Babürlüler veya Babür İmparatorluğu (Farsça: گوركانى Gurakānī; bilindik adlandırma Farsça: امپراتوری مغولی هند Empīrāturī-ye Moġolī-ye Hind 'Hint, Moğol İmparatorluğu',Urduca: مغلیہ سلطنت Moghly-e Soltanat 'Moğol Sultanlığı',Çağatayca: کورگن Küregen), günümüzdeki Hindistan ve çevresi üzerinde kurulmuş ve hüküm sürmüş Türk-Moğol kökenli devlet. Çağatay Türkü bir şef ve Timurlu Hanedanı'ndan olan Babür Şah tarafından 1526 yılında kurulan ve 17. yüzyılın sonu ile 18. yüzyılın başında imparatorluğun gücünün zirvesinde olduğu dönemde, Hindistan'ın büyük bölümüne hakim olan imparatorluğun nüfusunun o tarihlerde 3,2 milyon kilometre karelik bir bölge üzerinde 110 milyon ila 150 milyon arasında olduğu tahmin edilmektedir. Babür İmparatorluğu'nun hakimiyet alanı, en geniş olduğu dönemde bugünkü Hindistan, Pakistan, Bangladeş ve Afganistan'ı kapsamaktaydı.
Babürlüler گوركانى Babür İmparatorluğu | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1526-1858 | |||||||||||||||
Babür İmparatorluğunun orijinal bayrağı | |||||||||||||||
Başkent |
| ||||||||||||||
Yaygın dil(ler) |
| ||||||||||||||
Resmî din |
| ||||||||||||||
Hükûmet | Monarşi | ||||||||||||||
Padişah, Şah, Hakan, İmparator | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Tarihçe | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Yüzölçümü | |||||||||||||||
• Toplam | 4000000 km2 | ||||||||||||||
Nüfus | |||||||||||||||
• Tahminî | 158,400,000 | ||||||||||||||
Para birimi | Rupi | ||||||||||||||
|
İmparatorluğun klasik döneminin, Ekber Şah'ın 1556 yılında tahta çıkması ile başladığı kabul edilir. Onun yönetimi altında, Hindistan, kültürel ve ekonomik ilerlemenin yanı sıra farklı dinlerden olanların uyumu açısından çok iyi bir konuma ulaşmıştır. Babür İmparatorluğu'nun beşinci imparatoru Şah Cihan'ın saltanatı, imparatorluğun mimarlık ve sanat alanında altın çağıdır. Agra'daki efsanevi Tac Mahal'in yanı sıra pek çok mükemmel eser onun döneminde yapılmıştır. Babür İmparatorluğu'nun, Evrengzib'in hükümdarlığı sırasında toprak genişlemesi doruk noktasına ulaştı. Onun döneminde 150 milyonluk nüfusu ile imparatorluk dünya nüfusunun dörtte birine hükmeder konumdaydı.
1739 yılında Nadir Şah güçleri tarafından Karnal Muharebesi'nda mağlup edilen Babür İmparatorluğu, 18. yüzyılın ortalarından itibaren idari ve ekonomik olarak zayıflamaya başladı. Son imparator II. Bahadır Şah'ın sadece şehir üzerinde otoritesi vardı. 1858 yılında bir isyan üzerine bölgeye müdahale eden İngiliz'lerce Babür İmparatorluğu'na son verilerek Hindistan, Büyük Britanya İmparatorluğu'na bağlanılmıştır.
Babür İmparatorluğu'nun kökeni
Babür imparatorluğu uluslararası literatürde Farsça Moğol anlamına gelen Mughal olarak yer alsa da imparatorluğun kurucusu Babür Şah'ın anne tarafından atası olan Moğol İmparatorluğu'nun kurucusu Cengiz Han'ın oğlu Çağatay'ın kurduğu Çağatay Hanlığı İslamiyet'i kabul etmiş ve Türkleşmiştir. Babür Şah'ın baba tarafından atası olan ve soyu bir Türk-Moğol boyu olan Barlaslar'a dayanan Timur da Müslümandır ve Türk'tür. Anadili Çağatay Türkçesi olan ancak Fars kültüründen yoğun olarak etkilenmiş olan hanedanın üzerindeki bu etki, Hindistan'da bu kültürün önemli derecede gelişmesine neden olmuştur. Babür Şah'tan sonra Türk kültürü ve Türk dilinin yavaş yavaş etkisi azalmış ve yerini Farsça, daha sonra da Urduca almıştır. Günümüzde, Özbekistan, Kırgızistan, Afganistan ve Hindistan'da da mirasına sahip çıkılan Babür İmparatorluğu, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Forsu'na birer yıldızla işlenen tarihteki 16 Türk devletinden biridir.
Siyasi tarih
Zahireddin Muhammed Babür Babası Fergana hükümdarı Ömer Şeyh Mirza'nın ölümünden sonra amcası ile yaptığı taht mücadelesini kaybetmiş ve emri altındaki beylerle birlikte 1504' te Kabil'e gitmiştir. Devletin başkentini de burası yapmıştır. 1519 yılında Pencap bölgesini ele geçirmiş, 1524 yılında Delhi Sultanı'nı yenilgiye uğratarak Lahor'a girmiştir. Delhi'den sonra Agra'yı da alan Babür Şah burayı başkent yapmış ve Babür İmparatorluğu'nu kurmuştur.
1530 yılında ölen Babür Şah'tan sonra devletin başına oğlu Hümayun (1530-1556) geçmiştir. Tahtının ilk yıllarında kardeşleri ve akrabaları ile mücadele eden Hümayun bir yandan da Ludi hükümdarı ile mücadelede bulunmuş ve bu mücadelelerden galibiyetle ayrılmıştır. Yetenekli bir hükümdar olmayan Hümayun Şah 1556 yılında ölmüş yerine Ekber Şah (1556-1605) geçmiştir. 5 Kasım 1556'da Babür İmparatorluğu 'ni kazanarak eski gücüne kavuştu. Tahtta hak iddia eden Hemu, Ekber Şah'ın veziri tarafından yenildi ve Babür Hanedanı'nın fetret devri sona erdi. Ekber Şah döneminde sarayda Hint etkisinin arttığı görülmüştür. Bu dönemde Hintler de devlet ve askerlik işlerinde görev almaya başlamışlardır.
1605'te ölümünden sonra yerine Cihangir (1605-1627) geçmiştir. Bu dönemde önemli başarılar görülmemiş ve Safevîler Kandehar şehrini ele geçirmiştir. Yapılan en önemli iş olarak Lahor ile Agra arasında yapılan yoldur. İngilizler bu dönemde Hindistan ticaretine el atmış ve Surat limanında yer açarak zamanla buradan Hindistan'ı ele geçirecek gelişmeyi sağlamışlardır. Cihangir'in ölümü üzerine yerine oğlu Şah Cihan (1628-1658) geçmiştir. Kardeşleri ile girdiği taht mücadelelerini kazandıktan sonra bir daha bu tip mücadelelerin yaşanmaması amacıyla kendi soyundan gelen bütün erkekleri öldürtmüştür. Şah Cihan döneminde Avrupalılar ile ilişkilerin daha da arttığı görülmektedir.
1658 yılında hastalanan Şah Cihan'ın yerine oğlu Evrengzip (1658-1707) tahta çıkmıştır. Onun zamanında Hindistan ticaretinde Hollandalılar da rol almaya başlamışlardır. 1707 yılında ölümü ile yine taht kavgaları başlamış ve ülke 1723'te Delhi ve Haydarabad şahlıkları olmak üzere ikiye ayrılmıştır. Safevi Hükümdarı 1739'da Delhi'yi zaptetmiş ve imparatorluk hazinesinin büyük bölümüne el koymuştur. 1748 yılında Afgan hükümdarı Hindistan'a girmiş ve birçok eyaleti ele geçirmiştir. 1760'ta II. Alemgir Şah'ın yerine Şah Alem geçmiş bu dönemde İngilizlerle 1764 Buksar Savaşı yapılmış ancak yenilgiye uğranınca İngilizler Hindistan'da hüküm sürmeye başlamışlardır. 1766 ile İngiliz hakimiyeti daha da artmıştır. 1857 yılında çıkan 'nı da bastıran İngilizler 1858'de son Babür İmparatoru II. Bahadır Şah'ı tahttan indirip çocuklarını da öldürmüş ve Hindistan'daki Timur Hanedanı'na son vererek Hindistan'ı İngiliz İmparatorluğu'na katmışlardır.
Ordu
Babürlü ordusu kendileri gibi kökenleri Orta Asya'nın süvari ordularına dayansa da, temel biçimi ve yapısı 3. Babür Şahı, Ekber Şah tarafından kuruldu. Ordunun alay yapısı yoktu ve askerler doğrudan imparator tarafından askere alınmıyordu. Bunun yerine, soylular veya yerel liderler gibi kişiler, mansab olarak anılan kendi birliklerini toplar ve onları orduya verirdi.
Menşei
Babürler Orta Asya kökenlidir. Pek çok Orta Asya ordusu gibi, Babur'un babür ordusu da at odaklıydı. Subayların rütbeleri ve maaşları, tuttukları atlara dayanıyordu. Babur'un ordusu küçüktü ve Orta Asya'nın Timurlu askeri geleneklerini miras almıştı. Babür Şah'ın bir barut savaş sistemi başlattığını varsaymak yanlış olur, çünkü atlı okçuluk ordusunun hayati bir parçası olmaya devam etti. Ekber orduyu yeniden yapılandırdı ve mansabdari sistemi adı verilen yeni bir sistem getirdi. Bu nedenle Babürlü ordusunun temel yapısı Ekber'in saltanatından başladı.
Teşkilatlanma ve Birlik Türleri
Babür imparatorları küçük bir daimî orduya sahipti. Sadece binlerle numaralandırıldılar. Bunun yerine askerlerin çoğunu mansabdar denilen subaylar sağlıyordu.
Daimi ordu
Babür şahları küçük sürekli orduları sürdürdüler. Şah'ın kendi hane halkı birliklerine Ahadiler deniyordu. Doğrudan Babür şahı tarafından, esas olarak imparatorun kendi akrabaları ve aşiret üyelerinden alındı. Kendi maaş bordroları ve maaş ustaları vardı ve normal atlılardan(süvar) daha iyi maaş alıyorlardı . Bunlar soylu askerlerdi, bazıları normalde sarayda idari görevlerde bulunuyordu. Valaşahiler yani saltanat muhafızları, doğrudan şahın maaşına bağlı olduklarından, birliklerin en güvenilir ve sadık kısmı olarak görülüyordu. Bunlar, tamamen olmasa da, gençliğinden itibaren şaha bağlı olan ve o sadece bir şehzadeyken ona hizmet etmiş ve bu nedenle özel bir şekilde onun şahsi hizmetkarları ve hane halkı birlikleri olarak işaretlenmiş adamlardı. İmparator ayrıca bir piyade tümenine ve kendi topçu tugayına sahipti.
Mansabdarlar
Ekber Şah bu eşsiz sistemi tanıttı. Babür ordusunun alay yapısı yoktu. Bu sistemde, hükûmet için atlı kotasını toplamaktan ve sürdürmekten sorumlu bir askeri subay çalışıyordu. Rütbesi, 10'dan (en düşük) 5000'e kadar sağladığı atlılara dayanıyordu. Bir şehzadenin rütbesi 25000 idi. Buna zat ve süvar sistemi deniyordu.
Bir subay, adamları ve atları 1:2 oranında tutmak zorundaydı. Atların dikkatlice doğrulanması ve markalanması gerekiyordu ve Arap atları tercih edildi. Subay ayrıca ulaşım için at, fil ve karyola kotasının yanı sıra piyadeler ve topçuları da korumak zorundaydı. Askerlere aylık/yıllık ödemeler veya jagir olarak ödeme seçeneği sunuldu, ancak çoğu jagir'i seçti. İmparator ayrıca jagir'i mansabların bakımı için mansabdarlara tahsis etti.
Sınıflar
Babür ordusunun dört kolu vardı: süvariler (Asvaran), piyade (Padegan), topçu (Tophane) ve donanma. Bunlar kendi komutanları olan tümenler değildi, bunun yerine her biri bu tümenlerden bazılarına sahip olan Mansabdarlar arasında ayrı ayrı dağıtılan kollar veya sınıflardı. Bu kuralın istisnası, kendi atanmış komutanı olan uzmanlaşmış bir kolordu olan ve mansabdari birliklerinin bir parçası olmayan topçulardı. Süvariler orduda birincil rolü üstlenirken diğerleri yardımcıydı.
Süvari
Süvari, Babür ordusunun en üstün koluydu. Hintli Müslümanların Barha kabilesi, geleneksel olarak, her savaşta kalıtsal olarak liderlik etme hakkına sahip oldukları imparatorluk ordusunun öncüsünü oluşturuyordu. Normalde mansabdarlar tarafından askere alınan atlılar yüksek sınıf insanlardı ve piyade ve topçulardan daha iyi maaş alıyorlardı. Kendi atlarından en az ikisine ve iyi teçhizata sahip olmaları gerekiyordu. Normal süvariye süvar denirdi. Normalde kılıç, mızrak, kalkan ve daha nadiren ateşli silah kullanırlardı. Zırhları çelikten veya deriden yapılmıştı ve kabilelerinin geleneksel kıyafetlerini giyiyorlardı. Babür zırhı, ısı nedeniyle Avrupa zırhları kadar ağır değildi, ancak güneyde Hint birliklerinden daha ağırdı. Zırh iki katmandan oluşuyordu; ilki baş, göğüs ve uzuvları sabitlemek için çelik plakalar ve miğferlerden oluşuyor. Bu çelik zırh ağının altına, dizlere kadar inen bir kılıca veya mermiye direnecek kadar kalın, pamuklu veya keten kapitone bir üst giysi giyildi. Alt giysi olarak ipek pantolon ve bele dolanan bir çift kaşmir şal bu kostümü tamamlıyordu. Bir erkeğin gözlerinin biraz ötesi görünene kadar vücudu koruyucu giysilerle örtme alışkanlığı vardı.
Kuzey Hindistan ovalarında meydan muharebelerine adapte olan Babürler, ön muharebe odaklıydı ve kılıçlar ve mızraklarla donanmış ağır süvarilerin şok saldırısı taktikleri Babür ordularında popülerdi. kriz zamanlarında, Müslüman Babürler, Utara adı verilen, atlarından inip canlarıyla kaçmak yerine öldürülene kadar yaya olarak savaşan bir tür dövüş gerçekleştirirlerdi. Babür süvarileri, normalde generaller tarafından kullanılan filleri de içeriyordu. İyi süslenmiş ve iyi zırh taşıyorlardı. Ağırlıklı olarak ağır yükleri ve ağır silahları taşımak için nakliye için kullanıldılar. Rajput mansabdar'ın bir kısmı da deve süvari sağladı. Rajasthan gibi çöl bölgelerinden gelen adamlardı.
Hindistan'daki Babür gücünün anahtarı, savaş atlarını kullanması ve ayrıca Orta Asya'dan gelen üstün savaş atlarının tedarikini kontrol etmesiydi. Bu, Panipat Muharebesi, Machhiwara Muharebesi, Dharmatpur Muharebesi'ndeki zaferlerle ve barut yerine öncelikle geleneksel Türk-Moğol atlı okçu taktiklerinin kullanıldığı Peder Monserrate gibi görgü tanıklarının ifadeleriyle doğrulandı. Süvari savaşı lojistik açıdan zor fil savaşının ve kaotik toplu piyade taktiklerinin yerini aldı. Rajput'lar, yaya olarak savaşma geleneklerine rağmen onları süvarilere dönüştürerek işbirliği yaptı. Bu, Marathaların Dekkan Sultanlıklarına hizmetine benziyordu.
Piyade
Piyadeler ya Mansabdarlar tarafından ya da imparatorun kendisi tarafından askere alındı. İmparatorun kendi piyadesine Ahsam adı verildi. Normalde düşük maaş alıyorlardı, donanımları yetersizdi ve ayrıca disiplinden yoksunlardı. Bu grup; bandukçuları, kılıçdarları, kulları ve esnafları içeriyordu. Kılıç, kalkan, mızrak, sopa, tabanca, tüfek, misket tüfeği gibi çok çeşitli silahlar kullandılar. Normalde zırh giymezlerdi.
Bandukçu
Bandukçular piyadedeki tüfekçilerdi. Babür piyadelerinin büyük bölümünü oluşturdular. Yerel olarak askere alınan ve fitilli silahlar, yaylar ve mızraklarla donatılan piyadeler o kadar hor görülüyordu ki, ordu maaş bordrolarında tahtırevancılar, marangozlar, pamuk tarakçıları ile neredeyse bir tutuluyordu. Fitilli tüfekleri atlı okçulardan üç kat daha yavaştı. Kronikler, savaş kayıtlarında onlardan neredeyse hiç bahsetmez.
Şemşirbaz
Ana piyade, şemşirbaz gibi özel birimlerle desteklendi. "kılıçdarlar" veya "gladyatörler" anlamına gelen şemşirbaz, çok yetenekli kılıçdarlardan oluşan seçkin ağır piyade bölükleriydi. Adından da anlaşılacağı gibi, birkaçı saray muhafızı olarak hizmet etmek veya beceri sergileyen sahte savaşlara katılmak için saraya atandı. Ancak on binlercesi, Babür İmparatorluğu çevresindeki mansabdarlar tarafından ordu birliklerine atandı. Şemşirbazlar, duvarlar patlayıcılar veya toplarla aşıldığında direnişle başa çıkmak için serbest bırakılacakları kuşatma savaşında sıklıkla kullanılıyordu. Şemşirbazların çoğu, Sufi tarikatları gibi dini tarikatlardan alındı.
Topçu
Topçu, kendi atanmış komutanı mir-i atış ile uzmanlaşmış bir birlikti. Mir-i atış ofisi, daha sonraki Babürlüler döneminde önem kazandı. İmparatorluk Sarayı Kalesi'nin savunmasından sorumlu olan ve İmparator ile kişisel temas halinde olan mir-i atış komutanı büyük etkiye sahiptir. Babür topçusu ağır toplar, hafif toplar, el bombaları ve roketlerden oluşuyordu. Ağır toplar nakliye için çok pahalı ve ağırdı ve filler tarafından savaş alanına sürüklenmeleri gerekiyordu. Bazen patlayarak mürettebat üyelerini öldürdükleri için savaş alanında kullanılmaları biraz riskliydi. Hafif topçu, savaş alanında en yararlı olanıydı. Ağırlıklı olarak tunçtan yapılmıştır ve atlar tarafından çekilmiştir. Bu aynı zamanda develere monte edilen döner topları da içeriyordu. Savaş alanında çok etkiliydiler. Ancak yavaş yavaş toplar, Avrupa'nın demirden yapılmış toplarına kıyasla çok demode oldukları için önemini yitirdi.
Donanma
Donanma, Babür ordusunun en zayıf ve en fakir koluydu. İmparatorluk savaş gemilerine sahipti, ancak bunlar nispeten küçüktü. Filo ayrıca nakliye gemilerinden oluşuyordu. Donanmanın ana görevi, bazen savaşta kullanılan korsanlığı kontrol etmekti.
Çela
Çelalar, Babür ordusunda köle askerlerdi. Komutanlar, üzerlerinde çok gevşek bir kontrole sahip oldukları istihdam ettikleri paralı askerlere karşı bir denge olarak, kuvvetlerinin özü olarak, efendilerinden başka bakacak kimsesi olmayan kişisel bağımlıları veya köleleri bir araya getirme alışkanlığındaydılar. Bu tür birlikler Hintçe çela (köle) adıyla biliniyordu. İşverenleri tarafından beslendiler, giydirildiler ve barındırıldılar, çoğunlukla onun tarafından yetiştirilip eğitildiler ve onun kampından başka evleri yoktu. Esas olarak savaşta alınan veya kıtlık zamanlarında ailelerinden satın alınan çocuklardan toplandılar. Büyük çoğunluk Hindu kökenliydi, ancak hepsi çelaların bünyesine alındığında Müslüman oldular.
Timurlular ve diğer Moğol kökenli ordular gibi ve diğer İslam devletlerinin aksine, Babür imparatorluğu belirgin bir şekilde köle askerler kullanmıyordu. Köle askerler; gulam , Memlük veya yeniçeri gibi profesyonel elit askerlerden ziyade, esas olarak el işçiliği, uşak ve düşük seviyeli subaylar gibi çok düşük konumlara yerleştirildi . Ancak hadım memurları sadakatlerinden dolayı ödüllendirildi.
Bilim
Astronomi
Babür astronomları gözlemsel astronomide ilerlemeler kaydetmiştir ve yaklaşık yüz zij tezi ürettiler. Hümâyun Şah, Delhi yakınlarında kişisel bir Gözlemevi inşa etti; Cihangir ve Şah Cihan da gözlemevleri inşa etmeyi planlıyorlardı, ancak bunu yapamadılar.
Babür gözlemevlerinde kullanılan astronomik aletler ve gözlem teknikleri esas olarak İslami astronomisinden türetilmiştir 17.yüzyılda Babür İmparatorluğu, İslami gözlem araçlarının Hindu hesaplama teknikleriyle birleştirildiği İslami ve Hindu astronomisi arasında bir sentez oluşturdu.
Babür İmparatorluğu'nun çöküşü sırasında, Hindu Kralı Babür Astronomi çalışmalarına devam etti. 18. yüzyılın başlarında, Uluğ Bey'in Semerkant Gözlemevi'ne rakip olmak ve 'taki daha önceki Hindu hesaplamalarını ve Zij-i-Sultani'deki İslami gözlemleri geliştirmek için adlı birkaç büyük Gözlemevi inşa etti. Kullandığı araçlar İslami astronomiden etkilenirken, hesaplama teknikleri Hindu astronomisinden türetilmiştir.
Mimari ve sanat
Babür İmparatorluğunun Hindistan'a en büyük katkısı eşsiz mimarisi olmuştur. Hindistan'daki birçok anıt Babür mimarisinin ince örneklerini temsil etmektedir. Babür mimarisinin en önemli eseri ise Tac Mahal olarak bilinmektedir. Yapımına 1631'de başlanan ve 1652'de tamamlanan, Şah Cihan'ın çok sevdiği eşi Mümtaz Mahal (Ercüment Nur Banu Sultan)'in ölümü üzerine inşa ettirdiği Tac Mahal başta olmak üzere, Hümayun Türbesi, Agra Kalesi, Lahor Kalesi UNESCO Dünya Mirası listesi listesinde yer alan Babür İmparatorluğu mimarisinin en önemli örnekleridir. Hindistan'ın birçok şehri ile birlikte, Pakistan, Afganistan ve Bangladeş'te Babür mimarisinden örneklere rastlanmaktadır.
Babür İmparatorluğu'na ait mimari eserlerin en önemli özelliği, hacimce büyük yapılar olmalarıdır. Genel malzeme kullanımı, mermer ve kırmızı kum taşı üzerinedir. Kakmacılık gelişmiş bir süsleme biçimi olmakla beraber kubbe mimarisi de görülmektedir. Alemgir devrinde mimari yönden bir çöküş başlamış olsa da buna rağmen yine de bazı önemli eserler yaptırılmıştır. Bunlar Lahor’daki Padişahî Camisi ve Delhi kalesindeki Motî Mesciti'dir.
Bir süre, Safevî sarayında sürgün hayatı yaşayan Hümâyun'un ülkesine dönerken yanında Tebrizli sanatçıları da getirmesi nedeniyle Hindistan sanat çevrelerinde minyatüre karşı duyulan ilgi artmıştır. Başlangıçta Tebrizli ustaların kendi tarzlarını aktardıkları minyatürlerde zamanla yerel ustaların da katılımıyla kendine özgü bir üslup gelişmiştir. Babür İmparatorluğu'nda minyatürcülüğün en verimli dönemi Hümâyun'un oğlu Ekber Şah zamanına rastlamaktadır.
Çeşitli yazmaların yanı sıra Bâbür hükümdarları için kaleme alınan şehnâme tarzındaki Bâbürnâme, adlı eserler resimlendirilmiş, hükümdarların savaşları, avlanmaları, tören ve eğlenceleri gerçekçi bir yaklaşımla tasvir edilmiştir. Cihangir döneminde portrelerin yapımı yaygınlaşmış, Şah Cihan ve Evrengzib devirlerinde ise sadece Racastan, Dekkan gibi eyaletlerde minyatür devam etmiştir.
Resimler
Mimarlar
-
- Agra kalesi
-
- Lahor kalesi
- Mirza Gıyas Beg'in mezarı (Agra)
- Şalımar bahçesi (Şrinagar)
-
- Kızıl Kale (Delhi)
- Badşahi Mescidi (Lahor)
-
-
- Saraya davet edilen Cizvit rahibi ile Ekber
-
-
-
-
Hint-Türk İmparatorluğu hükümdarları
- Babür Şah (1526 - 1530) :Kabil'de kurduğu hanlık 1504 yılı.
- Hümayun Şah (1530 - 1540) ve (1555 - 1556)
- Şir Şah Surî (1540 - 1545, Surîler Hanedanı)
- İslam Şah Suri (1545 - 1555, Surîler Hanedanı)
- Ekber (1556 - 1605)
- Cihangir Şah (1605 - 1627)
- Şah Cihan (1627 - 1658)
- Evrengzib (1658 - 1707)
- I. Bahadır Şah (1707 - 1712)
- Cihandar Şah (1712 - 1713)
- Ferruhsiyer (1713 - 1719)
- Refiüdderecât (1719 - 1719)
- Muhammed Şah (1719 - 1748)
- Ahmed Şah Bahadır (1748 - 1754)
- II. Alemgir Şah (1754 - 1759)
- Şah Alem (1759 - 1806)
- II. Ekber Şah (1806 - 1837)
- II. Bahadır Şah (1837 - 1858)
Soyağacı
Ömer Şeyh | Kutluk Nigâr Hanım | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Babür (1526-30) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Hümayun (1530-39, 1555-56) | Kamran | Hindar | Askari | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ekber (1556-1605) | Mirza Hakim | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Cahangir (1605-27) | Murad | Daniyal | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Hüsrev | Şah-ı Cihan (1628-58) | Şahriyar | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Dala Şiko | Şah Şuca | Alemgir Şah I (Evrengzib) (1658-1707) | Murad Bahş | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Muhammed Sultan | I. Bahadur Şah (1707-12) | Muhammed Azzam | Ekber | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Cihangir Şah (1712-13) | Acem üş-Şan | Rafi üş-Şan | Cahan Şah | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
II.Alamgir (1754-59) | Ferruh Siyer (1713-19) | Refiudderecat (1719) | Rafi ul-Darcat (1719) | Muhammed İbrahim (1719) | Muhammed Şah (1719-48) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Şah-ı Alem (1759-1806) | Ahmed Şah Bahadır (1748-54) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
II. Ekber Şah (1806-37) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
II. Bahadur Şah (1837-58) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Alam, Muzaffar. Crisis of Empire in Mughal North India: Awadh & the Punjab, 1707-48 (1988)
- Ali, M. Athar. "The Passing of Empire: The Mughal Case," Modern Asian Studies (1975) 9#3 pp. 385–396 in JSTOR16 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., on the causes of its collapse
- Black, Jeremy. "The Mughals Strike Twice," History Today (April 2012) 62#4 pp 22–26. full text online
- Blake, Stephen P. "The Patrimonial-Bureaucratic Empire of the Mughals," Journal of Asian Studies (1979) 39#1 pp. 77–94 in JSTOR29 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Dale, Stephen F. The Muslim Empires of the Ottomans, Safavids and Mughals (Cambridge U.P. 2009)
- Dalrymple, William (2007). The Last Mughal: The Fall of a Dynasty : Delhi, 1857. Random House Digital, Inc. 1 Ocak 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Kasım 2012.
- Faruqui, Munis D. "The Forgotten Prince: Mirza Hakim and the Formation of the Mughal Empire in India," Journal of the Economic and Social History of the Orient (2005) 48#4 pp 487–523 in JSTOR29 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., on Akbar and his brother
- Gommans; Jos. Mughal Warfare: Indian Frontiers and Highroads to Empire, 1500-1700 (Routledge, 2002) online edition2 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Gordon, S. The New Cambridge History of India, II, 4: The Marathas 1600-1818 (Cambridge, 1993).
- Habib, Irfan. Atlas of the Mughal Empire: Political and Economic Maps (1982).
- Markovits, Claude, ed. (2004). A History of Modern India, 1480-1950. Anthem Press. ss. 79-184. 12 Ekim 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Kasım 2012.
- Richards, John F. (1996). The Mughal Empire. Cambridge University Press. 29 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Kasım 2012.
- Majumdar, Ramesh Chandra (1974). The Mughul Empire. B.V. Bhavan. 20 Haziran 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Kasım 2012.
- Richards, John F. The Mughal Empire (The New Cambridge History of India) (1996) excerpt and online search16 Eylül 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Richards, J. F. "Mughal State Finance and the Premodern World Economy," Comparative Studies in Society and History (1981) 23#2 pp. 285–308 in JSTOR29 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Dipnotlar
- ^ . ttk.org.tr. 2012. 19 Nisan 2013 tarihinde kaynağından (WMV) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2013.
- ^ Conan, Michel (2007). Middle East Garden Traditions: Unity and Diversity: Questions, Methods and Resources in a Multicultural Perspective. Volume 31. Washington, DC: Dumbarton Oaks Research Library and Collection. s. 235. ISBN .
- ^ "BBC - Religions - Islam: Mughal Empire (1500s, 1600s)". 13 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Kasım 2017.
- ^ https://doi.org/10.5195%2FJWSR.2006.369 []
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Kasım 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Ağustos 2022.
- ^ https://books.google.com/books?id=d0SPAgAAQBAJ&pg=PA21 []
- ^ Zahir ud-Din Mohammad (2002-09-10). Thackston, Wheeler M.. ed. The Baburnama: Memoirs of Babur, Prince and Emperor. Modern Library Classics. . "Note: Gurkānī is the Persianized form of the Mongolian word "kürügän" ("son-in-law"), the title given to the dynasty's founder after his marriage into Genghis Khan's family."
- ^ L. Canfield, Robert; Jonathan Haas (2002). Turko-Persia in Historical Perspective. Cambridge University Press. , 9780521522915. ; p. 20;
- ^ Edward Balfour The Encyclopaedia Asiatica, Comprising Indian Subcontinent, Eastern and Southern Asia, Cosmo Publications 1976, S. 460, S. 488, S. 897
- ^ (1976). Encyclopaedia Asiatica: Comprising Indian-subcontinent, Eastern and Southern Asia. Yeni Delhi: Cosmo Publications. ss. 460, 488, 897. ISBN .
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Kasım 2012.
- ^ a b Roux, Jean Paul (1984). Türklerin Tarihi (Historie des Turks). Ad. .
- ^ . 3 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2012.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Ekim 2012.
- ^ Richards, John F. (1995). . Cambridge University Press. s. 6. ISBN . 20 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Warrior Empire: The Mughals (DVD). The History Channel. 31 Ekim 2006. 31 Ocak 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Kasım 2012.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Kasım 2012.
- ^ "Mirza Muhammad Haidar". Silk Road Seattle. University of Washington. 16 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Kasım 2006.
On the occasion of the birth of Babar Padishah (the son of Omar Shaikh)
- ^ Robert L. Canfield, Robert L. (1991). Turko-Persia in historical perspective, Cambridge University Press, p.20. "The Mughals-Persianized Turks who invaded from Central Asia and claimed descent from both Timur and Genghis – strengthened the Persianate culture of Muslim India".
- ^ Ateşoğlu, Mehmet (Kasım 2002). "Atatürk'te Türklük Aşkı ve Ülküsü". 75 Türk Dünyası Tarih ve Kültür Dergisi, 191. İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayınları. ss. 24-32.
- ^ Altındiş, Ceyla - NTV Tarih - Sayı 34 - Kasım 2011 - İstanbul 1308-7878
- ^ Rachel Dwyer (2016). Key Concepts in Modern Indian Studies
- ^ Kaushik Roy (3 Haziran 2015).
- ^ Zahiruddin Malik (1977). The Reign Of Muhammad Shah 1919-1748. p. 298.
- ^ Abraham Eraly (2007). The Mughal World: Life in India's Last Golden Age. Penguin Books. p. 291.
- ^ William Irvine (1971). Later Mughal. Atlantic Publishers & Distri. p. 202.
- ^ Rajasthan Institute of Historical Research (1975). Journal of the Rajasthan Institute of Historical Research: Volume 12. Rajasthan Institute of Historical Research.
- ^ J.J.L. Gommans (2002). Mughal Warfare: Indian Frontiers and Highroads to Empire 1500-1700. Taylor & Francis. p. 120.
- ^ Richard M. Eaton (2019). India in the Persianate Age: 1000–1765. University of California Press
- ^ Jeremy Black (2001). Beyond the Military Revolution War in the Seventeenth Century World. Bloomsbury Publishing.
- ^ Pius Malekandathi (2016). The Indian Ocean in the Making of Early Modern India. Taylor & Francis.
- ^ Altaf Alfroid David (1969). Know Your Armed Forces. Army Educational Stores. p. 13.
- ^ André Wink. The Making of the Indo-Islamic World c.700–1800 CE. University of Wisconsin, Madison: Cambridge University Press. pp. 165–166.
- ^ Satish Chandra (January 0101). Medieval India Old NCERT Histroy [sic] Book Series for Civil Services Examination. Mocktime Publications.
- ^ André Wink. The Making of the Indo-Islamic World c.700–1800 CE. University of Wisconsin, Madison: Cambridge University Press. p. 164.
- ^ Garza, Andrew de la (28 April 2016). The Mughal Empire at War: Babur, Akbar and the Indian Military Revolution, 1500-1605. Routledge.
- ^ Andrew de la Garza (2016). The Mughal Empire at War: Babur, Akbar and the Indian Military Revolution, 1500-1605. Routledge.
- ^ Andrew de la Garza (2016). The Mughal Empire at War: Babur, Akbar and the Indian Military Revolution. Routledge.
- ^ Abraham Elahy (2007). The Mughal World:Life in India's Last Golden Age. Penguin Books India. p. 291.
- ^ Sandhu (2003). A Military History of Medieval India. Vision Books. p. 657.
