Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Gümüşhane, Gümüşhane ilinin merkezi olan şehirdir.
| Gümüşhane | |
|---|---|
Şehir | |
 | |
 Türkiye'deki Yeri | |
| Ülke | Türkiye |
| Bölge | Karadeniz Bölgesi |
| İl | Gümüşhane |
| İdare | |
| • Belediye başkanı | Vedat Soner Başer (MHP) |
| Rakım | 1150 m |
| Zaman dilimi | (TSİ) |
| Posta kodu | 29100 |
| Alan kodu | 456 |
| Plaka kodu | 29 |
Resmî site http://www.gumushane.bel.tr/ | |
Köken bilimi
Türkçe: gümüş ve Farsça: خانه hane=khane kelimelerinin birleşmesi ile oluşmuştur. Şehir ismini yakınlarındaki gümüş madenlerinden almıştır. Bizans döneminde şehrin bulunduğu bölge Haldia (Chaldia) isimleri ile bilinmektedir. 17. yüzyıldan itibaren Osmanlı kaynaklarında yerleşim Gümüşhane olarak adlandırılmaya başlanmıştır. 1850'lerde Helen Revivalizmi'nin bölgede de etkinleşmesi ile birlikte eğitimli Rumlar tarafından şehre Yunanca, Gümüş kenti anlamına gelen Argyropolis (Yunanca: Αργυρούπολις. άργυρος argyros "gümüş" + πόλις (polis) kent) denmeye başlanmıştır. Yabancı seyyahlarda kendi dillerine göre kenti adlandırmakla birlikte Argyropolis adını yaygın şekilde kullanmışlardır. Günümüzde Yunanistan'da Atina'nın güneyinde ve Girit'te aynı isimli kentler bulunmaktadır.[]
Tarih
Gümüşhane şehrinde yerleşimin ne zaman başladığına dair bilgi bulunmamaktadır. İlk yerleşim, günümüzde şehrin batı-kuzeybatısında bulunan Canca Mahallesi'nde kurulmuştur. Canca Mahallesi'nin güneybatısındaki sarp kayalık alanda da Canca Kalesi bulunmaktadır. Kalenin yapılış tarihi bilinmemektedir. Evliya Çelebi Seyahatnamesinde, İskender'in hükümdarlığı sırasında (MÖ 336-323) Philikos adlı bir görevlisinin bölgede gümüş madenleri bulmasıyla beraber kalenin onarıldığını yazmış olup buna göre kalenin yapılış tarihi daha eski dönemlere uzanmalıdır. Ancak bu görüş, arkeolojik bulgularla birlikte henüz kesinleşmemiştir.
Kimmer ve İskit saldırılarından sonra Pontus Krallığı ve Roma İmparatorluğu, yerleşimin içinde olduğu bölgeye hakim olmuştur. Roma İmparatorluğu'nun bölünmesiyle birlikte yerleşimin de içerisinde olduğu bölge Bizans idaresinde kalmıştır. Bizans kaynaklarında geçen Tzanicha ya da Tzantzakon olarak geçen bahsedilen yerin Canca Kalesi ve yerleşimi olduğu düşünülmektedir. Bizans döneminde yerleşim Haldia theması içerisinde bulunmaktadır. 7. yüzyıl sonlarından itibaren yerleşiminde içinde olduğu bölgeye Arap akınları yaşanmış ve 8. yüzyıl ortalarına kadar yerleşim Bizans-Arap güçleri arasında el değiştirmiştir. Araplar'ın çekilmesiyle yeniden Bizans hakimiyetine katılan yerleşim, 1048 yılından itibaren geçici olarak Türk hakimiyetine girmiştir. 1071 yılında gerçekleşen Malazgirt Meydan Muharebesi sonrasında Emir Mengücek tarafından Türk idaresine alınmıştır. II. Gıyâseddin Keyhüsrev 1237 yılında Anadolu Selçuklu Devleti tahtına geçtikten sonra Trabzon üzerine düzenlediği sefer esnasında tarihi Gümüşhane yerleşimini de ele geçirmiştir. Selçukluların Moğol hakimiyetine girmesinin akabinde İlhanlılar bölgeye hakim olmuş, İlhanlılar'ın zayıflamasıyla da 14. yüzyıl ortalarında Celayirliler'in hakimiyetine katılmıştır. Bundan sonra tarihi yerleşim ve çevresi sırasıyla Eretna Beyliği, Kadı Burhâneddin Devleti, Akkoyunlular, Karakoyunlular ve zaman zamanda Trabzon İmparatorluğu'nun hakimiyeti altında kalmıştır. Osmanlılar'ın 1461 yılında Trabzon İmparatorluğu'nu ilhak etmesiyle yerleşim Osmanlı hakimiyetine girse de 1467'de Akkoyunlular'ca ele geçirilmiştir. 1473 yılında gerçekleşen Otlukbeli Muharebesi'nden sonra kesin Osmanlı hakimiyetine geçmiştir.
1486 yılı kaydında yerleşim "Palu Canca" adıyla bir köy olarak görülmektedir. Osmanlı idaresine geçtikten sonra savaşlarda harap olan yerleşimlerin canlandırılması için çeşitli çalışmalar yapılmış, madenciliğinde gelişmesiyle yerleşim de nüfus artmaya başlamıştır. Bunun sonucunda günümüz Canca Mahallesinin olduğu ilk yerleşim Eski Canca adıyla görülmeye başlarken, günümüz yerleşim merkezinin 4 km güneybatısında Musalla Deresine bakan yamaçta (günümüz Süleymaniye Mahallesi) "Nefs-i Canca-yı Ma'den" yerleşimi de kurulmuştur. Bu yeni kurulan yerleşim 17. yüzyılda "Nefs-i kasabayı Gümüşhane nâm-ı diğer Canca" olarak kaza merkezi olarak görülmektedir. 1554 yılında yerleşimde 31 Müslüman hane ve 13 Müslüman mücerred (bekar erkek) ile 113 Hristiyan hane ve 27 Hristiyan mücerred (bekar erkek) kaydedilmiştir. Bu tarihte her hanede ortalama 5 kişinin yaşadığı kabulü ve bekar erkeklerle birlikte 760 kişiye ilave olarak vergiden muaf kişiler ve askeri görevlilerde yerleşimde yaşamaktadır. 1583 yılında ise 50 Müslüman hane 16 Müslüman mücerred (bekar erkek) ile 594 Hristiyan hane kaydedilmiştir. Özellikle madencilik faaliyetlerinin artmasıyla dışarıdan çalışmaya gelinmesine bağlı olarak Hristiyan nüfusta çok yüksek artış olmuştur. Bu tarihte yerleşimde yaşayan sayısı, kayıtlı olanlara ilave olarak vergiden muaflarla birlikte 3300-3500 civarında tahmin edilmektedir. 1643 tarihli avarız kaydına göre yerleşimde; Canca, Meşhed, Hızır İlyas, Hamam ve Ermeni olmak üzere 5 mahalle bulunurken, 134'ü Müslüman ve 569'u Hristiyan olmak üzere toplam 703 hane yaşamaktadır. Kazada 58'i Müslümanlara ve 24'ü Hristiyanlara ait olmak üzere 82 bahçe kaydedilmiştir. Bu tarihte kaza merkezinde; 11 yeniçeri, 8 kale muhafızı, 17 dergah-ı ali sipahileri, 5 tımarlı sipahi, 2 sair olmak üzere 41 ehl-i örf (devlet görevlisi) bulunmaktadır. Bu tarihte şehir sakinlerinin önemli kısmı Canca Madenlerinde çalışmaktadır. Bu kayıtta Canca Mahallesinden 99 Müslüman, diğer dört mahalleden de 545 Hristiyan bu madende çalışmaktadır.
17. yüzyıl başlarında Hacıemin Mahallesi'nin bulunduğu yerde darphane açılmış ve bir süre faaliyet göstermiştir. 18. yüzyılda kasabadan sadece Gümüşhane olarak bahsedildiği ve Canca adının kullanılmadığı görülmektedir. 18. yüzyılda maden ocaklarının suyla dolmaya başlamasıyla madenciliğin yapılamaması sonucu şehrin gelişimini azalmaya başlamıştır. Madenciliğin bitmeye başlamasının yanı sıra 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı da şehrin gerilemesine sebebiyet vermiş, Hristiyan nüfus başta Rusya olmak üzere Osmanlı sınırları dışı ya da içerisindeki başka yerlere göç etmeye başlamıştır. 19. yüzyılda yerleşimi ziyaret eden yabancı seyyahlar madenciliğin bittiğinden bahsederken, halkın ana geçim kaynağının özellikle ayva ve elma yetiştiriciliği başta olmak üzere meyvecilik olduğunu belirtmişlerdir. 1837 yılı nüfus defterine göre yerleşimde 391'i Müslümanlar, 262'si Rumlar ve 185'i de Ermenilerden olmak üzere toplam 838 hane bulunmaktadır. Osmanlı kaynaklarına göre 1839-1861 yılları arasında kasabadaki 384 Hristiyan'ın Osmanlı sınırları içerisindeki başka yerlere ya da Rus topraklarına göç ettiği görülmektedir.
1869 yılında Gümüşhane'de belediye teşkilatı kurulmuş olup ilk belediye başkanı da Hafız Mustafa Efendi olmuştur. 1870 yılında 14 mahallesi bulunan yerleşimde 920 hane bulunmaktadır. 1876 yılında Gümüşhane kasaba merkezinde 11, Bahçeler mevkiinde de 5 adet olmak üzere 16 mahallesi bulunmaktadır. Kasabada merkezinde mahallelerden; 5'i Müslüman, 5'i Rum ve 1'de Ermeni nüfustan oluşmaktadır. Bu mahalleler, Süleymaniye Cami etrafında kurulan Cami-i Kebîr Mahallesi, Cami-i Kebîr Mahallesinin karşısındaki yamaçta bulunan Cami-i Sagîr Mahallesi, Cami-i Cedîd Mahallesi, Cami-i Çarşı Mahallesi, Cami-i Rüstem Mahallesi, Ermeni (Kilise) Mahallesi, İstavroz Mahallesi, Meryem Ana Mahallesi, Ayatodor Mahallesi, Hızırilyas Mahallesi ve Ayana Mahallesidir. Bahçeler mevkisi günümüz şehir merkezi dolayları olup bu mevkide tamamı Müslümanlardan oluşan mahallelerin adı da; Daltaban, Sorda (Bağlarbaşı), Burhaneddin (günümüz Özcan Mahallesi), Emirler ve Saadeddin (günümüz Hasanbey ve Karşıyaka mahalleleri) şeklindedir. 1876 yılı sayımında sadece erkek nüfus sayılmış olup buna göre; Cami-i Kebîr Mahallesinde 55 hanede 173 erkek, Cami-i Sagîr Mahallesinde 41 hanede 109 erkek, Cami-i Cedîd Mahallesinde 76 hanede 149 erkek, Çarşı Mahallesinde 9 hanede 25 erkek, Emirler Mahallesinde 103 hanede 244 erkek, Sorda Mahallesinde 62 hanede 132 erkek, Burhaneddin Mahallesinde 76 hanede 179 erkek, Saadettin Mahallesinde 10 hanede 22 erkek, Ermeni Mahallesinde 54 hanede 147 erkek, Meryemana Mahallesinde 105 hanede 253 erkek, Hızırilyas Mahallesinde 41 hanede 137 erkek, Ayatodor Mahallesinde 22 hanede 51 erkek, Ayana Mahallesinde 5 hanede 9 erkek, İstavroz Mahallesinde 208 hanede 649 erkek yaşamaktadır. Bu tarihteki kayda göre kasabada 14 mahalle olup toplam hane sayısı da 867'dir. 1883'te madenlerin işletmesi hakkını alan Daniel Pappa et Co. şirketi, bir süre madenleri çalıştırmış ancak ekonomik olmaması nedeniyle faaliyetini durdurmuştur. Madencilik faaliyetlerinin bitmesinin yanı sıra, Trabzon-Erzurum yolu güzergahı üzerinde olması nedeniyle kasaba merkezi Harşit Çayı kenarında eskiden bahçelerin bulunduğu Bahçeler mevkisine doğru taşınmaya başlamış ve günümüz yerleşiminin temelleri atılmıştır.93 Harbi'nde Gümüşhane Rus güçlerince ele geçirilmese de güvenlik nedeniyle göç hareketleri görülmüştür. Öncesinde ve sonrasında madencilik faaliyetlerinin azalması ve bitmesiyle birlikte de Gümüşhane'den göçler görülmüştür. 1893-1894 yıllarında yaşanan kıtlık nedeniyle de özellikle Hristiyanlar başta olmak üzere Trabzon'a göç yaşanmıştır. 1856 yılında ilan edilen Islahat Fermanı uyarınca Hristiyan nüfusa getirilen, Müslümanlar gibi askerlik yapma zorunluluğundan dolayı da yurt dışına gitmek ve yabancı ülke vatandaşlığına geçmek istemekteydiler. 1902 yılına ait bir kayda göre Gümüşhane sancağından çalışmak üzere Rusya başta olmak üzere yurt dışında çalışmak için 684'ü Hristiyan ve 585'i Müslüman olmak üzere toplam 1.264 kişi pasaport başvurusu yapmıştır. Özellikle Hristiyan nüfus çalışmaya gittiği yerlerde kalıcı olarak yerleşmeye başlamış ve ailesini de getirmek için başvurular yapmaya başlamıştır. 1895 yılında Anadolu genelinde olduğu gibi yerleşimde 25 Ekim 1895'te Ermeni isyanına sahne olmuştur. Dönemin Zaptiye Nazırı Hüseyin Nâzım Paşa'nın raporuna göre 247 hane Ermeni'nin olduğu kasabada yaşanan olaylarda, 8'i Ermeni ve 2'si Müslüman olmak üzere toplam 10 kişinin öldüğü belirtilmektedir. 1904 yılı salnamesine göre kasabada 5.930 kişi yaşamakta olup bunun 3.240'ı Müslümanlardan oluşmaktadır.
Kasabadaki Ermeni nüfus sayıca az olduğunda 27 Mayıs 1915'te çıkarılan Tehcir Kanunu uyarınca zorunlu göçe tabi tutulmamıştır. I. Dünya Savaşı sırasında Osmanlı güçlerinin çekilmesiyle Rus güçleri 19 Temmuz 1916'da şehri ele geçirmiştir. Rus İmparatorluğunda yaşanan Ekim Devrimi sonucunda 15 Aralık 1917'de imzalanan Erzincan Mütarekesi sonucunda Rus güçleri geri çekilirken Ermeni nüfusta onlarla birlikte gitmiştir. I. Dünya Savaşı sırasında Gümüşhane'nin de olduğu bölgede Ermeni çeteleri/milis güçlerinin saldırıları devam etmiştir. Kazım Karabekir komutasındaki Osmanlı güçleri 14 Şubat 1918'de şehre girerek Osmanlı idaresini yeniden tesis etmiştir. Yerleşimdeki Rumlar'da 1923 yılında gerçekleşen mübadelesi uyarınca Yunanistan'a gönderilmişlerdir.
Türk Kurtuluş Savaşı'nın akabinde Ankara Hükûmeti tarafından Gümüşhane'nin yeni yerleşim yerinde Hükûmet Konağı kurulmasıyla şehrin (günümüz yerleşimi) gelişimi hız kazanmıştır. Osmanlı döneminde uzun yıllar sancak merkezi olan yerleşim, 20 Haziran 1924'te Gümüşhane ilinin kurulmasıyla da bu yeni kurulan ilin merkez ilçesi olmuştur.
Merkez ilçeye bağlı köy olan Akçakale Köyü'nün referandum sonucunda %80'lik bir oranla merkez ilçeye mahalle olarak bağlanmayı kabul etmesi üzerine, 2018 yılında Akçakale mahalle oldu.
Bugün toponimi ve etnografya çalışmalarıyla anlaşılmaktadır ki içlerinde eriyenler ve diğer halklarla kaynaşanlar olmakla birlikte Kıpçaklar, Gümüşhane yöresinde yoğun olarak bulunmaktadırlar. Bu Kıpçak unsur Gümüşhane'ye Oğuz Türklerinin aksine Horasan bölgesinden değil, Kafkasya'dan inmişlerdir. Bu yoğun Kıpçak bakiyesine Gümüşhane'den başka Bayburt ve Yusufeli'nde de rastlanır.
Coğrafya
Gümüşhane kenti ağırlıklı olarak Harşit Çayı'nın sağ sahilinde, yüksek tepeliklerin nispeten dar eteklerinde 12 km uzunluğunda şerit halinde uzanmaktadır. Topoğrafyanın imkan verdiği ölçüde Harşit Çayı'nın sol sahilinde de yerleşim görülmektedir. Şehir merkezinin en yüksek 1952 m yüksekliğindeki Kuşakkaya Tepesi'dir.
İklim ve bitki örtüsü
Gümüşhane şehri Karadeniz Bölgesi sınırları içerisinde yer almaktadır. etkisi altındadır ancak Gümüşhane'nin bazı kesimlerinde Doğu Anadolu Bölgesi ile Karadeniz bölümü arasında bir geçiş teşkil etmektedir. Bunun nedeni ise, Yüksek Zigana duvarları Doğu Anadolu Bölgesinin şiddetli soğuklarının gelmesini engellemesidir.
 Gümüşhane (1927-2021) iklimi  | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
| Ortalama sıcaklık (°C) | −1,8 | −0,6 | 3,7 | 9,3 | 13,6 | 17,1 | 20,0 | 20,2 | 16,4 | 11,2 | 5,0 | 0,4 | 9,5 |
| Ortalama yağış (mm) | 35,6 | 31,2 | 44,0 | 58,0 | 68,6 | 47,1 | 12,7 | 14,3 | 21,5 | 43,2 | 42,2 | 41,4 | 459,8 |
| Kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüğü | |||||||||||||
kayın, meşe, ladin, köknar ve sarıçam ağaçlarından oluşan ormanlarla kaplıdır.
Nüfus
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1927 | 23.659 | 2.549 | 21.110 |
| 1935 | 26.875 | 3.161 | 23.714 |
| 1940 | 30.219 | 4.343 | 25.876 |
| 1945 | 30.635 | 3.894 | 26.741 |
| 1950 | 31.857 | 4.220 | 27.637 |
| 1955 | 33.541 | 4.189 | 29.352 |
| 1960 | 39.418 | 5.312 | 34.106 |
| 1965 | 42.815 | 8.092 | 34.723 |
| 1970 | 48.201 | 12.440 | 35.761 |
| 1975 | 46.504 | 11.166 | 35.338 |
| 1980 | 42.628 | 12.735 | 29.893 |
| 1985 | 47.929 | 22.067 | 25.862 |
| 1990 | 47.140 | 26.014 | 21.126 |
| 2000 | 46.656 | 30.270 | 16.386 |
| 2007 | 37.784 | 28.028 | 9.756 |
| 2008 | 37.856 | 26.238 | 11.618 |
| 2009 | 39.290 | 27.215 | 12.075 |
| 2010 | 40.316 | 28.620 | 11.696 |
| 2011 | 42.794 | 31.011 | 11.783 |
| 2012 | 44.888 | 32.444 | 12.444 |
| 2013 | 48.690 | 35.916 | 12.774 |
| 2014 | 52.628 | 40.078 | 12.550 |
| 2015 | 53.074 | 41.604 | 11.470 |
| 2016 | 58.000 | 46.986 | 11.014 |
| 2017 | 57.814 | 46.602 | 11.212 |
| 2018 | 57.269 | 39.563 | 17.706 |
| 2019 | 56.398 | 40.728 | 15.670 |
| 2020 | 51.483 | 37.752 | 13.731 |
Ekonomi
Gümüşhane şehrinin ekonomisi il merkezi olması nedeniyle ağırlıklı olarak hizmet sektörü ve ticarete dayanmaktadır. Tarım arazi azlığı nedeniyle kısıtlı alanlarda yapılmakla birlikte tarımsal faaliyet olarak geçmiş yıllardan beri devam eden meyve yetiştiriciliği ön plandadır. Özellikle Harşit Vadisi'nin tabanında çeşitli meyve bahçeleri vardır. Ticari faaliyet olarak şehirde çok sayıda bulunan pestil ve köme işletmeleri ön plandadır. Bununla birlikte kuşburnu marmelatı ve meyve suyu üreten işletmelerde bulunmaktadır.
Spor
Profesyonel liglerde yer alan Gümüşhanespor, 3. Ligde yer almaktadır. Ayrıca Bayanlar Voleybol 3. liginde Gümüşhane Gençlerbirliği mücadele etmektedir. Şehir merkezinde bir adet futbol stadyumu, bir adet de kapalı spor salonu bulunmaktadır.
Eğitim
Gümüşhane Üniversitesi, 2008 yılında Gümüşhane'de Devlet Üniversitesi olarak kurulmuştur. Gümüşhane Üniversitesinin çeşitli fakülteleri bulunmaktadır. Genelde mühendislik ağırlıklı yan bilim dallarında öğrenim gören öğrencileri vardır. Ayrıca Kelkit, Şiran ve Kürtün'de yüksekokul bulunmaktadır. Gümüşhane Üniversitesi 2013 yılında 10 bine yakın öğrenciye eğitim imkânı tanımaktadır.
Belediye başkanları
Osmanlı dönemi
| № | Şehremini | Görev Başlangıcı | Görev Bitişi |
|---|---|---|---|
| 1 | Bekir Sami Bey | 1910 | 1914 |
| 2 | 1914 | 1917 | |
| 3 | 1917 | 1920 |
Cumhuriyet dönemi
| № | Belediye Başkanı | Görev Başlangıcı | Görev Bitişi | Parti | |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Hasan Fehmi Ataç | 1920 | 1922 | Cumhuriyet Halk Partisi | |
| 2 | 1922 | 1934 | |||
| 3 | 1934 | 1942 | |||
| 4 | 1942 | 1946 | |||
| 5 | 1946 | 1950 | |||
| 6 | 1950 | 1952 | Demokrat Parti | ||
| 7 | 1952 | 1952 | |||
| 8 | 1952 | 1955 | |||
| 9 | 1955 | 1960 | |||
| 10 | Mustafa Karaer | 1960 | 1963 | Askerî | |
| 11 | 1963 | 1980 | Cumhuriyet Halk Partisi | ||
| 12 | Rafet Üçelli | 1980 | 1983 | Askerî | |
| 13 | 1983 | 1984 | |||
| 14 | 1984 | 1989 | Anavatan Partisi | ||
| 15 | 1989 | 1999 | Doğru Yol Partisi | ||
| 16 | Mustafa Canlı | 18 Nisan 1999 | 4 Nisan 2014 | Milliyetçi Hareket Partisi | |
| 17 | 4 Nisan 2014 | 8 Nisan 2024 | Adalet ve Kalkınma Partisi | ||
| 18 | 8 Nisan 2024 | Görevde | Milliyetçi Hareket Partisi | ||
Kaynak:
Kaynakça
- ^ a b c d e f Saylan, Kemal (2014). Gümüşhane İdari, Sosyal ve Ekonomik Tarih (1850-1918). İstanbul: Gümüşhane Üniversitesi Yayınları. s. 1-252. ISBN .
- ^ a b c d e Tuncel, Metin (1996). "Gümüşhane". Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Cilt 14. Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 273-276. 7 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Nisan 2022.
- ^ Braund, David; Sinclair, Thomas (1997). "Map 87 Pontus-Phasis" (PDF). Princeton. ss. 1226-1242. 17 Nisan 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 17 Nisan 2022.
- ^ Pamuk, Bilgehan (2009). "XVII. Yüzyılın Ortalarında Gümüşhane (Torul) Kazası". Belleten. LXXIII (266). DergiPark. ss. 115-145. 6 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Mart 2022.
- ^ a b Nazır, Bayram (2009). "Gümüşhane'de 1895 Ermeni Olayları" (PDF). SAÜ Fen Edebiyat Dergisi, 1. fed.sakarya.edu.tr. ss. 131-147. 11 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 22 Nisan 2022.
- ^ Saylan, Kemal (2016). "XIX. Yüzyılda Gümüşhane Sancağında Yaşanan Gayrimüslim Göçleri" (PDF). Karadeniz İncelemeleri Dergisi, 20. Kainder. ss. 275-292. 5 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 22 Nisan 2022.
- ^ . gumushane.bel.tr. 7 Şubat 2018. 18 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2020.
- ^ Ortaylı, İlber. Türklerin Tarihi (İstanbul: Timaş Yayınları, 2015), 202-264.
- ^ a b Sargın, Sevil; Demir, Şule (2018). "İnsan Mekân İlişkisi Ölçeğinde Kent Kimliği ve Gümüşhane Örneği". The Journal of International Scientific Researches. 3 (4). DergiPark. ss. 221-239. 27 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Nisan 2022.
- ^ "İllerimize Ait İstatistiki Veriler". MGM. 24 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Nisan 2022.
- ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021.
- ^ (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016.
- ^ . (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Merkez Nüfusu - Gümüşhane". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Gümüşhane Merkez Nüfusu". nufusune.com.
- ^ "Eski Başkanlar". 21 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Nisan 2024.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gumushane Gumushane ilinin merkezi olan sehirdir GumushaneSehirTurkiye deki YeriUlkeTurkiyeBolgeKaradeniz BolgesiIlGumushaneIdare Belediye baskaniVedat Soner Baser MHP Rakim1150 mZaman dilimiUTC 03 00 TSI Posta kodu29100Alan kodu456Plaka kodu29Resmi site http www gumushane bel tr Koken bilimiTurkce gumus ve Farsca خانه hane khane kelimelerinin birlesmesi ile olusmustur Sehir ismini yakinlarindaki gumus madenlerinden almistir Bizans doneminde sehrin bulundugu bolge Haldia Chaldia isimleri ile bilinmektedir 17 yuzyildan itibaren Osmanli kaynaklarinda yerlesim Gumushane olarak adlandirilmaya baslanmistir 1850 lerde Helen Revivalizmi nin bolgede de etkinlesmesi ile birlikte egitimli Rumlar tarafindan sehre Yunanca Gumus kenti anlamina gelen Argyropolis Yunanca Argyroypolis argyros argyros gumus polis polis kent denmeye baslanmistir Yabanci seyyahlarda kendi dillerine gore kenti adlandirmakla birlikte Argyropolis adini yaygin sekilde kullanmislardir Gunumuzde Yunanistan da Atina nin guneyinde ve Girit te ayni isimli kentler bulunmaktadir kaynak belirtilmeli TarihGumushane sehrinde yerlesimin ne zaman basladigina dair bilgi bulunmamaktadir Ilk yerlesim gunumuzde sehrin bati kuzeybatisinda bulunan Canca Mahallesi nde kurulmustur Canca Mahallesi nin guneybatisindaki sarp kayalik alanda da Canca Kalesi bulunmaktadir Kalenin yapilis tarihi bilinmemektedir Evliya Celebi Seyahatnamesinde Iskender in hukumdarligi sirasinda MO 336 323 Philikos adli bir gorevlisinin bolgede gumus madenleri bulmasiyla beraber kalenin onarildigini yazmis olup buna gore kalenin yapilis tarihi daha eski donemlere uzanmalidir Ancak bu gorus arkeolojik bulgularla birlikte henuz kesinlesmemistir Kimmer ve Iskit saldirilarindan sonra Pontus Kralligi ve Roma Imparatorlugu yerlesimin icinde oldugu bolgeye hakim olmustur Roma Imparatorlugu nun bolunmesiyle birlikte yerlesimin de icerisinde oldugu bolge Bizans idaresinde kalmistir Bizans kaynaklarinda gecen Tzanicha ya da Tzantzakon olarak gecen bahsedilen yerin Canca Kalesi ve yerlesimi oldugu dusunulmektedir Bizans doneminde yerlesim Haldia themasi icerisinde bulunmaktadir 7 yuzyil sonlarindan itibaren yerlesiminde icinde oldugu bolgeye Arap akinlari yasanmis ve 8 yuzyil ortalarina kadar yerlesim Bizans Arap gucleri arasinda el degistirmistir Araplar in cekilmesiyle yeniden Bizans hakimiyetine katilan yerlesim 1048 yilindan itibaren gecici olarak Turk hakimiyetine girmistir 1071 yilinda gerceklesen Malazgirt Meydan Muharebesi sonrasinda Emir Mengucek tarafindan Turk idaresine alinmistir II Giyaseddin Keyhusrev 1237 yilinda Anadolu Selcuklu Devleti tahtina gectikten sonra Trabzon uzerine duzenledigi sefer esnasinda tarihi Gumushane yerlesimini de ele gecirmistir Selcuklularin Mogol hakimiyetine girmesinin akabinde Ilhanlilar bolgeye hakim olmus Ilhanlilar in zayiflamasiyla da 14 yuzyil ortalarinda Celayirliler in hakimiyetine katilmistir Bundan sonra tarihi yerlesim ve cevresi sirasiyla Eretna Beyligi Kadi Burhaneddin Devleti Akkoyunlular Karakoyunlular ve zaman zamanda Trabzon Imparatorlugu nun hakimiyeti altinda kalmistir Osmanlilar in 1461 yilinda Trabzon Imparatorlugu nu ilhak etmesiyle yerlesim Osmanli hakimiyetine girse de 1467 de Akkoyunlular ca ele gecirilmistir 1473 yilinda gerceklesen Otlukbeli Muharebesi nden sonra kesin Osmanli hakimiyetine gecmistir 1486 yili kaydinda yerlesim Palu Canca adiyla bir koy olarak gorulmektedir Osmanli idaresine gectikten sonra savaslarda harap olan yerlesimlerin canlandirilmasi icin cesitli calismalar yapilmis madenciliginde gelismesiyle yerlesim de nufus artmaya baslamistir Bunun sonucunda gunumuz Canca Mahallesinin oldugu ilk yerlesim Eski Canca adiyla gorulmeye baslarken gunumuz yerlesim merkezinin 4 km guneybatisinda Musalla Deresine bakan yamacta gunumuz Suleymaniye Mahallesi Nefs i Canca yi Ma den yerlesimi de kurulmustur Bu yeni kurulan yerlesim 17 yuzyilda Nefs i kasabayi Gumushane nam i diger Canca olarak kaza merkezi olarak gorulmektedir 1554 yilinda yerlesimde 31 Musluman hane ve 13 Musluman mucerred bekar erkek ile 113 Hristiyan hane ve 27 Hristiyan mucerred bekar erkek kaydedilmistir Bu tarihte her hanede ortalama 5 kisinin yasadigi kabulu ve bekar erkeklerle birlikte 760 kisiye ilave olarak vergiden muaf kisiler ve askeri gorevlilerde yerlesimde yasamaktadir 1583 yilinda ise 50 Musluman hane 16 Musluman mucerred bekar erkek ile 594 Hristiyan hane kaydedilmistir Ozellikle madencilik faaliyetlerinin artmasiyla disaridan calismaya gelinmesine bagli olarak Hristiyan nufusta cok yuksek artis olmustur Bu tarihte yerlesimde yasayan sayisi kayitli olanlara ilave olarak vergiden muaflarla birlikte 3300 3500 civarinda tahmin edilmektedir 1643 tarihli avariz kaydina gore yerlesimde Canca Meshed Hizir Ilyas Hamam ve Ermeni olmak uzere 5 mahalle bulunurken 134 u Musluman ve 569 u Hristiyan olmak uzere toplam 703 hane yasamaktadir Kazada 58 i Muslumanlara ve 24 u Hristiyanlara ait olmak uzere 82 bahce kaydedilmistir Bu tarihte kaza merkezinde 11 yeniceri 8 kale muhafizi 17 dergah i ali sipahileri 5 timarli sipahi 2 sair olmak uzere 41 ehl i orf devlet gorevlisi bulunmaktadir Bu tarihte sehir sakinlerinin onemli kismi Canca Madenlerinde calismaktadir Bu kayitta Canca Mahallesinden 99 Musluman diger dort mahalleden de 545 Hristiyan bu madende calismaktadir 17 yuzyil baslarinda Haciemin Mahallesi nin bulundugu yerde darphane acilmis ve bir sure faaliyet gostermistir 18 yuzyilda kasabadan sadece Gumushane olarak bahsedildigi ve Canca adinin kullanilmadigi gorulmektedir 18 yuzyilda maden ocaklarinin suyla dolmaya baslamasiyla madenciligin yapilamamasi sonucu sehrin gelisimini azalmaya baslamistir Madenciligin bitmeye baslamasinin yani sira 1828 1829 Osmanli Rus Savasi da sehrin gerilemesine sebebiyet vermis Hristiyan nufus basta Rusya olmak uzere Osmanli sinirlari disi ya da icerisindeki baska yerlere goc etmeye baslamistir 19 yuzyilda yerlesimi ziyaret eden yabanci seyyahlar madenciligin bittiginden bahsederken halkin ana gecim kaynaginin ozellikle ayva ve elma yetistiriciligi basta olmak uzere meyvecilik oldugunu belirtmislerdir 1837 yili nufus defterine gore yerlesimde 391 i Muslumanlar 262 si Rumlar ve 185 i de Ermenilerden olmak uzere toplam 838 hane bulunmaktadir Osmanli kaynaklarina gore 1839 1861 yillari arasinda kasabadaki 384 Hristiyan in Osmanli sinirlari icerisindeki baska yerlere ya da Rus topraklarina goc ettigi gorulmektedir 1869 yilinda Gumushane de belediye teskilati kurulmus olup ilk belediye baskani da Hafiz Mustafa Efendi olmustur 1870 yilinda 14 mahallesi bulunan yerlesimde 920 hane bulunmaktadir 1876 yilinda Gumushane kasaba merkezinde 11 Bahceler mevkiinde de 5 adet olmak uzere 16 mahallesi bulunmaktadir Kasabada merkezinde mahallelerden 5 i Musluman 5 i Rum ve 1 de Ermeni nufustan olusmaktadir Bu mahalleler Suleymaniye Cami etrafinda kurulan Cami i Kebir Mahallesi Cami i Kebir Mahallesinin karsisindaki yamacta bulunan Cami i Sagir Mahallesi Cami i Cedid Mahallesi Cami i Carsi Mahallesi Cami i Rustem Mahallesi Ermeni Kilise Mahallesi Istavroz Mahallesi Meryem Ana Mahallesi Ayatodor Mahallesi Hizirilyas Mahallesi ve Ayana Mahallesidir Bahceler mevkisi gunumuz sehir merkezi dolaylari olup bu mevkide tamami Muslumanlardan olusan mahallelerin adi da Daltaban Sorda Baglarbasi Burhaneddin gunumuz Ozcan Mahallesi Emirler ve Saadeddin gunumuz Hasanbey ve Karsiyaka mahalleleri seklindedir 1876 yili sayiminda sadece erkek nufus sayilmis olup buna gore Cami i Kebir Mahallesinde 55 hanede 173 erkek Cami i Sagir Mahallesinde 41 hanede 109 erkek Cami i Cedid Mahallesinde 76 hanede 149 erkek Carsi Mahallesinde 9 hanede 25 erkek Emirler Mahallesinde 103 hanede 244 erkek Sorda Mahallesinde 62 hanede 132 erkek Burhaneddin Mahallesinde 76 hanede 179 erkek Saadettin Mahallesinde 10 hanede 22 erkek Ermeni Mahallesinde 54 hanede 147 erkek Meryemana Mahallesinde 105 hanede 253 erkek Hizirilyas Mahallesinde 41 hanede 137 erkek Ayatodor Mahallesinde 22 hanede 51 erkek Ayana Mahallesinde 5 hanede 9 erkek Istavroz Mahallesinde 208 hanede 649 erkek yasamaktadir Bu tarihteki kayda gore kasabada 14 mahalle olup toplam hane sayisi da 867 dir 1883 te madenlerin isletmesi hakkini alan Daniel Pappa et Co sirketi bir sure madenleri calistirmis ancak ekonomik olmamasi nedeniyle faaliyetini durdurmustur Madencilik faaliyetlerinin bitmesinin yani sira Trabzon Erzurum yolu guzergahi uzerinde olmasi nedeniyle kasaba merkezi Harsit Cayi kenarinda eskiden bahcelerin bulundugu Bahceler mevkisine dogru tasinmaya baslamis ve gunumuz yerlesiminin temelleri atilmistir 93 Harbi nde Gumushane Rus guclerince ele gecirilmese de guvenlik nedeniyle goc hareketleri gorulmustur Oncesinde ve sonrasinda madencilik faaliyetlerinin azalmasi ve bitmesiyle birlikte de Gumushane den gocler gorulmustur 1893 1894 yillarinda yasanan kitlik nedeniyle de ozellikle Hristiyanlar basta olmak uzere Trabzon a goc yasanmistir 1856 yilinda ilan edilen Islahat Fermani uyarinca Hristiyan nufusa getirilen Muslumanlar gibi askerlik yapma zorunlulugundan dolayi da yurt disina gitmek ve yabanci ulke vatandasligina gecmek istemekteydiler 1902 yilina ait bir kayda gore Gumushane sancagindan calismak uzere Rusya basta olmak uzere yurt disinda calismak icin 684 u Hristiyan ve 585 i Musluman olmak uzere toplam 1 264 kisi pasaport basvurusu yapmistir Ozellikle Hristiyan nufus calismaya gittigi yerlerde kalici olarak yerlesmeye baslamis ve ailesini de getirmek icin basvurular yapmaya baslamistir 1895 yilinda Anadolu genelinde oldugu gibi yerlesimde 25 Ekim 1895 te Ermeni isyanina sahne olmustur Donemin Zaptiye Naziri Huseyin Nazim Pasa nin raporuna gore 247 hane Ermeni nin oldugu kasabada yasanan olaylarda 8 i Ermeni ve 2 si Musluman olmak uzere toplam 10 kisinin oldugu belirtilmektedir 1904 yili salnamesine gore kasabada 5 930 kisi yasamakta olup bunun 3 240 i Muslumanlardan olusmaktadir Kasabadaki Ermeni nufus sayica az oldugunda 27 Mayis 1915 te cikarilan Tehcir Kanunu uyarinca zorunlu goce tabi tutulmamistir I Dunya Savasi sirasinda Osmanli guclerinin cekilmesiyle Rus gucleri 19 Temmuz 1916 da sehri ele gecirmistir Rus Imparatorlugunda yasanan Ekim Devrimi sonucunda 15 Aralik 1917 de imzalanan Erzincan Mutarekesi sonucunda Rus gucleri geri cekilirken Ermeni nufusta onlarla birlikte gitmistir I Dunya Savasi sirasinda Gumushane nin de oldugu bolgede Ermeni ceteleri milis guclerinin saldirilari devam etmistir Kazim Karabekir komutasindaki Osmanli gucleri 14 Subat 1918 de sehre girerek Osmanli idaresini yeniden tesis etmistir Yerlesimdeki Rumlar da 1923 yilinda gerceklesen mubadelesi uyarinca Yunanistan a gonderilmislerdir Turk Kurtulus Savasi nin akabinde Ankara Hukumeti tarafindan Gumushane nin yeni yerlesim yerinde Hukumet Konagi kurulmasiyla sehrin gunumuz yerlesimi gelisimi hiz kazanmistir Osmanli doneminde uzun yillar sancak merkezi olan yerlesim 20 Haziran 1924 te Gumushane ilinin kurulmasiyla da bu yeni kurulan ilin merkez ilcesi olmustur Merkez ilceye bagli koy olan Akcakale Koyu nun referandum sonucunda 80 lik bir oranla merkez ilceye mahalle olarak baglanmayi kabul etmesi uzerine 2018 yilinda Akcakale mahalle oldu Bugun toponimi ve etnografya calismalariyla anlasilmaktadir ki iclerinde eriyenler ve diger halklarla kaynasanlar olmakla birlikte Kipcaklar Gumushane yoresinde yogun olarak bulunmaktadirlar Bu Kipcak unsur Gumushane ye Oguz Turklerinin aksine Horasan bolgesinden degil Kafkasya dan inmislerdir Bu yogun Kipcak bakiyesine Gumushane den baska Bayburt ve Yusufeli nde de rastlanir CografyaGumushane kenti agirlikli olarak Harsit Cayi nin sag sahilinde yuksek tepeliklerin nispeten dar eteklerinde 12 km uzunlugunda serit halinde uzanmaktadir Topografyanin imkan verdigi olcude Harsit Cayi nin sol sahilinde de yerlesim gorulmektedir Sehir merkezinin en yuksek 1952 m yuksekligindeki Kusakkaya Tepesi dir Iklim ve bitki ortusuGumushane sehri Karadeniz Bolgesi sinirlari icerisinde yer almaktadir etkisi altindadir ancak Gumushane nin bazi kesimlerinde Dogu Anadolu Bolgesi ile Karadeniz bolumu arasinda bir gecis teskil etmektedir Bunun nedeni ise Yuksek Zigana duvarlari Dogu Anadolu Bolgesinin siddetli soguklarinin gelmesini engellemesidir Gumushane 1927 2021 iklimi Aylar Oca Sub Mar Nis May Haz Tem Agu Eyl Eki Kas Ara YilOrtalama sicaklik C 1 8 0 6 3 7 9 3 13 6 17 1 20 0 20 2 16 4 11 2 5 0 0 4 9 5Ortalama yagis mm 35 6 31 2 44 0 58 0 68 6 47 1 12 7 14 3 21 5 43 2 42 2 41 4 459 8Kaynak Meteoroloji Genel Mudurlugu kayin mese ladin koknar ve saricam agaclarindan olusan ormanlarla kaplidir NufusYil Toplam Sehir Kir1927 23 659 2 549 21 1101935 26 875 3 161 23 7141940 30 219 4 343 25 8761945 30 635 3 894 26 7411950 31 857 4 220 27 6371955 33 541 4 189 29 3521960 39 418 5 312 34 1061965 42 815 8 092 34 7231970 48 201 12 440 35 7611975 46 504 11 166 35 3381980 42 628 12 735 29 8931985 47 929 22 067 25 8621990 47 140 26 014 21 1262000 46 656 30 270 16 3862007 37 784 28 028 9 7562008 37 856 26 238 11 6182009 39 290 27 215 12 0752010 40 316 28 620 11 6962011 42 794 31 011 11 7832012 44 888 32 444 12 4442013 48 690 35 916 12 7742014 52 628 40 078 12 5502015 53 074 41 604 11 4702016 58 000 46 986 11 0142017 57 814 46 602 11 2122018 57 269 39 563 17 7062019 56 398 40 728 15 6702020 51 483 37 752 13 731EkonomiGumushane sehrinin ekonomisi il merkezi olmasi nedeniyle agirlikli olarak hizmet sektoru ve ticarete dayanmaktadir Tarim arazi azligi nedeniyle kisitli alanlarda yapilmakla birlikte tarimsal faaliyet olarak gecmis yillardan beri devam eden meyve yetistiriciligi on plandadir Ozellikle Harsit Vadisi nin tabaninda cesitli meyve bahceleri vardir Ticari faaliyet olarak sehirde cok sayida bulunan pestil ve kome isletmeleri on plandadir Bununla birlikte kusburnu marmelati ve meyve suyu ureten isletmelerde bulunmaktadir SporProfesyonel liglerde yer alan Gumushanespor 3 Ligde yer almaktadir Ayrica Bayanlar Voleybol 3 liginde Gumushane Genclerbirligi mucadele etmektedir Sehir merkezinde bir adet futbol stadyumu bir adet de kapali spor salonu bulunmaktadir EgitimGumushane Universitesi 2008 yilinda Gumushane de Devlet Universitesi olarak kurulmustur Gumushane Universitesinin cesitli fakulteleri bulunmaktadir Genelde muhendislik agirlikli yan bilim dallarinda ogrenim goren ogrencileri vardir Ayrica Kelkit Siran ve Kurtun de yuksekokul bulunmaktadir Gumushane Universitesi 2013 yilinda 10 bine yakin ogrenciye egitim imkani tanimaktadir Belediye baskanlariOsmanli donemi Sehremini Gorev Baslangici Gorev Bitisi1 Bekir Sami Bey 1910 19142 1914 19173 1917 1920Cumhuriyet donemi Belediye Baskani Gorev Baslangici Gorev Bitisi Parti1 Hasan Fehmi Atac 1920 1922 Cumhuriyet Halk Partisi2 1922 19343 1934 19424 1942 19465 1946 19506 1950 1952 Demokrat Parti7 1952 19528 1952 19559 1955 196010 Mustafa Karaer 1960 1963 Askeri11 1963 1980 Cumhuriyet Halk Partisi12 Rafet Ucelli 1980 1983 Askeri13 1983 198414 1984 1989 Anavatan Partisi15 1989 1999 Dogru Yol Partisi16 Mustafa Canli 18 Nisan 1999 4 Nisan 2014 Milliyetci Hareket Partisi17 4 Nisan 2014 8 Nisan 2024 Adalet ve Kalkinma Partisi18 8 Nisan 2024 Gorevde Milliyetci Hareket Partisi Kaynak Kaynakca a b c d e f Saylan Kemal 2014 Gumushane Idari Sosyal ve Ekonomik Tarih 1850 1918 Istanbul Gumushane Universitesi Yayinlari s 1 252 ISBN 978 605 63476 5 8 a b c d e Tuncel Metin 1996 Gumushane Turkiye Diyanet Vakfi Islam Ansiklopedisi Cilt 14 Turkiye Diyanet Vakfi ss 273 276 7 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Nisan 2022 Braund David Sinclair Thomas 1997 Map 87 Pontus Phasis PDF Princeton ss 1226 1242 17 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 17 Nisan 2022 Pamuk Bilgehan 2009 XVII Yuzyilin Ortalarinda Gumushane Torul Kazasi Belleten LXXIII 266 DergiPark ss 115 145 6 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Mart 2022 a b Nazir Bayram 2009 Gumushane de 1895 Ermeni Olaylari PDF SAU Fen Edebiyat Dergisi 1 fed sakarya edu tr ss 131 147 11 Subat 2014 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 22 Nisan 2022 Saylan Kemal 2016 XIX Yuzyilda Gumushane Sancaginda Yasanan Gayrimuslim Gocleri PDF Karadeniz Incelemeleri Dergisi 20 Kainder ss 275 292 5 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 22 Nisan 2022 gumushane bel tr 7 Subat 2018 18 Subat 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Mayis 2020 Ortayli Ilber Turklerin Tarihi Istanbul Timas Yayinlari 2015 202 264 a b Sargin Sevil Demir Sule 2018 Insan Mekan Iliskisi Olceginde Kent Kimligi ve Gumushane Ornegi The Journal of International Scientific Researches 3 4 DergiPark ss 221 239 27 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Nisan 2022 Illerimize Ait Istatistiki Veriler MGM 24 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Nisan 2022 Fasikul I Mufassal Neticeler Icmal Tablolari PDF 28 Tesrinevvel 1927 Umumi Nufus Tahriri DIE Erisim tarihi 28 Mayis 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link PDF 20 Ilktesrin 1935 Genel Nufus Sayimi DIE 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 20 Ilktesrin 1940 Genel Nufus Sayimi DIE 20 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 20 Ekim 2016 PDF 21 Ekim 1945 Genel Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 22 Ekim 1950 Umumi Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 23 Ekim 1955 Genel Nufus Sayimi DIE 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 23 Ekim 1960 Genel Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2021 1965 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1970 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1975 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1980 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1985 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1990 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2000 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2007 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2008 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2009 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2010 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2011 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2012 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 20 Subat 2013 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 8 Mart 2013 2013 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 15 Subat 2014 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 15 Subat 2014 2014 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 10 Subat 2015 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2015 a b c d e f Merkezi Dagitim Sistemi html Dogrudan bir kaynak olmayip ilgili veriye ulasmak icin sorgulama yapilmalidir Turkiye Istatistik Kurumu Erisim tarihi 13 Nisan 2016 Merkez Nufusu Gumushane nufusu com Erisim tarihi 5 Subat 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Gumushane Merkez Nufusu nufusune com Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Eski Baskanlar 21 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Nisan 2024