Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
COVID-19 pandemisi veya Koronavirüs pandemisi, 17 Kasım 2019 tarihindeÇin'in Hubei bölgesinin başkenti olan Vuhan'da ortaya çıkan virüs salgınıdır. Çeşitli hastalarda belirli bir neden olmaksızın gelişen ve tedavi ile aşılara cevap vermeyen bir zatürre görülmesi üzerineSARS-CoV-2 olarak adlandırılan yeni bir koronavirüs teşhis edildi. Kişiden kişiye bulaşabilen virüsün bulaşma oranı 2020 Ocak ortasında büyüme gösterdi. İlerleyen zamanlarda Avrupa, Kuzey Amerika ve Asya-Pasifik'te yer alan çeşitli ülkelerde yaşanan virüs vakaları rapor edilmeye başlandı. 11 Mart 2020'de Dünya Sağlık Örgütü tarafından küresel salgın ilan edildi. 13 Mart 2020'de Avrupa'nın artık koronavirüs krizinin merkez üssü hâline geldiği bildirildi. 8 Nisan 2023 tarihi itibarıyla dünyada 684.906.699 onaylanmış vaka, 657.635.742 iyileşen varken virüs nedeniyle 6.837.598 hasta öldü. 5 Mayıs 2023 tarihinde Dünya Sağlık Örgütü pandeminin artık küresel acil bir durum olmadığını açıklandı.
| COVID-19 pandemisi | ||
|---|---|---|
 30 Haziran 2024 itibarıyla 100.000 kişi başına onaylı vaka sayısı:
| ||
| Hastalık | Koronavirüs hastalığı 2019 | |
| Virüs cinsi | Şiddetli akut solunum yolu sendromu koronavirüsü 2 | |
| Yer | Dünya geneli (tam liste) | |
| İlk vaka | 17 Kasım 2019 (4 yıl, 7 ay ve 13 gün) | |
| Kaynak ülke(ler) | Çin (Yarasalar, belki karıncayiyenler aracılığıyla) | |
| İstatistikler | ||
| Doğrulanmış vakalar | 684.906.699 | |
| Şüphelenilen vakalar‡ | Muhtemelen dünya nüfusunun %10'u veya 780 milyon kişi (Ekim 2020 başında DSÖ tahmini) | |
| İyileşmiş | 657.635.742 | |
Ölümler | 6.837.598 (raporlanan) 13,4–22,7 milyon (tahminî) | |
| Aktif vakalar | 20.433.359 | |
| Ağır vakalar | 39.703 | |
Bölgeler | 225 ülke ve bölge | |
| Son Güncelleme | 8 Nisan 2023 | |
| ‡”Şüphelenilen vakaların bu cinse ait olduğu laboratuvar testleriyle doğrulanmamıştır ancak diğer cinsler yok sayılmış olabilir. | ||
Virüs ile temastan semptomların oluşmasına kadar geçen sürenin 2 ile 27 gün sürdüğü hastalıkta, virüsün belirtiler ortaya çıkmadan önce de bulaşıcı olduğuna dair bazı kesin olmayan kanıtlar bulunmaktadır. Hastalık semptomları arasında yüksek ateş, öksürme, nefes almada güçlük ve koku algısını kaybetme bulunmakta olup virüs ölüme sebep olabilmektedir.
Hastalığın yol açtığı ilk ölüm 9 Ocak 2020'de meydana gelmiştir. Bilimsel çalışmalar, virüsün daha çok kişiye bulaştığını ancak bu kişilerde virüsün henüz tespit edilmediğini tahmin etmektedir. Çin dışında gerçekleşmiş ilk bulaşma Vietnam'da bir babanın oğluna geçirmesi şekilde meydana gelmiş, ailenin rol oynamadığı ilk bulaşma vakası ise Çinli bir iş adamından Alman bir adama bulaşması ile 22 Ocak'ta Almanya'nın Bavyera eyaletinde yaşanmıştır.[] Çin dışında gerçekleşen ilk ölüm 1 Şubat 2020 tarihinde, COVID-19, Influenza B ve Pnömokok'un bulaşmış olduğu bir adamın hayatını kaybetmesi ile Filipinler'de meydana gelmiştir.
Yanıt olarak Hubei eyaletindeki 57 milyon kişinin yaşadığı 16 şehir tam veya kısmi karantinaya alındı. Kentlerdeki tren, uçak ve uzun süreli otobüs seferleri durduruldu. Salgın korkusu sebebiyle yeni yıl etkinlikleri iptal edildi, turistik yerler kapatıldı. Hong Kong da alarm seviyesini en üst düzeye çıkartarak okulları Şubat ortasına dek kapattı.
Epidemiyoloji
COVID-19'un temel çoğalma sayısına yönelik çeşitli tahminler hesaplanmıştır. Bu tahminler 2,13 ile 5,7 arasında yer almakta olup, salgının kendiliğinden ortadan kalkabileceği durumu ifade eden 1 sayısının çok üzerindedir. 22 Ocak 2020 tarihine dek kesin laboratuvar teşhisi konulabilen ilk 425 hastanın Vuhan'daki araştırmacılar tarafından yapılan analizi, virüsün ilk defa insandan insana bulaşmasının Aralık ayının ortalarında gerçekleştiğini tahmin etti. İlk günlerinde enfeksiyona yakalanan hasta sayısının her 7,4 günde bir ikiye katlandığı da tahminler arasında yer aldı. Hastaların medyan yaşı 59 ve ortalama kuluçka süresi 5,2 gün idi.
Grafik ve diyagramlar
-
![image]()
Milyon kişi başına onaylı vaka sayısı -
![image]()
Milyon kişi başına onaylı ölüm sayısı -
![image]()
Dünya genelinde ve en çok etkilenen 5 ülkede günlük yeni vaka sayılarının logaritmik grafiği -
![image]()
Dünya genelinde ve en çok etkilenen 5 ülkede günlük ölüm sayılarının logaritmik grafiği -
![image]()
En çok etkilenen 10 ülkenin toplam kümülatif vaka sayılarını ilk vaka tarihinden itibaren gösteren yarı logaritmik grafik -
![image]()
Bazı seçilmiş ülkelerde 100,000 kişi başına ölüm sayıları -
![image]()
Bazı seçilmiş ülkelerde 100,000 kişi başına vaka sayıları
Özellikler
Bulaşma
Virüs insandan insana, havada veya yüzeylerde bulunan virüs içeren damlacıkların nefes yoluyla vücuda girmesiyle bulaşmaktadır. Hastalığın herhangi bir belirti göstermeden de insandan insana bulaşabileceğine dair bulgular mevcuttur, örneğin Almanya'daki ilk bulaşma olayı bu şekilde gerçekleşmiştir. Bunun gibi belirti göstermeden bulaşma vakalarının salgının yayılmasında ne kadar rol oynadığı bilinmemektedir; eğer oynadığı rol büyükse bu salgının kontrol edilmesini zorlaştıracaktır. Bulaştırıcı taşıyıcı kişi bulunduğu ortamda nefes alıp vermesi, konuşması, hapşırması, öksürmesi, ile ortama virüsleri dağıtır, o ortamda bulaştırıcı kişi gitse bile virüsler ortam şartlarına göre bir süre daha hayatta kalabilir, ortam havalandırılmıyorsa virionla ortamda bulunmaya devam eder ve bu süre içerisinde başka birisi geldiği zaman gelen kişi virüsle enfekte olabilir.
Molekül yapıları
Koronavirüsler, tek iplikçikli pozitif polariteli RNA içeren genoma sahiptirler. Virüslerin bir algıları olup olmadığı günümüzde bilinmediğinden, canlı veya cansız olarak ayırılamamaktadırlar. Bu yüzden sınıfları partikül türü olarak adlandırılırlar. Metabolizmaları yoktur, hücre dışında kristalleşip cansız olarak hayat sürerler, uygun hücreye ulaşırlarsa hücre içine genomlarını bırakarak, hücreye kopyalarını ürettirirler, hücre patlar, yeni üretilen virüsler diğer hücrelere doğru harekete geçer (Bu seyir virüsün türüne göre değişiklik göstermektedir). 1 adet Covid-19 100 nm çapındadır, çapında 1500 civarı atom bulunur, toplam 200 milyon civarı atom içerir. Virüsler bakterilerden küçüktürler ve az sayıda atomdan oluşurlar. Bir hapşırıkta ufak bir damlacık içinde trilyonlarca virüs bulunabilmektedir.
Virüsün yüzeylerde bulunma süresi
Bilimsel araştırma kurumları tarafından açıklanan makalelere göre süre bilgileri güncellenmektedir. Aşağıdaki farklı yüzeylerde farklı saatler ve günler süresince bulunabildikleri ve bu sürelerden sonra hastalık yapma özelliklerinin yok olduğu gözlemlenmiştir.
Virüs bulaşmış yüzeylere temas hâlinde (nemli ya da ıslak olarak dokunulduğu zaman) virüsler ele geçer.
- Virüslü yüzeyi ya da elleri sabun su ile bol köpüklü 20 saniye ovaladıktan sonra yıkayınca, yıkanan yüzeydeki zarflı virüslerin zarf yapıları tahrip olmaktadır. Zarflı virüslerin dış tabakasında lipid birimler bulunduğundan, sabun su ile ovalanınca bu yağlar parçalara ayrılmakta ve virüsün hastalık yapıcı etkisi ortadan kalkmaktadır.
Aşağıdaki ürünler virüsü yok eder:
- Sabun su ile bol köpüklü 20 saniye ovalayıp silmek,
- %0,5 hidrojen peroksit ağartıcı ürünü ile silmek,
- %0.1 sodyum hipoklorit içeren çamaşır suyunu, suya 1/100 az miktarda katarak yüzeyleri silmek,
- En az %60 alkol içeren kolonya ya da dezenfekte ürünleri ile silmek.
Yapılan çeşitli araştırmalarda ortam şartlarına göre değişebilmekle beraber
- Havada 3 saat
- Bakırda 4 saat
- Kâğıt yüzeyde 24 saat
- Karton yüzeyde 24 saat,
- Metal yüzeylerde 2-5 gün
- Çelik 3 gün
- Plastik yüzeylerde 3 gün
- Alüminyum 3 gün
- Ahşapta 4 gün
- Cam yüzeylerde 5 gün sonra dahi enfektif virüs partikülleri bulunduğu gözlemlenmiş; ancak, bu partiküllerin hastalık yapmasında başka faktörlerin de etkisi bulunduğundan, bu süreler sonunda ortamda kalan virüslerin enfeksiyon yapabilme güçleri bulunmaması muhtemeldir.
Belirtiler
Hastalık, 2-14 (27'ye kadar çıkabilir) gün süren bir kuluçka süresinden sonra birden başlayan yüksek ateş, öksürük ve nefes darlığı ile karakterlidir. Bazı hastalarda boğaz ağrısı ve burun akıntısı da görülmüştür. Hastalık genellikle orta-ağır bir klinik seyir göstermektedir. Hastalığın komplikasyonları ağır pnömoni, septik şok, akut respiratuvar distres sendromu (ARDS), çoklu organ yetmezliği ve ölüm olarak duyurulmuştur.
Mutasyonlar
Önleme
Kişisel önlemler
COVID-19'un şu anda hastalar üzerinde etkinliği tartışılsa da birden çok aşısı bulunmaktadır. Biontech, Sinovac, Sputnik, Johnson&Johnson, Oxford gibi aşılar dünyanın farklı bölgelerinde hızla kullanılmaktadır. "Grip benzeri" ateş, nefes alma güçlükleri, öksürük ve diğer semptomları vardır. Enfeksiyonu önlemek için WHO, "düzenli el yıkama, öksürme ve hapşırma sırasında ağız ve burnu örtme ve solunum yolu hastalığı belirtileri (öksürme ve hapşırma gibi) gösteren herhangi biriyle yakın temastan kaçınmayı öneriyor. Genel insan koronavirüsleri için spesifik bir tedavi olmamasına rağmen ABD, CDC'si, virüs bulaşmış bir kişinin düzenli grip ilaçları alarak, sıvı tüketerek ve dinlenerek semptomlarını hafifletebileceği konusunda genel öneriler sunmaktadır. Bazı ülkeler, özellikle anakara Çin'i ziyaret ettiyse, insanların grip benzeri semptomları doktorlarına bildirmelerini istemektedir.
Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı tarafından açıklanan riskli bölgelere gidecek kişilerin kişisel olarak alabileceği önlemler:
- Hasta insanlarla temastan kaçınılmalıdır (mümkün ise en az 2 metre uzakta bulunulmalı).
- Hastaların yoğun olarak bulunması nedeniyle mümkün ise sağlık merkezlerine gidilmemeli, sağlık kuruluşuna gidilmesi gereken durumlarda diğer hastalarla temas en aza indirilmelidir.
- Yaşlı ve altta yatan hastalığı olanlar riskli bölgeye yolculuklarını doktorlarına ve seyahat sağlığı personeline danışarak planlamalıdır.
- Gıda güvenliği önerilerine dikkat edilmelidir (çiğ süt ve hayvansal ürünler tüketmemek, çiğ tüketilecek sebze ve meyveleri iyice yıkayarak tüketmek gibi).
- Yabani ve evcil hayvanlar (canlı veya ölü) ile temastan kaçınılmalıdır.
- El hijyenine dikkat edilmelidir. Eller en az 30 saniye boyunca sabun ve suyla yıkanmalı, sabun ve suyun olmadığı durumlarda alkol bazlı el dezenfektanı kullanılmalıdır.
Çin'de alınan önlemler
22 Ocak 2020'de AFC, koronavirüs salgını dolayısıyla, daha önce Vuhan'da oynanması planlanan Bayanlar Olimpiyat Eleme Turnuvasının A Grubu maçlarını (Avustralya, Çin Halk Cumhuriyeti, Tayvan ve Tayland'dan ilgili kadroları içeren) Nanjing'e taşıyacağını açıkladı. Vuhan'ın içine ve dışına seyahatlerde etkili bir karantina, 23 Ocak 2020 saat 10'dan itibaren uygulanmaya başlandı. Vuhan'a ve Vuhan dışına uçuşlar ve trenler, halk otobüsleri, metro sistemi ve uzun mesafe otobüsleri bir sonraki duyuruya kadar askıya alındı. Çin'in Xinhua Haber Ajansı'na göre, bu girişim, virüsün Vuhan'dan yayılmasını durdurmak ve insanların sağlık ve güvenliğini sağlamak için bir çabadır. Büyük ölçekli toplantıların ve grup turlarının da askıya alınması direktifi verildi. Karantinadan sonra, artan gıda fiyatları ve hastaneye gidecek sağlık personeli için zorluk da dâhil olmak üzere çeşitli lojistik konular meydana geldi.
Bunun ardından, Hubei bölgesinde bulunan en az 15 şehirde daha ulaşım benzer şekilde kısıtlandırıldı. Pekin'deki Yasak Şehir, geleneksel tapınak fuarları ve diğer kutlama amaçları toplantılar dâhil olmak üzere birçok Yeni Yıl etkinlikleri bulaşma korkusuyla iptal edildi.Hong Kong ayrıca bulaşıcı hastalık yanıt düzeylerini en üst seviyeye çıkardı ve acil durum ilan etti, Şubat ortasına kadar okullarını kapattı ve Yeni Yıl kutlamalarını iptal etti.
Çin sadece virüsten etkilenen kişileri tedavi etmek için 10 gün içinde tamamlanması planlanan 1000 yataklı hastaneyi inşa etmeye başladı. Bu hastanede sadece Vuhan salgınından etkilenen kişilerin tedavi olması planlanıyor.
Çin Maliye Bakanlığı yaptığı açıklamada, 29 Ocak'tan itibaren yeni tip koronavirüs salgınıyla mücadele için 3,94 milyar dolar ek bütçe ayrıldığını bildirdi.
30 Ocak tarihinde Dünya Sağlık Örgütü, hastalığın diğer ülkelere ve Çin'in bütün eyaletlerine yayılması nedeniyle uluslararası acil durum ilan etti.
Yönetim
Bir virüs salgınını yönetmenin önemli bir yolu epidemi zirvesini erteleyip zayıflatmak, bir diğer deyişle epidemi eğrisini yassıltmaktır. Bu sayede sağlık sisteminin aşırı yüklenmesi önlenir ve bir aşı ya da tedavinin geliştirilmesi için zaman kazanılır. İlaç kullanımı gerektirmeyen el temizliği, maske kullanımı ve bireysel karantina gibi kişisel önlemler; okulların kapatılması ve toplu etkinliklerin iptali gibi toplumsal önlemler; yüzeylerin temizlenmesi gibi çevresel önlemler ile virüsün yayılması yavaşlatılabilir.
Çin yönetimi, salgının şiddeti anlaşıldıktan sonra bütün bir şehri karantinaya almak gibi çok daha ciddi önlemlere başvurdu. Diğer ülkeler de virüsün yayılımını sınırlamak için çeşitli önlemler aldılar. Örneğin, Güney Kore toplu taramalar, yerel karantinalar ve etkilenmiş bireylerin gözetimini başlattı; Singapur hastaların kendini karantinaya alması için maddi yardımlar verdi ve karantinaya uymayanlara cezalar getirdi; bu sırada Tayvan maske üretimini hızlandırdı ve ilaç stoklamayı yasakladı.
Etkileri
Bu bölümün daha doğru ve güvenilir bilgi sunması için güncellenmesi gerekmektedir. Daha fazla bilgi için bakınız. |
Dünya
- Dünya Sağlık Örgütü, koronavirüsü pandemi ilan etti.
- ABD, ulusal acil durum ilan etti.
- İspanya'da tüm ülke karantina altına alındı.
- İtalya'da tüm ülke karantina altına alındı.
- Çin, Vuhan dahil 13 şehri karantina altına aldı.
- Fransa, ülke çapında alarm seviyesini 3'e yükseltti. 17 Mart 2020 tarihinden itibaren Fransa'da kısmi sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Bu kapsamda halka İçişleri Bakanlığının sitesinden alacağı belgeyi yanında bulundurarak, belgede yazılı 5 durum haricinde dışarı çıkmaması gerektiği söylendi. Buna uymayan ve belgeyi yanında bulundurmayanlara 135 euro ceza kesileceği İçişleri Bakanı Christophe Castaner tarafından açıklandı.
- Bulgaristan, virüsün yayılmasını engellemek için ülkede 13 Nisan 2020'ye kadar olağanüstü hâl ilan etti. Okullar, üniversiteler ve spor müsabakalarına bir ay ara verildi. Alınan OHAL kararıyla ilgili ülkenin sınır geçişlerinin ve vatandaşların uluslararası yolculuklarının sınırlandırılması bekleniyor.
- Irak'ta, yeni tip koronavirüs (COVID-19) salgını nedeniyle 14 Mart'tan itibaren Musul kentinde 2 gün sokağa çıkma yasağı ilan edildi.
- Suudi Arabistan - Kâbe'de kısıtlandı.
- Spor organizasyonları
- 2020 Avrupa Futbol Şampiyonası koronavirüs pandemisi nedeniyle 2021 yılına ertelendi.
- 2020 Eurovision Şarkı Yarışması koronavirüs pandemisi nedeniyle 2021 yılına ertelendi.
- 2020 Yaz Olimpiyatları koronavirüs pandemisi nedeniyle 2021 yılına ertelendi.
Türkiye
- Yunanistan ve Bulgaristan'a açılan sınır kapıları, koronavirüs (Covid-19) önlemleri kapsamında yolcu giriş ve çıkışlarına kapatıldı.
- Aralarında İngiltere, İsviçre, Arabistan ve Mısır olmak üzere 20 ülkeye uçuşları askıya alındı.
- Umre ziyaretinden dönen kişiler Ankara, Konya, Kayseri ve Isparta şehirlerinde boşaltılan öğrenci yurtlarında Karantinaya alındı.
- 17 Mart tarihinde başlamak üzere, tiyatro, sinema, lokanta, kahvehane, internet kafe ve kapalı çocuk oyun alanlarının faaliyetlerinin durdurulmasına karar verildi.
- Bütün okullar 16 Mart Pazartesi'den itibaren tatil edildi. Tüm okullar uzaktan eğitim ile çevrimiçi eğitime devam ederken ilk ve orta öğretimde LGS ile YKS gibi toplu sınavlar dışında sınav yapılmaması kararlaştırıldı. Yükseköğretimde ise çevrimiçi sınavlar ya da öğrencilere genelağ yoluyla iletilecek ödevler ile değerlendirme yapılmasına karar verildi.
- Marketlerdeki makarna, bakliyat ve el hijyeni rafları boşalırken, bu ürünlerin fiyatı arttı.
- Tıbbi maskeler karaborsaya düştü ve fahiş fiyatlarla satılmaya başlandı.
- Kolonya stoklarının azalmasıyla kolonya kuyrukları oluştu.
- İstanbul'da toplu ulaşım kullanımı %59,1 azaldı.
- Türkiye; Norveç, Hollanda, Almanya, İsveç, İspanya, Fransa, Belçika, Danimarka, İtalya, Avusturya, Irak, İran, Gürcistan, Azerbaycan, Çin ve Güney Kore olmak üzere 16 ülkeye kapılarını kapattı.
- Dezenfektan üreten meslek lisesi sayısı arttırıldı.
- 21 Mart'ta İçişleri Bakanlığı tarafından 65 Yaş ve üstü ile kronik rahatsızlığı olanlara sokağa çıkma yasağı ilan edildi.
- İstanbul Büyükşehir Belediyesi, 6 Nisan Pazartesi gününden itibaren metro seferlerinin 21.30'a kadar yapılması kararını aldı.
- Türkiye, Tüm yurtta maske satışı yasaklandı ve devlet tüm vatandaşlara ücretsiz maske dağıtmaya karar verdi. Maske siparişleri E-Devlet üzerinden alınmaya başlandı. Daha sonra maske dağıtımının yanında maske satışına da izin verildi. Maskeleri fahiş fiyattan satan üretici ve satıcılar hakkında soruşturma açılmaya ve işlem yapılmaya başlandı.
- İç İşleri Bakanlığı verilerine göre, "Evde kal" çağrıları kapsamında kendini karantinaya alan ailelerde geçimsizlik arttı. Verilere göre son 3 ayda boşanmak isteyenlerin çiftlerin sayısı 4 kat arttı. Sağlık portallarında çiftlere yönelik terapi yazıları yayınlanmaya başladı.
- 27 Nisan itibarıyla İçişleri Bakanlığı tarafından 30 büyükşehirde ve Zonguldak'ta Ramazan Bayramı sonuna kadar sokağa hafta sonları çıkma yasağı ilan etti.
- 20 Nisan'da Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı, "COVID-19 Salgınında Türkiye’de Zirve Noktası ve Normalleşme Dönemine Kademeli Geçiş Zamanı Tahminleri" isimli araştırmasını yayınladı. Mevcut koşullarda Türkiye için Temmuz gelmeden normalleşme öngörülüyor.
- 23 Mayıs-27 Mayıs arasında Ramazan Bayramı ve Arifesi süresini kapsayacak şekilde tüm yurtta sokağa çıkma yasağı ilan edildi.
- Singapur'da yapılan yapay zeka araştırmasında ülkelerde salgının ne zaman biteceği öngörülmeye çalışıldı. Türkiye'de salgının mevcut koşullarda 8 Eylül'de son bulacağı tahmin edildi.[]
Özel şirketler
- British Airways, Finnair, Qatar Airways, United Airlines ve Air Canada, çeşitli sebepler belirterek Çin'e uçuşlarını askıya aldı.
- Starbucks, Çin'deki şubelerinin yarısından fazlasını kapattı.
- Türk Hava Yolları, Çin'e uçuşlardaki talep azlığından dolayı Çin'e düzenlenen uçuş seferlerini azaltma kararı aldı.
- Ikea, Çin'de bulunan mağazalarını kapatma kararı aldı.
- Tesla ve Apple Çin'deki bazı fabrikalarını geçici olarak kapattı.
- Volkswagen, fabrikalarında üretimi iki haftalığına durdurdu.
- Airbus, Michelin, Skoda, Brembo, Maserati, Renault Grubu, Fiat, Lamborghini ve Ferrari dâhil birçok firma İtalya, İspanya, Fransa, Sırbistan, Slovakya ve Polonya'daki fabrikalarında üretime ara verdi.
- Toyota, Sakarya'da bulunan üretim tesisinde 2 hafta üretime ara verdi.
Eğitim
Zihinsel sağlık
Covid-19 pandemisinin ruh sağlığı ve insan psikolojisine olumsuz etkileri oldu. Anketlerde ABD'de her üç vatandaştan biri klinik depresyon ve anksiyete belirtisi olduğunu belirtti. Pandemi tüm yaş gruplarını etkilerken özellikle okullarından uzak kalan ve ekonomik belirsizlikle karşı karşıya kalan öğrenciler için durum daha zor hale geldi. Evde çocuklarına bakmak zorunda kalan yetişkinler ise iş ve evde eğitim arasında bir denge kurmanın zorluklarını yaşadı. Salgınla mücadelede öne çıkan sağlık çalışanları ise başka hayatları kurtarmak adına hayatlarını tehlikeye attılar. Türkiye'de sağlık çalışanlarının izinleri iptal edilirken istifa etmeleri ise engellendi. June Gruber ve Jonathan Rottenberg ortak bir makalelerinde virüsün insan vücuduna ölümcül etkisi kadar zihinsel sağlığa da ölümcül bir etkisinin olabileceği ihtimalini göz önünde bulundurdular. Bazı tahminler ise zihinsel ya da ruh sağlığı nedenli ölümlerin doğrudan virüs etkisiyle ölenlerle kıyas edilebileceğini gösterdi. ABD'de 'un bir çalışmasına göre ülkede Covid-19'dan ölenlere Mayıs 2020 itibarıyla 27,644 ila 154,037 arasında insan ölümü daha eklenebilir ve bu ölümlerin temel noktası Covid-19'un tetiklediği umutsuzluk, toplu işsizlikler, sosyal izolasyon, depresyon, anksiyete bozukluğu gibi nedenler olabilir.
Çevre Kirliliği
Covid-19 pandemisi sırasında ekonomik faaliyetlerin azalmasına bağlı olarak dünyanın farklı şehirlerindeki hava kalitesini önemli ölçüde iyileştiği; sera gazı emisyonunu, su kirliliğini ve gürültünün azaldığına dair çeşitli raporlar yayımlanmıştır. Ancak bunların yanı sıra tıbbi atıkların artması, dezenfektanların, maskelerin ve eldivenlerin insanlar tarafından gelişigüzel kullanımı ve kullanım sonrasında çevreye atılması, çabuk bozulan gıdaların gereksiz yere stoklanması gibi çevre kirliliğini artıran bazı sonuçlar da görülmüştür.
Plastik Kullanımı Artışı
COVID-19 pandemisi sırasında dünyada plastik ürün ve poşetlerin imalat ve kullanımında artış görüldü.
- Plastik üretimi, Avrupa’da birçok ülke tarafından ‘hayati öneme sahip sektör’ olarak tanımlandı ve plastik sektörleri salgın sırasında ülkelerin karantina kapsamındaki önlemlerin dışında bırakıldı.Fransa'da da plastik sektörü Covid-19’dan önceki döneme göre yüzde 30 daha çok ürettiği; Almanya'da bilhassa gıda, ilaç, temizlik ve dezenfektan ürün ambalajı üreticilerinin üretiminin arttığı bildirildi
- Türkiye'de poşet üretimi artışı, Türk Plastik Sanayicileri Araştırma ve Geliştirme Eğitim Vakfı (PAGEV) başkanı tarafından Nisan 2020'de yapılan açıklamada şu sözlerle ifade edilmiştir: "Tesislerimizde özellikle poşet üretimi son bir ayda yüzde 25 oranında arttı. Bazı ürün gruplarında bu artış çok daha fazla." Salgın sırasında market alışverişlerinde ürünlere temas etmenin tehlikeli bulunması, plastik torbaların kullanılmasındaki artışı arttıran faktörlerden birisi oldu. Ülkede 1 Ocak 2019’dan itibaren marketlerde plastik poşetlerin e ücretlendirilmesi uygulanmasına geçilmesi ile market alışverişlerinde torba kullanılması bir sene arasında yüzde 70 düşmüş iken, salgın sırasında tüketiciler arasına market ürünlerini taşımak için evlerindeki bez çantaları kullanmak yerine tek kullanımlık plastik poşet kullanımı yeniden yaygınlaştı. Ayrıca markete gitmeyi enfeksiyon kapmak açısından tehlikeli gören tüketiciler, internetten sipariş vererek alışverişlerini eve getirmeye yöneldiler ve bu süreçte plastik torba kullanımını arttırdı. 6043 kişiye yapılan,[]Greenpeace Türkiye'nin anketine göre, bir yılda bir kişinin ortalama 196 ultra hafif poşet kullanmaktadır ve ankete katılan insanların yüzde 15'inin plastik kullanımının salgın döneminde arttığını söylediği gözlemlenmiştir Sadece ankete katılanların kullandıkları ultra hafif poşetlerin, 1 milyon 184 bin poşetin doğaya savrulmuş olabileceğini gösterdiği ifade edilmiştir.
Plastik Ambalaj Kullanımı Artışı
Geçmişte ambalajlı satılmayan bazı ürünlerin pandemi sürecinde ambalajlı satılmaya başlaması; hükûmetler tarafından zorunlu kılınan sokağa çıkma kısıtlamalarının paket yiyecek servis hizmetlerini kullanımındaki artış gibi birçok sebeple bu dönemdeki plastik ambalaj kullanımı artmıştır. Örneğin Mart 2020'de Türkiye'de yaş meyve ve sebzelerin tüketilerek seçilerek alınması Ticaret Bakanlığı tarafından yasaklandı ve yaş meyve ve sebzelerin ambalajla satılması zorunluluğu getirildi. Yine Türkiye'de, Tarım ve Orman Bakanlığı Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü, ekmek ve unlu ürünlerde ambalaj kullanım zorunluğunu getirdi.Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın yayınladığı kılavuzda “İşyerlerindeki yemekhane ve dinlenme alanlarında kullanılan kaşık, çatal, bıçak ve bardak gibi malzemeler tek kullanımlık olacak şekilde sunulmalı” ifadeleri yer aldı.
Koruyucu Ekipman Kullanımı Artışı
Salgın döneminde çevre sorunu oluşturan plastik atıkların ana kaynaklarından birisi dezenfektan, plastik eldivenler ve maskeler gibi koruyucu malzemelerdir. Koruyucu ekipman imalatı ve kullanımındaki artışı gösteren bazı veriler şunlardır:
- Nisan 2020'de Türkiye’de tıbbi maske ve koruyucu kıyafet üreten firmaların sayısının pandemi döneminde beş kat arttığı (koruyucu kıyafet üreten ve ihraç eden firmaların sayısı 50’den 70’e, tıbbi maske üreten şirketlerin sayısı 80’den 380’e çıktı) raporlanmıştır.
- Covid-19'un henüz Britanya’da etkisini göstermediği Şubat 2020'de el dezenfektanları satışında yüzde 225'lik bir artış gözlemlenmiştir. Britanya’nın çöp ve atık şirketlerinden biri olan , Nisan 2020'deki açıklamasında salgın süresince Britanya’da toplam 10 milyon el dezenfektanı ve sıvı sabun şişesinin çöpe gideceğini bildirmiştir.
- Amerika Birleşik Devletleri'nde 2019 yılına göre 2020 yılında tuvalet kağıdı satışları yüzde 112, sıvı dezenfektan satışları ise yüzde 343 artış gösterdi. Amerika’nın bazı eyaletlerinde ise, evdeki bez alışveriş çantanızla markete gitmeniz ‘virüs taşıyabileceğiniz’ gerekçesiyle yasaklandı.
Doğada çözünemeyen ve geri dönüşümü olmayan malzemelerden üretilen bu malzemelerin kullanımının artışı, geri dönüşüm planlarının yapılmadığı bir ortamda, plastiğin sulara ve toprağa karışması demektir.
Sera gazı emisyonları
Salgın ve salgın nedeniyle dünya genelinde alınan kısıtlayıcı önlemlerin çevre ve iklim üzerinde çeşitli etkileri oldu. Örneğin söz konusu önlemler sera gazı emisyonları üzerinden hemen ve hızlı bir etki yarattı. Nisan 2020'de tespit edilen günlük düzeylerin önceki yıla kıyasla yüzde 17 düşüş gösterdi. Ancak bu düşüş kalıcı olmadı.
Havacılık
Uçuş Trafiğinde Yaşanan Azalmalar
Eurocontrol kurumunun yayınlandığı raporlara göre uçuşlarda 2021 yılının Ocak ayında 2019 yılının Ocak ayına göre yüzde 61'lik bir düşüş gözlenmekte.Flightradar24'un yayınladığı bilgilere göre Mart 2020'nin son haftası 2019'a göre ticari uçuşlarda yüzde 55'lik, toplam uçuş sayısında ise 2020 yılı Nisan ayında 2019’a göre yüzde 62'lik bir düşüş gözlenmekte. 7 Ocak 2020 ile 7 Nisan 2020 arasında Çin'in bazı havalimanlarında olağan seviyelerden yüzde 60 daha düşük bir hava trafiği gözlemleniyor.
Havacılık Şirketleri
2019 yılına göre 2020 yılında Yolcu gelirlerinin 252 milyar dolar düşük olacağı Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA) Covid-19 raporunda söyleniyor.
42 bin kişilik işgücüne sahip British Airways’in bu işgücünü 12 bine düşürmesi gündeme geldi.
American Airlines şirketinde çalışan 700 pilot erken emekliliğe ayrılmayı kabul etti.
Almanya hükûmeti'nin 10 milyar dolarlık yardım ile iflas etmekte olan Lufthansa'yı kurtarma planı var.
Gelirleri yüzde 80 düşen Avianca, 10 Mayıs 2020 tarihinde Amerika Birleşik Devletleri'ne iflas yardımı başvurusunda bulundu.
Air France-KLM şirketine, gelirleri 2020 yılının ilk çeyreğinde yüzde 15,5 düşüş yaşadığı gerekçesiyle Avrupa Birliği ve Hollanda Hükûmeti tarafından destek sağlanacak.
Amerika Birleşik Devletleri'nde bazı bölgesel havayolu şirketleri 2020 Nisan ayında uçuş faaliyetlerini askıya aldı.
Ayrıca bakınız
- COVID-19 pandemisinden ölenler listesi
- COVID-19 pandemisinin spor organizasyonlarına etkisi
- Amerika Birleşik Devletleri'nde COVID-19 pandemisi
- Almanya'da COVID-19 pandemisi
- Birleşik Krallık'ta COVID-19 pandemisi
- Fransa'da COVID-19 pandemisi
- İtalya'da COVID-19 pandemisi
- İspanya'da COVID-19 pandemisi
- İran'da COVID-19 pandemisi
- Türkiye'de COVID-19 pandemisi
- Brezilya'da COVID-19 pandemisi
- Hindistan'da COVID-19 pandemisi
Notlar
- ^ COrona VIrus Disease 2019 (2019 Koronavirüs Hastalığı)
Kaynakça
- ^ a b "柳叶刀披露首例新冠肺炎患者发病日期，较官方通报早7天" [The Lancet disclosed the date of onset of the first patient with new coronary pneumonia, 7 days earlier than the official announcement] (Çince). 27 Ocak 2020. 30 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mart 2020.
- ^ a b ["The Lancet" published an article explaining the first 41 cases of new coronary pneumonia with signs of human transmission] (Çince). 26 Ocak 2020. 4 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2020.
- ^ . AP NEWS. 5 Ekim 2020. 5 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2020.
- ^ [COVID-19 Tahminleri]. Institute for Health Metrics and Evaluation (İngilizce). 26 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2022.
- ^ . Haberler.com. 13 Temmuz 2021. 13 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2021.
- ^ "Is the World Ready for the Coronavirus?". The New York Times. 29 Ocak 2020. 30 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ocak 2020.
- ^ Fox, Dan (24 Ocak 2020). "What you need to know about the Wuhan coronavirus". Nature. doi:10.1038/d41586-020-00209-y. ISSN 0028-0836.
- ^ "China virus death toll rises to 41, more than 1,300 infected worldwide". CNBC. 24 Ocak 2020. 26 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2020.
- ^ a b Shih, Gerry; Lynch, David J.; Denyer, Simon. "Fifth coronavirus case confirmed in U.S., 1,000 more cases expected in China". The Washington Post. 27 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Ocak 2020.
- ^ a b "Confirmed 2019-nCoV Cases Globally | CDC". www.cdc.gov (İngilizce). 30 Ocak 2020. 20 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Ocak 2020.
- ^ "DSÖ: Avrupa artık koronavirüs krizinin merkez üssü haline geldi". 13 Mart 2020. 14 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mart 2020.
- ^ "Coronavirus Update (Live) - Worldometer". www.worldometers.info. 29 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mart 2020.
- ^ "DSÖ duyurdu: Covid-19 artık küresel bir acil durum değil". NTV. 6 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mayıs 2023.
- ^ McPhillips, Jamie Gumbrecht,Jacqueline Howard,Deidre (5 Mayıs 2023). . CNN (İngilizce). 5 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2023.
- ^ "Novel Coronavirus(2019-nCoV)" (PDF). World Health Organization (WHO). 22 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 31 Ocak 2020.
- ^ a b Hessen, Margaret Trexler (27 Ocak 2020). . Elsevier Connect (İngilizce). 20 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2020.
- ^ Rothe, Camilla; Schunk, Mirjam; Sothmann, Peter; Bretzel, Gisela; Froeschl, Guenter; Wallrauch, Claudia; Zimmer, Thorbjörn; Thiel, Verena; Janke, Christian; Guggemos, Wolfgang; Seilmaier, Michael; Drosten, Christian; Vollmar, Patrick; Zwirglmaier, Katrin; Zange, Sabine; Wölfel, Roman; Hoelscher, Michael (30 Ocak 2020). "Transmission of 2019-nCoV Infection from an Asymptomatic Contact in Germany". New England Journal of Medicine. doi:10.1056/NEJMc2001468.
- ^ . 1 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2020.
- ^ Imai, Natsuko; Dorigatti, Ilaria; Cori, Anne; Riley, Steven; Ferguson, Neil M (17 Ocak 2020). "Estimating the potential total number of novel Coronavirus cases in Wuhan City, China (report 1)" (PDF). Imperial College London. 21 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Ocak 2020.
- ^ "China coronavirus: 'family cluster' in Vietnam fuels concerns over human transmission". South China Morning Post. 29 Ocak 2020. 14 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ocak 2020.
- ^ "Philippines reports first coronavirus death outside China after travel ban". South China Morning Post (İngilizce). 2 Şubat 2020. 15 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Şubat 2020.
- ^ "High Contagiousness and Rapid Spread of Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus 2". Emerging Infectious Diseases. 26 (7): 1470-1477. Nisan 2020. doi:10.3201/eid2607.200282. (PMC) 7323562 $2. (PMID) 32255761.
- ^ (PDF). Australian Government - Department of Heathl. 6 Temmuz 2020. 2 Nisan 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2020.
- ^ Leung, Gabriel; Wu, Joseph (27 Ocak 2020). "Real-time nowcast and forecast on the extent of the Wuhan CoV outbreak, domestic and international spread" (PDF). Wuhan-coronavirus-outbreak AN UPDATE. 30 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 29 Ocak 2020.
- ^ Read, Jonathan M.; Bridgen, Jessica RE; Cummings, Derek AT; Ho, Antonia; Jewell, Chris P. (28 Ocak 2020). "Novel coronavirus 2019-nCoV: early estimation of epidemiological parameters and epidemic predictions". MedRxiv. ss. 2020.01.23.20018549. doi:10.1101/2020.01.23.20018549. 16 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Ocak 2020.
- ^ Li, Q., Guan, X., Wu, P., Wang, X., Zhou, L., Tong, Y., Ren, R., Leung, K.S.M., Lau, E.H.Y., Wong, J.Y., Xing, X., Xiang, N., Wu, Y., Li, C., Chen, Q., Li, D., Liu, T., Zhao, J., Liu, M., Tu, W., Chen, C., Jin, L., Yang, R., Wang, Q., Zhou, S., Wang, R., Liu, H., Luo, Y., Liu, Y., Shao, G., Li, H., Tao, Z., Yang, Y., Deng, Z., Liu, B., Ma, Z., Zhang, Y., Shi, G., Lam, T.T.Y., Wu, J.T., Gao, G.F., Cowling, B.J., Yang, B., Leung, G.M., Feng, Z., 2020. Early Transmission Dynamics in Wuhan, China, of Novel Coronavirus–Infected Pneumonia 31 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. New England Journal of Medicine. https://doi.org/10.1056/NEJMoa2001316 16 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "How does coronavirus spread?". NBC News. 28 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ocak 2020.
- ^ Rothe, C., Schunk, M., Sothmann, P., Bretzel, G., Froeschl, G., Wallrauch, C., Zimmer, T., Thiel, V., Janke, C., Guggemos, W., Seilmaier, M., Drosten, C., Vollmar, P., Zwirglmaier, K., Zange, S., Wölfel, R., Hoelscher, M., 2020. Transmission of 2019-nCoV Infection from an Asymptomatic Contact in Germany. New England Journal of Medicine. https://doi.org/10.1056/NEJMc2001468 13 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Chan, J.F.-W., Yuan, S., Kok, K.-H., To, K.K.-W., Chu, H., Yang, J., Xing, F., Liu, J., Yip, C.C.-Y., Poon, R.W.-S., Tsoi, H.-W., Lo, S.K.-F., Chan, K.-H., Poon, V.K.-M., Chan, W.-M., Ip, J.D., Cai, J.-P., Cheng, V.C.-C., Chen, H., Hui, C.K.-M., Yuen, K.-Y., 2020. A familial cluster of pneumonia associated with the 2019 novel coronavirus indicating person-to-person transmission: a study of a family cluster. The Lancet. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(20)30154-9 4 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ . 8 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2020.
- ^ (PDF). T.C. Sağlık Bakanlığı. 21 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2020.
- ^ (PDF). T.C. Sağlık Bakanlığı. 21 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2020.
- ^ AKGÜL, Eser (25 Mart 2020). "Corona virüsü hangi yüzeyde ne kadar süre yaşıyor?". Sözcü (gazete). 21 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Temmuz 2020.
- ^ "Corona virüsü bulunduğu yüzeyde ne kadar yaşar? İnanılmaz sonuçlar!". Hürriyet (gazete). 18 Mart 2020. 15 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Temmuz 2020.
- ^ "Corona virüsün kuluçka süresi 27 güne kadar çıkabilir (Corona virüste son durum)". NTV. 22 Şubat 2020. 21 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Temmuz 2020.
- ^ "Corona virüsü belirtisi nelerdir? Corona virüs nasıl bulaşır?". [[Sözcü (gazete). 13 Mayıs 2020. 21 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Temmuz 2020.
- ^ . Türkiye Tabipleri Birliği. 26 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Mart 2022.
- ^ "China confirms deadly Wuhan coronavirus can be transmitted by humans". Sky News. 22 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ocak 2020.
- ^ "Wuhan novel coronavirus (WN-CoV) infection prevention and control guidance". Gov.UK. 22 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ocak 2020.
- ^ "Wuhan pneumonia virus outbreak: What we know so far". CNA. 22 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ocak 2020.
- ^ "DOH monitors child from Wuhan, China who manifested flu-like symptoms". Yahoo (İngilizce). 22 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ocak 2020.
- ^ "Coronavirus | About | Prevention and Treatment" (İngilizce). CDC. 9 Ağustos 2019. 15 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ocak 2020.
- ^ "Wuhan pneumonia: Hong Kong widens net but can hospitals cope?". South China Morning Post. 17 Ocak 2020. 21 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ocak 2020.
- ^ (PDF). Sağlık Bakanlığı. 30 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2020.
- ^ "China's coronavirus ground zero at Wuhan the destination for Matildas' Olympic qualifiers". ABC News. 22 Ocak 2020. 22 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Ocak 2020.
- ^ "zh:懂球帝" 懂球帝. n.dongqiudi.com (Çince). 28 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ocak 2020.
- ^ "China halts flights and trains out of Wuhan as WHO extends talks". CNA. 23 Ocak 2020. 13 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ocak 2020.
- ^ 武汉一线 | 菜价上涨，市民称白菜35一颗 [Wuhan First-line: Rising vegetable prices, napa cabbages 35 CNY each]. 澎湃新闻-The Paper (Çince). 23 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ocak 2020.
- ^ Global Times (23 Ocak 2020). 武汉公共交通暂停运营 医护人员反映出行遇到困难 [Medical staff complain about communiting troubles as Wuhan halts its public transit]. Sina News (Çince). 23 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ocak 2020.
- ^ "China cancels Lunar New Year events over deadly virus fears 12 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .". Deutsche Welle. 23 Ocak 2020. Erişim tarihi 24 January 2020.
- ^ Lum, Alvin; Sum, Lok-kei (25 Ocak 2020). "China coronavirus: Hong Kong leader hits back at delay criticism as she suspends school classes, cancels marathon and declares city at highest level of emergency 25 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .". South China Morning Post. South China Morning Post. Erişim tarihi 26 Ocak 2020.
- ^ "Çin'in 1000 yataklı virüs hastanesinde son durum". CNNTURK. 27 Ocak 2020. 30 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ocak 2020.
- ^ "How China Can Build a Coronavirus Hospital in 10 Days". Wall Street Journal. 30 Ocak 2020. 10 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ocak 2020.
- ^ "Çin'de yeni tip koronavirüs salgını yayıldıkça önlemler de artıyor". Anadolu Ajansı. 30 Ocak 2020. 30 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ocak 2020.
- ^ "Corona virüsü için Dünya Sağlık Örgütü uluslararası acil durum ilan etti (SARS benzeri yeni tip corona virüsü)". NTV. 31 Ocak 2020. 17 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mart 2020.
- ^ a b c Anderson RM, Heesterbeek H, Klinkenberg D, Hollingsworth TD (Mart 2020). "How will country-based mitigation measures influence the course of the COVID-19 epidemic?". The Lancet. doi:10.1016/S0140-6736(20)30567-5.
A key issue for epidemiologists is helping policy makers decide the main objectives of mitigation—eg, minimising morbidity and associated mortality, avoiding an epidemic peak that overwhelms health-care services, keeping the effects on the economy within manageable levels, and flattening the epidemic curve to wait for vaccine development and manufacture on scale and antiviral drug therapies.
- ^ a b "Community Mitigation Guidelines to Prevent Pandemic Influenza —United States, 2017". Recommendations and Reports. 66 (1). Centers for Disease Control and Prevention. 12 Nisan 2017. 3 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Mart 2020.
- ^ Qin, Amy (7 Mart 2020). "China May Be Beating the Coronavirus, at a Painful Cost". The New York Times. 22 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Mart 2020.
- ^ Bangkok, Justin McCurry Rebecca Ratcliffe in; Kong, Helen Davidson in Hong (11 Mart 2020). "Mass testing, alerts and big fines: the strategies used in Asia to slow coronavirus". 20 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Mart 2020 – www.theguardian.com vasıtasıyla.
- ^ "Koronavirüs (Covid-19): Dünya Sağlık Örgütü koronavirüsü pandemi ilan etti - Pandemi nedir, ülkeleri nasıl etkiler?". Cumhuriyet. BBC News. 12 Mart 2020. 15 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mart 2020.
- ^ "Trump "ulusal acil durum" ilan etti". Deutsche Welle. 13 Mart 2020. 14 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mart 2020.
- ^ "İspanya: Bütün ülke karantina altına alındı". Sputnik News. 14 Mart 2020. 15 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mart 2020.
- ^ "İtalya'nın tamamı karantina altında". Deutsche Welle. 10 Mart 2020. 11 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mart 2020.
- ^ "Corona Virüsü 26 Can Aldı 13 Şehir Karantina Altında". Amerika'nın Sesi. 24 Ocak 2020. 19 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mart 2020.
- ^ "Fransa koronavirüs nedeniyle alarm seviyesini 3'e yükseltti; kafe, restoran ve mağazalar kapanıyor". Euro News. 14 Mart 2020. 14 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mart 2020.
- ^ "Attestation de déplacement dérogatoire et justificatif de déplacement professionnel". interieur.gouv.fr. 17 Mart 2020. 21 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Mart 2020.
- ^ "Avrupa'da hangi ülkeler koronavirüs sebebiyle karantina ve sokağa çıkma yasağı uyguluyor?". Euronews. 21 Mart 2020. 21 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Mart 2020.
- ^ . A Haber. 13 Mart 2020. 13 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2020.
- ^ Ghareeb, Ali Makram (14 Mart 2020). "Musul'da koronavirüs salgını nedeniyle sokağa çıkma yasağı ilan edildi". Anadolu Ajansı. 15 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mart 2020.
- ^ "Kabe'de koronavirüs temizliği: Tavaf durdu". The Independent Turkish. 5 Mart 2020. 17 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mart 2020.
- ^ "Euro 2020 Avrupa Futbol Şampiyonası, koronavirüs nedeniyle 2021'e ertelendi". Euro News. 17 Mart 2020. 21 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mart 2020.
- ^ "Son dakika... 2020 Eurovision şarkı yarışması iptal edildi". 18 Mart 2020. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mart 2020.
- ^ "2020 Tokyo Olimpiyatları Corona Virüsü salgını nedeniyle1 yıl ertelendi". 24 Mart 2020. 24 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Mart 2020.
- ^ "Türkiye'nin Avrupa'ya açılan sınır kapıları yolcu giriş çıkışlarına kapatıldı". 18 Mart 2020. 26 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mart 2020.
- ^ "Türkiye'de bu gece yarısından itibaren tiyatro, sinema, lokanta ve kahvehaneler kapılarını kapattı". Euronews. Anadolu Ajansı. 16 Mart 2020. 16 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mart 2020.
- ^ "UZAKTAN EĞİTİM 31 MAYIS'A KADAR DEVAM EDECEK". Milli Eğitim Bakanlığı. 29 Nisan 2020. 29 Nisan 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Nisan 2020.
- ^ "Koronavirüs endişesiyle vatandaş marketlere hücum etti... Un, makarna ve temizlik rafları boşaldı". The Independent Turkish. 11 Mart 2020. Erişim tarihi: 18 Mart 2020.
- ^ "Koruyucu maskeler karaborsada". BirGün. 31 Ocak 2020. 1 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mart 2020.
- ^ "Ankara'da 40 metrelik kolonya kuyruğu". Sputnik News. 11 Mart 2020. 12 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mart 2020.
- ^ Çolak, Umut. "İstanbul'da Toplu Taşıma Kullanımı 7,4 Milyondan 2,9 Milyona Düştü". Amerika'nin Sesi | Voice of America - Turkish. 19 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mart 2020.
- ^ Şengül, Sefa (14 Mart 2020). "Türkiye 16 ülkeye kapılarını kapattı". Anadolu Ajansı. 15 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mart 2020.
- ^ "DEZENFEKTAN ÜRETEN MESLEK LİSESİ SAYISI 44'E ÇIKARILDI". Milli Eğitim Bakanlığı. 16 Mart 2020. 17 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mart 2020.
- ^ "65 Yaş ve Üstü ile Kronik Rahatsızlığı Olanlara Sokağa Çıkma Yasağı Genelgesi". İçişleri Bakanlığı. 21 Mart 2020. 22 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Mart 2020.
- ^ . 4 Nisan 2020. 6 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2020.
- ^ "Ücretsiz maske siparişi E-Devlet ile nasıl verilir? PTT Maske başvuru formu ekranı". 7 Nisan 2020. 7 Nisan 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Nisan 2020.
- ^ "Karantina günlerinde aile içi şiddet arttı". 6 Nisan 2020. 7 Nisan 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Nisan 2020.
- ^ . 6 Nisan 2020. 7 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2020.
- ^ "#evdekal evliliğinize zarar vermesin!". 8 Nisan 2020.
- ^ . 20 Nisan 2020. 20 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2020.
- ^ . 21 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2020.
- ^ a b "How the Coronavirus Could Hurt Apple and Starbucks". nytimes. 29 Ocak 2020. 30 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ocak 2020.
- ^ Bitmez, Serdar; İbicioğlu, Said (1 Şubat 2020). "Katar Havayolları Çin uçuşlarını askıya aldı". Anadolu Ajansı. 7 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mart 2020.
- ^ "Hava yolu şirketleri Çin uçuşlarını durduruyor". Sözcü. 29 Ocak 2020. 29 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ocak 2020.
- ^ "THY, Çin'e uçuşlarını azaltıyor". Milliyet. 30 Ocak 2020. 30 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ocak 2020.
- ^ "IKEA Çin'deki mağazalarını kapatıyor". Sözcü. 30 Ocak 2020. 30 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ocak 2020.
- ^ a b c "Dünyada dev şirketler teker teker kilit vuruyor! İşte Corona virüs sebebiyle üretim durduran fabrika kapatan şirketler". 18 Mart 2020. 18 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mart 2020.
- ^ . 18 Mart 2020. 4 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2020.
- ^ . DW Türkçe. 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2020.
- ^ June Gruber; Jonathan Rottenberg (29 Mayıs 2020). (İngilizce). The Conversation. 7 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2020.
- ^ Uyarcan, Müge; Kayardı S.; Bilgen A.; Ufuk A. I. . Plastik Ambalaj Teknolojisi dergisi. 26 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Birden fazla
|yazar1=ve|soyadı1=kullanıldı () - ^ . Türk Plastik Sanayicileri Araştırma Geliştirme ve Eğitim Vakfı web sitesi. 14 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2021.
- ^ a b c d e . teyit.org. 18 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2021.
- ^ (PDF). TSKB Ekonomik Araştırmalar Bülteni, 7 Nisan 2020. 16 Ocak 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Ocak 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Ocak 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Ocak 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 2 Şubat 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 21 Ocak 2021.
- ^ . Dünya.com 6 Nisan 2020. 6 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2021.
- ^ Berger, Tom. . Uk.Finance.YAhoo.com, 3 Mart 2020. 3 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2021.
- ^ Sangster, Kalila. . Yahoo.com, 21 Nisan 2020. 10 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Ocak 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Ocak 2021.
- ^ . archive.is. 8 Nisan 2020. 7 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2021.
- ^ "Marine plastics | IUCN". archive.is. 16 Mayıs 2020. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2021.
- ^ "United in Sicence 2020 Raporu". BM web sitesi, Eylül 2020. Erişim tarihi: 3 Mart 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ocak 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ocak 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ocak 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ocak 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ocak 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Nisan 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ocak 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ocak 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ocak 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Mart 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ocak 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ocak 2021.
Dış bağlantılar
- Johns Hopkins Üniversitesi tarafından geliştirilen bulaşma haritası 29 Ocak 2020 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi
- Vaka/ölüm ve iyileşmeyi ülke bazlı istatistik olarak takip 21 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- COVID-19 pandemisine dair derleme, Parlak Jurnal Dergisi
- Koronavirüs Bulaşma haritası (Türkçe) 27 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (CSSE JHU)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
COVID 19 pandemisi veya Koronavirus pandemisi 17 Kasim 2019 tarihindeCin in Hubei bolgesinin baskenti olan Vuhan da ortaya cikan virus salginidir Cesitli hastalarda belirli bir neden olmaksizin gelisen ve tedavi ile asilara cevap vermeyen bir zaturre gorulmesi uzerineSARS CoV 2 olarak adlandirilan yeni bir koronavirus teshis edildi Kisiden kisiye bulasabilen virusun bulasma orani 2020 Ocak ortasinda buyume gosterdi Ilerleyen zamanlarda Avrupa Kuzey Amerika ve Asya Pasifik te yer alan cesitli ulkelerde yasanan virus vakalari rapor edilmeye baslandi 11 Mart 2020 de Dunya Saglik Orgutu tarafindan kuresel salgin ilan edildi 13 Mart 2020 de Avrupa nin artik koronavirus krizinin merkez ussu haline geldigi bildirildi 8 Nisan 2023 tarihi itibariyla dunyada 684 906 699 onaylanmis vaka 657 635 742 iyilesen varken virus nedeniyle 6 837 598 hasta oldu 5 Mayis 2023 tarihinde Dunya Saglik Orgutu pandeminin artik kuresel acil bir durum olmadigini aciklandi COVID 19 pandemisi30 Haziran 2024 itibariyla 100 000 kisi basina onayli vaka sayisi gt 1 000 300 1 000 100 300 30 100 10 30 0 10 Yok veya veri yok Grafikler teknik sorunlar nedeniyle gecici olarak kullanilamiyor T334940 Gunluk toplam vaka sayilariHastalikKoronavirus hastaligi 2019Virus cinsiSiddetli akut solunum yolu sendromu koronavirusu 2YerDunya geneli tam liste Ilk vaka17 Kasim 2019 4 yil 7 ay ve 13 gun Kaynak ulke ler Cin Yarasalar belki karincayiyenler araciligiyla IstatistiklerDogrulanmis vakalar684 906 699Suphelenilen vakalar Muhtemelen dunya nufusunun 10 u veya 780 milyon kisi Ekim 2020 basinda DSO tahmini Iyilesmis657 635 742Olumler6 837 598 raporlanan 13 4 22 7 milyon tahmini Aktif vakalar20 433 359Agir vakalar39 703Bolgeler225 ulke ve bolgeSon Guncelleme8 Nisan 2023 Suphelenilen vakalarin bu cinse ait oldugu laboratuvar testleriyle dogrulanmamistir ancak diger cinsler yok sayilmis olabilir Virus ile temastan semptomlarin olusmasina kadar gecen surenin 2 ile 27 gun surdugu hastalikta virusun belirtiler ortaya cikmadan once de bulasici olduguna dair bazi kesin olmayan kanitlar bulunmaktadir Hastalik semptomlari arasinda yuksek ates oksurme nefes almada gucluk ve koku algisini kaybetme bulunmakta olup virus olume sebep olabilmektedir Hastaligin yol actigi ilk olum 9 Ocak 2020 de meydana gelmistir Bilimsel calismalar virusun daha cok kisiye bulastigini ancak bu kisilerde virusun henuz tespit edilmedigini tahmin etmektedir Cin disinda gerceklesmis ilk bulasma Vietnam da bir babanin ogluna gecirmesi sekilde meydana gelmis ailenin rol oynamadigi ilk bulasma vakasi ise Cinli bir is adamindan Alman bir adama bulasmasi ile 22 Ocak ta Almanya nin Bavyera eyaletinde yasanmistir kaynak belirtilmeli Cin disinda gerceklesen ilk olum 1 Subat 2020 tarihinde COVID 19 Influenza B ve Pnomokok un bulasmis oldugu bir adamin hayatini kaybetmesi ile Filipinler de meydana gelmistir Yanit olarak Hubei eyaletindeki 57 milyon kisinin yasadigi 16 sehir tam veya kismi karantinaya alindi Kentlerdeki tren ucak ve uzun sureli otobus seferleri durduruldu Salgin korkusu sebebiyle yeni yil etkinlikleri iptal edildi turistik yerler kapatildi Hong Kong da alarm seviyesini en ust duzeye cikartarak okullari Subat ortasina dek kapatti Dunya COVID 19 vakalari gtd Olumler Iyilesenler Aktif vakaTarih Toplam vaka Olumler22 01 2020 580 Ilk 17 Ilk 23 01 2020 845 265 25 8 24 01 2020 1 317 472 41 16 25 01 2020 2 015 698 56 15 26 01 2020 2 800 785 80 24 27 01 2020 4 581 1 781 106 26 28 01 2020 6 058 1 477 132 26 29 01 2020 7 813 1 755 170 38 30 01 2020 9 823 2 010 213 43 31 01 2020 11 950 2 127 259 46 01 02 2020 14 553 2 603 304 45 02 02 2020 17 391 2 838 362 58 03 02 2020 20 630 3 239 426 64 04 02 2020 24 545 3 915 492 66 05 02 2020 28 266 3 721 565 73 06 02 2020 31 439 3 173 638 73 07 02 2020 34 876 3 437 724 86 08 02 2020 37 552 2 676 813 89 09 02 2020 40 553 3 001 910 97 10 02 2020 43 099 2 546 1 018 108 11 02 2020 45 134 2 035 1 115 97 12 02 2020 59 287 14 153 1 261 146 13 02 2020 64 438 5 151 1 383 122 14 02 2020 67 100 2 662 1 526 143 15 02 2020 69 197 2 097 1 669 143 16 02 2020 71 329 2 132 1 775 106 17 02 2020 73 332 2 003 1 873 98 18 02 2020 75 184 1 852 2 009 136 19 02 2020 75 700 516 2 126 117 20 02 2020 76 677 977 2 247 121 21 02 2020 77 673 996 2 360 113 22 02 2020 78 651 978 2 460 100 23 02 2020 79 205 554 2 618 158 24 02 2020 80 087 882 2 699 81 25 02 2020 80 828 741 2 763 64 26 02 2020 81 820 992 2 800 37 27 02 2020 83 112 1 292 2 858 58 28 02 2020 84 615 1 503 2 923 65 29 02 2020 86 604 1 989 2 977 54 01 03 2020 88 585 1 981 3 050 73 02 03 2020 90 443 1 858 3 117 67 03 03 2020 93 016 2 573 3 202 85 04 03 2020 95 314 2 298 3 285 83 05 03 2020 98 425 3 111 3 387 102 06 03 2020 102 050 3 625 3 493 106 07 03 2020 106 099 4 049 3 598 105 08 03 2020 109 991 3 892 3 826 228 09 03 2020 114 382 4 391 4 023 197 10 03 2020 118 950 4 568 4 297 274 11 03 2020 126 215 7 265 4 627 330 12 03 2020 134 510 8 295 4 980 353 13 03 2020 145 417 10 907 5 427 447 14 03 2020 156 477 11 060 5 841 414 15 03 2020 169 516 13 039 6 532 691 16 03 2020 182 440 12 924 7 180 648 17 03 2020 198 171 15 731 8 000 820 18 03 2020 218 863 20 692 8 983 983 19 03 2020 245 019 26 156 10 077 1 094 20 03 2020 275 733 30 714 11 457 1 380 21 03 2020 305 202 29 469 13 101 1 644 22 03 2020 337 705 32 503 14 739 1 638 23 03 2020 379 236 41 531 16 671 1 932 24 03 2020 423 114 43 878 19 157 2 486 25 03 2020 471 721 48 607 21 746 2 589 26 03 2020 532 807 61 086 24 691 2 945 27 03 2020 597 457 64 650 28 160 3 469 28 03 2020 664 331 66 874 31 831 3 671 29 03 2020 724 876 60 545 35 174 3 343 30 03 2020 789 130 64 254 39 334 4 160 31 03 2020 863 184 74 054 44 043 4 709 01 04 2020 940 523 77 339 49 233 5 190 02 04 2020 1 020 920 80 397 55 503 6 270 03 04 2020 1 117 272 96 352 61 465 5 962 04 04 2020 1 201 186 83 914 67 531 6 066 05 04 2020 1 274 854 73 668 72 535 5 004 06 04 2020 1 346 822 71 968 78 141 5 606 07 04 2020 1 429 982 83 160 86 033 7 892 08 04 2020 1 514 776 84 794 92 768 6 735 09 04 2020 1 600 590 85 814 100 434 7 666 10 04 2020 1 694 667 94 077 107 781 7 347 11 04 2020 1 775 429 80 762 113 989 6 208 12 04 2020 1 847 796 72 367 119 554 5 565 13 04 2020 1 919 174 71 378 125 193 5 639 14 04 2020 1 992 903 73 729 132 601 7 408 15 04 2020 2 076 502 83 599 140 791 8 190 16 04 2020 2 161 885 85 383 147 789 6 998 17 04 2020 2 249 004 87 119 156 218 8 429 18 04 2020 2 330 764 81 760 162 894 6 676 19 04 2020 2 406 786 76 022 167 788 4 894 20 04 2020 2 480 741 73 955 173 277 5 489 21 04 2020 2 556 720 75 979 180 561 7 284 22 04 2020 2 637 439 80 719 187 259 6 698 23 04 2020 2 722 857 85 418 193 964 6 705 24 04 2020 2 824 741 101 884 200 381 6 417 25 04 2020 2 915 365 90 624 206 482 6 101 26 04 2020 2 989 175 73 810 210 239 3 757 27 04 2020 3 055 800 66 625 214 748 4 509 28 04 2020 3 132 312 76 512 221 436 6 688 29 04 2020 3 213 960 81 648 228 029 6 593 30 04 2020 3 299 603 85 643 233 824 5 795 01 05 2020 3 394 153 94 550 239 447 5 623 02 05 2020 3 477 488 83 335 244 664 5 217 03 05 2020 3 559 748 82 260 248 144 3 480 04 05 2020 3 639 330 79 582 252 240 4 096 05 05 2020 3 720 577 81 247 258 026 5 786 06 05 2020 3 815 902 95 325 264 837 6 811 07 05 2020 3 912 156 96 254 270 426 5 589 08 05 2020 4 009 284 97 128 275 976 5 550 09 05 2020 4 098 272 88 988 280 224 4 248 10 05 2020 4 178 097 79 825 283 732 3 508 11 05 2020 4 252 290 74 193 287 183 3 451 12 05 2020 4 337 445 85 155 292 744 5 561 13 05 2020 4 425 666 88 221 298 108 5 364 14 05 2020 4 522 009 96 343 303 463 5 355 15 05 2020 4 621 410 99 401 308 542 5 079 16 05 2020 4 717 009 95 599 312 902 4 360 17 05 2020 4 799 266 82 257 316 520 3 618 18 05 2020 4 888 124 88 858 319 965 3 445 19 05 2020 4 982 937 94 813 324 554 4 589 20 05 2020 5 083 411 100 474 329 239 4 685 21 05 2020 5 190 496 107 085 334 173 4 934 22 05 2020 5 298 207 107 711 339 425 5 252 23 05 2020 5 397 950 99 743 343 608 4 183 24 05 2020 5 494 455 96 505 346 434 2 826 25 05 2020 5 586 306 91 851 347 606 1 172 26 05 2020 5 678 128 91 822 351 654 4 048 27 05 2020 5 784 603 106 475 356 937 5 283 28 05 2020 5 893 926 109 323 362 164 5 227 29 05 2020 6 020 680 126 754 367 085 4 921 30 05 2020 6 145 732 125 052 371 184 4 099 31 05 2020 6 255 533 109 801 374 374 3 190 01 06 2020 6 361 041 105 508 377 428 3 054 02 06 2020 6 477 347 116 306 382 099 4 671 03 06 2020 6 598 679 121 332 387 028 4 929 04 06 2020 6 729 978 131 299 392 539 5 511 05 06 2020 6 861 318 131 340 397 445 4 906 06 06 2020 6 990 950 129 632 401 698 4 253 07 06 2020 7 105 592 114 642 405 083 3 385 08 06 2020 7 214 111 108 519 408 240 3 157 09 06 2020 7 335 896 121 785 412 972 4 732 10 06 2020 7 471 511 135 615 418 135 5 163 11 06 2020 7 611 371 139 860 423 086 4 951 12 06 2020 7 754 636 143 265 427 689 4 603 13 06 2020 7 889 461 134 825 431 918 4 229 14 06 2020 8 013 761 124 300 435 181 3 263 15 06 2020 8 139 237 125 476 438 596 3 415 16 06 2020 8 282 646 143 409 445 188 6 592 17 06 2020 8 428 600 145 954 450 452 5 264 18 06 2020 8 572 606 144 006 456 698 6 246 19 06 2020 8 754 788 182 182 461 776 5 078 20 06 2020 8 912 550 157 762 466 205 4 429 21 06 2020 9 043 332 130 782 469 543 3 338 22 06 2020 9 183 035 139 703 473 423 3 880 23 06 2020 9 347 168 164 133 478 888 5 465 24 06 2020 9 520 818 173 650 483 959 5 071 Kaynak Worldometer Son Guncelleme 25 Haziran 23 20EpidemiyolojiCOVID 19 un temel cogalma sayisina yonelik cesitli tahminler hesaplanmistir Bu tahminler 2 13 ile 5 7 arasinda yer almakta olup salginin kendiliginden ortadan kalkabilecegi durumu ifade eden 1 sayisinin cok uzerindedir 22 Ocak 2020 tarihine dek kesin laboratuvar teshisi konulabilen ilk 425 hastanin Vuhan daki arastirmacilar tarafindan yapilan analizi virusun ilk defa insandan insana bulasmasinin Aralik ayinin ortalarinda gerceklestigini tahmin etti Ilk gunlerinde enfeksiyona yakalanan hasta sayisinin her 7 4 gunde bir ikiye katlandigi da tahminler arasinda yer aldi Hastalarin medyan yasi 59 ve ortalama kulucka suresi 5 2 gun idi Grafik ve diyagramlar Milyon kisi basina onayli vaka sayisi Milyon kisi basina onayli olum sayisi Dunya genelinde ve en cok etkilenen 5 ulkede gunluk yeni vaka sayilarinin logaritmik grafigi Dunya genelinde ve en cok etkilenen 5 ulkede gunluk olum sayilarinin logaritmik grafigi En cok etkilenen 10 ulkenin toplam kumulatif vaka sayilarini ilk vaka tarihinden itibaren gosteren yari logaritmik grafik Bazi secilmis ulkelerde 100 000 kisi basina olum sayilari Bazi secilmis ulkelerde 100 000 kisi basina vaka sayilariOzelliklerBulasma COVID 19 un yol actigi semptomlar Virus insandan insana havada veya yuzeylerde bulunan virus iceren damlaciklarin nefes yoluyla vucuda girmesiyle bulasmaktadir Hastaligin herhangi bir belirti gostermeden de insandan insana bulasabilecegine dair bulgular mevcuttur ornegin Almanya daki ilk bulasma olayi bu sekilde gerceklesmistir Bunun gibi belirti gostermeden bulasma vakalarinin salginin yayilmasinda ne kadar rol oynadigi bilinmemektedir eger oynadigi rol buyukse bu salginin kontrol edilmesini zorlastiracaktir Bulastirici tasiyici kisi bulundugu ortamda nefes alip vermesi konusmasi hapsirmasi oksurmesi ile ortama virusleri dagitir o ortamda bulastirici kisi gitse bile virusler ortam sartlarina gore bir sure daha hayatta kalabilir ortam havalandirilmiyorsa virionla ortamda bulunmaya devam eder ve bu sure icerisinde baska birisi geldigi zaman gelen kisi virusle enfekte olabilir Molekul yapilari Koronavirusler tek iplikcikli pozitif polariteli RNA iceren genoma sahiptirler Viruslerin bir algilari olup olmadigi gunumuzde bilinmediginden canli veya cansiz olarak ayirilamamaktadirlar Bu yuzden siniflari partikul turu olarak adlandirilirlar Metabolizmalari yoktur hucre disinda kristallesip cansiz olarak hayat surerler uygun hucreye ulasirlarsa hucre icine genomlarini birakarak hucreye kopyalarini urettirirler hucre patlar yeni uretilen virusler diger hucrelere dogru harekete gecer Bu seyir virusun turune gore degisiklik gostermektedir 1 adet Covid 19 100 nm capindadir capinda 1500 civari atom bulunur toplam 200 milyon civari atom icerir Virusler bakterilerden kucukturler ve az sayida atomdan olusurlar Bir hapsirikta ufak bir damlacik icinde trilyonlarca virus bulunabilmektedir Koronavirus kesit modeliVirusun yuzeylerde bulunma suresi Bilimsel arastirma kurumlari tarafindan aciklanan makalelere gore sure bilgileri guncellenmektedir Asagidaki farkli yuzeylerde farkli saatler ve gunler suresince bulunabildikleri ve bu surelerden sonra hastalik yapma ozelliklerinin yok oldugu gozlemlenmistir Virus bulasmis yuzeylere temas halinde nemli ya da islak olarak dokunuldugu zaman virusler ele gecer Viruslu yuzeyi ya da elleri sabun su ile bol kopuklu 20 saniye ovaladiktan sonra yikayinca yikanan yuzeydeki zarfli viruslerin zarf yapilari tahrip olmaktadir Zarfli viruslerin dis tabakasinda lipid birimler bulundugundan