- ^ V. D. Mahajan (2007). History of Medieval India. Chand. p. 235.
- ^ Roy, Atul Chandra (1972). A History of Mughal Navy and Naval Warfares. World Press.
- ^ Sharma, S. R. (1940). Mughal Empire in India: A Systematic Study Including Source Material. p. 11.
- ^ Bano, Shadab (2006). "MILITARY SLAVES IN MUGHAL INDIA". Proceedings of the Indian History Congress. 67: 350–57.
- ^ "webindia123.com-Indian History-Medieval-Mughal Period-AKBAR". 27 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Kasım 2012.
- ^ Ross Marlay, Clark D. Neher. 'Patriots and Tyrants: Ten Asian Leaders' pp.269
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Baburluler veya Babur Imparatorlugu Farsca گوركانى Gurakani bilindik adlandirma Farsca امپراتوری مغولی هند Empiraturi ye Moġoli ye Hind Hint Mogol Imparatorlugu Urduca مغلیہ سلطنت Moghly e Soltanat Mogol Sultanligi Cagatayca کورگن Kuregen gunumuzdeki Hindistan ve cevresi uzerinde kurulmus ve hukum surmus Turk Mogol kokenli devlet Cagatay Turku bir sef ve Timurlu Hanedani ndan olan Babur Sah tarafindan 1526 yilinda kurulan ve 17 yuzyilin sonu ile 18 yuzyilin basinda imparatorlugun gucunun zirvesinde oldugu donemde Hindistan in buyuk bolumune hakim olan imparatorlugun nufusunun o tarihlerde 3 2 milyon kilometre karelik bir bolge uzerinde 110 milyon ila 150 milyon arasinda oldugu tahmin edilmektedir Babur Imparatorlugu nun hakimiyet alani en genis oldugu donemde bugunku Hindistan Pakistan Banglades ve Afganistan i kapsamaktaydi Baburlulerگوركانى Babur Imparatorlugu1526 1858Babur Imparatorlugunun orijinal bayragiBaskentAgra 1526 1540 1555 1571 1598 1648 Fetihpur Sikri 1571 1585 Lahor May 1586 1598 Delhi 1648 1857 Yaygin dil ler Farsca resmi ve hukuk dili Arapca dinsel dil Cagatay Turkcesi sadece kurulma asamasinda yaygindi Urdu ust sinifin dili daha sonra resmi dil oldu Hindustani gecer dil Resmi dinIslam 1526 1857 Din i Ilahi 1582 1605 HukumetMonarsiPadisah Sah Hakan Imparator 1526 1530Babur ilk 1837 1857II Bahadir Sah son Tarihce Kurulusu1526 Dagilisi1858Yuzolcumu Toplam4000000 km2Nufus Tahmini158 400 000Para birimiRupiOnculler ArdillarTimurlularDelhi Sultanligi Britanya HindistaniMaratha KonfederasyonuDurranilerBabur Imparatorlugu nun diger bayragi Imparatorlugun klasik doneminin Ekber Sah in 1556 yilinda tahta cikmasi ile basladigi kabul edilir Onun yonetimi altinda Hindistan kulturel ve ekonomik ilerlemenin yani sira farkli dinlerden olanlarin uyumu acisindan cok iyi bir konuma ulasmistir Babur Imparatorlugu nun besinci imparatoru Sah Cihan in saltanati imparatorlugun mimarlik ve sanat alaninda altin cagidir Agra daki efsanevi Tac Mahal in yani sira pek cok mukemmel eser onun doneminde yapilmistir Babur Imparatorlugu nun Evrengzib in hukumdarligi sirasinda toprak genislemesi doruk noktasina ulasti Onun doneminde 150 milyonluk nufusu ile imparatorluk dunya nufusunun dortte birine hukmeder konumdaydi 1739 yilinda Nadir Sah gucleri tarafindan Karnal Muharebesi nda maglup edilen Babur Imparatorlugu 18 yuzyilin ortalarindan itibaren idari ve ekonomik olarak zayiflamaya basladi Son imparator II Bahadir Sah in sadece sehir uzerinde otoritesi vardi 1858 yilinda bir isyan uzerine bolgeye mudahale eden Ingiliz lerce Babur Imparatorlugu na son verilerek Hindistan Buyuk Britanya Imparatorlugu na baglanilmistir Babur Imparatorlugu nun kokeniBabur imparatorlugu uluslararasi literaturde Farsca Mogol anlamina gelen Mughal olarak yer alsa da imparatorlugun kurucusu Babur Sah in anne tarafindan atasi olan Mogol Imparatorlugu nun kurucusu Cengiz Han in oglu Cagatay in kurdugu Cagatay Hanligi Islamiyet i kabul etmis ve Turklesmistir Babur Sah in baba tarafindan atasi olan ve soyu bir Turk Mogol boyu olan Barlaslar a dayanan Timur da Muslumandir ve Turk tur Anadili Cagatay Turkcesi olan ancak Fars kulturunden yogun olarak etkilenmis olan hanedanin uzerindeki bu etki Hindistan da bu kulturun onemli derecede gelismesine neden olmustur Babur Sah tan sonra Turk kulturu ve Turk dilinin yavas yavas etkisi azalmis ve yerini Farsca daha sonra da Urduca almistir Gunumuzde Ozbekistan Kirgizistan Afganistan ve Hindistan da da mirasina sahip cikilan Babur Imparatorlugu Turkiye Cumhuriyeti Cumhurbaskanligi Forsu na birer yildizla islenen tarihteki 16 Turk devletinden biridir Siyasi tarihDunyadan Babur Devleti Zahireddin Muhammed Babur Babasi Fergana hukumdari Omer Seyh Mirza nin olumunden sonra amcasi ile yaptigi taht mucadelesini kaybetmis ve emri altindaki beylerle birlikte 1504 te Kabil e gitmistir Devletin baskentini de burasi yapmistir 1519 yilinda Pencap bolgesini ele gecirmis 1524 yilinda Delhi Sultani ni yenilgiye ugratarak Lahor a girmistir Delhi den sonra Agra yi da alan Babur Sah burayi baskent yapmis ve Babur Imparatorlugu nu kurmustur 1530 yilinda olen Babur Sah tan sonra devletin basina oglu Humayun 1530 1556 gecmistir Tahtinin ilk yillarinda kardesleri ve akrabalari ile mucadele eden Humayun bir yandan da Ludi hukumdari ile mucadelede bulunmus ve bu mucadelelerden galibiyetle ayrilmistir Yetenekli bir hukumdar olmayan Humayun Sah 1556 yilinda olmus yerine Ekber Sah 1556 1605 gecmistir 5 Kasim 1556 da Babur Imparatorlugu ni kazanarak eski gucune kavustu Tahtta hak iddia eden Hemu Ekber Sah in veziri tarafindan yenildi ve Babur Hanedani nin fetret devri sona erdi Ekber Sah doneminde sarayda Hint etkisinin arttigi gorulmustur Bu donemde Hintler de devlet ve askerlik islerinde gorev almaya baslamislardir 1605 te olumunden sonra yerine Cihangir 1605 1627 gecmistir Bu donemde onemli basarilar gorulmemis ve Safeviler Kandehar sehrini ele gecirmistir Yapilan en onemli is olarak Lahor ile Agra arasinda yapilan yoldur Ingilizler bu donemde Hindistan ticaretine el atmis ve Surat limaninda yer acarak zamanla buradan Hindistan i ele gecirecek gelismeyi saglamislardir Cihangir in olumu uzerine yerine oglu Sah Cihan 1628 1658 gecmistir Kardesleri ile girdigi taht mucadelelerini kazandiktan sonra bir daha bu tip mucadelelerin yasanmamasi amaciyla kendi soyundan gelen butun erkekleri oldurtmustur Sah Cihan doneminde Avrupalilar ile iliskilerin daha da arttigi gorulmektedir 1658 yilinda hastalanan Sah Cihan in yerine oglu Evrengzip 1658 1707 tahta cikmistir Onun zamaninda Hindistan ticaretinde Hollandalilar da rol almaya baslamislardir 1707 yilinda olumu ile yine taht kavgalari baslamis ve ulke 1723 te Delhi ve Haydarabad sahliklari olmak uzere ikiye ayrilmistir Safevi Hukumdari 1739 da Delhi yi zaptetmis ve imparatorluk hazinesinin buyuk bolumune el koymustur 1748 yilinda Afgan hukumdari Hindistan a girmis ve bircok eyaleti ele gecirmistir 1760 ta II Alemgir Sah in yerine Sah Alem gecmis bu donemde Ingilizlerle 1764 Buksar Savasi yapilmis ancak yenilgiye ugraninca Ingilizler Hindistan da hukum surmeye baslamislardir 1766 ile Ingiliz hakimiyeti daha da artmistir 1857 yilinda cikan ni da bastiran Ingilizler 1858 de son Babur Imparatoru II Bahadir Sah i tahttan indirip cocuklarini da oldurmus ve Hindistan daki Timur Hanedani na son vererek Hindistan i Ingiliz Imparatorlugu na katmislardir OrduBaburlu ordusu kendileri gibi kokenleri Orta Asya nin suvari ordularina dayansa da temel bicimi ve yapisi 3 Babur Sahi Ekber Sah tarafindan kuruldu Ordunun alay yapisi yoktu ve askerler dogrudan imparator tarafindan askere alinmiyordu Bunun yerine soylular veya yerel liderler gibi kisiler mansab olarak anilan kendi birliklerini toplar ve onlari orduya verirdi Mensei Baburler Orta Asya kokenlidir Pek cok Orta Asya ordusu gibi Babur un babur ordusu da at odakliydi Subaylarin rutbeleri ve maaslari tuttuklari atlara dayaniyordu Babur un ordusu kucuktu ve Orta Asya nin Timurlu askeri geleneklerini miras almisti Babur Sah in bir barut savas sistemi baslattigini varsaymak yanlis olur cunku atli okculuk ordusunun hayati bir parcasi olmaya devam etti Ekber orduyu yeniden yapilandirdi ve mansabdari sistemi adi verilen yeni bir sistem getirdi Bu nedenle Baburlu ordusunun temel yapisi Ekber in saltanatindan basladi Teskilatlanma ve Birlik Turleri Babur imparatorlari kucuk bir daimi orduya sahipti Sadece binlerle numaralandirildilar Bunun yerine askerlerin cogunu mansabdar denilen subaylar sagliyordu Daimi ordu Babur sahlari kucuk surekli ordulari surdurduler Sah in kendi hane halki birliklerine Ahadiler deniyordu Dogrudan Babur sahi tarafindan esas olarak imparatorun kendi akrabalari ve asiret uyelerinden alindi Kendi maas bordrolari ve maas ustalari vardi ve normal atlilardan suvar daha iyi maas aliyorlardi Bunlar soylu askerlerdi bazilari normalde sarayda idari gorevlerde bulunuyordu Valasahiler yani saltanat muhafizlari dogrudan sahin maasina bagli olduklarindan birliklerin en guvenilir ve sadik kismi olarak goruluyordu Bunlar tamamen olmasa da gencliginden itibaren saha bagli olan ve o sadece bir sehzadeyken ona hizmet etmis ve bu nedenle ozel bir sekilde onun sahsi hizmetkarlari ve hane halki birlikleri olarak isaretlenmis adamlardi Imparator ayrica bir piyade tumenine ve kendi topcu tugayina sahipti Cihan Sah in Saray Muhafizlari2 Ekber Sah in toren muhafizlariValasahilerin basi olan Han i DavranMansabdarlar Mansabdar Ekber Sah bu essiz sistemi tanitti Babur ordusunun alay yapisi yoktu Bu sistemde hukumet icin atli kotasini toplamaktan ve surdurmekten sorumlu bir askeri subay calisiyordu Rutbesi 10 dan en dusuk 5000 e kadar sagladigi atlilara dayaniyordu Bir sehzadenin rutbesi 25000 idi Buna zat ve suvar sistemi deniyordu Bir subay adamlari ve atlari 1 2 oraninda tutmak zorundaydi Atlarin dikkatlice dogrulanmasi ve markalanmasi gerekiyordu ve Arap atlari tercih edildi Subay ayrica ulasim icin at fil ve karyola kotasinin yani sira piyadeler ve topculari da korumak zorundaydi Askerlere aylik yillik odemeler veya jagir olarak odeme secenegi sunuldu ancak cogu jagir i secti Imparator ayrica jagir i mansablarin bakimi icin mansabdarlara tahsis etti Siniflar Babur ordusunun dort kolu vardi suvariler Asvaran piyade Padegan topcu Tophane ve donanma Bunlar kendi komutanlari olan tumenler degildi bunun yerine her biri bu tumenlerden bazilarina sahip olan Mansabdarlar arasinda ayri ayri dagitilan kollar veya siniflardi Bu kuralin istisnasi kendi atanmis komutani olan uzmanlasmis bir kolordu olan ve mansabdari birliklerinin bir parcasi olmayan topculardi Suvariler orduda birincil rolu ustlenirken digerleri yardimciydi Suvari Suvari Babur ordusunun en ustun koluydu Hintli Muslumanlarin Barha kabilesi geleneksel olarak her savasta kalitsal olarak liderlik etme hakkina sahip olduklari imparatorluk ordusunun oncusunu olusturuyordu Normalde mansabdarlar tarafindan askere alinan atlilar yuksek sinif insanlardi ve piyade ve topculardan daha iyi maas aliyorlardi Kendi atlarindan en az ikisine ve iyi techizata sahip olmalari gerekiyordu Normal suvariye suvar denirdi Normalde kilic mizrak kalkan ve daha nadiren atesli silah kullanirlardi Zirhlari celikten veya deriden yapilmisti ve kabilelerinin geleneksel kiyafetlerini giyiyorlardi Babur zirhi isi nedeniyle Avrupa zirhlari kadar agir degildi ancak guneyde Hint birliklerinden daha agirdi Zirh iki katmandan olusuyordu ilki bas gogus ve uzuvlari sabitlemek icin celik plakalar ve migferlerden olusuyor Bu celik zirh aginin altina dizlere kadar inen bir kilica veya mermiye direnecek kadar kalin pamuklu veya keten kapitone bir ust giysi giyildi Alt giysi olarak ipek pantolon ve bele dolanan bir cift kasmir sal bu kostumu tamamliyordu Bir erkegin gozlerinin biraz otesi gorunene kadar vucudu koruyucu giysilerle ortme aliskanligi vardi Baburlu suvarisiBabur donemi zirhli suvarilerBaburlu donemi bir zirh Kuzey Hindistan ovalarinda meydan muharebelerine adapte olan Baburler on muharebe odakliydi ve kiliclar ve mizraklarla donanmis agir suvarilerin sok saldirisi taktikleri Babur ordularinda populerdi kriz zamanlarinda Musluman Baburler Utara adi verilen atlarindan inip canlariyla kacmak yerine oldurulene kadar yaya olarak savasan bir tur dovus gerceklestirirlerdi Babur suvarileri normalde generaller tarafindan kullanilan filleri de iceriyordu Iyi suslenmis ve iyi zirh tasiyorlardi Agirlikli olarak agir yukleri ve agir silahlari tasimak icin nakliye icin kullanildilar Rajput mansabdar in bir kismi da deve suvari sagladi Rajasthan gibi col bolgelerinden gelen adamlardi Baburlu Savas Fili ZirhiBabur donemi savas filleri Hindistan daki Babur gucunun anahtari savas atlarini kullanmasi ve ayrica Orta Asya dan gelen ustun savas atlarinin tedarikini kontrol etmesiydi Bu Panipat Muharebesi Machhiwara Muharebesi Dharmatpur Muharebesi ndeki zaferlerle ve barut yerine oncelikle geleneksel Turk Mogol atli okcu taktiklerinin kullanildigi Peder Monserrate gibi gorgu taniklarinin ifadeleriyle dogrulandi Suvari savasi lojistik acidan zor fil savasinin ve kaotik toplu piyade taktiklerinin yerini aldi Rajput lar yaya olarak savasma geleneklerine ragmen onlari suvarilere donusturerek isbirligi yapti Bu Marathalarin Dekkan Sultanliklarina hizmetine benziyordu Piyade Baburlu piyadesi Piyadeler ya Mansabdarlar tarafindan ya da imparatorun kendisi tarafindan askere alindi Imparatorun kendi piyadesine Ahsam adi verildi Normalde dusuk maas aliyorlardi donanimlari yetersizdi ve ayrica disiplinden yoksunlardi Bu grup bandukculari kilicdarlari kullari ve esnaflari iceriyordu Kilic kalkan mizrak sopa tabanca tufek misket tufegi gibi cok cesitli silahlar kullandilar Normalde zirh giymezlerdi Bandukcu Baburlu donemi fitilli tufekli askerler Bandukcular piyadedeki tufekcilerdi Babur piyadelerinin buyuk bolumunu olusturdular Yerel olarak askere alinan ve fitilli silahlar yaylar ve mizraklarla donatilan piyadeler o kadar hor goruluyordu ki ordu maas bordrolarinda tahtirevancilar marangozlar pamuk tarakcilari ile neredeyse bir tutuluyordu Fitilli tufekleri atli okculardan uc kat daha yavasti Kronikler savas kayitlarinda onlardan neredeyse hic bahsetmez Semsirbaz Ana piyade semsirbaz gibi ozel birimlerle desteklendi kilicdarlar veya gladyatorler anlamina gelen semsirbaz cok yetenekli kilicdarlardan olusan seckin agir piyade bolukleriydi Adindan da anlasilacagi gibi birkaci saray muhafizi olarak hizmet etmek veya beceri sergileyen sahte savaslara katilmak icin saraya atandi Ancak on binlercesi Babur Imparatorlugu cevresindeki mansabdarlar tarafindan ordu birliklerine atandi Semsirbazlar duvarlar patlayicilar veya toplarla asildiginda direnisle basa cikmak icin serbest birakilacaklari kusatma savasinda siklikla kullaniliyordu Semsirbazlarin cogu Sufi tarikatlari gibi dini tarikatlardan alindi Baburlu doneminden kilicli bir piyadeTopcu Topcu kendi atanmis komutani mir i atis ile uzmanlasmis bir birlikti Mir i atis ofisi daha sonraki Baburluler doneminde onem kazandi Imparatorluk Sarayi Kalesi nin savunmasindan sorumlu olan ve Imparator ile kisisel temas halinde olan mir i atis komutani buyuk etkiye sahiptir Babur topcusu agir toplar hafif toplar el bombalari ve roketlerden olusuyordu Agir toplar nakliye icin cok pahali ve agirdi ve filler tarafindan savas alanina suruklenmeleri gerekiyordu Bazen patlayarak murettebat uyelerini oldurdukleri icin savas alaninda kullanilmalari biraz riskliydi Hafif topcu savas alaninda en yararli olaniydi Agirlikli olarak tunctan yapilmistir ve atlar tarafindan cekilmistir Bu ayni zamanda develere monte edilen doner toplari da iceriyordu Savas alaninda cok etkiliydiler Ancak yavas yavas toplar Avrupa nin demirden yapilmis toplarina kiyasla cok demode olduklari icin onemini yitirdi Baburlu donemi agir savas topuBaburlu donemi hafif savas topuBaburlu donemi zamburakcilarDonanma Ekbername den bir deniz savasi Donanma Babur ordusunun en zayif ve en fakir koluydu Imparatorluk savas gemilerine sahipti ancak bunlar nispeten kucuktu Filo ayrica nakliye gemilerinden olusuyordu Donanmanin ana gorevi bazen savasta kullanilan korsanligi kontrol etmekti Cela Celalar Babur ordusunda kole askerlerdi Komutanlar uzerlerinde cok gevsek bir kontrole sahip olduklari istihdam ettikleri parali askerlere karsi bir denge olarak kuvvetlerinin ozu olarak efendilerinden baska bakacak kimsesi olmayan kisisel bagimlilari veya koleleri bir araya getirme aliskanligindaydilar Bu tur birlikler Hintce cela kole adiyla biliniyordu Isverenleri tarafindan beslendiler giydirildiler ve barindirildilar cogunlukla onun tarafindan yetistirilip egitildiler ve onun kampindan baska evleri yoktu Esas olarak savasta alinan veya kitlik zamanlarinda ailelerinden satin alinan cocuklardan toplandilar Buyuk cogunluk Hindu kokenliydi ancak hepsi celalarin bunyesine alindiginda Musluman oldular Timurlular ve diger Mogol kokenli ordular gibi ve diger Islam devletlerinin aksine Babur imparatorlugu belirgin bir sekilde kole askerler kullanmiyordu Kole askerler gulam Memluk veya yeniceri gibi profesyonel elit askerlerden ziyade esas olarak el isciligi usak ve dusuk seviyeli subaylar gibi cok dusuk konumlara yerlestirildi Ancak hadim memurlari sadakatlerinden dolayi odullendirildi BilimAstronomi Babur astronomlari gozlemsel astronomide ilerlemeler kaydetmistir ve yaklasik yuz zij tezi urettiler Humayun Sah Delhi yakinlarinda kisisel bir Gozlemevi insa etti Cihangir ve Sah Cihan da gozlemevleri insa etmeyi planliyorlardi ancak bunu yapamadilar Babur gozlemevlerinde kullanilan astronomik aletler ve gozlem teknikleri esas olarak Islami astronomisinden turetilmistir 17 yuzyilda Babur Imparatorlugu Islami gozlem araclarinin Hindu hesaplama teknikleriyle birlestirildigi Islami ve Hindu astronomisi arasinda bir sentez olusturdu Babur Imparatorlugu nun cokusu sirasinda Hindu Krali Babur Astronomi calismalarina devam etti 18 yuzyilin baslarinda Ulug Bey in Semerkant Gozlemevi ne rakip olmak ve taki daha onceki Hindu hesaplamalarini ve Zij i Sultani deki Islami gozlemleri gelistirmek icin adli birkac buyuk Gozlemevi insa etti Kullandigi araclar Islami astronomiden etkilenirken hesaplama teknikleri Hindu astronomisinden turetilmistir Mimari ve sanatTac Mahal Sah i Cihan esi Mumtaz Mahal icin yaptirmistir Dunya mirasi Agra Babur Imparatorlugunun Hindistan a en buyuk katkisi essiz mimarisi olmustur Hindistan daki bircok anit Babur mimarisinin ince orneklerini temsil etmektedir Babur mimarisinin en onemli eseri ise Tac Mahal olarak bilinmektedir Yapimina 1631 de baslanan ve 1652 de tamamlanan Sah Cihan in cok sevdigi esi Mumtaz Mahal Ercument Nur Banu Sultan in olumu uzerine insa ettirdigi Tac Mahal basta olmak uzere Humayun Turbesi Agra Kalesi Lahor Kalesi UNESCO Dunya Mirasi listesi listesinde yer alan Babur Imparatorlugu mimarisinin en onemli ornekleridir Hindistan in bircok sehri ile birlikte Pakistan Afganistan ve Banglades te Babur mimarisinden orneklere rastlanmaktadir Babur Imparatorlugu na ait mimari eserlerin en onemli ozelligi hacimce buyuk yapilar olmalaridir Genel malzeme kullanimi mermer ve kirmizi kum tasi uzerinedir Kakmacilik gelismis bir susleme bicimi olmakla beraber kubbe mimarisi de gorulmektedir Alemgir devrinde mimari yonden bir cokus baslamis olsa da buna ragmen yine de bazi onemli eserler yaptirilmistir Bunlar Lahor daki Padisahi Camisi ve Delhi kalesindeki Moti Mesciti dir Babur Hindistan seferi esnasinda Bir sure Safevi sarayinda surgun hayati yasayan Humayun un ulkesine donerken yaninda Tebrizli sanatcilari da getirmesi nedeniyle Hindistan sanat cevrelerinde minyature karsi duyulan ilgi artmistir Baslangicta Tebrizli ustalarin kendi tarzlarini aktardiklari minyaturlerde zamanla yerel ustalarin da katilimiyla kendine ozgu bir uslup gelismistir Babur Imparatorlugu nda minyaturculugun en verimli donemi Humayun un oglu Ekber Sah zamanina rastlamaktadir Cesitli yazmalarin yani sira Babur hukumdarlari icin kaleme alinan sehname tarzindaki Baburname adli eserler resimlendirilmis hukumdarlarin savaslari avlanmalari toren ve eglenceleri gercekci bir yaklasimla tasvir edilmistir Cihangir doneminde portrelerin yapimi yayginlasmis Sah Cihan ve Evrengzib devirlerinde ise sadece Racastan Dekkan gibi eyaletlerde minyatur devam etmistir ResimlerMimarlar Humayun Turbesi Agra kalesi Lahor kalesi Mirza Giyas Beg in mezari Agra Salimar bahcesi Srinagar Tac Mahal Kizil Kale Delhi Badsahi Mescidi Lahor Minyaturler Babur Ekber Saraya davet edilen Cizvit rahibi ile Ekber Sah Abbas Safevi solda ile Cihangir Sah sagda Cihangir doneminin ressamlarindan Ustad Mansur un Hindi resmi Sah i Cihan Kur an i okuyan EvrengzebHint Turk Imparatorlugu hukumdarlariBabur Sah 1526 1530 Kabil de kurdugu hanlik 1504 yili Humayun Sah 1530 1540 ve 1555 1556 Sir Sah Suri 1540 1545 Suriler Hanedani Islam Sah Suri 1545 1555 Suriler Hanedani Ekber 1556 1605 Cihangir Sah 1605 1627 Sah Cihan 1627 1658 Evrengzib 1658 1707 I Bahadir Sah 1707 1712 Cihandar Sah 1712 1713 Ferruhsiyer 1713 1719 Refiudderecat 1719 1719 Muhammed Sah 1719 1748 Ahmed Sah Bahadir 1748 1754 II Alemgir Sah 1754 1759 Sah Alem 1759 1806 II Ekber Sah 1806 1837 II Bahadir Sah 1837 1858 Soyagaci Omer Seyh Kutluk Nigar Hanim Babur 1526 30 Humayun 1530 39 1555 56 Kamran Hindar Askari Ekber 1556 1605 Mirza Hakim Cahangir 1605 27 Murad Daniyal Husrev Sah i Cihan 1628 58 Sahriyar Dala Siko Sah Suca Alemgir Sah I Evrengzib 1658 1707 Murad Bahs Muhammed Sultan I Bahadur Sah 1707 12 Muhammed Azzam Ekber Cihangir Sah 1712 13 Acem us San Rafi us San Cahan Sah II Alamgir 1754 59 Ferruh Siyer 1713 19 Refiudderecat 1719 Rafi ul Darcat 1719 Muhammed Ibrahim 1719 Muhammed Sah 1719 48 Sah i Alem 1759 1806 Ahmed Sah Bahadir 1748 54 II Ekber Sah 1806 37 II Bahadur Sah 1837 58 Ayrica bakinizHindistan in Mogollar tarafindan istilasi Britanya Hindistani Timurlular Safeviler Britanya Imparatorlugu Babur Mugallar Ekber Sah Dara SukuhKaynakcaAlam Muzaffar Crisis of Empire in Mughal North India Awadh amp the Punjab 1707 48 1988 Ali M Athar The Passing of Empire The Mughal Case Modern Asian Studies 1975 9 3 pp 385 396 in JSTOR16 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde on the causes of its collapse Black Jeremy The Mughals Strike Twice History Today April 2012 62 4 pp 22 26 full text online Blake Stephen P The Patrimonial Bureaucratic Empire of the Mughals Journal of Asian Studies 1979 39 1 pp 77 94 in JSTOR29 Mayis 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dale Stephen F The Muslim Empires of the Ottomans Safavids and Mughals Cambridge U P 2009 Dalrymple William 2007 The Last Mughal The Fall of a Dynasty Delhi 1857 Random House Digital Inc 1 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Kasim 2012 Faruqui Munis D The Forgotten Prince Mirza Hakim and the Formation of the Mughal Empire in India Journal of the Economic and Social History of the Orient 2005 48 4 pp 487 523 in JSTOR29 Mayis 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde on Akbar and his brother Gommans Jos Mughal Warfare Indian Frontiers and Highroads to Empire 1500 1700 Routledge 2002 online edition2 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Gordon S The New Cambridge History of India II 4 The Marathas 1600 1818 Cambridge 1993 Habib Irfan Atlas of the Mughal Empire Political and Economic Maps 1982 Markovits Claude ed 2004 A History of Modern India 1480 1950 Anthem Press ss 79 184 12 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Kasim 2012 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link KB1 bakim Fazladan yazi yazar listesi link Richards John F 1996 The Mughal Empire Cambridge University Press 29 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Kasim 2012 Majumdar Ramesh Chandra 1974 The Mughul Empire B V Bhavan 20 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Kasim 2012 Richards John F The Mughal Empire The New Cambridge History of India 1996 excerpt and online search16 Eylul 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Richards J F Mughal State Finance and the Premodern World Economy Comparative Studies in Society and History 1981 23 2 pp 285 308 in JSTOR29 Mayis 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dipnotlar ttk org tr 2012 19 Nisan 2013 tarihinde kaynagindan WMV arsivlendi Erisim tarihi 16 Ocak 2013 Conan Michel 2007 Middle East Garden Traditions Unity and Diversity Questions Methods and Resources in a Multicultural Perspective Volume 31 Washington DC Dumbarton Oaks Research Library and Collection s 235 ISBN 978 0 88402 329 6 BBC Religions Islam Mughal Empire 1500s 1600s 13 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Kasim 2017 https doi org 10 5195 2FJWSR 2006 369 yalin URL Arsivlenmis kopya 19 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Agustos 2022 https books google com books id d0SPAgAAQBAJ amp pg PA21 yalin URL Zahir ud Din Mohammad 2002 09 10 Thackston Wheeler M ed The Baburnama Memoirs of Babur Prince and Emperor Modern Library Classics ISBN 0 375 76137 3 Note Gurkani is the Persianized form of the Mongolian word kurugan son in law the title given to the dynasty s founder after his marriage into Genghis Khan s family L Canfield Robert Jonathan Haas 2002 Turko Persia in Historical Perspective Cambridge University Press ISBN 0 521 52291 9 9780521522915 p 20 Edward Balfour The Encyclopaedia Asiatica Comprising Indian Subcontinent Eastern and Southern Asia Cosmo Publications 1976 S 460 S 488 S 897 1976 Encyclopaedia Asiatica Comprising Indian subcontinent Eastern and Southern Asia Yeni Delhi Cosmo Publications ss 460 488 897 ISBN 978 8170203254 Arsivlenmis kopya 14 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Kasim 2012 a b Roux Jean Paul 1984 Turklerin Tarihi Historie des Turks Ad ISBN 975 506 018 9 3 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Ekim 2012 Arsivlenmis kopya 14 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Ekim 2012 Richards John F 1995 Cambridge University Press s 6 ISBN 978 0 521 56603 2 20 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Warrior Empire The Mughals DVD The History Channel 31 Ekim 2006 31 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Kasim 2012 Arsivlenmis kopya 19 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Kasim 2012 Mirza Muhammad Haidar Silk Road Seattle University of Washington 16 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Kasim 2006 On the occasion of the birth of Babar Padishah the son of Omar Shaikh Robert L Canfield Robert L 1991 Turko Persia in historical perspective Cambridge University Press p 20 The Mughals Persianized Turks who invaded from Central Asia and claimed descent from both Timur and Genghis strengthened the Persianate culture of Muslim India Atesoglu Mehmet Kasim 2002 Ataturk te Turkluk Aski ve Ulkusu 75 Turk Dunyasi Tarih ve Kultur Dergisi 191 Istanbul Turk Dunyasi Arastirmalari Vakfi Yayinlari ss 24 32 Altindis Ceyla NTV Tarih Sayi 34 Kasim 2011 Istanbul 1308 7878 Rachel Dwyer 2016 Key Concepts in Modern Indian Studies Kaushik Roy 3 Haziran 2015 Zahiruddin Malik 1977 The Reign Of Muhammad Shah 1919 1748 p 298 Abraham Eraly 2007 The Mughal World Life in India s Last Golden Age Penguin Books p 291 William Irvine 1971 Later Mughal Atlantic Publishers amp Distri p 202 Rajasthan Institute of Historical Research 1975 Journal of the Rajasthan Institute of Historical Research Volume 12 Rajasthan Institute of Historical Research J J L Gommans 2002 Mughal Warfare Indian Frontiers and Highroads to Empire 1500 1700 Taylor amp Francis p 120 Richard M Eaton 2019 India in the Persianate Age 1000 1765 University of California Press Jeremy Black 2001 Beyond the Military Revolution War in the Seventeenth Century World Bloomsbury Publishing Pius Malekandathi 2016 The Indian Ocean in the Making of Early Modern India Taylor amp Francis Altaf Alfroid David 1969 Know Your Armed Forces Army Educational Stores p 13 Andre Wink The Making of the Indo Islamic World c 700 1800 CE University of Wisconsin Madison Cambridge University Press pp 165 166 Satish Chandra January 0101 Medieval India Old NCERT Histroy sic Book Series for Civil Services Examination Mocktime Publications Andre Wink The Making of the Indo Islamic World c 700 1800 CE University of Wisconsin Madison Cambridge University Press p 164 Garza Andrew de la 28 April 2016 The Mughal Empire at War Babur Akbar and the Indian Military Revolution 1500 1605 Routledge Andrew de la Garza 2016 The Mughal Empire at War Babur Akbar and the Indian Military Revolution 1500 1605 Routledge Andrew de la Garza 2016 The Mughal Empire at War Babur Akbar and the Indian Military Revolution Routledge Abraham Elahy 2007 The Mughal World Life in India s Last Golden Age Penguin Books India p 291 Sandhu 2003 A Military History of Medieval India Vision Books p 657 V D Mahajan 2007 History of Medieval India Chand p 235 Roy Atul Chandra 1972 A History of Mughal Navy and Naval Warfares World Press Sharma S R 1940 Mughal Empire in India A Systematic Study Including Source Material p 11 Bano Shadab 2006 MILITARY SLAVES IN MUGHAL INDIA Proceedings of the Indian History Congress 67 350 57 webindia123 com Indian History Medieval Mughal Period AKBAR 27 Mayis 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Kasim 2012 Ross Marlay Clark D Neher Patriots and Tyrants Ten Asian Leaders pp 269 ISBN 0847684423