Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
I. Muvatalli, orta Hitit döneminde hüküm sürmüş (yaklaşık MÖ 1400 civarı) son Hitit kralıdır.
| I. Muvatalli | |
|---|---|
| Hitit Kralı | |
| Hüküm süresi | MÖ 15. yüzyılın ikinci yarısında |
| Önce gelen | II. Huzziya |
| Sonra gelen | I. Tuthaliya |
| Ölüm | MÖ 1400(?) |
| Hitit kralları listesi |
|---|
| Hititler-Dönemler MÖ 23. yüzyıl- MÖ 12. yüzyıl (Orta kronoloji) |
Hatti Kralları (Beylikler Dönemi) |
| Pamba |
| Pithana |
| Piyusti |
| Anitta |
Eski Krallık MÖ 17. yüzyıl - MÖ 16. yüzyıl |
| Labarna |
| I. Hattuşili |
| I. Murşili |
| I. Hantili I. Zidanta Ammuna I. Huzziya Telepinu |
Orta Krallık MÖ 15. yüzyıl |
| Alluvamna |
| Tahurvaili |
| II. Hantili |
| II. Zidanta |
| II. Huzziya |
| I. Muvatalli |
Yeni (Büyük) Krallık Dönemi MÖ 14. yüzyıl - MÖ 12. yüzyıl |
| I. Tuthaliya |
| I. Arnuvanda |
| II. Hattuşili(?) |
| II. Tuthaliya |
| Genç Tuthaliya(?) |
| I. Şuppiluliuma |
| II. Arnuvanda |
| II. Murşili |
| II. Muvatalli |
| III. Murşili |
| III. Hattuşili |
| IV. Tuthaliya |
| Kurunta(?) |
| III. Arnuvanda |
| II. Şuppiluliuma |
I. Muvatalli kendinden onceki kral II. Huzziya zamanında saray başmuhafızı (GAL MEŠEDI) iken, II. Huzziya'yı öldürerek tahta çıkmıştır. Kraliyet ailesiyle akrabalık bağı belli değildir ancak başmuhafızlık görevi genellikle kardeş, oğul gibi yakın akrabalara verildiği için II. Huzziya'nın akrabası olması muhtemeldir. Kral olunca muhafız birliği komutanlığına Muva isimli birini getirmiştir ki keza Muva da I. Muvatalli'nin oğlu olabilir. Ayrıca II. Huzziya zamanındaki çeşitli yüksek mevki görevlilerini gene mevkilerinde tutmuştur. Bu görevlilerden ikisi olan Himuili ve Kantuzzili'nin, I. Muwatalli'nin öldürülerek devrilmesinde bir rol oynadığı anlaşılmaktadır. Dolayısıyla I. Muvatalli'nin saltanat süresinin çok uzun sürmediği söylenebilir. Bu süre zarfındaki faaliyetleri hakkında fazla bir bilgi olmamakla birlikte güneyde Kizzuvatna ile diplomatik ilişkiler kurmuş ve kuzeyde Kaşkalar ile mücadele etmiş olabilir.
Oldukça hasarlı bazı metinlerden varılan çıkarımlar doğru ise, I. Muvatalli'nin ölümünden sonra başmuhafızı Muva bir süre daha Kantuzzili ve oğlu Tuthaliya'nın yönettiği güçlere karşı mücadele etmiş fakat sonuçta yenilmiştir. Kantuzzili'nin oğlu I. Tuthaliya tahta çıkmıştır.
Büyük krallık devrine ait kral adak listelerine Muvatalli'nin ismi eklenmemiştir. Bu da kralın hanedan dışından olması ve/veya sonraki nesiller tarafından kabul görmemesi şeklinde yorumlanabilir.
Notlar
- ^ Verilen tarihler takribidir ve "kısa" kronolojiye dayanmaktadır. Hitit krallarının 'uzun', 'orta' ve 'kısa' kronolojiye göre karşılaştırmalı bir listesi için: Alpaslan, M. (2009) 'Hititolojiye Giriş', s. 155.
- ^ Bun kişilerin II. Huzziya'nın oğulları olabilecegi öne sürülmüşse de (Bryce, s. 114), bu konuda bir delil yoktur.
- ^ Bu belgeler oldukça hasarlıdır ve bazıları II. Muvatalli dönemine de ait olabilir.