sabun su ile ovalaninca bu yaglar parcalara ayrilmakta ve virusun hastalik yapici etkisi ortadan kalkmaktadir Asagidaki urunler virusu yok eder Sabun su ile bol kopuklu 20 saniye ovalayip silmek 0 5 hidrojen peroksit agartici urunu ile silmek 0 1 sodyum hipoklorit iceren camasir suyunu suya 1 100 az miktarda katarak yuzeyleri silmek En az 60 alkol iceren kolonya ya da dezenfekte urunleri ile silmek Yapilan cesitli arastirmalarda ortam sartlarina gore degisebilmekle beraber Havada 3 saat Bakirda 4 saat Kagit yuzeyde 24 saat Karton yuzeyde 24 saat Metal yuzeylerde 2 5 gun Celik 3 gun Plastik yuzeylerde 3 gun Aluminyum 3 gun Ahsapta 4 gun Cam yuzeylerde 5 gun sonra dahi enfektif virus partikulleri bulundugu gozlemlenmis ancak bu partikullerin hastalik yapmasinda baska faktorlerin de etkisi bulundugundan bu sureler sonunda ortamda kalan viruslerin enfeksiyon yapabilme gucleri bulunmamasi muhtemeldir Belirtiler Hastalik 2 14 27 ye kadar cikabilir gun suren bir kulucka suresinden sonra birden baslayan yuksek ates oksuruk ve nefes darligi ile karakterlidir Bazi hastalarda bogaz agrisi ve burun akintisi da gorulmustur Hastalik genellikle orta agir bir klinik seyir gostermektedir Hastaligin komplikasyonlari agir pnomoni septik sok akut respiratuvar distres sendromu ARDS coklu organ yetmezligi ve olum olarak duyurulmustur Mutasyonlar 501 V2 VariantOnlemeKisisel onlemler COVID 19 un su anda hastalar uzerinde etkinligi tartisilsa da birden cok asisi bulunmaktadir Biontech Sinovac Sputnik Johnson amp Johnson Oxford gibi asilar dunyanin farkli bolgelerinde hizla kullanilmaktadir Grip benzeri ates nefes alma guclukleri oksuruk ve diger semptomlari vardir Enfeksiyonu onlemek icin WHO duzenli el yikama oksurme ve hapsirma sirasinda agiz ve burnu ortme ve solunum yolu hastaligi belirtileri oksurme ve hapsirma gibi gosteren herhangi biriyle yakin temastan kacinmayi oneriyor Genel insan koronavirusleri icin spesifik bir tedavi olmamasina ragmen ABD CDC si virus bulasmis bir kisinin duzenli grip ilaclari alarak sivi tuketerek ve dinlenerek semptomlarini hafifletebilecegi konusunda genel oneriler sunmaktadir Bazi ulkeler ozellikle anakara Cin i ziyaret ettiyse insanlarin grip benzeri semptomlari doktorlarina bildirmelerini istemektedir Turkiye Cumhuriyeti Saglik Bakanligi tarafindan aciklanan riskli bolgelere gidecek kisilerin kisisel olarak alabilecegi onlemler Hasta insanlarla temastan kacinilmalidir mumkun ise en az 2 metre uzakta bulunulmali Hastalarin yogun olarak bulunmasi nedeniyle mumkun ise saglik merkezlerine gidilmemeli saglik kurulusuna gidilmesi gereken durumlarda diger hastalarla temas en aza indirilmelidir Yasli ve altta yatan hastaligi olanlar riskli bolgeye yolculuklarini doktorlarina ve seyahat sagligi personeline danisarak planlamalidir Gida guvenligi onerilerine dikkat edilmelidir cig sut ve hayvansal urunler tuketmemek cig tuketilecek sebze ve meyveleri iyice yikayarak tuketmek gibi Yabani ve evcil hayvanlar canli veya olu ile temastan kacinilmalidir El hijyenine dikkat edilmelidir Eller en az 30 saniye boyunca sabun ve suyla yikanmali sabun ve suyun olmadigi durumlarda alkol bazli el dezenfektani kullanilmalidir Cin de alinan onlemler 22 Ocak 2020 de AFC koronavirus salgini dolayisiyla daha once Vuhan da oynanmasi planlanan Bayanlar Olimpiyat Eleme Turnuvasinin A Grubu maclarini Avustralya Cin Halk Cumhuriyeti Tayvan ve Tayland dan ilgili kadrolari iceren Nanjing e tasiyacagini acikladi Vuhan in icine ve disina seyahatlerde etkili bir karantina 23 Ocak 2020 saat 10 dan itibaren uygulanmaya baslandi Vuhan a ve Vuhan disina ucuslar ve trenler halk otobusleri metro sistemi ve uzun mesafe otobusleri bir sonraki duyuruya kadar askiya alindi Cin in Xinhua Haber Ajansi na gore bu girisim virusun Vuhan dan yayilmasini durdurmak ve insanlarin saglik ve guvenligini saglamak icin bir cabadir Buyuk olcekli toplantilarin ve grup turlarinin da askiya alinmasi direktifi verildi Karantinadan sonra artan gida fiyatlari ve hastaneye gidecek saglik personeli icin zorluk da dahil olmak uzere cesitli lojistik konular meydana geldi Bunun ardindan Hubei bolgesinde bulunan en az 15 sehirde daha ulasim benzer sekilde kisitlandirildi Pekin deki Yasak Sehir geleneksel tapinak fuarlari ve diger kutlama amaclari toplantilar dahil olmak uzere bircok Yeni Yil etkinlikleri bulasma korkusuyla iptal edildi Hong Kong ayrica bulasici hastalik yanit duzeylerini en ust seviyeye cikardi ve acil durum ilan etti Subat ortasina kadar okullarini kapatti ve Yeni Yil kutlamalarini iptal etti Cin sadece virusten etkilenen kisileri tedavi etmek icin 10 gun icinde tamamlanmasi planlanan 1000 yatakli hastaneyi insa etmeye basladi Bu hastanede sadece Vuhan salginindan etkilenen kisilerin tedavi olmasi planlaniyor Cin Maliye Bakanligi yaptigi aciklamada 29 Ocak tan itibaren yeni tip koronavirus salginiyla mucadele icin 3 94 milyar dolar ek butce ayrildigini bildirdi 30 Ocak tarihinde Dunya Saglik Orgutu hastaligin diger ulkelere ve Cin in butun eyaletlerine yayilmasi nedeniyle uluslararasi acil durum ilan etti YonetimSalgina ilacsiz mudahalelerle 1 salginin zirvesi ertelenir 2 zirvedeki vaka sayisi azaltilir 3 toplam vakalar ve olumler azaltilir Bir virus salginini yonetmenin onemli bir yolu epidemi zirvesini erteleyip zayiflatmak bir diger deyisle epidemi egrisini yassiltmaktir Bu sayede saglik sisteminin asiri yuklenmesi onlenir ve bir asi ya da tedavinin gelistirilmesi icin zaman kazanilir Ilac kullanimi gerektirmeyen el temizligi maske kullanimi ve bireysel karantina gibi kisisel onlemler okullarin kapatilmasi ve toplu etkinliklerin iptali gibi toplumsal onlemler yuzeylerin temizlenmesi gibi cevresel onlemler ile virusun yayilmasi yavaslatilabilir Cin yonetimi salginin siddeti anlasildiktan sonra butun bir sehri karantinaya almak gibi cok daha ciddi onlemlere basvurdu Diger ulkeler de virusun yayilimini sinirlamak icin cesitli onlemler aldilar Ornegin Guney Kore toplu taramalar yerel karantinalar ve etkilenmis bireylerin gozetimini baslatti Singapur hastalarin kendini karantinaya almasi icin maddi yardimlar verdi ve karantinaya uymayanlara cezalar getirdi bu sirada Tayvan maske uretimini hizlandirdi ve ilac stoklamayi yasakladi EtkileriBu bolumun daha dogru ve guvenilir bilgi sunmasi icin guncellenmesi gerekmektedir Daha fazla bilgi icin tartisma sayfasina bakiniz 7 Haziran 2020 itibariyla karantinaya alinan ulkeler ve bolgeler Ulusal karantina altinda Bazi bolgeler karantina altinda Ulusal karantina kaldirildi Bolgesel karantina kaldirildi Karantina yok14 Haziran 2020 itibariyla Dunya geneline seyahat kisitlamasi yapan ulkeler ve bolgeler Yasak yururlukte Yasak artik yururlukte degil Yasak yok8 Haziran 2020 itibariyla pandemi sonucu okullari kapatan ulkeler ve bolgeler Ulke geneli kapatmalar Yerel kapatmalar Kapatma yok Akademik ara Veri yokDunya Dunya Saglik Orgutu koronavirusu pandemi ilan etti ABD ulusal acil durum ilan etti Ispanya da tum ulke karantina altina alindi Italya da tum ulke karantina altina alindi Cin Vuhan dahil 13 sehri karantina altina aldi Fransa ulke capinda alarm seviyesini 3 e yukseltti 17 Mart 2020 tarihinden itibaren Fransa da kismi sokaga cikma yasagi ilan edildi Bu kapsamda halka Icisleri Bakanliginin sitesinden alacagi belgeyi yaninda bulundurarak belgede yazili 5 durum haricinde disari cikmamasi gerektigi soylendi Buna uymayan ve belgeyi yaninda bulundurmayanlara 135 euro ceza kesilecegi Icisleri Bakani Christophe Castaner tarafindan aciklandi Bulgaristan virusun yayilmasini engellemek icin ulkede 13 Nisan 2020 ye kadar olaganustu hal ilan etti Okullar universiteler ve spor musabakalarina bir ay ara verildi Alinan OHAL karariyla ilgili ulkenin sinir gecislerinin ve vatandaslarin uluslararasi yolculuklarinin sinirlandirilmasi bekleniyor Irak ta yeni tip koronavirus COVID 19 salgini nedeniyle 14 Mart tan itibaren Musul kentinde 2 gun sokaga cikma yasagi ilan edildi Suudi Arabistan Kabe de kisitlandi Spor organizasyonlari2020 Avrupa Futbol Sampiyonasi koronavirus pandemisi nedeniyle 2021 yilina ertelendi 2020 Eurovision Sarki Yarismasi koronavirus pandemisi nedeniyle 2021 yilina ertelendi 2020 Yaz Olimpiyatlari koronavirus pandemisi nedeniyle 2021 yilina ertelendi Turkiye Yunanistan ve Bulgaristan a acilan sinir kapilari koronavirus Covid 19 onlemleri kapsaminda yolcu giris ve cikislarina kapatildi Aralarinda Ingiltere Isvicre Arabistan ve Misir olmak uzere 20 ulkeye ucuslari askiya alindi Umre ziyaretinden donen kisiler Ankara Konya Kayseri ve Isparta sehirlerinde bosaltilan ogrenci yurtlarinda Karantinaya alindi 17 Mart tarihinde baslamak uzere tiyatro sinema lokanta kahvehane internet kafe ve kapali cocuk oyun alanlarinin faaliyetlerinin durdurulmasina karar verildi Butun okullar 16 Mart Pazartesi den itibaren tatil edildi Tum okullar uzaktan egitim ile cevrimici egitime devam ederken ilk ve orta ogretimde LGS ile YKS gibi toplu sinavlar disinda sinav yapilmamasi kararlastirildi Yuksekogretimde ise cevrimici sinavlar ya da ogrencilere genelag yoluyla iletilecek odevler ile degerlendirme yapilmasina karar verildi Marketlerdeki makarna bakliyat ve el hijyeni raflari bosalirken bu urunlerin fiyati artti Tibbi maskeler karaborsaya dustu ve fahis fiyatlarla satilmaya baslandi Kolonya stoklarinin azalmasiyla kolonya kuyruklari olustu Istanbul da toplu ulasim kullanimi 59 1 azaldi Turkiye Norvec Hollanda Almanya Isvec Ispanya Fransa Belcika Danimarka Italya Avusturya Irak Iran Gurcistan Azerbaycan Cin ve Guney Kore olmak uzere 16 ulkeye kapilarini kapatti Dezenfektan ureten meslek lisesi sayisi arttirildi 21 Mart ta Icisleri Bakanligi tarafindan 65 Yas ve ustu ile kronik rahatsizligi olanlara sokaga cikma yasagi ilan edildi Istanbul Buyuksehir Belediyesi 6 Nisan Pazartesi gununden itibaren metro seferlerinin 21 30 a kadar yapilmasi kararini aldi Turkiye Tum yurtta maske satisi yasaklandi ve devlet tum vatandaslara ucretsiz maske dagitmaya karar verdi Maske siparisleri E Devlet uzerinden alinmaya baslandi Daha sonra maske dagitiminin yaninda maske satisina da izin verildi Maskeleri fahis fiyattan satan uretici ve saticilar hakkinda sorusturma acilmaya ve islem yapilmaya baslandi Ic Isleri Bakanligi verilerine gore Evde kal cagrilari kapsaminda kendini karantinaya alan ailelerde gecimsizlik artti Verilere gore son 3 ayda bosanmak isteyenlerin ciftlerin sayisi 4 kat artti Saglik portallarinda ciftlere yonelik terapi yazilari yayinlanmaya basladi 27 Nisan itibariyla Icisleri Bakanligi tarafindan 30 buyuksehirde ve Zonguldak ta Ramazan Bayrami sonuna kadar sokaga hafta sonlari cikma yasagi ilan etti 20 Nisan da Turkiye Ekonomi Politikalari Arastirma Vakfi COVID 19 Salgininda Turkiye de Zirve Noktasi ve Normallesme Donemine Kademeli Gecis Zamani Tahminleri isimli arastirmasini yayinladi Mevcut kosullarda Turkiye icin Temmuz gelmeden normallesme ongoruluyor 23 Mayis 27 Mayis arasinda Ramazan Bayrami ve Arifesi suresini kapsayacak sekilde tum yurtta sokaga cikma yasagi ilan edildi Singapur da yapilan yapay zeka arastirmasinda ulkelerde salginin ne zaman bitecegi ongorulmeye calisildi Turkiye de salginin mevcut kosullarda 8 Eylul de son bulacagi tahmin edildi kaynak belirtilmeli Ozel sirketler British Airways Finnair Qatar Airways United Airlines ve Air Canada cesitli sebepler belirterek Cin e ucuslarini askiya aldi Starbucks Cin deki subelerinin yarisindan fazlasini kapatti Turk Hava Yollari Cin e ucuslardaki talep azligindan dolayi Cin e duzenlenen ucus seferlerini azaltma karari aldi Ikea Cin de bulunan magazalarini kapatma karari aldi Tesla ve Apple Cin deki bazi fabrikalarini gecici olarak kapatti Volkswagen fabrikalarinda uretimi iki haftaligina durdurdu Airbus Michelin Skoda Brembo Maserati Renault Grubu Fiat Lamborghini ve Ferrari dahil bircok firma Italya Ispanya Fransa Sirbistan Slovakya ve Polonya daki fabrikalarinda uretime ara verdi Toyota Sakarya da bulunan uretim tesisinde 2 hafta uretime ara verdi Egitim Zihinsel saglik Covid 19 pandemisinin ruh sagligi ve insan psikolojisine olumsuz etkileri oldu Anketlerde ABD de her uc vatandastan biri klinik depresyon ve anksiyete belirtisi oldugunu belirtti Pandemi tum yas gruplarini etkilerken ozellikle okullarindan uzak kalan ve ekonomik belirsizlikle karsi karsiya kalan ogrenciler icin durum daha zor hale geldi Evde cocuklarina bakmak zorunda kalan yetiskinler ise is ve evde egitim arasinda bir denge kurmanin zorluklarini yasadi Salginla mucadelede one cikan saglik calisanlari ise baska hayatlari kurtarmak adina hayatlarini tehlikeye attilar Turkiye de saglik calisanlarinin izinleri iptal edilirken istifa etmeleri ise engellendi June Gruber ve Jonathan Rottenberg ortak bir makalelerinde virusun insan vucuduna olumcul etkisi kadar zihinsel sagliga da olumcul bir etkisinin olabilecegi ihtimalini goz onunde bulundurdular Bazi tahminler ise zihinsel ya da ruh sagligi nedenli olumlerin dogrudan virus etkisiyle olenlerle kiyas edilebilecegini gosterdi ABD de un bir calismasina gore ulkede Covid 19 dan olenlere Mayis 2020 itibariyla 27 644 ila 154 037 arasinda insan olumu daha eklenebilir ve bu olumlerin temel noktasi Covid 19 un tetikledigi umutsuzluk toplu issizlikler sosyal izolasyon depresyon anksiyete bozuklugu gibi nedenler olabilir Cevre Kirliligi Covid 19 pandemisi sirasinda ekonomik faaliyetlerin azalmasina bagli olarak dunyanin farkli sehirlerindeki hava kalitesini onemli olcude iyilestigi sera gazi emisyonunu su kirliligini ve gurultunun azaldigina dair cesitli raporlar yayimlanmistir Ancak bunlarin yani sira tibbi atiklarin artmasi dezenfektanlarin maskelerin ve eldivenlerin insanlar tarafindan gelisiguzel kullanimi ve kullanim sonrasinda cevreye atilmasi cabuk bozulan gidalarin gereksiz yere stoklanmasi gibi cevre kirliligini artiran bazi sonuclar da gorulmustur Plastik Kullanimi Artisi COVID 19 pandemisi sirasinda dunyada plastik urun ve posetlerin imalat ve kullaniminda artis goruldu Plastik uretimi Avrupa da bircok ulke tarafindan hayati oneme sahip sektor olarak tanimlandi ve plastik sektorleri salgin sirasinda ulkelerin karantina kapsamindaki onlemlerin disinda birakildi Fransa da da plastik sektoru Covid 19 dan onceki doneme gore yuzde 30 daha cok urettigi Almanya da bilhassa gida ilac temizlik ve dezenfektan urun ambalaji ureticilerinin uretiminin arttigi bildirildi Turkiye de poset uretimi artisi Turk Plastik Sanayicileri Arastirma ve Gelistirme Egitim Vakfi PAGEV baskani tarafindan Nisan 2020 de yapilan aciklamada su sozlerle ifade edilmistir Tesislerimizde ozellikle poset uretimi son bir ayda yuzde 25 oraninda artti Bazi urun gruplarinda bu artis cok daha fazla Salgin sirasinda market alisverislerinde urunlere temas etmenin tehlikeli bulunmasi plastik torbalarin kullanilmasindaki artisi arttiran faktorlerden birisi oldu Ulkede 1 Ocak 2019 dan itibaren marketlerde plastik posetlerin e ucretlendirilmesi uygulanmasina gecilmesi ile market alisverislerinde torba kullanilmasi bir sene arasinda yuzde 70 dusmus iken salgin sirasinda tuketiciler arasina market urunlerini tasimak icin evlerindeki bez cantalari kullanmak yerine tek kullanimlik plastik poset kullanimi yeniden yayginlasti Ayrica markete gitmeyi enfeksiyon kapmak acisindan tehlikeli goren tuketiciler internetten siparis vererek alisverislerini eve getirmeye yoneldiler ve bu surecte plastik torba kullanimini arttirdi 6043 kisiye yapilan ne zaman Greenpeace Turkiye nin anketine gore bir yilda bir kisinin ortalama 196 ultra hafif poset kullanmaktadir ve ankete katilan insanlarin yuzde 15 inin plastik kullaniminin salgin doneminde arttigini soyledigi gozlemlenmistir Sadece ankete katilanlarin kullandiklari ultra hafif posetlerin 1 milyon 184 bin posetin dogaya savrulmus olabilecegini gosterdigi ifade edilmistir Plastik Ambalaj Kullanimi Artisi Gecmiste ambalajli satilmayan bazi urunlerin pandemi surecinde ambalajli satilmaya baslamasi hukumetler tarafindan zorunlu kilinan sokaga cikma kisitlamalarinin paket yiyecek servis hizmetlerini kullanimindaki artis gibi bircok sebeple bu donemdeki plastik ambalaj kullanimi artmistir Ornegin Mart 2020 de Turkiye de yas meyve ve sebzelerin tuketilerek secilerek alinmasi Ticaret Bakanligi tarafindan yasaklandi ve yas meyve ve sebzelerin ambalajla satilmasi zorunlulugu getirildi Yine Turkiye de Tarim ve Orman Bakanligi Gida ve Kontrol Genel Mudurlugu ekmek ve unlu urunlerde ambalaj kullanim zorunlugunu getirdi Calisma ve Sosyal Guvenlik Bakanligi nin yayinladigi kilavuzda Isyerlerindeki yemekhane ve dinlenme alanlarinda kullanilan kasik catal bicak ve bardak gibi malzemeler tek kullanimlik olacak sekilde sunulmali ifadeleri yer aldi Koruyucu Ekipman Kullanimi Artisi Salgin doneminde cevre sorunu olusturan plastik atiklarin ana kaynaklarindan birisi dezenfektan plastik eldivenler ve maskeler gibi koruyucu malzemelerdir Koruyucu ekipman imalati ve kullanimindaki artisi gosteren bazi veriler sunlardir Nisan 2020 de Turkiye de tibbi maske ve koruyucu kiyafet ureten firmalarin sayisinin pandemi doneminde bes kat arttigi koruyucu kiyafet ureten ve ihrac eden firmalarin sayisi 50 den 70 e tibbi maske ureten sirketlerin sayisi 80 den 380 e cikti raporlanmistir Covid 19 un henuz Britanya da etkisini gostermedigi Subat 2020 de el dezenfektanlari satisinda yuzde 225 lik bir artis gozlemlenmistir Britanya nin cop ve atik sirketlerinden biri olan Nisan 2020 deki aciklamasinda salgin suresince Britanya da toplam 10 milyon el dezenfektani ve sivi sabun sisesinin cope gidecegini bildirmistir Amerika Birlesik Devletleri nde 2019 yilina gore 2020 yilinda tuvalet kagidi satislari yuzde 112 sivi dezenfektan satislari ise yuzde 343 artis gosterdi Amerika nin bazi eyaletlerinde ise evdeki bez alisveris cantanizla markete gitmeniz virus tasiyabileceginiz gerekcesiyle yasaklandi Dogada cozunemeyen ve geri donusumu olmayan malzemelerden uretilen bu malzemelerin kullaniminin artisi geri donusum planlarinin yapilmadigi bir ortamda plastigin sulara ve topraga karismasi demektir Sera gazi emisyonlari Salgin ve salgin nedeniyle dunya genelinde alinan kisitlayici onlemlerin cevre ve iklim uzerinde cesitli etkileri oldu Ornegin soz konusu onlemler sera gazi emisyonlari uzerinden hemen ve hizli bir etki yaratti Nisan 2020 de tespit edilen gunluk duzeylerin onceki yila kiyasla yuzde 17 dusus gosterdi Ancak bu dusus kalici olmadi Havacilik Ucus Trafiginde Yasanan Azalmalar Eurocontrol kurumunun yayinlandigi raporlara gore ucuslarda 2021 yilinin Ocak ayinda 2019 yilinin Ocak ayina gore yuzde 61 lik bir dusus gozlenmekte Flightradar24 un yayinladigi bilgilere gore Mart 2020 nin son haftasi 2019 a gore ticari ucuslarda yuzde 55 lik toplam ucus sayisinda ise 2020 yili Nisan ayinda 2019 a gore yuzde 62 lik bir dusus gozlenmekte 7 Ocak 2020 ile 7 Nisan 2020 arasinda Cin in bazi havalimanlarinda olagan seviyelerden yuzde 60 daha dusuk bir hava trafigi gozlemleniyor Havacilik Sirketleri 2019 yilina gore 2020 yilinda Yolcu gelirlerinin 252 milyar dolar dusuk olacagi Uluslararasi Hava Tasimaciligi Birligi IATA Covid 19 raporunda soyleniyor 42 bin kisilik isgucune sahip British Airways in bu isgucunu 12 bine dusurmesi gundeme geldi American Airlines sirketinde calisan 700 pilot erken emeklilige ayrilmayi kabul etti Almanya hukumeti nin 10 milyar dolarlik yardim ile iflas etmekte olan Lufthansa yi kurtarma plani var Gelirleri yuzde 80 dusen Avianca 10 Mayis 2020 tarihinde Amerika Birlesik Devletleri ne iflas yardimi basvurusunda bulundu Air France KLM sirketine gelirleri 2020 yilinin ilk ceyreginde yuzde 15 5 dusus yasadigi gerekcesiyle Avrupa Birligi ve Hollanda Hukumeti tarafindan destek saglanacak Amerika Birlesik Devletleri nde bazi bolgesel havayolu sirketleri 2020 Nisan ayinda ucus faaliyetlerini askiya aldi Ayrica bakinizCOVID 19 pandemisinden olenler listesi COVID 19 pandemisinin spor organizasyonlarina etkisi Amerika Birlesik Devletleri nde COVID 19 pandemisi Almanya da COVID 19 pandemisi Birlesik Krallik ta COVID 19 pandemisi Fransa da COVID 19 pandemisi Italya da COVID 19 pandemisi Ispanya da COVID 19 pandemisi Iran da COVID 19 pandemisi Turkiye de COVID 19 pandemisi Brezilya da COVID 19 pandemisi Hindistan da COVID 19 pandemisiNotlar COrona VIrus Disease 2019 2019 Koronavirus Hastaligi Kaynakca a b 柳叶刀披露首例新冠肺炎患者发病日期 较官方通报早7天 The Lancet disclosed the date of onset of the first patient with new coronary pneumonia 7 days earlier than the official announcement Cince 27 Ocak 2020 30 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mart 2020 a b The Lancet published an article explaining the first 41 cases of new coronary pneumonia with signs of human transmission Cince 26 Ocak 2020 4 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Mart 2020 AP NEWS 5 Ekim 2020 5 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Kasim 2020 COVID 19 Tahminleri Institute for Health Metrics and Evaluation Ingilizce 26 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Subat 2022 Haberler com 13 Temmuz 2021 13 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Temmuz 2021 Is the World Ready for the Coronavirus The New York Times 29 Ocak 2020 30 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ocak 2020 Fox Dan 24 Ocak 2020 What you need to know about the Wuhan coronavirus Nature doi 10 1038 d41586 020 00209 y ISSN 0028 0836 China virus death toll rises to 41 more than 1 300 infected worldwide CNBC 24 Ocak 2020 26 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2020 a b Shih Gerry Lynch David J Denyer Simon Fifth coronavirus case confirmed in U S 1 000 more cases expected in China The Washington Post 27 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Ocak 2020 a b Confirmed 2019 nCoV Cases Globally CDC www cdc gov Ingilizce 30 Ocak 2020 20 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Ocak 2020 DSO Avrupa artik koronavirus krizinin merkez ussu haline geldi 13 Mart 2020 14 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Mart 2020 Coronavirus Update Live Worldometer www worldometers info 29 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mart 2020 DSO duyurdu Covid 19 artik kuresel bir acil durum degil NTV 6 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mayis 2023 McPhillips Jamie Gumbrecht Jacqueline Howard Deidre 5 Mayis 2023 CNN Ingilizce 5 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Mayis 2023 Novel Coronavirus 2019 nCoV PDF World Health Organization WHO 22 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 31 Ocak 2020 a b Hessen Margaret Trexler 27 Ocak 2020 Elsevier Connect Ingilizce 20 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Ocak 2020 Rothe Camilla Schunk Mirjam Sothmann Peter Bretzel Gisela Froeschl Guenter Wallrauch Claudia Zimmer Thorbjorn Thiel Verena Janke Christian Guggemos Wolfgang Seilmaier Michael Drosten Christian Vollmar Patrick Zwirglmaier Katrin Zange Sabine Wolfel Roman Hoelscher Michael 30 Ocak 2020 Transmission of 2019 nCoV Infection from an Asymptomatic Contact in Germany New England Journal of Medicine doi 10 1056 NEJMc2001468 1 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Mart 2020 Imai Natsuko Dorigatti Ilaria Cori Anne Riley Steven Ferguson Neil M 17 Ocak 2020 Estimating the potential total number of novel Coronavirus cases in Wuhan City China report 1 PDF Imperial College London 21 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Ocak 2020 China coronavirus family cluster in Vietnam fuels concerns over human transmission South China Morning Post 29 Ocak 2020 14 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Ocak 2020 Philippines reports first coronavirus death outside China after travel ban South China Morning Post Ingilizce 2 Subat 2020 15 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Subat 2020 High Contagiousness and Rapid Spread of Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus 2 Emerging Infectious Diseases 26 7 1470 1477 Nisan 2020 doi 10 3201 eid2607 200282 PMC 7323562 2 PMID 32255761 PDF Australian Government Department of Heathl 6 Temmuz 2020 2 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 11 Agustos 2020 Leung Gabriel Wu Joseph 27 Ocak 2020 Real time nowcast and forecast on the extent of the Wuhan CoV outbreak domestic and international spread PDF Wuhan coronavirus outbreak AN UPDATE 30 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 29 Ocak 2020 Read Jonathan M Bridgen Jessica RE Cummings Derek AT Ho Antonia Jewell Chris P 28 Ocak 2020 Novel coronavirus 2019 nCoV early estimation of epidemiological parameters and epidemic predictions MedRxiv ss 2020 01 23 20018549 doi 10 1101 2020 01 23 20018549 16 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Ocak 2020 Li Q Guan X Wu P Wang X Zhou L Tong Y Ren R Leung K S M Lau E H Y Wong J Y Xing X Xiang N Wu Y Li C Chen Q Li D Liu T Zhao J Liu M Tu W Chen C Jin L Yang R Wang Q Zhou S Wang R Liu H Luo Y Liu Y Shao G Li H Tao Z Yang Y Deng Z Liu B Ma Z Zhang Y Shi G Lam T T Y Wu J T Gao G F Cowling B J Yang B Leung G M Feng Z 2020 Early Transmission Dynamics in Wuhan China of Novel Coronavirus Infected Pneumonia 31 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde New England Journal of Medicine https doi org 10 1056 NEJMoa2001316 16 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde How does coronavirus spread NBC News 28 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Ocak 2020 Rothe C Schunk M Sothmann P Bretzel G Froeschl G Wallrauch C Zimmer T Thiel V Janke C Guggemos W Seilmaier M Drosten C Vollmar P Zwirglmaier K Zange S Wolfel R Hoelscher M 2020 Transmission of 2019 nCoV Infection from an Asymptomatic Contact in Germany New England Journal of Medicine https doi org 10 1056 NEJMc2001468 13 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Chan J F W Yuan S Kok K H To K K W Chu H Yang J Xing F Liu J Yip C C Y Poon R W S Tsoi H W Lo S K F Chan K H Poon V K M Chan W M Ip J D Cai J P Cheng V C C Chen H Hui C K M Yuen K Y 2020 A familial cluster of pneumonia associated with the 2019 novel coronavirus indicating person to person transmission a study of a family cluster The Lancet https doi org 10 1016 S0140 6736 20 30154 9 4 Aralik 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde 8 Agustos 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Nisan 2020 PDF T C Saglik Bakanligi 21 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Temmuz 2020 PDF T C Saglik Bakanligi 21 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Temmuz 2020 AKGUL Eser 25 Mart 2020 Corona virusu hangi yuzeyde ne kadar sure yasiyor Sozcu gazete 21 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Temmuz 2020 Corona virusu bulundugu yuzeyde ne kadar yasar Inanilmaz sonuclar Hurriyet gazete 18 Mart 2020 15 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Temmuz 2020 Corona virusun kulucka suresi 27 gune kadar cikabilir Corona viruste son durum NTV 22 Subat 2020 21 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Temmuz 2020 Corona virusu belirtisi nelerdir Corona virus nasil bulasir Sozcu gazete 13 Mayis 2020 21 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Temmuz 2020 Turkiye Tabipleri Birligi 26 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Ocak 2020 Arsivlenmis kopya 10 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Mart 2022 China confirms deadly Wuhan coronavirus can be transmitted by humans Sky News 22 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ocak 2020 Wuhan novel coronavirus WN CoV infection prevention and control guidance Gov UK 22 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ocak 2020 Wuhan pneumonia virus outbreak What we know so far CNA 22 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ocak 2020 DOH monitors child from Wuhan China who manifested flu like symptoms Yahoo Ingilizce 22 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ocak 2020 Coronavirus About Prevention and Treatment Ingilizce CDC 9 Agustos 2019 15 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ocak 2020 Wuhan pneumonia Hong Kong widens net but can hospitals cope South China Morning Post 17 Ocak 2020 21 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ocak 2020 PDF Saglik Bakanligi 30 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 30 Ocak 2020 China s coronavirus ground zero at Wuhan the destination for Matildas Olympic qualifiers ABC News 22 Ocak 2020 22 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Ocak 2020 zh 懂球帝 懂球帝 n dongqiudi com Cince 28 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ocak 2020 China halts flights and trains out of Wuhan as WHO extends talks CNA 23 Ocak 2020 13 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Ocak 2020 武汉一线 菜价上涨 市民称白菜35一颗 Wuhan First line Rising vegetable prices napa cabbages 35 CNY each 澎湃新闻 The Paper Cince 23 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Ocak 2020 Global Times 23 Ocak 2020 武汉公共交通暂停运营 医护人员反映出行遇到困难 Medical staff complain about communiting troubles as Wuhan halts its public transit Sina News Cince 23 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Ocak 2020 China cancels Lunar New Year events over deadly virus fears 12 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Deutsche Welle 23 Ocak 2020 Erisim tarihi 24 January 2020 Lum Alvin Sum Lok kei 25 Ocak 2020 China coronavirus Hong Kong leader hits back at delay criticism as she suspends school classes cancels marathon and declares city at highest level of emergency 25 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde South China Morning Post South China Morning Post Erisim tarihi 26 Ocak 2020 Cin in 1000 yatakli virus hastanesinde son durum CNNTURK 27 Ocak 2020 30 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ocak 2020 How China Can Build a Coronavirus Hospital in 10 Days Wall Street Journal 30 Ocak 2020 10 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ocak 2020 Cin de yeni tip koronavirus salgini yayildikca onlemler de artiyor Anadolu Ajansi 30 Ocak 2020 30 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ocak 2020 Corona virusu icin Dunya Saglik Orgutu uluslararasi acil durum ilan etti SARS benzeri yeni tip corona virusu NTV 31 Ocak 2020 17 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mart 2020 a b c Anderson RM Heesterbeek H Klinkenberg D Hollingsworth TD Mart 2020 How will country based mitigation measures influence the course of the COVID 19 epidemic The Lancet doi 10 1016 S0140 6736 20 30567 5 A key issue for epidemiologists is helping policy makers decide the main objectives of mitigation eg minimising morbidity and associated mortality avoiding an epidemic peak that overwhelms health care services keeping the effects on the economy within manageable levels and flattening the epidemic curve to wait for vaccine development and manufacture on scale and antiviral drug therapies a b Community Mitigation Guidelines to Prevent Pandemic Influenza United States 2017 Recommendations and Reports 66 1 Centers for Disease Control and Prevention 12 Nisan 2017 3 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Mart 2020 Qin Amy 7 Mart 2020 China May Be Beating the Coronavirus at a Painful Cost The New York Times 22 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Mart 2020 Bangkok Justin McCurry Rebecca Ratcliffe in Kong Helen Davidson in Hong 11 Mart 2020 Mass testing alerts and big fines the strategies used in Asia to slow coronavirus 20 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Mart 2020 www theguardian com vasitasiyla Koronavirus Covid 19 Dunya Saglik Orgutu koronavirusu pandemi ilan etti Pandemi nedir ulkeleri nasil etkiler Cumhuriyet BBC News 12 Mart 2020 15 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mart 2020 Trump ulusal acil durum ilan etti Deutsche Welle 13 Mart 2020 14 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mart 2020 Ispanya Butun ulke karantina altina alindi Sputnik News 14 Mart 2020 15 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mart 2020 Italya nin tamami karantina altinda Deutsche Welle 10 Mart 2020 11 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mart 2020 Corona Virusu 26 Can Aldi 13 Sehir Karantina Altinda Amerika nin Sesi 24 Ocak 2020 19 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mart 2020 Fransa koronavirus nedeniyle alarm seviyesini 3 e yukseltti kafe restoran ve magazalar kapaniyor Euro News 14 Mart 2020 14 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mart 2020 Attestation de deplacement derogatoire et justificatif de deplacement professionnel interieur gouv fr 17 Mart 2020 21 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Mart 2020 Avrupa da hangi ulkeler koronavirus sebebiyle karantina ve sokaga cikma yasagi uyguluyor Euronews 21 Mart 2020 21 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Mart 2020 A Haber 13 Mart 2020 13 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Mart 2020 Ghareeb Ali Makram 14 Mart 2020 Musul da koronavirus salgini nedeniyle sokaga cikma yasagi ilan edildi Anadolu Ajansi 15 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mart 2020 Kabe de koronavirus temizligi Tavaf durdu The Independent Turkish 5 Mart 2020 17 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mart 2020 Euro 2020 Avrupa Futbol Sampiyonasi koronavirus nedeniyle 2021 e ertelendi Euro News 17 Mart 2020 21 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mart 2020 Son dakika 2020 Eurovision sarki yarismasi iptal edildi 18 Mart 2020 25 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mart 2020 2020 Tokyo Olimpiyatlari Corona Virusu salgini nedeniyle1 yil ertelendi 24 Mart 2020 24 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Mart 2020 Turkiye nin Avrupa ya acilan sinir kapilari yolcu giris cikislarina kapatildi 18 Mart 2020 26 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mart 2020 Turkiye de bu gece yarisindan itibaren tiyatro sinema lokanta ve kahvehaneler kapilarini kapatti Euronews Anadolu Ajansi 16 Mart 2020 16 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mart 2020 UZAKTAN EGITIM 31 MAYIS A KADAR DEVAM EDECEK Milli Egitim Bakanligi 29 Nisan 2020 29 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Nisan 2020 Koronavirus endisesiyle vatandas marketlere hucum etti Un makarna ve temizlik raflari bosaldi The Independent Turkish 11 Mart 2020 Erisim tarihi 18 Mart 2020 Koruyucu maskeler karaborsada BirGun 31 Ocak 2020 1 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mart 2020 Ankara da 40 metrelik kolonya kuyrugu Sputnik News 11 Mart 2020 12 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mart 2020 Colak Umut Istanbul da Toplu Tasima Kullanimi 7 4 Milyondan 2 9 Milyona Dustu Amerika nin Sesi Voice of America Turkish 19 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Mart 2020 Sengul Sefa 14 Mart 2020 Turkiye 16 ulkeye kapilarini kapatti Anadolu Ajansi 15 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mart 2020 DEZENFEKTAN URETEN MESLEK LISESI SAYISI 44 E CIKARILDI Milli Egitim Bakanligi 16 Mart 2020 17 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mart 2020 65 Yas ve Ustu ile Kronik Rahatsizligi Olanlara Sokaga Cikma Yasagi Genelgesi Icisleri Bakanligi 21 Mart 2020 22 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Mart 2020 4 Nisan 2020 6 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Nisan 2020 Ucretsiz maske siparisi E Devlet ile nasil verilir PTT Maske basvuru formu ekrani 7 Nisan 2020 7 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Nisan 2020 Karantina gunlerinde aile ici siddet artti 6 Nisan 2020 7 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Nisan 2020 6 Nisan 2020 7 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Nisan 2020 evdekal evliliginize zarar vermesin 8 Nisan 2020 20 Nisan 2020 20 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Nisan 2020 21 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Nisan 2020 a b How the Coronavirus Could Hurt Apple and Starbucks nytimes 29 Ocak 2020 30 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ocak 2020 Bitmez Serdar Ibicioglu Said 1 Subat 2020 Katar Havayollari Cin ucuslarini askiya aldi Anadolu Ajansi 7 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mart 2020 Hava yolu sirketleri Cin ucuslarini durduruyor Sozcu 29 Ocak 2020 29 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ocak 2020 THY Cin e ucuslarini azaltiyor Milliyet 30 Ocak 2020 30 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ocak 2020 IKEA Cin deki magazalarini kapatiyor Sozcu 30 Ocak 2020 30 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ocak 2020 a b c Dunyada dev sirketler teker teker kilit vuruyor Iste Corona virus sebebiyle uretim durduran fabrika kapatan sirketler 18 Mart 2020 18 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mart 2020 18 Mart 2020 4 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Mart 2020 DW Turkce 1 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Ekim 2020 June Gruber Jonathan Rottenberg 29 Mayis 2020 Ingilizce The Conversation 7 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Ekim 2020 Uyarcan Muge Kayardi S Bilgen A Ufuk A I Plastik Ambalaj Teknolojisi dergisi 26 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Birden fazla yazar1 ve soyadi1 kullanildi yardim Turk Plastik Sanayicileri Arastirma Gelistirme ve Egitim Vakfi web sitesi 14 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Haziran 2021 a b c d e teyit org 18 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Haziran 2021 PDF TSKB Ekonomik Arastirmalar Bulteni 7 Nisan 2020 16 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 26 Haziran 2021 Arsivlenmis kopya 15 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Ocak 2021 Arsivlenmis kopya 15 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Ocak 2021 Arsivlenmis kopya 15 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Ocak 2021 Arsivlenmis kopya PDF 2 Subat 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 21 Ocak 2021 Dunya com 6 Nisan 2020 6 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Haziran 2021 Berger Tom Uk Finance YAhoo com 3 Mart 2020 3 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Haziran 2021 Sangster Kalila Yahoo com 21 Nisan 2020 10 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Haziran 2021 Arsivlenmis kopya 10 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Ocak 2021 Arsivlenmis kopya 15 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Ocak 2021 archive is 8 Nisan 2020 7 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Haziran 2021 Marine plastics IUCN archive is 16 Mayis 2020 16 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Haziran 2021 United in Sicence 2020 Raporu BM web sitesi Eylul 2020 Erisim tarihi 3 Mart 2021 Arsivlenmis kopya 16 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ocak 2021 Arsivlenmis kopya 16 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ocak 2021 Arsivlenmis kopya 4 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ocak 2021 Arsivlenmis kopya 15 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ocak 2021 Arsivlenmis kopya 7 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ocak 2021 Arsivlenmis kopya 28 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ocak 2021 Arsivlenmis kopya 20 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ocak 2021 Arsivlenmis kopya 15 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ocak 2021 Arsivlenmis kopya 15 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Mart 2022 Arsivlenmis kopya 15 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ocak 2021 Arsivlenmis kopya 16 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ocak 2021 Dis baglantilarJohns Hopkins Universitesi tarafindan gelistirilen bulasma haritasi 29 Ocak 2020 tarihinde Archive is sitesinde arsivlendi Vaka olum ve iyilesmeyi ulke bazli istatistik olarak takip 21 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde COVID 19 pandemisine dair derleme Parlak Jurnal Dergisi Koronavirus Bulasma haritasi Turkce 27 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde CSSE JHU