II. Arnuvanda, yaklaşık MÖ 1322-1321 yıllarında, kısa bir süre hüküm sürmüş Hitit kralıdır.
II. Arnuvanda | |
---|---|
Hitit Kralı | |
Hüküm süresi | MÖ 1322-21 |
Önce gelen | I. Şuppiluliuma |
Sonra gelen | II. Murşili |
Ölüm | MÖ 1321 |
Çocuk(lar)ı | Tulpi-Şarruma(?) |
Babası | I. Şuppiluliuma |
Hitit kralları listesi |
---|
Hititler-Dönemler MÖ 23. yüzyıl- MÖ 12. yüzyıl (Orta kronoloji) |
Hatti Kralları (Beylikler Dönemi) |
Pamba |
Pithana |
Piyusti |
Anitta |
Eski Krallık MÖ 17. yüzyıl - MÖ 16. yüzyıl |
Labarna |
I. Hattuşili |
I. Murşili |
I. Hantili I. Zidanta Ammuna I. Huzziya Telepinu |
Orta Krallık MÖ 15. yüzyıl |
Alluvamna |
Tahurvaili |
II. Hantili |
II. Zidanta |
II. Huzziya |
I. Muvatalli |
Yeni (Büyük) Krallık Dönemi MÖ 14. yüzyıl - MÖ 12. yüzyıl |
I. Tuthaliya |
I. Arnuvanda |
II. Hattuşili(?) |
II. Tuthaliya |
Genç Tuthaliya(?) |
I. Şuppiluliuma |
II. Arnuvanda |
II. Murşili |
II. Muvatalli |
III. Murşili |
III. Hattuşili |
IV. Tuthaliya |
Kurunta(?) |
III. Arnuvanda |
II. Şuppiluliuma |
Hükümdarlığı
Hitit imparatorluk devrinin en başarılı krallarından I. Şuppiluliuma'nın en büyük oğludur. II. Arnuvanda'nın hüküm süresine ait yazılı doküman çok azdır. Hakkındaki bilgilerin çoğu kardeşi ve bir sonraki Hitit kralı olan II. Murşili dönemine ait dokümanlardan bilinmektedir. Prens olarak babasının yanında Mitanni ve Mısır'a karşı yapılan savaşlarda yer almıştır. Kendisini başarılı bir savaşçı olarak ispatlamış ve babasının döneminde veliaht prens olarak tahta hazırlanmıştır. Babası I. Şuppiluliuma'nın Mısırlı tutsaklardan bulaştığı düşünülen bir salgın sonucu ölmesiyle tahta geçmiştir. II. Muşili'nin çeşitli dokümanlarından bu salgının Anadolu'da birkaç yıl boyunca büyük bir kıyıma yol açtığı anlaşılmaktadır. Aynı salgından II. Arnuvanda da etkilenmiş ve yaklaşık bir yıl sonra o da ölmüştür. II. Arnuvanda'nın iki kardeşi Piyassili (Şarri-Kusuh) ve Telipinu, Karkamış ve Halep şehirlerinde daha I. Şuppiluliuma zamanında kral olarak atanmış ve imparatorluğun güney bölgelerinin denetiminde II. Arnuvanda'ya yardımcı olmuşlardır. Genç kardeş Murşili de Arnuvanda'ya Kaşka ve Arzava tehditlerine karşı yardım etmiştir. Arnuvanda'nın Hitit nüfuzunu kullanarak batıdaki ülkesinde Hitit taraftarı 'yı desteklediği ve tahta geçmesine yardımcı olduğu Manapa-Tarhunta ile daha sonra yapılan bir antlaşmada bahsedilmektedir.
II. Arnuvanda'nın ölümüyle kardeşi II. Murşili başa geçmiştir. Hitit kanunlarına göre krallık babadan oğula geçer. Bu durumda zaten genç bir yaşta ölen II. Arnuvanda'nın ya hiç oğlu olmadığı veya olanların da salgın yüzünden ölmüş olabileceği düşünülebilir.
Kaynakça
- Brandau, B. & Schickert, H. (2003) Hititler, 2003.
- (İngilizce) Bryce, T. (2005) Kingdom of the Hittites, 2nd Edition.
- (Almanca) Klengel, H. (1999) Geschichte des hethitischen Reichs.
Notlar
- ^ Verilen tarihler takribidir ve "orta" kronolojiye dayanmaktadır. Hitit krallarının 'uzun', 'orta' ve 'kısa' kronolojiye göre karşılaştırmalı bir listesi için: Alpaslan, M. (2009) 'Hititolojiye Giriş', s. 155.
- ^ Boğazköy'de ana kraliçe ile birlikte ismini gösteren bir mühür ve bir yazılı fragman bulunmuştur, Klengel, (1999) s. 169.
- ^ Bir adak listesinde (KBo 13.42) adı Tulpi-Sarruma (Tulpi-LUGAL.ma) olarak geçen kişi II. Arnuvanda'nın oğlu olabilir; bkn. Bryce, T. (2005) s. 443 n.5
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
(İngilizce) *II. Arnuvanda'nın hükümdarlığı29 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
II Arnuvanda yaklasik MO 1322 1321 yillarinda kisa bir sure hukum surmus Hitit kralidir II ArnuvandaHitit KraliHukum suresiMO 1322 21Once gelenI SuppiluliumaSonra gelenII MursiliOlumMO 1321Cocuk lar iTulpi Sarruma BabasiI SuppiluliumaHitit krallari listesiHititler Donemler MO 23 yuzyil MO 12 yuzyil Orta kronoloji Hatti Krallari Beylikler Donemi PambaPithanaPiyustiAnittaEski Krallik MO 17 yuzyil MO 16 yuzyilLabarnaI HattusiliI MursiliI Hantili I Zidanta Ammuna I Huzziya TelepinuOrta Krallik MO 15 yuzyilAlluvamnaTahurvailiII HantiliII ZidantaII HuzziyaI MuvatalliYeni Buyuk Krallik Donemi MO 14 yuzyil MO 12 yuzyilI TuthaliyaI ArnuvandaII Hattusili II TuthaliyaGenc Tuthaliya I SuppiluliumaII ArnuvandaII MursiliII MuvatalliIII MursiliIII HattusiliIV TuthaliyaKurunta III ArnuvandaII SuppiluliumaHukumdarligiHitit imparatorluk devrinin en basarili krallarindan I Suppiluliuma nin en buyuk ogludur II Arnuvanda nin hukum suresine ait yazili dokuman cok azdir Hakkindaki bilgilerin cogu kardesi ve bir sonraki Hitit krali olan II Mursili donemine ait dokumanlardan bilinmektedir Prens olarak babasinin yaninda Mitanni ve Misir a karsi yapilan savaslarda yer almistir Kendisini basarili bir savasci olarak ispatlamis ve babasinin doneminde veliaht prens olarak tahta hazirlanmistir Babasi I Suppiluliuma nin Misirli tutsaklardan bulastigi dusunulen bir salgin sonucu olmesiyle tahta gecmistir II Musili nin cesitli dokumanlarindan bu salginin Anadolu da birkac yil boyunca buyuk bir kiyima yol actigi anlasilmaktadir Ayni salgindan II Arnuvanda da etkilenmis ve yaklasik bir yil sonra o da olmustur II Arnuvanda nin iki kardesi Piyassili Sarri Kusuh ve Telipinu Karkamis ve Halep sehirlerinde daha I Suppiluliuma zamaninda kral olarak atanmis ve imparatorlugun guney bolgelerinin denetiminde II Arnuvanda ya yardimci olmuslardir Genc kardes Mursili de Arnuvanda ya Kaska ve Arzava tehditlerine karsi yardim etmistir Arnuvanda nin Hitit nufuzunu kullanarak batidaki ulkesinde Hitit taraftari yi destekledigi ve tahta gecmesine yardimci oldugu Manapa Tarhunta ile daha sonra yapilan bir antlasmada bahsedilmektedir II Arnuvanda nin olumuyle kardesi II Mursili basa gecmistir Hitit kanunlarina gore krallik babadan ogula gecer Bu durumda zaten genc bir yasta olen II Arnuvanda nin ya hic oglu olmadigi veya olanlarin da salgin yuzunden olmus olabilecegi dusunulebilir KaynakcaBrandau B amp Schickert H 2003 Hititler 2003 Ingilizce Bryce T 2005 Kingdom of the Hittites 2nd Edition Almanca Klengel H 1999 Geschichte des hethitischen Reichs Notlar Verilen tarihler takribidir ve orta kronolojiye dayanmaktadir Hitit krallarinin uzun orta ve kisa kronolojiye gore karsilastirmali bir listesi icin Alpaslan M 2009 Hititolojiye Giris s 155 Bogazkoy de ana kralice ile birlikte ismini gosteren bir muhur ve bir yazili fragman bulunmustur Klengel 1999 s 169 Bir adak listesinde KBo 13 42 adi Tulpi Sarruma Tulpi LUGAL ma olarak gecen kisi II Arnuvanda nin oglu olabilir bkn Bryce T 2005 s 443 n 5Ayrica bakinizHitit krallari listesi Hitit ImparatorluguDis baglantilar Ingilizce II Arnuvanda nin hukumdarligi29 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde