: Vaccine Additives and Manufacturing Residuals in Vaccines Licensed in the United States". Plotkin, Stanley A.; Orenstein, Walter A.; Offit, Paul A. (Ed.). Plotkin's vaccines. Seventh. Philadelphia, PA. ISBN .
Dış bağlantılar
- aşı içerikleri (İngilizce)
- Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezlerinde (CDC) Aşı Yardımcı Madde Özeti (İngilizce)
- aşı içerikleri (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bir asi dozu cok azi aktif bilesen olan immunojen olan bircok bilesen stabilizatorler adjuvanlar artik inaktive edici bilesenler artik hucre kulturu materyalleri artik antibiyotikler ve koruyucular icerir Tek bir dozda sadece nanogram virus partikulleri veya mikrogram bakteri polisakkaritleri bulunabilir Bir asi enjeksiyonu agizdan damla veya burun spreyi cogunlukla sudur Bagisiklik yanitini guclendirmek guvenligi saglamak veya depolamaya yardimci olmak icin diger bilesenler eklenir ve uretim surecinden arta kalan cok az miktarda malzeme bulunur Cok nadiren bu malzemeler kendilerine karsi cok hassas olan kisilerde alerjik reaksiyona neden olabilir Dunya Saglik Orgutunun tipik olarak asilarda bulunan ana bilesenleri aciklayan grafigiHacimSiringa ile enjeksiyon icin hazirlanmis flakon icinde cok dozlu asi Bir asi dozunun hacmi uygulama yolundan etkilenir Bazi asilar agizdan veya burundan verilirken cogu enjeksiyon gerektirir Asilar damar yoluyla kan dolasimina enjekte edilmez Cogu enjeksiyon kucuk bir dozu kas icine birakir ancak bazilari deri yuzeyinin hemen altina yuzeysel olarak veya derinin altina daha derine verilir Cocuklar icin canli bir grip asisi olan Fluenz Tetra her bir burun deligine 0 1 ml sivi puskurtulerek nazal yolla uygulanir Canli tifo asisi Vivotif ve sadece askeri kullanim icin ruhsatli olan canli adenovirus asisinin her ikisi de gastro direncli sert tabletler olarak gelir Sabin oral canli cocuk felci asisi gecmiste kucuk cocuklara verildiginde kup sekerlere eklenen aci tuzlu bir sividan iki adet 0 05 ml damla olarak alinir Canli bir rotavirus asisi olan Rotarix tadini daha iyi hale getirmek icin 1 g seker iceren yaklasik 1 5 ml siviya sahiptir Dukoral kolera asisi 3 ml suspansiyon ve 5 6 g efervesan granul ile birlikte gelir bunlar karistirilir ve tatli ahududu aromali bir icecek yapmak icin yaklasik 150 ml suya eklenir Hacim olceginin diger ucunda yer alan cicek asisi catalli bir ignenin yaklasik 100 doz iceren bir siseye batirilmasiyla elde edilen 0 0025 ml lik kucuk bir damlaciktir Bu igne derinin kucuk bir bolgesine 15 kez batirilir ve sadece bir damla kan olusturacak kadar sikilir Biraz daha buyuk olan BCG tuberkuloz asisi bebekler ve 12 yasin altindaki cocuklar icin 0 05 ml digerleri icin ise 0 1 ml dir Bu kucuk doz derinin birkac milimetre altina yerlestirilir ve kucuk beyaz bir olusturur Kas ici enjeksiyon icin bircok asida 0 5 ml sivi vardir ancak birkacinda 1 ml vardir Bazi asilar aktif bilesenleri cozelti icinde suspanse edilmis ve siringa onceden doldurulmus olarak gelir ornegin Bexsero Digerleri ise ayri bir flakondan veya onceden doldurulmus siringadan seyreltici kullanilarak uygulamadan once sulandirilan dondurularak kurutulmus tozdan olusan bir flakon olarak tedarik edilir orn KKK asisi Alti hastaliga karsi koruma saglayan asi Infanrix hexa bir kombinasyon yaklasimi kullanmaktadir toz halinde Hib asisi ve suspansiyon halinde DTPa HBV IPV Alternatif olarak iki ayri asi solusyonu uygulamadan hemen once karistirilir ViATIM ImmunojenlerYirminci yuzyilda gelistirilen bircok asi inaktive edilmis oldurulmus zayiflatilmis ya da insanlarda zararsiz olmasi icin secilmis bir tur olan butun bakteri ya da virusleri icermektedir Bunlar cok kucuk olduklarindan cok kucuk bir miktari bile cok sayida birey icerir Bakteriyel asilarda bunu yaklasik bir bakteri hucresi sayisi ile sayabiliriz Canli zayiflatilmis ve hastaliga neden olamayan iki milyar canli hucresi icerir Kolera asisi isi veya formalin ile inaktive edilen dort Vibrio cholerae susunun her birinden otuz milyardan fazla icerir BCG asisi bebek dozu 100 000 ila 400 000 arasinda canli zayiflatilmis Mycobacterium bovis icerir bir yolu da doku kulturlerinde konak hucreler uzerindeki etkilerini gozlemlemektir Biri adenovirus tip 4 ve digeri tip 7 iceren iki adenovirus asisi tabletinin her biri 32 000 doku kulturu enfektif dozu 104 5 TCID50 icerir Mevcut canli cocuk felci asisi iki poliovirus serotipi icerir 1 milyardan fazla doku kulturu enfektif doz 106 TCID50 tip 1 ve 630 000 den fazla 105 8 TCID50 tip 3 Cicek asisi doz basina 250 000 ile 1 250 000 arasinda canli asi virusu birimi icerir KKK asisi 1 000 TCID50kizamik 12 500 TCID50kabakulak ve 1 000 TCID50 canli zayiflatilmis virusleri icerir Bircok modern asi patojenin sadece bagisiklik tepkisi olusturmak icin gerekli olan kisimlarindan bir alt birim asi yapilir ornegin sadece virusun yuzey proteinleri veya sadece bir bakterinin polisakkarit kaplamasi Bazi asilar bakterinin kendisi yerine bakteri tarafindan uretilen toksine karsi bir bagisiklik tepkisi olusturur Bu toksoit asilar tetanos difteri ve bogmacaya karsi kullanilir Bakteri polisakkarit kaplamasi tek basina sadece zayif bir bagisiklik tepkisi uretiyorsa guclu bir tepkiye neden olan bir proteinle birlestirilebilir uzerinde tasinabilir ve bu da zayif bilesene verilen tepkiyi artirir Bu tur konjuge asilar tasiyici protein olarak bir toksoid kullanabilir Tum bunlar icin immunojen miktari agirlik olarak verilir ve bazen uluslararasi birim IU olarak ifade edilir HVP asisi dort tip insan papilloma virusunden 120 mikrogram L1 kapsid proteini icerir bir ile konjuge edilmis 32 mikrogram pnomokok polisakkarit icerir Diger bir varyant ise lipid yag nanopartikullerine gomulu mRNA iceren RNA asisidir mRNA vucudun kendi hucre mekanizmasina bagisiklik tepkisini uyaran proteinleri uretme talimati verir Pfizer BioNTech COVID 19 asisi otuz mikrogram BNT162b2 RNA icermektedir EksipiyanlarEksipiyanlar asida bulunan ve temel immunolojik ajanlar olmayan maddelerdir Bunlar asinin gucunu artirmak guvenligini saglamak depolamaya yardimci olmak veya uretim surecinden arta kalanlar icin mevcut olabilir Adjuvanlar Canli asilar uzun sure devam eden guclu bir bagisiklik tepkisi olusturur ancak bagisiklik sistemi zayif olan kisiler icin uygun degildir Patojenin inaktive edildigi veya patojenin sadece bir kismini iceren diger asi turleri genellikle tek baslarina daha zayif bir yanit uretir ve takviye dozlari gerektirir Bu asilarda bagisiklik tepkisini daha guclu ve daha uzun sureli hale getirmek icin adjuvan adi verilen bir madde eklenir En yaygin kullanilan adjuvanlar veya kisaca sap olarak da adlandirilir gibi aluminyum tuzlaridir Bu aluminyum tuzlari asi yerinde agri ve kizarikliga neden olabilir ancak insan sagligina uzun vadede herhangi bir zarar vermez Bu asilardaki aluminyum miktari pnomokok konjuge asisinda 0 125 miligram ile 6 si 1 arada asida 0 82 miligram arasinda degismektedir Meningokok Grup B asisi 0 5 miligram icerir ve nda 6 si 1 arada asi ile ayni anda sekiz ve on alti haftada verilir ve 1 32 miligramlik bir kombine aluminyum dozu verir Aluminyum tuzlari yaygin ve dogal olarak kucuk miktarlarda tuketilmektedir ve bu kombine asi dozundaki miktar haftalik guvenli alim seviyesinden daha dusuktur Aluminyum adjuvan iceren asilar dondurulamaz veya buzdolabinda kazara donmasina izin verilemez cunku bu partikullerin pihtilasmasina ve antijene zarar vermesine neden olur Bazi grip asilarinda kullanilan bir baska adjuvan da su icinde yag emulsiyonudur Bu yag tum bitki ve hayvan hucrelerinde bulunur ve ticari olarak elde edilip saflastirilir Yasli yetiskinlere yonelik grip asisi Fluad skualen 9 75 miligram sitrik asit 0 04 miligram ve uc emulgator iceren markali bir adjuvan kullanmaktadir sorbitan trioleat sirasiyla 1 175 1 175 ve 0 66 miligram H1N1 domuz gribi asisi Pandemrix skualen 10 69 miligram DL a tokoferol 11 86 miligram ve polisorbat 80 4 86 miligram iceren AS03 markali adjuvani kullanmistir Koruyucular Koruyucular bakteri ve mantarlarin uremesini engeller ve daha cok cok dozlu flakon olarak uretilen asilarda kullanilir Ayrica kullanilan dozda toksik olmamali ve asinin olumsuz etkilememelidir Tiyomersal en iyi bilinen ve en tartismali koruyucudur Birlesik Krallik asilarindan 2003 ve 2005 yillari arasinda asamali olarak cikarilmistir ve Birlesik Krallik ta hicbir rutin asida kullanilmamaktadir ABD ve Avrupa da onlem olarak herhangi bir zarari olduguna dair kanit olmamasina ragmen tiyomersali asilardan cikarmistir Rutin pediyatrik programdaki ABD lisansli asilarda genellikle hic tiyomersal yoktur birkacinda uretimden kalan kalinti olarak sadece eser miktarda vardir bir mikrogramdan az Bu durum ABD de tek dozluk flakonlarda veya onceden doldurulmus siringalarda bulunan grip asilari icin de gecerlidir Bazi grip asilari cok dozlu flakon olarak da mevcuttur ve bu formda tiyomersal 24 5 mikrogram civa icerir Fenol 0 25 v v bir olan Pneumovax 23 te ve cicek asisinda kullanilir Ancak fenol difteri ve tetanoz toksoidi iceren asilarin etkisini azaltir Benzer sekilde tiomersal inaktive poliovirus asisinin immunojenitesini zayiflatir bu nedenle IPOL asisi bunun yerine 2 3 mikrolitre 2 fenoksietanol icerir Stabilizatorler Stabilizatorler asiyi sicakligin etkilerinden korur ve depolamada bozulmamasini saglar Dondurularak kurutulan asilar icin gerekli bir hacim saglarlar Bunlar olmadan asi tozu gozle gorulemeyecek kadar kucuk olur nanogramdan birkac on mikrograma kadar ve flakon camina yapisir Asilar icin kullanilan stabilizatorler arasinda sekerler sukroz laktoz sorbitol amino asitler glisin monosodyum glutamat ve proteinler hidrolize jelatin bulunmaktadir Cok nadiren iki milyon asilamada bir jelatindeki proteinlere karsi alerjik reaksiyon vakalari gorulmustur Jelatinin kaynagi olan domuz eti Yahudi ve Musluman topluluklar icin dini bir endise kaynagidir ancak bazi liderler bunun yutulmak yerine enjekte edilen veya solunan asilari reddetmek icin bir neden olmadigina karar vermistir Jelatin iceren bazi asilar icin alternatifler bulunmaktadir Fosfat tuzlari gibi uretim sirasinda ve nihai urunde pH i gerekli aralikta tutar Diger tuzlar asinin vucut sivilari ile izotonik olmasini saglamaya yardimci olur Uretim artiklari Nihai asida hicbir islevi olmayan ancak uretim surecinden arta kalan malzemeler vardir Bakteriler ve virusler formaldehit kullanilarak inaktive edilebilir ABD de ruhsatli difteri veya tetanos toksoid asilarinda kalan miktarin 0 1 miligramdan 0 02 az olmasi gerekmektedir Formaldehit yuksek dozlarda potansiyel olarak toksik ve kanserojen ozelliklere sahip olsa da kanda dogal biyokimyasal surecler nedeniyle asilarda izin verilenden cok daha yuksek konsantrasyonlarda bulunur Bazi asilarda kullanilan alternatifler arasinda glutaraldehit ve bulunmaktadir Asi uretimi sirasinda bakteri uremesini onlemek icin antibiyotikler kullanilabilir ve bunlarin izleri kalabilir Bazi kisilerin alerjik oldugu antibiyotikler sefalosporinler penisilinler ve gibi kullanilmaz Kullanilanlar arasinda kanamisin neomisin ve streptomisin bulunmaktadir Virusleri buyutmek icin kullanilan materyalden az miktarda protein kalabilir ve bazi insanlar buna karsi asiri duyarli olabilir Bazi grip ve sarihumma asilari tavuk yumurtasinda uretilir ve kizamik veya kabakulak asilari civciv embriyo hucre kulturunde uretilebilir Hepatit B icin rekombinant bir olan Engerix B mayada uretilir ve yuzde bese kadar maya proteini icerebilir Bir HPV asisi olan lahana guvesinden elde edilen bir hucre hattinda yetistirilmektedir Geriye kalan bocek proteini miktari kirk nanogramdan daha azdir Asi flakonunun veya siringanin bazi bilesenleri lateks kaucuk icerebilir Bu olanlar icin bir sorundur ancak lateks eldiven giydikten sonra olanlar icin sorun degildir Notlar nda yer alan asilar Hib KKK asisi Genc Guclendirici ve tumu 0 5 ml dir Kombine kombine ve kuduz asisi 1 ml dir Kaynakca Joint Formulary Committee 7 Aralik 2018 VACCINES British National Formulary BMJ Group and Pharmaceutical Press 21 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Aralik 2020 a b Vivotif Gastro resistant capsules hard Summary of Product Characteristics electronic medicines compendium Datapharm October 2019 24 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Aralik 2020 a b Package Insert Adenovirus Type 4 and Type 7 Vaccine Live Oral US Food amp Drug Administration Teva Pharmaceuticals USA Inc 3 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Aralik 2020 a b Polio Sabin One and Three Oral PDF GSK for Healthcare Professionals GlaxoSmithKline Biologicals 30 Temmuz 2015 10 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 27 Aralik 2020 Rotarix Oral Applicator electronic medicines compendium Datapharm 19 Subat 2020 26 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Aralik 2020 a b Dukoral suspension and effervescent granules for oral suspension Cholera vaccine inactivated oral electronic medicines compendium Datapharm 7 Aralik 2015 26 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Aralik 2020 ACAM2000 Product Insert US Food amp Drug Administration Emergent Product Development Gaithersburg Inc March 2018 1 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Aralik 2020 a b BCG Vaccine AJV electronic medicines compendium Datapharm 19 Haziran 2020 10 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Aralik 2020 a b Infanrix hexa Powder and suspension for suspension for injection electronic medicines compendium Datapharm 8 Eylul 2020 26 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Aralik 2020 a b Bexsero Meningococcal Group B vaccine for injection in pre filled syringe electronic medicines compendium Datapharm 13 Temmuz 2020 18 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Aralik 2020 a b Prevenar 13 suspension for injection electronic medicines compendium Datapharm 7 Aralik 2020 24 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Aralik 2020 Menitorix Powder and solvent for solution for injection electronic medicines compendium Datapharm 20 Mayis 2020 17 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Aralik 2020 a b c MMRVAXPRO electronic medicines compendium Datapharm 9 Kasim 2020 19 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Aralik 2020 REPEVAX suspension for injection in pre filled syringe electronic medicines compendium Datapharm 6 Temmuz 2020 17 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Aralik 2020 a b Gardasil suspension for injection electronic medicines compendium Datapharm 21 Aralik 2020 6 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Aralik 2020 REVAXIS suspension for injection in pre filled syringe electronic medicines compendium Datapharm 30 Temmuz 2020 16 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Aralik 2020 Menveo Group A C W135 and Y conjugate vaccine electronic medicines compendium Datapharm 29 Ocak 2020 16 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Aralik 2020 Ambirix suspension for injection in pre filled syringe electronic medicines compendium Datapharm 7 Nisan 2020 3 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Aralik 2020 a b ViATIM suspension and solution for suspension for injection in pre filled syringe electronic medicines compendium Datapharm 3 Eylul 2019 19 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Aralik 2020 electronic medicines compendium Datapharm 28 Haziran 2020 6 Mart 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Aralik 2020 a b c d Types of vaccine Vaccine Knowledge Project Oxford Vaccine Group 12 Ocak 2019 16 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Ocak 2020 Information for Healthcare Professionals on Pfizer BioNtech Vaccine PDF GOV UK December 2020 15 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 16 Ocak 2021 Kocourkova Aneta Honegr Jan Kuca Kamil Danova Jana 1 Subat 2017 Vaccine Ingredients Components that Influence Vaccine Efficacy Mini Reviews in Medicinal Chemistry Ingilizce 17 5 ss 451 466 doi 10 2174 1389557516666160801103303 PMID 27488583 a b Garcon amp Friede 2018 s 61 a b c d e f g Vaccine ingredients Vaccine Knowledge Project Oxford Vaccine Group 30 Agustos 2019 27 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Aralik 2020 Garcon amp Friede 2018 s 64 Fluad Suspension for injection in pre filled syringe electronic medicines compendium Datapharm 23 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ocak 2021 Pandremix Product Information PDF European Medicines Agency 10 Haziran 2016 6 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 16 Ocak 2021 Finn amp Egan 2018 s 75 Finn amp Egan 2018 ss 76 77 Finn amp Egan 2018 s 76 IPOL Inactivated Poliomyelitis Vaccine PDF Sanofi Australia amp New Zealand 10 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 13 Subat 2021 Finn amp Egan 2018 s 78 79 Vaccines and porcine gelatine PDF Public Health England 2020 5 Mart 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 13 Subat 2021 Finn amp Egan 2018 s 80 a b c Finn amp Egan 2018 s 81 Cervarix suspension for injection in pre filled syringe electronic medicines compendium Datapharm 1 Haziran 2020 11 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Nisan 2021 Finn amp Egan 2018 s 82 Konuyla ilgili yayinlar Garcon Nathalie Friede Martin 2018 Chapter 6 Evolution of Adjuvants Across the Centuries Plotkin Stanley A Orenstein Walter A Offit Paul A Ed Plotkin s vaccines Seventh Philadelphia PA ISBN 9780323357616 Finn Theresa M Egan William 2018 Chapter 7 Vaccine Additives and Manufacturing Residuals in Vaccines Licensed in the United States Plotkin Stanley A Orenstein Walter A Offit Paul A Ed Plotkin s vaccines Seventh Philadelphia PA ISBN 9780323357616 Dis baglantilarasi icerikleri Ingilizce Hastalik Kontrol ve Korunma Merkezlerinde CDC Asi Yardimci Madde Ozeti Ingilizce asi icerikleri Ingilizce