- ^ II. veya I./II. Tuthaliya olarak da geçer.
Kaynakça
- Brandau, B. & Schickert, H. (2003) Hititler, 2003.
- (İngilizce) Bryce, T. (2005) Kingdom of the Hittites, 2nd Edition.
- (Almanca) Klengel, H. (1999) Geschichte des hethitischen Reichs.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
(İngilizce) *I. Muwatalli'nin hükümdarlığı4 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
I Muvatalli orta Hitit doneminde hukum surmus yaklasik MO 1400 civari son Hitit kralidir I MuvatalliHitit KraliHukum suresiMO 15 yuzyilin ikinci yarisindaOnce gelenII HuzziyaSonra gelenI TuthaliyaOlumMO 1400 Hitit krallari listesiHititler Donemler MO 23 yuzyil MO 12 yuzyil Orta kronoloji Hatti Krallari Beylikler Donemi PambaPithanaPiyustiAnittaEski Krallik MO 17 yuzyil MO 16 yuzyilLabarnaI HattusiliI MursiliI Hantili I Zidanta Ammuna I Huzziya TelepinuOrta Krallik MO 15 yuzyilAlluvamnaTahurvailiII HantiliII ZidantaII HuzziyaI MuvatalliYeni Buyuk Krallik Donemi MO 14 yuzyil MO 12 yuzyilI TuthaliyaI ArnuvandaII Hattusili II TuthaliyaGenc Tuthaliya I SuppiluliumaII ArnuvandaII MursiliII MuvatalliIII MursiliIII HattusiliIV TuthaliyaKurunta III ArnuvandaII Suppiluliuma I Muvatalli kendinden onceki kral II Huzziya zamaninda saray basmuhafizi GAL MESEDI iken II Huzziya yi oldurerek tahta cikmistir Kraliyet ailesiyle akrabalik bagi belli degildir ancak basmuhafizlik gorevi genellikle kardes ogul gibi yakin akrabalara verildigi icin II Huzziya nin akrabasi olmasi muhtemeldir Kral olunca muhafiz birligi komutanligina Muva isimli birini getirmistir ki keza Muva da I Muvatalli nin oglu olabilir Ayrica II Huzziya zamanindaki cesitli yuksek mevki gorevlilerini gene mevkilerinde tutmustur Bu gorevlilerden ikisi olan Himuili ve Kantuzzili nin I Muwatalli nin oldurulerek devrilmesinde bir rol oynadigi anlasilmaktadir Dolayisiyla I Muvatalli nin saltanat suresinin cok uzun surmedigi soylenebilir Bu sure zarfindaki faaliyetleri hakkinda fazla bir bilgi olmamakla birlikte guneyde Kizzuvatna ile diplomatik iliskiler kurmus ve kuzeyde Kaskalar ile mucadele etmis olabilir Oldukca hasarli bazi metinlerden varilan cikarimlar dogru ise I Muvatalli nin olumunden sonra basmuhafizi Muva bir sure daha Kantuzzili ve oglu Tuthaliya nin yonettigi guclere karsi mucadele etmis fakat sonucta yenilmistir Kantuzzili nin oglu I Tuthaliya tahta cikmistir Buyuk krallik devrine ait kral adak listelerine Muvatalli nin ismi eklenmemistir Bu da kralin hanedan disindan olmasi ve veya sonraki nesiller tarafindan kabul gormemesi seklinde yorumlanabilir Notlar Verilen tarihler takribidir ve kisa kronolojiye dayanmaktadir Hitit krallarinin uzun orta ve kisa kronolojiye gore karsilastirmali bir listesi icin Alpaslan M 2009 Hititolojiye Giris s 155 Bun kisilerin II Huzziya nin ogullari olabilecegi one surulmusse de Bryce s 114 bu konuda bir delil yoktur Bu belgeler oldukca hasarlidir ve bazilari II Muvatalli donemine de ait olabilir II veya I II Tuthaliya olarak da gecer KaynakcaBrandau B amp Schickert H 2003 Hititler 2003 Ingilizce Bryce T 2005 Kingdom of the Hittites 2nd Edition Almanca Klengel H 1999 Geschichte des hethitischen Reichs Ayrica bakinizHitit krallari listesi Hitit ImparatorluguDis baglantilar Ingilizce I Muwatalli nin hukumdarligi4 Subat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde